ATR 72-500 - The Sunrise
Transkrypt
ATR 72-500 - The Sunrise
ATR 72-500 Table of Contents 3 – Spis Treści Spis Treści 3 – Spis Treści............................................................. ............................................................................1 4 - CCAS I MFC....................................... ................................................................................................7 4.1CCAS – Zcentralizowany System Ostrzegania Załogi .......................................................................7 4.1.1Kontrolki ...........................................................................................................................................9 4.1.1.1Crew alerting panel, CAP ................................................................................................................9 4.1.1.2Master Warning (MW) / Master Caution (MC) Lights ...................................................................10 4.1.1.3Control Panel ...............................................................................................................................10 4.2MFC – Multi Function Computer...........................................................................................................10 4.2.1Controls..............................................................................................................................................11 5 - Fuel System (System Paliwowy)...........................................................................................................12 5.1Fuel Control Panel (Panel Kontrolny Paliwa)..................................................................................... ..12 5.2Fuel quantity Indicator (Wskaźnik Ilości Paliwa)...................................................................................13 5.3Fuel Flow / Fuel used Indicator (Wskaźniki Spalania Paliwa/ZuŜyca Paliwa) ......................................13 5.4X-Feed Advisory Light (Kontrolka Zawiadamiająca o X-Feed)..............................................................14 5.5Fuel temperature indicator (Wskaźniki temperatury paliwa) ................................................................14 6 – Powerplant (Urządzenia dostarczania mocy) ......................................................................................15 6.1Fuel system (System Paliwa) .............................................................................................................16 6.2Lubrication system (Sytsem Smarowania) ............................................................................................18 6.3Ignition system (System Zapłonu) .........................................................................................................19 6.4Propeller / Power Controls (Kotrolery Smigieł/Mocy) ............................................................................19 6.4.1Hydromechanical Unit (HMU) (Jednostka Hydromechaniczna)................................ .....................20 6.4.2Engine Electronic Control (EEC) (Kontrola Elektryczna Silnika) .....................................................21 6.4.3Propeller Valve Modulator (PVM) (Modulator Kontroli Śmigła) .........................................................21 6.4.4Power Controls (Kontrolery Mocy)......................................................................................................21 6.4.4.1Power Levers (Dźwignie Mocy) .....................................................................................................22 6.4.4.2Idle Gate (Blokada Ciągu) .............................................................................................................22 6.4.4.3TOGA / Go Around Button (Przycisk) .........................................................................................23 6.4.4.4Power Management (Zarządzanie Mocą) ..................................................................................23 6.4.4.5Condition Levers (Dźwignie Mieszanki)..........................................................................................24 6.4.5Hotel Mode (Tryb Hotelowy)..............................................................................................................24 6.4.6ATPCS...............................................................................................................................................24 6.5Fire Protection (Ochrona PrzeciwpoŜarowa).................................................................... ...................25 6.6Controls and Indicators (Kontrolki i Wskaźniki).....................................................................................26 6.6.1Torque indicator (TQ) (Wskaźnik Momentu Obrotowego) .................................................................26 6.6.2Propeller speed indicator (NP)(Wskaźnik Prędkości Smigieł)..................................... .....................27 6.6.3InterTurbineTemperature indicator (ITT) (Wskaźnik Temperatury Wewnątrz Turbiny)......................27 6.6.4High pressure Turbine speed indicator (NH) (Wskaźnik prędkości Turbiny wysokiego ciśnienia)......28 6.6.5Oil Indicator (Wskaźnik Oleju) ...........................................................................................................28 6.6.6Engine 1&2 control panel (Panel kontrolny Silnika 1&2)...................................................................29 6.6.7Engine start panel (Panel Startowy silników)...................................................................................30 6.6.8X-Start Fault Light (Światło Nieudanego X-startu)...........................................................................31 6.6.9IGN / Prop Brake Light (Swiatło Zapłonu/ Hamulca Śmiegieł)............................................................31 6.6.10Eng Test Panel (Panel Testu silnika)..............................................................................................31 6.6.11ADC Switch (Przełącznik ADC).......................................................................................................32 6.6.12Engine Fire Panel (Panel PoŜaru Silnika).......................................................................................32 7 - Electrical System (System elektryczny).................................................................................................34 7.1DC power (Zasilanie DC) ......................................................................................................................34 7.1.1Generators (Generatory)....................................................................................................................35 1 7.1.1.1Batteries (Baterie)..........................................................................................................................35 7.1.1.2The starters/generators (Startery/Generatory) ..............................................................................36 7.1.2Distributors (Dystrybutory).................................................................................................................36 7.1.3Controls (Kontrolery) ......................................................................................................................37 7.1.3.1Generators (Generatory) ...............................................................................................................37 7.1.3.2Distribution (Dystrybutory) .............................................................................................................38 7.2 AC constant frequency Power (Zasilanie stałej częstotliwości AC).....................................................40 7.2.1Generators (Generatory) ..................................................................................................................40 7.2.2Distributors (Dystrybutory) ................................................................................................................40 7.2.3Controls (Kontrolery) .........................................................................................................................41 7.3AC wild frequency power controls (Kontrolery Zasilania zmiennej częstotliwości) .............................43 7.3.1Generators (Generatory) .................................................................................................................43 7.3.2Distributors (Dystrybutory) .................................................................................................................44 7.3.3Controls (Kontrolery)............................................................................................................................44 7.4External Power (Zasilanie Zewnętrzne) .................................................................................................45 8 – Hydraulics (Hydraulika) .......................................................................................................................46 8.1Controls and Indicators (Kontrolki i wskaźniki) ....................................................................................47 8.1.1Hydraulic power panel (Panel Zasilania Hydrauliki) ...........................................................................47 8.1.2Pressure Indicator (Wskaźnik Ciśnienia)............................................................................................49 8.1.3Aux Pump pedestal switch (Przełącznik piedestału pompy dodatkowej)...........................................49 9 – Pneumatics (Pneumatyka) ..................................................................................................................50 9.1Pneumatic System (System Pneumatyczny) ......................................................................................50 9.1.1Controls (Kontrolery)............................................................................ .............................................51 9.2Air Conditioning (Klimatyzacja)..............................................................................................................51 9.2.1Controls (kontrolery).......................................................................... ..............................................53 9.2.1.1Compartment Remperature Panel (Panel przedziału temperatury)...............................................53 9.2.1.2Avionics Vent Controls (Kontrolery Wentylacji awioniki)................................................................54 9.3Pressurization (Ciśnienie)....................................................................................................................55 9.3.1Auto mode (Tryb automatyczny).......................................................................................................56 9.3.2Dump function (Funkcja Dump)........................................................................................................56 9.3.3Manual mode (Tryb Ręczny)............................................................................................................56 9.3.4Ditching mode (Tryb Ditching).........................................................................................................56 9.3.5Controls (Kontrolery).......................................................................................................................56 9.3.5.1Automatic Controls (Kontrolery Automatyczne)...........................................................................56 9.3.5.2Manual controls (Kontrolery Ręczne)..........................................................................................57 9.3.5.3Cabin press indicators (Wskaźnik ciśnienia w kabinie)...............................................................58 10 - Flight Controls (Kontrolery Lotu).....................................................................................................59 10.1Roll Control (Kontrolery płatów nośnych)........................................................................................59 10.2Controls (Kontrolery) ......................................................................................................................59 10.2.1Spoiler Position Indicator (Wskaźnik Pozycji Spoilera)................................................................59 10.2.2Roll Trim Position Indicator (Wskaźnik Pozycji Trymu Lotek)......................................................60 10.2.3Roll Trim Control Switch (Przełącznik Kontrolera Trymu Lotek)..................................................60 10.3Pitch Control (Kontroler Steru Wysokości).....................................................................................60 10.3.1Pitch Trim Position Indicator (Wskaźnik Pozycji Trymu Steru Wysokości)..................................61 10.3.2Pitch Trim Asym Light (Światło desynchronizacji Trymu Steru Wysokości)................................61 10.3.3STBY Pitch Trim Control Switch (Przełącznik STBY Kontrolera Trymu Steru Wysokości).........61 10.3.4Stick Pusher pushbutton (Przycisk Stick Pusher).......................................................................62 10.3.5Stick pusher light (Swiatło Stick Pusher)....................................................................................62 10.4Yaw Control (Kontrola Orczyka)....................................................................................................62 10.4.1TLU Controls (Kontroler TLU).....................................................................................................63 10.4.2LO SPD Light (Associated to TLU) Kontrolka LO SPD (zespolona z TLU) ................................63 10.4.3Yaw Trim Position Indicator (Wskaźnik Pozycji Trymu Orczyka)...............................................63 10.4.4Yaw Trim Control switch (Przełącznik Kontrolera Trymu Orczyka)............................................63 10.5Flaps (Klapy).................................................................................................................................64 10.5.1Flaps Control Lever (Dźwignia Kontroli Klap)............................................................................64 10.5.2Flaps Position Indicator (Wskaźnik Pozycji Klap)......................................................................64 2 10.5.3Flaps Asymmetry Light (Kontrolka Asymetrii Klap)..................................................................65 10.6Gust Lock (Blokada Ciągu).........................................................................................................65 11 - Landing Gear and Brakes (Podwozie I Hamulce) ......................................................................66 11.1Landing Gear (Podwozie) ...........................................................................................................66 11.1.1Landing Gear Control Panel (Panel Kontroli Podwozia)...........................................................66 11.1.2Landing gear position indicattor – overhead panel(WskaŜnk pozycji podwozia – panel górny)67 11.2Brakes (Hamulce) ........................................................................................................................67 11.2.1Emergency/Parking Brake Handle (Dźwignia Hamulca Awaryjnego/Parkingowego)................67 11.2.2Brake Temperature Indicator (Wskaźnik Temperatury Hamulców)...........................................68 11.2.3Brake Pressure Indicator (Wskaźnik Ciśnienia Hamulca) .........................................................68 11.2.4Anti-Skid Control Panel (Panel Kontroli Antypoślizgu)...............................................................68 12 - Ice and Rain Protection (Ochrona przed Lodem I Deszczem)......................................................70 12.1Anti-Ice Advisory System (AAS) (System Nadzoru Anty Oblodzenia) ..........................................70 12.1.1Controls (Kontrolery)...................................................................................................................71 12.1.1.1Ice Detector Panel (Panel Wykrycia Lodu)..............................................................................71 12.1.1.2De Icing Indicator (Wzkaźnik OdmraŜania).............................................................................72 12.2Engine and Wing protection (Ochrona Silnika I Skrzydeł).............................................................72 12.2.1Controls (Kontrolery)...................................................................................................................73 12.2.1.1Engine/Wing De-Icing Panel (Panel OdmraŜania Silnika/Skrzydeł).........................................74 12.2.1.2Horns Anti Icing Panel (Panel Sygnału Dźwiekowego Anty Oblodzenia).................................75 12.3Propeller Anti-icing (AntyOblodzenie Śmigła).................................................................................75 12.3.1Controls(Kontrolery). ...................................................................................................................77 12.3.1.1Propeller Anti icing panel (Panel Anty Oblodzeniowy Śmigieł). ...............................................77 12.4Window Heaters (Ogrzewanie Okna).............................................................................................77 12.4.1Controls (Kontrolery)...................................................................................................................78 12.5Probe heat (Ogrzewanie Śmigła)...................................................................................................79 12.5.1Controls (Kontrolery)...................................................................................................................79 12.6Rain protection (Ochrona Przeciwdeszczowa)..............................................................................79 13 - Flight Instruments (Instrumenty Lotu).............................................................................................81 13.1Air Data System (System Danych Powietrznych) ..........................................................................81 13.1.1Controls (Kontrolery)....................................................................................................................82 13.1.1.1Airspeed Indicator (Prędkościomierz).......................................................................................82 13.1.1.2Standby airspeed indicator (Prędkościomierz Awaryjny)..........................................................82 13.1.1.3Altimeters (Wysokościomierz) ..................................................................................................83 13.1.1.4Standby Altimeter (Wysokościomierz Awaryjny).......................................................................83 13.1.1.5TCAS Vertical Speed Indicator Wskaźnik Prędkości Pionowej TCAS) ....................................84 13.1.1.6TAT-SAT/TAS Indicator (Wskaźnik TAT-SAT/TAS)..................................................................85 13.1.1.7ADC switch (Przełącznik ADC).................................................................................... .............86 13.2Attitude and Heading Reference System (AHRS) (System Referencji PołoŜenia I Kursu)..............86 13.2.1Controls and Indicators (Kontrolery I Wskaźniki) ..........................................................................86 13.2.1.1Radio Magnetic Indicator (RMI) (Wskaźnik Radio Magnetyczny)…………………………...........86 13.2.1.2Standby Horizon (Horyzont Awaryjny)........................................................................................87 13.2.1.3Standby Compass (Kompas Awaryjny) .....................................................................................88 13.3Eletronic Flight Instrument System (EFIS) (Elektroniczny System Instrumentów Lotu) ................88 13.3.1Controls (Kontrolery)......................................................................................................................88 13.3.1.1Electronic Attitude Director Indicator, EADI (Wskaźnik Elektronicznego Dyrektora PołoŜenia)..88 13.3.1.2Electronic Horizontal Situation Indicator EHSI (Wskaźnik Elektronicznego Horyzontu Syt.)… .90 13.3.1.3EFIS Control Panel, ECP (Panel Kontrolny EFIS) .................................................................93 13.3.1.4CRS/HFG Panel..........................................................................................................................94 13.3.1.5CRS/ALT Panel ..........................................................................................................................94 13.4Clocks (Zegary).................................................................................................................................95 13.5Flight Recorders (Rejestrator Lotu) ..................................................................................................96 13.5.1Controls (Kontrolery)......................................................................................................................96 13.5.1.1Flight Data Entry Panel (FDEP) (Panel Wprowadzania Danych Lotu)........................................96 13.5.1.2Cockpit Voice Recorder Panel (Panel Nagrywania Odgłosów z Kokpitu)...................................98 13.5.1.3Record Panel (Panel Nagrywania)..............................................................................................98 3 14 – Navigation (Nawigacja)..................................................................................................................99 14.1VOR / ILS /Marker /DME System...................................................................................................99 14.1.1Controls (Kontrolery)...................................................................................................................99 14.1.1.1Nav 1 and 2 control box (Kontrolne Okienko Nav 1 I 2) ....................................................99 14.2ADF Systems (Systemy ADF)......................................................................................................100 14.2.1Controls (Kontrolery).................................................................................................................100 14.2.1.1ADF control box (Centralne Okienko ADF)............................................................................100 14.3Ground Proximity Warning System (System Ostrzegania Bliskości Ziemi) ..............................101 14.3.1.1Basic modes (Podstawowe Tryby)..........................................................................................101 14.3.2Controls (Kontrolery)..................................................................................................................106 15 - Automatic Flight Control System (System Automatycznej Kontroli Lotu)......................................107 15.1.1Controls (Kontrolery)...................................................................................................................107 15.1.1.1AFCS Control panel (Panel Kontrolny AFCS)……………........................................................107 15.1.1.2ADU..........................................................................................................................................108 15.1.1.3Autopilot OFF light (Kontrolka Wyłączenia Autopilota) ...........................................................108 15.1.1.4Flight Director Bars switch (Przełącznik Pasków Dyrektora Lotu)............................................109 15.1.1.5Go around pushbutton (Przycisk KrąŜenia) .............................................................................109 15.1.1.6Guidance Indication (Wkaźnik Naprowadzania).......................................................................109 15.1.2Operation (Sterowanie)................................................................................................................109 15.1.2.1Yaw damper .............................................................................................................................109 15.1.2.2Autopilot................................. ..................................................................................................110 15.1.2.3Flight Director (Dyrektor Lotu). .................................................................................................110 15.1.2.4Vertical Modes (Tryby Wertykalne)...........................................................................................111 Altitude Select mode (Tryb Wybierania Wysokości) ............................................................................111 Altitude Hold mode (Tryb Trzymania Wysokości)..................................................................................111 Vertical Speed mode (Tryb Predkości PIonowej)..................................................................................111 Indicated Airspeed Hold mode (Tryb Trzymania Wskazywane Predkosci) .........................................111 15.1.2.5Lateral Modes (Tryby Poboczne).............................................................................................112 Heading Select mode (Tryb Wybierania Kursu)....................................................................................112 Navigation mode (Tryb Nawigacji)........................................................................................................112 Back course mode (Tryb Kursu Powrotnego).......................................................................................112 15.1.2.6Common Modes (Tryby Wspólne)...........................................................................................113 ILS Approach mode (Tryb Podejścia ILS)............................................................................................113 Go around mode (FD only) (Tryb KrąŜenia (Tylko FD)).......................................................................113 16 – Communication (Komunikacja)....................................................................................................114 16.1COM 1 & 2, Transponder..............................................................................................................114 16.1.1Controls(Kontrolery)...................................................................................................................114 16.1.1.1Audio Control Panel (Panel Kontrolny Audio) .........................................................................114 16.1.1.2VHF control box (Okienko Kontrolne VHF).............................................................................115 16.1.1.3Transponder control box Okienko Kontrolne Transpondera)..................................................115 16.1.1.4Calls (Wezwania)....................................................................................................................116 16.1.1.5Emergency beacon (Boja Awaryjna).......................................................................................117 16.2Traffic Collision Avoidance System (System Zapobiegania Zderzeniom w Ruchu)TCAS............117 16.2.1Controls (Kontrolery)..................................................................................................................117 16.2.1.1TCAS Control Box (Okienko Kontrolne TCAS).......................................................................117 16.2.2Operation (Sterowanie) ............................................................................................................118 16.3The SELCAL system (System SELCAL).......................................................................................118 16.3.1Controls (Kontrolery)..................................................................................................................119 16.3.1.1SELCAL code selector (Wybieranie kodu SELCAL)...............................................................119 16.3.1.2SELCAL controls (Kontrolery SELCAL)..................................................................................119 17 - Flight Management System (System Zarządzania Lotem)...........................................................120 4 4 - CCAS & MFC 4.1 CCAS – Zcentralizowany System Ostrzegania Załogi CCAS oznacza Centralized Crew Alerting System (Zcentralizowany System Ostrzegania Załogi). CCAS nieprzerwanie monitoruje wszystkie systemy samolotu aby zaalarmować załogę w przypadku awarii systemu lub nieprawidłowej konfiguracji samolotu. Te alarmy pokazują rodzaj awarii w razie niejasności i nakierowują na odpowiednią akcje korygującą. Są uŜywane trzy typy ostrzeŜeń wizualnych: • Master Warning (MW) i Master Caution (MC). Te błyskające światła ostrzegające występują wraz z ostrzeŜeniem dźwiękowym. Po naciśnięciu na kontrolkę, światło gaśnie a sygnał dźwiękowy milknie. • Panel Ostrzegania Załogi(CAP) – ten panel podaje skondensowane, liczne ostrzeŜenia świetlne na jednym panelu dzięki czemu przyczyna awarii moŜe być zidentyfikowana. • Lokalne światła alarmowe – te światła ostrzegające są zintegrowane z systemem panelu centralnego. Podają pilotom dokładne informacje o usterce i proponują odpowiednią akcję korygującą. Tylko nieliczne lokalne światła alarmujące są połączone z ostrzeŜeniem dźwiękowym. Kokpit ATRa przedstawiany jest w dwóch podstawowych stanach: • “Wszystkie światła w kabinie załogi wyłączone” Oprócz niebieskich i zielonych świateł w przejściowych sytuacjach, wszystkie światła są wygaszone podczas normalnych operacji • Sekwencja wykrywająca Faza detekcji składa się z trzech faz: Faza Funkcja Rodzaj detekcji 1 Alarm Dźwiek i światło Master Warning / Master Caution 2 Identyfikacja Panel alarmowy załogi CAP 3 Izolacja Alarm lokalny Alarmy w przypadku niesprawności systemu są podzielone na 4 poziomy alarmowe: • POZIOM 3: OstrzeŜenia (Warnings) OstrzeŜenia są wskazywane w przypadku awarii i gdy wymagana jest natychmiastowa reakcja załogi. Te ostrzeŜenia są identyfikowane poprzez - Światło Master Warning błyskające wraz z ciągłym powtarzającym się dzwonkiem (CRC), - czerwone ostrzeŜenie na panelu ostrzegania załogi, CAP - specyficzne ostrzeŜenie dźwiękowe • POZIOM 2: Uwagi (Cautions) Reakcja załogi jest wymagana, dla uwag wskazujących na anormalne zachowanie samolotu. Uwagi są identyfikowane poprzez: - Światło Master Caution błyskające bursztynowo i towarzyszący temu pojedynczy dzwonek (SC) - bursztynowe światło na CAP • POZIOM 1: Doradczy (Advisories) Doradca wskazuje sytuacje kiedy monitoring załogi jest konieczny. Doradczy alarm jest identyfikowany przez: - bursztynowe światło lokalne bez dzwonka • POZIOM 0: Informacyjny Tylko dla informacji załogi – np. wstrzymanie DME Informacje są wskazywane przez niebieskie, zielone lub białe światło na panelu kontrolnym Jak wyŜej wymieniono róŜne rodzaje ostrzeŜeń dźwiękowych zaleŜą od sytuacji: 5 • Ciągły powtarzający się dzwonek (CRC) jest uŜywany dla wszystkich ostrzeŜeń, dokładniej identyfikowanych przez odpowiednie światło na CAP • Pojedynczy dzwonek (SC) jest uŜywany dla wszystkich uwag identyfikowanych dokładniej przez światło systemu CAP • Specyficzne ostrzeŜenia dźwiękowe dotyczą wszystkich ostrzeŜeń które nie są dokładnie identyfikowane przez specjalne światło na CAP i które są waŜne dla poszczególnych operacji: • OstrzeŜenia: o przeciągnięcie (świerszcz) o przekroczenie prędkości (VMO, VFE, VLE (kołatanie) o Autopilot odłączony (cavalry charge(szarŜa kawalerii)) o Trym w ruchu (whooler) • Uwagi: o alarm wysokości (“c chord”(dźwięk C)) o wezwania (dzwonek do drzwi) o zredukowanie moŜliwości AP (3 “kliki”) Wszystkie alarmy mogą być powstrzymane, gdy nie są poŜądane: • Naciśnij przycisk CLR na CAP aby wygasić wszystkie bursztynowe światła na CAP oprócz PRKG BRK, GPWS FAULT, MAINT PANEL, które nie mogą być wygaszone • ENG Oil (olej), ostrzeŜenia o dymie i wiele uwag moŜe być powstrzymanych przed startem przez naciśnięcie przycisku TO. To takŜe powstrzymuje towarzyszące ostrzeŜenia dźwiękowe. Tak długo jak podwozie nie będzie wysunięte lub przycisk RCL będzie wciśnięty powstrzymanie będzie anulowane. • Niedogodne sygnały dźwiękowe mogą być anulowane całkowicie w czasie lotu poprzez przełącznik awaryjnego anulowania Audio na panelu kontrolnym (zobacz sekcje panel kontrolny). PoniŜsza lista pokazuje jakich wskazań na CAP moŜna się spodziewać podczas normalnych operacji: Po włączeniu silnika: śadne światło alarmowe nie świeci się oprócz PRKG BRK kiedy hamulec parkingowy jest włączony. Przed startem Naciśnij TO CONFIG TEST • jeśli samolot jest poprawnie skonfigurowany(Trymy, Klapy, Blokada Ciągu, selektor PWR MGT) Ŝadne światło nie świeci • jeśli samolot nie jest poprawnie skonfigurowany: • Światło Master Warning błyska na czerwono • Słychać CRC • Czerwone światło CONFIG świeci na CAP wraz z • FLT CTRL kiedy trymy i/lub klapy na skrzydłach nie są na pozycji TO i/lub świeci AIL Lock wskazując sprzeczność między kontrolą blokady ciągu a napędem • ENG kiedy PWR MGT nie jest ustawiony na pozycji TO • Światło TLU FAULT kiedy „Jednostka Ograniczeń PodróŜy” (Travel Limiting Unit) nie jest ustawiona na tryb LO SPD Naciśnij TO na CAP, światło INHI zaświeci na niebiesko i start moŜe być zainicjowany. Kiedy podwozie zostanie podniesione powstrzymywanie jest wyłączane i światło INHI gaśnie. Przed rozpoczęciem wznoszenia: Naciśnij RCL na CAP. Jeśli Ŝadne światło nie świeci na CAP oznacza to brak usterek w locie 6 4.1.1 Kontrolery 4.1.1.1 Panel Ostrzegania Załogi , CAP 1. Światła Ostrzegające (Warnings) Świecą na czerwono 2. Światła ostrzegające (POZIOM 2) Świecą bursztynowo 3. Światła ostrzegające (Caution) (POZIOM 1) Bursztynowe światła które mogą być wygaszone tylko poprzez odpowiednia akcje 4. Recall, przycisk RCL Po wciśnięciu wszystkie wstrzymane lub anulowane światła ostrzegające zaświecą się jeśli system nadal nie funkcjonuje odpowiednio. Wszystkie ostrzeŜenia dźwiękowe będą reaktywowane 5. Clear, przycisk CLR Kiedy wciśnięty, określone światła ostrzegawcze POZIOMU 2 zostaną wygaszone 6. Start, przycisk TO Kiedy zostanie wciśnięty światło INHI zaświeci na niebiesko i światło ostrzegawcze ENG OIL, Smoke Warnings, wszystkie bursztynowe światła CAP oprócz EFIS COMP, PARKG BRK, GPWS FAULT, MAINT PNL, ENG, FLT CTRL i towarzyszące im ostrzeŜenia dźwiękowe będą wstrzymane. Niebieskie światło INHI gaśnie kiedy funkcja TO INHI jest anulowana 7 4.1.1.2 Światła Master Warning (MW) / Master Caution (MC) 1. Master Warning, światło MW Świeci w razie ostrzeŜenia wraz z czerwonym światłem na CAP. Kiedy zostanie wciśnięte, światło MW gaśnie i ostrzeŜenie dźwiękowe milknie. 2. Master Caution, światło MC Świeci w przypadku uwag wraz z bursztynowym światłem na CAP. Kiedy zostanie wciśnięte, światło MW gaśnie. 4.1.1.3 Panel Kontrolny 1. Przycisk TO CONFIG TEST Jest uŜywany przed startem aby sprawdzić czy samolot jest poprawnie skonfigurowany do odlotu. Dokonuje automatycznego RECALL i reaktywuje wszystkie alarmy dźwiękowe anulowane poprzednio przez Emergency Audio Cancel 2. EMERGENCY AUDIO CANCEL Ten przełącznik jest zabezpieczony kapturkiem. UŜycie przełącznika anuluje ostrzeŜenia dźwiękowe spowodowane złymi wskazaniami systemu. 4.2 MFC – Multi Function Computer (Komputer wielofunkcyjny) ATR jest wyposaŜony w dwa niezaleŜne Wielofunkcyjne Komputery MFC 1 i MFC 2, które pełnią liczne funkcje. KaŜdy komputer zawiera dwa niezaleŜne moduły A i B, a kaŜdy z nich odbiera sygnały z róŜnych systemów i systemu kontroli. Te sygnały są przetwarzane, a wynikłe rozkazy są transmitowane do róŜnych systemów z rozkazem • monitorowania, kontroli i autoryzacji operacji systemów samolotu • zarządzania systemem usterek i nieprawidłowości w otoczeniu samolotu oraz kierowaniem sygnałów do ostrzeŜeń towarzyszących na CCAS. 8 4.2.1 Kontrolery Kontrolki MFC są ulokowane na panelu górnym (overhade): KaŜdy z 4 przycisków kontroluje operacje odpowiedniego modułu: ON (przycisk wciśnięty) Moduł pracuje OFF (przycisk zwolniony) Moduł kończy operacje. Biały wskaźnik OFF zaczyna świecić FAULT Bursztynowe światło świeci i CCAS jest aktywowany podczas awarii lub gdy pojawi się usterka w dostarczaniu elektryczności. Wtedy moduł automatycznie przestaje działać. Światło błyska takŜe podczas auto-testu modułu. Podczas dostarczania zasilania, cztery moduły zaznaczone dotychczas na ON, wykonują następującą sekwencje: Światła MFC 1A i MFC 2A FAULT (auto-test tych modułów) błyskają. Światła MFC 1A i MFC 2A FAULT gasną. Światła MFC 1B i MFC 2B FAULT (auto-test tych modułów) zaczynają błyskać. Światła MFC 1B i MFC 2B FAULT gasną. 9 5 – System Paliwowy ATR 72 oferuje 2 zbiorniki paliwa kaŜdy potrafiący pomieścić 3185 litrów co równa się 840 galonom US. Zbiorniki są umieszczone kaŜdy w jednym ze skrzydeł. Podczas normalnych operacji kaŜdy silnik jest zasilany przez odpowiedni zbiornik paliwa. Oznacza to, Ŝe lewy silnik jest zasilany z lewego zbiornika (no. 1). Dla pewności, Ŝe paliwo jest doprowadzane do silników na wszystkich moŜliwych wysokościach w czasie lotu, kaŜdy zbiornik jest umocowany na stałe z 200 litrową przegrodą dozownika. W przegrodzie tej są zainstalowane dwie pompy. Jedna pompa elektryczna i jedna pompa strumieniowa (jet pump). Pompa strumieniowa jest poruszana przez wysokie ciśnienie, HP, paliwa z silnika jednostki hydromechanicznej, HMU, i jest kontrolowana poprzez ruchy zaworu przepływu KaŜda pompa jest przystosowana do dostarczania odpowiedniej ilości paliwa do silnika podczas całego lotu. MoŜna kontrolować tylko pompy elektryczne. Pompa strumieniowa jest kontrolowana automatycznie. Aby monitorować i kontrolować system paliwowy liczne wskaźniki i przełączniki są dołączone do symulatora. 5.1 Panel Kontrolny Paliwa Podstawowym Kontrolerem jest Kontroler paliwa umieszczony na panelu górnym. Zawiera on: 1. Dwa przełączniki pomp paliwa dla pomp elektrycznych kaŜdego zbiornika Kontrolują pompy elektryczne oraz poruszają zaworem przepływu w kaŜdym zbiorniku. Przełącznik ma dwie pozycje: RUN i OFF. RUN: świeci na zielono kiedy pompa elektryczna jest aktywna. To aktywuje takŜe ruchy zaworu przepływu. Pompa strumieniowa i elektryczna pracują zgodnie z poniŜszą logiką: o Kiedy zostanie wykryte niskie dostarczanie przez pompę strumieniową: - Pompa elektryczna jest automatycznie aktywowana - Pompa strumieniowa otwiera kontroler przepływu ale zamyka pozostałe dopóki nie zostanie wytworzone odpowiednie ciśnienie o 30 sekund po tym jak HP ciśnienia paliwa jest osiągnięte i normalna pompa strumieniowa pracuje poprawnie (co jest oznaczone na przełączniku ciśnienia jako 600 mbar / 8.5 PSI) pompa elektryczna wyłącza się OFF: świeci na biało kiedy pompa elektryczna jest nieaktywna i zawór sterowania przepływem zamknięty 2. Dwa wskaźniki pozycji zaworu LP, jeden na kaŜdym zbiorniku KaŜdy zawór jest kontrolowany przy współpracy z dźwignią przeciwpoŜarową. Mogą być wskazywane dwie moŜliwe pozycje: IN LINE: Pasek przepływu świeci na zielono – zawór otwarty CROSS LINE: Zawór zamknięty, zielony pasek przepływu świeci w poprzek linii przepływu Tak długo jak zawór jest w fazie przejścia, pasek przepływu jest wygaszony 10 3. Dwa światła FEED LO PR Bursztynowe światła świecą gdy dopływ paliwa spadnie poniŜej 300 mbar / 4 PSI. Wskazuje awarię pompy lub niedobór paliwa. Ponadto aktywuje CCAS 4. jeden przełącznik cross-feed do aktywowania przepływu krzyŜowego miedzy lewym a prawym zbiornikiem Do wybrania są dwie moŜliwe pozycje: IN LINE Pasek przepływu świeci na zielono i zawór jest otwarty Obie pompy elektryczne są automatycznie aktywowane CROSS LINE Pasek przepływu świeci na zielono w poprzek systemowej linii przepływu. Zawór jest zamknięty Tak długo jak zawór jest w fazie przejścia, pasek przepływu jest wygaszony. Trwale wygaszenie obu pasków wskazuje na awarie zaworu. 5. Wskaźnik paliwa w zbiorniku Urządzenie pomiarowe temperatury jest zainstalowane w lewej przegrodzie dozującej. 5.2 Wskaźnik ilości paliwa Do monitorowania ilości paliwa, słuŜy panel ilości paliwa zainstalowany na panelu centralnym: 1. Wskaźniki ilości paliwa Pokazują aktualną ilość paliwa w lewym i prawym zbiorniku w kg 2. Przycisk Testu Naciśnij aby przetestować wyświetlacz ilości paliwa. Kiedy przycisk testu jest wciśnięty wyświetlacz powinien pokazać same 8 3. Bursztynowe światła LO LVL Kiedy ilość paliwa w jednym ze zbiorników spadnie poniŜej 160 kg (353 lbs) odpowiednie światło się zaświeci. Elektryczna pompa danego zbiornika włączy się automatycznie. 5.3 Wskaźnik Spalania/ZuŜycia Paliwa 1. Wskaźnik Przepływu Paliwa (FF) Przepływ paliwa do silnika jest wyświetlany w 100 kg/h. 2. Licznik ZuŜycia paliwa (FU) ZuŜyte Paliwo w kg jest wskazywane tutaj 3. Pokrętło zerowania FU Resetuje wskaźnik zuŜycia paliwa do 0. Wciśnij aby zresetować. 11 WaŜne: Wszystkie wyświetlacze cyfrowe (Na liczniku FU jak równieŜ na FUEL QTY. itd.) mogą być przetestowane na panelu górnym przełącznikiem ANN LIGHT na pozycji TEST. 5.4 Światło doradcze X-Feed Po prawej stronie instrumentów silnika jest umieszczone światło doradcze X-Feed. W przypadku aktywacji X-Feed to światło doradcze świeci. 5.5 Wskaźnik temperatury paliwa Dodatkiem do wskaźnika temperatury paliwa na panelu górnym są jeszcze dwa wskaźniki temperatury paliwa dla kaŜdego zbiornika. W odróŜnieniu od wskaźnika na panelu górnym, wskaźnik na panelu centralnym uŜywa kolorowej skali: Sektor śółty: Sektor Zielony: Sektor śółty: Krótki Czerwony: -54° do 0°C 0° do 50°C 50° do 57°C -54° i +57°C W przypadku gdy filtr paliwa jest zatkany światło ostrzegające FUEL CLOG świeci. 12 6 – Powerplant (Urządzenia dostarczające energii) ATR 72-500 napędzają dwa silniki turbośmigłowe Pratt & Whitney PW 127 F. KaŜdy oferuje maksymalnie 2,750 koni mechanicznych mocy startowej ale podczas normalnych operacji moŜna uŜywać ich tylko dla jednego silnika kiedy drugi zawiódł. Śmigło sześciołopatowe Hamilton Standard 568 F produkuje potrzebny ciąg. Zanim zaczniemy dyskusje o kontrolerach i wskaźnikach silnika wyjaśnijmy zadania silnika, interfejs i podsystemy. Generalnie silnik dostarcza: 4. Ciąg 5. Moc elektryczną 6. Pneumatykę Mimo to, nieco więcej interfejsów istnieje przy następujących systemach: • System Paliwowy • System Hydrauliczny A więc rozłóŜmy silnik na części i podsystemy. Zaczniemy od śmigła i przejdziemy po kolei aŜ do wydechu: 4. Śmigło sześciu-łopatowe Hamilton Standard 568 F 5. Przekładnia redukcyjna śmigła Prędkość rotacji turbiny jest redukowana przez dwustopniową przekładnie. Wiele systemów jest zainstalowanych w przekładni: o Generator prądu zmiennego AC (ACW) (zobacz rozdział elektryki) o Moduł zaworu śmigła (PVM) – kontrolowany przez Elektroniczny Kontroler śmigła(PEC) o Pompa Wysokiego Ciśnienia (HP) i ochrona przed przekroczeniem prędkości o Dodatkowa pompa „Feather” o Hamulec śmigła (tylko prawy silnik) o Chłodnica oleju chłodzenia paliwem (FCOC) 1. Wlot powietrza Widoczny tuŜ za śmigłem. Strumień powietrza przenoszony jest do dwóch wlotów powietrza. Jeden idzie do silnika a drugi mija chłodnice oleju chłodzącego (patrz system smarowania) 2. Mniejsza spręŜarka Osiowa, dwustopniowa spręŜarka – umieszczona na tej samej osi co turbina niskiego ciśnienia 3. Rurka Diffusora 4. SpręŜarka Wysokiego Ciśnienia Osiowa, dwustopniowa spręŜarka – umieszczona na tej samej osi co turbina wysokiego ciśnienia 5. Dodatkowa przekładnia Jest połoŜona z przodu silnika i jest poruszana przez cewkę HP. Łączy napęd z: o DC starterem / generatorem o Pompą paliwa HP o Pompą oleju 1. Komora spalania 2. Turbina wysokiego ciśnienia 3. Turbina niskiego ciśnienia 4. Swobodna turbina – napędza przekładnie redukcyjną Zasadniczo praca silnika turbo-śmigłowego jest podobna do silnika odrzutowego. Przez wlot powietrza dostarczane jest powietrze do spręŜarki. Strumień powietrza jest spręŜany i przyspieszany w dwóch spręŜarkach przed wejściem do komory spalania. Niskie prędkości są potrzebne do właściwego spalania. W komorze spalania paliwo jest spalane wraz ze strumieniem powietrza w wysokiej temperaturze i tak powstaje energia kinetyczna. W turbinie strumień powietrza jest znowu przyspieszany a ciśnienie strumienia spada. Turbina jest potrzebna do napędzania spręŜarek i generatorów. Trzy wały napędowe są zainstalowane w silniku: jeden dla spręŜarki wysokiego ciśnienia i turbiny wysokiego ciśnienia. SpręŜarka niskiego ciśnienia i turbina niskiego ciśnienia są zamontowane na drugim wale. Na trzecim, centralnym 13 wale jest zamontowana swobodna turbina. Ten wał kończy się w przekładni redukcyjnej gdzie prędkość jest redukowana dzięki czemu śmigło jest napędzane z mniejszą prędkością. Teraz masz juŜ przybliŜone wyobraŜenie z czego się składa silnik. Jest jednak nadal trochę rzeczy do przedyskutowania a więc, przyjrzyjmy się bliŜej niektórym wymienionym podsystemom: 6. System paliwowy 7. System smarowania 8. System zapłonu 6.1 System Paliwowy Podsystem paliwowy kontroluje przepływ paliwa do sinika i podgrzewa paliwo jeśli to potrzebne. PoniŜsza grafika pokazuje organizacje systemu: Zacznijmy ‘w’ zbiorniku paliwa: Przełącznik pompy paliwowej który został omówiony w poprzednim rozdziale, aktywuje pompy silnika (elektryczną i strumieniową). Paliwo podąŜa przez podgrzewacz paliwa (fuel heater) gdzie jeśli istnieje taka potrzeba jest dostarczane ciepło z oleju smarowniczego. Przed wprowadzeniem wysokiego ciśnienia, pompy HP, temperatura paliwa jest mierzona i wyświetlana na wskaźniku temperatury który został omówiony równieŜ w poprzednim rozdziale. Wtedy wchodzi jednostka hydro mechaniczna (hydro mechanical unit), HMU, która pełni dwie funkcje: 14 2. Bada przepływ paliwa do silnika poprzez zespół zaworów dozujących (metering valve assembly) i zwraca nadmiar paliwa do wlotu pompy HP 3. Przez zawór silnika dostarcza napęd strumieniowi, który jest wymagany przez pompę strumieniową zbiornika paliwa Kiedy paliwo opuszcza HMU, strumień jest mierzony i wyświetlany na wskaźniku przepływu paliwa (omówiony w poprzednim rozdziale). Zanim paliwo wejdzie przez dysze wylotu silnika do komory spalania jest uŜywane do ostudzenia oleju w systemie smarowniczym. Podsystem gdzie wymiana ciepła ma miejsce jest nazywany FCOC – Chłodnica oleju chłodzenia paliwem. 6.2 System smarowania No więc, jak wygląda smarowanie silnika? PoniŜsza grafika pokazuje drogę jaką pokonuje olej przez wszystkie, róŜne systemy: Olej systemu smarowania jest przechowywany w 14.4 litrowym zbiorniku (1). Pompa ciśnieniowa (2) napędzana przez pomocniczy wał napędowy zmusza olej do przemieszczania przez chłodnice oleju/powietrza (3) i filtr (4) oba zabezpieczone przez by pass na wypadek zapchania. Chłodnica oleju/powietrza jest połoŜona we wlocie powietrza w gondoli silnika. 15 Zawór regulacji ciśnienia (7) kontroluje ciśnienie oleju a zawór niskiej temperatury (8) chroni przed szkodliwymi skokami ciśnienia przy zimnych startach. Strumień oleju rozdziela się na dwa strumienie, jeden idzie do przekładni redukcyjnej (RGB) poprzez podgrzewacz paliwa (5) i FCOC (6), natomiast inny strumień idzie do oczyszczania systemów. Oczyszczając olej opada w dół pod wpływem grawitacji, prócz No. 6 i 7 które zachowują olej w zagłębieniach, a z redukcyjnej przekładni jest pompowany za pomocą pompy. 6.3 System Zapłonu KaŜdy silnik wyposaŜony jest w system zapłonu wysokiej energii: Dwa silniki są pobudzane zapłonem A i B zasilanym przez DC ESS BUS i dwa iskrowniki wyzwalające, jeden na kaŜdy pobudzacz zapłonu. Cykl zapłonu jest podzielony na dwie fazy: 1. Faza: przez 25s intensywność: 5-6 iskier na sekundę 2. Faza: intensywność: 1 iskra na sekundę System zapłonu dostarcza zapłon podczas: • Startu naziemnego uŜywając systemu A lub systemu B lub obu (zaleŜnie od pozycji selektora startowego) • W czasie startu w locie uŜywany jest system A i system B niezaleŜnie od selektora startowego Ponadto wyzwalacze A i B są aktywowane automatycznie jeśli NH któregoś z silników spadnie poniŜej 60%. Akcja ta zostanie powstrzymana jeśli:: • NH spadnie poniŜej 30% • EEC jest odznaczony Deselekcja EEC włącza manualną aktywacje zapłonu A&B, przy uŜyciu zabezpieczonego przycisku MAN IGN • Dźwignia mieszanki (CL) jest ustawiona na Feather (chorągiewka) lub odłączenie paliwa (fuel Shut Off) (S/O) • Silnik jest uszkodzony w przypadku sekwencji ATPCS 16 6.4 Kontrola Śmigła/Mocy Śmigło jest poruszane przez turbinę swobodną. Aby zredukować prędkość turbiny zainstalowana jest przekładnia – przekładnia redukcyjna. Wiele podsystemów pomaga kontrolować śmigła. PoniŜsza grafika pokazuje te podsystemy i to jak współdziałają. Skok śmigła jest kontrolowany hydromechanicznie przez Moduł Zaworu Śmigła (Propeller Valve Module) (PVM). Ten zawór jest kontrolowany przez Kontrole Elektroniczną Śmigła (Propeller Electronic Control) (PEC) zainstalowaną na kaŜdym silniku. Interfejsem pomiędzy (PEC) a kokpitem jest Jednostka Interfejsu Śmigła (Propeller Interface Unit) (PIU). Pozostają dwa systemy: EEC i HMU. Kontrola Elektroniczna Silnika (Engine Electronic Control) (EEC) jest uŜywana do obliczania prędkości śmigła na podstawie prędkości i wysokości. Aby regulować wykalkulowaną prędkość śmigła EEC kontroluje przepływ paliwa w Jednostce Hydromechanicznej (Hydromechanical Unit) (HMU). HMU samo reguluje przepływ paliwa do silnika więc jest uzyskiwana potrzebna prędkość rotacji. Skok śmigła jest regulowany przez trzy urządzenia kontrolne w kabinie załogi: • Dźwignia Mocy (PL) • Dźwignia Mieszanki (CL) • Selektor Zarządzania Mocą (PWR MGT) Wszystkie te systemy chronią śmigła przed niskim kątem skoku w locie, przekroczeniem prędkości (overspeed) i utraceniem ciśnienia hydraulicznego. Ponadto prawy silnik jest wyposaŜony w hamulec śmigła. Ten hamulec zabezpiecza śmigło przed poruszaniem więc prawy silnik moŜe być uŜywany na 17 podobieństwo APU do wytwarzania wentylacji (bleed air) i mocy elektrycznej na ziemi bez wymogu poruszania śmigłem. Ta właściwość nazywana jest trybem Hotelowym (Hotel mode) i zostanie omówiona później. Teraz obejrzyjmy wymienione systemy. 6.4.1 Jednostka Hydromechaniczna (Hydromechanical Unit) (HMU) Zadania: • Mierzy paliwo w czasie określonych operacji • Zarządza prędkością wirnika zgodnie z 2 zasadami(Zasada 1: główna zasada, wraz z EEC chroni NH przed nadmierną prędkością, Zasada 2: bazowa zasada, EEC jest OFF) • Reguluje przepływ paliwa wraz z zarządzeniami transmitowanymi przez EEC • Zapewnia wyłączenie silników (odcina paliwo HP) 6.4.2 Kontrola Elektroniczna Silnika(Engine Electronic Control) (EEC) • Reguluje podawaną moc (przez kontrolowanie silnika krokowego w HMU) dla uzyskania przewidywanego momentu obrotowego (torque). Te ustawienia momentu obrotowego zaleŜą od • Pozycji dźwigni mocy • Pozycji selektora PWR MGT • Warunków lotu • Stanu połoŜenia zaworów wentylacji • Zapewnia minimalną kontrolną prędkość śmigieł, na ziemi i przy niskiej mocy • W przypadku awarii silnika, EEC dostarcza mocy, dla utrzymania sterowności, do pozostałego silnika 6.4.3 Zawór Modulatora Śmigła (Propeller Valve Modulator) (PVM) Kontroluje maksymalna prędkość śmigieł Np wraz z PWR MGT ustawionym na wysoką moc Kontroluje skok śmigła na niskiej mocy i kiedy uŜywany jest ciąg wsteczny(reverse) Zapewnia niski skok w czasie „solenoid-y” (kiedy dźwignie mocy są poniŜej biegu jałowego (Flight Idle), pozycja FI) • • • 6.4.4 Kontrolery Mocy Moc silnika kontrolowana jest przez 1 podsystem, 4 kontrolery, 2 bariery/przełączniki i 1 przycisk: System zarządzania mocą 2 dźwignie mocy 2 dźwignie mieszanki Zablokowanie przepustnicy (Gust Lock) (przełącznik) Bariera biegu jałowego (Idle Gate) TOGA / przycisk KrąŜenia (Go Around) (wskazywany przez '1' na grafice) Wszystkie te kontrolery są umieszczone na panelu przepustnicy (throttle stack): • • • • • • 18 6.4.4.1 Dźwignie Mocy (Power Levers - PL) Dźwignie mocy są to dwie dźwignie po lewej. UŜycie dźwigni dostosowuje ciąg silników od maksymalnego momentu obrotowego do rewersu. Cztery pozycje dźwigni mocy są dość waŜne: Naziemny Jałowy (Ground Idle), GI: Przepustnica jest wstrzymywana Fwd Stop: Przepustnica jest całkowicie otwarta Nacięcie TO (TO Notch): Wskazuje ustawienie mocy startowej. Jest obsługiwane przez system PWR MGT . Kliknij dźwignie mocy prawym przyciskiem myszy aby przestawić dźwignie mocy na TO Notch. WaŜne: Joystick lub inny sprzęt do dostosowywania prędkości moŜe sprawiać problem przy uŜywaniu tej funkcji ! Upewnij się Ŝe ustawienia mocy urządzenia są skalibrowane i na pozycji jałowej. Rewers (Reverse): Cofnij przepustnice maksymalnie do tyłu aby zaaplikować ciąg wsteczny (rewers). Innym waŜnym aspektem jest GUST LOCK. Gust lock jest uŜywane do zapobiegania nadmiernemu otwarciu przepustnicy kiedy prawy silnik jest w trybie hotelowym. Zobacz grafikę powyŜej – tekst 'Gust Lock' wskazuje „strefę kliknięcia” Gust Lock. 6.4.4.2 Idle Gate Idle Gate chroni połoŜenie dźwigni mocy przed redukcją poniŜej biegu jałowego tak długo jak długo samolot jest w powietrzu. Blokada jest automatycznie usuwana kiedy samolot wyląduje i ground idle moŜe być wybrany. Bursztynowa banda jest wskazywana kiedy blokada idle gate jest usunięta. Idle gate nie moŜe być regulowany ręcznie. Kliknij dźwignie mocy prawym przyciskiem myszy aby przełączać pomiędzy flight idle i TO notch. WaŜne: Przepustnica joysticka lub inne urządzenie moŜe zakłócać działanie tej funkcji 19 6.4.4.3 Przycisk TOGA / Go Around Przycisk TOGA w ATR nie wpływa na ustawienia mocy – zobacz rozdział Automatyczny System Kontroli Lotu (Automatic Flight Control System) aby zdobyć więcej informacji. 6.4.4.4 Zarządzanie Mocą (Power Management) System Power Management automatycznie ustawia moment obrotowy kiedy Dźwignia Mocy jest na TO Notch. Wyliczone ustawienia momentu obrotowego są wyświetlane na wskaźniku momentu obrotowego (zobacz odpowiednią sekcje). 1. Selektor Zarządzania Mocą (Power Management Selector) Power Management Selector uŜywany jest do regulowania ustawień mocy w zaleŜności od fazy lotu: TO Start / Go around, ustaw TO dla startu i kiedy podwozie jest wysunięte podczas podejścia do lądowania MCT Maksymalny moment obrotowy dla kontynuacji (gdy działa tylko jeden silnik) CLB Wznoszenie, zaznacz CLB po podniesieniu klap – komenda “climb sequence” CRZ Lot (cruise) 2. Światła PEC “SGL CH” Światło SGL CH świeci gdy jeden kanał kontroli elektronicznej śmigła zostanie utracony. System zostanie automatycznie przełączony na pozostały kanał. WaŜne: Na ziemi , gdzie kaŜde śmigło jest unfeathering (zachorągiewkowane), ochrona LO PITCH jest testowana przez PEC, a kanał zapasowy jest uŜyty w czasie 2 sekund. Światło SGL CH świeci podczas unfeathering potem gaśnie. MoŜna po tym rozpoznać prawidłową pracę kanału zapasowego. 3. Światła PEC FAULT FAULT Świeci bursztynowo i CCAS jest załączony, kiedy oba kanały elektronicznej kontroli śmigła są stracone. OFF(przycisk niezałączony) PEC jest dezaktywowany i NP jest zablokowane na 102% jednak moc jest wystarczająca System Power Management ustawia następujące wartości we współpracy z pozycją selektora power management i fazą lotu: TO na ziemi: NP = 100% TO w locie: NP = 82 TO w locie i PL > ~50% (go around) NP = 100% MCT NP = 100% (Selektor PWR MGT musi być przez 2 sekundy na tej pozycji zanim odpowiednie NP zostanie ustawione) • CLB NP = 82% • CRZ NP = 82% • • • • 20 6.4.4.5 Dźwignie mieszanki (Condition Levers) Dźwignie mieszanki operują • Kontrolą chorągiewki (feather) • Zaworem odłączania paliwa NP • Prędkością śmigła NP Są cztery pozycje: • FSO • FTR • AUTO • 100% OVRD Paliwo odłączone Chorągiewka (Feather) (daje minimalna mieszankę) Prędkość śmigła jest kontrolowana przez Power Management (Maksymalna Mieszanka) 100% NP (Maksymalna Mieszanka) 6.4.5 Tryb Hotelowy (Hotel Mode) Jak wspomniano wcześniej tryb hotelowy jest uŜywany do dostarczania powietrza pneumatycznego i mocy elektrycznej na ziemi kiedy silniki nie zostały jeszcze uruchomione. Jest to podobne do APU. Wykonaj następujące kroki aby uruchomić prawy silnik w trybie hotelowym: • Sprawdź czy niebieski system hydrauliczny jest pod ciśnieniem • Przesuń Dźwignie Mieszanki silnika 2 na FTR • Włącz gust lock • Poczekaj na światło gotowości (ready) na panelu górnym (obok przełącznika hamulca śmigła) • Przełącz przełącznik hamulca śmigła na ON 6.4.6 ATPCS ATPCS to System Automatycznej Kontroli Mocy Startowej (Automatic Take-off Power Control System). W przypadku awarii silnika podczas startu ATPCS dostarcza zrównowaŜoną moc do pozostałego silnika i automatycznie ustawia w chorągiewkę wadliwy silnik. Ta właściwość pozwala zredukować moc startową dla obu silników o około 10% bez ingerencji w wydajność przy starcie. System ATPCS posiada dwa tryby dostępne w zaleŜności od warunków: Wyrównanie i funkcja chorągiewki uzbrojone: Selektor PWR MGT na TO Przycisk ATPCS ON Obie dźwignie mocy Power Levers powyŜej 49° Oba momenty obrotowe powyŜej 46% Samolot na ziemi • • • • • Funkcja automatycznej chorągiewki uzbrojona : Selektor PWR MGT na TO Przycisk ATPCS ON Obie dźwignie mocy Power Levers powyŜej 49° Oba momenty obrotowe powyŜej 46% Samolot w powietrzu • • • • • 21 6.5 Ochrona przeciwpoŜarowa (Fire Protection) KaŜdy silnik jest wyposaŜony w system ochrony przed ogniem. W jego skład wchodzą: • Dwie pętle detekcyjne (loop), A i B zamontowane równolegle • Jednostka wykrywania ognia Jednostka detekcyjna bazuje na zmianach rezystancji (oporu) i pojemności elektrycznej. Jeśli rezystancja się zmieni to jest to wykrywane tylko przez współpracująca pętlę, która zadeklaruje uszkodzenie poprzez jednostkę wykrywającą i zostanie nadany sygnał uszkodzenia. W przypadku gdy sygnał jest wykryty przez obie pętle A i B lub sygnał ogniowy jest wykryty przez jedną z 2 pętli jeśli inna jest zaznaczona na OFF, czerwone ENG. FIRE Cap się zaświeci. System gaśniczy zawiera dwie butle które mogą być uŜyte do silnika 1 lub silnika 2. Butle są umieszczone z obu stron kadłuba, a podwójne wyzwalacze (squibs) są zainstalowane na kaŜdej butli. Wyzwalacze są odpalane przez wciśnięcie odpowiedniego, świecącego przycisku AGTN na panelu ENG FIRE (zobacz sekcja Kontroli) 6.6 Kontrolery i Wskaźniki (Controls and Indicators) 6.6.1 Wskaźnik momentu Obrotowego (Torque indicator) (TQ) Głównym parametrem dla ciągu silników jest moment obrotowy (torque) który jest definiowany jako: TQ = moc silnika/prędkość śmigła Dla kaŜdego śmigła silnika są dopasowane dwa czujniki (do przekładni redukcyjnej). Jeden z nich wysyła sygnał do Jednostki Automatycznej chorągiewki ( Auto Feather Unit) AFU, która obsługuje analogowy wskaźnik momentu obrotowego (wskazówkowy). Inny próbnik wysyła sygnał do Kontroli Elektronicznej Silnika , EEC, który obsługuje elektroniczny wskaźnik momentu obrotowego (wyświetlacz cyfrowy). 1. Wyświetlacz Cyfrowy Wyświetla aktualny moment obrotowy – zobacz definicje powyŜej. Jeśli wyświetlane jest “000” próbnik jest uszkodzony. Jeśli wyświetlane jest “---”, Elektroniczna Kontrola Silnika, EEC nie moŜe kontrolować Zaworu Odpowietrzacza manipulującego (Handling Bleed Valve) (HBV) Jeśli wyświetlany jest “LAB” wadliwy EEC jest zainstalowany 2. Wskaźnik Wyświetla aktualny moment obrotowy – skala jest podzielona na kolory według następującego schematu: Zielony sektor 0-100% Czerwony znak 100% Bursztynowy sektor 100-106% Czerwony promień 106,3% Niebieska kropka 115% (Tylko funkcja testowa) Czerwona kropka 120% 3. Znacznik FDAU Jednostka przetwarzania danych lotu (Flight Data Acquisitation Unit), FDAU, Przelicza w zaleŜności od połoŜenia selektora PWR MGT i wyświetla obliczone ustawienie momentu obrotowego jako Ŝółty trójkąt. Podczas startu – FDAU wyświetla rezerwowy, startowy moment obrotowy 4. Ręczny Znacznik 22 Pokazuje ręcznie wybrany moment obrotowy (biały trójkąt). UŜyj pokrętła (zobacz pozycja 5) aby ustawić ręcznie znacznik momentu obrotowego 5.Pokrętło Nastawia ręczny znacznik momentu obrotowego. Lewy przycisk myszy redukuje ustawiony moment obrotowy Prawy przycisk myszy zwiększa ustawiony moment obrotowy 6. Przycisk testowy Inicjuje sekwencje testową – kiedy przyciśniesz wskazówka i wyświetlacz pokaŜą moment obrotowy 115% 6.6.2 Wskaźnik prędkości śmigła (Propeller speed indicator) (NP) 1. Cyfrowy Wyświetlacz Aktualna prędkość rotacji śmigła, NP, jest pokazywana 2. Wskaźnik Pokazuje aktualne NP. Bursztynowy sektor 41,6 – 65% Zielony sektor 70,8 – 100% Czerwony znak 100% Czerwona kropka 120% Niebieska kropka 115% (zobacz funkcja testowa) 3. Przycisk testowy Inicjuje funkcje testową – podczas testu, oba wyświetlacze i wskaźnik pokazują 115% 6.6.3 Wskaźnik Temperatury Wewnętrznej Turbiny (ITT) 1. Cyfrowy wyświetlacz Aktualna ITT (T6) jest wyświetlana 2. Wskaźnik Pokazuje aktualne ITT Zielony sektor Czerwony punkt + H Bursztynowy sektor Czerwony znak Biały/czerwony znak Czerwony punkt Czerwony punkt + S Niebieski punkt 3. Światło alarmowe 300 – 765°C 715°C (tryb Hotelowy) 765 – 800°C 765°C (Limit temperatury podcza s normalnego startu) 800°C (Limit temperatury w trudnych warunkach) 840°C (Limit temperatury w ci ągu 20 sekund) 950°C (Limit temperatury d la 5 sekund w czasie startu silnika) 1150°C (zobacz funkcje testow e) 23 Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany gdy ITT > 800°C lub > 715° w trybie Hotelowym 4. Przycisk Testowy SłuŜy do testu wskaźnika – podczas testu wyświetlacz i wskaźnik wyświetlają 1150°C (niebieski punkt) 6.6.4 Wskaźnik prędkości Turbiny wysokiego ciśnienia (High pressure Turbine) (NH) 1. Wyświetlacz cyfrowy Aktualna prędkość rotacji cewki wysokiego ciśnienia, NH, jest wskazywany 2. Wskaźnik Aktualny NH jest wyświetlany Zielony sektor 62 – 102,7% Czerwony znak 102,7% Niebieska kropka 115% (zobacz funkcje testu) 3. Wskaźnik Aktualna prędkość rotacji cewki niskiego ciśnienia , NL, jest wskazywana Zielony sektor 62 – 104,2% Czerwony znak 104,2% Niebieski punkt 115% (zobacz funkcje testu) 4. Przycisk testu Inicjuje sekwencje testowa – kiedy przycisk jest wciśnięty oba wyświetlacz i wskaźniki pokazują 115% (niebieska punkt) 6.6.5 Wskaźnik Oleju (Oil Indicator) 1. Wskaźnik ciśnienia oleju Wyświetla aktualne ciśnienie oleju Zielony sektor 55 – 65 PSI Bursztynowy sektor 40 – 55 PSI Czerwony znak 40 PSI Przerywane biało/czerwone promienie 55 PSI 2. Światło Niskiego Ciśnienia Oleju Świeci na czerwono kiedy wskaźnik ciśnienia oleju spadnie poniŜej 40 PSI. Oddzielny przełącznik ciśnieniowy aktywuje CCAS przy 40 PSI 3. Wskaźnik Temperatury Oleju Aktualna temperatura oleju jest wyświetlana Zielony sektor 45 – 125°C Bursztynowy sektor 125 – 140 °C i poni Ŝej 0°C Czerwony znak 140 °C 24 6.6.6 Panel kontroli Silnika 1&2 1. Przycisk EEC Kontroluje EEC współpracujące z silnikiem ON (przycisk wciśnięty) EEC reguluje prace HMU – zobacz sekcje EEC i HMU OFF (przycisk zwolniony) HMU kontroluje tylko NH w zaleŜności od pozycji dźwigni mocy. Światło OFF świeci na biało FAULT Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany kiedy awaria EEC zostanie wykryta. Moc jest zablokowana w połoŜeniu sprzed awarii. Powrót HMU do stanu pierwotnego następuje przez zwolnienie wadliwego EEC 2. Przycisk ATPCS Przycisk wciśnięty Jeśli wciśnięty na ziemi: Wyrównanie i funkcja automatycznej chorągiewki są wstępnie wybrane (zobacz sekcje ATPCS) Jeśli wciśnięty w locie: Tylko funkcja automatycznej chorągiewki jest wstępnie wybrana OFF (przycisk zwolniony) Wyrównanie i funkcja automatycznej chorągiewki są nie wybrane ARM Świeci zielono kiedy warunki uzbrojenia są spełnione 3. Światło UP TRIM Świeci zielono kiedy sygnał wyrównania (uptrim) jest wysyłany do pozostałego silnika i rozpoczyna się sekwencje ATPCS 4. Światło PITCH Świeci bursztynowo kiedy aktualny kąt łopat śmigła jest niŜszy niŜ normalny kąt Biegu Jałowego (Flight Idle) (To światło świeci podczas wszystkich operacji naziemnych poniŜej biegu jałowego). CCAS jest aktywowany tylko w czasie lotu 6.6.7 Panel startowy silnika (Engine start panel) Panel startowy silnika jest połoŜony na panelu górnym. 1. Selektor Obrotowy Startu Silnika (ENG Start Rotary Selector) Zaznacza tryb zapłonu i/lub sekwencje startową. OFF & START ABORT Przerywa/rozbraja sekwencje startową przez odcięcie energii układu zapłonowego CRANK Włącza rozruch (cranking) silnika – zapłon jest powstrzymywany 25 START Wybrana sekwencja startowa. MoŜliwe do wybrania są trzy pozycje START. Zapłon zaskakuje kiedy zawory odcięcia paliwa są otwarte (kontrolowane przez dźwignie mieszanki, CL). Starter i zapłon są automatycznie de aktywowane kiedy NH będzie powyŜej 45 %. Tylko wyzwalacz A zapłonu jest dostarczany na ziemi Tylko wyzwalacz B zapłonu jest dostarczany na ziemi Wyzwalacze A i B zapłonu są dostarczane START A START B START A & B 2. Start pushbuttons Inicjuje sekwencje startową (lub rozruch) powiązanych silników kiedy selektor obrotowy ENG START jest przesunięty na pozycje START lub na pozycje CRANK. Nota: Gdy tylko jeden z silników jest uruchomiony, a odpowiedni DC GEN podłączony do głównej sieci elektrycznej DC, start drugiego silnika jest wykonywany jako ‘cross start’(start krzyŜowy): tylko inicjacja jest dostarczona przez Baterię Główną, start jest wspomagany przez przeciwny DC GEN od 10% NH (tylko na ziemi). Jeśli DC GEN jest podłączony do sieci ale cross start nie jest przeprowadzany normalnie, bursztynowe światło “X START FAULT” świeci na głównym panelu elektrycznym ON (przycisk wciśnięty) Inicjacja sekwencji – światło ON świeci biało. Sekwencja startowa kończy się kiedy zostanie osiągnięte 45 % NH, a światło jest wygaszane automatycznie FAULT Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywne gdy: • starter pozostaje włączony po 45% NH • Jednostka Kontroli Generatora (Generator Control Unit), GCU zawiedzie podczas startu • Kiedy hamulec śmigła jest ON ale Gust Lock nie jest aktywne(tylko prawy silnik) 3. Zabezpieczony przycisk MAN IGNition Ręczny zapłon (Manual ignition) jest wybrany przez “zwolnienie” (depressing) zabezpieczonego przycisku. Zapłon obu silników jest zasilany nieprzerwanie, kiedy MAN IGN jest zaznaczone. Światło ON świeci na niebiesko. 4. Przycisk Hamulca Śmigła (Propeller Brake pushbutton) Przełącznik hamulca śmigła jest dwu pozycyjnym przełącznikiem i kontroluje zaciągnięcie hydraulicznego hamulca śmigła na prawym silniku. Niebieskie ciśnienie hydrauliczne jest potrzebne do operacji hamowania śmigła. ON hamulec śmigła zaciągnięty OFF hamulec śmigła zwolniony Światło UNLK świeci czerwono, a po 15 sekundach CCAS ostrzega, Ŝe hamulec śmigła nie jest zablokowany, w pełni zablokowany lub jest w pełni zwolnionej pozycji. 5. Światło Gotowości (Ready Light) Światło Ready świeci na zielono kiedy warunki włączenia lub wyłączenia hamulca śmigła są spełnione 6. Światło Hamulca Śmigła (Prop Brake Light) Świeci na niebiesko kiedy hamulec śmigła jest w pełni zablokowany Gaśnie kiedy hamulec śmigła nie jest w pełni zablokowany. 6.6.8 Światło awarii X-Start Światło X-START FAULT świeci wskazując, Ŝe sekwencja startu krzyŜowego (cross start sequence) nie powiodła się, chociaŜ drugi DC Gen jest podłączony. Jest umieszczone powyŜej panelu startowego silnika na panelu górnym. 26 6.6.9 Światło IGN / Prop Brake Światło IGN jest połoŜone po prawej stronie instrumentów silnika (panel centralny). Świeci na niebiesko wskazując zasilanie zapłonu. Światło Prop Brake jest połoŜone po prawej stronie instrumentów silnika (panel centralny). Świeci na niebiesko przypominając załodze Ŝe przycisk PROP BRK jest zaznaczony na ON i mechaniczne blokowanie jest załączone. 6.6.10 Panel Testowy Silnika (Eng Test Panel) Panel ENG TEST jest ulokowany na piedestale. Pozwala sprawdzić poprawne funkcjonowanie ATPCS. Zanim selektor rotacyjny będzie mógł być przesunięty, musi być podniesiona ochrona– moŜna to zrobić przez klikniecie na zawiasie osłony. Klikniecie Lewym przyciskiem myszy przekręca selektor odwrotnie do wskazówek zegara, prawym przyciskiem myszy przekręca selektor zgodnie ze wskazówkami zegara. Tryb ARM Światło ATPCS ARM powinno świecić Tryb ENG Sprawdź czy światło ENG UPTRIM świeci 2.15 sekundy później sprawdź czy światło ATPCS ARM gaśnie 6.6.11 Przełącznik ADC ADC to Komputer Danych powietrznych (Air Data Computer). ADC nie jest symulowany i ten przełącznik nie ma Ŝadnej funkcji ale moŜesz go przełączać jeśli chcesz. W prawdziwym samolocie ten przełącznik słuŜy do wybierania, które dane air data computer są przesyłane do EEC i FDAU. Nr. 1 jest uŜywany w dni parzyste Nr. 2 jest uŜywany w dni pozostałe Światło FAULT świeci bursztynowo i wskazuje rozbieŜność pomiędzy pozycją przełącznika, a wybranym ADC. 6.6.12 Panel PrzeciwpoŜarowy Silnika (Engine Fire Panel) 27 Dwa panele ENG Fire, są umieszczone na panelu górnym. Panel przeciwpoŜarowy silnika 1 jest po lewej stronie panelu górnego panel silnika 2 po prawej stronie. Oba panele przeciwpoŜarowe silników są identyczne. 1. Dźwignia ENG FIRE Światło Ostrzegające ENG Fire jest wbudowane w dźwignie która świeci czerwono, kiedy poŜar silnika zostanie wykryty i aktywowany zostanie CCAS. CCAS pozostanie aktywny dopóki ostrzeŜenie o poŜarze nie zostanie dezaktywowane bez względu na pozycje dźwigni przeciwpoŜarowej. Światło ostrzeŜenia poŜarowego gaśnie kiedy temperatura wykryta przez obwód (Loops) spadnie poniŜej progu alarmowego. Dźwignia ma dwie pozycje: Pozycje normalną (mechanicznie zablokowana) Wyciągniętą Pociągnięcie dźwigni automatycznie: • chorągiewkuje śmigło • zamyka ENG LP VALVE • zamyka HP VALVE i BLEED VALVE • zamyka DE ICE VALVE i ISOLATION VALVE • deaktywuje DC GEN i ACW GEN • zapala światła SQUIB 2. Przycisk testowy Squib (wyzwalacza) Kontroluje test wyzwalaczy i ich obwód elektryczny. Kiedy wciśnięty, a dźwignia poŜarowa w normalnej pozycji, dwa światła squib zaświecą jeśli squib i obwód są sprawne. 3. Przyciski Agent Kontrolują zapłon squibs i w wyniku tego butle gaśnicze SQUIB Światła squibs, które mogą być uŜywane świecą na biało kiedy dźwignia ENG FIRE jest wyciągnięta DISCH Światło świeci bursztynowo kiedy powiązana butla gaśnicza jest opróŜniona po uŜyciu Nota: Jako ze są dwie butle dla obu (!) silników odpowiednie światło DISCH świeci na panelu przeciwpoŜarowym silnika takŜe dla drugiego silnika. 4. Przycisk Loop Kontroluje aktywacje dźwiękowych i wizualnych alarmów kiedy sygnał poŜaru lub sygnał awarii (LOOP) jest generowany przez jednostkę kontrolną detekcji ognia z powiązanego obwodu (loop). Wciśnięty przycisk Dźwiękowe i wizualne alarmy są aktywowane kiedy sygnał ognia lub awarii zostanie wygenerowany przez jednostkę detekcji ognia z powiązanego obwodu OFF (przycisk zwolniony) Dźwiękowe i wizualne ostrzeŜenia są powstrzymane dla powiązanego loop. Światło OFF świeci na biało. Bursztynowe światło LOOP świeci na CAP. FAULT Światło świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowane kiedy współpracujący przycisk jest zaznaczony ON i sygnał awarii jest generowany przez jednostkę kontrolną detekcji ognia. Bursztynowe światło LOOP świeci na Cap. 5. Przełącznik testowy dociskany spręŜyną w pozycji neutralnej 28 Dociskany spręŜyną w pozycji neutralnej. Inicjuje sekwencje testową jednostki detekcyjnej poŜaru i sygnałów awarii kiedy oba przyciski LOOP są zaznaczone ON: FAULT - Światła FAULT na obu przyciskach LOOP A i LOOP B świecą - CCAS jest aktywny, bursztynowe światło LOOP świeci na Cap FIRE - Czerwone światło ENG FIRE świeci na dźwigni przeciwpoŜarowej - światło FUEL SO świeci we współpracy z dźwignią mieszanki jeśli dźwignia mieszanki nie jest na pozycji shutoff - CCAS jest aktywny, czerwone światło ENG Fire świeci na Cap. 29 7 – System Elektryczny(Electrical System) Moc elektryczna jest potrzebna przez cały czas samolotowi do niezliczonych ilości podsystemów. Instrumenty Lotu tak samo jak automat do kawy potrzebują mocy elektrycznej. Są cztery główne systemy dostarczające mocy elektrycznej do wszystkich systemów ATR-a: • System DC – DC oznacza prąd stały (direct current) • System AC stałej częstotliwości – AC oznacza prąd zmienny (alternating current) • System AC zmiennej częstotliwości • System mocy zewnętrznej Po jednej stronie tych systemów są “producenci” mocy elektrycznej a po drugiej stronie są “konsumenci” mocy elektrycznej. Moc Elektryczna jest przesyłana przez liczne magistrale. “Producentami” Mocy Elektrycznej w ATR są: • Główny akumulator (Main battery) • Awaryjny akumulator (Emergency battery) • Dwa poruszane silnikiem rozruszniki/generatory prądu stałego (DC) • Dwa generatory prądu zmiennego (AC) zmiennej częstotliwości • Dwie jednostki mocy zewnętrznej (AC i DC) Lista konsumentów jest prawie nieskończona i zostanie oszczędzona w imię czytelności tego podręcznika. Oczywiście jest moŜliwe przesyłanie energii elektrycznej z systemu AC do systemu DC i vice versa: Dwa systemy są dostępne do przesyłania mocy DC do AC i AC do DC. Dwa statyczne inwertery transformujące moc DC do mocy AC stałej częstotliwości. Jedna Jednostka Transformatora prostowniczego (Transformer Rectifier Unit) (TRU) transformuje moc elektryczną z systemu AC zmiennej częstotliwości do systemu DC. A więc przejrzyjmy wszystkie cztery, róŜne systemy elektryczne. 7.1 Moc DC (DC power) System elektryczny DC pracuje przy prądzie stałym 28 Volt (28 VDC). System DC otrzymuje moc elektryczną z • silników/generatorów • akumulatorów (głównego I awaryjnego) • jednostki transformatora prostowniczego - TRU Moc Elektryczna jest wtedy przesyłana przez liczne magistrale. Na początku zostaną omówione producenci energii elektrycznej a potem dystrybutory i kontrolery. PoniŜsza grafika pokazuje jak generatory i dystrybutory współdziałają podczas normalnych operacji: 30 7.1.1 Generatory 7.1.1.1 Akumulatory (Batteries) ATR uŜywa dwóch akumulatorów : jeden 24V Ni-Cd akumulator pojemności 43Ah (główny akumulator) i drugi pojemności 15 Ah (awaryjny akumulator). Akumulator awaryjny jest w stanie dostarczać moc elektryczną do sieci awaryjnej w przypadku gdy główny akumulator jest całkowicie wyczerpany przez wielokrotne próby uruchomienia silnika. Akumulatory są monitorowane przez Komputer Wielo Funkcyjny (Multi Function Computer) (MFC) który: 31 • Podłącza akumulator do współpracującej magistrali DC (DC BUS) w przypadku wyczerpania • Analizuje obciąŜenie prądu i/lub napięcie współpracującej DC BUS 7.1.1.2 Rozruszniki/generatory (starters/generators) Dwa rozrusznik/generatory DC są poruszane przez pomocniczą przekładnie silnika. KaŜdy generator jest w stanie wyprodukować:12 kW (400A) nominalnej mocy wyjściowej od 27 do 31 volt Tryb Rozruchu (Starter mode) W trybie rozruchu, rozrusznik jest podłączony przez stycznik (contractor) START do • Akumulatora głównego lub • Mocy zewnętrznej lub • Akumulatora głównego i innego działającego generatora W czasie startu silnika rozrusznik porusza silnikiem do momentu bezpiecznego podtrzymywania (światło silnika START ON świeci na panelu ENG START). Na końcu sekwencji startowej przy 45% NH automatyczne przełączniki startowe otwierają się (światło START ON gaśnie) i rozrusznik/generator przełączany jest w tryb generowania. Tryb Generatora (Generator mode) Kiedy silnik osiągnie 61.5% NH rozrusznik/generator działa jako generator. KaŜdy generator zasila DC BUS przez automatyczny przełącznik generatora, kiedy przycisk DC jest zaznaczony i moc zewnętrzna nie jest uŜywana. Jednostka Kontrolna Generatora (generator control unit) (GCU) słuŜy do kontrolowania generatora i automatycznego przełącznika rozrusznika. Ponadto zapewnia stałe napięcie dla rozmaitych obciąŜeń i prowadzi oddzielną ochronę przed awariami: • Za wysokie/za niskie napięcie • Za wysoka/za niska prędkość • ZróŜnicowane awarie prądu • PrzeciąŜenie generatora • Moc i awaria limitu prądu • Zamknięcie węzła magistrali (Bus Tie) • Zawracanie prądu • Wyrównywanie obciąŜenia (w przypadku awarii zamknięcia BTC) Automatyczny przełącznik Węzła Magistrali (BUS TIE CONTACTOR) (BTC) pozwala włączyć DC BUS 1 i 2, kiedy tylko jeden generator funkcjonuje lub samolot jest zasilany z mocy zewnętrznej 7.1.2 Dystrybutory Jedenaście magistral przesyła moc do podsystemów samolotu: 9. DC BUS 1 i 2 – magistrale główne 10. HOT BAT BUSSES 11. DC ESS BUS / DC EMER BUS / DC STBY BUS 12. UTLY BUS 1 i 2 13. DC SVCE BUS 14. GND HDLG BUS 15. TRANSFER BUS 32 7.1.3 Kontrolery 7.1.3.1 Generatory 1. Przycisk DC GEN ON (przycisk wciśnięty): OFF (przycisk zwolniony): FAULT Współdziałający generator jest zasilany a współdziałający automatyczny przełącznik generatora zamknięty Współdziałający generator jest nie zasilany i odłączony przez otwarcie przełącznika automatycznego generatora Świeci bursztynowo wraz z aktywacją CCAS w przypadku: • ochrona przez wyłącznik samoczynny zainicjowana (przez GCU). W przypadku niskiej prędkości generatora, będzie wykonany automatyczny restart, w przeciwnym razie musi zostać wykonany ręczny reset • automatyczny przełącznik generatora otwarty i przycisk nie zaznaczony na OFF. BUS TIE CONTACTOR zamknięta, a magistrala automatycznie dostarcza obciąŜenie do pozostałej magistrali. 2. Przycisk BTC DC BUS TIE CONTACTOR łączy obie główne DC BUSSES w przypadku gdy któryś z generatorów się zepsuje. BTC musi być zamknięty aby działał prawidłowo. NORM (zwolniony) BTC jest kontrolowane przez jeszcze jedną Jednostke Kontroli Mocy Magistrali (Bus Power Control Unit), BPCU: • W normalnych warunkach kiedy oba generatory pracują, BTC jest otwarty aby wyizolować prace obu obwodów generatorów • W przypadku działania na zewnętrznym źródle mocy, w trybie HOTELOWYM lub gdy tylko jeden generator pracuje, BTC zostaje automatycznie zamknięty i pasek przepływu świeci ISOL (wciśnięty) BTC jest otwarty, światło ISOL świeci na biało 3. Przycisk EXT PWR Podłącza i odłącza zasilanie zewnętrzne AVAIL Moc zewnętrzna jest dostępna ON Moc zewnętrzna jest podłączona – zobacz sekcje moc zewnętrzna by uzyskać więcej informacji 4. Przycisk DC SVCE/UTLY Kontroluje podłączenie/odłączenie DC SVCE BUS i obu UTLY BUSSES współpracujących z główną magistralą. NORM (przycisk wciśnięty) DC SVCE BUS i oba UTLY BUSSES są dostępne OFF (przycisk zwolniony) DC SVCE BUS i oba UTLY BUSSES są odłączone od DC BUS. Światło OFF świeci na biało SHED Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany kiedy pojawiają się warunki odprowadzania obciąŜenia kontrolowane przez BPCU i co najmniej jeden UTLY AUTOBUS jest odłączony od skojarzonej głównej DC BUS. 33 7.1.3.2 Dystrybucja 1. Światła DC BUS OFF Świecą bursztynowo kiedy odpowiednie DC BUS nie jest zasilane. CCAS będzie aktywne jeśli jedna DC BUS jest OFF 2. Przyciski BAT CHG Kontroluje prace automatycznego przełącznika obciąŜenia EMER BAT i MAIN BAT ON (przycisk wciśnięty) Przełącznik automatyczny jest kontrolowany przez MFC i zamknięty podczas normalnych operacji. Jest otwierany w przypadku: • PrzeciąŜenia termicznego akumulatora • Niskiego napięcia DC MAIN BUS (< 25 V) • Sekwencja startowa zainicjowana (w tym przypadku oba przełączniki obciąŜeniowe akumulatora są otwierane, a zamykają się kiedy selektor obrotowy startu silnika, opuści pozycje START lub CRANK) • sygnał OVRD na przełączniku BAT OFF (przycisk wciśnięty) Przełącznik obciąŜeniowy jest otwarty. Światło OFF świeci na biało. FAULT Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany w przypadku: • Przegrzanie wykryte przez MFC • awaria w automatycznym przełączniku obciąŜeniowym 3. Przycisk TRU Ten przycisk kontroluje jednostkę Transformatora prostowniczego (Transformer rectifier Unit), TRU NORM (przycisk zwolniony) • Działa jeden generator napędzany silnikiem: • DC EMER i DC STBY BUS są zasilane z HOT EMER BAT BUS • INV 1 jest zasilany z DC BUS 1 • DC ESS jest zasilany z HOT MAIN BUS • Oba generatory napędzane silnikiem są zepsute • DC EMER jest zasilany z HIT EMER BAT BUS • INV 1, DC STBY BUS i DC ESS BUS są zasilane z HOT MAIN BAT BUS ON (przycisk wciśnięty) TRU jest podłączony do ACW BUS 2. Światło ON świeci biało. Strzałka → świeci bursztynowo kiedy jest uŜywane połączenie DC EMER BUS, DC STBY BUS, INV 1 i DC ESS BUS z TRU 4. Wskaźnik zasilania awaryjnego Prawa strzałka świeci bursztynowo kiedy DC ESS BUS jest zasilana z MAIN BAT. Lewa strzałka świeci bursztynowo kiedy DC EMER BUS jest zasilana z EMER BAT. 5. Przycisk OVRD Kiedy zasilanie akumulatorami jest włączone ten przycisk przydziela transfer DC STBY BUS i INV 1 z HOT MAIN BAT BUS do HOT EMER BUS. 34 NORM (przycisk zwolniony) OVRD (przycisk wciśnięty) UNDV DC STBY BUS i INV 1 są zasilane z tego samego źródła co DC ESS BUS DC STBY BUS i INV 1 są zasilane z tego samego źródła co DC EMER BUS. Światło OVRD świeci na biało Światło świeci bursztynowo i wskazuje napięcie DC STBY BUS poniŜej 19.5 V. OVRD moŜe być uŜyte jeśli jest to potrzebne 6. Przełącznik BAT Przełącznik BAT posiada trzy róŜne pozycje: OFF ESS BUS, DC STBY BUS i INV 1 są odłączone od HOT MAIN BAT BUS.DC EMER BUS jest odłączona od HOT EMER BAT BUS ON Z generatorami napędzanymi silnikiem OFF i EXT POWER OFF: ESS BUS, STBY BUS i INV 1 są zasilane z HOT MAIN BAT BUS. EMER BUS jest zasilana z HOT EMER BAT BUS. Z mocą generowaną inną niŜ dostępna z akumulatora: ESS BUS jest zasilana przez HOT MAIN BAT BUS, EMER BUS I STBY BUS są zasilane przez HOT EMER BAT BUS. OVRD Pozwala istotne szyny zasilać przez odpowiednie akumulatory przez wszystkie nadrzędne zabezpieczenia. Ta pozycja jest chroniona przez zabezpieczenie przełącznika. 7. Wskaźnik DC AMP Wskazuje na ładowanie (CH) lub rozładowywanie(DCH) aktualnie wybranego akumulatora 8. Selektor odczytu BAT AMP UŜywany do wybierania który akumulator jest sprawdzany przez amperomierz (zobacz pozycje wyŜej) 7.2 Moc AC stałej częstotliwości System AC (prąd zmienny) stałej częstotliwości dostarcza moc elektryczną prądu zmiennego do licznych systemów samolotu. Jest podłączony do systemu DC BUS przez dwa statyczne konwertory (inverters) – INV 1 i 2. Ponadto system AC moŜe być zasilany mocą z systemu AC zmiennej częstotliwości poprzez jednostkę transformatora prostowniczego, TRU. PoniŜsza grafika pokazuje schemat systemu AC stałej częstotliwości. 35 7.2.1 Generatory System AC stałej częstotliwości jest zasilany mocą elektryczną przez dwa konwertory statyczne. Te konwertory (inverters) są zasilane z DC BUS 1 i 2 i napięciem z zakresu 18 VDC i 31 VDC dla większości operacji. Konwertory produkują napięcie o następującej charakterystyce: • Moc: 500 VA (115 VAC BUS), 250 VA (26 VAC BUS) • napięcie wyjściowe: 115 V ± 4 V i 26V ±1V • Częstotliwość: 400 Hz ± 5 Hz • typ: pojedyncza faza W przypadku straty mocy lub obu DC BUSSES, INV 1 jest automatycznie zasilany przez HOT MAIN BAT BUS, lub przez HOT EMER BAT BUS w konfiguracji OVRD lub przez TRU kiedy zaznaczono ON (przełącznik główny). 7.2.2 Dystrybutory INV 1 normalnie zasila: • AC BUS 1 • AC STBY BUS 1 INV 2 normalnie zasila: • AC BUS 2 W przypadku gdy któryś konwerter zawiedzie lub zostanie stracona moc wejściowa, współdziałająca AC BUS jest odizolowana i powiązana razem z pozostałą szyną tak długo jak przycisk BTC nie jest na pozycji ISOL. W przypadku awarii INV 1 lub gdy moc wejściowa na INV 1 jest stracona , AC STBY BUS jest automatycznie zasilana z INV 2. 7.2.3 Kontrolery 1. Światło INV FAULT W przypadku wykrycia za wysokiego – lub za niskiego napięcia na którymś z konwertorów to światło ostrzegawcze świeci na bursztynowo, a CCAS jest aktywny 2. Światło BUS OFF To światło ostrzegawcze świeci na bursztynowo i aktywuje CCAS kiedy stowarzyszona AC BUS nie jest zasilana 3. Przycisk OVRD 36 Kiedy bateria jest włączona zasila INV 1 i dlatego AC STBY BUS są normalnie zasilane przez HOT MAIN BUS. Ten przycisk pozwala przetransferować zasilanie do HOT EMER BAT BUS. NORM(przycisk zwolniony) INV 1 i AC STBY BUS są zasilane z tego samego źródła co DC ESS BUS OVRD (przycisk wciśnięty) INV 1 i AC STBY BUS są zasilane z tego samego źródła co DC EMER BUS, światło OVRD świeci na biało. UNDV To światło świeci wskazując Ŝe napięcie na DC STBY BUS jest niŜsze niŜ 19.5 V. INV 1 wymaga 18 V do normalnej pracy. OVRD moŜe być uŜyte jeśli to konieczne 8. Przycisk BTC Ten przycisk kontroluje AC BUS TIE. Kiedy zamknięty, łączy oba AC BUSSES NORM (przycisk zwolniony) BPCU automatycznie kontroluje BTC i odseparowuje kontrole logiczną AC BTR. • W normalnych warunkach (oba konwertery uruchomione), AC BTR jest otwarte pozwalając na izolacje operacji na obu obiegach konwerterów • W przypadku awarii konwertera, AC BTR jest automatycznie zamykany. Światło INV FAULT świeci ale zespolone światło BUS OFF pozostaje wygaszone ISOL (przycisk wciśnięty) AC BTR jest otwarte, światło ISOL świeci na biało 37 7.3 Kontrolery mocy AC zmiennej częstotliwości System AC zmiennej częstotliwości produkuje i przesyła moc elektryczną prądu zmiennego, zmiennej częstotliwości. PoniŜsza grafika pokazuje jak jest zorganizowany system zmiennej częstotliwości AC: 7.3.1 Generatory Dwa generatory napędzane śmigłem produkują energię elektryczną dla systemu częstotliwości ACW. KaŜdy generator jest szczotkowym, chłodzonym powietrzem, 3 fazowym generatorem i dostarcza nominalnie i nieprzerwanie 20 KVA. • Nominalnie ustawione Napięcie 115/200 V • Nominalna częstotliwość operacyjna 341 do 488 Hz (70 do 100% NP) KaŜdy generator jest kontrolowany przez jednostkę kontroli generatora (generator control unit), GCU. GCU jest zobowiązana zapewnić następujące funkcje kontrolne i ochronne: • za wysokie i za niskie napięcie • za niska i za wysoka częstotliwość • awaria mocy i limitu prądu • otwarta szyna główna (bus tie lock out) • zróŜnicowana ochrona • otwarcie fazy • regulacja napięcia Jednostka kontroli mocy magistrali (Bus power control unit), BPCU, zapewnia funkcje kontrolne i ochronne dla: • Mocy zewnętrznej (External Power) • wiązania szyn danych (BUS TIE) • BTC • SVCE BUS Jest moŜliwe częściowe zasilanie systemu DC przez system ACW poprzez uŜycie jednostki transformatora prostowniczego, TRU. 7.3.2 Dystrybucja Moc jest dostarczana poprzez trzy szyny: • Dwie główne szyny, ACW BUS 1 i 2 • ACW SVCE BUS 38 7.3.3 Kontrolery 1. Przycisk ACW GEN Ten przycisk jest uŜywany do kontroli zasilania i ustawień współdziałającego generatora ON (przycisk wciśnięty) Stowarzyszony generator jest zasilany i stycznik generatora zamknięty OFF (przycisk zwolniony) Stowarzyszony generator nie jest zasilany i stycznik generatora otwarty. Światło OFF świeci na biało FAULT Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywny w następujących przypadkach: • Ochronny wyłącznik samoczynny inicjalizowany przez GCU. Kiedy ten wyłącznik ochronny wyłączy się samoczynnie z powodu za duŜej lub za małej prędkości NP przez mniej niŜ 3 sekundy, zostanie zresetowany automatycznie. W przeciwnym razie ręczny reset zostanie wykonany • Stycznik generatora otwiera się w wypadku gdy przycisk jest wyłączany na OFF W obu przypadkach BTC jest zamykany automatycznie i to powoduje Ŝe ACW BUS zasilane będzie z pozostałego generatora. Światło gaśnie i wadliwy obwód jest resetowany kiedy przycisk powraca do pozycji wyjściowej. 2. Światło ACW BUS OFF Świeci bursztynowo i aktywuje CCAS kiedy współdziałająca ACW BUS nie jest zasilana 3. Przycisk BTC BTC kontroluje BUS TIE CONTACTORS (BTC 1 i 2) podobnie do DC i AC BTCs. NORM (przycisk zwolniony) BPCU automatycznie kontroluje BTC 1 i 2: • BTC 1 i 2 są otwarte (normalne warunki, oba generatory działają), pozwalając na indywidualne operacje dla obu obwodów generatorów • W przypadku operacji na zewnętrznym źródle mocy, lub gdy pojedynczy generator zawiedzie, BTC 1 i 2 są automatycznie zamykane – pasek przepływu świeci ISOL (przycisk wciśnięty) BTC 1 i 2 są otwarte, światło ISOL świeci na biało 4. Przycisk EXT PWR Spójrz do sekcji zewnętrznego źródła mocy 7.4 Moc zewnętrzna (External Power) ATR posiada dwa gniazda do podłączenia zewnętrznego źródła mocy ulokowane tuŜ z tyłu przedniego podwozia. Dzięki tym gniazdom do ATR dostarczany jest prąd z DC i AC z zewnętrznego źródła zasilania – Jedno gniazdo dla DC, drugie dla AC. DC i AC mocy zewnętrznej są oba kontrolowane poprzez Bus Power Control Unit, BPCU. Do tego aby korzystać z mocy DC i AC, słuŜą dwa przełączniki Zewnętrznej mocy. Jeden jest połoŜony na panelu kontroli mocy DC (zobacz sekcje kontrolery DC). W przypadku gdy moc DC jest dostępna światło 39 AVAIL świeci się. Aby wybrać zewnętrzną moc DC naciśnij przycisk – zaświeci się niebieskie światło ON potwierdzające wybór. Tak samo jest dla mocy zewnętrznej AC. Przełącznik mocy zewnętrznej AC jest połoŜony na panelu kontrolnym AC zmiennej częstotliwości (zobacz sekcje kontrolna ACW). Światło AVAIL wskazuje Ŝe zewnętrzna moc AC jest dostępna. Aby wybrać moc zewnętrzną AC po prostu naciśnij przycisk – niebieskie światło ON zaświeci się aby wskazać zasilanie z zewnętrznego źródła mocy AC. Aby odłączyć któreś zasilanie zewnętrznego źródła mocy, naciśnij przełącznik odpowiedniego źródła zewnętrznego jeszcze raz. Niebieskie światło ON zgaśnie i znów zaświeci się światło AVAIL. Upewnij się, Ŝe silniki zostaną wkrótce uruchomione lub Ŝe prawy silnik jest uruchomiony w trybie HOTEL, a więc moc elektryczna jest dostarczana i akumulatory ATR - a nie wyczerpią się. 40 8 – Hydraulika Ten rozdział zajmuje się systemem hydraulicznym w ATR. Hydraulika jest potrzebna aby poruszać kontrolerami lotu , wypuszczać i chować podwozie, kontrolować przednie koło sterowe oraz hamować śmigło. System hydrauliczny ATR składa się z trzech podsystemów: • niebieski system hydrauliczny, który zasila • przednie koło sterowe • klapy • spoilery • hamulec śmigła • hamulec awaryjny i parkingowy • zielony system hydrauliczny • podwozie • normalne hamulce • dodatkowy system hydrauliczny, który jest połączony z niebieskim systemem Ze względu na bezpieczeństwo istnieje przełącznik x-feed więc moc hydrauliczna moŜe być przetransferowana z niebieskiego i dodatkowego systemu hydraulicznego do systemu zielonego. PoniŜsza grafika pokazuje schemat systemu hydraulicznego. KaŜdy system jest zasilany prądem zmiennym o zmiennej częstotliwości (Alternate Current Wild Power), ACW, za pomocą pomp napędzanych silnikiem elektrycznym. Te pompy normalnie wytwarzają ciśnienie 3,000 PSI (209.6 bar). Dostarczane ciśnienie jest wskazywane. Niebieski system jest ponadto zaopatrzony w dodatkowy zasilany prądem stałym silnik napędzający pompy które mogą być zasilane w przypadku gdy moc elektryczna nie jest dostępna. 41 8.1 Kontrolery i Wskaźniki 8.1.1 Panel mocy hydraulicznej 1. Przyciski Niebieskiego i Zielonego systemu pomp hydraulicznych 42 Wciśnij przycisk aby aktywować/dezaktywować główne pompy hydrauliczne. Normalnie pompy produkują ciśnienie hydrauliczne 3000 PSI (206,9 bar). W przypadku gdy ciśnienie spadnie poniŜej 1500 PSI (103,5 bar) jest to sygnalizowane przez świecące bursztynowe światło LO PR i aktywacje CCAS. W przypadku dezaktywacji którejś pompy, świeci białe światło OFF. Obie pompy są napędzane silnikiem elektrycznym zmiennego prądu AC. 2. Przełącznik dodatkowej pompy systemu hydraulicznego Przełącznik pompy dodatkowej ma 3 pozycje: • AUTO(przycisk wciśnięty):dodatkowe pompy działają dopóki następujące warunki są spełnione: • ACW ciśnienie niebieskiej pompy spadnie poniŜej 1500 PSI (103,5 bar) • hamulec śmigła zwolniony i • Dźwignia podwozia DOWN i • ostatni silnik pracuje • OFF (przycisk zwolniony): Pompa dodatkowa jest dezaktywowana – światło OFF świeci na biało • LO PR: światło świeci na bursztynowo i CCAS jest aktywny, kiedy wyjściowe ciśnienie pompy dodatkowej spadnie poniŜej 1500 PSI (103,5 bar), a warunki funkcjonowania są spełnione. Pompa dodatkowa jest napędzana silnikiem DC. 3. Przełącznik X-Feed Kontroluje otwarcie i zamknięcie zaworu X-Feed. Przycisk zwolniony: zawór przepływu krzyŜowego jest zamknięty, a systemy niebieski i zielony są odseparowane ON: Przycisk otwiera zawór X-Feed i połączenie między obwodami hydraulicznymi niebieskim i zielonym. Światło ON świeci na biało. W przypadku alarmu LO LVL dla któregoś obwodu hydraulicznego, zawór X-Feed wstrzymuje otwarcie i automatycznie zamyka się gdy jest otwarty. 4. Światła ostrzegawcze przegrzania niebieskiego, zielonego i dodatkowego systemu hydraulicznego Światło świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany kiedy pompa przekroczy granice przegrzania i wykryta zostanie T > 121°C / 250° F 5. Światło ostrzegawcze LO LVL niebieskiego i zielonego systemu hydraulicznego Światło ostrzegawcze LO LVL (niski poziom) świeci bursztynowo (i CCAS jest aktywny) w przypadku gdy ilość w którymś zbiorniku spadnie poniŜej 2,5 l (0,67 US galonów). X-Feed automatycznie się zamyka. 8.1.2 Wskaźnik Ciśnienia 1. Wskaźnik ciśnienia niebieskiego i zielonego systemu hydraulicznego Wyświetla ciśnienie hydrauliczne w x 1,000 PSI dla niebieskiego i zielonego systemu hydraulicznego 2. Wskaźnik Hamulca ACCU Wyświetla zmagazynowane ciśnienie w hamulcach w x 1,000 PSI w systemie niebieskim, dostępne dla ciśnienia awaryjnego i parkingowego jeśli ciśnienie > 1,600 PSI. W przypadku awarii elektryki wskaźnik przesuwa się na “0” 43 8.1.3 Przełącznik piedestału Aux Pump UŜycie tego przełącznika zasila dodatkową pompę hydrauliczną prądem DC. Aby uruchomić silnik Nr 2 w trybie Hotelowym (zobacz rozdział powerplant) potrzebna jest moc hydrauliczna i w przypadku gdy jednostka naziemnej mocy hydraulicznej nie jest dostępna dodatkowa pompa hydrauliczna jest w stanie dostarczać ciśnienie hydrauliczne przez 30 sekund. PoniŜsze warunki muszą zostać spełnione: • Brak mocy ND HDLG BUS • inne warunki operacyjne pompy dodatkowej nie są spełnione Uwaga: Ten przełącznik działa nawet gdy główny przełącznik akumulatorów jest w pozycji “OFF”. Częste uŜycie moŜe doprowadzić do wyczerpania się akumulatorów. 44 9 – Pneumatyka (Pneumatics) Powietrze z zewnątrz jest uŜywane do obsługi klimatyzacji i systemu wentylacyjnego, systemu kontroli ciśnienia i systemu anty oblodzeniowego. Powietrze zewnętrzne jest zasysane do samolotu w czterech miejscach: • wloty powietrza silnika • owiewka podwozia głównego • naziemna jednostka niskiego ciśnienia (przez łącznik) • zawory odpowietrzające zainstalowane w spręŜarce silnika (dlatego jest ono juŜ pod ciśnieniem) Powietrze pneumatyczne jest doprowadzane do paczek (packs), a potem dostarczane przewodami pod ciśnieniem do stref. Następnie jest wypuszczane poprzez zawory odpływowe. Pneumatyka w ATR moŜe być podzielona na trzy główne systemy: • System pneumatyczny Który rozpoczyna się wlotami i dostarcza powietrze do klimatyzacji • Klimatyzacja Zapewnia dostarczanie świeŜego powietrza o prawidłowej temperaturze • System utrzymywania ciśnienia Dostosowuje ciśnienie w kabinie, stosunek napływu powietrza do samolotu, do upływu powietrza na zewnątrz samolotu jest kontrolowany przez system utrzymywania ciśnienia. 9.1 System Pneumatyczny (Pneumatic System) Skompresowane powietrze jest podawane przez kompresory niskiego i wysokiego ciśnienia w silniku, a potem przesyłane przez liczne systemy i przewody do klimatyzacji i systemu anty oblodzeniowego. Generalnie powietrze jest poddawane fazie nisko ciśnieniowej poprzez zawory sprawdzające wentylacji nisko ciśnieniowej. W przypadku gdy ciśnienie z fazy niskiego ciśnienia jest niewystarczające, źródło powietrza jest automatycznie przełączane do fazy kompresji wysoko ciśnieniowej. Zawór wysokiego ciśnienia, HP jest elektronicznie kontrolowanym zaworem motylkowym, który pozostaje zamknięty w przypadku braku zasilania elektrycznego. Kiedy powietrze jest poddawane fazie wysokiego ciśnienia, zawór HP jest otwarty, zawór sprawdzający niskiego ciśnienia zostaje automatycznie zamknięty. Kiedy zawór HP jest zamknięty powietrze jest pobierane tylko z fazy nisko ciśnieniowej. Skompresowane powietrze do systemu anty oblodzeniowego jest pobierane tylko z fazy wysokiego ciśnienia ! Zanim powietrze wejdzie do systemu pneumatycznego musi przejść przez motylkowy kontrolowany elektronicznie, zawór wentylacyjny. Ten zawór działa jak zawór odcinający i zamyka się automatycznie w następujących przypadkach: • Przewody wentylacyjne przegrzane, OVHT • Przewody wentylacyjne nieszczelne, LEAK • Dźwignia Ochrony przeciwpoŜarowej silnika uruchomiona • Awaria silnika podczas startu – sygnał UPTRIM • Hamulec śmigła jest wybrany na ON (tylko lewy zawór wentylacyjny jest zamknięty) • brak ciśnienia powietrza, zawór jest zamykany dociskaną spręŜyną, niezaleŜnie od zasilania energią elektryczną Aby połączyć lewą i prawą stronę systemu wentylacji jest zainstalowany zawór krzyŜujący. Ten zawór jest zamykanym dociskaną spręŜyną, kontrolowanym solenoidą (spirala uŜywana w elektromechanice – przyp. tłumacza), pneumatycznym zaworem odcinającym i jest zamykany gdy solenoida przestaje być zasilana. System detekcji nieszczelności jest zainstalowany aby wykrywać nieszczelności przewodów. W przypadku gdy nieszczelność zostanie wykryta, współdziałający pakiet zaworów, zawór HP i zawór BLEED (i zawór GRD X FEED jeśli lewa pętla (loop) jest obciąŜona) zostają automatycznie zamknięte. 45 Ponadto jest zainstalowany system detekcji przegrzania i zamyka zawór BLEED i zawór BLEED AIR SHUTOFF jeśli tylko zdarzy się, iŜ warunki termiczne są anormalne (za wysoka temperatura). Działają one w 274°C (525°F) i s ą kontrolowane przez MFC. 9.1.1 Kontrolery 1. Przełącznik wentylacji silnika (Engine Bleed) Kontroluje powiązane zawory HP i BLEED ON (przycisk wciśnięty) powiązane solenoidy zaworów HP i BLEED są zasilane i zawory zostają otwarte jeśli jest dostępne ciśnienie OFF (przycisk zwolniony) powiązane zawory HP i BLEED są zamknięte. Światło OFF świeci na biało FAULT Światło świeci bursztynowo i aktywowany jest CCAS kiedy pozycja zaworów wentylacji nie zgadza się z wyznaczoną pozycją, co zdarza się szczególnie w przypadku nieszczelności lub przegrzani 2. Światło Overheat (przegrzanie) Światło świeci bursztynowo i CCAS jest aktywny kiedy warunki przegrzania zostają wykryte przez system detekcji przegrzania (T > 274°C / 525° F) 3. Światło ostrzeŜenia o nieszczelności (Leak) Światło świeci bursztynowo i CCAS jest aktywny kiedy system detekcji nieszczelności wykryje nieszczelność. 4. Światło X-Valve (zawór krzyŜujący) Światło świeci bursztynowo kiedy zawór GRD X FEED jest otwarty 9.2 Klimatyzacja (Air Conditioning) Dwa niezaleŜnie pracujące pakiety (paczki (packs) – przyp. tłumacza) przetwarzają powietrze aby wyregulować przepływ i temperaturę powietrza. Przetworzone powietrze jest potem przesyłane do systemu klimatyzacji i tak lewy pakiet przesyłany jest do kokpitu i kabiny podczas gdy prawy pakiet przesyłany jest tylko do kabiny. Zanim powietrze jest przesłane paczkami, przechodzi przez zawory paczek. Są dwa (lewy i prawy) zawory napędzane pneumatycznie i kontrolowane elektronicznie, i pełnią funkcje: • odcinają paczki • kontrolują ciśnienie co znaczy, Ŝe kontrolują przepływ. Dostępne są do wyboru normalny i wysoki przepływ. Zawory paczek są zamykane dociskaną spręŜyną. W przypadku straty mocy elektrycznej lub braku ciśnienia powietrza, te zawory są zamknięte. Kiedy powietrze przejdzie przez zawory paczek jego temperatura jest regulowana w wymienniku ciepła. Tam powietrze z wentylacji wymienia ciepło z powietrzem zewnętrznym. Powietrze zewnętrzne jest dostarczane do wymiennika ciepła poprzez • dwa naziemne turbo wentylatory kiedy: IAS ≤ 150 kts i podwozie jest schowane przez mniej niŜ 10 minut. 46 Uwaga: W przypadku ENG OIL LOW PRESS, turbo wentylator włącza się po przeciwnej stronie i jest włączony tak długo jak IAS ≤ 150 kts niezaleŜnie od pozycji podwozia • przez pęd powietrza kiedy IAS > 150 kts Uwaga: Niewłaściwa pozycja zaworu odłączającego turbowentylator prowadzi do zamknięcia powiązanych zaworów paczek. Klimatyzowane powietrze wchodzi do kabiny przez nachylone otwory wlotowe i jest następnie usuwane poprzez otwory wzdłuŜ ścian kabiny na poziomie podłogi. Część usuniętego powietrza jest ponownie wykorzystywane poprzez wentylatory recyrkulacyjne, a pozostała część jest usuwana poza pokład przez zawory odpowietrzające. Dla kabiny załogi, przedniej przegrody bagaŜowej, wyposaŜenie elektryczne i elektronicznej wygląda trochę inaczej. Ponownie klimatyzowane powietrze jest przesyłane poza pokład lub ponownie włączane do obiegu ale jest włączane ponownie do obiegu podpodłogowo aby podnosić ciśnienie w kabinie, a wybór jest dokonywany poprzez zawór overboard (poza pokład) (OVBD), który kontroluje zawór podpodłogowy (U/F): • OVBD w pełni zamknięty → U/F otwarty • OVBD częściowo lub w pełni otwarty → U/F zamknięty • OVBD TRYB NORMALNY: Automatyczny wybór • OVBD TRYB RĘCZNY: uŜywany w przypadku awarii tryby automatycznego lub na ziemi do wspomagania ogrzewania kabiny (pełna zamknięta pozycja) Recyrkulowane powietrze wypuszczane przez wentylator, który moŜe być rozpędzany do róŜnych prędkości: Prędkość rotacji jest minimalna poniŜej 20°C (68°F) Prędkość rotacji jest maksymalna powyŜej 52°C (126°F) Prędkość rotacji jest zmieniana liniowo pomiędzy minimum a maksimum. Przycisk EXHAUST (wydech) moŜe być uŜywany do kontroli zaworu OVBD w częściowo otwartej pozycji ale moŜe być uŜyty tylko kiedy zawór OVBD jest aktywowany w TRYBIE AUTOMATYCZNYM. Temperatura jest regulowana przez mieszanie gorącego i zimnego powietrza w paczkach. Jak wspomniano lewe pakiety przesyłane są do kokpitu i kabiny podczas gdy prawe są przesyłane tylko do kabiny. Są dostępne dwa tryby kontroli temperatury: • TRYB AUTOMATYCZNY Temperatura kaŜdej uwalnianej paczki jest kontrolowana poprzez elektroniczny kontroler temperatury, który kontrolując pozycje zaworu, wylicza temperaturę na podstawie: • Temperatury przewodów • Selektora poŜądanej temperatury strefowej (Zone temperature) • Temperatury kabiny • Temperatury powierzchni samolotu • TRYB MANUALNY Temperatura kaŜdego pakietu kontrolowanego przez zawór, jest kontrolowana tylko przez selektor Ŝądanej temperatury strefowej i ograniczana przez pneumatyczny sensor temperatury. Klimatyzacja jest wyposaŜona takŜe w system wykrywania przegrzania. Kiedy temperatura powietrza w przewodach w dole komory mieszającej wzrośnie powyŜej 88°C (191°F) zawór kontroli temperatury jest stopniowo zamykany przez limiter w celu zredukowania przepływu gorącego powietrza. Kiedy temperatura w przewodach minie 92°C (200°F) o strzeŜenie przegrzania jest wysyłane do załogi – zawór paczek nie jest zamykany. W przypadku gdy temperatura w przewodach minie 204°C (399°F) zawór paczek jest zamykany automatycznie. 47 9.2.1 Kontrolery 9.2.1.1 Panel temperatury kabiny 1. Przełącznik zaworu paczki Przycisk wciśnięty Skojarzony zawór paczki jest otwarty jeśli zasilanie elektryczne i ciśnienie powietrza są dostępne Uwaga: Jest 6 sekund opóźnienia na prawym pakiecie dla komfortu pasaŜerów OFF (przycisk zwolniony) Skojarzony zawór pakietu jest zamknięty. Światło OFF świeci na biało FAULT W przypadku gdy pozycja zaworu paczki nie zgadza sie z wybraną pozycją lub wykryte zostanie przegrzanie (temperatura w przewodach > 204°C / 393°F) światło FAULT świeci na bursztynowo i CCAS jest aktywowany. W przypadku przegrzania zawór jest zamykany automatycznie. 2. Przycisk przepływu (Flow) NORM (przycisk zwolniony) Oba zawory paczek są kontrolowane automatycznie, dostarczając 22 PSI regulowanego ciśnienia HIGH (przycisk wciśnięty) Oba zawory pakietu są kontrolowane dostarczając 30 PSI regulowanego ciśnienia przez zwiększenie przepływu. Światło HIGH świeci na niebiesko. 3. Pokrętło temperatury kabiny Wybiera temperaturę dla kabiny. 4. Przycisk wyboru temperatury Wybiera tryb działania kontrolera temperatury AUTO (przycisk wciśnięty) Tryb automatyczny jest wybrany. Pozycja zaworu jest kontrolowana przez elektroniczny kontroler temperatury MAN (przycisk zwolniony) Tryb manualny jest wybrany. Pokrętło temperatury pomieszczenia bezpośrednio kontroluje pozycje zaworu. Pneumatyczny ogranicznik temperatury ogranicza maksymalną temperaturę w przewodach poniŜej 88°C (191°F). Światło MAN świeci na biało. OVHT W przypadku wykrycia przegrzania (T > 92°C / 200°F) światło OVHT świeci na bursztynowo, a CCAS jest aktywny. Nie jest wstrzymywany w trybie MAN 5. Przycisk wentylatora recyrkulacji Wybiera działanie dla odpowiedniego wentylatora recyrkulacyjnego. 48 Przycisk wciśnięty Wentylatory recyrkulacji są aktywne. Prędkość rotacji wentylatora jest zmienna liniowo od 1,500RPM do 2,200 RPM, w zaleŜności od pozycji zaworu kontroli temperatury. Jeśli temperatura jest niŜsza niŜ 18°C (61°F), wysoka pr ędkość jest wybierana automatycznie. OFF (Przycisk zwolniony) Wentylatory są zatrzymane. Brak recyrkulacji, całe powietrze jest dostarczane poprzez paczki. Światło OFF świeci na biało. FAULT W przypadku niskiej prędkości wentylatora ( < 900 RPM) lub wykrycia przegrzania elektrycznego silnika wentylatora światło FAULT świeci na bursztynowo, a CCAS jest aktywowany 6. Wskaźnik temperatury pomieszczenia (Compt indicator) Wskazuje temperaturę w wybranym pomieszczeniu w °C 7. Wskaźnik przewodów Wskazuje temperaturę w przewodach dla zaznaczonego pomieszczenia zanim powietrze opuści przewody. 8. Selektor pomieszczenia Wyznacz strefę dla której wskazywana jest temperatura (FLT COMP lub CABIN) 9. Gnd X-Feed Zobacz sekcje System Pneumatyczny 9.2.1.2 Kontroler wentylacji awioniki 1. Przełącznik kontroli zaworu OVBD W normalnej konfiguracji przełącznik jest zabezpieczony w pozycji AUTO aby zapewnić właściwy tryb EXHAUST. Przełacznik moŜe być odbezpieczony poprzez reczne wybranie pozycji przełącznika. FULL OPEN (Pełne otwarcie) Zawór OVBD jest w pełni otwarty UWAGA: Nie zaznaczać pełnego otwarcia zaworu OVBD jeśli róŜnica ciśnienia przekracza 1 PSI. AUTO Pozycja zaworu OVBD zaleŜna od • trybu EXHAUST wybranego przyciskiem • stanu samolotu (lot lub na ziemi) FULL CLOSE (pełne zamknięcie) Zawór OVBD jest w pełni zamknięty 2. Przycisk trybu wydechu (Exhaust) Kontroluje zawór OVBD tak długo jak przełącznik kontrolny zaworu OVBD jest w pozycji AUTO. NORM (przycisk wciśnięty) Na ziemi, silnik 1 jest wyłączony (OIL LOW PRESS) • wyciąg wentylatorów pracuje nieprzerwanie • zawór OVBD jest w pełni otwarty • Zawór U/F jest zamknięty W locie (lub na ziemi, silnik 1 uruchomiony) • wyciąg wentylatorów pracuje nieprzerwanie • zawór OVBD jest w pełni zamknięty • Zawór U/F jest otwarty OVBD (przycisk zwolniony) • wyciąg wentylatorów jest OFF • zawór OVBD jest częściowo otwarty (tylko w czasie lotu) • zawór U/F jest zamknięty • światło OVBD świeci na biało 49 FAULT Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany w przypadku awarii wentylatora lub przegrzania Uwaga 1: Samolot na ziemi, a moc zewnętrzna dostępna: jeśli tryb wydechu jest zaznaczony na pozycji OVBD, mechanik naziemny zgłasza zasilanie i pośrednia pozycja jest podtrzymywana Uwaga 2: Kiedy sekwencja startowa jest inicjowana, wyciąg wentylatorów jest zatrzymywany na 120 sekund aby uniknąć skoku ciśnienia. Fault trybu wydechu świeci, a mechanik naziemny zgłasza brak zasilania 3. Światło awarii (Fault) Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany, kiedy jest niezgodność w pozycji zaworu OVBD: • kiedy na ziemi, silnik 1 nie jest uruchomiony (OIL LOW PRESS) zawór OVBD nie jest w pełni otwarty (oprócz przełącznika CTL na FULL CLOSE) • kiedy w powietrzu lub na ziemi silnik 1 uruchomiony, zawór OVBD jest w pełni otwarty (oprócz przełącznika CTL na FULL CLOSE) Światło gaśnie kiedy zawór OVBD osiąga wybraną pozycje. 9.3 System utrzymywania ciśnienia Ciśnienie otoczenia spada ze wzrostem wysokości. Dlatego kabina jest pod ciśnieniem aby zredukować napływ do samolotu poprzez kadłub , zmiennego ciśnienia. Ciśnienie w kabinie jest kontrolowane poprzez stosunek powietrza napływającego do samolotu do powietrza opuszczającego samolot poprzez zawory odpływowe. ATR jest wyposaŜony w dwa zawory odpływowe: • jeden zawór odpływowy elektropneumatyczny • jeden zawór odpływowy pneumatyczny Normalnie ciśnienie w kabinie jest kontrolowane w pełni przez automatyczny cyfrowo elektroniczny kontroler ale system moŜe być kontrolowany ręcznie poprzez uŜycie ręcznego kontrolera pneumatyki. Podczas pracy automatycznej pneumatyczny zawór odpływowy jest zaleŜny od elektropneumatycznego zaworu odpływowego i ich działanie będzie takie samo. Funkcje zabezpieczające są realizowane w przypadku awarii kontrolera: • dodatnia róŜnica ciśnienia jest ograniczona do 6.35 PSI • ujemna róŜnica ciśnienia jest ograniczona do -0.5 PSI 9.3.1 Tryb automatyczny Zawory odpływowe są kontrolowane przez kontroler cyfrowy. Przetwarza sygnały do pozycjonowania zaworu odpływowego, na podstawie następujących parametrów: • Wysokość lądowiska – z selektora wysokości lądowiska (landing elevation) • Wysokość wznoszenia zapamiętana przez kontroler • Ciśnienie w kabinie • Ciśnienie statyczne samolotu generowane przez Air Data Computer, ADC 1 z ustawień głównego wysokościomierza barometrycznego. W przypadku awarii ADC 1 statyczne ciśnienie samolotu jest generowane przez ADC 2 z domyślnym 1013.2 HPa (29.92 in. Hg). Kontroler oblicza teoretyczną wysokość kabiny i wysyła sygnał do silnika zaworu odpływowego z rozkazem wyregulowania aktualnej wysokości kabiny poprzez otwarcie lub zamkniecie zaworów odpływowych. W przypadku gdy sygnał elektryczny zostanie utracony, zawory odpływowe zamykają się. 9.3.2 Funkcja wyrzutu (Dump function) Funkcja wyrzutu wysyła sygnał pełnego otwarcia do zaworów odpływowych. UWAGA: Przycisk DUMP jest mechanicznie chroniony i Ŝadne inne urządzenia nie chronią przed uŜyciem funkcji DUMP. 50 9.3.3 Tryb ręczny W czasie działania trybu ręcznego, zawory elektropneumatyczne są zamknięte i pracują tylko pneumatyczne zawory odpływowe. Pokrętło kontrolne uŜywane jest do wyznaczania tempa wznoszenia się lub opadania kabiny w odstępie od -1500 stóp/min do +2500 stóp/min. 9.3.4 Tryb wyrzucania (ditching mode) Dwa elektryczne silniki (jeden na kaŜdym zaworze odpływowym) podtrzymują oba zawory odpływowe w pozycji zamkniętej. Tryb ten jest dostępny w trybie automatycznym i ręcznym. 9.3.5 Kontrolery 9.3.5.1 Kontrolery Automatyczne 1. Wskaźnik wysokości lądowiska Wyświetla wyznaczoną wysokość lądowiska. Dwie ostatnie cyfry zawsze pokazują 0. 2. Przełącznik cynglowy ustawiania wysokości Ustawia wysokość lądowiska. MoŜliwe ustawienia pomiędzy -1,500 stóp i 9,900 stóp. Regulacja jest moŜliwa tylko poprzez zwiększanie o 100 stóp. Przesuń wskaźnik myszy nad przełącznik aby zmienić wysokość lądowiska. Lewy przycisk myszy zwiększa o 100 stóp, prawy przycisk myszy zwiększa o 1,000 stóp. Przesuń przycisk poniŜej przełącznika aby zmniejszyć wysokość lądowania. Lewy przycisk myszy obniŜa o 100 stóp, prawy przycisk obniŜa o 1,000 stóp. 3. Przycisk tempa wznoszenia (Descent rate) Wyznacza tempo wznoszenia kabiny: NORM (przycisk zwolniony) max. tempo wznoszenia kabiny -400 stóp/min FAST (przycisk wciśnięty) max. tempo wznoszenia kabiny -500 stop/min. Światło FAST świeci na niebiesko. 4. Przycisk testowy Inicjuje sekwencje testową. Podczas testu wysokość lądowisk będzie wskazywać 18,800 i -8,800 Naprzemiennie, a światło FAULT będzie świecić bursztynowo na przycisku MAN. 5. Chroniony przycisk wyrzutu Ten przycisk pozwala na zaznaczenie trybu DUMP NORMAL (przycisk zwolniony) Kontroler cyfrowy pracuje normalnie. Tryb DUMP nie jest zaznaczony ON (przycisk wciśnięty) Włącza tryb DUMP, a sygnał otwarcia jest wysyłany do elektropneumatycznych zaworów odpływowych. Oba zawory odpływowe są w pełni otwierane. Światło ON świeci na biało 51 9.3.5.2 Kontrolery Ręczne 1. Przycisk trybu Wyznacza tryb kontroli ciśnienia: Przycisk wciśnięty Kontroler cyfrowy pracuje (tryb AUTO) MAN (przycisk zwolniony) Kontroler cyfrowy nie pracuje i kontroler ręczny reguluje ciśnienie w kabinie. Światło MAN świeci na biało. FAULT W przypadku awarii cyfrowego kontrolera światło FAULT świeci bursztynowo, a CCAS jest aktywowany 2. Pokrętło stopniowania ręcznego Wyznacza tempo wznoszenia i opadania kabiny, kiedy pracuje w trybie ręcznym. Maksymalne wyznaczone tempo wznoszenia kabiny wynosi +2,500 stóp/min, a maksymalne tempo opadania -1,500 stóp/min. Kiedy jest włączony tryb AUTO, pokrętło musi być ustawione na NORM. Lewy przycisk myszy obraca pokrętło według wskazówek zegara Prawy przycisk myszy obraca pokrętło odwrotnie do wskazówek zegara 3. Chronione pokrętło wyrzutu (ditch) Wybiera tryb wyrzutu. ON (przycisk wciśnięty) Zawory odpływowe wymuszają zamkniętą pozycję niezaleŜnie od trybu kontrolnego ciśnienia. Światło ON świeci na biało. 9.3.5.3 Wskaźniki ciśnienia w kabinie 1. Wskaźnik wysokości (ALT) Wskazuje ciśnienie w kabinie w tysiącach stop wysokości, bazując na 1013.2 HPa (29.92 in.Hg.) 2. Wskaźnik tempa (RATE) Wskazuje tempo zmian wysokości kabiny w 1,000 stóp/min 3. Wskaźnik róŜnicy (DIFF) Wskazuje róŜnice ciśnienia pomiędzy tym w kabinie a ciśnieniem statycznym samolotu od -1 do +8 PSI. 52 10 – Kontrolery Lotu Samolot moŜe się poruszać wokół trzech osi. Dla kaŜdej z osi potrzebne są kontrolery: • Nachylenie (Pitch) – kontrolowane przez dwa stery wysokości (elevator), poruszane mechanicznie • Obrót (Roll) – kontrolowany przez jedną lotkę (aileron), poruszaną mechanicznie i jeden spoiler, poruszany hydraulicznie (niebieski system) na kaŜdym skrzydle • Odchylenie (Yaw) – kontrolowane przez ster kierunku (rudder), poruszany mechanicznie Ponadto para mechanicznie połączonych zewnętrznych i wewnętrznych klap (flaps), zainstalowanych na kaŜdym skrzydle. Klapy są poruszane hydrauliką niebieskiego systemu. PoniŜsza grafika pokazuje gdzie znajdują się róŜne systemy. 10.1 Kontrola Obrotu (ROLL) Obrót jest kontrolowany przez skręcanie orczykiem (yoke) w lewo i w prawo. Ruch orczyka jest przenoszony poprzez liny i bloczki do lotek, które poruszają się zgodnie z ruchem orczyka. W prawdziwym samolocie maksymalne wychylenie orczyka to +/- 87° podczas gdy lotki poruszają się o +/- 14° w górę/dół. Podczas gwałtownych skrętów spoilery podnoszą się aby zwiększyć tempo obrotu. Spoilery są wyciągane i chowane automatycznie w zaleŜności od wychylenia orczyka. ATR oferuje trymer obrotu, który resetuje neutralną pozycję lotek. Jest on kontrolowany elektronicznie przez dwa przełączniki kontrolne sterujące elektrycznymi siłownikami. Maksymalne ustawienia trymu to 6.7° w gore i 6.7° w dół. 10.2 Kontrolery 10.2.1 Wskaźnik Pozycji Spoilera Wskaźnik pozycji spoilera jest połoŜony na panelu górnym w górnym lewym rogu. KaŜde niebieskie światło gdy świeci wskazuje, Ŝe stowarzyszony spoiler nie jest w pozycji wciągniętej. 53 10.2.2 Wskaźnik Pozycji Trymera Obrotu Wskaźnik trymera obrotu jest połoŜony po prawej stronie panelu silników. Wskazuje on wypuszczenie trymów lotek, stabilizujących podróŜ. 10.2.3 Przełącznik Kontrolny Trymu Obrotu Przełącznik kontrolny Trymu Obrotu znajduje się na piedestale. Jest uŜywany do kontroli trymu obrotu. Wciśnij prawy przycisk myszy aby nakazać opuszczenie prawego skrzydła w dół. Wciśnij lewy przycisk myszy aby nakazać opuszczenie lewego skrzydła w dół. 10.3 Kontrola Nachylenia Nachylenie jest kontrolowane przez dwa stery wysokości. Te stery są napędzane mechanicznie przez kontrolowanie kolumny orczyka, w ten sposób w czasie lotu symulatorem steruje się nachyleniem. Ponadto oferowane są dwa systemy trymu nachylenia: Trym normalny kontrolowany przez przełącznik biegunowy w prawdziwym samolocie, a przez komendy trymowe symulatora lotu w tym ATR Rezerwowy system trymowy który jest kontrolowany przez przełącznik trymu na piedestale. W prawdziwym samolocie są zawarte systemy ostrzegania przed przepadnięciem (stall), stick shaker i stick pusher – nie jest to moŜliwe w tym samolocie, ze względu na ograniczenia symulatora lotu. Dlatego tylko ostrzeŜenie przed przepadnięciem funkcjonuje ale kontrolery stick shaker (wibrator) i stick pusher (popychacz) są zaimplementowane aby zwiększyć realizm. Kiedy samolot podchodzi do lądowania pod krytycznym kątem natarcia, dźwięk ostrzeŜenia przed przepadnięciem i stick shaker włącza się, wprowadzając w drgania kolumnę kontrolną. W przypadku gdy kat natarcia nadal się zwiększa stick pusher włącza się, popychając kolumnę kontrolną do przodu. 54 10.3.1 Wskaźnik Pozycji Trymu Nachylenia Wskazuje połoŜenie trymu nachylenia stabilizującego podróŜ. Sektor zielony od 0° - 2.5° wskazuje zakres trymu n achylenia w czasie startu. Jeśli trym wyjdzie poza ten zakres, podczas startu zabrzmi dźwięk ostrzegawczy. 10.3.2 Światło a-synchronizacji Trymu Nachylenia Świeci wskazując desynchronizacje stabilizacji nachylenia. 10.3.3 Rezerwowy (STBY) przełącznik Kontroli Trymu Nachylenia Przełącznik STBY kontroli trymu nachylenia jest przełącznikiem zabezpieczonym. Aby otworzyć zabezpieczenie kliknij na zawias po lewej stronie. Ponad przełącznikiem jest obszar kliknięcia przełącznika – kliknij tam aby podciągnąć trym nosa w górę. Aby trym nosa obniŜyć w dół kliknij poniŜej przełącznika. ZauwaŜ Ŝe aktywacja rezerwowego trymu nachylenia odłącza autopilota UWAGA: Nie uŜywaj trymu normalnego i rezerwowego równocześnie. 10.3.4 Przycisk Stick Pusher FAULT OFF świeci (bursztynowo), wskazując awarie stick pusher lub stick shaker Wyłącza stick shaker, stick pusher i ostrzeŜenia przed przepadnięciem. UWAGA: śadne słuchowe i wizualne ostrzeŜenia nie ostrzegają wtedy przed przepadnięciem. 55 10.3.5 Światło Stick pusher Światło stick pusher jest połoŜone na panelu głównym pierwszego oficera. Aby mieć dostęp do tego panelu naleŜy skonfigurować ATR dla widoku panelu głównego FO uŜywając menadŜera konfiguracji ATR! Światło Stick pusher świeci na zielono wskazując działanie stick pusher. 10.4 Kontrola Odchylenia Podstawowo odchylenie jest kontrolowane poprzez uŜycie pedałów do kontrolowania pozycji steru kierunku (ruder). Jednostka Ograniczania Poruszania (Travel Limitation Unit), TLU, dostosowuje limit skrętu do prędkości. Większa prędkość powoduje większe obciąŜenie na sterze kierunku. Aby zapobiec zniszczeniu steru kierunku, kiedy jest wyznaczony pełny skręt w prawo i lewo steru kierunku, maksymalny kąt wychylenia steru kierunku jest redukowany, kiedy osiągnięte zostanie 185 węzłów podczas przyspieszania. Podczas zwalniania pełen zakres ruchu steru kierunku jest odzyskiwany kiedy osiągnie się 180 węzłów. Normalnie TLU pracuje automatycznie i zbiera informacje o prędkości z Komputerów Danych Powietrznych (Air Data Computers) ADC 1 i 2. W przypadku awarii ADC pilot moŜe wyznaczyć LO SPD (niska prędkość) lub HIGH Speed (wysoka prędkość) ręcznie. Trymowanie odchyłu jest wykonywane aby wyrównać skok pozycji zerowej stabilizatora. Trym odchylenia jest kontrolowany przez dwa obrotowe selektory na sterze kierunku napędzające trymy. Zwalniana Jednostka Centrowania (Releasable Centering Unit), RCU, chroni pedał przed ruchem podczas operacji trymowania. Tak więc pedał pozostaje w pozycji neutralnej, kiedy uŜywany jest trymer steru kierunku. Ustawienia trymu są wskazywane na wskaźniku trymu. Maksymalne wskazania to +/- 3 kropki. Aby chronić ster kierunku przed nadmiernym poruszaniem spowodowanym porywami wiatru zainstalowany jest amortyzator steru kierunku (Yaw damper). W czasie lotu yaw damper reguluje prędkość poruszania steru kierunku. 10.4.1 Kontrolery TLU Panel kontrolny TLU (Jednostka Ograniczania Poruszania (Travel Limitation Unit)) jest połoŜony na panelu górnym, w lewym górnym rogu. AUTO LO SPD HI SPD LO SPD FAULT Tryb automatyczny – HI SPD jest wybierane automatycznie kiedy osiągnięte zostaną 185 węzły podczas przyspieszenia Jest wybierany automatycznie kiedy osiągnięte zostaną 180 węzły podczas zwalniania Tryb wysokiej prędkości jest wybrany ręcznie Tryb niskiej prędkości jest wybrany ręcznie Świeci bursztynowo kiedy zostanie wykryta awaria systemu: • niezgodność systemu • awaria obu ADC 56 • uszkodzone dane ADC • awaria synchronizacji pozycji TLU 10.4.2 Światło LO SPD (Współdziałające z TLU) Światło jest połoŜone po prawej stronie instrumentów silnika. Światło LO SPD świeci na zielono kiedy poruszanie sterem kierunku nie jest ograniczone 10.4.3 Wskaźnik pozycji trymu Odchylenia Wskazuje połoŜenie trymu 10.4.4 Przełącznik Kontroli Trymu Odchylenia (YAW) Kontroluje siłownik trymu odchylenia. Lewy przycisk myszy trymuje przód w lewo Prawy przycisk myszy trymuje przód w prawo 10.5 Klapy KaŜde skrzydło posiada dwie mechanicznie połączone klapy (wewnętrzne i zewnętrzne klapy). Klapy są kontrolowane przez dźwignie kontrolną klap, która wysyła elektryczne sygnały do zaworów klap, które podnoszą 4 siłowniki klap. Dźwignia klap moŜe być w pozycji 0°, 15° i 30°. W przypadku gdy ró Ŝnica w kącie klap jest większa niŜ 6.7°, jest aktywowane ostrze Ŝenie asymetrii klap, a zasilanie elektryczne systemu kontrolnego klap jest izolowane. Tak więc klapy zostają w obecnej pozycji, a dźwignia klap nie wpływa na system. Odpowiednia akcja jest wymagana aby zresetować system klap. 57 10.5.1 Dźwignia Kontroli Klap Kontroluje poruszanie klapami. Dopuszczane pozycje klap wynoszą 0°, 15° i 30°. Aby zmieni ć ustawienie klap naleŜy uŜyć odpowiedniej komendy symulatora lub przycisku myszy: Lewy przycisk wysuwa klapy Prawy przycisk chowa klapy. 10.5.2 Wskaźnik pozycji klap Wskaźnik pozycji klap jest połoŜony po prawej stronie instrumentów silnika. Wskazuje aktualną pozycję klap. Niebieski wskaźnik klap EXT wskazuje, Ŝe zawór klap otrzymał polecenie hydraulicznego wysunięcia klap. 10.5.3 Śwatło Asymetrii klap Świeci bursztynowo, kiedy asymetria klap osiągnie 6.7° 10.6 Blokada Ciągu (Gust Lock) Z powodu ograniczeń symulacji, blokada ciągu zaimplementowana w ATR Flight One jest zredukowana do ograniczenia dźwigni mocy, aby chronić przed ustawieniem zbyt duŜej mocy w trybie Hotelowym. W prawdziwym samolocie ochrona blokuje urządzenia takie jak stery wysokości i lotki chroniąc kontrolery lotu na ziemi. Blokada Ciągu jest aktywowana poprzez kliknięcie obszary pokazanego w rozdziale 6 (Powerplant). 58 11 – Podwozie i Hamulce Podwozie ATR jest podzielone na – jedno chowane obrotowe podwozie dziobowe – dwa chowane podwozia główne Oba są hydraulicznie poruszane i wszystkie są wyposaŜone w amortyzatory absorbujące. Do operacji naziemnych jest dopuszczone przednie koło sterowe. W przypadku awarii elektryki lub hydrauliki, podwozie moŜe być opuszczone przez własny cięŜar. 11.1 Podwozie Podwozie jest kontrolowane przez dźwignie podwozia i system wskaźników podwozia. Dźwignie podwozia moŜna znaleźć po prawej stronie instrumentów silnika, tak jak i dwa wskaźniki pozycji podwozia. Te wskaźniki pozycji podwozia są podłączone do dwóch róŜnych jednostek monitorujących. Podstawowy system zarządzany jest przez MFC podłączony do modułu 1A i kontroluje dźwignie podwozia i wskaźnik powyŜej niej, a system drugi zarządzany przez MFC modułu 2A kontroluje wskaźnik pozycji podwozia na panelu górnym. Pamiętaj: • Podczas wciągania podwozie jest automatycznie hamowane • Tak długo jak podwozie jest zablokowane w wyznaczonej pozycji, ciśnienie hydrauliczne jest zwalniane z linii łączących • Drzwi podwozia są podłączone mechanicznie do podwozia i są otwierane i zamykane automatycznie W przypadku awarii normalnego wypuszczania podwozia, podwozie jest wyciągane awaryjnie. Podwozie wypuszcza się i zatrzaskuje dzięki grawitacji i siły aerodynamicznej. Sprawdź w twoim symulatorze lotu, który klawisz jest przyporządkowany do ręcznego wciągania podwozia. Mechanizm kierowniczy koła nosowego jest kontrolowany mechanicznie z kokpitu i jest zasilany przez niebieski system hydrauliczny. Kąt skrętu nosa to +/- 60 ° a maksymalne mo Ŝliwe wychylenie koła nosowego (podczas holowania !) to +/- 91 °. Wewn ętrzny mechanizm przywraca koło do pozycji wycentrowanej kiedy samolot jest ziemi. Kontrola sterowania będzie utrzymana tak długo jak to podwozie pozostanie na ziemi. UŜyj hamulca róŜnicowego / róŜnicowego ciągu w przypadku gdy mechanizm kierowniczy jest odłączony. 11.1.1 Panel Kontrolny Podwozia 1. Dźwignia sterująca Podwoziem Kliknięcie którymkolwiek przyciskiem myszy przełącza dźwignie podwozia: GÓRA (UP) Wybrano wciągnięcie podwozia DÓŁ (DOWN) Wybrano wysunięcie podwozia Czerwone światło na dźwigni podwozia wskazuje, a CCAS jest aktywowane, kiedy nie jest wykryte opuszczenie i zablokowanie któregokolwiek podwozia przez system wykrywania. 59 2. Wskaźnik połoŜenia podwozia Wyświetla pozycje podwozia wykrytą przez MFC 1. świeci na zielono gdy wykryte zostanie wypuszczenie i zablokowanie poszczególnych podwozi. UNLK świeci na czerwono gdy odpowiednie podwozie nie jest zablokowane w wybranej pozycji dźwigni lub, jeśli na ziemi, przegroda odblokowująca (uplock box) nie jest w pozycji otwartej. 11.1.2 Wskaźnik pozycji podwozia – panel górny Wyświetla pozycje podwozia wykrytą przez MFC 2. świeci na zielono gdy wykryte zostanie opuszczenie i zablokowanie poszczególnych podwozi. UNLK świeci na czerwono gdy odpowiednie podwozie nie jest zablokowane w wybranej pozycji dźwigni lub, jeśli na ziemi, przegroda odblokowująca (uplock box) nie jest w pozycji otwartej. 11.2 Hamulce Cztery główne koła podwozia są wyposaŜone w wielodyskowe hamulce węglowe, kaŜdy obsługiwany przez jeden z pięciu tłoków napędzanych siłą hydrauliczną. Są hamulce normalne i hamulce postojowe. Normalny hamulec jest zasilany przez siłę hydrauliczną z zielonego systemu, podczas gdy hamulec postojowy jest zasilany przez niebieski system hydrauliczny. Aby zapobiec zablokowaniu kół podczas hamowania, koła są wyposaŜone w system anty-poślizgowy który jest aktywowany gdy podwozie jest wysunięte, a szybkość samolotu jest wyŜsza niŜ 10 kts. KaŜde koło i kaŜda para zewnętrznych lub wewnętrznych kół są monitorowane. Celem systemu przeciwślizgowego, jest zmniejszenie maksymalnej odległości hamowania poprzez zmniejszenie poślizgu kół oraz zuŜycia hamulców i opon. System ochrony kół przed zablokowaniem jest realizowany poprzez porównywanie szybkości prawych i lewych kół. Szybkość prawych i lewych zewnętrznych kół jest porównywana z szybkością kół wewnętrznych. Dla prędkości powyŜej 23 kts i róŜnicy w szybkości powyŜej 50% lub więcej pomiędzy dwoma sygnałami szybkości z kół, skutkuje generacją sygnału zablokowania kół i zwolnieniem hamulców. Kiedy samolot ląduje proces hamowania jest wstrzymywany tak długo jak szybkość obrotu kół spadnie poniŜej 35 kts lub na 5 sekund tak więc szybkość kół moŜe wzrosnąć, szczególnie na nawierzchni o niskim tarciu lub gdy koła nie dotykają mocno podłoŜa. 11.2.1 Dźwignia hamulca awaryjnego/postojowego Tryb hamulca awaryjnego i postojowego jest kontrolowany przez zawory mierzące awaryjne i postojowe. SpręŜynowo wprowadzana jest na pozycje wyłączenia (OFF). EMER nie symulowane PARKOWANIE Pełne ciśnienie jest dostarczane do hamulców OstrzeŜenie: Anty Poślizg jest dezaktywowany w czasie działania Hamulców Awaryjnych 60 11.2.2 Wskaźnik temperatury Hamulców Światło świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany kiedy temperatura co najmniej jednego z hamulców przekracza 150 ° C. 11.2.3 Wskaźnik Ciśnienia Hamulców Pokazuje zakumulowane ciśnienie dostarczane przez niebieski system. Normalna wartość wynosi 3,000 PSI. Sprawdź Rozdział Hydrauliki po więcej informacji o hydraulicznym systemie. 11.2.4 Panel Kontrolny Systemu Antypoślizgowego Zapamiętaj Ŝe symulacja systemu przeciwślizgowego nie jest moŜliwa w symulatorze lotu. Panel jest załączony by poprawić realizm. 1. Przycisk Systemu Antypoślizgowego Kontroluje aktywowanie / dezaktywowanie systemu antypoślizgowego. 2. Światło usterki "kanału" Antypoślizgowego Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany w przypadku wykrycia defektu w kanale łączącym. Anty-poślizg jest utracony gdy jakikolwiek kanał jest uszkodzony 3. Przycisk testowy Inicjuje sekwencje testową. Światło FAULT (DEFEKT) dla wszystkich kanałów przeciwślizgowych świeci się tak długo jak przycisk jest naciśnięty. 61 12 - Ochrona przed Lodem i Deszczem Aby latać ATR w trudnych warunkach atmosferycznych ochrona przeciw oblodzeniowa i przeciwdeszczowa musi być zapewniona. W ATR są zainstalowane trzy rodzaje systemów : • Pneumatyczna ochrona anty oblodzeniowa Stosuje gorące powietrze dostarczane z silników przez lewy i prawy zawór anty oblodzeniowy bez względu na pozycję zaworu wentylacji. System pneumatyczny dostarcza ochronę przed lodem do następujących systemów: • zewnętrzne, centralne i wewnętrzne krawędzie natarcia skrzydła • poziome krawędzie natarcia ogonowe • wloty powietrza silnika i przewody paliwowe • Ogrzewanie elektryczne Moc elektryczna z systemu zmiennej częstotliwości AC jest dostarczana do grzejników. Elektryczne ogrzewanie jest dostarczone do następujących systemów • ramiona śmigła • przednie szyby • próbniki • czujniki kontrolne lotu • Wycieraczki przedniej szyby Ponadto system ostrzegania przeciwoblodzeniowego jest zainstalowany, aby ostrzec załogę w przypadku wykrycia gromadzenia się lodu. PoniŜsze działy będą omawiane w tym rozdziale • System Doradczy - Anty Oblodzeniowy • Ochrona silnika i skrzydła • Anty - oblodzenie Śmigła • Ogrzewanie okien – Heaters Probe (ogrzewanie Próbników) • Ochrona Przeciw deszczowa 12.1 System Doradztwa Anty Oblodzeniowego (AAS) System Doradztwa Anty Oblodzeniowego , AAS, obejmuje detektor lodu, czujniki wskazywania oblodzenia i trzy światła w kokpicie: oblodzenie [icing] (bursztyn), oblodzenie AOA (zielone) oba ulokowane na panelu centralnym i (odmraŜanie) de - Icing (niebieskie) ulokowany po prawej stronie panelu silnika. Detektor lodu jest umieszczony pod lewym skrzydłem i alarmuje załogę jeśli tylko jest wykryty przyrost lodu. Jeśli przyrost lodu jest wykryty bursztynowe światło oblodzenie (icing) świeci na panelu centralnym. System Doradztwa Anty Oblodzeniowego wykonuje nieprzerwanie auto-test i światło USTERKA (FAULT) świeci oraz pojedynczy brzęczyk dźwięczy w przypadku gdy defekt jest wykrywany. PoniŜsza grafika przedstawia cykl wykrywania lodu: 62 Zapamiętaj, Ŝe sygnalizowany jest tylko przyrost lodu ! Gdy światło OBLODZENIE (ICING) gaśnie, przyrost lodu zatrzymał się ale samolot nie jest jeszcze wolny od lodu. 12.1.1 Kontrolery 12.1.1.1 Panel wykrywania Lodu 1. Światło Wskazywania Detekcji Lodu W przypadku gdy przyrost oblodzenia jest wykryty światło ICING świeci bursztynowo. Gdy jest wybrane zabezpieczanie obu czujników anty oblodzenia i odladzanie płatów, ON podświetlony jest ciągle. W przypadku nie wybrania czujników anty oblodzenia i / lub odmarzania płatów światło ON błyska. Ilekroć jest wykrywamy defekt światło FAULT świeci bursztynowo. 2. Przycisk testowy Ice Det Push Sprawdza właściwą prace detektora lodu. Przyciśnij i przytrzymaj przez 3 sekundy: - bursztynowe światło ICING (OBLODZENIE) błyska na panelu centralnym (w połączeniu z ostrzeŜeniem) - ICE DET FAULT świeci (w połączeniu z ostrzeŜeniem) jeŜeli jest wykryta awaria detektora lodu 3. Przycisk Icing AOA (Angle of Attack, Kąt natarcia) - Światło Icing AOA świeci na zielono gdy tylko przycisk czujników anty oblodzenia jest wybrany ON. Tak więc załoga jest alarmowana gdy wartości progowe przepadnięcia są niŜsze w warunkach zamarzania - Światło Icing AOA moŜe zostać wygaszone ręcznie jedynie przez naciśnięcie go, wtedy oba czujniki anty oblodzenia są przestawiane na OFF. Wartości progowe przepadnięcia są uzyskiwane z wartości zdefiniowanych dla lotu w warunkach normalnych. Sonda widoczności oblodzenia Sonda widoczności oblodzenia jest umieszczona po stronie kapitana i jest widoczna przez boczne okno. Wskazuje ona przyrost lodu jako Ŝe nie jest ogrzewana. PoniŜsza grafika pokazuje, sondę widoczności oblodzenia nie pokrytą lodem podczas dnia, pokrytą lodem podczas dnia i silnie pokrytą lodem w nocy. 63 12.1.1.2 Wskaźnik Odladzania Świeci Błyska Na niebiesko na panelu po prawej od panelu silnika kiedy system odladzania płatów jest wybrany na ON Na niebiesko kiedy system odladzania płatów nadal jest wybrany ON pięć minut po ostatnim wykryciu przyrostu lodu 12.2 Ochrona Silnika i Skrzydeł Zasadniczą regułą systemu ochrony przed lodem silników i skrzydeł jest nadmuchiwanie fartuchów ((BOOT) rodzaj gumowych „płaszczy” którymi są obute między innymi krawędzie skrzydeł – przyp. tłumacza) według potrzeb, aby usuwać lód. Dostarczane ciśnienie kontrolowane przez zawory anty-oblodzeniowe wynosi 1.4 bary (20.3 PSI). Siedem zaworów dystrybucji kontroluje dostarczanie powietrza do boots: 1. lewy wlot powietrza silnika i komora separacji 2. prawy wlot powietrza silnika i komora separacji 3. lewa zewnętrzna krawędź natarcia skrzydła 4. lewa centralna krawędź natarcia skrzydła i lewa wewnętrzna krawędź natarcia skrzydła 5. prawa zewnętrzna krawędź natarcia skrzydła 6. prawa centralna krawędź natarcia skrzydła i prawa wewnętrzna krawędź natarcia skrzydła 7. pozioma krawędź natarcia ogona Zawory dystrybucji są kontrolowane przez MFC i mają jedno wejście i dwa wyjścia A i B. Są uŜywane dwa typy boots: • chordwise boots A i B alternatywnie dla krawędzi natarcia i ścieŜek paliwowych • obrączkowe boots dla wlotów silnika Dla obrączkowych boots anty oblodzenie MUSI zostać aktywowane przed tym jak ma miejsce przyrost lodu- nie naleŜy czekać na przyrost lodu! Boots są nadmuchiwane (nadymane) zgodnie z określoną kolejnością. Kolejność dla trybu zwykłego jest pokazana poniŜej. Dwa poniŜsze sekwencje kolejności mogą zostać wybrane: • Tryb Wolny: kolejne rozpoczęcia sekwencji co 180 sekund (SAT < -20 ° C) • Tryb Szybki: kolejne rozpoczęcia sekwencji co 60 sekund (SAT > -20 ° C) 64 W trybie OVRD regulator czasowy jest całkowicie separowany od MFC i dostępny jest tylko tryb szybki. PoniŜsza grafika pokazuje kolejność dla trybu OVRD. 12.2.1 Kontrolery 12.2.1.1 Panel Anty oblodzeniowy Silnika/Skrzydła 1. Przełącznik Airframe Bleed (Wentylacja płatu) Kontroluje oba zawory anty oblodzenia i separacji 65 Przełącznik wciśnięty Normalne operacje – zarówno zawory DE ICE (odmraŜanie) i ISOLATION (izolacja) są otwarte OFF(Przełącznik zwolniony) Dezaktywacja odmraŜania płata, a zarówno zawory DE ICE i ISOLATION są zamknięte. OdmraŜanie silnika moŜe być nadal uŜywane. FAULT W tym przypadku światło świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowane gdy: • Ciśnienie powietrza w strumieniu w zaworach odladzania spada poniŜej 14 PSI na więcej niŜ 10 sekund • Kolejność nadmuchiwania boots płatów A albo B jest nie poprawna • Temperatura Powietrza w strumieniu zaworów odladzania przekracza 230 ° C Zwolnij Przełącznik aby wstrzymać alarm 2. Przełącznik Airframe Kontroluje wyjście A i B obu skrzydeł i stabilizuje zawory dystrybujące. Przełącznik zwolniony Normalne Operacje – współpracujące boots pozostają nie nadmuchane ON (przełącznik wciśnięty) MFC jest zainicjowany, by rozpocząć sekwencje odladzania w zaleŜności od przycisku MODE SEL. Światło ON świeci na niebiesko FAULT To światło świeci bursztynowo i CCAS jest uaktywniany kiedy: • jest wykryty brak ciśnienia w strumieniu mimo otwarcia współpracującego zaworu wyjściowego dystrybucji • Wykryto ciśnienie w strumieniu mimo zamknięcia współpracującego zaworu wyjściowego dystrybucji 3. Przełącznik Silników Kontroluje zawory odmraŜania i wyjście A i B odpowiednich zaworów dystrybucji silnika ON (przełącznik wciśnięty) zawór DE - Ice jest regulowany, otwarty i sygnał jest wysłany do MFC by zainicjować sekwencje. Światło ON świeci na niebiesko. Przełącznik zwolniony Współpracujące boots pozostają nie nadmuchane. W przypadku FAULT płatów airbleed (wycieku powietrza) i ENG FALSE zawór odmraŜania jest przełączany w pozycję zamkniętą. FAULT Światło FAULT świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany w przypadku gdy: • jest wykryty brak ciśnienia w strumieniu mimo otwarcia współpracującego zaworu wyjściowego dystrybucji • ciśnienie w strumieniu mimo zamknięcia współpracującego zaworu wyjściowego dystrybucji • przełącznik AIRBLEED AIRFRAME jest wybrany na OFF i temperatura powietrza strumienia w zaworze odmraŜania przewyŜsza 230 ° C • Kolejność Nadmuchiwania fartuchów (boots) silnika A lub B nie jest poprawna 4. Przełącznik wyboru trybu OdmraŜania Kontroluje wybór sekwencji nadmuchiwania fartuchów skrzydeł / silników kiedy tryb MAN jest wybrany na MODE SEL Przełącznik AUTO zobacz pozycje 5 FAST (przełącznik zwolniony) cykl czasowy 60 sekund SLOW (przełącznik wciśnięty) cykl czasowy 180 sekund – światło SLOW świeci na niebiesko 5. Przełącznik De Icing Override (odmraŜania nadmiarowego) (chroniony) Kontroluje operacje awaryjnego odladzania. NORM (przełącznik zwolniony) Normalna praca OVRD (przełącznik wciśnięty) światło OVRD świeci na biało i awaryjne odladzanie jest aktywowane oraz sekwencja OVRD jest uruchamiana ( cyklem czasowym 60s). Ta pozycja jest uŜywana gdy współpracujące światło FAULT świeci. FAULT Światło świeci bursztynowo gdy oba współpracujące moduły MFC, kontrolujące napełnianie fartuchów zawodzą i dochodzi do niepoprawnej sekwencji napełniania 6. Przełącznik wyboru Trybu AUTO 66 Przełącznik zwolniony FAULT MAN (przełącznik wciśnięty) Normalne operacje (działanie w trybie automatycznym). Przełącznik wyboru DE - ICING MODE (zobacz pozycje 4) jest nieaktywny. Sekwencja odladzania jest wybrana automatycznie. Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany gdy MFC i / lub ADC zawodzi. Tryb FAST jest wybrany automatycznie. przełącznik wyboru DE - ICING MODE działa i pozwala wybrać właściwą sekwencje odladzania w zaleŜności od SAT. MAN świeci na biało. 12.2.1.2 Panel Czułek Anty-oblodzeniowych (HORNS) Przełączniki czułek Anty-Oblodzeniowych Kontrolują aktywację / dezaktywacje następujących jednostek: Czułki anty-oblodzeniowe steru (rudder) i lewego steru wysokości (elevator) Czułki anty-oblodzeniowe lotek i prawego steru wysokości Ogrzewanie czułek jest niedozwolone na ziemi ! • RUD i L ELEV: • AIL i R ELEV: ON (przełącznik wciśnięty) Współpracujące jednostki anty oblodzenia są aktywowane. Światło ON świeci na niebiesko Uwaga: Wybranie co najmniej jednej czułki na ON, zmniejsza próg alarmu przepadnięcia OFF (przełącznik zwolniony) FAULT Współpracujące jednostki anty oblodzenia są dezaktywowane. światło świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowane wskazując, Ŝe moc elektryczna jest stracona na odpowiednim systemie 12.3 Anty oblodzenie Śmigła Odladzanie Śmigła jest wykonywane przez zasilane elektrycznie podgrzewacze zainstalowane w łopatach śmigła. Oporniki uŜyte do ogrzewania są zainstalowane blisko powierzchni łopaty połoŜonej wewnątrz sekcji głównej krawędzi łopat . Grzejniki trzech łopat są elektrycznie połączone (kaŜdy z inną łopatą) i są one zasilane przy pomocy mocy elektrycznej 115 V z systemu zmiennej częstotliwości AC. Są dostępne dwa tryby uŜytkowe i są automatycznie wybierane w zaleŜności od temperatury. PoniŜsza grafika pokazuje sekwencje czasowe obu trybów: Cykl niskiej mocy – normalne operacje 67 Cykl Wysokiej Mocy – MODE SEL ON 12.3.1 Kontrolery 12.3.1.1 Panel Anty-oblodzeniowy Śmigła 1. Przełącznik Prop Kontroluje elementy grzewcze śmigła, lewego i prawego śmigła. ON (przełącznik wciśnięty) elementy grzejne są aktywowane – światło ON świeci na niebiesko Przełącznik zwolniony elementy grzewcze nie są aktywowane FAULT Światło FAULT świeci bursztynowo, wskazując, Ŝe co najmniej jedna łopata nie jest ogrzewana / zasilana elektrycznie. 2. Przełącznik Anti Ice Mode Sel Kontroluje cykle ogrzewania śmigła. Aktywny tylko gdy MAN jest wybrany przełącznikiem MODE SEL AUTO (zobacz pozycje 3) przełącznik zwolniony wybrany cykl Niskiej Mocy ON (przełącznik wciśnięty) wybrany cykl Wysokiej Mocy. Światło ON świeci na niebiesko Uwaga: Wybierz Niską Moc gdy temperatura jest pomiędzy 0 ° C i -10 ° (32 ° F i 14 ° F) Wybierz Wysoką Moc gdy temperatura jest pomiędzy -10 ° C i -30 ° C { 14 ° F i -22 ° F) PoniŜej -30 ° C (-22 ° F) problemy z oblodzeniem nie pow inno występować 3. Przełącznik Mode Sel Auto (ten sam przełącznik jak ochrona Silnika i Skrzydeł) Przełącznik zwolniony Normalne operacje ( automatyczny tryb działania), Przełącznik Anti Icing Sel Mode jest nieaktywny. FAULT Świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany gdy MFC i / lub ADC zawodzi. Cykl Wysokiej Mocy jest wybrany automatycznie. MAN (przełącznik wciśnięty) przełącznik DE - ICING MODE Sel działa i pozwala na wybór właściwej sekwencje odladzania w zaleŜności od SAT. Światło MAN świeci na biało. 68 12.4 Ogrzewanie Okien Okna kokpitu są elektrycznie podgrzewane, by zapobiec oblodzeniu i zamgleniu. Przednie okna są ochronione przez cienką podgrzewaną warstwę, która jest zasilana przy pomocy mocy elektrycznej 200V z systemu zmiennej częstotliwości AC. Regulator temperatury utrzymuje temperaturę zewnętrzną przedniej szyby powyŜej 2 ° C (35.6 ° F) zapobiegaj ąc oblodzeniu, natomiast gdy wewnętrzna temperatura jest utrzymywana powyŜej 21 ° C (70 ° F) zapobiega zamgleniu. Boczne okna są ochronione przez system elektrycznego podgrzewania, który obejmuje cienki drut zatopiony między dwiema warstwami szkła. Są one zasilane 28 woltami DC i utrzymują wewnętrzną temperaturę 21 ° C (70 ° F) przez co zapobiegaj ą zamgleniu. 12.4.1 Kontrolery 1. Przełącznik Windshield (przedniej szyby) HTG (ogrzewanie) L lub R Kontroluje aktywowanie systemów podgrzewania okna L i R Przełącznik wciśnięty moc jest dostarczana do systemu podgrzewania okien OFF (przełącznik zwolniony) system podgrzewania okien jest dezaktywowany, nie ma zasilania energią elektryczną. Światło OFF świeci na biało FAULT W przypadku utraty mocy elektrycznej światło FAULT świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany. 2. Przełącznik Side Windows (boczne okna) Kontroluje aktywacje systemu podgrzewania bocznych okien ON (przełącznik wciśnięty) System Ogrzewania Bocznych Okien jest aktywowany – świeci błękitne światło ON Przełącznik zwolniony System podgrzewania Bocznych Okien jest dezaktywowany FAULT W przypadku utraty mocy elektrycznej światło FAULT świeci bursztynowo i CCAS jest aktywowany 12.5 Podgrzewanie Sond Aby zapobiec oblodzeniu na sensorach danych lotniczych (Air Date), elektryczne ogrzewanie jest dostarczane dla: • rurki pilota • lewe i prawe gniazda statyczne • sondy Alpha ( kąta natarcia) • Sondy TAT Wszystkie sondy oprócz TAT są ogrzewane na ziemi i w locie. TAT jest ogrzewany tylko w czasie lotu – ogrzewanie na ziemi jest zabronione. 69 12.5.1 Kontrolery 1. Światła Pilota Świecą bursztynowo i CCAS jest aktywowany, jeśli którakolwiek rurka pilota nie jest ogrzewana na ziemi lub w locie 2. Światła Alpha, TAT Świecą bursztynowo i CCAS jest aktywowany, jeśli sonda nie jest ogrzana 3. Światła Stat Świecą bursztynowo i CCAS jest aktywowany gdy odpowiednie sondy nie są ogrzane. Gniazda statyczne są monitorowane przez CCAS w locie 4. Przełączniki Capt, Stby i F / O Kontrolują aktywacje poszczególnych sond ON (przełącznik wciśnięty) ogrzewanie sond jest aktywowane (przełącznik zwolniony) ogrzewanie sond jest dezaktywowane. Światło OFF świeci na biało i odpowiednie światła FAULT sond świecą bursztynowo 12.6 Ochrona Przeciwdeszczowa Dla ochrony przed deszczem są zainstalowane dwie wycieraczki na szybie przedniej. Jedna jest zainstalowana na przedniej szybie kapitana, a druga na przedniej szybie pierwszego oficera. Wycieraczki są obsługiwane przez silniki elektryczne i są kontrolowane przez dwa selektory wycieraczki przedniej szyby na panelu górnym. Prędkość maksymalna, przy której moŜna uruchomić wycieraczki wynosi 160kts. Selektor rotacyjny wycieraczek Kontroluje wycieraczkę przedniej szyby po odpowiedniej stronie. Przyciśnij prawy przycisk myszy, by obrócić zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara, lewy przycisk myszy, by obrócić odwrotnie do kierunku wskazówek zegara. 3 pozycje są dostępne: OFF wycieraczka przedniej szyby jest wyłączona SLOW wycieraczka działa w 80 cyklach / min FAST wycieraczka działa w 130 cyklach / min Z powodu ograniczeń w symulatorze lotu wycieraczki są widoczne tylko w visual cockpit i zewnętrznych widokach ale nie w panelu 2D. 70 13 - Przyrządy Lotnicze Ten rozdział obejmuje wszystkie instrumenty zasadniczo potrzebne do latania ATR. Jest on sprowadzony do 5 sekcji: • System Danych Powietrznych (Air Data) Obejmuje wskaźniki szybkości w powietrzu (airspeed), wysokościomierze i wskaźnik prędkości pionowej • System Odniesienia PołoŜenia i Kursu (AHRS) Obejmuje Horyzont Rezerwowy, rezerwowy kompas, Wskaźnik Radiowo Magnetyczny (RMI) • System Elektronicznych Przyrządów Lotniczych (EFIS) Obejmuje EADI, EHSI i panel kontrolny EFIS • Zegary • Czarne skrzynki Obejmuje nagrywarkę Danych Lotu i nagrywarkę Głosów 13.1 Air Data System (System danych lotniczych) Trzy systemy danych lotniczych dostarczają w czasie lotu dane z otoczenia: • Dwa systemy główne • Jeden system rezerwowy Dwa niezaleŜne Air Computers Data (komputery danych lotniczych), ADC 1 i ADC 2 obejmują systemy główne. Liczne porty i sondy dostarczają: • Statyczne ciśnienie powietrza • Całkowite ciśnienie powietrza • Całkowita temperatura powietrza do obu jednostek ADC są więc w stanie obliczać następujące parametry: • wysokość barometryczną • prędkość pionową • wskazywaną prędkość lotu (IAS) • prawdziwą prędkość lotu (TAS) • całkowitą temperaturę powietrza (TAT) • statyczną temperaturę powietrza (SAT) Tylko szybkie wyjaśnienie co do całkowitych i statycznych wartości. Weźmy jako przykład ciśnienie; całkowite ciśnienie moŜe być odczytane jako ciśnienie statyczne i dynamiczne. Ciśnienie statyczne jest ciśnieniem otoczenia, więc aby odczytać to ciśnienie, moŜe być ono mierzone gdy się nie porusza podczas gdy dynamiczne ciśnienie jest ciśnieniem podczas ruchu. Całkowite ciśnienie jest po prostu sumą ciśnienia statycznego i dynamicznego. ADC 1 doprowadza obliczone dane do instrumentów lotu kapitanów ( wysokościomierz, wskaźnik szybkości w powietrzu, wskaźnik szybkości pionowej ) i kilku innych systemów. ADC 2 dostarcza instrumentom lotu pierwszego oficera trochę więcej systemów. Rezerwowy system składa się z dwóch statycznych portów i sondy pilota. Rezerwowy wskaźnik szybkości w powietrzu i rezerwowy wysokościomierz są bezpośrednio dostarczane z surowych danych. 71 13.1.1 Kontrolery 13.1.1.1 Wskaźnik Szybkości w powietrzu (Airspeed) 1. Wskazówka Szybkości w powietrzu Pokazuje szybkość w powietrzu, IAS, wskazywaną przez wskazówkę na skali od 60 do 400 kts. Od 70 do 210 kts przyrost 2 kts od 210 do 250 kts przyrost 5 kts od 250 do 400 kts przyrost 10 kts 2. Wskazówka VMO Wskazówka w czerwone i białe pasy wskazuje maksymalną szybkość w powietrzu, obliczoną przez współpracujący ADC. OstrzeŜenie dźwiękowe (klekotanie) zabrzmi (zainicjowane przez CCAS) jeśli ta wartość będzie przekroczona. 3. Ruchome Wskaźniki (BUGS) Cztery kolorowe wskaźniki – mogą zostać ustawione ręcznie na poŜądaną prędkość. Są cztery "obszary do klikania" dla kaŜdego wskaźnika które są wskazywane przez odpowiedni numer na powyŜszej grafice. Kliknięcie lewym przyciskiem myszy zmniejsza wartość, podczas gdy klik prawym przyciskiem myszy zwiększa wartość. Zielony wskaźnik: 7, Czerwony wskaźnik: 8, biały wskaźnik: 9, Ŝółty wskaźnik: 10 4. Selektor Szybkości Ustawia wskaźnik szybkości (zobacz punkt 5). Kliknięcie lewym przyciskiem myszy zmniejsza wybieraną prędkość, a klik prawym przyciskiem myszy zwiększa wybieraną prędkość 5. Wskaźnik (Bug) Prędkości Wskazuje wybrana prędkość selektorem (4) 6. OFF / Red Flag (czerwona flaga) Nie symulowana (Czerwona flaga OFF jest pokazana gdy brak zasilania (przyp. tumacza) 13.1.1.2 Rezerwowy wskaźnik szybkości w powietrzu Wskazuje szybkość w powietrzu obliczoną z rezerwowego statycznego i rezerwowego ciśnienia pilota. Skala jest kalibrowana od 40 do 330 kts. Od 40 do 200 kts skala jest kalibrowana w przyroście 5 kts i od 200 do 330 kts w przyroście 10 kts. 72 13.1.1.3 Wysokościomierz 1. Liczniki MB i In. Hg Wyświetla ciśnienie barometryczne. Zasięg wyświetlania: 948 – 1049 mbar i 28 – 30.99 in. Hg 2. Pokrętło BARO Dobiera ciśnienie barometryczne. Kliknięcie lewym przyciskiem myszy zmniejsza wartość, a klikniecie prawym przyciskiem myszy zwiększa wartość. 3. Wskazówka Wysokości Wskazuje wysokość – jeden obrót reprezentuje zmianę wysokości o 1,000 stóp 4. Licznik Wysokości Pokazuje Wysokość, wskazując wzrosty o tysiące, setki i o dwadzieścia stóp. Kiedy wysokość jest poniŜej 10,000 stóp lewa "rolka" licznika pokazuje czarno białą flagę. Kiedy wysokość wynosi poniŜej 0 stóp lewa "rolka" licznika pokazuje czarną flagę NEG W przypadku defektu ADC, uszkodzenia wskazówki lub awarii zasilania jest pokazana czerwona flaga OFF 5. Światło alarmu Wysokości Świeci bursztynowo gdy wywołany jest alarm wysokości 13.1.1.4 Rezerwowy Wysokościomierz 1. Licznik MB Pokazuje ciśnienie barometryczne. Zasięg licznika: 948 – 1049 mbar 2. Pokrętło Baroset Wybiera ciśnienie barometryczne. Klik lewym przyciskiem myszy zmniejsza wartość, a klik prawym przyciskiem myszy zwiększa wartość. 3. Wskazówka Wysokości Wskazuje wysokość – jeden obrót reprezentuje zmianę wysokości o 1,000 stóp 4. Licznik Wysokości Pokazuje Wysokość, wskazując wzrost o dziesiątki tysięcy, tysiące i setki stóp. Kiedy wysokość wynosi poniŜej 10,000 stóp lewa "rolka" licznika pokazuje czarno białą flagę. Kiedy wysokość wynosi poniŜej 0 stóp lewa "rolka" licznika pokazuje pomarańczowo białą flagę 73 13.1.1.5 TCAS prędkościomierz Pionowy Pionowy prędkościomierz pokazuje pionową szybkość samolotu. Ze wskaźnikiem prędkości pionowej ATRa zintegrowany jest system TCAS. TCAS oznacza System Unikania Kolizji w Ruchu. Wyświetlacz TCAS jest pokazany na wskaźniku prędkościomierza pionowego jako mały symbol samolotu i jego otoczenie. Inny ruch jest wyświetlany przy pomocy kolorowych symboli w zaleŜności od jego pozycji względnej, prędkości i kursu. W przypadku mogącej wydarzyć się kolizji po pierwsze jest ustalany ruch doradczy (TA) – symbol pokazujący zbliŜający się samolot zmienia się w zabarwiony bursztynowo, wypełniony okrąg. W przypadku gdy kolizja staje się prawdopodobna jest dawane ostrzeŜenie doradcze przez system TCAS i wyświetlacz zmienia symbol na czerwony wypełniony kwadrat. Ponadto kolorowe łuki są pokazywane na prędkościomierzu pionowym, aby wskazać tor lotu, który zapobiega kolizji. Czerwony łuk oznacza zakazaną pionową prędkość, zielony łuk pokazuje prędkości pionowe wskazane, aby móc uniknąć kolizji. Zobacz, paragraf TCAS w rozdziale o Komunikacji dla liczniejszych informacji o systemie TCAS. 1. Wskazówka prędkości Pionowej Wskazuje prędkość wznoszenia / obniŜenia lotu od 0 do +/- 6,000 stóp / min. 2. Łuk polecanej prędkości Pionowej (zielony) Zielony łuk wskazuje pionowy zakres prędkości, polecany dla lotu by uniknąć kolizji – aktywowany jest przez TCAS 3. Zakazana prędkość Pionowa (czerwony) Czerwony łuk wskazuje pionowe szybkości zakazane (prędkość pionowa mogąca grozić kolizją) 4. Nieruchomy wskaźnik samolotu Wskazuje własny samolot – otoczony przez okrąg, który ukazuje dystans 2 nm 5. Pokazuje wybrany zasięg Pokazuje aktualnie wybrany zasięg TCAS. Wybierz 6 nm dla startu, wznoszenia na niskiej wysokości, podejścia i lądowań Wybierz 12 nm zasięgu dla rejsu na duŜych wysokościach. 6. Test Inicjuje sekwencje testującą 7. Sensor Świetlny 8. Przełącznik Rozszerzania kontrolowanej wysokości Wybiera zasięg wysokości skanowany przez system TCAS ABV podgląd ruchu od 2,700 stóp poniŜej do 9,900 stóp powyŜej BLW podgląd ruchu od 2,700 stóp powyŜej do 9,900 stóp poniŜej normalna pozycja: podgląd ruchu od 2,700 stóp poniŜej do 2,700 stóp powyŜej 74 9. Symbol Intruza wypełniony kwadrat (czerwony) TCAS Resolution Advisory (Doradztwo Decyzyjne) wypełniony okrąg (bursztynowy) TCAS Traffic Advisory (Doradztwo ruchu) wypełniony romb (turkusowy) bliski ruch pusty romb (turkusowy) inny ruch 10. Względna wysokość Intruza pokazuje względną wysokość ruchu. Wysokość jest wyświetlana w x 100 stóp do dwóch pozycji i + wskazujący pozycję ponad własną wysokością lub – wskazujący pozycję poniŜej własnej wysokości 11. Względna prędkość pionowa ↑ wskazuje wznoszenie ruchu ↓ wskazuje schodzenie ruchu 12. Flaga prędkości Pionowej Ukazuje się kiedy wskaźnik nie jest zdolny, by pokazywać pionową szybkość otaczającego ruchu. Kiedy flaga V / S ukazuje się, względny pionowy prędkościomierz znika 13. Flaga Resolution Advisory Ukazuje się dopiero, jeśli wskaźnik nie jest zdolny, by pokazywać RA lub pionową szybkość 14. Flaga funkcji Ruchu TD FAIL wskaźnik nie jest zdolny, by pokazywać intruzów TCAS OFF TCAS jest w trybie STBY TCAS FAIL TCAS uległ awarii TEST ukazuje się podczas testu 15. Wskazanie "TA only " Ukazuje się w trybie TA ONLY i nie daje Ŝadnych Resolution Advisory (doradztwo decyzyjne) 13.1.1.6 Wskaźnik TAT - SAT / TAS 1. Wskaźnik TAS Wskazuje Rzeczywistą trzy cyfrową prędkość lotu. Pokazuje --- (trzy kreski) kiedy wybrany sygnał ADC nie jest prawidłowy 2. Wskaźnik TAT Wskazuje całkowita temperaturę powietrza w ° C jako trzy cyfry. A – Wskazuje temp eratury poniŜej 0°C. Kiedy wybrany sygnał ADC jest nie prawidło wy jest pokazane --- (trzy kreski) 75 3. Przełącznik SAT Pokazuje SAT kiedy zostanie naciśnięty. SAT jest wtedy pokazany w ° C w oknie TAT 13.1.1.7 Przełącznik ADC Wybiera ADC, do zasilania obu EEC, wskaźnika TAT / SAT / TAS. Światło FAULT świeci kiedy wybrany ADC nie odpowiada pozycji przełącznika. 76 13.2 System Referencji PołoŜenia i Kursu (Attitude and Heading Reference System) (AHRS) System Referencji PołoŜenia i Kursu oblicza kurs samolotu i połoŜenie tak więc, przyrządy lotnicze mogą być zaopatrywane w dane o kursie i połoŜeniu. Dokładność Pionowa utrzymuje się w granicach +/1.4 °, a dokładno ść kursu w granicach +/- 2 °. Dwa moduły AHRS oblicza ją dane połoŜenia i kursu i zaopatruje następujące systemy: • Symbol Generator Unit (Jednostka Generująca Symbole), SGU 1 (zobacz paragraf EFIS) w kurs i połoŜenie – dostarczane przez AHRS 1 • RMI Pierwszego oficera (kurs) – dostarczane przez AHRS 1 • FDAU w kurs i połoŜenie – dostarczane przez AHRS 1 • Radar (połoŜenie) – dostarczane przez AHRS 1 • Symbol Generator Unit, SGU 2 (zobacz paragraf EFIS) w kurs i połoŜenie – dostarczane przez AHRS 2 • RMI Kapitana – dostarczane przez AHRS 2 13.2.1 13.2.1.1 Kontrolery i Wskaźniki Wskaźnik Radio Magnetyczny (Radio Magnetic Indicator) (RMI) 1. RóŜa kompasowa Pokazuje Kurs. Kalibrowana w 5 stopniowych przyrostach 2. Wskazówki PołoŜenia Wskazują, połoŜenie do wybranego miejsca. 3. Selektor VOR / ADF Kliknij aby wybrać, czy ADF lub odpowiednia stacja VOR ma być pokazana. MoŜliwy wybór: ADF 1 lub VOR 1 – uŜyj lewego lub prawego przycisku myszy aby przełączyć wybór ADF 2 lub VOR 2 – uŜyj lewego lub prawego przycisku myszy aby przełączyć wybór 13.2.1.2 Rezerwowy Horyzont 77 1. Kula połoŜenia Oznaczone osiami kaŜde 5 stopni podziałki, dla +/- 80 stopni Kąt skrętu jest podany przez skale oznaczoną na 10, 20, 30, 60 i 90 stopniu 2. Symbol Samolotu Pomarańczowy, reprezentuje pozycję samolotu na kuli połoŜenia 3. Pokrętło Regulujące Powoduje szybkie wyprostowanie kiedy zostanie pociągnięte a instrument jest zasilany (bez zasilania horyzont jest w stanie spoczynku – symbol samolotu nie pokrywa się z odpowiednim miejscem na kuli. Po włączeniu zasilania kula powoli podnosi się dopóki nie przyjmie właściwej pozycji tak aby symbol samolotu pokrył się z aktualnym połoŜeniem. Aby przyspieszyć ten proces wciskamy ten przycisk – kula szybko wycentruje się na odpowiedniej pozycji - przyp. tłumacza) 13.2.1.3 Rezerwowy Kompas Normalnie rezerwowy kompas jest ukryty (pozycja górna). Przesuń Selektor do dołu, DN, aby go zobaczyć. RóŜa kompasu jest kalibrowana w 10 stopniowym przyroście. 1. Selektor kompasu Stby UP kompas jest ukryty DN kompas jest widoczny 2. Rezerwowy kompas kompas rezerwowy 13.3 System Elektronicznych Przyrządów Lotniczych (Eletronic Flight Instrument System)(EFIS) Głównym załoŜeniem systemu EFIS jest przedstawienie pilotowi wielu informacji skondensowanych w jednym systemie. W ten sposób dane dostarczane przez kilka źródeł (AHRS, ASI, Navigation Equipment (WyposaŜenie Nawigacyjne)) są przetwarzane i mogą zostać pokazane na dwóch Cathodic Ray Tubes (monitory kineskopowe)(CRT). Aktualnie Jednostka generacji sygnałów (Signal Generation Unit) jest interfejsem pomiędzy źródłem danych, a CRT pilota. SGU składa się z trzech części: Część A – wprowadzanie danych, które są pobierane od systemów połoŜenia, kursu i nawigacji. Część B – Bus Communication Standard Avionics (Standardowa Magistrala Komunikacyjna Awioniki), ASCB. Ta część jest interfejsem z ASCB, który umoŜliwia SGU, wymianę danych z innymi systemami pilota. Część C – Symbol Generation (Generator Symboli). Część, która tworzy optyczną informację dla pilotów prezentowaną przez dwa CRT. Dwa przyrządy są wyświetlane przez CRT. WyŜszy pokazuje Electronic Indicator Director Attitude (Elektroniczny Wskaźnik Zarządzania PołoŜeniem) EADI, a niŜszy Electronic Horizontal Indicator Situation (Elektroniczny wskaźnik Sytuacji Horyzontalnej) EHSI. Do kontroli obu CRT słuŜy panel kontrolny EFIS, ECP. Dla wyboru trasy, kursu i wysokości dwa 78 panele są zainstalowane: panel CRS / HDG po stronie kapitana, który pozwala wybrać trasę dla VOR 1 i kurs oraz panel CRS / ALT po stronie pierwszego oficera, która pozwala wybrać trasę dla VOR 2 i wysokość . 13.3.1 13.3.1.1 Kontrolery Elektroniczny wskaźnik zarządzania połoŜeniem (Electronic Attitude Director Indicator), EADI 1. Symbol Samolotu Nieruchomy symbol samolotu wskazuje połoŜenie samolotu, poprzez stosunek połoŜenia symbolu samolotu do ruchomego horyzontu. 2. PołoŜenie Skrętu, przechyłu (białe) Pokazuje aktualne połoŜenie skrętu poprzez ruchomy wskaźnik i nieruchome odnośniki podzielone przy 0, 10, 20, 30, 45 i 60 stopniach. 3. Horyzont i skala Przechyłu Jak wspomniano w punkcie 1, połoŜenie samolotu jest pokazane przez stosunek symbolu samolotu i ruchomego horyzontu. Niebieska strefa wskazuje strefę nieba (przechył nosa w górę) a brązowa strefa wskazuje strefę ziemi ( przechył nosa w dół). Ponadto biała skala przechyłu jest zintegrowana z ruchomym horyzontem przy pomocy kresek odniesienia o 5, 10, 15, 20, 30, 40 i 60 stopniach nosa w górę i 5, 10, 15, 20, 30, 45 i 60 stopniach nosa w dół. Czerwone strzałki pokazują się dla kątów przechyłu ponad 40 ° nos w gór ę i poniŜej 30 ° nos w dół. 4. Wskaźnik Slip (ślizgu) Wskazuje, czy lot jest skoordynowany czy teŜ nie. Utrzymuj kulkę wycentrowana dla skoordynowanego lotu. 5. Wskaźnik Fast / Slow (Szybko/Wolno) Poruszający się biały wskaźnik wskazuje róŜnicę między wybrana prędkością w powietrzu (wskaźnik szybkości Airspeed Indicator (wskaźnik prędkości w powietrzu)), a prędkością samolotu. Odchylenie prędkości jest wskazywane od + 15 kts do -15 kts. NiŜszy koniec wskazuje niską Prędkość, a wyŜszy koniec wskazuje wysoką prędkość. Przy +/- 15 kts biały indeks jest do połowy widoczny. Przy F lub S odchylenie wynosi +/- 11 kts 79 Przy ◊ odchylenie wynosi +/- 5.5 kts Kiedy biały wskaźnik jest w samym środku odchylenie wynosi 0 kts. 6. Wskazanie Radio Altitude (Wysokość Radiowa), RA Pokazuje wysokość radiową. Wysokość jest wyświetlona niebieską czcionką, RA białą czcionką. Zasięg ma 20 – 2,500 stóp, powyŜej 2,500 stóp informacja o wysokości radiowej nie jest pokazana. W przypadku nie prawidłowej informacji, jest pokazana bursztynowa kreska 7. Autopilot, wskaźnik trybów bocznych Flight Director (Kierownika Lotu) Pokazuje aktywne i uzbrojone boczne tryby autopilota. Uzbrojone tryby są pokazane białą czcionką, aktywne tryby są pokazane zieloną czcionką. Dostępne tryby: VOR, LOC, HDG, LNAV – zobacz rozdział Automatic Flight Control System (System Automatycznej Kontroli Lotu) 8. Autopilot, wskaźnik trybów pionowych Flight Director Pokazuje aktywne i uzbrojone pionowe tryby autopilota. Uzbrojone tryby są pokazane białą czcionką, aktywne tryby są pokazane zieloną czcionką. Dostępne tryby: ALT, GS – zobacz rozdział Automatic Flight Control System 9. Obszar wskaźnikowy stanu CPL Wskazuje, który panel, kapitana lub pierwszego oficera jest wybrany – zobacz rozdział Automatic Flight Control System 10. Wskaźnik Wiadomości Autopilota AP ENG świeci na zielono kiedy autopilot jest włączony 10. Belki Instruujące Dyrektora Lotu (Flight Director Command Bars) Wyświetla obliczone rozporządzenia do przechwycenia i utrzymania poŜądanego toru lotu. Wyrównaj symbol samolotu z kreskami (belkami) rozkazu, by lecieć poŜądaną trajektorią – zobacz rozdział Automated Flight Control System 11. Wskaźnik Glideslope (ścieŜka schodzenia) i Localizer (Lokalizator) Wskazuje odchylenie od glideslope ILS i lokalizera. Stacja ILS musi zostać dostrojona do NAV 1 by pokazać wskaźnik odchylenia. W przypadku, gdy którakolwiek belka nie moŜe zostać pokazana jest wyświetlany czerwony krzyŜ na wskaźniku odchylenia. 12. Wskaźnik i wskaźnik zapowiadający Decision Height (wysokość decyzyjna), DH Wyświetla wybraną wysokość decyzji na niebiesko i litery DH na biało. W przypadku gdy wybrana jest DH równa zero, Ŝadna informacja o wysokości decyzyjnej nie jest pokazana. Selekcjoner wysokości decyzji jest umieszczony na panelu kontrolnym EFIS, ECP, a maksymalna wybrana wysokość decyzyjna jest równa 990 stóp. Kiedy wybrana wysokość decyzji podejścia samolotu wynosi + 100 stóp ( wysokość radiowa) ukazuje się biała skrzynka. Kiedy wybrano Wysokość Decyzji zejścia samolotu bursztynowy symbol "DH ” świeci wewnątrz białej skrzynki. 13. Symbol Pasa startowego Symbol pasa startowego ukazuje się kiedy wysokość radiowa jest niŜsza niŜ 200 stóp. 14. Wskaźnik Markera sygnału nawigacyjnego Biała skrzynka ukazuje się jeśli tylko częstotliwość LOC jest wybrana na NAV 1. Niebieskie "O " świeci podczas przejścia nad Zewnętrznym Markerem 80 Bursztynowe "M " świeci podczas przejścia nad Środkowym Markerem Białe "I " świeci podczas przejścia nad Wewnętrznym Markerem Kiedy jest wybrana częstotliwość VOR biała skrzynka nie jest pokazana ale biała skrzynka i wskazanie ukazują się równocześnie gdy mijany jest marker sygnału nawigacyjnego. 13.3.1.2 Elektroniczny Wskaźnik Sytuacji Horyzontalnej (Electronic Horizontal Indicator Situation), EHSI Elektroniczny Wskaźnik Sytuacji Horyzontalnej oferuje dwa tryby działania: • ROSE (RÓśA) wyświetlana i • ARC (ŁUK) wyświetlany Oba wyświetlane są podobnie, więc główne cechy są omawiane dla wyświetlania RÓśY, a potem trybu ŁUKU i są wprowadzone róŜnice między nimi. UŜyj ECP, by przełączyć tryby wyświetlania (zobacz sekcje ECP) 1. Linia Kursu Linia kursu jest uŜywana, by odczytywać kurs samolotu na białej tarczy kursu 2. Znacznik Kursu Jest umiejscawiany przez pokrętło HDG i pokazuje wybrany kurs. 3. Symbol Samolotu Pokazuje pozycję Samolotu 4. Strzałka Kursu Wskazuje wybrany kurs dla NAV 1 5. Wskaźnik Wybranego Kursu Cyfrowo pokazuje wybrany kurs 6. Wskaźnik Prędkości na ziemi / Czas dojścia ( Ground Speed/Time to go) TTG Wskazuje prędkość samolotu na ziemi lub czas do stacji NAV 1. Dostrojona stacja NAV musi dostarczyć sygnał DME (Urządzenie pomiarowe odległości)(Distance measuring equipment) aby szybkość na ziemi lub czas dojścia mógł zostać obliczony i wyświetlony 7. Wskaźnik wybranego kursu NAV 1 Wskazuje wybrany kurs dla NAV 1 81 8. Wskaźnik odchylenia Kursu Wskazuje odchylenie kursu przy pomocy punktów względem pozycji samolotu (odniesieniem jest symbol samolotu). W przypadku braku sygnału wyświetlany jest czerwony krzyŜ. 9. Wskaźnik odchylenia Glideslope (ścieŜki podejścia) Pokazuje odchylenie glideslope przy pomocy skali i ruchomego zielonego wskaźnika. Wskaźnik i skala są widoczne tylko gdy stacja ILS jest dostrojona na NAV 1. W przypadku braku otrzymania sygnału jest wyświetlany czerwony krzyŜ A. Wskaźnik źródła Nav Identyfikuje źródło NAV 1 B. Niebieska Strzałka (0) Wskazuje połoŜenie do stacji, (VOR lub ADF) którą wybrano przez system nr 1 – zobacz paragraf ECP C. Zielona Strzałka (◊) Wskazuje połoŜenie do stacji, (VOR lub ADF) którą wybrano przez system nr 2 – zobacz paragraf ECP D. Licznik Odległości Pokazuje odległość do dostrojonej stacji NAV 1. Wymaga sygnału DME od stacji NAV 1. Tryb ŁUKU 1. Cyfrowy Wyświetlacz Kursu Cyfrowo pokazuje aktualny kurs 2. Skala Kwadrantu kursu Kurs jest pokazany na łuku przedstawiającym 45 ° którejkolwiek strony aktualnego kursu 3. Wskaźnik radarowy Pogody Wskazuje połowę z wybranego zasięgu wyświetlania (wybrane na ECP) i wskazuje, czy radar pogody jest w trybie innym niŜ OFF poprzez wyświetlane pokazywanego zasięgu w białej czcionce. Funkcja radaru pogody nie jest dostępna w symulatorze ze względu na ograniczenia symulatora. 4. Strzałka Kursu 82 W przypadku gdy jest wybrany kurs spoza skali kursu, strzałka pokazuje najkrótszy kierunek, do skrętu aby przechwycić wybrany kurs Tryb Mieszany Tryb Mieszany jest stosowany w przypadku gdy jeden z CRT zawodzi – najwaŜniejsze informacje od EADI i EHSI są wtedy prezentowane równocześnie na pozostałym CRT. MoŜesz teŜ aktywować tryb mieszany przez wyłączanie któregokolwiek CRT uŜywając selekcjonera jasności na panelu sterowania EFIS . 1. Skala Kursu Wskazuje liniowo kurs na dole wskaźnika połoŜenia 2. Cyfrowy wyświetlacz Kursu Pokazuje aktualny kurs 3. Znacznik Wybranego kursu Wskazuje wybrany kurs – w przypadku wybrania kursu spoza skali, wskazywana jest mała strzałka 4. Wskaźnik Wybranego kursu Jest reprezentowany przez małą strzałkę 5. Wskaźnik TO / FROM (DO/OD) Jest pisany literami w kolorze magneta, obok wybranego kursu 6. Wskaźnik Kursu Pokazuje wybrany kurs cyfrowo 13.3.1.3 Panel Sterowania EFIS, ECP 83 1. Przełącznik trybu FULL/ARC (PEŁNY/ŁUK) EHSI Przełącza tryby wyświetlania RóŜy i Łuku na EHSI. Tryb domyślny po uruchomieniu to tryb Pełny, RóŜy 2. Przełącznik szybkość na ziemi / Czas do celu (Ground speed/Time to target) Wybiera czy na EHSI jest pokazana prędkość na ziemi czy czas do celu. Tryb domyślny po uruchomieniu to prędkość na ziemi 3. Selektor jasności EADI i selektor Decision Height (Wysokości decyzji) DH Zewnętrzna gałka jest uŜywana, by wybrać EADI on / off (włączony/wyłączony) oraz dostosowywać jasność EADI. Naciśnij lewy przycisk myszy, by zmniejszyć jasność i przełączyć EADI na OFF Naciśnij prawy przycisk myszy by zwiększyć jasność i przełączyć EADI na ON Wewnętrzna gałka jest uŜywana, by wybrać wysokość Decyzji między 0, a 990 stóp. Przyciśnij lewy przycisk myszy, by zmniejszyć wysokość decyzji Przyciśnij prawy przycisk myszy aby zwiększyć wysokość decyzji 4. Selekcjoner jasności EHSI Zewnętrzna gałka jest uŜywana, by wybrać EHSI on / off (włączony/wyłączony) oraz dostosowywać jasność EHSI. Naciśnij lewy przycisk myszy, by zmniejszyć jasność i przełączyć EHSI na OFF Naciśnij prawy przycisk myszy by zwiększyć jasność i przełączyć EHSI na ON 5. Selektor Blue Pointer (Niebieskiego wskaźnika) (0) Wybiera źródło nawigacji dla niebieskiej wskazówki. VOR 1 wyświetla połoŜenie dla VOR 1, ADF 1 wyświetla połoŜenie dla ADF 1, RNV 1 wyświetla połoŜenie do punktu dostrojonego przez Flight Management System, FMS (zobacz rozdział Automatic Flight Control System). Pozycja OFF wyłącza wskazówkę. Lewy przycisk myszy kręci selektorem odwrotnie do kierunku wskazówek zegara Prawy przycisk myszy przekręca selektorem zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara 6. Selektor Green Pointer (Zielony wskaźnik) (◊) Wybiera źródło nawigacji dla zielonej wskazówki. VOR 2 wyświetla połoŜenie dla VOR 2, ADF 2 wyświetla połoŜenie dla ADF 2, RNV 2 wyświetla połoŜenie do punktu dostrojonego przez Flight Management System, FMS (zobacz rozdział Automatic Flight Control System). Pozycja OFF wyłącza wskazówkę. Lewy przycisk myszy kręci selektorem odwrotnie do kierunku wskazówek zegara Prawy przycisk myszy przekręca selektorem zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara 7. Selektor Zasięgu UŜyj guzika ↑ , by powiększyć zasięg. Wciśnij guzik ↓ , by zmniejszyć zasięg. Maksymalny zasięg wynosi 160 nm a minimalny zasięg wynosi 10 nm. 8. Przełącznik Źródła Nav (Nav Source) Przełącza Źródło nawigacji - zobacz sekcję Automatic Flight Control System 9. Przełącznik trybu MAPY (MAP) Przełącza na wyświetlanie Trasy. W przypadku gdy trasa jest zaprogramowana do GNSS, moŜe zostać pokazana na EHSI 84 poprzez aktywacje trybu MAPY. 10 . Pozycje 10 do 16 nie są symulowane ! Te guziki / gałki nie funkcjonują !!! (normalnie słuŜą do włączania i kontrolowania radaru pogodowego – przyp. tłumacza) 13.3.1.4 Panel CRS / HFG 1. Pokrętło Kursu NAV 1 Wybiera kurs dla punktu nawigacyjnego 1 – wybrany kurs jest pokazany na EHSI przez cyfrowy licznik i wskaźnik kursu. Wciśnij lewy przycisk myszy, by zmniejszyć wybrany kurs Przyciśnij prawy przycisk myszy aby zwiększyć wybrany kurs 2. Pokrętło Kursu Wybiera kurs – pokazany na EHSI przez cyfrowy licznik i niebieski znacznik kursu. Przyciśnij lewy przycisk myszy, by zmniejszyć wybrany kurs Przyciśnij prawy przycisk myszy aby zwiększyć wybrany kurs 13.3.1.5 Panel CRS / ALT 1. Pokrętło Wysokości Wybiera wysokość. Są dwa "miejsca do klikania" – jedno po lewej stronie pokrętła i następne po prawej stronie. Przyciśnij lewy przycisk myszy, by powiększyć / zmniejszyć wybraną wysokość o 100 stóp Przyciśnij prawy przycisk myszy, by powiększyć / zmniejszyć wybraną wysokość o 1,000 stóp 2. Pokrętło kursu NAV 2 Wybiera kurs dla punktu nawigacyjnego 2. Wciśnij lewy przycisk myszy, by zmniejszyć wybrany kurs Wciśnij prawy przycisk myszy aby zwiększyć wybrany kurs 13.4 Zegar KaŜdy pilot jest zaopatrywany w zegar, który jest w stanie pokazywać: • Średni Czas Greenwich lub czas miejscowy • czas miniony • informacje chronometru 85 1. Górne okno wyświetlania Pokazuje GMT lub czas miejscowy – w zaleŜności od wyboru. Kropka nad GMT lub LOC wskazuje, czy GMT czy czas miejscowy jest wyświetlany 2. Selektor Trybu M przerzuca pozycję pozwalając by przełączyć między pokazywaniem GMT, a czasem LOCal RUN normalna pozycja ( dwie kropki świeca między godzinami a minutami w wyŜszym oknie) HLD Wyświetlanie czasu (GMT lub LOC) jest zablokowane – dwie kropki gasną MIN ustawia licznik minut H ustawia licznik godzin 3. Dolne Okno Wyświetlania Wyświetla czas upływający w godzinach i minutach lub czas chrono (CHR) w minutach zaleŜnie od wybranej funkcji 4. Stoper (Elapsed Timer), przełącznik ET Przyciśnięty raz: ET zostaje wyzerowany i zaczyna odliczać czas (dwie kropki między godzinami i minutami świeca w niŜszym oknie) Przyciśnięcie drugi raz: Stoper zatrzymany ( dwie kropki gasną) 5. Przełącznik Chronometru Wciśnięty raz: Uruchamia chronometr ( dwie kropki świeca w niŜszym oknie) Przyciśnięty drugi raz Zatrzymuje Chrono – niŜsze okno pokazuje godziny i minuty, dwie kropek gasną Przyciśnięcie trzeci raz Resetuje Chrono 6. Wskazówka Sekundnika Wskazówka robi jeden obrót na minutę gdy CHR jest aktywowany 13.5 Czarna skrzynka KaŜdy ATR jest zaopatrzony w jedno urządzenie rejestrujące głosy kokpitu, CVR i jedną cyfrową nagrywarkę danych w czasie lotu, DFDR. Gdy tylko samolot jest uruchomiony nagrywarki są aktywowane automatycznie. Nagrywarki pozostają OFF tak długo jak zewnętrzna moc jest dostarczana. Nagrywarki są wyłączone automatycznie 10 minut, po tym jak silniki są wyłączane. Nagrywarka głosu kokpitu gromadzi ostatnie 30 minut rozmowy kokpitu. DFDR dzieli się na dwa podsystemy: • Panel wprowadzania danych Lotu W czasie lotu panel wprowadzania danych jest stosowany, by wprowadzić dane takie jak czas, data, numer lotu lub dane konserwacyjne. • Jednostka Zapisu Która zapisuje rzeczywiste dane przelotowe. Zgromadzonych jest 25 ostatnich godzin lotu. Te systemy nie pracują właściwie w symulatorze lotu ale są zawarte, by poprawić realizm. 86 13.5.1 Kontrolery 13.5.1.1 Panel wprowadzania danych lotniczych (Flight Data Entry Panel) (FDEP) 1. Wyświetlacz daty Pokazuje Datę i czas. UŜyj przełącznika Update (Aktualizacja), by zmieniać datę. 2. Panel wprowadzania danych UmoŜliwia wprowadzanie róŜnych danych: godziny, minuty, miesiące, dni, lata i numer lotu. UŜyj Pokrętła poniŜej cyfry, by dostosować zrzeszoną cyfrę. Lewy przycisk myszy zmniejsza wartość Prawy przycisk myszy zwiększa wartość 3. Przełącznik Update Przełącznik uaktualnienia jest uŜywany, do przełączania poprzez datę i uaktualnioną datę. Pierwsza pozycja panelu Wprowadzania danych musi być ustawiona na "9" aby dane mogły być wprowadzone: • Pierwszy ciąg: godziny i minuty - Naciśnij przełącznik Update, wyświetlacz wyświetli odpowiednie dane - Wpisz godzinę i minuty na panelu wprowadzania danych - Naciśnij przełącznik Update. Wprowadzone dane są korygowane i są wyświetlane przez 5 sekund. Następująca sekwencja musi zostać zainicjowana w czasie tych 5 sekund ! • Druga sekwencja: miesiąc i dzień Podobnie do pierwszej sekwencji – wprowadź w zamian miesiąc i dzień • Trzecia sekwencja: rok Podobnie do pierwszej sekwencji – wprowadź w zamian rok Uwaga: Raz wprowadzone dane, resetują numer lotu na panelu wprowadzania danych 4. Przełącznik Events (zdarzenie) W kaŜdej chwili wyróŜnia zapis na taśmie gdy uruchomiony. UŜyj, by zidentyfikować wyjątkowe zdarzenie. 5. Światło statusu FDAU Świeci bursztynowo gdy FDAU uległo awarii 6. Światło statusu SYST Świeci bursztynowo kiedy - DFDR uległ awarii lub - odcięto zasilanie 13.5.1.2 Panel Rejestratora Głosów Kabiny Pilotów (Cockpit Voice Recorder Panel) 87 1. Wskaźnik monitorujący UŜywany jedynie do funkcji próbnych. Ruch wskazówki wskazuje, Ŝe wszystkie kanały działają 2. Przycisk TEST (Próba) Inicjuje funkcję próbną – ruch wskazówki wskazuje, Ŝe wszystkie kanały działają 3. Przełącznik ERASE (WYKASUJ) Wciśnij na 2 sekundy, aby zresetować rejestrator. Wybór na ziemi moŜliwy przy włączonym hamulcu postojowym. 13.5.1.3 Panel Rejestrowania (Record Panel) 1. Przełącznik RCDR Nagrywarka głosów kokpitu i cyfrowa nagrywarka danych lotu są zasilane ( tryb ręczny), kiedy guzik jest wciśnięty 2. Przełącznik RESET (KASOWANIE) Wstrzymuje nagrywanie w trybie ręcznym 88 14 - Nawigacja 14.1 Systemy VOR / ILS / Marker / DME ATR jest zaopatrzony w następujące systemy: • dwa odbiorniki VOR • dwa odbiorniki ILS • jeden Marker, odbiornik MKR • jeden system przechwytujący/odbiornik DME Odbiorniki VOR są niezaleŜne ale uŜywają tej samej anteny VOR, która jest dopasowana do stabilizatora pionowego. KaŜdy odbiornik jest kontrolowany przez odpowiednie "pudełko" kontroli NAV umieszczone na podstawie glareshield (osłona przeciwsłoneczna). System ILS jest kontrolowany przez te same panele ale uŜywa dwóch oddzielnych anten. Jedna dla lokalizatora, sygnalizującego LOC i druga dla glideslope (ścieŜki schodzenia), sygnał GS. Jedno "pudełko" kontrolne jest zainstalowane po stronie kapitana dla NAV 1, a drugie po stronie pierwszego oficera dla NAV 2. Odbiorniki latarni markera są podłączone do anteny markera i są kontrolowane przez pudełka kontrolne NAV 1 i NAV 2. Sygnały łapane przez antenę markera, są przetwarzane i wskazywane wizualnie oraz przez ostrzeŜenia dźwiękowe. Urządzenie pomiaru dystansu (Distance Measuring Equipment), DME dla NAV 1 i NAV 2 jest takŜe kontrolowane przez pudełka kontrolne NAV 1 i NAV 2 . Tryb wstrzymania jest dostępny, aby zablokować DME dla jednej stacji i stroić system NAV do innej stacji. 14.1.1 Kontrolery 14.1.1.1 "Pudełko" kontrolne Nav 1 i 2 Panele kontrolne NAV 1 i 2 są identyczne. PoniŜsza grafika pokazuje NAV 1 ale NAV 2 wygląda tak samo i oferuje te same funkcje. 89 1. Przełącznik Zasilania , Trybu OFF system NAV jest wyłączony ON system NAV jest aktywowany DME HLD utrzymuje aktualnie aktywną częstotliwość, a druga częstotliwość moŜe zostać dostrojona Wciśnij lewy przycisk myszy, by obrócić pokrętło odwrotnie do kierunku wskazówek zegara Wciśnij prawy przycisk myszy aby obrócić pokrętło zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara 2. Pokrętło wyboru częstotliwości Jest wewnętrzne i zewnętrzne pokrętło. Wewnętrzne pokrętło ustala liczby dziesiętne na prawej Pozycji, a zewnętrzne pokrętło zmienia, liczby dziesiętne na lewej pozycji. Lewy przycisk myszy zmniejsza wartości Prawy przycisk myszy powiększa wartości 3. Wyświetlacz Częstotliwości Pokazuje bieŜącą częstotliwość (wybraną częstotliwość) i wstępnie wyznaczoną częstotliwość. 4. Przełącznik X - częstotliwość, XFR / Pamięć, MEM Przełącznik ma dwa połoŜenia: górna, pozycja XFR (X - częstotliwość), przełącza wstępnie wyznaczoną częstotliwość na aktywną, a aktualnie aktywną na wstępnie wyznaczoną częstotliwość. Dolna pozycja przełącznika, MEM, przełącza między zapamiętanymi częstotliwościami. Cztery częstotliwości mogą zostać zapamiętane. 5. Pamięć, przycisk STO Aktualnie wstępnie wyznaczona częstotliwość jest wprowadzona do pamięci. Cztery kanały są dostępne do zapamiętywania częstotliwości. Po naciśnięciu guzika STO górny wyświetlacz pokazuje aktualny kanał, do którego będzie zapamiętana częstotliwość. UŜyj przełącznika MEM, by przełączać się pomiędzy kanałami. Naciśnij guzik STO drugi raz aby zapamiętać obecnie wybraną częstotliwość 6. Aktywacja, przycisk ACT Naciśnięcie przycisku ACT przez dwie sekundy umoŜliwia, dostosowanie aktywnej częstotliwości bezpośrednio bez konieczności stosowania funkcji XFR. Dolne okno pokazuje kreskę w trybie ACT. Wciśnij przycisk ACT drugi raz, by wrócić do normalnych operacji. Zobacz, rozdział o instrumentach lotu dla opisu Kursu 1 i panelu Górnego. 14.2 Systemy ADF System ADF jest wbudowany w ATR, Ŝeby względne połoŜenie geograficzne do NDB lub stacji nadawczej mogły być wskazywane. "Pudełko" kontroli ADF jest zainstalowane na piedestale. 14.2.1 Kontrolery 14.2.1.1 Panel kontrolny ADF 90 1. Przełącznik Zasilania , Trybu OFF system ADF jest wyłączony ANT system ADF w trybie ANT sygnały są odbierane ale nie są pokazywane ADF system ADF w trybie ADF sygnały są odbierane i są pokazane na RMI TONE system ADF w trybie TONE Tryb "Radiowy" – z powodu ograniczeń symulatora, pracuje podobnie do trybu ADF Przyciśnij lewy przycisk myszy, by obrócić pokrętło odwrotnie do kierunku wskazówek zegara Przyciśnij prawy przycisk myszy, by obrócić się pokrętło zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara 2. Pokrętło wybierania Częstotliwości Są cztery "gorące punkty (obszary do klikania)" dookoła pokrętła. Górna lewa "strefa klikania" reguluje wartości 100 kHz (pierwsze dwie cyfry), górna prawa strefa klikania reguluje wartości 10 kHz (trzecia cyfra), dolna lewa strefa klikania reguluje wartości 1 kHz (czwarta cyfra) i dolna prawa strefa klikania reguluje wartości 100 Hz ( cyfra po prawej stronie ułamka dziesiętnego). Lewy przycisk myszy zmniejsza wartości Prawy przycisk myszy powiększa wartości 3. Wyświetlacz Częstotliwości Pokazuje bieŜącą częstotliwość (wybraną częstotliwość) i wstępnie wyznaczoną częstotliwość. 4. Przełącznik X - częstotliwość, XFR / Pamięć, MEM Przełącznik ma dwa połoŜenia: górna, pozycja XFR (X - częstotliwość), przełącza wstępnie wyznaczoną częstotliwość na aktywną i aktualnie aktywną na wstępnie wyznaczoną częstotliwość. Dolna pozycja przełącznika, MEM, przełącza między zapamiętanymi częstotliwościami. Cztery częstotliwości mogą zostać zapamiętane. 5. Pamięć, przycisk STO Aktualnie wstępnie wyznaczona częstotliwość jest wprowadzona do pamięci. Cztery kanały są dostępne do zapamiętywania częstotliwości. Po naciśnięciu guzika STO górny wyświetlacz pokazuje aktualny kanał, do którego będzie zapamiętana częstotliwość. UŜyj przełącznika MEM, by przełączać się pomiędzy kanałami. Naciśnij guzik STO drugi raz aby zapamiętać obecnie wybraną częstotliwość 6. Aktywacja, przycisk ACT Naciśnięcie przycisku ACT przez dwie sekundy umoŜliwia, dostosowanie aktywnej częstotliwości bezpośrednio bez konieczności stosowania funkcji XFR. Dolne okno pokazuje kreskę w trybie ACT. Wciśnij przycisk ACT drugi raz, by wrócić do normalnych operacji. 14.3 System Ostrzegania o Bliskości Ziemi Do ATR dołączony jest EGPWS, Ulepszony System Ostrzegania o Bliskości Ziemi. Ten system dostarcza wizualne i dźwiękowe ostrzeŜenia w przypadku gdy połoŜenie toru lotu, jest niebezpieczne jak równieŜ moŜe ono skończyć się kontaktem z ziemią jeśli będzie utrzymane. Jest 6 podstawowych trybów: • tryb 1: nadmierne tempo obniŜenia lotu • tryb 2: nadmierne tempo zbliŜania się terenu 91 tryb 3: strata wysokości po starcie tryb 4: niebezpieczne zbliŜanie się terenu tryb 5: poniŜej glideslope (ścieŜki schodzenia) tryb 6: Komunikaty wysokości i 2 ulepszone tryby: • Terrain Clearense Floor (TCF) • Terrein Awareness & Display (TAD) Ulepszone tryby nie są jeszcze symulowane, tak więc nie będą one objaśniane w tej instrukcji. • • • • 14.3.1.1 Tryby podstawowe Tryb 1: nadmierne tempo obniŜenia lotu Zobacz grafikę, by dowiedzieć się kiedy tryb 1 ostrzeŜenia jest aktywowany. W przypadku przedostania się do zewnętrznej powłoki jest dawane dźwiękowe ostrzeŜenie" SINK RATE (SZYBKIE OPADANIE)" jak równieŜ czerwone światło ostrzegające GPWS świeci. Jeśli przeniknie się wewnętrzną powłokę dźwiękowe ostrzeŜenie" PULL UP (podciągnij)" jest nadawane i czerwone światło ostrzegające GPWS świeci. Ten tryb jest niezaleŜny od konfiguracji samolotu. Tryb 2: nadmierne tempo zbliŜania terenu Tryb 2 GPWS dzieli się na dwa tryby zaleŜne od konfiguracji samolotu: • klapy nie są w konfiguracji do lądowania W przypadku przeniknięcia zewnętrznej powłoki nadawane jest ostrzeŜenie dźwiękowe "TERRAIN TERRAIN (TEREN)" i czerwone światło ostrzegające GPWS świeci. Jeśli strefa jest nadal naruszona "ostrzegający dźwięk "PULL UP" jest nadawany i czerwone światło GPWS nadal świeci. Kiedy warunki ostrzegawcze juŜ nie istnieją dźwięk ostrzegający" TERRAIN TERRAIN" jest nadawany do czasu gdy wysokość samolotu nie zwiększy wysokości do 300 stóp lub nie minie 45 sekund. 92 • Klapy w konfiguracji do lądowania Podobny do powyŜszego trybu ale strefa jest inna (zobacz grafikę) Tryb 3: Strata wysokości po starcie W przypadku utraty wysokości, po tym jak start zostanie wykryty ostrzegający dźwięk "DON'T SINK (nie opadaj)" jest nadawany i czerwone światło ostrzegające GPWS świeci. Tryb 4: Niebezpieczne zbliŜenie się do terenu Ten tryb dzieli się na trzy pod tryby zaleŜne od konfiguracji samolotu: • Tryb 4a: Podwozie wciągnięte Ten tryb działa podczas rejsu i podejścia z podwoziem w konfiguracji nie do lądowania. Ten tryb równieŜ dzieli się na dwa róŜne ostrzeŜenia w zaleŜności od szybkości samolotu. PowyŜej 190 kts wraz z podniesionym i zablokowanym podwoziem, dźwiękowe ostrzeŜenie 93 " TOO LOW TERRAIN (zbyt blisko terenu)" jest nadawane i czerwone światło GPWS świeci kiedy powłoka jest przeniknięta. PoniŜej 190 kts ostrzegający dźwięk" TOO LOW GEAR (za nisko podwozie)" jest nadawany i czerwone światło GPWS świeci • Tryb 4b: Klapy podniesione Ten tryb działa podczas rejsu i podejścia z klapami w konfiguracji nie do lądowania. RównieŜ on dzieli się na dwa róŜne ostrzeŜenia w zaleŜności od szybkości samolotu. PowyŜej 159 kts ostrzeŜenie dźwiękowe" TOO LOW TERRAIN (zbyt nisko teren)" i czerwone światło GPWS świeci kiedy, powłoka jest przeniknięta. PoniŜej 159 kts ostrzegający dźwięk" TOO LOW FLAPS (za nisko klapy)" i czerwone światło GPWS świeci. • Tryb 4c: Start Ten tryb działa podczas startu, kiedy którekolwiek podwozie oraz klapy nie są w konfiguracji do lądowania. Kiedy powłoka jest przeniknięta ostrzegający dźwięk" TOO LOW TERRAIN" jest nadawany i czerwone światło GPWS świeci. • Tryb 5: poniŜej glideslope (ścieŜki schodzenia) 94 Ten tryb działa podczas czołowego podejścia kursem ILS. Kiedy samolot jest więcej niŜ 1.3 punktów poniŜej wiązki i przenika zewnętrzną powłokę łagodny dźwięk ostrzegający " GLIDE SLOPE" rozlega się. NatęŜenie dźwięku ostrzegającego wzrasta kiedy wewnętrzna powłoka jest przenikana. W obu przypadkach czerwone światło ostrzegające" G / S" świeci. Te alarmy mogą zostać wstrzymane poniŜej 2,000 stóp, jeśli ILS jest strojony przez jeden z uruchamianych przełączników GPWS / GS. PowyŜej 2,000 stóp lub przez wybieranie częstotliwości nav no – ILS, tryb jest uzbrajany automatycznie. Tryb 6: Komunikaty wysokości Komunikat " FIVE HUNDRED " (Piećset) stóp jest dostępny podczas nie - precyzyjnego podejścia, jeŜeli samolot jest odchylony na zewnątrz ścieŜki schodzenia(glideslope) +/- 2 punkty. Kiedy samolot minie wybraną wysokość decyzji (zobacz rozdział EFIS) komunikat dźwiękowy "MINIMUM MINIMUM" jest nadawany. 95 14.3.2 Kontrolery Po prawej stronie EADI na panelu głównym jest umieszczone światło (przełącznik) GPWS / GS: Naciśnij przełącznik, by zainicjować sekwencje testową. 15 - System Automatycznej Kontroli Lotu AFCS oznacza System Automatycznej Kontroli Lotu (Automatic Flight Control System). AFCS ATR-a obejmuje: • Jeden Autopilot (AP) z yaw damper (amortyzator zbaczania) (YD) • Jeden Zarządca lotu (Flight Director) (FD) • Alarm Wysokości AFCS jest kontrolowany przez pilotów poprzez pulpit kontrolny i panel zapowiadający. Panel zapowiadającego to tak zwany wyświetlacz doradczy, ADU, który wskazuje aktualnie wybrane tryby. Te tryby mogą zostać wybrane na panelu kontrolnym . Komputer przetwarza informacje ustawienia samolotu i nawigacji, wybranych trybów, tak więc samolot właściwie kieruje się poŜądanym torem lotu. W czasie lotu zarządca pokazuje tor lotu, do podąŜania na EADI zgodnie z wybranymi trybami, kiedy pilot automatyczny kieruje urządzeniami sterującymi, więc wybrany tor lotu jest utrzymywany automatycznie. 96 Alarm wysokości dostarcza wizualnych i dźwiękowych ostrzeŜeń kiedy samolot zbliŜa się do wybranej wysokości. Bursztynowe światło alarmu wysokości umieszczone na wysokościomierzu świeci gdy samolot jest w granicach +/- 1,000 do +/- 250 stóp wybranej wysokości. Za kaŜdym razem gdy samolot wejdzie w ta strefę "ton C" (dźwięk) jest słyszalny. 15.1.1 Kontrolery 1. Przycisk Autopilota AP Naciśnięcie przycisku Autopilota raz aktywuje autopilota i amortyzator zbaczania (yaw damper). Naciśnięcie przycisku autopilota drugi raz, odłącza tylko autopilota ! ZauwaŜ, Ŝe nachylenie samolotu (wywołane poprzez ruch sterami) odłącza autopilota 2. Przycisk Amortyzatora Zbaczania YD Naciśnięcie przycisku Amortyzatora Zbaczania włącza Amortyzator Zbaczania. Naciśnięcie przycisku Amortyzatora Zbaczania drugi raz, odłącza Amortyzator Zbaczania 3. Przycisk CPL UmoŜliwia wybór panelu (Kapitana lub pierwszego oficera) dołączonego do komputera AP / FD. Domyślnie po rozruchu jest to panel kapitana 4. Koło Nachylenia Obróć koło, by dostosować Pionową Prędkość VS lub wybraną Wskazywaną Szybkości w powietrzu IAS. Koło nachylenia nie jest aktywne w trybach GS, ALT SEL CAPTURE, HOLD. Lewy przycisk myszy zmniejsza wartość Prawy przycisk myszy zwiększa wartość UŜycie rolki myszy jest takŜe moŜliwe – po prostu umieść kursor nad kołem nachylenia i rolką dostosuj wartość 5. Przyciski trybów Pionowych Wybiera tryb pionowy. MoŜliwe wybory: IAS HOLD (utrzymuj prędkość), VS HOLD (utrzymuj prędkość pionową) i ALT HOLD (utrzymuj wysokość) 6. Pozostałe przyciski Wybierają pozostałe tryby. MoŜliwe wybory: HDG SEL, NAV, APP, BC 7. Przycisk BANK Pozwala wybrać granice przechylenia tylko dla trybu HDG SEL. Normalnie ograniczenie wysokie kąta nachylenia (27 °) jest wybrane – przyci śnij przycisk BANK aby przełączać między niskim ograniczeniem kąta nachylenia (15 °) i wysokim ograniczeniem kąta przechylenia. 8. Przycisk STBY Odwołuje wszystkie tryby FD (uzbrojone i aktywne tryby). Kiedy AP jest aktywny, jest resetowany do trybu podstawowego. 15.1.1.2 ADU 97 1. Wyświetlacz Pierwsza linia pokazuje porady białymi literami Drugi linia podaje wiadomości ostrzegające bursztynowymi literami Trzecia linia pokazuje tryby uzbrojone w białych literach Czwarta linia pokazuje tryby w zielonych literach 2. Przycisk Reset Ten przycisk jest uŜywany, by odwołać wiadomość ostrzegawczą lub potwierdzić automatyczny wybór AFCS 3. Pokrętło BRT Dostosowuje jasność ADU 4. Przełącznik L - SEL i R - SEL UŜywane tylko do pomocy 15.1.1.3 Światło OFF Autopilota Światło OFF Autopilota świeci i CCAS jest aktywowany kiedy autopilot jest odłączony. 15.1.1.4 Przełącznik "Belek"(linii) Zarządcy lotu Przełącza Belki (Linie)Zarządcy Lotu włączając i wyłączając. 15.1.1.5 Przycisk Go Around (Lot naokoło) Przycisk lotu dookoła , GA jest umieszczony na panelu kontrolnym silnika w dolnym lewym rogu. Kiedy przycisk GA jest naciśnięty, tryb lotu dookoła jest wybrany. Wszystkie inne uzbrojone i aktywne tryby zarządcy lotu, są dezaktywowane, autopilot odłącza się, a zarządca lotu instruuje: • Bocznie: trzymając kurs ( na kursie wyznaczonym przy włączeniu Go Around) • Pionowe: podtrzymuje minimalne bezpieczne nachylenie pozycji ( funkcja klap) Aby anulować tryb GA wciśnij przycisk STBY, wybierz nowy tryb pionowy albo włącz autopilota. 98 15.1.1.6 Wskaźnik Prowadzenia Świeci bursztynowo, jeśli warunki CAT II, są zgubione lub jeśli jest dostrzegane zbędne odchylenie. 15.1.2 Operacje 15.1.2.1 (Yaw Dumper) Amortyzator Zbaczania Yaw Damping pomaga w kontrolowaniu odchylenia i koordynacji zakrętów. Aby aktywować amortyzator zbaczania naciśnij przycisk YD – biała strzałka wskazuje Ŝe amortyzator zbaczania jest aktywny. Uwaga: Nie jest moŜliwe, by symulować amortyzator zbaczania poprawnie ze względu na ograniczenia symulatora lotu. Nie uŜywaj Ŝadnego steru kiedy amortyzator zbaczania jest aktywny. Upewnij się, Ŝe amortyzator zbaczania jest dezaktywowany gdy chcesz lecieć ręcznie. 15.1.2.2 Autopilot Tak długo jak autopilot jest podłączony to kontroluje samolot i podąŜa torem lotu wybranym przez bocznego i pionowe tryby autopilota. Kiedy autopilot jest załączony i Ŝaden tryb pionowy nie jest wybrany autopilot będzie utrzymywał aktualne nachylenie – to jest podstawowy tryb pionowy. Włączenie z nie wybranym Ŝadnym trybem dodatkowym wybiera podstawowe boczne tryby: wyrównywanie skrzydeł i utrzymywanie aktualnego kursu gdy autopilot jest włączony. Włączenie z uzbrojonymi dodatkowymi lub pionowymi trybami: Autopilot utrzyma podstawowe tryby dopóki wybrane i uzbrojone tryby są włączone. Włączenie z aktywnymi pionowymi lub dodatkowymi trybami Zarządcy Lotu: autopilot będzie leciał, bez linii rozkazu FD. Autopilot moŜna odłączyć: – Naciskając "główny przycisk Autopilota ” - sprawdź przypisania funkcji klawiszom klawiatury twojego symulatora lotu – domyślnie jest to "Z ”. – Naciskając przycisk autopilota, AP na panelu kontrolnym AFCS ( zapewnie jest aktywny) – Naciskając przycisk amortyzatora zbaczania YD na panelu kontrolnym AFCS ( zapewnie jest aktywny) – Przycisk Go Around Autopilot oznajmi rozłączenie przez dźwiękowe i wizualne ostrzeŜenia: wizualne: Biała strzałka obok przycisku AP gaśnie, światło AP OFF świeci na czerwono dźwiękowe: rozlega się pulsujący dźwięk 15.1.2.3 Zarządca Lotu Zarządca Lotu pomaga podąŜać wybranym torem lotu. Pionowe i dodatkowe tryby mogą zostać wybrane, a dwie belki ( pionowa belka dla trybu poziomego i pozioma belka dla trybu pionowego) wskazują, dokąd lecieć aby utrzymać wybrany tor lotu. W przypadku gdy belki są wycentrowane wybrany tor lotu będzie utrzymany. W sytuacji gdy Ŝaden tryb dodatkowy lub Ŝaden tryb pionowy nie jest wybrany obie belki nie są wyświetlane. Przełączenie wyłącznik główny FD na OFF usuwa obie belki. Dostępne tryby (zobacz późniejszą sekcje dla objaśnienia) Dodatkowe: HDG 99 Pionowe Wspólne NAV BC SEL ALT ALT VS IAS APP (dodatkowe i pionowe pomoce) Tryb GO AROUND Niektóre tryby mają początkowy stan uzbrojony zanim staną się aktywnymi. Ich faza aktywna jest podzielona na fazę przechwytywania kiedy podąŜają wybranym torem lub fazę utrzymywania. Tryby są włączane i wyłączane przez wciśnięcie i zwolnienie odpowiedniego przycisku na panelu kontrolnym AFCS. Wyjątkami są tryb ALT SEL, który jest uzbrajany automatycznie i tryb GO AROUND, który jest aktywowany przez przełącznik Go around. Tryb GO AROUND moŜe być odłączony poprzez uŜycie przycisku STBY, przez wyznaczenie nowego trybu pionowego lub przez załączenie autopilota. Jest moŜliwe, by aktywować jeden dodatkowy i dwa pionowe tryby równocześnie. Pierwszy tryb pionowy, który napotyka warunek przechwycenia staje się pierwszym aktywnym, a drugi pozostaje uzbrojony. 15.1.2.4 Tryby Pionowe Cztery tryby pionowe są dostępne: • tryb wybrania Wysokości • tryb utrzymania Wysokości • tryb Szybkości Pionowej • tryb Wskazywanej szybkości w powietrzu Tryb Wybrania Wysokości Ten tryb automatycznie jest uzbrajany gdy samolot wznosi się lub schodzi do wybranej wysokości. Tryb wybrania Wysokości dzieli się na trzy fazy: • faza ARM (uzbrojenia) Jest wskazywana przez białą wiadomość ALT na ADU. Wybrana wysokość jest wyświetlona w pierwszy linii ADU białymi literami. Tryby Szybkość Pionowa, Wskazywana szybkość w powietrzu lub utrzymanie nachylenia mogą być stosowane aby osiągnąć wybraną wysokość • Faza CAPTURE (przechwycenia) Wskazywana przez zieloną wiadomość ALT * na ADU pokazującą, Ŝe tryb ALT CAP SEL jest aktywowany, a poprzedni tryb pionowy jest odłączany. ATR wyrównuje automatycznie i przełącza na • Fazę HOLD (utrzymania) Tryb ALT SEL CAP jest anulowany, a tryb trzymania wysokości jest aktywowany. Jest to oznajmiane przez zielone ALT na EADI i ADU. Załączenie Glideslope, przechwycenia GS podczas którejkolwiek z wspomnianych faz, uniewaŜni tryb wysokości, a tryb GS będzie aktywowany. Tryb utrzymania Wysokości Aktywacja trybu ALT HOLD przez naciśnięcie przycisku ALT uniewaŜnia wszystkie aktywne tryby pionowe FD. Wysokość osiągnięta przy włączaniu będzie utrzymana i tryb wstrzymywania wysokości będzie wskazywany przez zielone ALT na EADI i ADU. Wszystkie uzbrojone tryby pionowe FD są dozwolone ale przechwycenie GS uniewaŜnia tryb ALT HOLD. 100 Tryb Szybkości Pionowej Naciśnięcie przycisku Szybkości Pionowej, VS Hold wybiera tryb szybkości pionowej i szybkość pionowa istniejąca przy włączeniu będzie utrzymana. Zielone "VS + x,xxx ft ” wskazuje aktywny tryb VS i wybraną szybkość pionową. UŜyj koła nachylenia, by wybrać szybkość pionową – lewy przycisk myszy zwiększa wartość, prawy przycisk myszy zmniejsza wartość. PoniewaŜ nie ma Ŝadnej samoczynnej regulacji mocy wybrana pionowa szybkość będzie utrzymana stosownie do wszystkich okoliczności. A więc obserwuj twoją szybkość aby uniknąć jakichkolwiek przeciągnięć. Tryb utrzymywania prędkości wskazywanej Wybierz tryb utrzymania prędkości wskazywanej przez naciśnięcie przycisku IAS na panelu kontrolnym AFCS. Wybranie trybu IAS uniewaŜnia wszystkie aktywne tryby pionowe FD i jest wskazane przez zieloną wiadomość IAS na ADU i EADI. UŜyj Koła nachylenia podobnie do trybu VS aby wybrać prędkość. Zapamiętaj, Ŝe ta prędkość jest kontrolowana tylko przez nachylenie (ATR nie posiada automatycznej przepustnicy – przyp. tłumacza)! Nieodpowiednie ustawienia mocy mogą doprowadzić do niepoŜądanego wznoszenia lub obniŜenia lotu ! 15.1.2.5 Tryby Dodatkowe Są dostępne trzy tryby dodatkowe: • Tryb Wybrania Kursu • Tryb Nawigacji • Tryb kursu wstecznego Tryb wybrania kursu (heading) Zielone HDG na ADU i EADI wskazuje, Ŝe tryb HDG jest aktywowany. Aktywacja trybu HDG uniewaŜnia którekolwiek inne tryby dodatkowe FD. Wskaźnik (bug) kursu i cyfrowy licznik na EHSI wskazują wybrany kurs. Aby wybrać inny kurs przekręć pokrętło kursu. Wybranie zwrotu większego niŜ 180 ° doprowadz ą system, do rozkazu zwrotu tak krótkiego jak to tylko moŜliwe. Jest moŜliwe, by przełączyć między dwoma maksymalnymi kątami przechyłu dla trybu HDG. Normalnie maksymalny kat przechyłu jest wybrany na 27 ° (wysokie ograniczenie k ąta przechyłu). Przez naciśnięcie przycisku BANK maksymalny kąt przechyłu jest przełączony na niski maksymalny kąt przechyłu (15 °). Naci śnij przycisk BANK ponownie aby wrócić do Wysokiego maksymalnego kąta przechyłu. Aktywny tryb jest wskazywany przez HDG SEL LO dla trybu niskiego maksymalnego kąta przechyłu i przez HDG SEL HI dla trybu wysokiego maksymalnego kąta przechyłu . Tryb Nawigacji Naciśnij przycisk NAV, by aktywować tryb Nawigacji. Dodatkowy informator jest uzbrojony, by przechwycić wybrane źródło nawigacji, które jest pokazane na EHSI. W przypadku gdy dostrojone VOR, VOR ARM jest aktywowane, w przypadku gdy dostrojony jest ILS, LOC ARM jest aktywne. Tryb nawigacji VOR VOR ARM jest oznajmiany na ADU i EADI przez białe VOR. tryby HDG SEL i HDG HOLD mogą być uŜyte, by nawigować do źródła nawigacji. Przy przejęciu poprzedni tryb jest anulowany. VOR CAPTURE jest oznajmione na ADU i EADI przez zielone VOR *. Podczas pierwszych pięciu sekund przejęcia uzbrojonego trybu biała skrzynka otacza wiadomość na EADI i ADU. VOR TRACK jest zapowiedziany przez zielone VOR. 101 Tryb nawigacji LOC Funkcje trybu LOC są podobne do trybu VOR ARM. Tryb kursu powrotnego (Back course) Podejście kursem powrotnym przy pomocy trybu kursu BC jest podobny do pilotowania przednim kursem podejścia lokalizatora. Przechwycenie Glideslope jest automatycznie wstrzymywane. • Ustaw wskaźnik licznika na EHSI, dla wydanej trasy powrotnej • Ustaw wskaźnik kursu (bug) na EHSI dla poŜądanego kursu, by przejąć trasę 15.1.2.6 Tryby wspólne Tryb Podchodzenia ILS Naciśnij przycisk APP, by aktywować tryb zbliŜania (Approach). Tryb ZbliŜania rozdziela się na tryby LOC i GS. Oba, tryby LOC i GS są uzbrajane przy naciśnięciu przycisku. Jest to wskazane przez białe LOC i białe GS na ADU i EADI. Kiedy tryb LOC lub GS staje się aktywny, kaŜdy uniewaŜnia wszystkie inne aktywne tryby dodatkowe ( tryb LOC) i pionowe (GS). Tryb przechwycenia jest wskazywany przez zielone LOC */ GS * , a aktywne tryby przez zielone LOC / GS. Tryb Go around ( tylkoFD) Naciskając przycisk Go Around aktywuje się tryb go around. Ten tryb jest trybem tylko FD i autopilot jest aktywowany kiedy przycisk go around jest naciśnięty. Zielone GA wskazuje aktywny tryb go around na EADI i ADU. 102 16 - Komunikacja WyposaŜenie Komunikacyjne obejmuje: • Dwa nadajniki / odbiorniki bardzo wysokiej częstotliwości VHF, COM 1 i 2 • Jeden Transponder • System TCAS • System SELCAL 16.1 COM 1 & 2, Transponder 16.1.1 16.1.1.1 Kontrolery Panel Kontrolny Audio 1. Pokrętła regulacji głośności Dopasowuje głośność odbioru. VOR / ILS 1 & 2 Aktywuje / Dezaktywuje identyfikator dźwiękowy stacji nawigacyjnej. Identyfikator Stacji VOR / ILS jest słyszalny w kodzie alfabetu Morse'a DME 1 & 2 Tryb DME – identyfikator stacji DME jest słyszalny w kodzie alfabetu Morse'a ADF 1 & 2 Aktywuje / Dezaktywuje dźwiękowy identyfikator stacji nawigacyjnej. Identyfikator stacji NDB jest słyszalny w kodzie alfabetu Morse'a ML nie symulowany MKR Włącza słyszalność dźwięków markera. 2. Dostrajanie Transmisji Wybiera uŜywane środki transmisji. VHF 1 COM 1 jest uŜywane do transmisji i odbioru VHF 2 COM 2 jest uŜywane do transmisji i odbioru BOTH COM 1 jest uŜywane do transmisji i odbioru, COM 2 tylko odbiera PA nie symulowane HF 1 & 2 nie symulowane 3. Klawisz VOICE ONLY 103 Wstrzymuje odbiór identyfikatorów stacji NAV. 4. Selekcjoner INT / RAD Nie symulowane 16.1.1.2 Blok kontrolny VHF 1. Pokrętło ON / OFF Przełącznik włącza i wyłącza jednostkę COM Lewy przycisk myszy obraca pokrętło odwrotnie do kierunku wskazówek zegara Prawy przycisk myszy obraca pokrętło zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara 2. Selekcjoner Częstotliwości Wewnętrzne pokrętło wybiera prawe cyfry dziesiętne w wzrostach 25 kHz lub 50 kHz (w zaleŜności od ustawień dla wzrostu częstotliwości komunikacyjnej symulatora lotu) Zewnętrzne pokrętło ustawia lewe cyfry dziesiętne Lewy przycisk myszy zmniejsza wartości Prawy przycisk myszy powiększa wartości 3. Wyświetlacz częstotliwości Aktywna częstotliwość jest pokazana w wyŜszym oknie Wstępnie wyznaczona częstotliwość jest pokazana w niŜszym oknie 4. Przełącznik XFR / MEM Przesuń Przełącznik do wyŜszej pozycji, XFR aby przełączyć wstępnie wyznaczoną i aktywną Częstotliwość. Przesuń Przełącznik do niŜszej pozycji MEM, by przełączać się pomiędzy zapisanymi częstotliwościami. System Komunikacji jest w stanie, zapamiętać sześć częstotliwości. 5. Przycisk STO Pozwala wprowadzić sześć częstotliwości, do wprowadzenia do pamięci. Kiedy zostanie wciśnięty pokazuje w wyŜszym oknie numer kanału, w którym częstotliwość pokazana w niŜszym oknie będzie zgromadzona. Przełącznik MEM moŜe zostać uŜyty do wybrania kanału po 5 sekundach od chwili naciśnięcia przycisku STO. Naciśnięcie STO, po raz drugi zapamiętuje wybraną częstotliwość. 6. Przycisk ACT Pozwala na zmianę aktywnej częstotliwości. Kiedy zostanie wciśnięty niŜsze okno pokazuje kreski, a pierwsza linia moŜe zostać dostrojona bezpośrednio przez selekcjoner częstotliwości. 16.1.1.3 Blok kontrolny Transpondera 104 1. Przełącznik zasilania i trybu OFF Blok kontrolny ATC i urządzenie nadawczo-odbiorcze jest wyłączone SBY system ATC (Air Traffic Control) jest zasilany ale nie moŜe przesyłać odpowiedzi ON transponder ATC jest aktywowany ALT Normalna pozycja operacyjna. Transponder odpowiada wraz z informacją o poziomie lotu 2. Wyświetlacz Kodu Wskazuje wybrany Kod Squawk 3. Pokrętło Wybierania Kodu Cztery obszary "klikalne" są dostępne dookoła pokrętła do wybrania kodu squawk. Pierwszy obszar klikania dostosowuje pierwszą cyfrę i jest umieszczony w wyŜszym - lewym rogu, drugi obszar dostosowuje drugą liczbę i jest umiesczony w wyŜszym - prawym rogu, trzeci obszar dostosowuje trzecią liczbę i jest umieszczony w dolnym - lewym rogu, czwarty obszar dostosowuje czwartą liczbę i jest umieszczony w dolnym - prawym rogu Lewy przycisk myszy zmniejsza wartość Prawy przycisk myszy zwiększa wartość 4. Przycisk Ident Nadaje sygnał IDENT kiedy zostanie naciśnięty 5. Wskaźnik zapowiadający TX jest pokazany kiedy ATC odpowiada na zapytania RMT jest pokazany kiedy ATC jest zdalnie strojony (przez FMS e.g.) 6. Zestawienie numeru ACT ACT jest wyświetlone podczas zmian kodu ACT błyska kiedy aktualny kod odpowiedzi nie jest identyczny w stosunku do kodu pokazanego w aktywnym wyświetlaczu kodu 7. Przycisk PRE (Wstępnie wyznaczony) Przełącza aktualnie ustawiony kod transpondera poprzez, kody 7600 i kod 7700 8. Przełącznik dwustanowy Przełącza Transponder 1 i 2 16.1.1.4 Wywołania ATTND MECH RESET Wywołuje stewardessę – nie symulowany ... Wydaje dźwięk syreny Resetuje którekolwiek wywołanie 16.1.1.5 Awaryjny sygnał radiowy Ten panel nie ma Ŝadnej funkcji w symulatorze lotu symulator i jest zawarty, by poprawić realizm. 105 Nadajnik zapasowy jest zainstalowany w stropie kabiny. Ten system zasilany jest z jego własnej baterii. AUTO transmisja jest wykonywana automatycznie MAN pozwala wydać rozkaz przez operatora ( bursztynowe światło X MIT świeci) AUTO TEST RST jest uŜyty w przypadku niesłusznego sygnału alarmowego (resetowanie) lub aby przetestować awaryjny sygnał radiowy. 16.2 System Unikania Kolizji w Ruchu, TCAS System TCAS pomaga pilotom monitorować otoczenie komunikacyjne i dostarcza wizualnych i dźwiękowych ostrzeŜeń w przypadku, którym kolizja z innym uczestnikiem ruchu staje się prawdopodobna. Komputer przetwarza sygnały, które odbiera z transponderów otoczających samolotów, by zidentyfikować i pokazać potencjalne i przewidywane obiekty kolizyjne. Pionowe wskazówki by uniknąć kolizji ruchu są emitowane przez pionowy prędkościomierz TCAS ( zobacz rozdział Instrumenty Lotu, sekcja EVSI). Są dostarczane dwa rodzaje ostrzeŜeń: Doradca ruchu(Traffic advisories), TA, które informują i wskazują potencjalne kroki i Doradca decyzji (resolution advisories), RA, które pokazują groźne rozkłady w formie pionowego manewru w przypadku gdy kolizja staje się prawdopodobna. Doradca ruchu jest emitowany kiedy ruch dostaje się między 20 i 48 sekundy wysunięte blisko punktu zbliŜania, CPA i jest uwaŜany za intruza. Doradca decyzji jest emitowany, jeśli intruz dostaje się między 15 i 30 sekundami CPA i jest uwaŜany za intruza . Wszystkie dźwiękowe alarmy TCAS są wstrzymywane gdy samolot wznosi się i jest poniŜej 1,100 stóp AGL i poniŜej 900 stóp AGL przy zniŜaniu. TCAS jest kontrolowany przez blok kontrolny TCAS, opisane w poniŜszej sekcji. 16.2.1 Kontrolery 16.2.1.1 Blok Kontroli TCAS 1. Selektor obrotowy TCAS UmoŜliwia, wybranie trybu TCAS. STBY TCAS jest zasilany ale funkcje TCAS są dezaktywowane AUTO Normalny tryb uŜytkowania – TCAS jest zasilany i jest aktywowany TA tylko Resoultion Advisories (Doradctwo decyzji) jest dezaktywowany. 2. Przycisk testowy 106 nie symulowane 16.2.2 Operacje Doradcza decyzja TCAS jest zwiastowana przez poniŜsze wiadomości głosowe: A. CLIMB, CLIMB CLIMB (wznoszenie) Wznoszenie w tempie wskazanej przez zielony łuk na EVSI B. DESCEND, DESCEND DESCEND(zniŜanie) ZniŜanie, w tempie wskazywanym przez zielony łuk na EVSI C. MONITOR VERTICAL SPEED,MONITOR VERTICAL SPEED Mówione tylko raz po poprzedzającej emisji korygującej. Sprawdź czy tempo wznoszenia / opadania samolotu jest na zewnątrz czerwonego łuku D. REDUCE CLIMB, REDUCE CLIMB(zmniejsz wznoszenie) zmniejsz pionową szybkość, do wartości wskazanej przez zielony łuk E. CLEAR OF CONFLICT Kolizja została uniknięta, zasięg groźby zwiększa się F. CLIMB, CROSSING CLIMB,CLIMB,CROSSING CLIMB(wznoszenie krzyŜujące) Wznoszenie z tempem wskazywanym przez zielony łuk. Bezpieczna separacja będzie najlepiej osiągnięta przez wznoszenie poprzez groźny tor lotu G. REDUCE DESCENT – REDUCE DESCEND (zmniejsz opadanie) Zmniejsz pionową prędkość, do wartości wskazanej przez zielony łuk H. DESCENT, CROSSING DESCEND,DESCEND,CROSSING DESCEND(zniŜanie krzyŜujące) ObniŜenie lotu z tempem wskazywanym przez zielony łuk. Bezpieczna separacja będzie odpowiednio zachowana przy schodzeniu przez groźny tor lotu PoniŜsze dźwiękowe ostrzeŜenia sygnalizują, Ŝe inicjujący RA TCAS nie dostarcza dostatecznej separacji pionowej. A. INCREASE DESCENT, INCREASE DESCENT (wzrost opadania) Odbierane po doradczym OBNIśENIU LOTU i wskazuje dodatkowe tempo obniŜenia lotu wymagane do zachowania bezpiecznej separacji pionowej. B. INCREASE CLIMB, INCREASE CLIMB (zwiększenie wznoszenia) Odbierane po doradczym WZNOSZENIU i wskazuje dodatkowe tempo wznoszenia wymagane do zachowania bezpiecznej separacji pionowej. C. CLIMB – CLIMB NOW, CLIMB – CLIMB NOW Odbierane po doradczej decyzji OBNIśENIA LOTU i wskazuje wykryty zwrot wymagany do zapewnienia bezpiecznej separacji pionowej D. DESCEND – DESCENT NOW, DESCEND - DESCEND NOW Odbierane po doradczej decyzji wznoszenia i wskazujące wykryty zwrot wymagany do zachowania bezpiecznej separacji pionowej 16.3 System SELCAL SELCAL znaczy Telefonowanie Wybierające i został rozwinięty w późnych latach sześćdziesiątych. W tamtym czasie wysoka częstotliwość (HF) częstotliwości radiowych była uŜywana ale załogi powietrzne normalnie odrzucały sygnały audio ich odbiornika HF z powodu poziom szumów tła. W przypadku gdy operator chciał rozmawiać z załogą, musiał dzwonić, w ten sposób SELCAL został rozwinięty, by dostarczyć dźwiękowych i wizyjnych ostrzeŜ dla załogi, Ŝe operator chce z nimi rozmawiać. KaŜdy samolot został oznaczony unikalnym 4-literowym kodem SELCAL, aby operator mógł telefonować z ziemi. System SELCAL jest wprowadzony, by poprawić realizm, abyś mógł sobie to wyobrazić, ale nie moŜesz obecnie uŜywać tego w symulatorze lotu. 16.3.1 Kontrolery 107 Kontrolery dla SELCAL są umieszczone po lewej stronie panelu górnego. Są dwa kontrolery: • Selekcjoner kodu SELCAL • Kontroler SELCAL 16.3.1.1 Selekcjoner kodu SELCAL KaŜde obracające się koło ustawia 1 litere SELCAL. Lewe przycisk myszy przełącza wstecz poprzez litery Prawy przycisk myszy przełącza do przodu poprzez litery 16.3.1.2 Kontroler SELCAL Przełączniki są zawarte, by poprawić realizm ale nie spełniają Ŝadnej funkcji. 17 - System Zarządzania Lotem Ten rozdział dzieli się na dwie główne sekcje: • Zarządzanie lotem Który omawia co system zarządzania lotu ATR obejmuje i jak zasadniczo uŜywać systemu • Operacje w locie który pokazuje jak uŜywać FMS w locie. Przykłady będą podane dla większości operacji. NaleŜy być świadomym, Ŝe uŜyte przykłady, będą wzięte z któregokolwiek z dwóch lotów szkoleniowych. Pierwszy lot z Point-a-Pitre, lotnisko Le Raizet (TFFR) do Fort-de-France, lotnisko Le Lamentin (TFFF) i drugi lot z Monachium, lotnisko Franz-Josef-Strauss (EDDM) do Bolonii, lotnisko Borgo Panigale (LIPE). 17.1 Zarządzanie lotem 17.1.1 Opis systemu 108 Flight Management System zainstalowany we wszystkich ATR, jest aktualnym Systemem globalnej nawigacji satelitarnej (Globar Navigation Satellite System), GNSS. Najprościej mówiąc jest to system GPS, który uŜywa anteny GPS i procesora nawigacji aby pobierać dane z anteny i przekazywać do wyświetlacza wielofunkcyjnej jednostki kontrolnej, MCDU, oraz innych systemów samolotu jak HSI albo autopilot. MCDU jest interfejsem pomiędzy GNSS a pilotem. Aby otworzyć okno MCDU – GNSS naciśnij Shift+3 albo ikonę FMS. 17.1.2 Funkcje 17.1.2.1 Przewodnik Funkcja przewodnika (guidance function) prowadzi ATR wzdłuŜ zaprogramowanej drogi. Porównuje aktualną pozycję samolotu z zaprogramowanym kursem i generuje komendy sterujące aby podąŜać zaprogramowanym kursem. Bądź świadom, Ŝe HT1000 jest zdolny tylko do nawigacji pionowej (VNAV) ADVISORIES - pilot automatyczny nie jest zdolny by śledzić przewidywaną trajektorie pionową (ATR nie posiada automatycznej przepustnicy – przyp. tłumacza). 17.1.2.2 Baza danych nawigacyjnych (Navigation data base) Baza danych nawigacyjnych dzieli się na trzy rodzaje danych: • Dane kursowe punkty nawigacyjne (waypoints) oraz korytarze powietrzne (airways) • Dane okresowe SIDy, STARy, podchodzenia, lotniska, pasy, terminalowe punkty nawigacyjne • Dane uzupełniające nazwy obiektów i krajów 17.1.3 Wyświetlacz Wielofunkcyjnej Jednostki Kontrolnej (Multifunction Control Display Unit) (MCDU) MCDU składa się z: • Jednostki wyświetlającej • klawiszy alfabetycznych • klawiszy numerycznych • klawiszy funkcyjnych • klawiszy do celów specjalnych 109 • klawiszy wybierania liniowego 17.1.3.1 Sposób wyświetlania Pole tytułowe pokazuje która strona jest aktualnie wyświetlana. Po prawej stronie pola tytułowego znajduje się aktualny numer strony ( po lewej stronie slasha – „/”) i liczba dostępnych stron (prawa strona slasha) do wyświetlenia. UŜyj klawiszy PREV i NEXT (Klawisze specjalne) aby poruszać się wśród dostępnych stron. Wyświetlane informacje są ponadto kodowane kolorami: • Dane są najczęściej BIAŁE (punkty nawigacyjne, kursy, odległości, etc.) • BieŜący, aktywny etap lotu jest wyświetlany na RÓśOWO (MAGENTA) (to dotyczy stron LEGS(etapy), RTE DATA i PROG). Aktywne, pionowe punkty nawigacyjne na stronie zniŜania są takŜe wyświetlane w MAGENTA • OstrzeŜenia są śÓŁTE. • Zgłaszane błędy i wiadomości doradcze są BIAŁE • Tytuły stron, numery stron, wprowadzone przez pilota wysokości i oznaczenia linii są BŁĘKITNE (CYAN) • Aktywne klawisze wybierania liniowego takie jak 'Activate' albo 'Pos report' są ZIELONE 110 17.1.3.2 Obszary funkcjonalne Funkcjonalne obszary MCDU są następujące: • Ekran wyświetlacza • Klawisze wybierania liniowego • Kontrola kontrastu • Klawiatura • Wskaźnik działania Ekran Wyświetlacza Ekran wyświetlacza MCDU (zobacz grafikę powyŜej) jest podzielony na: • Pole tytułowe Jest główną linią na wyświetlaczu i wskazuje tytuł strony, numer obecnej strony oraz liczbę dostępnych stron. • Lewe pole Lewe pole ma 6 linii z 11 znakami w linii. Do kaŜdej linii moŜna uzyskać dostęp poprzez jeden z klawiszy wybierania liniowego znajdujących się obok kaŜdej linii. • Prawe pole Podobnie jak lewe pole • Pole centralne To pole jest uŜywane tylko w spisie DEP/ARR i stronie PERF INIT do pokazania informacji generowanych przez system • Notatnik (Scratchpad) Dolna linia wyświetlacza jest zwana notatnikiem (scratchpad). Jest uŜywana do wyświetlania wiadomości generowanych przez system. Dane wprowadzone przez klawiaturę są przenoszone z pola wyświetlacza do notatnika. Klawisze wybierania liniowego (Line Select Keys) (LSK) Po obu stronach ekranu wyświetlacza dostępnych jest 6 klawiszy wybierania liniowego. Są opisane jako 1L do 6L dla lewych LSK i 1R - 6R dla prawych LSK. Wciśniecie LSK przemieszcza do notatnika wprowadzone dane, zaznacza oraz usuwa. Transfer danych z notatnika do linii wykonuje się przez wciśnięcie odpowiedniego LSK przyległego do pola gdzie dane powinny być wprowadzone. UWAGA: Na potrzeby tego tłumaczenia, w tekście będę się posługiwał terminem „przenieś liniowo” co znaczy Ŝe naleŜy wpisać poŜądaną wartość/słów do notatnika, a następnie przenieść do odpowiedniej linii przez naciśnięcie klawisza wybierania liniowego obok odpowiedniej linii) – przyp. tłumacza LSK moŜe być przyległy do słowa lub szewronu (>). W przypadku gdy LSK przyległy do słowa jest naciśnięty odpowiednia strona danych będzie pokazana lub odpowiednia czynność będzie wykonana przy pomocy Procesora Jednostki Nawigacyjnej (NPU) Wskaźniki zapowiadające Dwa wskaźniki są dostępne po lewej stronie MCDU: • MSG Białe światło MSG świeci się gdy oczekuje wiadomość CDU • CALL Świeci, kiedy moŜna wprowadzać dane uŜywając klawiatury PC. UŜyj klawisza SCROLL LOCK aby aktywować lub dezaktywować tryb wprowadzania przez klawiaturę. 111 17.1.3.3 Klawiatura (Keyboard) Dostępne klawisze na klawiaturze są podzielone na klawisze funkcyjne, klawisze do specjalnych celów oraz alfanumeryczne Klawisze Funkcyjne Klawisze funkcyjne pozwalają pilotowi na dostęp do róŜnych wyświetlanych stron systemu, wprowadzanie oraz edytowanie danych. • Klawisz RTE Zapewnia dostęp do strony Route, do wprowadzania, wybierania i modyfikowania kursu • Klawisz LEGS Szczegóły (kurs i odległość) danego etapu są wyświetlane na stronie LEGS, która jest dostępna po naciśnięciu klawisza LEGS. • Klawisz DEP/ARR Otwiera stronę z informacjami o odlotach i przylotach dla wybranego lotniska (strona RTE) • Klawisz HOLD Klawisz HOLD daje dostęp do strony z definicjami i opisem przeprowadzenia holdingu (oczekiwania) • Klawisz PROG Ten klawisz daje dostęp do strony pokazującej dane o postępie lotu na danym etapie lotu • Klawisz VNAV Zapewnia dostęp do stron PERF INIT i DESCENT. Strona PERF INIT pozwala wprowadzić paliwo, wagę brutto oraz wysokość lotu. Strona DESCENT pozwala na wybór danych ścieŜki VNAV do wyświetlenia. • ATC Nie uŜywany Klawisze do celów specjalnych • • • • • • • • Przycisk BRT DIM Klawisz ten zwiększa lub zmniejsza jasność wyświetlacza. Naciśnij lewym przyciskiem myszy aby zmniejszyć jasność oraz prawy aby ja zwiększyć. Klawisz CLR Klawisz CLR czyści notatnik oraz pola danych. Jedno naciśnięcie czyści jeden znak, a przytrzymamy dłuŜej, czyści wprowadzone dane w notatniku. W przypadku kiedy nic nie ma w notatniku pojawia się słowo DELETE i wciśnięcie odpowiedniego LSK czyści dane wprowadzone w tym LSK. Klawisz /(Slash) Klawisz / jest specjalnym klawiszem uŜywanym do separacji par wprowadzonych do tego samego pola. Na przykład prędkość i machy (280/.72), siłę i kierunek wiatru (240/75) ... Klawisz PREV Powraca do wyświetlania poprzedniej strony jeśli jest ona dostępna Klawisz NEXT Wyświetla następną stronę jeśli jest ona dostępna Klawisz MENU Klawisz ten otwiera menu do importowania obecnie załadowanego planu lotu (w planerze lotu FS) do HT-1000. Klawisz DATA Zapewnia dostęp do menu zarządzania wyświetlanymi danymi Klawisz EXEC Klawisz EXEC wprowadza modyfikacje do aktywnej trasy. Zielony pasek powyŜej klawisza wskazuje kiedy klawisz EXEC jest uzbrojony. Klawisze Alfanumeryczne 112 Klawiszy alfanumerycznych pilot uŜywa do wprowadzania liter i cyfr wliczając “.”, “+/- “ i “sp” (spacja). Przycisk plus/minus (+/-) słuŜy do przełączania między znakiem wprowadzanych liczb. Spacja (sp) jest uŜywana do wstawiania odstępów między znakami. 17.1.3.4 Format stron i Etykiety Danych HT1000 uŜywa róŜnych formatów i etykiet do wskazywania róŜnych rodzajów informacji. Zobacz poniŜsze przykładowe grafiki: Tytuł strony (Page Title) (wyświetlony w większej czcionce) Tytuł strony jest wyświetlany u góry wyświetlacza i wskazuje temat lub tytuł wyświetlanej strony. Tytuł wyświetlanej trasy wyróŜniany jest przez ACT lub MOD, by wskazywać trasę ACTive (aktywną) lub trasę MODified (zmodyfikowaną). 113 Linia Notatnika Dolna linia wyświetla notatnik (scrathpad). System generuje tam wiadomości, a dane wprowadzone z klawiatury lub przenoszone z jednej linii do innej są wyświetlane w linii notatnika. Wprowadzone dane są wyświetlane na linii notatnika i przemieszczane są do innej linii przez wciśnięcie odpowiedniego klawisza wybierania liniowego. Klawiatura alfanumeryczna i LSK mogą być uŜywane do wprowadzania danych. System generuje wiadomości i wyświetla w linii notatnika. Te wiadomości są pokazywane tylko wtedy gdy pilot nie jest w trakcie wpisywania danych. Kiedy system wysyła wiadomość do MCDU białe światło ostrzegawcze MSG świeci. Naciśnij klawisz CLR jeden raz aby skasować wiadomość. W przypadku gdy więcej niŜ jedna wiadomość czeka na wyświetlenie, następna pojawi sie gdy poprzednia zostanie skasowana. MSG świeci dopóki wszystkie wiadomości nie zostaną skasowane. Wprowadzane informacje są niezaleŜne od wyboru strony i pozostają w linii notatnika nawet kiedy występuje zmiana strony. DUśE czcionki Wskazuje dane wprowadzone przez załogę lub informacje do zweryfikowania przez nią MAŁE czcionki Reprezentują przewidziane, domyślne lub wartości przeliczane przez HT1000. Małe czcionki są takŜe uŜywane na liniach etykiet do identyfikowania jakie dane są wyświetlane w linii danych Linia etykiety (Label Line) Identyfikuje dane wyświetlane w linii poniŜej. Linia danych Zawiera kwadraciki podpowiadające (box prompts), myślniki, wygenerowane przez komputer lub wprowadzone przez załogę dane Kwadraty podpowiadające (□□□□□) – Box Prompts Wskazuje załodze dane do wprowadzenia, które są potrzebne jako minimum do operacji HT1000. Wpisane w linię kwadratów podpowiadających dane, są wyświetlane duŜą czcionką. Myślniki (----) - Dash Prompts Wskazują na opcjonalne dane do wprowadzenia (dane opcjonalne nie są wymagane przez HT1000 do pełnienia zadań nawigacji). Numer Strony W przypadku gdy więcej niŜ jedna strona jest dostępna, numer jest wyświetlany w prawym górnym rogu wyświetlanego obrazu. Pierwsze cyfry wskazują obecny numer strony, a drugie liczbę dostępnych stron. Odnośniki do strony lub akcji (< >) (Page or Action Prompts) UmoŜliwiają dostęp do powiązanych stron lub akcji Waypoint Identyfikatory waypoint-ów są wyświetlane duŜą czcionką 17.1.3.5 Wprowadzanie Danych (Data Entry) Do wprowadzania danych do notatnika uŜywa się klawiszy alfanumerycznych i przez naciśnięcie odpowiedniego LSK, dane te są transferowane z notatnika do przeznaczonych pól na dane. Tak długo jak wprowadzane są dane przy uŜyciu klawiatury świeci się CALL. MoŜna teŜ uŜywać klawiatury komputera PC. Do aktywowania trybu wprowadzania danych przez nią do HT-1000 trzeba aktywować klawisz SCROLL-Lock na klawiaturze. 114 Klawisze funkcyjne mogą być obsługiwane za pomocą następujących skrótów klawiaturowych: 17.1.4 Terminologia • Aktywny Dotyczy informacji o trasie uŜytych do kalkulacji późniejszych komend nawigacji. Aktywny waypoint to waypoint do którego leci samolot. ACT jest wyświetlane na poszczególnych tytułach stron aktywnych. • Aktywowana Określanie danej trasy (z dwóch moŜliwych tras) jako aktywnej. Aktywacja następuje w dwóch krokach: pierwszy to naciśnięcie LSK w celu aktywacji, potem wciśnięcie świecącego klawisza EXEC. • Enter ( wprowadzanie) Wprowadzanie danych do systemu przy uŜyciu klawiszy alfanumerycznych. • Erase (czyszczenie) Usunięcie modyfikowanej ścieŜki lotu z systemu przez naciśnięcie odpowiedniego LSK przy słowie ERASE. • Execute (wykonanie) Część procesu aktywacji – czyni wprowadzone przez pilota dane częścią aktywnej trasy, przez naciśnięcie świecącego klawisza EXEC. • Inactive (nieaktywne) Odnośnie informacji o trasach obecnie nie będących w uŜyciu przez polecenia danych nawigacyjnych. • Initialize (inicjalizacja) Wprowadzanie niezbędnych informacji przetwarzanych przez operacje HT1000. • Message (wiadomość) KaŜda wiadomość informująca pilota jest automatycznie wyświetlana w notatniku. • Modify (modyfikowanie) Modyfikowanie danych aktywnej trasy. Kiedy modyfikowana trasa moŜe być aktywowana, w tytule strony wyświetlane jest MOD, ERASE pojawia się obok 6L i klawisz EXEC świeci. Naciśnij ERASE LSK aby usunąć modyfikację. Naciśnij klawisz EXEC aby aktywować modyfikowaną trasę. • Prompt (podpowiedzi) Symbol wyświetlany na stronach MCDU do informacji załogi. Mogą być to kwadraciki (□□□□□) albo 115 myślniki (----). Kwadraciki wskazują niezbędne dane, a myślniki tylko opcjonalne. • Select (wybierz) Naciśnij odpowiedni klawisz do dotarcia do informacji lub akcji • Waypoint Punkt na trasie. MoŜe to być mieszanka współrzędnych, stacja VOR lub NDB albo sekcje w korytarzach powietrznych. 17.2 Operacje w czasie lotu (Flight Operation) Sekcja ta opisuje jak uŜywać GNSS w czasie lotu. Przykłady uŜyte w tej sekcji są wzięte z obu samouczków. Sekcja jest podzielona na oddzielne części – po jednym dla poszczególnych części lotu: 1. Przed lotem (Preflight) 2. Start/wznoszenie (Takeoff/Climb) 3. Trasa (Cruise) 4. ObniŜanie lotu (Descent) 5. Lądowanie/zbliŜanie (Arrival/Approach) 17.2.1 Przed lotem W czasie przygotowań przed lotem pilot weryfikuje status HT1000, inicjalizuje system, wprowadza modyfikacje trasy oraz konfiguruje HT1000 do lotu. 17.2.1.1 Strona identyfikacyjna (Identification Page) Kiedy energia elektryczna jest dostarczona do samolotu, włącza się HT1000. Nie ma on przełącznika włączającego. Kiedy HT1000 wystartuje pierwszy obraz pokazuje stronę IDENT. Pozwala ona pilotowi: • sprawdzić typ samolotu • sprawdzić typ silnika • sprawdzić bazę danych nawigacyjnych Wszystkie dane powinny być dokładne i właściwe. 1L MODEL wyświetla zapisany w konfiguracji model samolotu 2L NAVDATA Wyświetla aktualną bazę danych (cykl AIRAC). 3L NAVDATA Wyświetla nieaktywną, alternatywną bazę danych 4L SOFTWARE Wyświetla numer identyfikacyjny programu operacyjnego. Ten system operacyjny jest w HT1000 5L Nie przypisane 116 6L Nie przypisane 1R ENGINES(silniki) Wyświetla model silnika 2R NAVDATA Wyświetla datę aktywnej nawigacyjnej bazy danych. 3R NAVDATA Wyświetla datę nieaktywnej nawigacyjnej bazy danych. 4R Nie przypisane 5R Nie przypisane 6R POS REF naciśnięcie LSK 6R daje dostęp do strony POS REF Position Reference Page( strona rozpatrzenia pozycji) 1L POS (GPS) Wyświetla obecną pozycję samolotu (źródłem jest system GPS) 2L UTC (GPS) Universal Coordinated Time (Uniwersalny czas koordynowany) – jest podawany przez sygnał GPS. 3L RNP / ACTUAL Wyświetla niezbędne ustawienia nawigacji (RNP) i aktualnie osiągnięte wartości nawigacyjne. Nie jest symulowane – wyświetla po prostu 1.00 / 0.07 4L HDG / TAS OVERRIDE Nie uwzględnione 5L ACT RTE Dostęp do strony przewidywanej aktywnej trasy. Ta strona jest dostępna na ziemi i tylko z aktywną trasą. 6L Nie przypisane 1R Nie przypisane 2R GS Wyświetla naziemną prędkość samolotu w węzłach (kts) – obliczone przez HT1000. 3R SV DATA Nie uwzględnione 4R Nie przypisane 5R DEST RAIM Nie uwzględnione 6R ROUTE Wyświetla stronę RTE, która jest uŜywana do kontynuacji sekwencji inicjującej przed lotem Przykład / Samouczek 1 (Le Raizet TFFR do Le Lamentin TFFF) Wykonaj następujące kroki: 117 1. Otwórz panel GNSS uŜywając ikonki lub 'Shift + 3' 2. Strona IDENT zostanie wyświetlona – sprawdź poprawność danych 3. Naciśnij LSK 6R POS REF > aby przejść do strony POS REF 4. Strona POS REF zostanie wyświetlona – sprawdź dane Pozycja: na przykład N 16° 16.15 W 061° 31.84 (mo Ŝe być inna, poniewaŜ kaŜdy ma inną pozycję parkingową i scenerie w locie treningowym) UTC (GPS) 10:45 (14:45 czasu lokalnego jako ze Point-a-Pitre jest ulokowane w strefie czasowej GMT -04:00) GS 0 kts RNP / ACTUAL 1.00 / 0.07 17.2.1.2 Flight Planning (Planowanie lotu) Route Page 1 (trasa strona 1) 1L ORIGIN Kwadraciki podpowiadające przy LSK 1L pozwalają wprowadzić lotnisko początkowe identyfikowane przez ICAO. Wpisanie czyści jakąkolwiek wprowadzoną wcześniej trasę i pozwala wprowadzić procedurę odlotu lub przylotu 2L RUNWAY (pas) Prawidłowo wprowadzony numer pasa startowego, zawierający się w nawigacyjnej bazie danych i wprowadzony dla lotniska początkowego. Pas startowy moŜe być zaznaczony alternatywnie na stronie Departure / Arrival 3L Nie przypisane 4L Nie przypisane 5L < RTE COPY Ten odnośnik jest widoczny tylko gdy dostępna jest aktywna trasa. Naciśnięcie LSK 5L kopiuje RTE 1 do RTE 2 i odwrotnie. Kiedy kopiowanie jest zakończone, wyświetla się duŜy napis RTE COPY COMPLETE. 6L < RTE 2 Wyświetla stronę 1/X RTE 2. Nie aktywna trasa moŜe być zatwierdzona, modyfikowana i aktywowana. Kiedy RTE 2 jest aktywne odnośnik zmienia się na < RTE 1. Kiedy trasa modyfikowana jest aktywna lub w trakcie aktywacji wyświetlany jest duŜy napis < ERASE przy LSK 6L. Naciśnięcie LSK 6L wymazuje wprowadzone modyfikacje 1R DEST Pozwala wprowadzić lotnisko przeznaczenia w kodzie ICAO 2R FLT NO Wyświetla wprowadzony przez pilota numer lotu. Wprowadzenie jest opcjonalne dla aktywacji 118 3R 4R 5R 6R trasy co jest wskazywane przez myślnik. Numer lotu odnosi się równieŜ do stron PROGRESS i REPORT CO ROUTE Normalnie wyświetla wprowadzoną przez pilota firmową trasę ale nie ma dostępnych ich w FS, więc LSK jest uŜywany do zapisania trasy jako trasy uŜytkownika USER RTES > Otwiera dostęp do strony z zapisaną trasą uŜytkownika. Zobacz sekcje 'Loading and Saving Routes (wczytywanie i zapisywanie tras)' aby uzyskać więcej informacji. SAVE RTE > Otwiera stronę do zapisania aktywnej trasy w folderze user-saved-routes < ACTIVATE Aktywuje wyświetlaną trasę i uzbraja klawisz EXEC. Naciśnij klawisz EXEC jeśli jest konieczna kompletna aktywacja < PERF INIT w przypadku gdy wymagane pozycje nie zostały wypełnione na stronie INIT PERF, LSK 6R pokazuje PERF INIT Przykład / Samouczek 1 (Le Raizet TFFR do Le Lamentin TFFF) Wykonaj następujące kroki: Strona POS REF jest wciąŜ aktywna 1. Naciśnij LSK 6R ROUTE > na stronie POS REF aby przejść do strony ROUTE 2. Wpisz TFFR w notatniku dla lotniska Point-a-Pitre, Le Raizet 3. Naciśnij LSK 1L aby skopiować dane do 1L 4. Wpisz TFFF w notatniku dla lotniska Fort-de-France, Le Lamentin 5. Naciśnij LSK 1R aby skopiować dane do 1R 6. Wpisz 29 w notatniku dla aktywnego pasa 29 7. Naciśnij LSK 2L 8. Wpisz TX6509 jako numer lotu (Proszę nie oddzielaj spacją liter i cyfr!) 9. Naciśnij LSK 2R 10. Wpisz F1TUT-TFFRTFFF w notatniku (to będzie nazwa pod jaką zapiszemy trasę) 11. Naciśnij LSK 3R aby dane z notatnika wprowadzić do LSK 3R 12. Naciśnij LSK 5R 'SAVE RTE>' aby zapisać plan lotu (plan zostanie zapisany w folderze[FSDirectory]\Flight One Software\Flight One ATR 72-500\FlightPlans\*.rte ) MCDU powinno teraz wyglądać tak: Route Page 2 (strona trasy 2 ) 119 1L POZWALA WPROWADZIĆ OD 1 DO 5 ZNAKÓW KODU KORYTARZA POWIETRZNEGO 2L POZWALA WPROWADZIĆ OD 1 DO 5 ZNAKÓW KODU KORYTARZA POWIETRZNEGO 3L POZWALA WPROWADZIĆ OD 1 DO 5 ZNAKÓW KODU KORYTARZA POWIETRZNEGO 4L POZWALA WPROWADZIĆ OD 1 DO 5 ZNAKÓW KODU KORYTARZA POWIETRZNEGO 5L POZWALA WPROWADZIĆ OD 1 DO 5 ZNAKÓW KODU KORYTARZA POWIETRZNEGO 6L < RTE 2 Pozwala przejść do strony RTE 2 aby wprowadzić opcjonalne dane drugiej trasy 1R POZWALA WPROWADZIĆ KOD WAYPOINTS LUB PUNKTY KOŃCOWE ODCINKÓW TRASY 2R POZWALA WPROWADZIĆ KOD WAYPOINTS LUB PUNKTY KOŃCOWE ODCINKÓW TRASY 3R POZWALA WPROWADZIĆ KOD WAYPOINTS LUB PUNKTY KOŃCOWE ODCINKÓW TRASY 4R POZWALA WPROWADZIĆ KOD WAYPOINTS LUB PUNKTY KOŃCOWE ODCINKÓW TRASY 5R POZWALA WPROWADZIĆ KOD WAYPOINTS LUB PUNKTY KOŃCOWE ODCINKÓW TRASY 6R PERF INIT> Prowadzi do strony PERF INIT i wyświetla stronę PERF INIT jeŜeli wprowadzone dane są jeszcze niekompletne ACTIVATE > Aktywuje trasę i uzbraja przycisk EXEC. Naciśnij EXEC w celu zakończenia aktywacji. Informacje o etapach trasy i wszystkie potrzebne waypoint-y mogą być zawsze obejrzane i sprawdzone na stronie RTE LEGS. Zobacz sekcje RTE LEGS aby uzyskać więcej informacji. Entering Routes (Wprowadzanie trasy) (trochę więcej informacji): Opisaną TRASĘ moŜna wprowadzić na dwa sposoby: • MoŜesz wprowadzić wszystkie waypoint-y, które dodasz do trasy poprzez wpisanie ich w notatniku i poprzez klawisze wybierania liniowego przenieść je do 1R-5R. To stworzy trasę dokładnie od waypoint do waypoint. • MoŜesz takŜe wpisać korytarze powietrzne w notatniku, i przenieść do 1L-5L i wtedy tam gdzie droga powietrzna po lewej wpisać waypoint do notatnika i przenieść do odpowiedniego LSK po prawej. Przykład/ Samouczek 2 (Munich, Franz-Josef-Strauss EDDM do Bologna, Borgo Panigale LIPE) 120 Planujesz lecieć z lotniska Munich, Franz-Josef-Strauss EDDM do lotniska Bologna, Borgo Panigale LIPE (Air Dolomiti lot numer EN 3984). Planujesz odlot z pasa 08L lub R w Munich, podąŜać KPT5E SID do KPT (Kempten) VOR. Potem moŜesz podąŜać drogą powietrzną UL607 do sekcji ALGOI, zmienić na drogę UM738 i podąŜać do ADOSA. Tam zmieniasz drogę na UP131 i będziesz podąŜać nią, aŜ do FER (Ferrara) NDB. Stąd podąŜysz drogą ADOLO do Bologna gdzie wylądujesz na pasie 12. Aby zaprogramować tą właśnie trasę naleŜy wykonać następujące kroki: 1. Zaznacz RTE 1 strona 1 2. Wprowadź EDDM i przenieś do linii LSK 1L 3. Wprowadź LIPE i przenieś do linii LSK 1R 4. Wprowadź 08 L lub R i przenieś do linii LSK 2L 5. Wprowadź EN3984 (numer lotu) i przenieś do linii LSK 2R 6. Przełącz na stronę DEP/ARR, otwórz stronę odlotów, i zaznacz KPT5E SID wyjściowy z EDDM 7. Teraz zaznacz stronę Arrival dla LIPE (LSK 2R) i zaznacz pas numer 12. ZauwaŜ, Ŝe nie ma procedury STAR w nawigacyjnej bazie danych 8. Przejdź do strony RTE 1 i zmień na stronę 2, naciskając przycisk NEXT 9. Wprowadź UL607 i przenieś do linii LSK 2L 10. Wprowadź ALGOI i przenieś do linii LSK 2R 11. Wprowadź UM738 i przenieś do linii LSK 3L 12. Wprowadź ADOSA i przenieś do linii LSK 3R 13. Wprowadź UP131 i przenieś do linii LSK 4L 14. Wprowadź FER i przenieś do linii LSK 4R 15. Wprowadź BOA i przenieś do linii LSK 5R, LSK 5L pokazuje DIRECT więc lotnisko Bologna nie oferuje STARS, tylko przyloty, a nie jest moŜliwe w tym momencie stworzyć definiowanych przez pilota waypointów, więc dystans zbliŜania trzeba przelecieć ręcznie. Nie martwmy się, zawsze moŜesz uŜyć autopilota ale musimy ustawić VOR, zaznaczając właściwy dla niej kurs. Trasa przylotu do pasa 12 zaczyna się 2.5 mili przed Bologna - BOA VOR, ale waypoint BOA jest juŜ wprowadzony wiec nie zmieniamy tego. Ponadto więcej niŜ jeden waypoint BOA jest dostępny w bazie danych. Więc strona 'Select Desired WPT' (wybierz poŜądany wpt) otworzy się kiedy wprowadzimy BOA. Sprawdź sekcje" Wybieranie PoŜądanego Waypoint" po więcej informacji. 16. Teraz strona druga RTE 1 powinna wyglądać tak: 17. MoŜesz zapisać trasę lub ją aktywować. Ale zauwaŜ, Ŝe nadal występuje brak ciągłości trasy ,który będzie omówiony i zostanie wyjaśniony w sekcji Route discontinuity (brak ciągłości Trasy). Departure Selection (Wybór odlotu) DEP/ARR INDEX daje dostęp do odlotów i przylotów pochodzących z lotniska obecnego i lotniska przeznaczenia. Przyloty i odloty dla RTE 1 i RTE 2 są wypisane jeśli dwie trasy zostaną wprowadzone. Strona odlotów i przylotów moŜe być wyświetlona w dowolnej chwili przez wciśnięcie klawisza DEP/ARR na MCDU. Strona indeksu przylotów i odlotów (DEP/ARR INDEX) jest uŜywana do wyznaczania stron przylotów i odlotów z obecnego i docelowego lotniska na kaŜdej trasie. Strona DEP/ARR INDEX jest 121 uŜywana takŜe przez pilota do przeglądania informacji o odlotach i przylotach dla dowolnego lotniska w nawigacyjnej bazie danych. Pierwsze pole danych wskazywane przez LSK wybiera stronę odlotów i przylotów dla lotniska z pierwszej trasy, a drugie pole danych wybiera stronę odlotów i przylotów dla lotniska drugiej trasy. Aktywna trasa jest wskazywana przez wyświetlenie ACT obok RTE 1 lub RTE 2. W przypadku gdy nie zostanie zdefiniowana ani Trasa 1 ani Trasa 2 pole danych pozostaną puste. Trzecie pole danych, oznaczone OTHER pozwala na dostęp do strony przylotów i odlotów lotniska nie zdefiniowanego w trasach. Aby uzyskać dostęp do przylotów i odlotów takiego lotniska naleŜy wprowadzić jego kod ICAO do notatnika i wcisnąć LSK 6L lub 6R Odloty i przyloty mogą być przeglądane tylko poprzez nazwę procedury i nie mogą być dodane do planu lotu. SID i Departure Runway (Procedura SID i Pas Odlotu) Pasy odlotów i SID-y są zaznaczone na stronie DEPARTURES. Aby uzyskać do nich dostęp naciśnij LSK 1L na stronie DEP/ARR INDEX. Na stronie TFFR DEPARTURES, lewe pole danych pokazuje dostępne SID-y a prawe pole danych wyświetla dostępne pasy odlotu. ZauwaŜ, Ŝe jest to wiele stron z SID-ami i zaleŜnych od lotniska pasów ( uŜyj przycisków NEXT/PREV aby przemieszczać się między nimi). Jeśli pas startowy jest zdefiniowany na stronie RTE 1, obok pasa wyświetlany jest napis <ACT> (lub <SEL> kiedy trasa jest jeszcze nie aktywna). Po wyborze SID, przejść, lub drogi startowej, wybrany element jest przenoszony na samą górę a wszystkie inne elementy nie są widoczne jak pokazano na grafice powyŜej. Przykład / Samouczek 1 (Le Raizet TFFR do Le Lamentin TFFF) 1. Naciśnij przycisk DEP/ARR aby otworzyć stronę DEP/ARR INDEX 2. Naciśnij LSK 1L aby przejść do strony TFFR DEPARTURE 3. Pas 29 powinien być wybrany co wskazuje napis <SEL> 4. Poszukaj i zaznacz DOM3W SID naciskając LSK 3L 5. Wybierz menu do otwarcia transition (przejścia) 6. Poszukaj i zaznacz przejście DOM przez naciśnięcie odpowiedniego LSK 17.2.1.3 Performance Initialization (Inicjalizacja ustawień) 122 Naciśnij VNAV, by uzyskać dostęp do strony INIT PERF i zainicjalizować wprowadzone dane. Po inicjalizacji, wprowadzonych tras, aktywacji i wykonaniu, napis INIT PERF jest pokazany przy 6R na stronie RTE. Jeśli tylko dane są wprowadzone na stronie INIT PERF, napis przy 6R na stronie RTE nie będzie ponownie pokazany dopóki nie nastąpi kolejna inicjalizacja HT1000. Strona INIT PERF będzie wyczyszczona wraz z logicznym końcem lotu (pięć minut po lądowaniu). PoniŜsza grafika pokazuje stronę INIT PERF po inicjalizacji. 1L GR WT Waga brutto samolotu – wskazywana w funtach (lbs) lub tonach. GR WT zmniejsza sie w czasie lotu wraz ze spalaniem paliwa 2L FUEL (paliwo) Wyświetla ilość paliwa w tonach lub tysiącach funtów (lbs). Ilość paliwa jest liczona automatycznie kiedy waga brutto i zerowa waga paliwa są wprowadzone 3L ZFW Wyświetla zerową wagę paliwa w tonach lub tysiącach funtów. Kwadraciki są wyświetlane dopóki nie zostanie wprowadzona właściwa wartość. 4L RESERVES (rezerwa) Pokazuje rezerwową wagę paliwa w tysiącu lbs lub tonach. Waga rezerwy paliwa jest uŜywana w określaniu niedostatecznego stanu paliwa. Niedostateczny stan paliwa będzie wywoływał wiadomość CHECK FUEL – VNAV 5L TRANS ALT Wyświetla wysokość, którą HT1000 wyświetli w formacie poziomu lotu (flight level format). Domyślna wartość jest ustawiona na 5,000 stóp (ft) przez personel ale moŜe być zmieniona przez wprowadzenie przez pilota nowej wartości. 6L Nie przypisane 1R CRZ ALT PoŜądana wysokość lotu. Prawidłowe wpisy są wpisami standardowych wysokości – te wpisy są wymagane przez VNAV i ETA (Estimated Time Of Arrival - orientacyjny czas przylotu – przyp. tłumacza). Ten wpis nie zmieni automatycznie wysokości samolotu – to musi zostać zmienione ręcznie przez załogę lotu. 2R CLIMB Wskazuje prędkość/ liczbę machów i kąt wznoszenia lub opadania. Ta wartość jest uŜywana do określenia (punktu zakończenia wznoszenia) top-of-climb, ETA, i punktu rozpoczęcia opadania (top of descend). Domyślna wartość moŜe być zmieniona przez załogę. Aby powrócić do domyślnej wartości, przenieś liniowo DELETE we właściwe pole. 3R CRUISE (rejs) Wskazuje prędkość/ liczbę machów i kąt wznoszenia lub opadania. Ta wartość jest uŜywana do określenia (punktu zakończenia wznoszenia) top-of-climb, ETA, i punktu rozpoczęcia opadania (top of descend). Domyślna wartość moŜe być zmieniona przez załogę. Aby powrócić do domyślnej wartości przenieś liniowo DELETE we właściwe pole. 4R DESCENT (obniŜanie) 123 Wskazuje prędkość/ liczbę machów i kąt wznoszenia lub opadania. Ta wartość jest uŜywana do określenia (punktu zakończenia wznoszenia) top-of-climb, ETA, i punktu rozpoczęcia opadania (top of descend). Domyślna wartość moŜe być zmieniona przez załogę. Aby powrócić do domyślnej wartości przenieś liniowo DELETE we właściwe pole. 5R SPD / TRANS Wyświetla ograniczenie prędkości 250 węzłów poniŜej 10,000 stóp. Modyfikacja nie jest moŜliwa. 6R Nie przypisane Przykład / Samouczek 1 (Le Raizet TFFR do Le Lamentin TFFF) 1. Naciśnij przycisk VNAV aby otworzyć stronę PERF INIT 2. Wprowadź 19.3 dla ZFW w tonach / MoŜesz równieŜ wcisnąć LSK 3L aby automatycznie odczytać obecną ZFW. 3. Naciśnij LSK 3L aby zaakceptować wartość 4. Wprowadź 20.2 dla GR WT w tonach / MoŜesz równieŜ wcisnąć LSK 1L aby automatycznie odczytać obecną GW. 5. Naciśnij LSK 1L aby zaakceptować wartość 6. Paliwo jest liczone automatycznie 7. Wprowadź 0.4 dla rezerwy paliwa w tonach 8. Naciśnij LSK 4L 9. Wprowadź 18000 dla Transition Altitude 10. Naciśnij LSK 5L 11. Wprowadź 13000 dla wysokości kursu (cruise): FL-130 12. Wciśnij LSK 1R aby zaakceptować wartość 13. Strona PERF INIT powinna wyglądać tak: 17.2.1.4 Route Legs (Odcinki trasy) Przejdź do strony RTE 1 LEGS naciskając klawisz LEGS. Kiedy informacje o LEGS (odcinkach) zostaną wprowadzone, pilot moŜe aktywować trasę. Waypoint w 1L jest przedstawiony w MAGENCIE, jeśli jest to aktywny waypoint – wtedy dodatkowe rozkazy sterujące i informacje CDI / HSI są obowiązujące. Jeśli waypoint jest nieaktywny będzie wyświetlany na biało i wszystkie komendy sterujące i informacje CDI/HSI nie obowiązują. 124 1L 2L 3L 4L 5L 6L POKAZUJE WPROWADZONY IDENTYFIKATOR WAYPOINTA POKAZUJE WPROWADZONY IDENTYFIKATOR WAYPOINTA POKAZUJE WPROWADZONY IDENTYFIKATOR WAYPOINTA POKAZUJE WPROWADZONY IDENTYFIKATOR WAYPOINTA POKAZUJE WPROWADZONY IDENTYFIKATOR WAYPOINTA < RTE 2 LEGS Daje dostęp do strony RTE 2 LEGS 1R 2R 3R 4R 5R 6R POKAZUJE WPROWADZONE OGRANICZENIA PRĘDKOŚCI I WYSOKOŚCI POKAZUJE WPROWADZONE OGRANICZENIA PRĘDKOŚCI I WYSOKOŚCI POKAZUJE WPROWADZONE OGRANICZENIA PRĘDKOŚCI I WYSOKOŚCI POKAZUJE WPROWADZONE OGRANICZENIA PRĘDKOŚCI I WYSOKOŚCI POKAZUJE WPROWADZONE OGRANICZENIA PRĘDKOŚCI I WYSOKOŚCI RTE DATA > Daje dostęp do strony RTE DATA – zobacz sekcję strona RTE DATA 17.2.1.5 Route activation (Aktywacja trasy) Aby aktywować trasę, wprowadzone wpisy muszą być najpierw zaakceptowane przez Vertical Navigation poprzez naciśnięcie przycisku EXEC. Teraz przejdź do pierwszej strony RTE 1 i naciśnij LSK 6R aby inicjować proces aktywacji, a potem naciśnij klawisz EXEC aby zakończyć proces aktywacji. 17.2.1.6 Route Data Page (Strona Danych Trasy) Route Data Page jest dostępny przez LSK 6R na stronie Active Legs. Pokazuje kolejność waypoints-ów planu lotu tak samo jak na stronie odcinków (Legs). Kolumna ETE pokazuje oszacowany czas drogi między waypoints przed startem, a podczas lotu oszacowany czas przybycia (ETA). KaŜdy waypoint na 125 stronie Danych Trasy ma skojarzoną z nim stronę wiatru (konfiguracji wiatru i temperatury). Dostęp do Strony wiatru dla kaŜdego waypoint jest uzyskiwany przez naciśnięcie LSK od 1R do 5R. Zobacz sekcje „aktywacja RTE LEGS” aby uzyskać więcej informacji. 17.2.1.7 Wind Input (wprowadzenie wiatru) „Strona wiatru” pozwala wprowadzić oraz wyświetlić prognozowany wiatr i temperaturę na określonej wysokości określonego waypointu. Dla zaznaczonego waypointa maksymalnie 4 wysokości wiatru mogą być wprowadzone i wyświetlone. Wprowadź poŜądaną wysokość do notatnka i naciśnij LSK 1L. To wyświetli podpowiedź po prawej stronie, wskazującą gdzie kierunek i prędkość wiatru mogą być wprowadzone. Prędkość i kierunek wiatru są wprowadzane w notatniku i przenoszone liniowo do odpowiedniej linii danych. Wysokości mogą być wprowadzane w dowolnej kolejności, HT1000 posortuje je i wyświetli w odpowiednim porządku. Początkowa wysokość przelotowa i temperatura mogą być wprowadzane w 5R, co pozwoli systemowi obliczyć temperaturę dla pozostałych wysokości. Wprowadzone wiatry będą powtarzane naprzód i wstecz wzdłuŜ całej trasy od danego punktu gdzie wiatr został wprowadzony, jeśli po drodze nie będzie wiatrów wprowadzonych przez pilota. Wiatry wprowadzone przy następnym waypoint-cie będą powtarzane tylko w przód całej trasy. 17.2.2 Takeoff / Climb (Start/ Wznoszenie) 126 17.2.2.1 Direct-To (Bezpośrednio- Do) Wprowadzenie trasy Direct-To pozwala pilotowi lecieć bezpośrednio do wyznaczonego Fix-a (punkt w przestrzeni). Fix moŜe być częścią aktywnej trasy lub moŜe być nie połączonym waypointem. Aby ustawić Direct-To, przenieś poŜądany fix z notatnika do 1L na pierwszej stronie ACT RTE LEGS. Dozwolone są następujące wpisy: • Dowolny zdefiniowany w nawigacyjnej bazie waypoint, lotnisko, NAVAID lub NDB • Dowolny fix zdefiniowany na aktywnej lub modyfikowanej aktywnej trasie Kiedy dany punkt zostanie wprowadzony, zostanie wykonana modyfikacja i pojawi się tytuł MOD RTE LEGS. Po zweryfikowaniu zmodyfikowanej trasy, pilot moŜe zatwierdzić lub skasować operację Direct-To. Przykład/ Samouczek 2 (Munich, Franz-Josef-Strauss EDDM do Bologna, Borgo Panigale LIPE) Teraz wystartowałeś z lotniska Franz-Josef-Strauss w Munich i dopiero co osiągnąłeś wysokość przelotową. W momencie ustabilizowania wysokości ATC daje ci drogę bezpośrednio do skrzyŜowania PITAR. CóŜ, to zaoszczędzi trochę czasu i paliwa ale jak to powiedzieć HT-1000 ? 1. Otwórz FMC (Shift + 3) 2. Otwórz stronę LEGS przyciskając klawisz funkcyjny LEGS 3. Wprowadź PITAR w notatniku 4. Liniowo przenieś wprowadzoną nazwę do LSK 1L. MOD RTE 1 zostanie wyświetlony informując, Ŝe aktualna trasa została zmodyfikowana. MoŜesz usunąć zmiany naciskając przycisk LSK obok wiadomości <ERASE. Wyświetlacz powinien wyglądać tak: 5. Jak widzisz trasa nie jest ciągła (Route Discontinuity) po wprowadzeniu zmian, więc przejdź do strony drugiej i zaznacz liniowo (czyli skopiuj wartość przy danym przycisku LSK do notatnika – przyp. tłumacza) RENTA do notatnika naciskając LSK 1L, a potem przenieś liniowo RENTA z notatnika do LSK 2L (wróć wcześniej na stronę 1 – przyp. tłumacza) czyszcząc nieciągłość trasy i kasując resztę trasy. Wyświetlacz powinien wyglądać teraz tak: 127 6. Teraz naciśnij przycisk EXEC aby zaakceptować zmiany i zmienić trasę. Tak długo jak zmiany nie będą ‘zatwierdzone' nie będą wpływać na trasę samolotu i mogą być wymazane przyciskiem LSK 6L (<ERASE). 17.2.3 Cruise (rejs) 17.2.3.1 Route Modification (Modyfikacja trasy) Erasing an ACT RTE Leg (kasowanie etapu trasy) Aby usunąć odcinek w aktywnej trasie, zaznacz waypoint poniŜej niepotrzebnego odcinka lub odcinków do notatnika. Przykład/ Samouczek 2 (Munich, Franz-Josef-Strauss EDDM do Bologna, Borgo Panigale LIPE) Funkcja wymazywania etapu ACT RTE jest o wiele bardzie wygodna w przypadku gdy chcesz usunąć pewną część trasy. Przyjmijmy Ŝe chcesz przesunąć etap z RENTA do ADOSA, więc zaznaczasz liniowo ADOSA do notatnika i wtedy przenosisz liniowo do LSK gdzie jest ulokowana w tym momencie RENTA 128 1. Otwórz strone LEGS 2. Liniowo przenieś waypoint ADOSA do notatnika 3. Liniowo przenieś ADOSA do LSK 2L aby zamienić z waypoint RENTA (teraz zmiany muszą być aktywowane ze zmieniona częścią trasy. Ale zmiany te moga być jeszcze cofnięte) 4. Nacisnij LSK <ERASE aby usunąć modyfikacje. Route Discontinuity (Nieciągłość Trasy) W przypadku kiedy nie ma zdefiniowanego szlaku miedzy dwoma kolejnymi waypointami w planie lotu, stworzona trasa będzie nieciągła. To moŜe się zdarzyć po wykasowaniu lub dodaniu waypointa lub procedury. Nieciągłość nie jest automatycznie łączona i wiadomość DISCONTINUITY jest wyświetlana w notatniku, kiedy zostanie ona wykryta. W przypadku gdy autopilot jest włączony i połączony z HT1000, samolot powróci do utrzymywanego HDG. Aby usunąć nieciągłość zaznacz następny waypoint PO nieciągłości i przenieś do notatnika. Teraz wciśnij LSK obok nieciągłości (gdzie wyświetlane są kwadraciki), i zakończ klawiszem EXEC. Przykład/ Samouczek 2 (Munich, Franz-Josef-Strauss EDDM do Bologna, Borgo Panigale LIPE) Pamiętasz sekcję Direct-To? Po tym jak wprowadziłeś PITAR i liniowo przeniosłeś do LSK 1L została stworzona nieciągłość trasy. Aby usunąć ją po prostu przenieś liniowo wybrany waypoint do notatnika i przenieś stamtąd do LSK gdzie jest wyświetlana nieciągłość. Aktywacja trasy po tym jest konieczna ! Select Desired Waypoint Page (Strona Wybierania odpowiedniego Waypointu) 129 Strona SELECT DESIRED WAYPOINT jest automatycznie wyświetlana kiedy wprowadzony waypoint istnieje w określonej liczbie w innych lokacjach bazy danych. Strona SELECT DESIRED WPT jest wyświetlana, by pilot mógł wybrać wymagany fix nawigacyjny z bazy danych. UWAGA: Zachowaj ostroŜność w czasie wyboru właściwego navaid ze strony lub listy SELECT DESIRED WPT. Pilot powinien przejrzeć typ NAVAID, pozycję (LAT / LON) oraz częstotliwość i przyrównać te dane do mapy i wymaganej trasy, by upewnić się, Ŝe wybiera właściwy waypoint Przykład/ Samouczek 2 (Munich, Franz-Josef-Strauss EDDM do Bologna, Borgo Panigale LIPE) Kiedy wprowadzasz trasę lotu z lotniska Munich, Franz-Josef-Strauss (EDDM) do Bologna, Borgo Panigale (LIPE), ostatni waypoint który wprowadzasz to Bologa BOA VOR. Po tym jak wpiszesz BOA zostanie wyświetlona nowa strona poniewaŜ HT-1000 zna kilka waypoint-ów nazwanych BOA. Dokładnie, zna Bologna BOA VOR i Bologna BOA NDB. Strona 'Select Desired Waypoint' oferuje Ci wybór waypointu zapisanego w bazie danych. Naciśnij LSK 1L-5L aby zaznaczyć odpowiedni waypoint. PołoŜenie i dystans do wszystkich waypoint-ów są wyświetlane. Na przykład waypoint BOA na stronie 'Select Desired WPT' wygląda tak: 1. Strona otwiera się automatycznie gdy wprowadzimy BOA 2. Zaznacz Bologna VOR naciskając LSK 2L 3. Teraz strona trasy pojawi się znowu 17.2.3.2 Active RTE Legs Pages (Strony Etapów Aktywnej Trasy ) Strona RTE LEGS wyświetla w kolejności listę waypoint-ów planu lotu wraz z odpowiednimi informacjami o wszystkich waypointach na trasie. Aby wejść na stronę RTE Legs naciśnij przycisk LEGS – musi istnieć aktywna trasa. Aktywny waypoint jest koloru róŜowego. 130 Aktywny waypoint wyświetlany na powyŜszej grafice to (1900), który jest częścią SID z Munich. Obliczony dystans do przebycia (Distance-to-Go (DTG)) jest wyświetlany w centralnym polu i oznaczany w nm (milach morskich). Distance-to-Go jest dynamiczny i będzie się zmniejszał kiedy samolot będzie się przybliŜać do waypoint-u. W przypadku gdy DTG jest większy niŜ 100 nm jest wyświetlany jako cała liczba, a kiedy przekroczy 100 nm jest wyświetlany w dziesiątkach mil. Na początku kaŜdego waypoint-u, jest wyszczególniona obliczona ścieŜka samolotu (kurs). Na przykład przed PITAR jest kurs 163 ° wskazuj ący kierunek kursu samolotu (trajektorię). Kiedy aktywny waypoint zostanie minięty jest usunięty z listy waypoint-ów, lista ACT RTE LEGS jest przesuwana w górę i następny aktywny waypoint jest pokazany w magencie (róŜu) na górze strony. 1L (1900) To jest waypoint, dla którego HT1000 dostarcza wskazówki nawigacyjne (ACTIVE WPT) 2L L LUB R Jeśli odcinek planu lotu jest częścią obszaru procedury terminalu (lotniska) (SID / STAR lub podejścia) albo strefy oczekiwania (Holding pattern) i procedura wymaga skrętu, kierunek skrętu jest określony przy waypoint. Jeśli procedura skrętu nie jest określona, Ŝaden kierunek skrętu nie jest pokazywany. Uwaga: W przypadku zdefiniowanego przez pilota Holding pattern, symbolika L - R będzie odzwierciedlała kierunek skrętu taki, jak wprowadzony przez załogę, nie bacząc na kierunek skrętu wyszczególniony na mapie ( ustawienie standardowe jest skrętem w prawo) 3L WAYPOINT 4L WAYPOINT 5L WAYPOINT 6L < RTE 2 LEGS Powrót do wyświetlania strony LEGS nieaktywnej trasy 2. 1R OGRANICZENIA WYSOKOŚCI Pokazuje ograniczenie wysokości dla waypoint (1900), które wymaga, aby waypoint był mijany powyŜej 1,900 stóp. DUśA biała czcionka, dla obu z tych ograniczeń wskazuje, Ŝe są one czerpane z procedur bazy danych. 2R Wskazuje, Ŝe Ŝaden pionowy tor lotu lub ograniczenie nie jest skojarzone z waypoint DM078 3R Wskazuje, Ŝe Ŝaden pionowy tor lotu lub ograniczenie nie jest skojarzone z waypoint DM074 4R Wskazuje, Ŝe Ŝaden pionowy tor lotu lub ograniczenie nie jest skojarzone z waypoint MUN 5R Wskazuje, Ŝe Ŝaden pionowy tor lotu lub ograniczenie nie jest skojarzone z waypoint DM075 6R RTE DATA > Pokazuje stronę RTE DATA 131 Ograniczenia wysokości na stronie LEGS są albo AT (na) lub ABOVE (powyŜej), AT lub BELOW (poniŜej), AT, lub WINDOW (okienne) ograniczenie wysokości. • Ograniczenia wprowadzone przez pilota są wyświetlane w DUśEJ czcionce na TURKUSOWO • Ograniczenia dostarczone przez procedury nawigacyjnej bazy danych są pokazane w DUśEJ białej czcionce • Systemowo przewidziane wysokości są pokazane w małej białej czcionce Wszystkie ograniczenia mogą zostać uniewaŜnione przez ograniczenia wprowadzone przez pilota. Wyświetlanie - konwencja: • Jeśli wysokość jest AT lub ABOVE wtedy jest to pokazane jako XXXXXA (przykład: 14000A) • Jeśli wysokość jest AT lub BELOW wtedy jest to pokazane jako XXXXXB (przykład: 14000B) • Jeśli jest to ograniczenie window wtedy jest to pokazane jako XXXXXA XXXXXB (13000B 10000A) Kąty toru lotu są generowane przez system lub są wydobywane z nawigacyjnej bazy danych i działają geometrycznie obniŜając trajektorie lotu, która jest tak wybierana, by dotrzeć do przewidzianej ograniczeniem wysokości. Kąty FPA w DUśEJ czcionce są kątami bazy danych NAV. Uwagi: 1. Jeśli wprowadzona wysokość zostanie zmodyfikowana przez pilota (dodawanie, usuwanie, lub zmienianie zapisu) i zapis jest odmienny od początkowego zapisu planu lotu, wartość będzie pokazana na NIEBIESKO-ZIELONO 2. Jeśli kąt toru lotu bazy danych NAV musi zostać powiększony, by przestrzegać wyszczególnione w procedurze ograniczenia wysokości, zmieniony kąt FPA będzie pokazany w małej czcionce NIEBIESKO-ZIELONEJ Kiedy procedura zbliŜania jest dołączana do trasy, fix końcowego podejścia (FAF - Final Approach Fix) i punkt nieudanego podejścia (MAP - missed approach point) będą dodatkowo identyfikowane na stronie LEGS. F będzie pokazane obok waypoint-u identyfikującego fix końcowego zbliŜania. Podobnie M będzie pokazane obok waypoint-u identyfikującego punkt nieudanego podejścia. Zarówno F i M będą pokazane na odwrotnym i w tym samym kolorze co waypoint tle. RTE Data (Dane trasy) Strona ROUTE DATA wyświetla dane dla kaŜdego waypoint-u na stronie ACT RTE 1 LEGS i pozwala uzyskać dostęp poprzez odnośnik RTE DATA > na linii 6R do którejkolwiek strony ACT LEGS. Strona RTE DATA wyświetla szacowany czas przylotu (ETA) kiedy jest się w powietrzu lub oszacowany czas drogi (ETE) na ziemi i pozwala na dostęp do kaŜdej strony WIND waypoint-u. Wprowadzanie danych na stronie RTE DATA nie jest moŜliwe. 132 1L WAYPOINT ETA Pokazuje obliczony przez HT1000- ETA (Estimated Time of Arrival) waypoint-u gdy samolot jest w powietrzu. Na ziemi pokazany jest ETE (Estimated Time en Route) 2L WAYPOINT ETA 3L WAYPOINT ETA 4L WAYPOINT ETA 5L WAYPOINT ETA 6L < LEGS LSK powrotu do strony ACT RTE1 LEGS Centralna kolumna pokazuje identyfikatory waypoint-ów. 1. W> LUB > Pokazuje stronę WIATRU (WIND) dla wybranego waypoint-u. W wskazuje, Ŝe dane wiatru zostały wprowadzone dla waypoint-u. Szewron (>) bez W wskazuje, Ŝe Ŝadne dane wiatru nie są wprowadzone dla tego waypoint-u albo dane wiatru są powtarzane z ostatnio wprowadzonych danych o wietrze waypoint-u. 2. W > LUB > 3. W > LUB > 4. W > LUB > 5. W > LUB > 6. NIE PRZYPISANE Dla danych wejściowych wiatru odnieś się do sekcji danych wejściowych Wiatru (Wind Input). 17.2.3.3 PROGRESS Page (Strona postępu) Strona Progress 1/2 i 2/2 wyświetlają informacje o postępie lotu. Strona jest dostępna przez klawisz funkcyjny PROG. Progress Page 1/2 133 1L Wyświetla ostatni przekroczony waypoint, wysokość, czas i ilość paliwa dla tego punktu 2L TO Wyświetla aktywny waypoint (w MAGENTA), distance-to-go (DTG), i ETA dla aktywnego Waypointu. DTG jest to bezpośredni dystans z obecnej pozycji samolotu do aktywnego waypointa 3L NEXT Wyświetla waypoint, distance-to-go i ETA. DTG jest dystansem długości lotu samolotu do następnego waypoint-u 4L DEST Wyświetla identyfikator ICAO celu. DTG i ETA są wyświetlane przez całą trasę planu lotu. Jeśli inny waypoint NAVAID lub lotnisko zostanie wstawione w to pole, dystans i ETA są mierzone bezpośrednio do tego punktu. Jeśli waypoint planu lotu jest wstawiony w 4L, ENROUTE WPT jest wyświetlane w linii etykiety ponad 4L. Jeśli waypointu nie ma w planie lotu, DIR TO ALTERNATE jest wyświetlane w linii etykiety powyŜej 4L. Aby przywrócić miejsce przeznaczenia (destination) do oryginalnego celu, przenieś liniowo usunięte dane do 4L. 5L Nie przypisane 6L <POS REPORT Wyświetla stronę POS REPORT. Zobacz odpowiednią sekcje aby uzyskać więcej informacji 1R 2R 3R 4R 5R Nie przypisane Nie przypisane Nie przypisane Nie przypisane TO T/C (TOP-OF-CLIMB) (punkt zakończenia wznoszenia) Top-of-climb jest obliczane bazując na danych wysokości rejsu i kącie wznoszenia z PERF INIT (gdy samolot jest na ziemi). W powietrzu, T/C bazuje na obecnej prędkości względem ziemi i pionowej prędkości póki samolot nie wyrówna w pobliŜu wysokości rejsu. TO T/D (TOP-OF-DESCENT) (punkt rozpoczęcia opadania) Jeśli system jest skonfigurowany dla VNAV i plan lotu zawiera prawidłowe ścieŜki schodzenia, T/D bazuje na pierwszym z brzegu ograniczeniu AT samolotu. Jeśli nie, T/D bazuje na wysokości rejsu, kącie opadania i punkcie end-of-descent (punkt końca opadania). W tym przypadku, T/D będzie się dostosowywał do wiatrów z przodu i na ogonie samolotu. T/D jest wyświetlane w obrębie 200 nm od punktu przeznaczenia. 6R POS REF> Wyświetla strone POS REF Progress Page 2/2 PROGRESS strona 2/2 zawiera informacje o wietrze, boczne i pionowe błędy ścieŜki, TAS (true air speed), GS (Ground speed), statyczną temperaturę powietrza i informacje o paliwie 134 1L TAS / GS Obecna True Air Speed / Ground Speed sa wyświetlane na 1L. TAS jest na róŜowo jeśli wprowadzono wartość ręcznie, a na Ŝółto jeśli jest błędne 2L HDG / TK Kurs i trasa są wyświetlane na 2L. HDG jest róŜowe jeśli wprowadzono ręcznie, a prędkość podawana jest w węzłach 3L XTK Błędy na trasie – dystans znoszenia samolotu w prawo lub lewo w milach 4L FUEL USED Całkowite zuŜyte paliwo przez wszystkie działające silniki 5L FUEL USED Paliwo zuŜyte przez kaŜdy silnik, numerowane od lewej do prawej w poprzek samolotu 1C TO Wyświetla aktywny waypoint na róŜowo 2C Nie przypisane 3C TKE (Błędy kąta ścieŜki) Track Angle Error – Kąt rozbieŜności ścieŜki samolotu od zamierzonej trasy 1R WIND (Wiatr) Wyświetla aktualną miarę wiatru w stopniach TRUE i prędkość w węzłach 2R DA Kąt dryfowania – Kąt między kursem samolotu, a zamierzoną ścieŜką 3R VTK ERR (Błąd wertykalny) Ta informacja jest wyświetlana jeśli system jest skonfigurowany na VNA, a samolot jest ponad T/D prawidłowego zniŜania VNAV. VTK Error wyświetlany w stopach odległości samolotu powyŜej i poniŜej ścieŜki pionowej. Wyświetlany jest tylko w fazie zniŜania. PowyŜej ścieŜki odchylenie jest wskazywane ze znakiem plusa (+), poniŜej ścieŜki odchylenie jest wskazywane ze znakiem minus (-) 4R SAT Statyczna temperatura powietrza w stopniach celsjusza 5R FUEL USED Paliwo zuŜyte przez kaŜdy silnik, numerowane od lewej do prawej w poprzek samolotu 6R CALCULATED FUEL QTY Paliwo obliczone przy starcie minus paliwo uŜyte w czasie lotu 17.2.3.4 Position Report (Raport pozycji) Ta strona wyświetla prędkość, wysokość i ATA dla ostatniej pozycji (wyświetlana w 1L) i ETA do TO i następnego celu. Aktualna temperatura, siła wiatru i następny waypoint są takŜe wyświetlane. 135 Strona POS REPORT jest dostepna z pierwszej strony PROGRESS. Inny waypoint planu lotu z aktywnej trasy moŜe być wprowadzony do 4L aby wyświetlić jego ETA w 4R. Aby powrócić do domyślnego waypointa zaznacz liniowo delete w 4L. 17.2.3.5 Holding Patterns (strefa oczekiwania wokół lotniska) Ta sekcja opisuje stworzenie holding pattern, modyfikacje i instrukcje ACT RTE 1 – HOLD Page Strona ACT RTE 1 – HOLD zapewnia oznaczenie rozpoczęcia strefy oczekiwania na trasie, w aktualnej pozycji samolotu lub w kaŜdym inny poŜądanym punkcie. Aby przejść do tej strony naciśnij przycisk funkcyjny HOLD. Grafika poniŜej pokazuje wyświetlacz kiedy strona HOLD jest załadowana. 6L HOLD AT Linia HOLD AT pozwala wpisać z planu lotu waypoint lub kaŜdy inny punkt z bazy danych lub zdefiniowany przez pilota punkt holdingu. Punkt moŜe być zaznaczony ze strony HOLD i wtedy zaznaczony liniowo do 6L. 6R PPOS> Wybranie odnośnika Aktualna Pozycji (PPOS) tworzy holding pattern w czasie kiedy EXEC jest wciśnięty. 136 Uwagi: 1. Wybranie PPOS HOLD kiedy trajektoria lotu jest wyrównana usuwa wyrównanie trajektorii. Załoga musi zdefiniować trajektorię z powrotem dla oryginalnej trasy 2. PPOS Hold utworzy nie ciągłość trasy Strona RTE HOLD jest stosowana, aby przejrzeć i zmieniać dane połączone z holding patterns zawartymi w trasie. Pilot moŜe wyświetlić i zmienić Holding patterns lub wyjść z aktywnej strefy oczekiwania. Aby uzyskać dostęp do strony określenia holdingu , waypoint musi zostać wprowadzony do kwadratów zachęty przy LSK 6L. Waypoint moŜe być takŜe zaznaczony ze strony HOLD, a następnie przeniesiony liniowo do LSK 6L aby otworzyć stronę określania holdingu. PoniŜsza grafika pokazuje stronę określenia holdingu. 1L FIX Pokazuje fix holdingu 2L QUAD / RADIAL Pokazuje Kwadrant i promień (QUAD / RaDIAL) i pozwala wprowadzić wyznaczony promień holdingu co wywołuje w 3L odzwierciedlenie odwrotnego, Kursu Powrotnego (Inbound Course) 3L INBD CRS / DIR Wyświetla Kurs Powrotny i Kierunek Skrętu ( INBD CRS / DIR). INBD CRS / DIR sa wprowadzane klawiaturą. Prawidłowe wpisy dla kursu są trzy cyfrową liczbą szerokości geograficznej opcjonalnie z następującą po sobie L dla lewego skrętu lub R dla skrętu w prawo . L lub R będą równieŜ wyświetlone obok fix-u holdingu na stronie ACT RTE LEGS Uwaga: Wartość domyślna w 3L jest obecnym Kursem Powrotnym dla fix-u holdingu z standardowym skrętem w prawo 4L LEG TIME (czas odcinka) Długość odcinka powrotnego domyślnej strefy w czasie mijania zamiast odległości odcinka. To pokazuje 1.0 minutę na lub poniŜej 14,000 stóp i 1.5 minuty dla ponad 14,000 stóp. Ten czas moŜe zostać zmieniony przez wpis pilota. 5L LEG DIST (dystans odcinka) Wyświetla myślniki dopóki pilot nie wpisze dystansu dla odcinka, w takim wypadku LEG TIME w 4L jest usunięte. 6L < ERASE < ERASE jest pokazane tylko na stronie MOD RTE HOLD. Wybranie tego usuwa jakiekolwiek nierozstrzygnięte modyfikacje i powraca do wyświetlania strony RTE LEGS, jeśli fix holdingu zostanie w konsekwencji usunięty 1R FIX BRG / DTS Pokazuje ciągle uaktualniane połoŜenie i odległość samolotu do fix hold 137 2R FIX ETA Linia FIX ETA wyświetla oszacowany czas do punktu FIX Holding pattern. Ta informacja jest uaktualniona za kaŜdym razem gdy punkt fix jest przecinany 3R EFC TIME Czas Uzupełniający Oczekiwania na Zwolnienie(EFC) pozwala pilotowi wprowadzić czas uzupełniający zwolnienia, który moŜe być spodziewany. To jest tylko dla informacji i nie ma Ŝadnego efektu w parametrach holdingu 4R NIE WYZNACZONE 5R ENTRY (Wprowadzenie) Pokazuje typ wprowadzenia, którego system uŜyje podczas wprowadzania holdingu. MoŜliwe wprowadzenia to DIRECT (BEZPOŚREDNIE), PARALLEL (RÓWNOLEGŁE) i TEARDROP (ŁZA). Wprowadzona droga holdingu jest obliczona automatycznie na podstawie podanych wcześniej parametrów. Klawisz EXEC musi zostać wciśnięty, aby zaakceptować wyznaczone właściwości dla holdingu. Nowy waypoint będzie wtedy dodany do strony LEGS. Kiedy samolot przybywa do fix-u holdingu, wpis holdingu pokazuje zmiany. EXIT HOLD > LSK jest dołączone i moŜe zostać zobaczone na grafice poniŜej: 6L < NEXT HOLD Wybranie odnośnika < NEXT HOLD wyświetla inną stronę ACT RTE 1 LEGS – HOLD gdzie dodatkowa ścieŜka hold moŜe zostać zaprogramowana 6R EXIT HOLD > Pokazane, jeśli hold leg jest aktywnym odcinkiem. Wybór EXIT HOLD > przy 6R powoduje wyświetlenie EXIT ARMED Kiedy klawisz EXEC jest naciśnięty, samolot będzie kontynuował holding pattern dopóki nie dotrze do następnego holding fix, wtedy wyjdzie z hold. RESUME (hold) moŜe zostać wybrany w kaŜdej chwili, by odwołać EXIT ARMED. EXIT ARMED przy 6R będzie zastąpiony przez NO EXIT DISCONTINUITY kiedy EXIT ARMED nie jest dostępne. Wyjście hold nie będzie uzbrojone jeśli nieciągłość trasy istnieje bezpośrednio po hold na trasie planu lotu. Aby uzbroić EXIT HOLD, załoga musi usunąć brak ciągłości, lub wykonać DIRECT TO (bezpośrednio do) do następnego waypoint-u na planie lotu. Uwagi: 1. Jeśli procedura NDB dodaje holding pattern jako część procedury zbliŜenia, wyjście z hold moŜe być automatyczne. Wiadomość EXIT HOLD ARMED będzie pokazana w notatniku jedną minutę przed wyjściem z hold fix, we wszystkich przypadkach. Pilot moŜe wybrać stronę HOLD i wybrać pdnośnik RESUME HOLD > jeśli wymagane jest przejście do kolejnego okręgu. 2. Niektóre odloty będą miały hold-to-altitude opierającą się na SID. Kiedy samolot dociera do pierwotnie zdefiniowanej wysokości, to automatycznie wyjdzie z hold. Dlatego, załoga powinna monitorować status wyjścia na stronie RTE HOLD. 138 3. Jeśli jest brak ciągłości po hold, odnośnik EXIT HOLD > będzie zastąpiony przez wskazanie NO - EXITDISCONTINUITY dopóki brak ciągłości nie zostanie usunięty 4. Kiedy hold jest wykonywany, to tworzy hold fix na stronie LEGS. Hold fix na stronie LEGS moŜe być usunięty bez tworzenia braku ciągłości. 5. W przypadku gdy zaprogramowałeś więcej niŜ jeden holding, uŜyj klawisza PREV i NEXT, by przełączać przez róŜne definicje holdingu. RESUME HOLD > Pokazane, jeśli EXIT ARMED > zostało wybrane. Wybranie RESUME HOLD > przy 6R przed przejściem przez hold fix powoduje kontynuowanie przez samolot, poprzednio wybranego holding pattern Uwaga Upewnij się, Ŝe holding pattern jest dostosowany do wymagań ATC. HT1000 nie wytwarza automatycznie holding patterns jak te opublikowane na dołączonych mapach nawigacyjnych chyba, Ŝe holding pattern jest częścią procedury podejścia lub procedury nieudanego podejścia. Holding Pattern Guidance (Informacje strefy oczekiwania) Kiedy holding pattern jest utworzony przez pilota, system buduje geometrię hold-u uŜywając aktualnej prędkości samolotu przy pomocy skonfigurowanych przez autopilota ograniczeń nachylenia. Jeśli geometria hold przewyŜsza wymagania przestrzeni powietrznej holdingu, system ograniczy wielkość hold i zbliŜając się do hold fix zapowie wiadomość HIGH HOLDING SPEED. Tak więc system wskazuje, Ŝe nie będzie w stanie, by lecieć ograniczonym holdingiem z powodu konfiguracji listy ograniczeń i aktualnej szybkości samolotu. Wielkość holding pattern jest zablokowana kiedy samolot jest w holding pattern i nie jest dopasowywana dopóki samolot leci przez następny hold fix. Kiedy samolot mija następny holding fix, inny wyciąg prędkości samolotu jest wzięty i wielkość holding pattern jest zmieniona, jeśli to konieczne. Uwaga: Piloci muszą trzymać się maksymalnej dopuszczalnej szybkości holdingu lub mniejszej dla holding pattern, poniewaŜ HT1000 oblicza wielkość strefy opierając się na szybkości przy wstępnym przejściu przez fix holdingu. 17.2.4 Descent (ObniŜenie lotu) Funkcja HT1000 VNAV obniŜenia lotu jest tylko doradczą funkcją. Ona jedynie pokazuje odchylenie trajektorii obniŜenia lotu załodze w fazie obniŜenia lotu i nie dostarcza połączenia z autopilotem przez instrukcje sterowania nachyleniem. Funkcja VNAV tworzy geometryczną trajektorię fiksów, która jest niezaleŜna od wiatrów i osiągów samolotu. Konstrukcja ścieŜki obniŜenia lotu zaczyna się przy End-Of-Descent (E / D) i rośnie wstecz do punktu Top - of - Descent (T / D). W ten sposób to zastosowuje się do wszystkich ograniczeń wysokości. Załoga moŜe uŜyć strony DESCENT, by obliczyć zdolności samolotu, dla utrzymania trajektorii obniŜenia lotu. Dane VNAV i wskazania odchylenia ścieŜki są dostarczone do załogi na następujących stronach: strona DESCENT strona LEGS strona PROGRESS 2/2 • • • 139 Odchylenie trajektorii jest równieŜ pokazane na HSI i ADI. 17.2.4.1 Konstruowanie ścieŜki podejścia HT1000 umoŜliwia zbudowanie trajektorii obniŜenia lotu, jedynie gdy poniŜsze warunki są spełnione: • Plan lotu musi zawierać lotnisko przeznaczenia • Plan lotu musi zawierać co najmniej jedno ograniczenie wysokości AT w fazie obniŜenia lotu • Wysokość rejsu musi zostać wprowadzona na stronie PERF INIT Konstrukcja Trajektorii schodzenia • • • • Braki ciągłości planu lotu Jako samolot zmierza w stronę braku ciągłości, wskazówki Pionowego Odchylenia są niewidoczne i ustawione nieodpowiednio Procedura Zakrętów Kiedy procedura skrętu jest wstawiona do planu lotu, odległość wokół procedury skrętu jest uŜywana w obliczeniach trajektorii obniŜenia lotu Dodatkowe (boczne) Wyrównanie Pionowe Odchylenie jest wygaszone kiedy dodatkowe wyrównanie jest wprowadzone Holding Pattern • Ręczne ( Wprowadzone przez Pilota) holds Odległość dookoła holding pattern nie jest wliczona w trajektorię obniŜenia lotu ( nie jest to uŜywane do obliczenia DTG). Pionowe Odchylenie od ścieŜki obniŜenia lotu jest niewidoczne • Baza danych holds NAV Kiedy holding pattern jest częścią procedury bazy danych NAV, odległość wokół holding pattern jest uŜywana w obliczeniu ścieŜki obniŜenia lotu, a Pionowe Odchylenie jest pokazane 17.2.4.2 Wyświetlanie Danych VNAV (streszczenie) • Strona LEGS • • • • Pokazuje Kąty ścieŜki obniŜenia lotu, skrzyŜowanie wysokości waypoint-ów i ograniczenie prędkości z Nawigacyjnej Bazy danych Strona 1 PROGRESS Ta strona wyświetla T / D, DTG i ETA Strona 2 PROGRESS Strona wyświetla cyfrowo pionowe dane odchylenia i T / D DTG / ETA Strona DSECENT zawiera • Aktywny ograniczenie pionowe • Następne ograniczenie pionowe • Ograniczenia End - of - Descent • Informacja T / D i DTG i T / D • Aktualny Kąt toru lotu Samolotu • Pionowa połoŜenie do aktywnego ograniczenia pionowego • Aktualna Prędkość Pionowa Samolotu • Wymagana Pionowa Prędkość aby lecieć ścieŜką obniŜenia lotu • Informacje o Długiej / Krótkiej odległości ścieŜki • Cyfrowe pionowe odchylenie od ścieŜki obniŜenia lotu wiadomości VNAV notatnika (scratchpad) Te obejmują: • ALARM ZMIANY PIONOWEJ ŚCIEśKI (VERTICAL TRACK CHANGE ALERT) • Usuniętą ścieŜkę obniŜenia lotu • end-of-descent • Aktywną niepoprawną ścieŜkę obniŜenia lotu 140 • Nie przyjęta ścieŜka vnav • WYŚWIETLANIE ODCHYLENIA ŚCIEśKI OBNIśENIA LOTU Pionowe odchylenie ścieŜki jest wyświetlane przez EFIS podobnie jak wyświetlanie glideslope. Oba są zozróŜniane przez G pokazane dla odchylenia glideslope i V dla pionowego odchylenia ścieŜki. Skala staje się aktywna kiedy samolot jest 30 sekund od T / D • FLAGS (flagi) Flaga na pionowej skali odchylenia będzie pokazana wskazując uszkodzenie. To moŜe zdarzyć się z BARO ALT FAIL lub wiadomością UNABLE RNP • FLIGHT DIRECTOR HT1000 nie dostarcza Ŝadnych informacji do zarządcy lotu w osiach pionowych 17.2.4.3 Strona ACT RTE LEGS (Informacje VNAV) Informacje VNAV są prezentowane na stronach LEGS. Pokazana wysokość moŜe być albo ograniczeniem wysokości albo przewidzianą wysokością obliczoną przez system wzdłuŜ profilu zejścia przy waypoint-cie. Aby odróŜniać te dwie wartości, ograniczenia są pokazane w DUśEJ czcionce, a prognozy są pokazane w MAŁEJ czcionce. Następujące typy ograniczeń są dostępne: • AT (na) • AT lub ABOVE (powyŜej) • AT lub BELOW (poniŜej) • ograniczenie window (okno) Ponadto strona LEGS pokazuje równieŜ kąt ścieŜki schodzenia dla profilu zejścia, kaŜdego odcinka schodzenia Wysokości Ograniczenie wysokości moŜe pochodzić z bazy danych nawigacyjnych jako część wybranej procedury lub to moŜe być wprowadzone przez załogę. Wprowadzenie pilota uniewaŜnia ograniczenia bazy danych nawigacyjnych ale nie będą one uwzględniane przez FAFs lub MAPs i jakikolwiek waypoints między FAF i MAP. Kiedy wysokość jest wprowadzona przez załogę, wartość jest pokazana na NIEBIESKO-ZIELONO. • Ograniczenie AT jest pokazane jako 14,000 • Ograniczenia AT lub ABOVE jest pokazane jako 14,000 A • Ograniczenie AT lub BELOW jest pokazane jako 14,000 B • Ograniczenia window są pokazane jako 15,000 B / 10,000 A Ponad wysokością przejścia (transition altitude), informacja będzie pokazana jako poziom lotu. 17.2.4.4 Strona PROGRESS ( Informacja VNAV) 141 Strona PROGRESS wyświetla dwa pola związane z operacjami VNAV: T/D (Top of Descent) i Vertical Track Error (VTK ERR). 3R VTK ERR Na stronie PROGRESS 2/2, jest meldowany pionowy błąd ścieŜki. To jest pokazywane w stopach, ze znakiem plusa (+) ponad ścieŜką albo minusa (-) poniŜej ścieŜki. Pionowy błąd ścieŜki jest pokazany zawsze kiedy samolot jest w aktywnym trybie schodzenia. TO T / D T / D jest pokazane na stronie PROGRESS 1/2. 17.2.4.5 DESCENT Page (strona zniŜania) Naciśnij VNAV aby otworzyć stronę DESCENT. Kiedy samolot jest w powietrzu strona DESCENT jest otwarta nieustannie, wiec uŜyj klawisz NEXT i PREV aby poruszać się między stronami dopóki strona DESCENT jest otwarta. Strona VNAV przed Top-of-Descent 142 Strona VNAV podczas zniŜania 1L 2L 3L 4L 5L Nie przypisany E/D XXXXX To pole wyswietla waypoint E/D, który jest ostatnim waypointem w zniŜaniu. Nie przypisany Nie przypisany FOF / 6330 Wyświetla wysokość pozostałą do następnego waypointu. W tym przypadku waypoint FOF (Fortde-France) musi być minięty na 6,330ft lub powyŜej. 1C VTK ERR Błąd ścieŜki pionowej podawany w stopach , gdzie znak plus (+) wskazuje powyŜej ścieŜki, a minus (-) wskazuje poniŜej niej. Błąd ścieŜki pionowej jest wyświetlany zawsze gdy samolot jest w trybie aktywnego obniŜania i jest zaokrąglony do 10 feet. 2C DTG Wyświetla Distance-to-Go (DTG) do aktywnego pionowego waipointa wyświetlonego w 2L 3C Nie przypisane 4C Nie przypisane 5C FPA Wyświetla aktualny kąt ścieŜki lotu (FPA) w stopniach względem ziemi 1R VS Vertical Speed (VS) wyświetla aktualną poziomą prędkość samolotu. Vertical Speed będzie liczona powyŜej 100 feet. 2R VS REQ. Wyświetla VS potrzebną aby przeciąć aktywny pionowy waypoint na określonej wysokości która jest pokazana na 2L.. 3R Nie przypisane 4R Nie przypisane 5R VB Vertical Bearing (VB) pokazuje kąt od samolotu do waypoint i wysokości pokazanej w 5L. To 143 dostarcza wskazanie wymaganego kąta toru lotu zejścia (FPA) lub dotarcia do waypoint-u na wysokości wyświetlonej w polu FIX / Alt. Lecąc samolotem z kątem toru lotu kąta zejścia (FPA) bardziej stromym niŜ pokazana pionowa postawa (VB) gwarantuje, Ŝe samolot dotrze do wysokości pokazanej w polu FIX / ALT przed wyznaczonym waypoint. 6R VDEV ON LUB VDEDV OFF Kiedy wybrano ON, HT1000 dostarcza informacji pionowego odchylenia ( dla przednich wyświetlonych panelów – ADI / HSI, EFIS). Naciskając 6R, VDEV SELECT OFF >, wyłącza pionowe przetwarzanie odchylenia. 17.2.4.6 Wiadomości VNAV • DESCENT PATH DELETED (ŚCIEśKA ZEJŚCIA USUNIĘTA) • • • • Ta wiadomość jest pokazywana, jeśli oczekiwana modyfikacja trasy nie skończy się ścieŜką zejścia VERTICAL TRACK CHANGE ALERT (PIONOWY ALARM ZMIANY SZLAKU END OF DESCENT (KONIEC ZEJŚCIA) Ta wiadomość ukazuje się ilekroć samolot jest 2 minuty, 30 sekund, albo 10 sekund od ostatniego ograniczenia wysokości na ścieŜce schodzenia. ACT DESCENT PATH INVALID Ta wiadomość ukazuje się kiedy system wykrywa wznoszenie na ścieŜce schodzenia. VNAV jest ustawiony niepoprawnie kiedy ta wiadomość jest pokazana VNAV PATH NOT RECEIVED Informacje ŚcieŜki VNAV nie zostały odebrane przez jednostkę odbierającą. Wiadomość moŜe być skutkiem tymczasowej przerwy w procesie transferu. Jakakolwiek MOD (modyfikacja) planu lotu naprawi tą sytuację 17.2.5 Arrival / Approach (Przylot / Podejście) 17.2.5.1 Wybór Przylotu DEP / ARR INDEX daje dostęp do przylotów dla docelowego portu lotniczego. Aby uzyskać dostęp do strony odlotów i przylotów naciśnij klawisz DEP / ARR. Dostęp do strony jest moŜliwy w kaŜdej chwili. Przyloty uwzględniają cel i port lotniczy odlotu (w przypadku gdy konieczny jest powrót), naciśnij odpowiedni LSK obok pokazanego identyfikatora ICAO, by otworzyć stronę przylotu. Naciśnij LSK 2R by uzyskać dostęp do strony przylotu dla Fort - de - France, TFFF. Wszystkie STARS, przejścia STAR, podejścia, transition zbliŜania się (transition approach) i pasy startowe dla portu lotniczego przylotu są pokazane na stronach przylotu: 144 Kiedy pilot wstępnie wybiera odpowiedni STAR, transition STAR, podejście i transition approach, ekran będzie czyścił wszystkie inne STAR-y i podejścia i pokazywał tylko wybór pilota. SEL jest pokazane obok dokonanego wyboru. Kiedy trasa jest aktywowana SEL zmieni się, na ACT (AKTYWNY). Przykład / Tutorial 1. 2. 3. 4. 5. Naciśnij klawisz DEP / ARR Wybierz 2R, by otworzyć stronę przylotu dla TFFF Naciśnij LSK 2R aby wybrać pas startowy 27 Przejdź do strony 3 Naciśnij LSK 2L dla STAR DOM3G – kiedy STAR jest wybrane transition jest pokazane po prawej stronie 6. Wróć do strony2 7. Naciśnij LSK 3R aby wybrać transition DOM 8. Wyświetlacz powinien teraz wyglądać jak ten (zauwaŜ, Ŝe wybrany STAR DOM3G nie jest widoczny): Uwagi: 1. Jeśli trasa została aktywowana, linia etykiety jest zmieniona, na ACT RTE 1 (lub ACT RTE 2) na stronie DEP / ARR INDEX 2. Jeśli RTE 1 i / albo RTE 2 nie zostały zdefiniowane, pole danych pod poszczególnymi liniami nagłówka nie będą pokazywać odlotu lub portu lotniczego przylotu 3. Upewnij się Ŝe kiedy wybierasz przylot dla portu lotniczego przeznaczenia, wybierasz z aktywnej trasy. Spójrz na ACT na przodzie RTE 1 lub RTE 2 na stronie DEP / ARR INDEX 4. Nazwa procedury i wybór transition mogą zostać przejrzane na stronie RTE 145 5. Powrót do indeksu przylotu i preselekcja procedury zainicjuje nową procedurę / proces wyboru transition i usuwa poprzednio wybraną procedurę / transition Uwaga Po wybraniu podejścia, moŜe być krótkie opóźnienie przed ukazaniem się odpowiedniego transition. Nie naciskaj klawisza EXEC przed ukazaniem się podglądu odpowiednich transition Strona DEP / ARR INDEX równieŜ pozwala pilotowi uzyskać dostęp do informacji odlotów i przylotów lotniska nie zdefiniowanych w trasie. Zobacz Sekcje" Preflight – Departure Information" 17.2.5.2 Terminologia zbliŜania UŜyta W tym Przewodniku HT1000 dostarcza następujące typy podejść 1. Nie - Precyzyjne Podejście zawierające samodzielny GPS, lub nakładkę GPS na VOR, VOR DME, NDB, etc, które prowadzą lot do MAP ( punktu nieudanego podeścia – missed approach point) Sterowane skrętem LNAV jest zapewniona na tych podejściach i jest prezentowana Mapa na wyświetlaczu HSI lub EFIS. Pilot automatyczny moŜe zostać dodatkowo dołączony. 2. Podejścia VNAV mają nakładki GPS lub samodzielne zbliŜanie się, kiedy podąŜają do MDA lub DA(H) z dodatkowymi i pionowymi wskazówkami odchylenia. Sterowanie skrętem LNAV jest zapewniony na podejściach pozwalających na dołączenie autopilota. Dodatkowe odchylenie ścieŜki jest prezentowane na wyświetlaczu HSI lub Map EFI. Pionowe odchylenie od ścieŜki VNAV jest wyświetlone na Map EFIS i HSI / ADI 3. Podejście SCAT 1 uŜywa róŜnicowego GPS, do dostarczania zbliŜania precyzyjnego umoŜliwiając przejście do minimów CAT 1. Podejście SCAT 1 pozwala dołączyć autopilota do zarówno kursu końcowego zbliŜania się jak i glideslope (nie symulowane) 17.2.5.3 Nie - precyzyjne Podejście Wybieranie podejścia nie – precyzyjnego Podejście Nie - precyzyjne dla lotniska przeznaczenia jest udostępniane przez stronę DEP / ARR. Aby wybrać podejście, naciśnij wybrany liniowy klawisz obok portu lotniczego przeznaczenia odnośnika ARR > na stronie DEP / ARR. Wszystkie podejścia dla portu lotniczego przeznaczenia będą wypisane po prawej stronie wzdłuŜ strony. Jeśli jest więcej niŜ jedna strona (wskazana przez 1/2 lub 1/3 w górnym prawym rogu), uŜyj klawisza NEXT i PREV, aby przełączać się między kolejnymi stronami. Znajdź poŜądane podejście i naciśnij sąsiedni LSK, by dodać zbliŜenie do odcinków do planu lotu, obejmujące missek approach, jeśli jest przewidziane. Gdy podejście zostało wybrane, transition dla podejścia ukaŜą się na tej samej stronie. Po tym jak podejście zostało wybrane moŜe minąć kilka sekund do ukazania się wyboru transition. Jeśli jest wymagany, segment transition moŜe zostać wybrany do podejścia. Uwaga: Po wybraniu podejścia i jakikolwiek transition podejścia, załoga powinna przejrzeć procedurę na stronie LEGS dla jakichkolwiek braków ciągłości, niepoprawnych połoŜeń geograficznych lub odległości. Podejście takie jak reprezentowane na stronie LEGS powinno dostosować się do tablicy zbliŜania. Ostatecznie jakiekolwiek rozbieŜności tablicy zbliŜania są ostatecznie upowaŜniane. Procedura missed approach teŜ jest dodawana do planu lotu ale musi zostać ręcznie przyłączona do punktu opuszczania podejścia na stronie LEGS, kiedy jest konieczne, by lecieć procedurą missek approach. Jest to moŜliwe przez odnośnik < EXECUTE MISSED APPROACH (Wykonaj opuszczenie podejścia). Naciśniecie klawisza wybierania liniowego obok tego odnośnika połączy 146 procedurę missed approach z punktem opuszczenia podejścia i juŜ nie będzie uwzględniany tryb podejścia HT1000. Flight Director Indications (Wskazania zarzadcy lotu) HT1000 dostarcza instrukcji sterowania przechyłem do pilota automatycznego i dyrektora lotu. Wskazania na Stronie LEGS FAF jest identyfikowane na stronie LEGS przez F wyświetlone na odwrotnym tle przyległe do waypoint-u FAF. Punkt missed approach (MAP) jest identyfikowane przez M pokazane na odwrotnym tle przyległe do waypoint-u MAP. 17.3 RóŜne 17.3.1 Strona danych REF NAV Strona Odwołania do Danych Nawigacyjnych (REF NAV DATA) dostarcza informacji dla navaids (VORs i NDBs), waypoints-ów i portów lotniczych wprowadzonych do bazy danych nawigacyjnych. Są udostępniane po wybraniu odnośnika NAV DATA > w LSK 2R na stronie DATA INDEX. Zapamiętaj, dostęp do strony DATA INDEX jest uzyskiwany przez przyciśnięcie klawisza funkcyjnego DATA . Teraz naciśnij LSK 2R aby uzyskać dostęp do strony REF NAV Data 147 Wprowadź IDENT w 1L jak wyjaśniono poniŜej. 1L IDENT Prawidłowy wpis jest symbolem identyfikującym dla jakiegoś navaid w bazie danych nawigacyjnych. Zmienienie strony sprawi, Ŝe waypoint zostanie zastąpiony przez myślnik, a skojarzone dane zostaną usunięte. Usuwanie wpisu 1L nie jest moŜliwe. Przykład / Samouczek 2 (Munich, Franz-Josef-Strauss EDDM w Bologna, Borgo Panigale LIPE) KROKI: 1. Wprowadź MUN do notatnika aby wskazać REF NAV DATA do Munich, MUN VOR 2. Zaznacz liniowo wprowadzenie do LSK 1L Teraz wyświetlacz powinien wyglądać tak: 1L IDENT MUN Identyfikuje pokazane navaid 2L LATITUDE (SZEROKOŚć GEOGRAFICZNA) To pole pokazuje szerokość geograficzną wprowadzonego do 1L fix-a 3L MAG VAR Linia nagłówka pokazuje Magnetyczne Odchylenie ( MAG VAR) od rzeczywistej północy, kiedy identyfikator jest navaid. Magnetyczne odchylenie jest dla navaid 4L COUNTRY (Kraj) Wyświetla kraj, w którym waypoint jest umiejscowiony 1R FREQ Pole w 1R wyświetla Częstotliwość navaid (FREQ). W tym przykładzie, częstotliwość dla MUN wynosi 112.30 2R LONGITUDE Wyświetla długość geograficzną, fix-a wprowadzonego w 1L 3R ELEVATION To pole pokazuje wzniesienie navaid, portu lotniczego ( punktu odniesienia), albo progu drogi startowej wprowadzonych w 1L 17.3.2 DATA INDEX i Strona NEAREST Strona DATA INDEX umoŜliwia dostęp do strony NEAREST. Cztery strony NEAREST zawierają najbliŜsze porty lotnicze, VOR / DMEs, ADFs i waypoints-y. 148 NEAREST INDEX Naciśniecie przyległego LSK wyświetla stronicę spisu najbliŜszych lotnisk, VOR / DMEs, ADFs, albo waypoints. KaŜdy listing wyświetla, ponad cztery strony portów lotniczych, VOR / DMEs, ADFs albo waypoints według wzrastającej odległości od bieŜącej lokalizacji samolotu. Współrzędne geograficzne i odległość dla kaŜdego lotniska, VOR / DME, ADF, lub waypoint są dostarczane. Naciśnij LSK 1L, by wyświetlić najbliŜszy porty lotniczy. PowyŜsza ilustracja przedstawia, najbliŜsze porty lotnicze gdy jest się na lotnisku Le Raizet (TFFR). 17.3.3 Tworzenie i Zapisywanie Tras UŜytkownika Podobnie do Tras Firmowych, wcześniej wprowadzone i zapisane trasy, jak równieŜ plany lotu utworzone w planie lotu w symulatorze mogą zostać załadowane do 1000. HT 17.3.3.1 Import trasy utworzonej w planie lotu symulatora Aby importować plan lotu symulatora: 1. Załaduj plan lotu do planisty lotu symulatora lotu 2. Naciśnij klawisz MENU w 1000 HT Teraz Wyświetlacz powinien wyglądać tak: 149 3. Naciśnij LSK1L aby załadować plan lotu 4. Teraz plan lotu nadal musi zostać aktywowany – zobacz sekcje Aktywacja Trasy po więcej informacji. 17.3.3.2 Zapisywanie trasy zdefiniowanej przez uŜytkownika W przypadku gdy juŜ wprowadziłeś trasę do 1000 HT i teraz chcesz ją zapisać, wykonaj następujące kroki: 1. Otwórz stronę RTE 1 2. Wprowadź nazwa pliku do notatnika, np. F1TUT-TFFRTFFF i przenieś liniowo do 3R przyciskając LSK 3R 3. Naciśnij LSK 5R, by właściwie zapisać trasę. Wyświetlacz teraz powinien wyglądać tak: 150 Trasy są zapisywane do katalogu [ Katalog symulatora lotu]\ Flight One Software \ Flight One ATR 72-500 \ FlightPlans i kończą się *.rte. 17.3.3.3 Wczytywanie trasy zdefiniowanej przez uŜytkownika Aby załadować trasę z poprzednio zapisanych tras, wykonaj co następuje: 1. Otwórz stronę RTE 1 2. Naciśnij LSK 4R aby otworzyć USER ROUTES 3. Naciśnij LSK przyległy do trasy którą chcesz załadować. W tym przykładzie trasa F1TUTTFFRTFFF będzie załadowana, tak więc LSK 2L musi zostać przyciśnięty. 4. Potem wybierz LSK6L lub LSK6R, by załadować wybraną trasę do RTE 1 lub RTE 2. Na przykład wybierając LSK6L dla trasy prowadzi do wyświetlenia na ekranie jak poniŜej: 5. Teraz trasa nadal musi zostać aktywowana – zobacz sekcję aktywacja Trasy po szczegóły co do aktywacji trasy. 151 ATR 72-500 Instrukcja Lotu Samolotem Spis treści Słownik 1. Podstawy Samolotu 2. Ograniczenia 3. Procedury 4. Normalne Procedury * 5. Dane Operacyjne 6. Ustawienia Mocy 7. Start 8. Wznoszenie się 9. Rejs 10. Oczekiwanie (holding) 11. ObniŜanie lotu 12. ZbliŜanie & Lądowanie 13. Planowanie lotu * Zawiera Normalną liste kontrolną (Checklists) 152 ATR 72-500 SŁOWNIK SŁOWNIK STANDARDOWYCH SKRÓTÓW AAS System Doradztwa Anty – oblodzeniowego A/C Samolot AC Prąd Zmienny ACW Prąd Zmienny Zmiennej Częstotliwości ADC Komputer Danych Powietrznych ADF Automatyczne Znajdowanie Kierunku ADI Zarządca Wskazań Wysokości ADU Jednostka Wyświetlania Zarządcy AFCS Automatyczny System Kontroli Lotu A/ FEATH Automatyczny System Chorągiewki (dla śmigła) AFT Część Tylna AFU Jednostka Automatycznej Chorągiewki AGL PowyŜej Poziomu Ziemi AH Amperogodzina AHRS System Informacji Kursu i Postawy AHRU Jednostka Informacji Kursu i Postawy AIR COND Warunki Powietrzne ALT Wysokość ANN Zwiastun AP Auto–Pilot APP ZbliŜanie ARM Uzbrojone ASCB Standardowa Magistrala Komunikacyjna Awioniki ASD Dystans Zatrzymania Przyspieszenia ASI Wskaźnik Prędkości w Powietrzu ATC Kontrola Ruchu Powietrznego ATE WyposaŜanie Automatycznego Testowania ATPCS System Automatycznej Kontroli Mocy Startowej ATT Postawa ATTND Pomocniczy AUTO Automatyczne AUX Pomocniczy BARO Barometryczny BAT Akumulator BC Kurs Zwrotny BPCU Jednostka Kontroli Mocy Magistrali BPU Jednostka Ochrony Akumulatora BRK Hamulec B–RNAV Podstawowy Obszar Nawigacyjny BRT Jasność BTC Stycznik Łączący Magistrali BTR Przekaźnik Łączący Magistrali BXR Przekaźnik Transferu Akumulatora CAB Kabina CAP Panel Ostrzegania Załogi CAPT Kapitan CAS Wzorcowa Prędkość w Powietrzu CAT Kategoria (Klasa) C/B Układ Hamulcowy CCAS Scentralizowany System Ostrzegania Załogi CDI Wskaźnik Odchylenia Kursu CFC Stacznik Stałej Częstotliwości CG Środek cięŜkości CHC Stycznik Ładujący CH Ładowanie CHG Ładowarka CL Dźwignie Mieszanki 153 ATR 72-500 SŁOWNIK CLA CLB CLR CM COM COMPT CONFIG CONT CORRECT CPL CR CRC CRS CRT CRZ CTL CVR dB DC DEC DELTA P DEV DFDR DG.C DGR DH DIFF DIM DIST DME DN DSPL EADI EEC EFIS EGHR EHSI ELEC ELV EMER ENG EPC ET ETOPS EXT EXC FAIL FD FDAU FDEP FEATH or FTR FF FI FL FLT F/O FQI FT, ft Kąt Dźwigni Mieszanki Wznoszenie Czytelnie (Wyraźnie,Czysto) Członek Załogi Komunikacja Przegroda,Kabina Konfiguracja Ciągłe, Nieprzerwane Korekta,Poprawka Załączenie Auto Pilota Przelot Ciągły Powtarzający sie Dzwonek Kurs Kanał Promieniowania Katodowego Przelot Kontrola Rejestrator Głosów z Kokpitu Decybel Prąd Stały Odchylenie ObniŜania Ciśnienie RóŜnicowe Odchylenie Cyfrowy Rejestrator Danych Lotu Stopnie Celsjusza Zdegradowane Wysokość Decyzyjna ZróŜnicowany Przyciemniacz Światła Dystans, odległość WyposaŜenie Pomiaru Odległości W dole, opuszczone Wyświetlacz Elektroniczny Wskaźnik Zarządzania PołoŜeniem Elektroniczna Kontrola Silnika System Elektronicznych Instrumentów Lotu Zewnetrzny Przekaźnik Obsługi Naziemnej Elektroniczny Wskaźnik Sytuacji Horyzontalnej Elektryczny Wzniesienie Awaryjny Silnik Stycznik Mocy Zewnętrznej Miniony Czas Podwójne Operacje Rozszerzone Zewnętrzny Zewnętrzna Moc/Stycznik Serwisowy Magistrali Nie działa, Awaria Zarządca Lotu Jednostka Zdobywania Danych Lotu Panel Wprowadzenia Danych Lotu Chorągiewka (ustawienie śmigła w chorągiewke) Przepływ Paliwa Lot Jałowy (Ciąg Jałowy) Poziom Lotu Lot Pierwszy Oficer Wskaźnik Ilości Paliwa Stopa, Stóp 154 ATR 72-500 SŁOWNIK FU FWD GA GAL GC GCU GD GEN GI GMT GND GPS GPU GPWS G/S GU HD HDG HF HI HLD HMU HP HPa HSI HYD IAF IAS IDT IFR ILS IN, in INC IND IN/HG INHI INST INT INV ISOL ITT Kg KHZ KT, kt K VSR LB LBA LDG L/G LH LIM L–NAV LO LOC LO PR LT LVL m ZuŜyte Paliwo Do przodu Okrązenie, Lec Dookoła Korekta Stycznik Generatora Jednostka Kontroli Generatora Podwozie wyciągnięte Generator Ground Idle Średni Czas Greenwitch Ziemia Globalny System Wyznaczania Pozycji Naziemna Jednostka Mocy System Ostrzegania Bliskości Ziemi Glide Slope (ŚcieŜka schodzenia) Podwozie wciągnięte Head Down Kierunek, kurs Wysoka Częstotliwość Duze,Wysokie Wstrzymaj, Stój Jednostka Hydromechaniczna Wysokie Ciśnienie Hekto Paskali Wskaźnik Sytuacji Horyzontalnej Hydraulika Początkowy Fix (punkt) Podejścia Wskzywana Prędkośc w powietrzu Identyfikacja Lot Według Instrumentów System Lądowania Instumentalnego Cal,calów Rośnie Wskaźnik Inches of Mercury Wzbronione,Zakazane Przyrządy Telefon wewnętrzny Inwerter Odłaczanie, Izolacja Wewnętrzna Temperatura Turbiny Kilogramy Kilo – Herce Węzeł Współczynnik VSR Funt Niski Kąt ostrza Lądowanie Podwozie Lewa Ręka Ograniczenia Boczna Nawigacja Niski Localiser Niskie ciśnienie Światło Poziom Metry 155 ATR 72-500 SŁOWNIK FU MAC MAN MAP MAX MBE MC MCT MEA MFC MGT MHZ MIC MIN MKR MLW MM MMO mn MRW MW MTOW MZFW NAV NDB NEG NH NIL NM NORM NP N/W OAT OBS OCL OUTB OVBD OVHT OVRD OXY PA PAX PB PCU PEC PF PIT PL PLA PNF PNL POS PR PRESS PRKG PROP PSI PT ZuŜyte Paliwo Mean Aerodynamic Chord Ręczny Odwzorowanie Ziemi (Mapa) Maximum Maksymalna Siła Hamowania Główna Uwaga Maximum Continuous (Maksymalne Kontynuowanie) Minimalna wysokość Na trasie Komputer Wielo Funkcyjny Zarządzanie Megahertz Mikrofon Minimum Marker Maksymalna Waga Lądowania Millimeter Maximum Operating Mach Minuty Maximum ramp weight (Maksymalna Waga Nachylenia) Główne Ostrzezenie Maksymalna Waga Startu Maksymalna Waga Zero Paliwa Nawigacja Non Directional Bearing Odmowa, Zaprzeczenie Prędkość Turbiny Wysokiego Ciśnienia Nic, Brak objektu Mile morskie Normalny Prędkość Obrotu Śmigła Koło Nosowe Zewnętrzna Temperatura Powietrza Omni Bearing Selector Limit Ograniczenia Widoczności Za burtą Za burtą Przegrzanie Przekroczenie, uniewaŜnienie Tlen Adres PasaŜera PasaŜer Wciśnij Przycisk Jednostka Kontroli Śmigła Elektroniczna Kontrola Śmigła Lot Pilota Pitch Dźwignia Mocy Kąt Dźwigni Mocy Pilot nie leci Panel Pozycja Ciśnienie Ciśnienie, wyrównanie ciśnienia Parkowanie Śmigło Funt na cal kwadratowy Punkt 156 ATR 72-500 SŁOWNIK FU PTT PWR QFU QTY RA RAD/INT RAIM RCAU RCDR RCL RCU RECIRC REF REV RH RMI RPM RQD RTO RUD RWY SAT SBY SC SEL SGL SGU SID S/O or SO SPD SSR STAB STAR STBY STR STRG SVCE SW SYS TAS TAT TBD TCAS TCAS RA TCAS TA TCS TEMP TGT TK TLU TO TOD TOR TOW TQ TRU ZuŜyte Paliwo Naciśnij by mówić, Naciśnij aby przetestować Moc Kurs Pasa Ilość Wysokość Radiowa Radio/Interkom NiezaleŜny Odbiornik Integralnego Monitoringu Jednostka Zdalnej Kontroli Audio Nagrywarka Odwołanie Jednostka Wyzwalania Wyśrodkowania Steru Recyrkulacja Odsyłacz, Odwołanie Rewers, odwrotność Prawa ręka Wskaźnik radiowo magnetyczny Obroty na minute Wymagane Rezerwowy Start Ster Pas startowy Statyczna Temperatura Powietrza Rezerwowy, W gotowości Pojedyńczy dzwonek, Stycznik rozrusznika Selektor Pojedyńczy Jednostka Znaku Generatora Standard Instrument Departure Wyłączyć Prędkość Przetwornik wybieraia magistrali serwisowej Stabilizator Instrument Arrival Rezerwowy, W gotowości Przetwornik transferu magistrali serwisowej Stery, sterowanie Serwis, obsługa Przełącznik System Prawdziwa prędkość w powietrzu Całkowita temperature Powietrza To be Determinated System Ostrzegania przed kolizja i alarm ruchu TCAS resolution advisory TCAS traffic advisory Touch Control Steering Temperatura Cel Zbiornik Jednostka Ograniczeń podróŜy Start Dystans Startu Rozbieg Startu Waga Startowa Moment obrotowy Transformer Rectifier Unit 157 ATR 72-500 SŁOWNIK UBC U/F UHF UNDV UNLK UTLY VA VAPP VC VENT VERT VFE VFR VFTO VGA VHF VLE VLO VLOF VMCA VMCG VMCL VMO VMU VOR VR VRA VSR VS VSI VU WARN XFEED XFR YD Z ZA ZCTH ZFW ZP ZPI ZRA ∆P Stycznik magistrali UŜytkowej Niedomiar Ultra Wysoka Częstotliwość Undervoltage (Podnapiecie) Odblokowane Narzędzie Zamierzona Prędkość Manewrowa Prędkość ZbliŜania Wykalibrowana Prędkość Wentylacja Pionowy Zwiększona Predkość Klap Lot według zasad Wizualnych Ostateczna Prędkość Startu Prędkośc Go around Bardzo Wysokość Częstotliwość Zwiększona Prędkość Przy podwoziu Prędkość operacyjna Na podwoziu Lift Off Speed Minimalna prędkość kontroli w Locie Minimalna Prędkość Kontroli na Ziemi Minimalna Prędkość kontroli w locie (Konfiguracja dla Lądowania). Maksymalna Prędkość operacyjna Minimum Unstick Speed VHF Omni Directional Range Rotation Speed Rough Air Speed Prędkość przepadniecia Prędkośc Pionowa Wskaźnik prędkości Pionowej Visual Unit OstrzeŜenie Cross Feed Transfer Yaw Damper Wysokość Wysokość Samolotu Teoretyczna Wysokość Kabiny Waga Zero Paliwa Wysokość Ciśnienia Indicated Pressure Altitude Radio Altimeter Altitude RóŜnica ciśnienia 158 ATR 72-500 PODSTAWOWE DANE SAMOLOTU 1-01 WYMIARY I ZEZWOLENIA NAZIEMNE SAMOLOTU 159 ATR 72-500 PODSTAWOWE DANE SAMOLOTU 1-02 160 MOśLIWOŚCI SKRĘTU NA ZIEMI 161 ATR 72-500 PODSTAWOWE DANE SAMOLOTU 1-03 PRZEKRÓJ KABINY 162 ATR 72-500 OGRANICZENIA 2-01 WPROWADZENIE Samolot jest certyfikowany w Dziale Transportu, JAR 25 i ICAO załącznik 16 dla operacji dziennych i nocnych, w następujących warunkach kiedy odpowiednie wyposaŜenie i instrumenty niezbędne przez zdolności do lotu i regulacje operacyjne są zatwierdzone i zainstalowane i w czynnych warunkach: - VFR i IFR - Lot w warunkach oblodzenia - Odwracanie ciągu przy kołowaniu (jeden lub dwa silniki) MINIMALNA ZAŁOGA W LOCIE 2 PILOTÓW MAKSYMALNA WYSOKOŚĆ OPERACYJNA 25 000 STÓP 163 ATR 72-500 OGRANICZENIA 2-02 OGRANICZENIA MANEWROWANIA WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁADOWANIA KLAPY SCHOWANE KLAPY WYCIĄGNIĘTE PODWOZIE WYCIĄGNIĘTE = +2.5 DO – 1G = +2 DO 0 G = +2 DO 0 G Ograniczenia manewrów przyspieszenia kąta nachylenia w zakrętach i podciągnięcia. OBSŁUGA DRZWI ŁADOWNI (CARGO) Nie obsługiwać drzwi ładowni przy komponencie bocznego wiatru powyŜej 45 węzłów. Maksymalna liczba miejsc pasazerskich jest ograniczona przez konfiguracje wyjść awaryjnych. Inne ograniczenia jak te nałoŜone przez manewry awaryjnej ewakuacji muszą być przestrzegane. Twój symulowany ATR jest skonfigurowany z 68 miejscami pasaŜerskimi, dla większego komfortu pasaŜerów. 164 ATR 72-500 OGRANICZENIA 2-03 PROJEKTOWE OGRANICZENIA WAGI OBWIEDNIA ŚRDOKA CIĘśKOŚCI (CENTER OF GRAVITY ENVELOPE) Ograniczenia środka cięŜkości są podawane w procentach Średniej Cięciwy Aerodynamicznej (Mean Aerodynamic Chord ) (MAC), podwozie wyciągnięte. MAC ma 2.303 metrów długości (90.67 cali). Punkt 0 jest połoŜony 2.362 metrów (92.99 cali) z przodu części dziobowej kadłuba. Odległość od punktu 0 w odniesieniu do przedniej części cięciwy wynosi 13.604 metrów (535.59 cali). 165 WEJŚCIE NA POKŁAD/OPUSZCZENIE POKŁADU PRZEZ PASAśERÓW - Podpora ogonowa musi być załoŜona przed wejściem/zejściem z pokładu pasaŜerów. - MoŜliwość wywrotki powinna być brana pod uwagę gdy siedem osób porusza się blisko tylnej części rozładowanego samolotu. Podpora ogona jest automatycznie umieszczana w symulowanym samolocie gdy tylko drzwi kabiny są otwarte. 166 PRĘDKOŚCI W POWIETRZU (AIRSPEED) MAKSYMALNA PRĘDKOŚĆ OPERACYJNA. To ograniczenie nie moŜe być celowo przekroczone w jakimkolwiek reŜimie lotu. VMO = 250 kt MMO = 0.55 MAKSYMALNA ZAPROJEKTOWANA PRĘDKOŚĆ MANEWROWA VA Zaaplikowanie pełnego wychylenia i skrętu kontrolerów tak samo jak manewry prowadzące do kąta natarcia bliskiego przepadnięciu powinny być ograniczone prędkością niŜszą niŜ VA. VA = 175 kt UWAGA : Szybkie zmiany duŜego wychylenia sterów w połączeniu z duŜymi kąta i ślizgu bocznego mogą doprowadzić do uszkodzenia konstrukcji przy kaŜdej prędkości. MAKSYMALNE PRĘDKOŚCI OPERACYJNE Z WYSUNIĘTYMI KLAPAMI VFE KLAPY 15 KLAPY 30 185 kt 150 kt MAKSYMALNE PRĘDKOŚCI OPERACYJNE PRZY WYSUNIĘTYM PODWOZIU VLE = 185 kt VLO RET = 160 kt VLO LOW = 170 kt * MAKSYMALNA BRUTALNA PRĘDKOŚĆ W POWIETRZU VRA = 180 kt * MAKSYMALNA PRĘDKOŚĆ OPERACYJNA WYCIERACZKI VWO = 160 kt * MAKSYMALNA PRĘDKOŚĆ OPON : 165 kt (Prędkość naziemna 167 PRĘDKOŚCI PRZEPADNIĘCIA (STALL) – VSR 168 V1 OGRANICZONE PRZEZ VMCG (KLAPY 15) 169 ATR 72-500 OGRANICZENIA 2-08 VMCA (KLAPY 15) 170 VMCL CZYNNIKI OPERACYJNE OBWIEDNIA ŚRODOWISKOWA START I LĄDOWANIE OGRANICZENIE TYLNEGO WIATRU : 10 KT Maksymalny, udowodniony boczny wiatr przy suchym pasie wynosi 35 kt MAKSYMALNE ŚREDNIE NACHYLENIE PASA: ± 2 % 171 SILNIKI PARAMETRY SILNIKA Ograniczenia operacyjne bez wymaganych nie zaplanowanych akcji konserwujących Podczas OGRANICZONEGO STARTU (RESERVE TAKE OFF), wskaźnik TQ moŜe przekroczyć 100% ale nie 106.3% (*) Ograiczenie ITT zaleŜy od zewnętrznej temperatury powietrza; Aby uzyskać więcej informacji, zajrzyj na 2.01.04 P3. CIĄG DALSZY NASTĄPI 172 Lot szkoleniowy Nr. 1 TFFR do TFFF TUTORIAL I CHECKLISTA 1. Otwórz ATR Configuration Manager 2. Idź do Weight and Balance Load Manager Screen i zaznacz co następuje 68 pasaŜerów: 37 męŜczyzn,22 kobiet, 5 dzieci i 4 członków załogi–ustaw ładunek na10,693 lbs / 4,850kg 1,214 lbs / 551 kg na cargo w forward cargo compartment 820 lbs / 372 kg na cargo w aft cargo compartment Zatem Zero Fuel Weight powinno wskazywać 42,489 lbs / 19,273 kg Naciśnij SAVE ! 3. Przejdź do Instrument Panels Setting Screen i zaznacz twój ulubiony widok i co waŜniejsze zaznacz startup with cold and dark cockpit. Naciśnij SAVE ! 4. Wyjdź z ATR Configuration manager 5. Włącz FS 2004 6. Zacznij od create flight menu: Zaznacz następujące opcję: Aircraft: Cessna 172 – standardowy samolot Airport: Le Raizet, Point a Pitre, TFFR – pozycja Gate N3 lub jakakolwiek pozycja parkingowa którą wybierzesz Weather: 'Fair Weather' weather theme – zmienimy temat pogodowy potem Time: Zaznacz 14:20 local time Włącz symulator 7. Kiedy sceneria się załaduje i simulator zastartuje otwórz aircraft menu, otwórz i zaznacz Flight One ATR 72-500 w kolorach Air Caraibes. Naciśnij OPEN 8. Teraz kokpit ATR powinien się pokazać wyłaczony całkowicie. 9. Otwórz World, Weather menu i zaznacz 'Flight 1 ATR72-500 Tutorial' weather theme 10.Otwórz aircraft, fuel and payload menu i wpisz fuel in each tank to 1138 lbs / 516 kg ! Flightsimulator automatycznie zaznaczy 1,136.9 lbs ale to teŜ dobrze. A wiec zaczynamy uruchamiać samolot!....... Zewnętrzna checklista Dla większego realizmu tego samouczka, otwórz teraz drzwi (Shift + E, Open Door command) i moŜesz wejść do samolotu i przygotować wskaźniki podczas późniejszych testów. Normalnie zewnętrzne sprawdzenie jest kompletnie wykonywane przez personel lub pierwszego oficera. Chodzenie wokół i sprawdzanie jest nazywane 'route' Jednak sprawdzanie takie nie jest symulowane więc po prostu przypatrzmy się nowemu ATR – jaki piękny…Kiedy skończysz podziwianie ATR będziemy kontynuować samouczek i uruchomimy ATR. Wstępne przygotowanie kokpitu Po pierwsze samolot potrzebuje energii elektrycznej więc baterie muszą być włączone. Przełączniki baterii moŜemy znaleźć na górnym panelu (overhead panel). Kiedy samolot dostanie moc z baterii, zostanie zainicjowany test bezpieczeństwa MFC (Multi Function Computers). Sprawdź rozdział CCAS & MFC w podręczniku aby uzyskać więcej informacji. 173 1. BATERIE (BATTERIES) Ustaw przełącznik BAT Włączony (ON) • Sprawdź MFC 1A i MFC 2A światło FAULT błyska • Sprawdź MFC 1A i MFC 2A światło FAULT gaśnie i MFC 1B i MFC 2B światło FAULT błyska • Sprawdź MFC 1B i MFC 2B światło FAULT gaśnie • Sprawdź EMER BUS i ESS BUS wskaźniki Strzałki świecą • Sprawdź UNDV światło gaśnie Teraz sprawdź hamulce postojowe – odpowiednie ciśnienie hamulcowe musi być dostarczone do hamulców postojowych. Wskaźnik ciśnienia znajduje się na centralnym panelu (Shift+5) obok dźwigni podwozia. 2. HAMULCE POSTOJOWE (PARKING BRAKE) • Sprawdź ciśnienie BRAKE ACCU • UŜyj HYD AUX PUMP jeśli to potrzebne • Ustaw dźwignie na PARKING (Ctrl + “.”) Teraz przejdź do panelu kontroli silników (Shift + 6) i sprawdź kontrolki przepustnicy. Zobacz rozdział powerplant w podręczniku aby uzyskać więcej informacji. 3. SILNIK (ENGINE) Obie dźwignie mocy , PL na GI tryb naziemny(Ground Idle) Obie dźwignie mieszanki, CL na FUEL SO paliwo odłączone(Fuel Shutoff) Oba EEC zaznaczone ON (włączone) Oba PEC zaznaczone ON (włączone) • • • • Blokada przepustnic jest kontrolowana poprzez klikanie na wyświetlanym panelu kontroli silnika – Sprawdź rozdział Powerplant, sekcja Dźwignie Mocy po więcej szczegółów odnośnie blokady. 4. KONTROLERY LOTU (FLIGHT CONTROLS) • Sprawdź GUST LOCK Dźwignia powinna być w najniŜszym połoŜeniu krańcowym • Sprawdź/Ustaw kontroler klap (FLAPS) aby się zgadzał z aktualną pozycją klap Wróć na panel centralny … i sprawdź 5. PODWOZIE (LANDING GEAR) • Sprawdź kontroler - w dół (DOWN) Przełącznik wycieraczek powinien znajdować się na górnym panelu 6. Wycieraczki (WIPERS) • Sprawdź czy oba przełączniki rotacji wycieraczek (WIPER) są wyłączone (OFF) Jako Ŝe prawy silnik (silnik No. 2) zostanie wkrótce uruchomiony aby wytwarzał energie elektryczną, obwody ochrony przeciwpoŜarowej muszą być najpierw sprawdzone. Kontrolery testu przeciwpoŜarowego są ulokowane na górnym panelu. GPU co znaczy Głowna Jednostka Mocy (Ground Power Unit) – jest takŜe moŜliwe Ŝe energia elektryczna i pneumatyczna samolotu są wytwarzane właśnie przez GPU. 7. OCHRONA PRZECIWPOśAROWA DRUGIEGO SILNIKA – {TYLKO BEZ UśYCIA GPU} • Sprawdź dźwignie przeciwpoŜarową drugiego silnika, wyjmując (IN) i zatrzaskując ją 174 • Zgasną wszelkie białe światła • Naciśnij przycisk SQUIB TEST i sprawdź czy świecą oba światła AGENT SQUIB • Przełącz przełącznik TEST na FIRE i sprawdź: • Czerwone światło (ENG FIRE) zaświeci się na dźwigni przeciwpoŜarowej • CCAS jest aktywny (CRC + Główne światło ostrzegające zaświeci na czerwono i czerwone światło przeciwpoŜarowe drugiego silnika (ENG 2 FIRE) na CAP) CRC normalnie wskazuje ostrzeŜenia które wymagają niezwłocznej reakcji załogi. Zobacz rozdział CCAS & MFC aby uzyskać więcej informacji • Czerwone światło odcięcia paliwa (FUEL ShutOff) na CL 2 jeśli tymczasowo zaznaczone na FUEL SO (paliwo odcięte) • Przestaw przełącznik TEST na FAULT i sprawdź: • Oba światła FAULT LOOP A i LOOP B zaświecą Prawy silnik potrzebuje paliwa aby ruszyć w trybie hotelowym (hotel mode) :-) Kontrolery paliwa znajdują się na górnym panelu. 8. PALIWO (FUEL) - {TYLKO BEZ UśYCIA GPU} • Zaznacz pompe drugiego silnika (ENG 2 PUMP) na włączoną (ON) • Sprawdź czy świeci światło RUN (uruchomiony) • Sprawdź czy zgasły światła FEED LO PR (FEED LOW PRESSURE) • Sprawdź czy LP VALVE(zawór LP) jest w linii Aby zapobiec wyczerpaniu się baterii, musi być ustalone inne źródło energii elektrycznej. ATR nie posiada APU ale moŜna uruchomić prawy silnik w tak zwanym trybie hotelowym (hotel mode). To oznacza Ŝe sam silnik/turbina jest uruchomiona ale śmigło jest zablokowane i ciągle nieruchome. Silnik pracuje normalnie bez poruszania śmigłem. Sprawdź rozdział Powerplant sekcja Hotel Mode aby zyskać więcej informacji. Ta lista sprawdzająca przygotowuje silnik do trybu hotelowego poprzez hamulec śmigła. Ciśnienie hydrauliczne jest konieczne do hamowania śmigła, a poniewaŜ GPU nie moŜe produkować energii elektryczna konieczne jest by samolot sam wytworzył ciśnienie hydrauliczne. Pomocnicze pompy hydrauliczne są zdolne do wytwarzania ciśnienia dla systemu hydraulicznego kiedy AUX PUMP PEDESTAL SWITCH (przełącznik pomocniczych pomp hydraulicznych który jest ulokowany na piedestale) zostanie wciśnięty. Zanim to zrobimy sprawdźmy czy hamulec śmigła jest gotowy, weryfikując czy pali się światło READY (gotowy) na panelu górnym obok przełącznika blokady śmigła. 9. (przełącznik pomocniczych pomp )AUX PUMP PEDESTAL SWITCH • Wciśnij go • Sprawdź czy moc hydrauliczna jest dostępna (sprawdź wskaźnik ciśnienia na głównym (widok ogólny) lub centralnym panelu (widok kapitana lub pierwszego oficera) • Otwórz panel górny Teraz hamulec śmigła moŜe być aktywowany. Przejdź na panel górny i przesuń przełącznik hamulca śmigła na włączone (ON). 10. HAMULEC ŚMIGŁA (TYLKO TRYB HOTELOWY) • W trakcie hamowania światło UNLK świeci • Sprawdź czy świeci światło ON , światło UNLK zgaśnie • Sprawdź czy światło PROP BRK świeci na panelu notatek (memo) Aby ustalić komunikacje między kontrolą lotów a kokpitem, naleŜy przełączyć przełącznik Com 1 na ON – moŜna go znaleźć na pedestal panel (Shift+2). 175 11. COM • Zaznacz VHF 1 na włączony (ON) 12. DRZWI • Luk kokpitu komunikacyjnego otwarty (jeśli potrzeba) Światło przewodzące (Beacon) musi być włączone aby wysyłać wizualne ostrzeŜenie do kaŜdego na zewnątrz samolotu o zamiarze uruchomienia silników lub o ich niedawnym uruchomieniu. Nie pomyl go jednak ze światłami strobe (stroboskopowe). Przełącznik Beacon jest połoŜony na panelu górnym. 13. BEACON • Ustaw przełącznik BEACON na BEACON Oki, teraz przygotujemy do startu silnik numer 2 (No. 2) – po prostu podąŜaj według instrukcji o nazwie 'ENG 2 START (ONLY WITHOUR USE OF GPU)'. Będziesz potrzebował trzech paneli aby uruchomić silnik: • Górny panel (Shift + 4) • Centralny panel (Shift + 5) • Panel kontroli silnika (Shift + 6) 14. ENG 2 START (TYLKO BEZ UśYCIA GPU) • Sprawdź czy zgasło światło FAULT EEC Światło fault EEC jest połoŜone na centralnym panelu lub widoku głównego panelu kapitana • Sprawdź czy zgasło światło FAULT PEC (kontrola elektryczna śmigieł) Światło fault PEC jest połoŜone na głównym panelu. Teraz otwórz panel górny • Przełącz ENG START na pozycje START A & B Przełącznik ENGT START jest połoŜony na panelu górnym • Sprawdź czy teren wokół silnika i śmigieł jest czysty Sprawdź widok zewnętrzny • Naciśnij przycisk START 2 ,zaświeci się światło ON (elektryczny rozrusznik załączony) Przycisk START jest połoŜony jest na panelu górnym Zamknij panel górny, otwórz panel centralny i panel kontroli silnika! • Monitoruj obroty silnika (NH) Panel centralny • Po przejściu 10% NH • Przesuń CL (dźwignia mieszanki) na pozycje FTR Panel kontroli silnika • Zacznij odliczać czas Notka: Przejście z FUEL SO na FTR jest moŜliwe pomiędzy 10 a 19 % NH jeśli ITT) > 200°C • Monitoruj przez 10 sekund: 840°C < ITT < 950°C zapisane w dzien niku pokładowym ITT > 950° FUEL SO ITT > 840° dłu Ŝej niŜ 20 sekund FUEL SO Zamknij panel centralny i kontroli silnika a otwórz panel górny 176 • Kiedy NH osiągnie około 45% , monitoruj czy światło ON na przycisku START 2 zgaśnie Sprawdź na panelu górnym • Kiedy NH osiągnie około 61.5% , monitoruj czy światło FAULT na DC GEN 2 zgaśnie Sprawdź na panelu górnym poczym zamknij go i otwórz panel centralny • Sprawdź stabilizacje silnika według wskazań wzkaźników: NH 67% ± 2% ITT 580° ± 50°C FF (Fuel Flow) 110 k g/h (243 lb/h) Notka: Wskaźnik TQ zawodzi kiedy CL jest na pozycji FTR Sprawdź na centralnym panelu, zamknij go i otwórz ponownie górny panel • Przełącz ENG START na OFF – START ABORT (start odwołany) Sprawdź na panelu górnym i zamknij go kiedy przełącznik wskaŜe OFF-START ABORT • Wyreguluj PL (dźwignia Mocy) jeśli to potrzebne Notka: Jeśli wysokość wynosi 5,000 ft i SAT >= ISA + 25°C, przesu ń PL powyŜej pozycji GUST LOCK UWAGA: Nie uŜywaj ENG 2 w trybie hotelowym: • bez wyszkolonej osoby w kokpicie • Kiedy wiatr przekracza 10 kts W tym przypadku śmigło musi być szybko unfeathered, aby skorzystać z przepływu powietrza utworzonego przez obrót śmigła i w konsekwencji aby uniknąć przepływu wstecznego gazu wydechu do gondoli silnika Teraz sprawdźmy czy energia elektryczna jest ustabilizowana – przejdź do górnego panelu aby to zrobić. 15. MÓJ PANEL ELEKTRYCZNY (MAIN ELEC POWER) • Jeśli GPU jest nie uŜywany • Obejrzyj panel MAIN ELEC PWR Ŝadne bursztynowe światło nie świeci oprócz światła FAULT DC GEN1 • Jeśli uŜywamy GPU • Sprawdź czy świeci światło AVAIL DC EXT PWR • Zaznacz ON na DC EXT PWR • Obejrzyj panel MAIN ELEC PWR : Ŝadne bursztynowe światło nie świeci oprócz światła FAULT DC GEN Wskaźniki poziomu paliwa są na głównym panelu. 16. PALIWO ( FUEL) • Sprawdź wskaźnik FUEL QTY Naciśnij guzik TEST i sprawdź czy na wyświetlaczu wyświetli się '8888' .Wyświetlacz powinien wrócić do normalnych wskazań kiedy puścisz guzik TEST. • Zresetuj zuŜycie paliwa Wskaźniki zuŜywanego paliwa są na centralnym panelu wśród instrumentów silnika. Przełącznik ANN LT znajduje się na panelu górnym. 17. ANN LT • Przestaw przełącznik ANN LT na TEST i sprawdź czy wszystkie światła świecą. Ustaw BRT lub DIM jeśli trzeba (jasność i jaskrawość). Tak długo jak przełącznik jest w pozycji TEST sprawdź czy wszystkie wskaźniki i kontrolki na wszystkich panelach świecą. Przejdź przez panele: Shift + 1: Główny panel Shift + 2: Piedestał 177 Shift Shift Shift Shift Shift Shift + 3: GNSS / FMS + 4: Panel górny + 5: Panel centralny + 6: Panel kontroli silnika + 7: Powiększony panel centralny + 8: Panel autopilota Sprawdź systemy kontroli powietrza i klimatyzacji – Kontrolery pneumatyczne są po lewej stronie panelu górnego. 18. AIR BLEED / COMPT TEMP • Obejrzyj panel AIR BLEED / COMPT TEMP: • W trybie hotelowym: • śadne światła bursztynowe i białe nie świecą oprócz Fault ENG 1 BLEED i OPEN X VALVE • Jeśli uŜywamy GPU: • Wygaszone wszelkie białe światła • Jeśli GPU ani teŜ hamulec śmigieł nie są uŜywane: • śadne światła bursztynowe i białe nie świecą oprócz Fault ENG 1 I FAULT PACK 1 Wentylacja samolotu jest niedaleko kontrolerów pneumatyki na panelu górnym. 19. WENTYLACJA SAMOLOTU (AVIONICS VENT) • Sprawdź czy przełącznik OVBD VALVE CTL jest zablokowany w połoŜeniu AUTO • śadne światło bursztynowe i białe nie świeci Teraz moc i kotrolery powietrza są ustabilizowane. PRZYGOTOWANIE SYSTEMU (SYSTEM PREPARATION) Podczas przygotowywania samolotu, załoga pracuje na kilku panelach. Dla wszystkich paneli stosuje się sekwencje skanowania paneli publikowaną w dokumentacji samolotu. Ta sekwencja skanowania podpowiada załodze jak pracować na poszczególnych panelach. Dla większości paneli sekwencja skanowania będzie pokazana. Normalnie przygotowanie systemu jest wykonywane przez pierwszego oficera ale my jesteśmy szczęściarzami – my robimy wszystko co normalnie jest podzielone między dwóch członków załogi. Przygotowanie systemu zaczynamy od dwóch operacji nie związanych z sekwencją skanowania: 1. ŚWIATŁA WEWNĘTRZNE (INTERNAL LIGHTING) • Włącz jeśli trzeba 2. GEAR PINS (Blokady podwozia (klocki pod koła)) • Sprawdź czy są prawidłowo rozmieszczone Teraz przejdźmy do panelu górnego: PANEL GÓRNY (OVERHEAD) 178 PoniŜsza grafika pokazuje sekwencje skanowania panelu górnego. Jak zauwaŜysz lista zadań poniŜej odpowiada przebiegowi strzałek na poniŜszej grafice (symbolizuje ona poszczególne strefy górnego panelu). PANEL GÓRNY 1 2 3 4 Strzałki prowadzą cię przez panel, naleŜy podąŜać najpierw tak jak strzałka numer 1 potem 2 itd. Krótka notka w tekście będzie wskazywać kiedy dana kolumna będzie osiągana. KOLUMNA 1 SELCAL oznacza wzywanie selektywne. Aktualnie nie jest symulowane ale więcej o nim moŜna przeczytać rozdziale SELCAL w dziale komunikacja. 1. CALLS/SELCAL • Sprawdź czy światła wygasły – zresetuj jeśli potrzeba Teraz sprawdź pompę paliwową silnika 1 2. PALIWO (FUEL) • Zaznacz ENG 1 PUMP na włączoną (ON) • Sprawdź czy świeci światło RUN • Sprawdź czy zgasło światło FEED LO PR • Sprawdź czy LP VALVE jest w linii • Sprawdź czy X FEED VALVE jest w linii krzyŜowej - X • Jeśli uŜywany jest GPU, wprowadź taką sama procedurę dla silnika 2 (ENG 2) Sprawdź stan drzwi 3. DRZWI • Wciśnij przycisk TEST • Sprawdź czy świecą światła CAB O i SVCE OK, wskazujące na otwarcie drzwi • Sprawdź światła DOORS jeśli trzeba ATR jest wyposaŜony w spoilery które pomagają lotką w np. zakrętach. Sprawdź czy oba spoilery są w dole a światła zgasły 4. SPOILER (spoilery) • Sprawdź czy oba światła zgasły Teraz sprawdź czy podwozie jest opuszczone i zablokowane :-) 5. PODWOZIE (LANDING GEAR) 179 • Sprawdź dla normalnych wskazań – sprawdź równieŜ centralny panel Panel MFC jest omówiony w rozdziale CCAS & MFC w podręczniku 6. MFC • Sprawdź panel MFC: Ŝadne bursztynowe światła nie świecą Teraz wprowadź kod wywoławczy SELCAL dla tego samolotu. 7. PANEL WYBORU KODU WYWOŁAWCZEGO • Wprowadź jeśli trzeba – wprowadź OIJH Aby przygotować silnik 1 test przeciwpoŜarowy musi być takŜe przeprowadzony. Sekwencja jest podobna do opisanej dla silnika 2 wcześniej. 8. ENG 1 FIRE PROTECTION • • • • Sprawdź czy dźwignia jest wciśnięta - IN Nie świecą Ŝadne białe światła Wciśnij przycisk TEST SQUIB i sprawdź czy oba światła AGENT SQUIB świecą Przestaw przełącznik TEST na FIRE i sprawdź: • Światło na rączce ENG FIRE świeci na czerwono • CCAS jest aktywowany (CRC + świeci na czerwono światło Master Warning & ENG 1 FIRE na CAP) • Czerwone światło FUEL SO świeci na CL 1 • Przestaw przełącznik TEST na FAULT i sprawdź: • Świecą oba światła FAULT LOOP A i LOOP B • CCAS jest aktywny (SC + błyska bursztynowe światło Master Caution & LOOP bursztynowe światło ON) • Jeśli uŜywamy GPU, przeprowadź tą samą procedure dla silnika 2 W przypadku gdy GPU jest uŜywany silniki nie są włączone i silnik 2 musi zostać takŜe sprawdzony. KOLUMNA 2 zaczyna się tutaj: Sprawdź światła zewnętrzne – Beacon jest juŜ włączone ale moŜna włączyć LOGO i nawigacyjne Nie włączaj jeszcze świateł STROBE. Są one włączane na krótko przed startem. 9. ŚWIATŁA ZEWNĘTRZNE (EXTERNAL LIGHTING) • włącz według potrzeby Jako Ŝe system elektryczny i dystrybucja mocy były juŜ sprawdzane i ustabilizowały się kontrolki nie musisz ich sprawdzać teraz, więc przejdź do rejestratora głosów (vioce recorder) i sprawdź 11. REJESTRATOR GŁOSÓW W KOKPICIE (COCKPIT VOICE RECORDER) • naciśnij przycisk TEST : wskaźnik przesunie się na miejsce między 8 a 10 KOLUMNA 3 zaczyna się tutaj: 180 Jeśli prawy silnik pracuje w trybie hotelowym i nie ma dostępnego GPU, Światło drzwi awaryjnych (Emergency Exit Lights) musi być uzbrojone. 12. SIGNS (znaki) (TYLKO BEZ UśYCIA GPU) • uzbrój EMER EXIT LT Jak juŜ pewnie zdąŜyłeś zauwaŜyć kokpit ATR podąŜa taktyką 'wszystkie światła wyłączone'. W czasie normalnych operacji nie powinny się świecić Ŝadne białe światła. Teraz system anty oblodzeniowy 13. SYSTEM PRZECIW I ANTYOBLODZENIOWY (ANTI-ICING / DE-ICING) • Sprawdź czy wszystkie światła są zgaszone Aktywuj ogrzewanie rurki pilota (Pitot) i okien (Window Heat) poprzez zgaszenie wszelkich białych świateł. Jest to konieczne aby uchronić rurkę i okna kabiny przed zamarzaniem. 14. OGRZEWANIE ŚMIGIEŁ I OKIEN (PROBES HEATING / WINDSHIELD HEATING) • Wygaś wszelkie białe światła Przygotujemy sekcje zmiennej energii AC przez operację wygaszenia białych świateł. Ten system jest zwany zmienną (Wild) energią elektryczna jako Ŝe energia jest przekazywana z róŜną częstotliwością. 15. AC WILD ELEC POWER • Wygaś wszystkie białe światła Wygaś wszelkie białe światła aby system hydrauliczny zaczął wytwarzać energię hydrauliczną. 14. ENERGIA HYDRAULICZNA (HYDRAULIC POWER) • Wygaś wszystkie białe światła • Sprawdź czy świecą światła niebieskiej i zielonej PUMP LO PR i wszystkie inne światła wygasły Emergency Beacon jest zainstalowane w panelu aby poprawić realizm ale nie jest moŜliwe poprawne jego symulowanie w symulatorze lotu. EB przekazuje wiele informacji w przypadku doświadczenia przez samolot sytuacji awaryjnej. Sprawdź czy jest w trybie AUTO 15. EMER LOC XMTR • Sprawdź czy przełącznik jest na AUTO, zabezpiecz i zablokuj KOLUMNA 4 zaczyna się tutaj: Teraz sprawdź system wentylacyjny i wyreguluj temperaturę. 16. WENTYLACJA I TEMPERATURA (AIR BLEED / COMPT TEMP) • Jesli nie uŜywamy GPU • Sprawdź czy wskaźniki COMPT i DUCT pokazują realistyczne wskazania z COMPT SEL na FLT COMPT i CABIN • Jeśli uŜywamy GPU • Wygaś wszelkie białe światła 181 • Ustaw COMPT TEMP jeśli trzeba Wentylacja awioniki (Avionic Vent) została sprawdzona juŜ przy stabilizacji energii elektrycznej wiec następnym tematem jest tlen (oxygen). 18. TLEN (OXYGEN) • • • • Sprawdź wskaźnik wysokiego ciśnienia tlenu Sprawdź obieg tlenu w części z Limitacjami, rozdział Systemy aby określić odpowiednie parametry Zaznacz MAIN SUPPLY na ON: sprawdź czy zgasło światło na przycisku Sprawdź PAX SUPPLY OFF To oznacza Ŝe przycisk nie świeci. Jeśli PAX SUPPLY jest aktywny niebieskie światło ON zaświeca się Teraz detektory dymu w luku bagaŜowym i toalecie powinny być sprawdzone aby zakończyć skanowanie panelu górnego. Detektory dymu aktywują odpowiednie ostrzeŜenia w przypadku gdy zostanie wykryty dym w luku bagaŜowym lub toalecie. 19. COMPT SMK • Wciśnij przycisk TEST SMK aby sprawdzić detektory dymu Notka: Kiedy skończy się test, zresetuj przycisk AVIONICS VENT EXHAUST MODE aby restartować wyciąg wentylatora Sekwencja skanowania panelu górnego jest kompletna teraz piedestał. PIEDESTAŁ (PEDESTAL) Piedestał jest skanowany według poniŜszej sekwencji skanowania panelu zaczynając od dołu panelu i przechodząc do jego części górnej. Jednak pomiń na razie przełącznik kontrolny drzwi, przełącznik ATPCS i system TCAS i zacznij od panelu wprowadzania danych lotu, FDEP. Po więcej informacji dotyczących FDEP sprawdź rozdział Instrumenty Lotu w podręczniku. 1. FDEP (Flight Data Entry Panel) 182 • Sprawdź bazowy czas FDAU, i ustaw jeśli to konieczne • Wprowadź numer lotu w data entry panel (tylko liczby z zakresu 0000 i 7999 są uznawane) Numer lotu to 6509 Teraz sprawdź trymowanie. 2. TRYMY (TRIMS) • Sprawdź działanie ROLL i YAW TRIM • Sprawdź działanie TRIM STBY PITCH, sprawdź czy przełącznik jest chroniony w pozycji OFF Com 1 jest juz aktywne, Teraz trzeba to zrobić z Com 2 i sprawdzić działanie obu. Ustaw Com 1 na 122,90 MHz (Point-a-Pitre traffic) i Com 2 na 127,85 MHz (Fort-de-France ATIS), wtedy zaznacz BOTH na panelu kontrolnym audio aby przesyłać sygnał z Com 1 i Com 2 równocześnie. 3. RADIA • Sprawdź transmisję i odbiór Czas aby włączyć pozostałe instrumenty :-) Najpierw ADF 1 i 2 4. ADF • Zaznacz ADF Teraz aktywujemy Transponder 5. TRANSPONDER • Zaznacz STBY Teraz przesuń się dalej do kontroli silnika i sprawdź idle gate. Idle gate chroni dźwignie mocy przed przesunięciem poniŜej flight idle (jałowy). Jest ono aktywowane automatycznie w przestrzeni powietrznej i dezaktywowane automatycznie kiedy samolot wyląduje. 6. IDLE GATE • Sprawdź czy zgasło światło i bursztynowa banda jest widoczna na dźwigni Przełącznik Emergency audio cancel anuluje wszelkie sygnały alarmowe kiedy są aktywne. Sprawdź czy jest zabezpieczony. 7. ANULOWANIE EMER AUDIO • Sprawdź czy przełącznik jest zabezpieczony i zamknięty Teraz włączymy transponder i ustawimy na czuwanie (standby). Sekwencja testowa nie jest symulowana. 8. TCAS • STBY Otwieramy panel EFIS (Electronic Flight Instrument System) klikając na ikonę: 183 PANEL KONTROLNY EFIS Radar aktualnie nie pracuje ale w prawdziwym samolocie trzeba by było ustawić go teraz na czuwanie (standby). 1. RADAR • Zaznacz tryb STBY Teraz wyświetl EFIS 2. EFIS CONTROL PANEL • • • • Zaznacz EADI ON – sprawdź tryb łączony Zaznacz EHSI ON – sprawdź normalne wyświetlanie Ustaw kontrast EADI i EHSI jeśli to konieczne Zaznacz BRG's jeśli potrzeba Aj – zrobiłeś to bardzo szybko. Jeszcze tylko kilka rzeczy do zrobienia…. Gotowy ? Kontynuujmy na panelu centralnym i głównym. PANEL CENTRALNY INSTRUMENTÓW Sekwencja skanująca panelu moich instrumentów ( grafika pokazuje połączone widoki, jednak moŜesz się przełączać między głównym i centralnym panelem) 184 Strzałka 1: Sprawdź wskaźniki TAT-SAT oraz TAS i zaznacz właściwy ADC 1. TAT-SAT / TAS • Zaznacz właściwe ADC: Dni nieparzyste: ADC 1 Dni parzyste: ADC 2 Porównaj wskazania TAT z informacjami wieŜy Teraz przeskanuj rezerwowe instrumenty i sprawdź właściwe wskaźniki 2. STBY INSTRUMENTS • Sprawdź Ŝadnych flag • Wciśnij pokrętło aby wyprostować horyzont rezerwowy jeśli to konieczne Strzałka 2: Sprawdź czy power management selector jest ustawiony na TO. Sprawdź rozdział Powerplant aby dowiedzieć się więcej o systemie Power management 3. PWR MGT • Sprawdź czy ustawiony na TO Strzałka 3 : (jeśli nie uŜywasz widoków połączonych , przełącz się teraz na panel centralny) Teraz czas aby sprawdzić instrumenty silników. Zacznijmy od pierwszego silnika 4. INSTRUMENTY ENG 1 • Sprawdź: • Ciśnienie oleju • Temperatura oleju 0 realistyczne 185 • • • • • • • Temperatura silnika ZuŜycie paliwa (FF) ZuŜyte paliwo (FU) NH ITT NP TQ • target bug realistyczne 0 0 0 realistyczne 0 0 realistyczne (porównaj z ENG 2) Teraz sprawdźmy kontrolery silnika (sprawdź rozdział Powerplant po więcej informacji), sprawdź czy wszystkie białe światła zgasły 5. ENGINE CONTROLS • Wszystkie białe światła zgaszone Teraz przejdźmy do panelu centralnego aby sprawdzić ciśnienie w kabinie 6. (ciśnienie) PRESSURIZATION • Sprawdź czy wszystkie światła zgasły • Sprawdź pokretło MAN RATE: NORM • Sprawdź wskaźniki ciśnienia w kabinie: • DIFF 0 • RATE 0 • ALT ciśnienie wysokości Stick pusher i stick shaker są systemami chroniącymi samolot przed przepadnięciem i ostrzegającymi załogę. 7. STICK PUSHER / SHAKER • Sprawdź czy zgasło światło FAULT System anty poślizgowy chroni koła przed zablokowaniem podczas hamowania. Sprawdź czy wszystkie światła zgasły. 8. (system antypoślizgowy)ANTI SKID • Sprawdź czy wszystkie światła zgaszone Strzałka 4 Sprawdź Radio Magnetic Indicator i EHSI 1. RMI / EHSI • Porównaj wskazywane informacje Sprawdź wskaźnik prędkości pionowej - VSI 2. VSI • Sprawdź Ŝadnych flag i wskaźnik pokazujący 0 186 Strzałka 5: Sprawdź zegar i prawidłowy czas 3. ZEGAR • Sprawdź czas, wyreguluj jeśli trzeba Teraz sprawdź prędkość – ASI 4. ASI • Sprawdź • nie ma flag • wskaźnik prędkości pokazuje 0 • wskaźnik VMO (Maximum Operating Speed) ustawiony na 250 kt(węzłów) Sprawdź wskaźnik elektronicznego systemu zarządzania EADI, nie wskazuje Ŝadnych flag 5. EADI • Sprawdź – Ŝadnych flag Obok EADI, powyŜej wysokościomierza systemu znajduje się światło ostrzegawcze, GPWS. Naciśnij aby inicjować sekwencję testową. 6. GPWS • Przeprowadź test jeśli trzeba Aby zakończyć przygotowanie kokpitu sprawdź wysokościomierz 7. WYSOKOŚCIOMIERZ • Sprawdź – Ŝadnych flag Teraz jest czas aby ustawić Globalny system nawigacji satelitarnej, GNSS. CóŜ , większość ludzi rozpoznaje termin Flight Management System, FMS który oznacza w sumie to samo co GNSS :-) A więc przejdźmy do FMS ... FMS Potrzebujesz rozdział FMS w samouczku aby dowiedzieć się jak uŜywać FMS ATR. Przeczytaj go. Teraz przejdź poprzez sekcje Preflight oraz te strony: • Identification (identyfikacja), strona IDENT Gdzie wskazywane są typ samolotu, typ silnika, i nawigacyjnej bazy danych • Position Reference Page (Strona rozpatrzenia pozycji) • Teraz przejdź do sekcji Planowania Lotu i stron trasy, stron RTE 1 i RTE 2. • Przejdź przez Departure i Arrivals, strona DEP/ARR do wprowadzenia pasa z którego wyruszymy i SID-a. • Teraz jest czas na zakończenie inicjaizacji ustawień na stronie VNAV • Kiedy wszystko będzie zakończone obejrzyj trasę na Route Legs, strona LEGS i aktywuj trasę! 187 • Później moŜesz sprawdzić stronę Route Data, wprowadzić dane o wiatrach na stronie Wind Input aby zakończyć sekcje przygotowań do lotu. Teraz FMS jest ustawiony i Finalne przygotowania kokpitu (Final Cockpit Preparation) czeka na zakończenie. Po starcie rozdział FMC będzie potrzebny ponownie więc trzymaj go pod ręką ... Final Cockpit Preparation (Końcowe przygotowanie kokpitu) Przejdź do panelu górnego aby włączyć znaki ostrzegawcze (signs). Panel Memo jest na panelu centralnym. 1. SIGNS (znaki) • Zaznacz NO SMOKING (Nie palić) i SEAT BELTS (zapiąć pasy) – Sprawdź panel Memo Sprawdź pole Landing elevation w systemie ciśnienia (centralny panel) 2. LANDING ELEVATION • Jeśli QNH jest uŜywane, zaznacz pole landing elevation • Jeśli QFE jest uŜywane, ustaw 0 ft As Le Raizet nie oferuje ATIS jednak wróć do panelu głównego. 3. ATIS • Uzyskaj informacje ATIS Ciśnienie barometryczne wynosi 30,12 in Hg / 1020 mbar 4. ALTIMETERS (wysokościomierz) • Zaznacz odpowiednie baro • Sprawdź wskaźniki V-Speeds zawsze zaleŜą od wagi, długości pasa i warunków pogodowych. 5. BUGS (znaczniki) • Zaznacz znaczniki prędkości ASI Zewnętrzne znaczniki Niska wartość (zielony znacznik) Wewnętrzny znacznik (Ŝółty znacznik) Zaawansowana wartośc (biały znacznik) NajwyŜsza wartość (czerwony znacznik) V1 V2 końcowa prędkośc startowa Min.prędkośc Icing 104 kts 110 kts 129 kts 153 kts Znacznik prędkości V2 + 5 115 kts • Zaznacz znaczniki TQ (Torque) Ustaw ręczne znaczniki na wartość TO (takeoff) (TQ = 88.9%) 6. TRIMS (trymy) • Zresetuj trymy ROLL i YAW na zero • Ustaw trym PITCH dla startu (takeoff) 188 7. COM / NAV • Ustaw częstotliwości COM / NAV COM 1: COM 2: NAV 1: NAV 2: ADF 1: ADF 2: 122.90 MHz (Le Raizet Traffic) 127.85 MHz (Fort de France ATIS) 112.90 MHz (Point a Pitre VOR) 113.30 MHz (Fort de France VOR) 329.0 MHz (Fort er France NDB) 273.0 MHz (Melville Hall NDB) Teraz wykonamy test silników 8. ENG TEST • Przekręć ATPCS na ARM • Sprawdź czy świeci zielona lampka ATPCS ARM • Przekręć ATPCS na pozycje ENG • Sprawdź czy wspólne światła ENG UPTRIM świecą • 2.15 sekund później sprawdź czy światło ATPCS ARM zgasło 9. FUEL QUANTITY • Testuj FUEL QTY i sprawdź LO LVL (Low level) • Sprawdź czy oba zbiorniki są zatankowane symetrycznie i w całości odpowiada paliwu w planie lotu 2,037 lbs / 924 kg 10. SEAT, SEAT BELTS, HARNESSES AND RUDDER PEDALS • Członkowie załogi dopasowują siedzenia i pasy oraz pasy boczne i pedały sterów. Before Taxi (przed kołowaniem) Nie potrzebne dla tego samouczka ;-) 1. LOAD SHEET (dziennik załadunku) • Sprawdź load sheet Karta danych startowych tak samo jak karta danych lądowania są załączone do podręcznika lotu samolotu (Aircraft Flight Manual), AFM 2. TAKE OFF DATA (dane startowe) • Przygotuj karte danych startowych 3. PARKING BRAKE (hamulce postojowe) • Sprawdź czy dźwignia na PARKING Prosimy o zezwolenie na start 4. START UP CLEARANCE (Zezwolenie na start) 189 • Otrzymaj od załogi naziemnej zezwolenie • Otrzymaj od ATC zezwolenie na start Zamknij drzwi naciskając Shift+E. Panel kontroli drzwi jest na panelu górnym. 5. DRZWI • Sprawdź czy wszystkie drzwi są zamknięte. Beacon wskazuje Ŝe silniki będą niedługo uruchamiane. Powinno być włączone ale sprawdź to raz jeszcze 6. BEACON • Zaznacz (albo potwierdź) przełącznik BEACON na BEACON Teraz przygotujemy do zwolnienia hamulca śmigła silnika No. 2. 7. ENGINES • In HOTEL MODE • Naciśnij przycisk AUX HYD PUMP (Panel Górny) • Sprawdź czy świeci światło READY • Sprawdź czy teren wokół silnika drugiego i śmigła jest czysty • Opuść PL (dźwignia mocy) na dół do GI (Ground Idle) i ogłoś 'PROPELLER BRAKE OFF' (Panel kontroli silnika) • Przełącz hamulec śmigła na OFF (Wróć na panel górny) • Sprawdź czy oba niebieskie światła hamulca śmigła zgasły na panelu kontrolnym i panelu memo • Sprawdź czy światło UNLK błysnęło i potem zgasło • Monitoruj czy NP (Propeller Rotation speed) rośnie (zamknij górny panel i otwórz centralny) • Kiedy NP ustabilizuje się (15%) przełącz CL (Dźwignia mieszanki) na AUTO (otwórz panel kontroli silników) Notes • Sekwencja zwalniania hamulca śmigła musi być rozpoczęta tylko jeśli niebieskie światło READY świeci • Jeśli naciśniesz DC AUX PUMP pulsacyjnie, DC auxialiary pump uruchomi sie na 30 sekund wtedy zatrzyma się dopóki nie rozpoczniemy sekwencji zwalniania hamulca śmigła • Jeśli Gpu jest uŜywane (GPU nie uŜywane przejdź do tematu 9) • Znaki (Signs) • Uzbrój EMER EXIT LT • ENG 2 START • SprawdŜ czy światło EEC FAULT zgasło • Sprawdź czy światło PEC FAULT zgasło • Zaznacz selektor ENG START na START A & B • Sprawdź czy teren przy prawym silniku i koło śmigła jest czysty • Ogłoś 'START ENGINE 2' i monitoruj start • Wcisnij przycisk START 2 ,światło ON zaświeci (elektroniczny rozrusznik załączony) • Ogłoś 'NH' kiedy zacznie rosnąć NH • Przy przejściu przez 10% NH • Przesuń CL na FTR Notka: Przejście z FUEL SO na FTR jest moŜliwe pomiędzy 10 a 19 % NH jeśli ITT) > 200°C • Monitoruj przez 10 sekund: 190 840°C < ITT < 950°C zapisane w dzien niku pokładowym ITT > 950° FUEL SO ITT > 840° dłu Ŝej niŜ 20 sekund FUEL SO • Kiedy NH osiągnie około 45% , monitoruj czy światło ON na przycisku START 2 zgaśnie • Kiedy NH osiągnie około 61.5% , monitoruj czy światło FAULT na DC GEN 2 zgaśnie • Sprawdź stabilizacje silnika według wskazań wzkaźników: NH 67% ± 2% ITT 580° ± 50°C FF (Fuel Flow) 11 0 kg/h (243 lb/h) Notka: Wskaźnik TQ zawodzi kiedy CL jest na pozycji FTR • Przesuń CL na AUTO. Sprawdź czy swiatło low pitch swieci. Sprawdź czy NP ustabilizowało się na 70.8% • Zaznacz seektor ENG START na OFF – START ABORT 8. MAIN ELECTRICAL POWER (GŁÓWNA MOC ELEKTRYCZNA) • Zaznacz DC EXT PWR OFF • Monitoruj czy swiatło DC GEN 2 FAULT zgasło • Poproś załoge naziemną o odłączenie zewnętrznej energii W FS jest to niekonieczne gdyŜ energia zewnętrzna odłączana jest gdy hamulec postojowy jest zwalniany. Otwórz panel górny i sprawdź AC Wild Power 9. AC WILD ELEC POWER • Sprawdź czy wszystkie światła oprócz ACW GEN 1 FAULT zgasły 10. HYDRAULIC POWER • Sprawdź czy wszystkie światła zgasły Zamknij panel górny i kontynuuj na panelu centralnym sprawdzanie klap. 11. FLAPS • Ustaw na pozycje startową – Sprawdź pozycje na wskaźniku pozycji klap. Zaznacz klapy 15° 12. ANTI SKID • Przygotuj test anti skid (antypoślizgowy) – sprawdź czy nie zostało Ŝadnego świecącego światła F Aktualnie nie ma załogi naziemnej ale to jest to co powinna ona zrobić w prawdziwym świecie 13. GROUND CREW CLEARANCE • Poproś: • kliny • Podpora ogona • interkom • Wyświetlony sygnał hand usunięte usunięta odłączony wyświetlony po stronie LH 14. COM / NAV • Radar na pozycji STBY 191 15. BEFORE TAXI CHECK-LIST (Checklista przed kołowaniem) • Ukończona Teraz checklista przed kołowaniem (Before Taxi) jest skończona i jesteś gotowy do kołowania. W przypadku gdy chcesz uŜywać FS ATC, połącz się z Le Raizet traffic (122.90 MHz) i ogłoś zamiar kołowania. Pamiętaj Ŝe silnik No. 1 nie jest jeszcze uruchomiony (aby zaoszczędzic trochę paliwa) i ATR będzie znosiło w lewo gdy zaczniesz wypychanie. Taxiing (KOŁOWANIE) Tak szybko jak tylko otrzymasz zgodę na kołowanie zwiększ trochę (!) ciąg i przygotuj się do opóźnienia kiedy hamulce ATR zostaną zwolnione. Być moŜe dobrym pomysłem byłoby nie kołowanie na razie i przejście przez poniŜsze punkty kiedy samolot jest gotowy do kołowania na drodze kołowania ale jeszcze nie przemieszcza się. Oczywiście moŜesz pracować w na tej liście w czasie kołowania jeśli uwaŜasz Ŝe sobie poradzisz... 1. TAXI CLEARANCE (Zgoda na kołowanie) • Uzyskana 2. EXTERNAL LIGHTS (Zewnętrzne swiatła) • Ustawione jeśli trzeba 3. BRAKES (hamulce) • Hamulce postojowe zwolnione • Sprawdź hamulce 4. TAKE OFF DATA (Dane startowe) • Sprawdź ponownie warunki startu • Sprawdź ustawienia znaczników V 5. ATC CLEARANCE (Pozwolenie ATC) • Uzyskane 6. FLIGHT INSTRUMENTS (Instrumenty Lotu) • Skanuj panel instrumentów, sprawdź czy nie ma Ŝadnych niepoŜądanych alarmów na wskaźnikach • Sprawdź na zakręcie • horyzont • Kurs i połoŜenie • Kulkę (wskazującą odchylenie) Teraz przygotuj do startu silnik no. 1 – moŜe lepiej zatrzymaj kołowanie??? Teraz ta sama procedura jak dla silnika No. 2 więc nic naprawdę nowego. 7. ENG 1 START • Sprawdź czy zgasło światło FAULT EEC 192 Sprawdź czy zgasło światło FAULT PEC Przełącz ENG START na pozycje START A & B Sprawdź czy teren wokół silnika I śmigieł jest czysty Nacisnij przycisk START 1 ,zaświeci się światło ON (elektryczny rozrusznik załączony) Monitoruj obroty silnika (NH) • Po przejściu przez 10% NH • Przesuń CL (condition lever) na pozycje FTR Note: Przejście z FUEL SO na FTR jest moŜliwe pomiędzy 10 a 19 % NH jeśli ITT(Inter Turbine Temperature) > 200°C • Monitoruj przez 10 sekund: 840°C < ITT < 950°C zapisane w log booku ITT > 950° FUEL SO ITT > 840° dłu Ŝej niŜ 20 sekund FUEL SO • Kiedy NH osiągnie około 45% , monitoruj czy światło ON na przycisku START 2 zgaśnie • Kiedy NH osiągnie około 61.5% , monitoruj czy światło FAULT na DC GEN 2 zgaśnie • Sprawdź stabilizacje silnika według wskazań wzkaźników: NH 67% ± 2% ITT 580° ± 50°C FF (Fuel Flow) 110 kg /h (243 lb/h) Notka: Wskaźnik TQ jest niepotrzebny kiedy CL jest na pozycji FTR • Przestaw CL na AUTO. Sprawdź czy swiatło low pitch świeci. Sprawdź NP jest ustabilizowany 70.8% • Przełącz ENG START na OFF – START ABORT • • • • • 8. AIR BLEED • Sprawdź czy wszystkie światła wygasły • COMPT TEMP SELECTOR jeśli trzeba Teraz moŜesz zamknąć panel górny i sprawdź piedestał jeśli drzwi kokpitu są zamknięte. 9. DRZWI • Luk komunikacyjny kokpitu zamknięty Jeszcze raz panel górny... 10. AC WILD ELEC POWER • Sprawdź czy wszystkie światła zgaszone Otwórz panel Autopilota (Shift+8) 11. AUTOMATIC FLIGHT CONTROL SYSTEM, AFCS • Zaznacz • Wyznacz wysokość (13,000 ft) przez przekręcenie selektora wysokości • HDG Lo BANK z kursem pasa (290°) • IAS z V2 + 5 kts (115) • Otwórz panel kontrolny EFIS i zaznacz RNV jako źródło pracy FMC, źródło dla wyświetlanych informacji nawigacyjnych na EADI i EHSI. • Zaznacz tryb MAP do wyświetlania trasy, nastaw zakres EHSI uŜywając strzałki ↑ i ↓ • Zaznacz CPL (Auto Pilot Coupling) na stronie PF (Pilot Flying) Przejrzyj procedure startu z pasu 29 Le Raizet Runway: Wykres dla lotniska Le Raizet mówi nam Ŝe będziemy się wspinać z Le Raizet podąŜając kursem pasa dopóki nie osiągniemy 1,000 ft lub 5 miles od PPR VOR/DME. Wtedy skręcimy w prawo przechwytując radial PPR R-347 kursu 167° do PPR VOR/DME. Wtedy p rzechwycimy radial PPR R-175 do DOM NDB. 193 Pamiętaj Ŝe teren na południowy zachód od lotniska się wspina więc skręć w prawo jeśli trzeba. 12. TAKE OFF BRIEFING (Wskazówki startu) • • • • • • Standard calls (Standarowe wywołania) W przypadku awarii przed V1, CAPT powie 'STOP' i podejmiemy kaŜda potrzebną akcję zatrzymania Powyzej V1 start będzie kontynuowany i Ŝadna akcja nie będzie podejmowana oprócz poleceń CAPT Pojedyncza procedura silnika Zwiększanie wysokości Zgoda na odlot 13. CABIN REPORT • Otrzymamy raport o kabinie od personelu pokładowego Przycisk testu konfiguracji jest na panelu kontrolnym silników 14. TO CONFIG TEST • Naciśnij TO CONFIG TEST i sprawdź czy nie ma alarmów 15. TAXI CHECKLIST (checklista kołowania) • zakończona Okay, teraz ATR jest gotowy do 'przetaczania'. Weź go na pas 29 który jest aktywnym pasem gdy załadowałeś temat pogodowy 'Flight 1 ATR72-500 Tutorial' . Before Take Off (Przed Startem) Tylko kilka pozycji zanim dlecimy ... Zwolnienie gust lock jest bardzo waŜne ... 1. FLIGHT CONTROLS (Kontrolery Lotu) • Zwolnij gust lock • Sprawdź pełny ruch i swobodę poruszania PITCH, ROLL (sprawdź światło SPOILER), YAW Sprawdź ATC dla zgody na start 2. TAKE OFF CLEARANCE (Zgoda na start) • Udzielona Sprawdź panel górny dla świateł i wentylacji. 3. AIR BLEED (wentylacja) • Zaznacz oba BLEED VALVES na NORM FLOW 4. EXTERNAL LIGHTS (światła zewnętrzne) • Zaznacz światła STROBE • UŜyj świateł TAXI i TO i LAND aby zminimalizować ryzyko zderzenia z ptakami podczas TO 194 Sprawdź CCAS na głównym panelu. Sprawdź rozdział CCAS & MFC po więcej informacji. 5. CCAS • Zaznacz TO INHI Sprawdź piedestał ... 6. TRANSPONDER • Zaznacz jeśli trzeba – nie jest to jeszcze potrzebne... 7. TCAS • AUTO tryb, ustaw zasięg na 6nm i dla trybu AboVe 8. COM / NAV • Radar jeśli trzeba Przejdź do panelu kontroli silnika 8. ENGINES • Sprawdź obie CL na pozycje AUTO 9. FLIGHT CONTROLS • Kurs pasa w linii, wycentruj dodatkowy FD BAR 10. BEFORE TAKE OFF CHECKLIST • Skończona Teraz ATR jest gotowy do drogi. Weź głęboki wdech i lecimy. Take Off (START!!) 1. Zawiadom 'TAKE OFF' 2. ZWOLNIJ HAMULCE 3. ZACZNIJ ODLICZAĆ 4. PRZEMIEŚĆ OBA PL DO POWER LEVER NOTCH Kliknij prawym przyciskiem myszy na power levers na panelu kontroli silników. Obserwuj prędkość i instrumenty silników podczas startu 5. SILNIKI • Sprawdź czy aktualne TQ pasuje do TQ startu (ręczny znacznik). Jeśli trzeba przesuń PL dodając TQ • Sprawdź 100% NP (+ 0.8% i -0.6%) po osiągnięciu 60 kt 195 • Sprawdź czy świeci ATPCS ARM • sprawdź znacznik FDAU (Flight Data Acquisition Unit) wyświetlający wartość RTO (Reserve Take–off) • powiedz 'POWER SET' (Moc ustawiona) 6. PRĘDKOŚĆ • Zakomunikuj 'Seventy Knots' (siedemdziesiąt węzłów) odczytane na ASI i porównaj ze wskazaniami rezerwowego ASI Zrobione przez VFO (Virtual First Officer) • Porównaj prędkość odczytaną na ASI i zakomunikuj 'I have control' (mam kontrole) • Zakomunikuj 'V1' Zrobione przez VFO • Zakomunikuj 'Rotate' na VR (Rotation speed) Zrobione przez VFO 7. AIRCRAFT HANDLING (Prowadzenie samolotu) • na VR, obracaj powoli średnio wznosząc się na ustaloną wysokość. Wtedy przyspiesz stopniowo do VmLBO 8. LANDING GEAR • Komunikat 'Positive Climb' (wznoszenie) Zrobione przez VFO • Rozkaz 'Gear Up (podwozie w górę)' • Przestaw dźwignię L/G do góry – sprawdź czy wszystkie światła zgasły 9. AFCS (Automatic Flight Control System) • Załącz YD (Yaw damper) Po oderwaniu się od ziemi podąŜaj według paska flight directora i przygotuj checkliste Po Starcie (After Take Off). After Take Off (Po starcie) Ustaw wysokość (1,500 ft) postępując według następujących kroków. MoŜesz pracować w czasie lotu albo pauzując FS. 1. SILNIKI • Rozkaz 'Climb Sequence' 2. AFCS (Automatic Flight Control System) • Zaznacz tryb NAV aby podąŜac drogą zaprogramowaną w FMC • Powoli zmniejszaj zaznaczoną prędkość i podąŜaj według paska flight director (powiedzmy 150 kts) Kieruj się paskiem zarządcy lotu i powoli zbliŜ się do wytycznych pionowych. Nie goń pasków, zwłaszcza paska pionowego poniewaŜ lecisz teraz zbyt wolno. Wybranie 170 kts kończy się wzbudzeniem nurkowania – Powoli obniŜ nos samolotu i pozwól nabrać szybkości ATR 3. SILNIKI • Sprawdź czy Pl są na notch 196 • Ustaw PWR MGT na CLB 4. AIR BLEED(wentylacja) • Przełącz oba BLEED VALVES na ON jeśli jeszcze nie są zaznaczone – Przełączniki bleed są na panelu górnym i oba powinny być przełączone na ON 5. EXTERNAL LIGHTS (światła zewnętrzne) • Ustaw jeśli trzeba – powinieneś wyłączyć światła Taxi i Wing 6. ZNAKI • Ustaw przełącznik NO SMOKING na OFF. 7. SILNIKI • Sprawdź czy aktualne TQ pasuje do TQ wznoszenia, zwiększ jeśli trzeba. 8. KLAPY • Przechodząc VMLB0 (153 kts), rozkaŜ 'Flaps 0' • Przesuń dźwignie kontroli klap na 0, komunikat 'Flaps 0' kiedy pozycja wskaźnika pokaŜe 0. 9. AFCS • Ustaw ADU mierzące IAS do poŜądanej prędkości wspinania 170 kts Przechodzenie wysokości zmiany ( podczas tego samouczka nie wzniesiemy się ponad FL -130 w ten sposób nie będziemy zmieniać standardowego ciśnienia). 10. WYSOKOŚCIOMIERZ (Nie w tym samouczku) • Ustaw altimeter na standardowe ciśnienie 1013 Hpa / 29.92 in Hg 11. AFTER TAKE OFF CHECKLIST ( LISTA PO STARCIE) • Skończona Teraz ATR powinien lecieć juŜ sam a ty moŜesz siąść wygodnie i zrelaksować się trochę patrząc jak ATR wspina się na wysokość przelotową. Cruise (PRZELOT) Kiedy polecimy na wysokości przelotowej moŜesz przewrócić parę stron FMS. Strony PROGRESS i ACT RTE LEGS pokazują informacje z lotu. Sprawdź zwłaszcza stronę PROGRESS która takŜe pokazuje kiedy powinieneś rozpocząć zniŜanie ale najpierw parę punktów... 1. SILNIKI Po przyspieszeniu do prędkości przelotowej (około 210 kts) powinny być wykonane: • Zaznacz PWR MGT na CRZ • Sprawdź aktualną torque porównując z przelotową torque. Zwiększ jeśli trzeba. 197 2.ZNAKI • Ustaw przełącznik SEAT BELTS jeśli trzeba To jest mało prawdopodobne, Ŝe napotkasz warunki oblodzenia, ale przygotuj się, na napotkanie warunków oblodzenia lecąc inną trasą ... 3. FLIGHT CONDITIONS (WARUNKI LOTU) • Obserwuj • Jeśli występują warunki oblodzenia ANTI-ICING (anty-oblodzenie) MODE SEL (wyznaczony tryb) MINIMUM ICING SPEEDS (minimalne prędkości przy oblodzeniu) ICE ACCRETION (przyrost lodu) PERFORMED (wykonane) AUTO BUGGED AND OBSERVED (wyznaczone i obserwowane) MONITOR (monitoowany) • Operacje przy przyroście lodu PROP – HORNS – SIDE WINDOWS zatwierdź ON (śmigło, czujniki, okno) MODE SEL (wybór trybu) zatwierdź AUTO ENG DE-ICING (odladzanie silnika) zatwierdź ON AIRFRAME DE-ICING (odladzanie płatów) ON MINIMUM ICING SPEEDS zatwierdź BUGGED AND OBSERVED (Minimalne prędkości przy oblodzeniu) (wyznaczone i obserwowane) • Jeśli pojawią się znaczne drgania • Cls 100 ORVD przez nie mniej niŜ 5 minut Otwórz FMS jeszcze raz i sprawdź stronę PROGRESS – ATR nie oferuje pomocy VNAV więc musisz trzymać oczy na FMS jako Ŝe nie chcesz pominąć Top-of-Descent. Być moŜe juŜ zauwaŜyłeś paski ścieŜki schodzenia (glideslope) wyświetlone na EADI i EHSI. Zamiast 'G' wskazywane jest 'V' informując Cię Ŝe wskazuje odchylenie pionowe (vertical). FMS oblicza ścieŜkę pionową na podstawie podanych ograniczeń wysokości i wyświetla odchylenie samolotu od ścieŜki pionowej. Zapamiętaj Ŝe faza przelotu nie jest wskazywana, tak więc odchylenie podczas przelotu jest normalne ! MoŜesz sprawdzić odchylenie pionowe takŜe na drugiej stronie strony PROGRESS. Jest wskazywana w stopach i jak widzisz na grafice poniŜej wskazuje Vertical track Error (VTK Error) jako +518 ft co oznacza Ŝe jestem 518 poniŜej (!) obliczonej ścieŜki. W drugiej linii po prawej jest wskazywana potrzebna vertical speed (VS REQ) aby osiągnąć podane ograniczenie wysokości. Jeśli zbliŜasz się do ToD (Top of Descend) zielony pasek zacznie poruszać się w dół i powinieneś spróbować go przechwycić – pamiętaj Ŝe VNAV ATR-a jest tylko doradczym VNAV, wiec musisz wyznaczyć tryb pionowy autopilota ręcznie. Kiedy róŜnica pionowa będzie około 1,000 ft, ustaw wstępnie 198 wysokość 2,200 ft na panelu autopilota. Tryb ALT Hold zacznie być aktywny i aby zacząć zniŜanie musisz zaznaczyć tryb VS lub IAS rozpoczynając zniŜanie. Pamiętaj aby przestawić do tyłu ciąg na Flight Idle (raz kliknij prawym przyciskiem myszy) jeśli nie chcesz mieć zbyt duŜej prędkości podczas zniŜania. W tym samouczku zaznacz tryb VS (Vertical speed) i wyznacz -1,500 ft aby zainicjować opadanie. Sprawdź na stronie PROGRESS jaka prędkość jest potrzebna i zwiększ opadanie samolotu jeśli trzeba. Trzymaj oko na prędkościomierzu jeśli nie chcesz lecieć zbyt szybko. Coś koło 240 kts będzie dobrze. Descent (zniŜanie) Sprawdź pogodę nad Fort-de-France ustawiając na ATIS częstotliwość 127.85 MHz w COM 2. Sprawdź czy klawisze transmisji (Transmission) są zaznaczone na BOTH na Audio Control Panel, co sprawi Ŝe będziesz słuchał oba radia COM 1 i 2 jednocześnie. 1. FLIGHT CONDITIONS (warunki lotu) • Obserwuj • Stosowne odladzanie lub anty-oblodzenie do lądowania USTAWIONE jeśli trzeba Teraz sprawdź CCAS dla jakichkolwiek alarmów 2. CCAS • Naciśnij przycisk RCL i sprawdź status samolotu Słuchałeś ATIS ? 3. WEATHER AND LANDING INFORMATION (Pogoda i informacje do lądowania) • Uzyskaj wszystkie potrzebne informacje Sprawdź w FMC, stronę VNAV dla aktualnej wagi, powinna być około 19,970 kg / 44,020 lbs. 4. LANDING DATA (Dane lądowania) • Określ wagę lądowania, konfiguracje i prędkość • Wypełnij karte danych • Sprawdź pole wysokości lądowania na wskaźniku LANDING ELEVATION jeśli uŜyty jest QNH (lub 0 jeśli QFE jest uŜyte) Teraz czas ustawić znaczniki prędkości aby przygotować się do lądowania. 5. BUGS (znaczniki) • znaczniki ASI External Bugs (zewnętrzne znaczniki) Niska wartość (Ŝółty) Zaawansowana wartość (czerwone) NajwyŜsza wartosć (białe) Internal Bug (wewnętrzne znaczniki) (zielony znacznik) VGA VmLB0 normalne warunki lub VmLB15 warunki oblodzenia 132 kts Minimalna prędkość przy oblodzeniu 118 kts VApp 112 kts • Ustaw znaczniki TQ 199 113 kts Ustaw ręczne znaczniki na GA (Go around) torque (TQ = 100%) Teraz weź mapy Fort-de-France i przeczytaj co wiesz o procedurze zbliŜania ;-) 6. APPROACH BRIEFING (Instrukcje podejścia) • • • • • • minimalna bezpieczna wysokość pogoda procedura zbliŜania wysokość decyzyjna procedura go around alternatywny i specjalny czas paliwa Czas aby pasaŜerowie wrócili na miejsca. 7. ZNAKI • Ustaw przełącznik SEAT BELTS na SEAT BELTS 8. DESCENT CLEARANCE (Pozwolenie na zniŜanie) • Uzyskane 9. AFCS • Ustaw podaną wysokość • Ustaw tryb IAS lub VS jesli trzeba • UŜywaj PTW i PL jeśli to potrzebne do zniŜania 10. DECENT CHECKLISTS (Lista zniŜania) • zakończona Approach (ZbliŜanie) Kiedy zaczniesz zniŜać sie przez 5,000 ft przygotuj się do końcowego zbliŜania.Przestaw znak NO SMOKING na ON jeśli nie zrobiłeś tego jeszcze. 1. ZNAKI • Ustaw przełącznik NO SMKG na NO SMOKING Tak długo jak nie będziesz latał w sieci, będziesz zawsze latał według US system który ustawia poziom przejściowy (transition level) na 18,000 ft. Sprawdź ATIS dla prawidłowych ustawień barometru lub jeśli wolisz ustaw je naciskając 'B' . 2. WYSOKOŚCIOMIERZE • Wyreguluj ustawienia wysokościomierzy po przejściu poziomu przejściowego i porównaj wskazania Przejdź na centralny panel i sprawdź ciśnienie w kabinie ... 3. WYRÓWNANIE CIŚNIENIA 200 • Sprawdź wysokość kabiny UWAGA: Max ∆P dopuszczona do lądowania : 0.35 PSI 4. PRĘDKOŚC KONTRA OBLODZENIE AOA • Sprawdź i ustaw 5. ZEWNĘTRZNE ŚWIATŁA • Ustaw światła TAXI i TO i LAND na ON :-) 6. RAPORT Z KABINY • Otrzymasz raport z kabiny od personelu pokładowego 7. APPROACH CHECKLIST (Lista ZbliŜania) • Skończona Before Landing (Przed lądowaniem) Teraz przygotujemy się do końcowego podejścia. 1. WYSOKOŚĆ ZMNIEJSZONEJ PRĘDKOŚCI PRZELOTU • Sprawdź wysokość • Przesuń oba PL w dół do FI i zredukuj prędkość Mapy zbliŜania kaŜą nam zejść na 2,100 ft. W przypadku gdy Flight Idle nie jest jeszcze ustawione, obniŜ power levers do flight idle i zwolnij ATR. Kiedy osiągniesz 180 kts i ustawisz klapy na 15 kontynuuj zbliŜanie według listy 2. MINIĘCIE 180 KTS • Rozkaz 'Flaps 15' • Zaznacz klapy 15 3. MINIĘCIE 170 KTS • Rozkaz 'Gear Down' • Opuść podwozie – PWR MGT TO ZauwaŜ: NP pozostaje niezmienione • Tak szybko jak trzy zielone światła zaświecą komunikat 'Flaps 15 – Landing Gear Down' • Sprawdź czy światła TLU OK LO SPD zaświeca 4. MINIĘCIE 150 KTS • Rozkaz 'Flaps 30' • Zaznacz klapy 30 – komunikat 'Flaps 30' • Dopasuj PL aby utrzymywać Vapp ale nie niŜej niŜ VMCL 5. BEFORE LANDING CHECKLIST (lista przed lądowaniem) • Zakończona 201 Landing (lądowanie) • Komunikaty • '500 feet above minimum' • '100 feet above' • 'Minimum, Decide' • Zakomunikuj LAND lub GO AROUND (stosownie) • Naciśnij przycisk odłączenia AP dwukrotnie • Sprawdź parametry lotu • Sprawdź automatyczne schowanie IDLE GATE i przyziemiaj • Kiedy wylądujesz , ustaw PL zaznaczając GI (Ground Idle) • Sprawdź i zakomunikuj 'Both low pitch lights illuminated' • UŜyj rewersa jeśli to konieczne • Kontroluj sterowanie kołem nosowym Go Around (OKRĄśENIE) Miej nadzieje ze nie będziesz tego potrzebował • • • • Komunikat 'Go Around' Wciśnij przycisk GO AROUND na Pls Przesuń Pl do rampy Zawołaj 'Flaps one notch', skręć ściezką GO AROUND na danej wysokości • Przesuń klapy o jedno nacięcie • Sprawdź NP = 100%, zwiększ jeśli trzeba • PodąŜaj za paskiem FD i anuluj alarm AP Disconnect • Przyspiesz lub utrzymaj GVA • Kiedy jest zachowane pozytywne wznoszenie • Komunikat 'POSITIVE CLIMB' • Komenda 'GEAR UP' • Tak długo jak wznoszenie jest nieustabilizowane wciągnij L/G i zaznacz HDG/IAS • Komunikat 'Flaps X' kiedy wskazywane • Monitoruj • postawę nachylenia • postawę skrętu • prędkość • ścieŜkę lotu • parametry silnika After Landing (Po lądowaniu) Kiedy oczyścisz pas jest czas na After Landing Checklist, zapytaj wieŜe o instrukcje kołowania do parkingu. 1. FLIGHT CONTROLS (Kontrolery Lotu) 202 • Rozkaz 'Flaps 0' • Zaznacz klapy 0 i zresetuj TRYMY • Ustaw GUST LOCK i sprawdź czy kontrolery PITCH i ROLL są ZABLOKOWANE CóŜ to nie jest moŜliwe Ŝeby w FS zablokować kontrolery lotu 2. ZEWNĘTRZNE ŚWIATŁA • Ustaw światła LAND i STROBE na OFF 3. ZAPŁON • Sprawdź selektor ENG START na OFF-START ABORT Nie potrzebujemy więcej NAV i ADF więc wyłącz je. 4. COM / NAV • Przestaw na OFF nie potrzebne oprzyrządowanie • Transponder na STBY • Radar na STBY Test ATPCS 5. ENG TEST (Ostatni lot w dniu) Stan: – – – – Oba Cl (Condition lever) na AUTO Oba Pl (Power Lever) na GI ATPCS przycisk wyłączony. OFF gaśnie PWR MGT na pozycje TO ARM pozycja –światła ARM świecą na zielono – Wskazania Torque wzrastają – Wskaźniki NP i NH spadają ENG pozycja: – Zaznaczony torque silnika spadnie poniŜej 18% – Przeciwny silnik: – Torque nie zmienia się – UPTRIM światła świecą – Światła Bleed FAULT świecą – NP i NH rośnie powoli – 2.15 sekund później – Odpowiednie śmigło jest ustawiane automatycznie w chorągiewkę – ARM światło zielone zgasło Wyłącz TCAS 6. TCAS (pas opuszczony) • zaznacz STBY 7. SILNIKI 203 • Zaznacz silnik 1 CL na FTR potem FUEL SO Notka: Po ostatnim locie w tym dniu utrzymaj pozycję feather przez 20 sekund przed wybraniem FUEL SO ( wymagane do sprawdzenia zdolności utrzymania oleju) • Zanotuj i zresetuj FU (ZuŜycie Paliwa) 8. AFTER LANDING CHECKLIST (lista po lądowaniu) • kompletna Parking Uwaga: Tak często jak moŜliwe, parkuj samolot z wiatrem w stosunku do nosa na godzinie 10 aby zmniejszyć hałas i interferencje wydechu gaz podczas trybu hotelowego 1. HAMULEC PARKINGOWY • Ustaw hamulec postojowy i sprawdź jego ciśnienie 2. FLIGHT CONTROLS (Ostatni lot w dniu) • • • • Zwolnij gust lock Pchnij kolumnę kontroli z nosem w dolnej pozycji Przeprowadź procedure STICK SHAKER / PUSHER TEST Ustaw gust lock i sprawdź PITCH i ROLL zablokowane 3. MAIN ELEC POWER (tylko gdy GPU jest uŜywane) • Sprawdź podłączenie przez załoge naziemną jednostki zasilania zewnętrznego Dostępnetylko przy włączonym hamulcu parkingowym • Sprawdź czy światło DC EXT PWR AVAIL świeci • Zaznacz DC EXT PWR ON 4. SILNIKI • W trybie hotelowm • Zaznacz silnik 2 CL na FTR • Sprawdź czy światło READY świeci • Włącz PROP BRK • Sprawdź czy światło UNLK świeci a potem gaśnie • Zanotuj i zresetuj FU • Jeśli uŜywane jest GPU • Zaznacz silnik 2 CL na FTR potem FUEL SO 5. PALIWO • Ustaw oba przełączniki pomp FUEL na OFF 6. ZNAKI • Ustaw przełącznik SEAT BELTS na OFF 7. GROUND CONTACT (kontakt z ziemią) 204 • Jeśli trzeba 8. PARKING CHECKLIST (Lista parkowania) • Zakończona 9. TAIL PROPELLER • Jeśli trzeba Leaving the aircraft (opuszczenie samolotu) OXYGEN MAIN SUPPLY (główne zaopatrzenie w tlen) OFF PROBES HTG / WINDSHIELD HTG (ogrzewanie czujników,okien) OFF ANTI ICING / DE ICING (ALL DEVICES)(Anty-oblodzenie,odladzacze(wszystkie urządzenia)) OFF ZEWNĘTRZNE ŚWIATŁA OFF EFIS CONTROLS OFF RADAR OFF COM OFF • Jeśli GPU nie uzywany • ENG 2 CL FUEL SO • FUEL PUMPS OFF • EMER EXIT LIGHTS DISARM • BATTERIES OFF • Jeśli GPU uŜywany • EMER EXIT LIGHTS DISARM • DC EXT PWR OFF Caution: Before disconnecting the EXT PWR unit from the aircraft, check DC EXT PWR ON light extinguished • BATTERIES OFF • • • • • • • 205