Egzamin do gimnazjum 2014

EGZAMIN WSTĘPNY Z PRZEDMIOTÓW
HUMANISTYCZNYCH
do Gimnazjum nr 2 Przymierza Rodzin
12 kwietnia 2014
Imię i nazwisko ………………………………………………..
dysleksja
Witaj!
Uważnie przeczytaj cały tekst, najlepiej dwa razy. Jeśli trzeba,
wracaj do niego. Postaraj się udzielać wyczerpujących odpowiedzi.
Komisji egzaminacyjnej oddaj wypełniony i sprawdzony przez
siebie arkusz.
Na pracę masz 90 minut.
Życzymy twórczych pomysłów! Powodzenia!
CZĘŚĆ I
CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM
Melchior Wańkowicz, znany publicysta przedwojenny wyjechał ze swoją córką zwaną
Tirliporkiem na wakacyjny spływ kajakowy do Prus Wschodnich. Przed wyprawą
przekomarzał się z dziewczynką na temat zbyt wysokich kosztów podróży, co podziałało
na jej ambicję tak, że ta zobowiązała się zarobić na siebie pisząc do „Płomyczka” relację
z wyprawy.
Poniżej przeczytacie fragment powieści Wańkowicza(zwanego Kingiem) opisujący
zmagania twórcze dziewczynki.
Po powrocie z Prus Wschodnich zasiedliśmy do pisania. Nie wiem jak
tam kto, ale ja pisać nie cierpię i tysiąc zawsze pretekstów wynajduję,
żeby pisanie odkładać.
Wygłosiwszy więc parę budujących zdań o tym, żeby zdechł ten, co
pracę wymyślił, parę wzniosłych aforyzmów, że praca uszlachetnia, ale
lenistwo uszczęśliwia, szedł King do siebie pisać, a malec zostawał
przyskrzybiony w sąsiednim pokoju, w którym pocił się z dodatkowej
przyczyny: King wymagał, żeby pisać od razu na maszynie. (...)
Po paru godzinach (...) Tirliporek wkroczył dumnie z gotowym
felietonem.
King ledwo spojrzał, zaraz począł kpić straszliwie:
- E-he-he!... Nie umie!... „ Już dawno wybieraliśmy się z tatusiem do Prus
Wschodnich. Jest to kraj położony niedaleko od Warszawy”... Hehe...pękać można ze śmiechu. Opisz dokładnie położenie kraju, potem
zabierz się do jego historii, ale nie potrzebujesz jej kończyć, bo jeszcze
przy opisie kraju czytelnik zaśnie...
- No to jak mam pisać?- nadyma się Tirliporek.
- Jak? Ot tak: kudłaty Litwin miele na żarnach. A już potem się dowiesz,
że Kmicic przyjeżdża i już przyjechał, a jeszcze nie wiesz, że jest z
Oszmiańskiego. Najprzód zaciekaw akcją, a potem ci pozwolą dać
wyjaśnienia.
Malec wraca bez słowa. Na drugi dzień przynosi zupełnie nowe
opowiadanie.
1
- Zaczynasz: „Warknęła śruba motoru”.. To już od razu jak wyruszamy –
no, to już lepiej. Mogłaś nawet zacząć: „Wir mnie przyparł do dna”, to
znaczy od końcowej sceny podróży, gdyśmy na stawidłach potrzaskali
kajak. Ale co to –„potem pojechaliśmy, a potem przyjechaliśmy”, a potem
znowu pojechaliśmy, a wreszcie nie dopisaliśmy i felieton w koszu
umieściliśmy- woła(...) King, mnąc pisanie i wyrzucając do kosza. A
widząc, że małej zbiera się na płacz: - Przecież nie idziesz do referatu
Urzędu Podatkowego, żebyś miała wszystko po kolei opisywać. Cóż to –
lekcja, aby zbyć, czy pisanie? Natęż się panna: nie masz prawa pisać, nim
nie wywołasz obrazu. Masz opisywać, a nie referować.
- Tatusiu – mówi zniechęcony adept stanu literackiego – „piśnij” trochę na
początku i na końcu.
-Co to to nie! Tu nie szkoła, tu trzeba pracować. (...) Siedź i pisz.
Na trzeci dzień była już puenta, były obrazy, ale King kręcił:
- A gdzie dialogi? Opowiadanie zbite jak ciasto zakalcowate. Nie mówiąc o
tak poziomych rzeczach, że za pół wiersza płaci się jak za wiersz, warto
wiec pokawałkować, ale i czytelnik jest taki durny, że najbardziej mdły
materiał strawi, byle był w dialogach.
Na czwarty dzień – była puenta, opisy, dialogi. King nie zretuszował
ani jednego słowa (...), autorka zaniosła sama do „Płomyka” i czekaliśmy.
- A tu – bum!- jest pierwszy felieton.
W następnym numerze – bum! – jest drugi felieton.
- Tili – pęka z dumy King – będziesz ćwierćwieczny jubileusz literacki
obchodzić mając trzydzieści siedem lat.
I już po honorarium sam się wybrał. (...)
Pan „płomykowy”(...) śmiał się i wybulił na stół osiemdziesiąt dwa złote z
groszami.
Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze, IW Pax, Warszawa 1982, str. 121-122
1. Dlaczego twoim zdaniem King, który był znanym dziennikarzem,
nie chciał napisać swojej córce kilku zdań na początek i na koniec
artykułu?
(0-3 p.)
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
......................................................................................................
2
2. Na podstawie tekstu określ wiek Tirliporka. Swoje zdanie
uzasadnij.
(0-2 p.)
......................................................................................................
.......................................................................................................
3. Zamień wyraz podkreślony w zdaniu tak, by był zupełnie
zrozumiały dla współczesnego czytelnika.
(0-2 p.)
King nie zretuszował ani jednego słowa.
.......................................................................................................
4. Podaj, które znaczenie słowa retuszowanie jest prawidłowe:
(0 - 1 p.)
A. zmiana koloru włosów
B. poprawienie fotografii
C. wskazanie błędów w wypracowaniu szkolnym
D. remontowanie
5. Na podstawie przeczytanego fragmentu stwórz poradnik
tworzenia dobrego tekstu. Zalecenia przedstaw w punktach.
(0-6 p.)
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
6. Napisz w imieniu samorządu szkolnego ogłoszenie o spotkaniu
ze znanym dziennikarzem.
(0-5 p.)
.......................................................................................................
3
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
7. King kpił z pisania córki bo:
(0-1 p.)
A. nie chciał, żeby wydrukowano jej artykuł.
B. nie lubił Tirliporka.
C. chciał w ten sposób podziałać na jej ambicję.
D. był arogancki i nie miał podejścia do dzieci.
8. Określ prawdziwość zdań. Zaznacz P, kiedy zdanie jest
prawdziwe, a F, kiedy jest fałszywe.
(0- 3 p.)
Tirliporek pisał swoją relację z Prus Wschodnich trzy dni.
P
F
Teksty, które dziewczynka oddała do druku zostały nazwane
felietonami.
Zdaniem autora przytoczonego fragmentu we wszystkich
tekstach należy zachować chronologię.
P
F
P
F
CZĘŚĆ II
NAUKA O JĘZYKU
9. Do podanych wyrazów dopisz po dwa wyrazy bliskoznaczne:
(0-2 p.)
POJECHAĆ - ......................................................................................
AKCJA- ..............................................................................................
10. Do podanych wyrazów dopisz słowa o znaczeniu przeciwnym.
(0- 2 p)
NUDNY - .................................................... ŚMIECH - .......................................
DURNY - .....................................................
MDŁY - ........................................
4
11. Dopisz do podanych słów po dwa związki frazeologiczne.
(0-2 p.)
................................................................................
A. NUDA (nudny)
..................................................................................
B. ŚMIECH
.....................................................................................
....................................................................................
12. Wybierz po jednym związku frazeologicznym z poprzedniego ćwiczenia
i ułóż z nimi zdania tak, by pokazać, że rozumiesz ich znaczenie.
( 0-2 p.)
A. ...................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
B. .................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
13. Znajdź błędy językowe w zdaniach. Zapisz prawidłowe zdania (0- 5 p.)
A. Biegnąc do szkoły, złapał mnie deszcz.
............................................................................................................................
B. Nie było dalej ścieżki na wprost, więc skręcił w bok.
............................................................................................................................
C. Kara została wymierzona w świątyni, kiedy kobieta miała poślubić nowego męża,
przez trzęsienie ziemi.
............................................................................................................................
............................................................................................................................
D. Dominika jest bardziej szczersza niż inni.
............................................................................................................................
E. Kierowca poniósł zasłużone zwycięstwo.
............................................................................................................................
5
14. Narysuj wykres podanego niżej zdania. Nazwij części zdania. (0-4 p. )
Już dawno wybieraliśmy się z tatusiem do Prus Wschodnich.
CZĘŚĆ III
TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU
Poczuj się „adeptem stanu literackiego” i stwórz własne opowiadanie,
którego bohaterem będzie nastolatek z Warszawy. Koniecznie zastosuj się
do rady Wańkowicza i opisuj, a nie referuj. Zapomnij więc o podziale na
wstęp, rozwinięcie i zakończenie, a zamiast tego zaciekaw czytelnika
przygodami bohatera.
(0- 10 p.)
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
6
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
...........................................................................................................................
7
Brudnopis
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
8