OBCHODY 200. ROCZNICY URODZIN JULIUSZA
Transkrypt
OBCHODY 200. ROCZNICY URODZIN JULIUSZA
w Bibliotece im. Ossolińskich). Karta nr 53 znajduje się już w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Była o niej mowa wyżej. Obie karty były kiedyś własnością poetki Maryli Wolskiej. Intrygujący natomiast jest trzeci rękopis, będący fragmentem rozprawki na temat Lutra i Melanchtona, opatrzony notatką jednego z poprzednich właścicieli o autentyczności autografu A. Wojnar A. Wojnar depozytem w Bibliotece Jagiellońskiej, wypożyczonym jedynie na wystawę. Rękopisy te przez sto kilkadziesiąt lat były własnością prywatną, znana jest ich historia i kolejni właściciele, wśród których jest wiele zasłużonych dla kultury polskiej nazwisk. Bardzo ważne jest pozyskanie ich do zbiorów publicznych, a co za tym idzie – Wystawę można było oglądać do 18 grudnia 2009 r. Słowackiego Autentyczność ta obecnie budzi jednak spore wątpliwości. Poświęcony w całości Słowackiemu jedenasty tom „Nowego Korbuta”5 nie rejestruje rozprawy Słowackiego o podobnej tematyce. Faktem jednak jest, że rękopis ten przez sto kilkadziesiąt lat był uważany przez jego kolejnych posiadaczy za autograf poety i z tego względu na pewno wart jest zbadania przez historyków literatury. Ostatnim obiektem, który Biblioteka Jagiellońska stara się nabyć, jest rysunek Juliusza Słowackiego przedstawiający brzeg Nilu, wykonany w czasie jego podróży do Egiptu w 1837 roku. Autentyczność rysunku poświadczona jest przez Józefa Reitzenheima, przyjaciela poety, który po jego śmierci był jednym z realizatorów jego testamentu. On też napisał pierwszą biografię poety, którą wydał w Paryżu w 1862 roku. W gablocie pokazany został również rękopis zawierający notatki Słowackiego do dzieła o filozofii, będący prywatnym możliwość odpowiedniego ich zabezpieczenia i przechowywania. Otworzy to również pole dla dalszych badań nad twórczością Wieszcza, którego 200. rocznicę urodzin i 160. rocznicę śmierci uczciła wystawa w Bibliotece Jagiellońskiej. Ewa Malicka starszy kustosz dyplomowany w Oddziale Rękopisów BJ S. Makowski, Z. Sudolski, W kręgu rodziny i przyjaciół Słowackiego. Szkice i materiały, Warszawa 1967, s. 180. 2 List drukowany w: Z. Sudolski, Początki dziejów spuścizny literackiej Juliusza Słowackiego, [w:] Juliusz Słowacki. W stopięćdziesięciolecie urodzin. Materiały i szkice. Warszawa 1959, s. 448–450. 3 L. Meyet, Nieznane listy J. Słowackiego, „Biblioteka Warszawska”, 1893, t. 1. 4 Juliusz Słowacki w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Katalog wystawy, oprac. Małgorzata Kusak i Ewa Malicka, Kraków 2009. 5 H. Gacowa, Juliusz Słowacki, Wrocław–Warszawa–Kraków 2000, „Nowy Korbut”, t. 11. 1 OBCHODY 200. ROCZNICY URODZIN JULIUSZA SŁOWACKIEGO O bchody 200. rocznicy urodzin Juliusza Słowackiego, zorganizowane w dniach od 27 sierpnia do 7 września w Przemyślu, a po ukraińskiej stronie – w Krzemieńcu i Tarnopolu w ramach Dialogu dwóch kultur, miały bogaty i uroczysty charakter. Obchodom patronowali: minister kultury i dziedzictwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz minister kultury Ukrainy. 3 września w I Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu odsłonięto popiersie poety i poświęconą mu tablicę pamiątkową, po czym goście z Polski (wśród których najliczniejszą grupę stanowiła młodzież licealna z Anglii, Czech i Polski, uczęszczająca do Europejskiej Rodziny Szkół, którym 58 ALMA MATER nr 120–121 od lat patronuje poeta) udali się przez Lwów, Olesko, Podhorce – do Krzemieńca na Wołyniu. Rankiem następnego dnia na miejscowym cmentarzu Tunickim złożono kwiaty na grobie matki poety, następnie w odrestaurowanym przez Polaków dworku Januszewskich (gdzie dziś mieści się Muzeum Juliusza Słowackiego) zainaugurowano obchody rocznicowe. Wstępem do nich były występy artystów polskich i ukraińskich, po których rozpoczęła się dwudniowa sesja naukowa Słowacki znany i nieznany. Wzięli w niej udział literaturoznawcy z Polski: prof. Danuta Danek (IBL) wygłosiła referat Romantyzm wobec życia wewnętrznego, prof. Nina Taylor-Terlecka (Oxford University) – Słowacki nad Lema- J. Skoczyński J. Skoczyński nem, dr Jan Wolski (Uniwersytet Rzeszowski) – Szwajcaria poetów, dr Włodzimierz Toruń (KUL) – Słowacki a kwestia polska, dr Jan Krasnodębski (Londyn) – Słowacki emigrantów. Równolegle na ulicy noszącej imię poety otwarto wystawę poplenerową Krzemieniec – miasto Juliusza Słowackiego. Po konferencji naukowej zaprezentowano książki pisarzy polskich i ukraińskich (sporym zainteresowaniem cieszył się poetycki album pióra dyrektora Muzeum Narodowego w Przemyślu i głównego organizatora obchodów rocznicowych ze strony polskiej Mariusza Olbromskiego zatytułowany Lato w Krzemieńcu. Legendy znad Ikwy). Tego dnia wieczorem młodzież licealna oraz aktorzy przemyskiego Teatru Fredreum dali program poetycko-muzyczny zakończony dzieleniem urodzinowego tortu. 5 września odbywały się kolejno: wyjazdowa sesja dla fotografów i malarzy, sesja zabytkoznawcza oraz konferencja muze- wszystkiego, w położonym nieopodal budynku Liceum Krzemienieckiego (gdzie obecnie mieści się Instytut Pedagogiczny im. Tarasa Szewczenki) trwała druga część sesji naukowej. Swe referaty prezentowali: dr Zygmunt Gałecki (KUL) – Neologizmy w języku Juliusza Słowackiego, dr Jan Musiał (PWSW Przemyśl) – Jana Gwalberta Pawlikowskiego nieukończona monografia Króla Ducha a zaginiony komentarz do pism mistycznych Juliusza Słowackiego, mgr Jan Król (LO Bytom) – Przestrzeń dydaktyczna Krzemieńca w programach nauczania języka polskiego Europejskiej Rodziny Szkół Imienia Juliusza Słowackiego. Ze strony ukraińskiej głos zabrali: Stanisław Szewczenko (Kijów) – Związki Żmii Słowackiego z folklorem i historią kozacką, Olena Pasicznik (Krzemieniec): Anhelli Słowackiego wobec sonetów Iwana Franki, i Ołeksandra Gandziuk (Uniwersytet Wołyński) – Słowotwórstwo w przekładach utworów poetyckich Słowackiego. Zrekonstruowany dworek w Krzemieńcu – dom rodzinny Juliusza Słowackiego, obecnie muzeum wieszcza alnicza, w której udział wzięli: dr Urszula Makowska (Instytut Sztuki PAN), Anna Milewska-Młynik (Muzeum Niepodległości), Józefa Kostek (Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej) oraz Jan Tysson (ze Lwowa). Kiedy w dworku-muzeum dziennikarze Programu 2 Polskiego Radia realizowali audycję Ludzie ciekawi J. Skoczyński Liceum Krzemienieckie, które mieściło się w byłym klasztorze jezuickim. Wychowankiem szkoły był Juliusz Słowacki J. Skoczyński Liceum Krzemienieckie, widok od strony dawnego kościoła pw. św. św. Ignacego Loyoli i Stanisława Kostki Góra królowej Bony z ruinami zamku Główne uroczystości Roku Słowackiego odbyły się 6 września. Rozpoczęła je msza św. za duszę poety w kościele parafialnym w Krzemieńcu, którą odprawił i mądrą homilię wygłosił ordynariusz diecezji łuckiej biskup Marcjan Trofimiak. Następnie wiceministrowie kultury obu krajów odsłonili na fasadzie jednego ze skrzydeł krzemienieckiej uczelni tablicę ALMA MATER nr 120–121 59 pamiątkową poświęconą 200. rocznicy urodzin poety. Po przejściu obu delegacji do dworku wiceministrowie podpisali deklarację o przekładzie na język ukraiński i wydaniu wybranych utworów Słowackiego oraz utworów Szewczenki na język polski. Ministrowie wraz z członkami delegacji wysłuchali dwu wykładów: niżej podpisanego, który, reprezentując Uniwersytet Jagielloński, mówił o filozofii Słowackiego, oraz dr. Andrzeja Paluchowskiego (KUL), podkreślającego konieczność wydania dzieł wszystkich poety. Uroczystości zakończyły dwa koncerty: fortepianowy i bandurowy. Po przerwie obiadowej w pięknej auli niegdysiejszego Liceum Krzemienieckiego odsłonięto wystawę portretów założycieli i profesorów szkoły, którzy pracowali w niej w latach 1805–1832 oraz 1920–1939, przygotowanej przez córkę jednego z ostatnich profesorów Hannę Gronowską-Szaniawską (TVP). Uroczystościom towarzyszyły występy polskiego teatru z Przemyśla oraz artystów ukraińskich i polskich. Ostatni dzień rocznicowych obchodów miał miejsce w Tarnopolu, gdzie na murze dawnego polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego odsłonięto tablicę pamiątkową, a samą szkołę, mieszczącą dziś liceum ukraińskie, włączono do Europejskiej Rodziny Szkół pod patronatem poety. Aktowi temu towarzyszyło otwarcie niewielkiego muzeum Słowackiego i uroczysta akademia w pięknej szkolnej auli. Po zwiedzeniu Tarnopola goście z Polski przez Lwów powrócili do Przemyśla. Wysoki poziom merytoryczny konferencji naukowych, wyrównany poziom artystyczny towarzyszących im imprez kulturalnych, generalnie życzliwa atmosfera, jaką starali się stworzyć gospodarze – wszystko to przyczyniło się do godnego uczenia 200. rocznicy urodzin poety. Podniosłego nastroju uroczystości rocznicowych nie zakłócił incydent towarzyszący odśpiewaniu obu hymnów narodowych ani pretensje jednego z ukraińskich poetów, który podczas podniosłej uroczystości z udziałem obu ministrów ubolewał nad brakiem parytetu pomników i tablic wielkich Ukraińców w Polsce (mimo że takie tablice i pomniki istnieją!), ani też – przygotowywany do odsłonięcia w Tarnopolu – pomnik Stepana Bandery. Nad wszystkim zdawał się czuwać duch wielkiego romantycznego poety, którego twórczość nie dzieli, ale łączy, o czym mieli okazję się przekonać uczestnicy międzynarodowych obchodów Roku Słowackiego, świętowanego po obu stronach obecnej granicy. Jan Skoczyński kierownik Zakładu Filozofii Polskiej Instytutu Filozofii UJ TABLICA PAMIĄTKOWA KU CZCI PROFESORA MARIANA ZDZIECHOWSKIEGO (1861–1938) P A. Ćuk o upływie ponad siedemdziesięciu lat od śmierci jednego uroczystości przypomniał, że: W trakcie ubiegłorocznej sesji Artur z najwybitniejszych polskich uczonych przełomu XIX i XX Wroński wystąpił z inicjatywą ufundowania tablicy pamiątkowej wieku oraz pierwszej połowy XX stulecia – prof. Mariana ku czci Uczonego, co spotkało się z życzliwym przyjęciem Zakładu Zdziechowskiego, doczekaliśmy uczczenia Filozofii Polskiej, Rady Wydziału Filozoficzjego pamięci w murach Uniwersytetu Janego i Senatu UJ. Tablicę zaprojektowała giellońskiego. i wykonała absolwentka krakowskiej ASP, 23 października 2009 roku rektor UJ znana malarka Kaja Wierzbowska-Wrońska. prof. Karol Musioł odsłonił tablicę pamiątW ten sposób prywatny mecenat po wielu kową jemu poświęconą. Została ona umieszdziesiątkach lat powrócił w mury państwoczona wśród licznych epitafiów zdobiących wej uczelni, pomnażając urodę neogotyckiepierwsze piętro uniwersyteckiego Collegium go gmachu Collegium Novum. Novum. Z okazji tej skromnej uroczystośUczczenie prof. Mariana Zdziechowci postać uczonego przypomniał dziekan skiego poświęconą mu tablicą to hołd dla Wydziału Nauk Politycznych i Stosunków trudu kojarzenia wszechstronnej erudycji Międzynarodowych prof. Bogdan Szlachi szerokich horyzontów badawczych z odwata. O jego dziedzictwie mówili również: gą obrony zagrożonych wartości – napisał prof. Jan Skoczyński (kierownik Zakładu w liście nieobecny podczas uroczystości Filozofii Polskiej UJ, a zarazem animator prof. Zbigniew Kuderowicz. całej uroczystości), a także fundator tablicy Uroczystość zakończyła się promocją Artur Wroński. W uroczystości wzięło udział wydanych ostatnio książek autorstwa zakilkadziesiąt osób, wśród nich badacze równo samego Zdziechowskiego, jak i oprazajmujący się spuścizną krakowskiego i wicowań poświęconych jego twórczości. leńskiego uczonego, między innymi prof. Tablica poświęcona prof. Marianowi ZdzieMarian Zdziechowski, polski ziemianin Stanisław Borzym i dr Marian Zaczyński. chowskiemu na pierwszym piętrze Collegium herbu Rawicz, urodził się w kwietniu 1861 Novum Przybyli również pracownicy kilku Wydziaroku, w religijnej i patriotycznej rodzinie, łów UJ, doktoranci i studenci oraz goście z Litwy. w majątku Nowosiółki na ziemiach litewsko-białoruskich, naleProfesor Jan Skoczyński w sporządzonym ad memoriam upa- żących wówczas do zaboru rosyjskiego, w pobliżu Mińska i Ramiętniającym to wydarzenie liście podpisanym przez uczestników kowa, lokalnego ośrodka kultury, zwanego litewskimi Atenami. 60 ALMA MATER nr 120–121