Wykłady 7 i 8 - Warszawski Uniwersytet Medyczny

MIEJSCE DROBNOUSTROJÓW
W PRZYRODZIE
JOANNA KĄDZIELSKA
KATEDRA MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
ROZKŁAD BIOMASY
PODSTAWA WSZYSTKICH ŁAŃCUCHÓW POKARMOWYCH
WPŁYW NA SKŁAD ATMOSFERY
wytwarzanie / zużywanie metanu, CO2, O2, N2
TYP METABOLIZMU ENERGETYCZNEGO BAKTERII
DECYDUJE O JEJ MIEJSCU W PRZYRODZIE
Bakterie „martwej strefy” (inne akceptory elektronów)
Bakterie mlekowe (egzogenne aminokwasy)
Względnie beztlenowce (różne miejsca)
Syntrofia (oddziaływania energetyczne między organizmami)
UDZIAŁ BAKTERII W OBIEGU AZOTU W PRZYRODZIE
UDZIAŁ BAKTERII W OBIEGU WĘGLA W PRZYRODZIE
MECHANIZM EMISJI
DROBNOUSTROJÓW CHOROBOTWÓRCZYCH
Z POWIERZCHNI WODY
BAKTERIE MOGĄ ROSNĄĆ W RÓŻNYCH ZAKRESACH TEMPERATUR
PSYCHROFILNE
Mogą przedostać się z wody do mleka
MEZOFILNE
Niszczone przez pasteryzację, może dojść do ponownego skażenia mleka
TERMOFILNE
obecne w ziemi, sianie, suchych paszach, w mleczarniach nie umyta aparatura i
nie dezynfekowana, mleko przechowywane zbyt długo, w zbyt wysokiej
temperaturze
WYKORZYSTANIE BAKTERII W PRZEMYŚLE DO PRODUKCJI
ARTYKUŁY SPOŻYWCZE (Bakterie fermentacyjne)
SERY, KEFIRY, JOGURTY
KISZENIE (KAPUSTY, OGÓRKÓW, KISZONKI DLA ZWIERZĄT)
KWASY ORGANICZNE
WITAMINY, AMINOKWASY
BIOGAZ (metan z obornika)
ANTYBIOTYKI (np. Promieniowce - STREPTOMYCYNA, TETRACYCLINY)
DEKSTRAN (podstawa płynu krwiozastępczego)
INNE ZASTOSOWANIA
INŻYNIERIA GENETYCZNA
METODY MOLEKULARNE
Polimeraza do reakcji PCR
GEOBAKTERY
MIKROORGANIZMY PRODUKUJĄCE PRZEWODY
BAKTERIE OPORNE NA ANTYBIOTYKI W PRZEMYŚLE ROLNICZYM
SZCZEPY OPORNE NA FARMACH, W GLEBIE,
W
WODZIE GRUNTOWEJ
DODATEK ANTYBIOTYKÓW DO PASZ DLA ZWIERZĄT
MORSKIE BAKTERIE
PRZYJAZNE DLA SRODOWISKA ŹRÓDŁO ENERGII
ŻYJĄ W OCEANACH
ROZKŁADAJĄ 1 MLD TON MARTWEJ MATERII ORGANICZNEJ
SKĄD SIĘ BIERZE ZAPACH MORZA?
BAKTERIE W SYMBIOZIE
W okolicach Hawajów żyje mała kałamarnica Euprymna
Posiada ona narząd świetlny, który zamieszkuja symbiotyczne bakterie Vibrio fischeri
Bakterie te wytwarzają białko – lucyferazę, które odpowiada za przeprowadzenie reakcji,
w wyniku której powstaje światło
Jest to przykład symbiozy mutualistycznej (korzyści dla obu organizmów)
OBUMIERANIE RAFY KORALOWEJ
VIBRIO SHILOI
VIBRIO CORALLILYTICUS
INNE BAKTERIE
BAKTERIE ŻYJĄ W ŚRODOWISKACH EKSTREMALNYCH
TEMPERATURA
ZASOLENIE
pH
0°C - 100°C
NISKIE, SREDNIE, WYSOKIE
< 5%
DO
25%
1 - 14
ŹRÓDŁO ENERGII
SŁOŃCE LUB ZWIĄZKI
CHEMICZNE
ŹRÓDŁO WĘGLA
ORGANICZNE (CUKRY,
BIAŁKA, TŁUSZCZE) LUB
NIEORGANICZNE: CO2
HCO3
TLEN
TAK LUB NIE
MIKROBIOTA CZŁOWIEKA
NOSICIELSTWO CHOROBOTWÓRCZYCH BAKTERII
ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE
ZAKAŻENIA U PACJENTÓW Z OBNIŻONĄ ODPORNOŚCIĄ
JOANNA KĄDZIELSKA
KATEDRA MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
RÓWNOWAGA MIĘDZY MIKROORGANIZMAMI
A CZŁOWIEKIEM
MIKROBIOTA CZŁOWIEKA
Populacje mikroorganizmów, które zaczynają się rozwijać w różnych miejscach ciała
wkrótce po narodzinach i pozostają w nich przez całe życie.
GDZIE W NASZYM CIELE PRZEBYWAJĄ MIKROORGANIZMY?
SKÓRA
NOS
JAMA USTNA
ŻOŁĄDEK I JELITO CIENKIE
OKRĘŻNICA
POCHWA
ROLA MIKROBIOTY
OCHRONNA
ODŻYWCZA
POTENCJALNE ŹRODŁO INFEKCJI
Zmiana składu populacji (choroby przyzębia)
Translokacja do tkanek i krwi
(infekcje pooperacyjne, pozabiegowe)
MIKROBIOTA CZŁOWIEKA
STAŁA (osiadła)
PRZEJŚCIOWA (kolonizacja)
SKÓRA
GRONKOWCE
MIKROKOKI
MACZUGOWCE
INNE
GRONKOWCE: biofilm na implantach, wlewach dożylnych
•
NOS
Nosicielstwo gronkowca złocistego
Kontrola pracowników medycznych
MRSA
JAMA USTNA
ZŁOŻONA MIKROBIOTA
zęby
szczelina dziąsłowa
kieszonka dziąsłowa
policzki
język
MIKROBIOTA JAMY USTNEJ
LICZNE PACIORKOWCE
LACTOBACILLUS
ACTINOMYCES
DROŻDŻE =CANDIDA ALBICANS(NIELICZNE)
Kolonizacja: dwoinka zapalenia płuc
JAMA USTNA
ANTYBIOTYKOTERAPIA / HIV / CHEMIOTERAPIA
Drożdżyca
PRÓCHNICA
Dieta wysokocukrowa
Zła higiena
ZABIEGI CHIRURGICZNE/ URAZY
Promienica
MIKROBIOTA PRZYZĘBIA
PŁYTKA NAZĘBNA
ZMIANA SKŁADU GATUNKOWEGO
PREVOTELLA, PORPHYROMONAS
DOROŚLI
ŻOŁĄDEK
pH 1-2
nieliczne LACTOBACILLUS
JELITO CIENKIE
LICZNA MIKROBIOTA
OKRĘŻNICA
FERMENTACJA WIELOCUKRÓW PRZEZ ENZYMY BAKTERYJNE
DOMINACJA BEZTLENOWCÓW
PAŁECZKA OKRĘŻNICY = ESCHERICHIA COLI
MIKROBIOTA OKRĘŻNICY
MIKROBIOTA JELITA
BALANS EKOLOGICZNY
BIOCHEMICZNA I METABOLICZNA ROLA MIKROBIOTY JELITA
CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE
I MIKROBIOTY JELITA
RZEKOMOBŁONIASTE ZAPALENIE OKRĘŻNICY
ANTYBIOTYKOTERAPIA
SPADEK LICZEBNOŚCI DOMINUJĄCYCH GATUNKÓW MIKROBIOTY
PRZEROST LASECZKI CLOSTRIDIUM DIFFICILE
WYTWARZANIE TOKSYN
USZKODZENIE NABŁONKA
ŚMIERĆ
RZEKOMOBŁONIASTE ZAPALENIE JELIT
MIKROBIOTA OKRĘŻNICY JAKO ŹRÓDŁO INFEKCJI
OPERACJE CHIRURGICZNE
URAZY WIELONARZĄDOWE
MIKROBIOTA POCHWY
LACTOBACILLUS
Antybiotyki – drożdżyca
Zmiana składu – bakteryjne zapalenie pochwy
KOLONIZACJA: choroby przenoszone drogą płciową
BEZWZGLĘDNE BEZTLENOWCE
DOMINUJĄCY SKŁADNIK MIKROBIOTY
MIKROBIOTA CZŁOWIEKA
BEZTLENOWCE : TLENOWCE

JAMA USTNA / NOS
3–5
:
1

KIESZONKA DZIĄSŁOWA
1000
:
1

JELITO GRUBE
1000
:
1

POCHWA
3–5
:
1
MIKROBIOTA CZŁOWIEKA
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ZMIANĘ SKŁADU
BAKTERIE
OPORTUNISTYCZNE
ŚCISŁE PATOGENY
GRUŹLICA
Ścisłe patogeny = PRĄTKI GRUŹLICY
DROGA KROPELKOWA
NOSICIEL
Osoba, która jest skolonizowana przez mikroorganizmy, ale nie wykazuje objawów
choroby
Bezobjawowy
Rekowalescent
! Przejściowo
! Chronicznie
NOSICIELSTWO
NOS –
METYCYLINOOPORNY GRONKOWIEC ZŁOCISTY (MRSA)
JAMA USTNA – NEISSERIA MENINGITIDIS,
CORYNEBACTERIUM DIPHTHERIAE, HAEMOPHILUS INFLUENZAE
JELITO GRUBE – SALMONELLA SPP.
SHIGELLA SPP.
ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE
Zakażenia w stanach upośledzonej odporności
- w niedoborach odporności humoralnej i komórkowej
- wśród pacjentów z neutropenią
- u pacjentów z obniżoną odpornością w przebiegu chorób
metabolicznych, starzenia
się
- u narkomanów i alkoholików
- w chorobach nowotworowych, po transplantacji narządów i
tkanek
u pacjentów z AIDS
u pacjentów hospitalizowanych, po operacjach, inwazyjnych zabiegach leczniczych i
diagnostycznych
ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE
PACJENCI HOSPITALIZOWANI
NATURALNA MIKROBIOTA
DROBNOUSTROJE ZE ŚRODOWISKA SZPITALNEGO
MIKROORGANIZMY PRZYNIESIONE PRZEZ ODWIEDZAJĄCYCH
ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE
DUŻA PODATNOŚĆ NA ZAKAŻENIA BAKTERYJNE
INWAZYJNE ZAKAŻENIA GRZYBICZE ( ŚMIERTELNOŚĆ)
ZAKAŻENIA WIRUSOWE: NAWRACAJĄCA OPRYSZCZKA, PÓŁPASIEC, INNE O
NIETYPOWYM PRZEBIEGU
ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE
INFEKCJE MOGĄ BYĆ ŚMIERTELNE
PRZESTRZEGANIE WŁAŚCIWEJ HIGIENY (MYCIE RĄK !!!!!!!!)
WCZESNA DIAGNOZA
OPIEKA MEDYCZNA