Muzyka źródłem inspiracji twórczej aktywności plastycznej

Muzyka źródłem inspiracji twórczej aktywności plastycznej
MUZYKA ŹRÓDŁEM INSPIRACJI TWÓRCZEJ AKTYWNOŚCI PLASTYCZNEJ PRZEDSZKOLAKÓW.
PROPOZYCJE ZAJĘĆ INTEGRACYJNYCH
Twórczość plastyczna jest dla dziecka specyficzną formą poznawania świata. Jest ekspresją i transformacją
doświadczanej rzeczywistości oraz formą wyrażania przez dziecko swojej osobowości. Ale i na odwrót sztuka może stanowić także okazję do kształtowania osobowości i postaw dziecka. Zadanie to znakomicie
spełnia, w warunkach wychowania przedszkolnego, integracja treści plastycznych i muzycznych.
Obie dziedziny: plastyka i muzyka są dla dziecka terenem zdobywania nowych wiadomości, doświadczania
nowych przeżyć i wrażeń, służą wyzwalaniu twórczej postawy, i to nie tylko w zakresie plastyki czy muzyki,
ale we wszystkich formach działalności dziecka, w jego stosunkach ze światem zewnętrznym. Czy twórczość
plastyczna dzieci może być ciekawsza, gdy inspiracją do niej staje się muzyka?
Literatura wymienia różne formy integracji, łączące słuchanie muzyki z jej plastyczną interpretacją:
1. Malowanie piosenek, których dzieci słuchają (przy czym uwaga dzieci musi być skierowana zarówno na
słowa, jak i na muzykę - jej tempo, rytm, typ melodii, grę barw, głos i akompaniament, a przede wszystkim na
określoną przez te czynniki emocjonalną jakość utworu, która powinna znaleźć odbicie w rysunkach dzieci.
2.Malowanie "treści" zawartej w słuchanym utworze instrumentalnym bez słów. Treść nie jest tu podana
jednoznacznie. Wynika z tytułu utworu, nastroju, tempa, typu melodyki, harmonii, barwy i sposobu
wykonania. Dla dzieci utwór jest najłatwiej zrozumiały, jeśli określają go: rytm, tempo i dynamika.
Dzięki tym elementom muzyka najwyraźniej kojarzy się dzieciom ze zjawiskami występującymi w świecie
zewnętrznym i z ludzkimi uczuciami.
3.Malowanie tematu, który niejako narzuca się wyobraźni dziecka po wysłuchaniu utworu, gdy nie znany jest
jego tytuł. W tych zajęciach dzieci kojarzą sobie utwór z różnymi sytuacjami charakteryzującymi się
podobnym typem ruchu i dynamiki, a więc przebiegu.
W wymienionych zajęciach integracyjnych występuje dowolna interpretacja tematyczna, tj. kojarzenie ze
słuchanym utworem różnych treści, ale też trafne określanie zasadniczego charakteru utworu, świadczące o
słyszeniu całej formy, elementów muzyki, wśród których szczególne znaczenie mają dla dzieci rytm,
dynamika, tempo i barwa.
Skojarzeń dzieci dotyczących interpretacji utworu nie należy oceniać w kategoriach: prawidłowe nieprawidłowe, choć tylko niektóre odpowiadają tytułom nadanym przez kompozytora. Nie chodzi przecież o
odgadywanie tytułu, ale o odczucie charakteru ruchu i melodii.
Łączenie twórczych działań plastycznych dziecka przez integrację z muzyką jest ciekawą formą pracy. Wiek
przedszkolny to okres ścisłego związku między działalnością twórczą a zabawą, w którym dziecko
wypowiada się w nieustannie zmieniających się formach ekspresji. Chętnie rysuje, śpiewa, ale jednocześnie
odczuwa potrzebę ruchu, powodowane chęcią przechodzenia z jednego działania w drugie. Malując lub
rysując wyraża swoje własne stany uczuciowe.
Poprzez takie zajęcia możemy nie tylko poznać te uczucia, ale także mieć na nie wpływ. Zajęcia ekspresyjne,
twórcze ujawniają i rozładowują wewnętrzne napięcia oraz uzewnętrzniają przeżycia dzieci, stając się
cennym czynnikiem terapeutycznym w łagodzeniu dziecięcych lęków i zahamowań.
1/2
Warunki decydujące o powodzeniu zajęć plastyczno- muzycznych to:
- umiejętne pozostawienie dzieciom swobody działań,
wytworzenie odpowiedniego klimatu potrzebnego do odbierania i wyrażania przeżyćartystycznych,
- umiejętne pobudzanie dzieci do twórczości, do samodzielnych poszukiwań,
- dobór odpowiedniej muzyki,
- dyskretne uczestniczenie w twórczej pracy plastycznej dzieci,
- dobór odpowiednich technik plastycznych,
- zapewnienie dzieciom satysfakcji z działań i akceptacja efektów,
- obserwacja zachowania się dzieci podczas zajęć: ich zaangażowania oraz radości tworzenia lub trudności i
zahamowań.
Realizacja zajęć wg opracowanych scenariuszy lub wykorzystanie ich jako inspiracji do własnych pomysłów i
poszukiwań pozwala na wyzwolenie twórczej aktywności dzieci, jest elementem rozwijającym i kształtującym
sferę uczuć, procesy poznawcze, myślenie. Kształtuje otwartość wobec świata zewnętrznego i świata
własnych uczuć. Nie należy jednak stosować zajęć plastyczno-muzycznych jako jedynej formy przybliżania
dzieciom muzyki tzw. absolutnej. By mogły one odkryć właściwe piękno, by kiedyś jako dorośli już odbiorcy
nie byli uzależnieni od skojarzeń literackich czy wizualnych, kierując tym samym uwagę na treści zawarte
w samej muzyce - musimy dostarczać im wielorakich bodźców i stwarzać różnorodne sytuacje kontaktu z
muzyką. Także te najprostsze: podczas relaksu poobiedniego, czy wyciszenia po intensywnych zajęciach jako elementy muzykoterapii.
Opracowała: mgr Katarzyna Sadowska
2/2