prognoza oddziaływania na środowisko

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA
NA ŚRODOWISKO
ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla wyodrębnionych obszarów położonych
w Dzielnicy Zgorzelec Wschód w Zgorzelcu
Opracowanie:
mgr inż. Rafał Odachowski
Wrocław 2015
Spis treści
1. Wprowadzenie..................................................................................................................... 3
1.1. Podstawa prawna, cel i zakres opracowania ................................................................... 3
1.2. Wykorzystane materiały i metody pracy......................................................................... 3
1.3. Informacje o zawartości, głównych celach projektu MPZP ........................................... 4
2. Ocena stanu i funkcjonowania środowiska oraz tendencje zmian przy braku realizacji
MPZP 5
2.1 Charakterystyka środowiska przyrodniczego ............................................................... 5
2.2. Stan środowiska i występujące zagrożenia ................................................................... 8
2.3. Tendencje przeobrażeń przy braku realizacji MPZP .................................................. 12
3. Analiza ustaleń planu i ocena zgodności z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi........ 13
4. Przewidywany wpływ realizacji ustaleń projektu MPZP na środowisko ......................... 15
4.1. Analiza wpływu ustaleń planu na środowisko ............................................................ 15
4.2. Analiza wpływu na formy ochrony przyrody ............................................................. 17
4.3. Oddziaływanie projektu planu poza obszarem opracowania ...................................... 17
4.4. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko .................. 18
4.5. Kompleksowa ocena skutków wpływu ustaleń MPZP na środowisko przyrodnicze . 18
5. Metody analizy realizacji postanowień projektu planu ..................................................... 19
6. Przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko .................................. 19
7. Przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie
MPZP 20
8. Informacje o celach ochrony środowiska i powiązania z innymi dokumentami .............. 20
9. Streszczenie ....................................................................................................................... 23
2
1.
Wprowadzenie
1.1. Podstawa prawna, cel i zakres opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko ustaleń projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z art. 46 ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, która
jednocześnie ustala zakres merytoryczny opracowania. Zgodnie z art. 17 pkt 4 ustawy z dnia 27
marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym prognozę oddziaływania na
środowisko sporządza organ opracowujący projekt miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (MPZP). Integralną częścią prognozy jest załącznik graficzny.
Prognoza obejmuje obszar objęty projektem MPZP, wraz z obszarami pozostającymi
w zasięgu oddziaływania wynikającego z realizacji ustaleń planu. Sporządzenie planu zostało
zainicjowane uchwałą Nr 355/2013 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 24 września 2013 roku
w sprawie przystąpienia do sporządzenia Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
dla wyodrębnionych obszarów położonych w Dzielnicy Zgorzelec Wschód w Zgorzelcu,
zmienionej uchwałą Nr 9/2014 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 30 grudnia 2014
Celem sporządzenia prognozy jest ocena skutków (zarówno negatywnych, jak
i pozytywnych), jakie mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu oraz realizacji
ustaleń projektu planu na środowisko, a w szczególności na różnorodność biologiczną, ludzi,
zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne
oraz zabytki, z uwzględnieniem wzajemnych powiązań między tymi elementami.
W opracowaniu przedstawiono analizę stanu i funkcjonowania środowiska, jego
zasobów i innych uwarunkowań przyrodniczych. Prognoza ocenia rozwiązania funkcjonalnoprzestrzenne i inne ustalenia zawarte w projekcie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego pod kątem zgodności z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi i zgodności
z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska. Prognoza identyfikuje przewidywane
zagrożenia dla środowiska, które mogą powstać na terenach znajdujących się w zasięgu
oddziaływania wynikającego z realizacji ustaleń MPZP.
1.2. Wykorzystane materiały i metody pracy
W trakcie przygotowania niniejszego opracowania rozpoznano walory i zasoby
przyrodnicze, stan zagospodarowania, walory krajobrazowe, stan środowiska i istniejące
zagrożenia oraz uciążliwości dla środowiska i zdrowia człowieka.
Na potrzeby niniejszego opracowania wykorzystano następujące materiały:
 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta
Zgorzelec, Zgorzelec 2013 r.;
 „Opracowanie ekofizjograficzne dla Miasta Zgorzelca”, Zakład Ochrony Środowiska
„Decybel”, zespół autorów pod red. Andrzeja Kurpiewskiego, Jelenia Góra 2006 r.;
 Opracowanie Ekofizjograficzne dla Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro
Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław 2005,
 Program ochrony środowiska dla Miasta Zgorzelec. Aktualizacja na lata 2009-2012
z perspektywą do roku 2016, dr J. Kurzawa (kierownik pracowni) BBF Sp. z o.o.
Poznań, Zgorzelec 2009;
 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego, Uchwalony
przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego uchwałą Nr XLVIII/873/2002 z dnia 30
sierpnia 2002 roku,
 Raporty o stanie środowiska w województwie dolnośląskim publikowane przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu,
 J. Kondracki „Geografia Polski, mezoregiony fizyczno-geograficzne”, PWN 1994 r.,
3
 Materiały
kartograficzne
udostępnione
na
stronie
internetowej
http://maps.geoportal.gov.pl
Przytoczone w tekście prognozy akty prawne pozyskano z bazy internetowej
http://isip.sejm.gov.pl.
Inne, nie wymienione w powyższym spisie pozycje podane są w tekście.
Zastosowana w prognozie metoda polega na porównaniu aktualnego funkcjonowania
środowiska obszaru z funkcjonowaniem przewidywanym jako skutek realizacji ustaleń planu.
Realizacja ustaleń zawartych w projekcie opisywanego dokumentu spowoduje
zróżnicowane zmiany w środowisku. Ich charakter, intensywność oraz zasięg uzależniony
będzie od faktycznego sposobu zagospodarowania terenu oraz stopnia realizacji zapisów
zawartych w projekcie analizowanego dokumentu.
Ocenę następstw realizacji ustaleń analizowanego dokumentu dokonano z podziałem ze
względu na wpływ na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego i antropogenicznego
(w tym na zdrowie ludzi) znajdującego się w obrębie granic omawianego obszaru,
uwzględniając wzajemnych zależności między nimi. Wpływ na środowisko skutków realizacji
planu różnicuje się w zależności od:
– bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane;
– okresu trwania oddziaływania – długoterminowe, średnioterminowe, krótkoterminowe;
– częstotliwości oddziaływania – stałe, chwilowe;
– charakteru zmian – pozytywne, negatywne, bez znaczenia;
– zasięgu oddziaływania – miejscowe, lokalne, ponadlokalne, regionalne,
ponadregionalne;
– trwałości przekształceń – nieodwracalne, częściowo odwracalne, odwracalne, możliwe
do rewaloryzacji;
– intensywności przekształceń - nieistotne, nieznaczne, zauważalne, duże, zupełne.
Oddziaływanie na poszczególne komponenty środowiska zgodnie z przyjętymi
założeniami przedstawiono również w formie tabelarycznej.
1.3. Informacje o zawartości, głównych celach projektu MPZP
Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego ma na celu ustalenie przeznaczenie terenu, rozmieszczenie
inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków
zabudowy terenu. Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
zawarto w projekcie tekstu uchwały oraz na projekcie rysunku planu.
Celem opracowania planu miejscowego jest utworzenie terenów o funkcji produkcyjno usługowej P/U, terenów usług U oraz terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MN
w wybranych terenach we wschodniej części miasta Zgorzelec. Nowe funkcje zajmują w dużej
mierze tereny niezabudowane, wykorzystywane rolniczo. Aktualizacji ulega układ
komunikacyjny. W planie zapewnia się wyposażenie planowanych terenów w systemy
infrastruktury technicznej.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego powiązany jest ze „Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zgorzelec”. Zgodność
planu miejscowego ze Studium wymagana jest przepisami ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym.
4
2.
Ocena stanu i funkcjonowania środowiska oraz tendencje zmian przy
braku realizacji MPZP
2.1
Charakterystyka środowiska przyrodniczego
Położenie geograficzne i administracyjne, zagospodarowanie
Obszar opracowania położony jest we wschodniej części miasta Zgorzelec, pomiędzy
ulicą Słowiańską, linią kolejową i granicą miasta. Zgorzelec jest miastem położonym we
zachodniej części województwa dolnośląskiego, przy granicy z Niemcami. Obszar planu
podzielony jest na trzy niepowiązane ze sobą przestrzennie jednostki planistyczne.
Według podziału fizyczno – geograficznego wprowadzonego przez J. Kondradzkiego
omawiany teren położony jest w obrębie mezoregionu Pogórze Izerskie i mikroregionach –
Równiny Zgorzeleckiej i Doliny Nysy Łużyckiej, w makroregionie Pogórze Zachodniosudeckie.
Teren w dużej mierze tworzą użytki rolne funkcjonujące jako pola uprawne. Na terenie
najmniejszej jednostki położonej przy ul. Słowiańskiej mieścił się wolnostojący dom
jednorodzinny, który został wyburzony. Położony jest on w otoczeniu terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej.
Rzeźba terenu
Rzeźba terenu okolic Zgorzelca jest urozmaicona i poligenetyczna. Spowodowane jest to
mozaikową budową geologiczną podłoża oraz zróżnicowaniem procesów kształtujących
powierzchnię terenu. Na terenach gdzie odsłaniają się granodioryty, homfelsy i szarogłazy
widoczny jest relief przed trzeciorzędowy. Na obszarze wysoczyzny plejstoceńskiej rzeźba
wcześniejsza została pokryta osadami glacjalnymi i fluwioglacjalnymi, tworzącymi w efekcie
lekko podładowane powierzchnie, porozcinane dolinami rzecznymi.
W obrębie granic miasta Zgorzelca wyróżnić można następujące jednostki
morfologiczne: obszar wzgórz twardzielcowych o rzeźbie uwarunkowanej wychodniami
odpornych granodiorytów i hornfelsów, fragmenty wysoczyzny plejstoceńskiej, dolinę Nysy
Łużyckiej i dolinę Czerwonej Wody. Na obszarze kopulastych wzgórz twardzielcowych
(fragmentarycznie pokrytych przez osady plejstoceńskie) położone jest obecne centrum miasta.
Przedmieście Nyskie zlokalizowano na stromych zboczach doliny Nysy Łużyckiej. Południowa
część miasta (dzielnica Ujazd) rozciąga się na terasach Czerwonej Wody i Nysy Łużyckiej.
Generalnie, powierzchnia terenu w rejonie Zgorzelca ma charakter wyniesienia
z najwyższym punktem w rejonie Mojeskiej Góry (około 227 m n.p.m.). Wschodnie i północno
- wschodnie krańce miasta położone są na wysokości około 190 m n.p.m. W części południowej
i zachodniej teren opada ku dolinom Czerwonej Wody i Nysy Łużyckiej. Najniżej położone
punkty, około 175 m n.p.m., znajdują się w części północno zachodniej miasta, w dolinie Nysy
Łużyckiej.
Antropogeniczne przekształcenia rzeźby terenu Zgorzelca są typowe dla obszarów
zurbanizowanych. Najczęściej występujące to skarpy i podcięcia drogowe oraz nasypy i wykopy
dla linii kolejowych, dróg i budynków.
Obszar opracowania tworzy powierzchnia na ogół płaska i mało urozmaicona. Teren
wznosi się w kierunku zachodnim. Obszar wyniesiony jest na wysokość ok. 205-220 m n.p.m.
Budowa geologiczna
Miasto Zgorzelec leży w obrębie zachodniej części bloku łużyckiego wchodzącego
w skład strefy saksoturyngijskiej, który ku południowemu-wschodowi łączy się ze skałami
bloku karkonosko- izerskiego. Blok łużycki zbudowany jest głównie z granodiorytów
zawidowskich i szarowaków łużyckich, które na obszarze Polski występują jedynie
w Zgorzelcu, Jędrzychowicach i Włosieniu.
5
Najstarszą serią skalną odsłaniającą się spod osadów trzecio i czwartorzędowych na
stosunkowo niewielkim obszarze w północnej części miasta są szarogłazy (szarowaki) łużyckie.
Intrudująca w szarogłazy magma granodiorytu zawidowskiego spowodowała powstanie
skał kontaktowych - hornfelsów. Znajdują się one w środkowej i północnej części miasta.
Bezpośredni kontakt hornfelsów z granodiorytem można obserwować przy ulicy Kościuszki.
Wychodnia tych skał na terenie miasta posiada szerokość 800 m do 2,5 km. Z kolei, w rejonie
dworca kolejowego oraz w parku miejskim zaobserwować można granodioryt nie przeobrażony
w hornfelsy na skutek zjawisk kontaktowych. Granodioryty zawidowskie (wschodniołużyckie)
datowane są na 540 mln lat i stanowią brzeżną partię bloku łużyckiego. Zbudowane są z kwarcu,
skalenia potasowego, oligoklazu i biotytu. Ponieważ są to skały wykazujące się dużą
odpornością na wietrzenie, stąd najczęściej one tworzą formy morfologiczne widoczne jako
wzgórza o kopulastych kształtach.
Utwory trzeciorzędu w postaci piasków i żwirów kwarcowych oraz iłów posiadają
ogólną miąższość ponad 40 m. Zalegają one na seriach szarogłazowych oraz na granodiorycie
zawidowskim. Osady te fragmentarycznie odsłaniają się w południowej części miasta, poza
aluwiami Czerwonej Wody.
Czwartorzęd występuje powszechnie na całym obszarze opracowania osiągając
miąższości od 0,3 m (gleba) do ponad 20 m. Reprezentowany jest on przez osady plejstoceńskie.
Utwory plejstocenu są wykształcone w postaci żwirów, pospółek i piasków związanych ze
zlodowaceniami środkowopolskim i bałtyckim.
Na omawianym terenie nie występują udokumentowane złoża surowców mineralnych.
Nie stwierdza się występowania terenów narażonych na osuwanie się mas ziemnych.
Odpowiednie warunki dla zabudowy występują w obrębie terenów wysoczyznowych, powyżej
obszarów dolin rzecznych. Poprawne warunki obejmują podłoża utworzone
z czwartorzędowych piasków i żwirów.
Wody powierzchniowe
Przez teren miasta Zgorzelec przepływa graniczna rzeka Nysa Łużycka i jej dopływ
Czerwona Woda. Nysa Łużycka wypływa z południowo-zachodnich stoków Gór Izerskich,
z rezerwatu przyrody na terenie Czech. Rzeka ta zbiera wody z obszaru 4297 km2 i odprowadza
do Odry w 542,4 km jej lewego brzegu na terenie województwa lubuskiego. Długość Nysy
wynosi 251,6 km. Górny odcinek o długości 53,8 km i powierzchni zlewni 375,3 km2 znajduje
się na terenie Czech. Od km 197,8 km Nysa jest rzeką graniczną Polski i Niemiec. Średni spadek
doliny Nysy Łużyckiej wynosi ok. 10%o w górnym biegu, 0,7%o w dolnym. Średni roczny
przepływ w Zgorzelcu (w przekroju Szpitala w km 151,4) (w okresie 1956-90) wynosił 16,8
m3/s, a przepływ średni niski 3,72 m3/s.
Obszar opracowania pozbawiony jest wód powierzchniowych. Nie jest zagrożony
powodzią.
Wody podziemne
-
-
W obrębie opracowania występują następujące poziomy wodonośne:
Czwartorzędowy plejstoceński - związany jest z piaszczysto - żwirowymi osadami
wodnolodowcowymi. Występuje on średnio na głębokości 3-10m a jego wydajność jest
stosunkowo niewielka i zmienna przestrzennie. Poziom ten na ogół zasila w wodę
studnie kopane gospodarskie.
Trzeciorzędowy (w utworach luźnych) - poziom ten związany jest z piaszczystożwirowymi przewarstwieniami w serii ilastej. Wody tego poziomu występują na
różnych głębokościach od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów. Są to wody generalnie
czyste, czasem zażelazione, a uzyskiwane wydajności wahają się od lm3/h (ujęcie
Jerzmanki) do 15m3/h (Jędrzychowice).
6
Trzęciorzędowy (prekambryjski - szczelinowy) - poziom ten jest bardzo słabo
rozeznany hydrogeologicznie. Występujące tu wody maja charakter szczelinowy
gromadząc się w spękaniach i szczelinach bazaltów, szarogłazów, granodiorytów. Są to
wody o nieustalonym horyzoncie, nieznanych zasobach i kierunkach przepływu.
Obecnie nie eksploatowane.
Opisywany teren położony jest poza zasięgiem głównych zbiorników wód podziemnych
i stref ochronnych ujęć wody.
-
Klimat lokalny
Okolice Zgorzelca należą do najcieplejszych obszarów Pogórza Sudeckiego. Klimat
okolicy jest stosunkowo łagodny, ukształtowany pod wpływem klimatu atlantyckiego. Region
zgorzelecki jest najcieplejszym regionem pogórzy. Tutaj występuje najwyższa średnia
temperatura roczna, która wynosi 8 °C. Okres wegetacyjny, tj. o temperaturze powyżej +5°C
rozpoczyna się w końcu marca i trwa do pierwszej dekady listopada przeciętnie 210 dni.
Szkodliwe przymrozki zdarzają się jeszcze w drugiej połowie kwietnia i pierwszej połowie
maja. Okres wolny od przymrozków wynosi przeciętnie 190 dni. W poszczególnych latach
sezonowa zmienność warunków termicznych odzwierciedlona w układzie termicznych pór roku
różni się od przebiegu uśrednionego. Zakłócenia cyklicznego przebiegu temperatury związane
są z oddziaływaniem cyrkulacji atmosferycznej. Cyklonalna cyrkulacja zachodnia powoduje
ocieplenia w sezonie zimowym oraz względnie chłodne okresy w lecie. Natomiast
antycyklonalna cyrkulacja wschodnia w okresie zimowym powoduje znaczne ochłodzenie,
a latem warunkuje występowanie najwyższych maksimów temperatury.
Na obszarze Zgorzelca, w przebiegu rocznym opadów atmosferycznych, wyraźnie
zaznacza się maksimum letnie i minimum zimowe. Około 36 % sumy rocznej opadów przypada
na sezon letni, od czerwca do sierpnia (włącznie). Najniższe opady występują zazwyczaj
w miesiącach zimowych, a najwyższe w lipcu.
W mieście Zgorzelec przeważa wiatr południowy oraz południowo-zachodni i północnozachodni, mając wpływ na łagodzenie klimatu miasta i okolic.
Istotną cechą klimatu miejscowego są w przewadze dobre warunki przewietrzania
terenu, okresowo pogarszające się zwłaszcza się w okresie inwersji termicznych. Zjawiska takie
obserwuje się w warunkach bezwietrznej pogody wyżowej, przy zstępującym ku ziemi ruchu
powietrza. Przy znacznym pionowym zasięgu takich anomalii termicznych kumulacja
zanieczyszczeń obejmować może znaczne obszary, wykraczające poza skalę lokalną, przy czym
w kształtowaniu tego stanu uczestniczą wszystkie rodzaje emitorów, bez względu na ich
wysokość. Inwersje takie mogą utrzymywać się przez dłuższy czas, co potęguje efekt kumulacji
zanieczyszczeń. Widoczne bywa wtedy tzw. „zmętnienie atmosfery”, szczególnie intensywne
w pobliżu linii horyzontu lub z punktów obserwacyjnych zlokalizowanych w wyższych
położeniach.
Obszar opracowania cechują poprawne warunki przewietrzania, nasłonecznienia
i warunki wilgotnościowo-termiczne. Sprzyjają prowadzeniu gospodarki rolnej i lokalizowaniu
osadnictwa.
Gleby
Różnice w rzeźbie terenu i układzie stosunków wodnych, zróżnicowany skład
mechaniczny utworów budujących powierzchnię gminy zdecydowały o kierunku procesów
glebotwórczych, w wyniku których utworzyły się gleby o różnym obliczu typologicznym.
Zgodnie z systematyką gleb Polski, gleby użytków rolnych Miasta Zgorzelca zakwalifikować
można do następujących jednostek typologicznych: gleby autogeniczne, brunatnoziemne,
brunatne, płowe, semihydrogeniczne, hydrogeniczne, napływowe, aluwialne, mady rzeczne.
Grunty rolne klasy III, sprzyjające rozwojowi rolnictwa, zlokalizowane są we wschodniej
i południowej części miasta. Zajmujące około 80 ha, tj. 14% ogólnej powierzchni użytków
7
rolnych. Przeważają jednak gleby mało sprzyjające rolnictwu. Średni wskaźnik bonitacji
odpowiada klasie IVb, glebie żytnio – ziemniaczanej słabej. Grunty klasy V i VI stanowią 50%
ogółu gleb. Zaznacza się trend szybkiego zmniejszania powierzchni zasiewów –odłogi sięgają
60% powierzchni gruntów rolnych.
Świat przyrody
Zgorzelec nie ma ściśle określonego układu zieleni. Tereny te skupione są nieregularnie
w wielu miejscach miasta. Obszary najcenniejsze przyrodniczo położone są w południowej
części miasta w dzielnicy Ujazd.
W systemie zieleni miejskiej ważną rolę pełnią ogródki działkowe. Największe
skupienia tych obiektów zlokalizowane są w południowej części miasta – na południe od Parku
A. Błachańca, oraz w części północnej – pomiędzy ulicą Henrykowską i Bolesławiecką, a także
w okolicy Fabryki Maszyn Górniczych FAMAGO.
Zieleń składa się na geokompleksy tworzące system przyrodniczy miasta. W Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Zgorzelec zdefiniowano
dwa typy geokompleksów:
- najwyższej cenności – geokompleksy stanowiące źródło zasilania przyrodniczego
innych terenów miasta, charakteryzujące się dużą bioróżnorodnością – Dolina Nysy
Łużyckiej i tereny lasów;
- pozostałe – o ograniczonych funkcjach środowiskotwórczych i częściowo
zdegradowane – dolina Czerwonej Wody, zadrzewienia, założenia zieleni miejskiej,
tereny ogrodów działkowych.
System przyrodniczy miasta pozostaje w kontakcie z terenami przyrodniczymi po stronie
Görlitz poprzez Dolinę Nysy Łużyckiej, sąsiedztwo założeń parkowych i zieleni.
Szatę roślinną obszaru opracowania budują agrocenozy (ekosystemy upraw polowych),
uprawy ogrodnicze i sadownicze prowadzone w ogrodach działkowych oraz formacje zieleni
urządzonej na terenach zabudowanych. Na terenach zabudowy mieszkaniowej napotyka się
pojedyncze nasadzenia drzew i krzewów o charakterze dekoracyjnym. Część obszaru
opracowania porastają zbiorowiska spontaniczne. Wykształcają się one w obrębie
nieużytkowanych terenów rolnych.
Na przedmiotowym terenie nie występują elementy środowiska objęte ochroną na
podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody. Zgodnie z dostępnymi materiałami
poruszającymi problematykę ochrony przyrody na terenie miasta Zgorzelec, na omawianym
terenie nie identyfikuje się stanowisk chronionych roślin, zwierząt i grzybów, a także cennych
siedlisk przyrodniczych. Teren nie odgrywa istotnej roli w systemie przyrodniczym miasta.
2.2. Stan środowiska i występujące zagrożenia
Informacje o problemach środowiska istotnych z punktu widzenia analizowanego dokumentu
Istniejące problemy ochrony środowiska, istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, to:
- emisja zanieczyszczeń atmosferycznych ze źródeł punktowych (użytkowanie instalacji
grzewczych o niskiej sprawności opartych o paliwa stałe) i transportu samochodowego,
- zanieczyszczenie wód wynikające z niedostatecznego skanalizowania obszaru miasta
i nadmiernym zużyciem środków chemicznych w rolnictwie;
- emisja hałasu wzdłuż dróg o najwyższym natężeniu ruchu (droga wojewódzka).
Powietrze atmosferyczne
Zanieczyszczenie powietrza to gazy oraz aerozole (cząstki stałe i ciekłe unoszące się
w powietrzu), które zmieniają jego naturalny skład. Mogą one być szkodliwe dla zdrowia ludzi,
8
zwierząt i roślin, a także niekorzystnie wpływać na glebę, wody i inne elementy środowiska
przyrodniczego.
Główne zanieczyszczenia gazowe powietrza w skali regionalnej i lokalnej to tlenki azotu
(NOX), dwutlenek siarki (SOX), tlenek węgla (CO) oraz wiele różnych węglowodorów (tzw.
lotne związki organiczne). Wszystkie one dostają się do atmosfery głównie podczas spalania
paliw kopalnych, z wyjątkiem lotnych związków organicznych, które pochodzą przede
wszystkim ze źródeł naturalnych.
Podstawowym procesem, w trakcie którego następuje emisja zanieczyszczeń do
powietrza, jest spalanie paliw w elektrowniach, elektrociepłowniach, indywidualnych
paleniskach domowych i transporcie. Zanieczyszczenia emitowane są także przez przemysł
i rolnictwo.
Jako główne przyczyny przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń,
szczególnie pyłu i benzo(a)pirenu w rejonach koncentracji zabudowy mieszkalnej, wskazywane
są emisje ze źródeł komunalnych oraz transport drogowy. Szacuje się, że na obszarach
miejskich, źródła komunalne odpowiedzialne są za 80% emisji benzo(a)pirenu, natomiast
transport drogowy jest główną przyczyną wysokiego poziomu pyłu i dwutlenku azotu,
szczególnie w dużych miastach.
Wielkość emisji z palenisk i kotłowni domowych zależna jest przede wszystkim od
rodzaju instalacji grzewczych, rodzaju stosowanych paliw i stopnia izolacji termicznej
budynków. Decyduje o tym w dużej mierze wiek budynków. Województwo dolnośląskie
charakteryzuje się znaczącym udziałem budynków budowanych przed 1944 r., o dużych stratach
cieplnych, zwłaszcza w centralnych częściach miast, w których dominują indywidualne
instalacje grzewcze na paliwa stałe: piece węglowe (kaflowe, żeliwne, kuchenne) oraz kotły
węglowe starego typu. Jednak nie tylko „stara” zabudowa jest źródłem emisji zanieczyszczeń do
powietrza. Jedną z największych uciążliwości dla mieszkańców jest spalanie odpadów
w piecach domowych, natomiast coraz powszechniejsze opalanie domów drewnem może stać
się istotnym źródłem emisji m.in. wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.
Emisja zanieczyszczeń powodowana przez ruch komunikacyjny powstaje podczas:
spalania paliw w silnikach, ścierania jezdni, opon i hamulców oraz wtórnego unoszenia drobin
pyłu z powierzchni dróg (tzw. emisja wtórna). Szczególna uciążliwość ruchu drogowego wynika
ze sposobu wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza (nisko nad ziemią), znacznego
natężenia ruchu samochodowego oraz przebiegu dróg pomiędzy gęstą zabudową miejską.
Wśród źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza w województwie dolnośląskim należy
wymienić również emisje pochodzące m.in. z zakładów przeróbczych surowców skalnych, prac
budowlanych, eksploatacji dróg, prowadzenia działalności produkcyjnej (fermy i ubojnie drobiu
oraz trzody chlewnej, galwanizernie, tartaki, zakłady betoniarskie), prowadzenie działalności
usługowej (zakłady blacharsko-lakiernicze, warsztaty naprawy pojazdów), eksploatacji
kanalizacji ściekowej, spalania odpadów, przeładunku i przetwarzania odpadów oraz składowisk
odpadów, działalności związanej z rolnictwem. Działalności te mogą być przyczyną
uciążliwości przede wszystkim ze względu na niezorganizowaną emisję pyłu i substancji
uciążliwych zapachowo.
Oceny jakości powietrza na terytorium kraju dokonuje się z uwzględnieniem dwóch grup
kryteriów: ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ustanowionych ze względu
na ochronę roślin. Podstawę oceny jakości powietrza stanowi określone w Rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji
w powietrzu poziomy substancji w powietrzu: dopuszczalne, docelowe, celów
długoterminowych oraz alarmowe. Ocenę jakości powietrza ze względu na ochronę zdrowia
ludzi wykonano dla następujących zanieczyszczeń: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku
węgla, ozonu, benzenu, pyłu zawieszonego PM10, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu
i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w pyle PM10 oraz pyłu zawieszonego
PM2.5. Badania jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego prowadzone są przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu.
9
Oceny i wynikające z nich działania odnoszone są do jednostek terytorialnych
nazywanych strefami, obejmujących obszar całego kraju. Podział kraju na strefy został
wprowadzony Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref,
w których dokonuje się oceny jakości powietrza. Według tego podziału, obszar Zgorzelca
znajduje się w strefie dolnośląskiej. Obecnie obowiązuje podział, według którego strefę stanowi:
aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, miasto o liczbie mieszkańców
powyżej 100 tysięcy, pozostały obszar województwa. Wynikiem oceny, zarówno pod kątem
kryteriów dla ochrony zdrowia jak i kryteriów dla ochrony roślin dla wszystkich substancji
podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do jednej z następujących klas: A (jeżeli stężenia
zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych,
poziomów docelowych), B (jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają
poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych
o margines tolerancji), C (jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy
dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy margines tolerancji nie jest
określony – poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe), D1 (jeżeli poziom stężeń ozonu nie
przekracza poziomu celu długoterminowego), D2 (jeżeli poziom stężeń ozonu przekracza
poziom celu długoterminowego).
Na podstawie klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za rok 2013 według
kryteriów ochrony zdrowia, strefa dolnośląska, pod względem poziomów dwutlenku siarki,
dwutlenku azotu, tlenkiem węgla, benzenu, arsenu, kadmu, niklu i pyłu zawieszonego PM.2,5
kwalifikuje się do klasy A, w której nie stwierdza się przekroczeń dopuszczalnych poziomów
stężeń i zaleca się utrzymanie jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie.
Natomiast ze względu na zanieczyszczenie pyłem zawieszonym PM10, ozonem,
i benzo(a)pirenem strefa została zakwalifikowana do klasy C, co skutkuje koniecznością
opracowywania programu ochrony powietrza.
Na podstawie klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego według kryteriów dla
ochrony roślin wskazane jest opracowanie programu ochrony powietrza w strefie dolnośląskiej
ze względu na ponadnormatywne stężenia ozonu. Stężenia dwutlenku siarki oraz tlenków azotu
nie były przekroczone i znalazły się w klasie A.
Poziom zanieczyszczenia powietrza na terenach pozamiejskich uzależniony jest
w dużym stopniu od napływu zanieczyszczeń z dużych zakładów energetycznych
i przemysłowych zlokalizowanych zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami.
Zanieczyszczenia, emitowane z wysokich kominów, są przenoszone z masami powietrza na
duże odległości i rozpraszane na znacznym obszarze, przyczyniając się do wzrostu
zanieczyszczeń w rejonach oddalonych od źródeł emisji. Podstawowym zadaniem stacji
„ekosystemowych”, badających poziom zanieczyszczeń na terenach rolnych, jest określenie
stopnia narażenia roślin na zanieczyszczenia powietrza oraz dostarczanie informacji o ich
transgranicznym przepływie.
Na stan czystości powietrza w Zgorzelcu mają wpływ emisje zanieczyszczeń z dużych
obiektów przemysłowych zlokalizowanych na terenie powiatu zgorzeleckiego oraz na terenie
Niemiec i Czech. Największym emitentem zanieczyszczeń powietrza ze strony polskiej jest
elektrownia „Turów”, zanieczyszczenia napływające z poza granic Polski oraz miejscowe
kotłownie znajdujące się w mieście oraz z palenisk domowych.
Jakość wód podziemnych
Badania stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych prowadzone są przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz Państwowy Instytut
Geologiczny w Warszawie w ramach monitoringu diagnostycznego oraz monitoringu
operacyjnego (obejmującego wody o statusie zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu
chemicznego oraz zlokalizowanych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia
związkami azotu ze źródeł rolniczych). Obecnie ocenę jakości wód podziemnych wykonuje się
10
na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów
i sposobu oceny stanu wód podziemnych.
Ze względu na bardzo urozmaiconą budowę geologiczną oraz zróżnicowanie litologiczne
poszczególnych kompleksów stratygraficznych, wody podziemne Dolnego Śląska znajdujące się
w różnych ośrodkach charakteryzują się zmienną jakością oraz są w różnych stopniach
wykorzystywane. Ocena jakości zwykłych wód podziemnych w układzie pięter wodonośnych
w 2012 r. wykazała zdecydowaną przewagę wód charakteryzujących się dobrym stanem
chemicznym we wszystkich poziomach wodonośnych. Obszar objęty opracowaniem
zlokalizowany jest w obrębie jednolitych części wód podziemnych nr 88. Badania jakości
wykonywane były w roku 2012 (punkt pomiarowy w Zgorzelcu). Wody znalazły się w klasie
IV, co odpowiada wodom niezadowalającej jakości (obowiązuje skala pięciostopniowa: klasa I
– wody bardzo dobrej jakości, klasa II – wody dobrej jakości, klasa III – wody zadowalającej
jakości, klasa IV – wody niezadowalającej jakości, klasa V – wody złej jakości).
Klimat akustyczny
Standardy jakości klimatu akustycznego zależą od funkcji i przeznaczenia terenu,
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Tabela 1). Na omawianym terenie
identyfikuje się tereny chronione przed hałasem w postaci zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej. Za emisję hałasu odpowiedzialny jest ruch samochodowy.
Tab. 1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu
powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie energetyczne, wyrażone wskaźnikami L DWN i LN, które to
wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem.
rodzaj terenu
Strefa ochronna „A” uzdrowiska
Tereny szpitali poza miastem
Tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
Tereny zabudowy związanej ze
stałym pobytem dzieci i młodzieży
Tereny domów opieki społecznej
tereny szpitali w miastach
Tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej i zamieszkania
zbiorowego
Tereny zabudowy zagrodowej
Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe
Tereny mieszkaniowo-usługowe
Tereny w strefie śródmiejskiej miast
powyżej 100 tys. mieszkańców 2)
dopuszczalny długookresowy średni poziom
dźwięku A w dB
pozostałe obiekty i działalność
drogi lub linie kolejowe1)
będąca źródłem hałasu
LDWN
LN
LDWN
LN
przedział czasu odniesienia równy wszystkim
dobom w roku
porom nocy
dobom w roku
porom nocy
50
45
45
40
64
59
50
40
68
59
55
45
70
65
55
45
Objaśnienia:
1)
Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych.
2)
Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów
administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys.
mieszkańców, można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową
z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.
Klimat akustyczny omawianego terenu kształtowany jest przez hałas komunikacyjny,
w szczególności ruch samochodowy odbywający się drogą wojewódzką nr 352 (w ciągu
przebiegającej przez teren ul. Cmentarnej), a także hałas kolejowy.
11
Na terenie opracowania nie były prowadzone pomiary hałasu. Ocenia się, że tereny
zabudowy mieszkaniowej nie są zagrożone w sposób szczególny hałasem drogowym
i kolejowym. Są oddalone od drogi wojewódzkiej i linii kolejowej. Dodatkowo osłonięte są od
nich zabudową usługową.
Pewnym zagrożeniem dla jakości klimatu akustycznego może być działalność zakładu
usługowego. Poziom potencjalnej emisji hałasu przemysłowego nie był jednak badany.
Jakość gleb
Teren opracowania, jako obszar wysoce zurbanizowany posiada środowisko glebowe
silnie przekształcone przez działalność człowieka. Występują tu gleby przekształcone
mechanicznie, geochemicznie, hydrologicznie i fizyko-chemicznie. Na znacznej przestrzeni,
w wyniku długotrwałego procesu urbanizacji trwającego przez cały okres istnienia miasta
wykształcone zostały grube warstwy gruntów nasypowych.
W obrębie miasta i obszaru zurbanizowanego występuje wiele destruktów glebowych.
W obrębie zwartej zabudowy blokowej struktura gleb została niemal w całości zniszczona przez
procesy inwestycyjne. Gleby z terenów zabudowy jednorodzinnej nie uległy takim
deformacjom, a nawet są wzbogacane przez uprawę ogródków przydomowych.
W latach 2001-2004 Stacja Chemiczno-Rolnicza Oddział we Wrocławiu prowadziła na
terenie województwa dolnośląskiego badania zasobności gleb w makro- i mikroelementy
(fosfor, potas, magnez, bor, miedź, mangan, cynk i żelazo). Wyniki badań były podstawą do
ustalania optymalnych dawek nawozowych, zapewniających wysokie i dobre plony. Wyniki
badań wykazały, że na terenie powiatu zgorzeleckiego utrzymywała się przewaga gleb
o odczynie bardzo kwaśnym (28%), kwaśnym (47%) i lekko kwaśnym (21%), przy bardzo
małej ilości procentowej gleb obojętnych (3%) i zasadowych (1%).
Zawartość przyswajalnego fosforu i potasu utrzymywała się na poziomie lat ubiegłych
z przewagą procentowego udziału gleb o zawartościach niskich i bardzo niskich w przypadku
fosforu, średnich i niskich w przypadku potasu. Jednocześnie zawartość przyswajalnego
magnezu wykazywał stosunkowo wysoki udział gleb o zawartości średniej (29%), o zawartości
bardzo wysokiej (18%) i średniej (21%).
Odnośnie do gleb występujących w mieście Zgorzelec należy stwierdzić, że posiadają
wysoką klasę bonitacyjną, wytworzoną z glin, pyłów, gleb pyłowych i brunatnych. Tereny gleb
poddawane są presji niekorzystnych wpływów rozwiniętego kompleksu paliwowoenergetycznego powodując zanieczyszczenie zwłaszcza związkami siarki prowadząc do
degradacji gleb.
2.3. Tendencje przeobrażeń przy braku realizacji MPZP
W przypadku odstąpienia od sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego będącego przedmiotem niniejszej prognozy, teren będzie mógł być
zagospodarowany na podstawie obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego:
 Uchwała nr 6/10 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie uchwalenia
zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Zgorzelec Wschód
obszaru pomiędzy ulicą Bohaterów II A.W.P. a linią kolejową w Zgorzelcu;
 Uchwała nr 129/03 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 19 grudnia 2003 roku w sprawie
uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Zgorzelec
Wschód.
Zachowana zostaje przestrzeń rolnicza we wschodniej części terenu, funkcja
mieszkaniowa w obrębie najmniejszej jednostki planistycznej, natomiast na pozostałym terenie
planowane jest utworzenie cmentarza.
12
3. Analiza ustaleń planu
ekofizjograficznymi
i
ocena
zgodności
z
uwarunkowaniami
Analizę rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych zawartych w projekcie omawianego
dokumentu dokonuje się pod kątem zgodności z uwarunkowaniami ekofizfograficznymi,
zgodności z przepisami ochrony środowiska oraz rozwiązań eliminujących lub ograniczających
negatywne wpływy na środowisko.
W zakresie ochrony środowiska i działań minimalizujących potencjalny negatywny
wpływ zagospodarowania na środowisko istotne są ustalenia dotyczące gospodarki wodnościekowej, ograniczenia emisji zanieczyszczeń atmosferycznych, wyposażenia terenów w zieleń
oraz ochrony przed hałasem.
W planie miejscowym wprowadzono zakaz realizacji przedsięwzięć mogących zawsze
znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zakaz ten
nie dotyczy realizacji przedsięwzięć inwestycji celu publicznego.
W zakresie ograniczenia potencjalnych uciążliwości związanych z działalnością terenów
produkcyjno-usługowych (przede wszystkim związanych z emisją hałasu, wibracji i pól
elektromagnetycznych) zastosowanie mają przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska.
Zgodnie z art. 144 tej ustawy, eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub
pyłów do powietrza, emisję hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych nie powinna
powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza terenem, do którego
prowadzący instalację ma tytuł prawny.
Na terenie U/P dopuszcza się urządzenie lądowiska dla helikopterów. Lądowisko będzie
miało wymiary 50 x 30 metrów, które stanowić będzie pole lądowiska. Pas terenu o szerokości
10 m od pola tworzyć będzie strefę wolną od przeszkód. Z funkcjonowaniem lądowiska wiązać
się będą uciążliwości związane z hałasem lotniczym (starty i lądowania), a także przelotami
statków powietrznych. Zdarzenia akustyczne będą miały charakter incydentalny, przez co hałas
może być znacznie bardziej akceptowalny w porównaniu z innymi źródłami hałasu, np. hałasem
przemysłowym czy drogowym, które mają charakter ciągły. W projekcie planu zadbano, aby
teren lądowiska znalazł się z dala od chronionych przed hałasem terenów mieszkaniowych.
Tereny zabudowy mieszkaniowej odseparowane są od lądowiska terenami zabudowy usługowej
i przemysłowej, które do pewnego stopnia stopniu osłaniać będą źródło hałasu. Zwraca się
uwagę, że na etapie sporządzania projektu planu miejscowego, w którym ustala się
przeznaczenie i sposób zagospodarowania terenu, niemożliwe jest określenie skali
potencjalnych uciążliwości. Brak jest wiedzy na temat parametrów technicznych oraz sposobu
organizacji pracy lądowiska, które decydować będą o skali emisji hałasu. Emisja ta uzależniona
będzie również od liczby przelotów oraz kierunku ruchu pojazdów. Takie ustalenia wykraczają
jednak poza zakres merytoryczny planu miejscowego, poza tym w chwili obecnej nie są znane.
Budowa lądowiska jako przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko poddane będzie
przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko. Ocenę taką przeprowadza się
w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko. Na tym etapie, po wykonaniu projektu lądowiska, będzie można ustalić
szczegółowe sposoby ograniczenia uciążliwości związanych z hałasem.
W projekcie planu ustala się przestrzeń przewidzianą na urządzenie powierzchni
biologicznie czynnej w obrębie działek budowlanych. Pozostawienie tej powierzchni jest istotne
ze względu na potrzeby retencji wód opadowych i roztopowych przez podłoże. Ponadto jest to
przestrzeń mogąca zostać zagospodarowana zielenią.
13
W zakresie ochrony przed hałasem ustala się dopuszczalne poziomy dźwięku
w środowisku dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (teren oznaczony
symbolem MN). Takie ustalenia nie likwidują źródła hałasu komunikacyjnego. Teren
planowanej zabudowy mieszkaniowej położony jest w sąsiedztwie linii kolejowej. Dla
ograniczenia negatywnego wpływu linii kolejowej wprowadzono się pas zieleni urządzonej ZP.
Zaznacza się, że oddziela on jedynie fragment fragmenty linii kolejowej.
Na obszarze planu istnieje możliwość podłączenia budynków do sieci infrastruktury
technicznej. Projekt planu zakłada odprowadzanie ścieków sanitarnych oraz wód opadowych
i roztopowych siecią kanalizacyjną lub do własnych (sytuowanych na działce) oczyszczalni
ścieków. Zorganizowany sposób odprowadzania ścieków zabezpiecza środowisko gruntowowodne przed przesiąkaniem zanieczyszczeń w głąb terenu. Zaznacza się, że do czasu
wybudowania sieci kanalizacyjnej, ścieki komunalne mogą być gromadzone w szambach.
Korzystnym rozwiązaniem jest budowa własnych oczyszczalni, które stanowić będą niewielkie
obiekty. Warunki gruntowe terenu opracowania (pierwszy poziom zwierciadła wody
podziemnej położony jest poniżej 2 m p.p.t.) nie tworzą przeszkód dla wykonania takich
urządzeń.
Możliwe jest retencjonowanie wód opadowych i roztopowych z dachów i tarasów
budynków w celu ich gospodarczego wykorzystania lub ich infiltracji do gruntu w obrębie
działki. Wody takie mogą być wykorzystane do celów gospodarczych. W zakresie
odprowadzania wód z terenów utwardzonych (np. parkingów, ulic) obowiązuje usunięcie z wód
opadowych i roztopowych substancji określonych w przepisach odrębnych, przed ich
wprowadzeniem do kanalizacji deszczowej lub do odbiornika (zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy
wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego).
Ustalenia planu wprowadzają obowiązek pozyskiwania ciepła z lokalnych źródeł ciepła
lub podłączenie budynków do sieci ciepłowniczej. Wprowadza się obowiązek stosowania do
celów grzewczych paliw charakteryzujących się niskimi wskaźnikami emisyjnymi, takich jak:
gaz, olej opałowy, drewno, biomasa, a także energii elektrycznej, słonecznej i geotermalnej
o mocy nieprzekraczającej 100kW lub urządzeń do niskoemisyjnych technologii spalania oraz
wysokosprawnych urządzeń opalanych paliwem stałym, co jest korzystne dla poprawy jakości
powietrza atmosferycznego.
Gromadzenie i utylizacja odpadów odbywać się będzie zgodnie z polityką przyjętą przez
władze miasta, zgodnie z gminnym planem gospodarki odpadami.
Projekt planu został sporządzony zgodnie z przepisami ochrony środowiska. Z punktu
widzenia uwarunkowań ekofizjograficznych nie ma większych przeszkód dla wprowadzania
nowej zabudowy i zagospodarowania na przedmiotowym terenie. Warunki podłoża zasadniczo
sprzyjają posadawianiu budynków. Środowisko cechuje się poprawnym stanem, jest odporne na
degradację i zachowuje zdolność do regeneracji. Niekorzystne z punktu widzenia środowiska
jest likwidacja gleb i zmniejszenie areału terenów biologicznie czynnych. Projekt planu zgodny
jest z polityką przestrzenną nakreśloną w „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Zgorzelec”. Rodzaj oraz ilość zagrożeń dla
środowiska, mogących wystąpić po uchwaleniu opisywanego dokumentu, jest trudna do
oszacowania. Oddziaływanie planowanych inwestycji na środowisko uzależnione będzie od
stopnia realizacji postanowień planu oraz charakteru wybranych przeznaczeń na poszczególnych
terenach.
14
4. Przewidywany wpływ realizacji ustaleń projektu MPZP na środowisko
4.1.
Analiza wpływu ustaleń planu na środowisko
W niniejszym rozdziale dokonano analizy wpływu realizacji planu miejscowego na
zasoby naturalne rozumiane jako poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego
i kulturowego. Według definicji zamieszczonej w Encyklopedii PWN (encyklopedia.pwn.pl),
zasoby naturalne to „twory organiczne (rośliny, zwierzęta, ekosystemy) i nieorganiczne
(atmosfera, wody, minerały), wykorzystywane przez człowieka w procesie produkcji
i konsumpcji”.
Oddziaływanie na świat przyrody i bioróżnorodność
Planowane zmiany użytkowania terenów polegać będą na przekształceniu przestrzeni
rolniczej w zurbanizowaną. W miejscu agrocenozy pojawią się obszary obiekty kubaturowe,
elementy sieci infrastruktury technicznej i tereny dróg. Na terenach tych dopuszcza się
możliwość wprowadzania zieleni urządzonej. Wyposażenie terenów zurbanizowanych
w powierzchnie zielone umożliwiają zapisy uchwały o obowiązku pozostawienia minimalnych
powierzchni biologicznie czynnej w obrębie działek budowlanych. Przestrzeń zurbanizowana
nie będzie tworzyć dogodnych warunków dla pojawiania się dziko żyjących gatunków roślin
i zwierząt. Ponadto tworzy się teren zieleni urządzonej, który stanowić będą potencjalne miejsca
występowania roślin i zwierząt.
W wyniku wprowadzenia zabudowy różnorodność biologiczna terenu planu ulegnie
spadkowi. Możliwa jest kolizja planowanego zainwestowania z pojedynczymi drzewami
i krzewami. Decyzja o zachowaniu lub wycięciu zieleni zależeć będzie od decyzji właścicieli
terenu.
Oddziaływanie na gleby i powierzchnię ziemi
Realizacja postanowień planu spowoduje przekształcenie morfologii terenu w związku
z koniecznością wykopania fundamentów budynków, a także przeprowadzenia niwelacji na
potrzeby utworzenia dróg, parkingów itp. W obrębie terenów przeznaczonych pod zabudowę
planuje się obiekty o maksymalnej wysokości dochodzącej do kilkunastu metrów. Niewielkie
budynki nie będą wymagały wykonania głębokich wykopów, dzięki czemu przekształcenia
rzeźby terenu nie będą duże.
Pokrywa glebowa w miejscach inwestycji zostanie zdjęta. Zwiększenie areału terenów
zabudowanych i utwardzonych w nieznacznym stopniu obniży zdolności retencyjne podłoża. Ze
względu na zachowanie zdolności chłonnej terenów, w planie miejscowym wprowadzono
obowiązek zachowania części terenów w postaci powierzchni biologicznie czynnej.
Wprowadzenie zagospodarowania na tereny niezabudowane spowoduje uszczuplenie
zasobów przydatnych dla rolnictwa gleb. Działalność rolnicza nie będzie bowiem
kontynuowana.
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
Ustalenia planu spowodują przyrost terenów zabudowanych, a tym samym nowych,
punktowych emitorów zanieczyszczeń. Emisja będzie powodowana spalaniem nośników energii
cieplnej na potrzeby ogrzewania budynków. Wielkość emisji będzie uzależniona od wyboru
czynnika grzewczego do ogrzewania budynków oraz sprawności instalacji. Możliwe są także
emisje zanieczyszczeń z sektora przemysłowego. W trosce o jakość atmosfery, ustalenia planu
miejscowego zakładają pozyskiwanie ciepła ze źródeł o niskim stopniu emisji. Przy
zastosowaniu zawartych w projekcie uchwały planu zaleceń uznaje się, że oddziaływanie
nowych emitorów zanieczyszczeń nie powinno wpłynąć ujemnie na jakość powietrza
atmosferycznego na omawianym obszarze i terenach przyległych.
15
Tereny zabudowane będą generować dodatkowy ruch samochodowy, który będzie
źródłem emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych. Wielkość emisji będzie uzależniona od liczby
samochodów, na którą wpływ będzie mieć atrakcyjność terenów jako celu podróży.
Oddziaływanie na klimat lokalny
Zabudowa terenu zmniejszy możliwości swobodnego przemieszczania się mas
powietrza. W najbliższym sąsiedztwie budynków, terenów utwardzonych oraz terenów
komunikacji spodziewać się będzie można wzrostu średnich temperatur oraz spadku wilgotności
powietrza.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Klimat akustyczny na terenie opracowania w dalszym ciągu będzie kształtowany przez
ruch samochodowy odbywający się istniejącymi ulicami. W przyszłości nastąpi wzrost ruchu
samochodowego w obrębie dróg doprowadzających ruch w kierunku terenów zainwestowanych,
co może przekładać się na uciążliwości odczuwalne na terenach chronionych przed hałasem.
Największym emitorem hałasu w dalszym ciągu będzie ruch samochodowy odbywający się
drogą wojewódzką.
Dla ochrony klimatu akustycznego istotne znaczenie mają ustalenia ustawy Prawo
ochrony środowiska, mówiące o tym, że uciążliwości związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej nie mogą wykraczać poza granice działki inwestora. W przypadku stwierdzenia
przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku na terenach zabudowy mieszkaniowej,
konieczne będzie podjęcie działań ograniczających, np. budowę osłon zmniejszających emisję
hałasu, ekranów akustycznych itp.
Hałas powodować będą również starty i lądowania helikopterów na terenie lądowiska
oraz ich przeloty. Mogą one powodować czasową uciążliwość dla przyległych terenów
zabudowy mieszkaniowej mieszczącej się najbliżej obszaru lądowiska oraz na trasie przelotów.
W chwili obecnej, na etapie sporządzania planu miejscowego, brak jest informacji na temat
potencjalnego występowania tych uciążliwości. Emisja hałasu będzie uzależniona od przyjętych
parametrów technicznych i organizacji pracy lądowiska.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Na obszarze objętym planowanym zainwestowaniem przyjęto korzystne rozwiązania
mające na celu ochronę stanu środowiska gruntowo-wodnego. Szczególne znaczenie w tym
względzie mają zapisy wprowadzające obowiązek odprowadzania ścieków systemem
kanalizacji, skąd trafiać będą do oczyszczalni ścieków. Zaznacza się, że do czasu jej
wybudowania, ścieki będą gromadzone w zbiornikach bezodpływowych. Ich nieprawidłowa
eksploatacja lub awarie, będą tworzyć zagrożenie dla jakości wód podziemnych. Ścieki będą
mogły być również oczyszczane w przydomowych oczyszczalniach, co przy prawidłowej
eksploatacji tych urządzeń, ocenia się pozytywnie.
Istnieje potencjalne ryzyko zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych
pochodzących z terenów przemysłowych, np. w wyniku wystąpienia awarii. Skala i rodzaj
potencjalnych zagrożeń będą uzależnione od charakteru planowanych przedsięwzięć oraz
wykorzystywanych technologii. Szczególnie istotne znaczenie będzie miało zastosowanie
technologii zabezpieczających przed przedostawaniem się zanieczyszczonych wód opadowych
i roztopowych, ścieków przemysłowych i komunalnych do gruntu.
Oddziaływanie na krajobraz, zabytki i dobra materialne
W wyniku realizacji postanowień planu nastąpi przeobrażenie krajobrazu. Tereny rolne
zostaną przekształcone w krajobraz o charakterze przemysłowym, usługowym
i mieszkaniowym. W zakresie kształtowania krajobrazu oraz dla zachowania ładu
16
przestrzennego istotne znaczenie mają ustalania dotyczące ukształtowania zabudowy, sposobu
rozmieszczenia obiektów w przestrzeni, a także wysokości budynków i obiektów budowlanych.
W celu ochrony wartościowych elementów środowiska kulturowego wprowadza się
strefę ochrony konserwatorskiej oraz strefę "OW" obserwacji archeologicznej dla historycznej
zabudowy Zgorzelca.
Oddziaływanie na ludzi
Dopuszczone kategorie przeznaczenia i funkcji terenu zasadniczo wykluczają możliwość
realizacji inwestycji i obiektów mogących w sposób jednoznacznie negatywny wpłynąć na
środowisko życia i zdrowie mieszkańców miasta. Emisje hałasu oraz emisje zanieczyszczeń do
atmosfery z obiektów przemysłowych nie powinny w sposób istotny wpłynąć negatywnie na
jakość środowiska i zdrowie mieszkańców.
Rozpatrując oddziaływanie na ludzi należy poruszyć aspekt społecznych skutków
realizacji planu. Poszerzenie oferty inwestycyjnej przełoży się na wzrost zatrudnienia
w sektorze usługowym i przemysłowym a w konsekwencji czego rozwój gospodarczy miasta.
Opis oddziaływań o charakterze skumulowanym
Na badanym terenie oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie w chwili obecnej nie są
planowane przedsięwzięcia mogące stanowić źródło negatywnych oddziaływań o charakterze
znaczącym. Potencjalne oddziaływania skumulowane obejmują emisję hałasu oraz emisje
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do atmosfery. Hałas powodowany będzie transportem
samochodowym na drogach obsługujących ruch w kierunku obszaru zainwestowania oraz
wewnątrz omawianego terytorium. Możliwe są także emisje hałasu instalacyjnego i lotniczego.
Emisje zanieczyszczeń do atmosfery uwalnianych z transportu samochodowego nie spowodują
znaczącego zwiększenia stężenia szkodliwych substancji w powietrzu. Niemniej jednak wzrost
ilości terenów zainwestowanych w tej części miasta, może w przyszłości powodować efekt
kumulacji niekorzystnych presji na środowisko np. nadmierną emisję szkodliwych substancji do
atmosfery. Będą to oddziaływania o charakterze stałym.
4.2. Analiza wpływu na formy ochrony przyrody
Na przedmiotowym terenie nie znajdują się obszary chronione na podstawie ustawy
o ochronie przyrody. Nie stwierdza się również występowania cennych siedlisk przyrodniczych,
a także stanowisk chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.
Ocenia się, że planowane funkcje terenów zaprezentowane w projekcie MPZP nie będą
powodować negatywnych oddziaływań na przedmiot i cele ochrony występujących na terenie
miasta i w jego sąsiedztwie terenów chronionych. Najbliżej położonym obszarem chronionym
jest obszar Natura 2000 „Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej” PLH020066. Znajduje się
w odległości 1,34 km na wschód od omawianego terenu. Nie istnieją bezpośrednie powiązania
ekologiczne pomiędzy obszarem chronionym a terenem przeznaczonym pod zainwestowanie.
Ustala się, że oddziaływanie terenów zainwestowanych nie przyczyni się do pogorszenia jakości
środowiska na terenie objętym ochroną. Nie narusza się zasad zagospodarowania
obowiązujących na tym obszarze.
4.3. Oddziaływanie projektu planu poza obszarem opracowania
Zagospodarowanie na badanym obszarze będzie powodować oddziaływanie na
środowisko również poza ustalonymi granicami. Wprowadzenie nowych elementów
zainwestowania wiąże się ze wzrostem zużycia energii elektrycznej. Powstałe odpady oraz
ścieki będą stanowić obciążenie dla środowiska w miejscu ich utylizacji. Sposób odprowadzania
ścieków oraz zbierania odpadów realizowany będzie zgodnie z polityką przyjętą przez władze
miasta. Zaistniałe emisje przyczynią się do ogólnego stanu środowiska w otoczeniu
17
poszczególnych obszarów (migracja zanieczyszczeń przez powietrze atmosferyczne).
Uciążliwości związane ze wzrostem natężenia ruchu samochodowego będą odczuwalne na całej
długości tras dojazdowych do obiektów umiejscowionych na przedmiotowym obszarze.
4.4. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko
Transgraniczne oddziaływanie na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust.2, pkt 1d)
ustawy z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
oceniane jest w aspekcie granic międzynarodowych. Projekt MPZP nie zawiera rozstrzygnięć,
ani nie stwarza możliwości, w wyniku których mogłoby wystąpić transgraniczne oddziaływanie
na środowisko. Zagospodarowanie obszaru miasta nie będzie oddziaływać na środowisko
terenów położonych poza granicami kraju.
4.5. Kompleksowa ocena skutków wpływu ustaleń MPZP na środowisko przyrodnicze
W niniejszym rozdziale dokonano opisu wpływu planowanych funkcji na środowisko,
zgodnie z metodyką przedstawioną w rozdziale 1.2. Opis oddziaływania przedstawiono
w zestawieniu tabelarycznym oraz na rysunku prognozy.
Funkcje o pozytywnym wpływie na środowisko (Tabela 2)
Tereny zieleni urządzonej – w szczególności wysokiej, wywierają pozytywne oddziaływanie na
środowisko przyrodnicze, a także środowisko życia mieszkańców. Zieleń wysoka tworzy
powierzchnię pochłaniającą zanieczyszczenia atmosferyczne, wytwarzającą tlen i retencjonującą
część opadów atmosferycznych. Ponadto wpływa korzystnie na klimat lokalny na terenach
zabudowanych. Zieleń izolacyjna stanowić będzie barierę wizualną i akustyczną oddzielającą
tereny kolejowe od mieszkaniowych.
Tab. 2. Zróżnicowanie skutków oddziaływania na poszczególne elementy środowiska - tereny zieleni.
Oddziaływanie pod względem:
Oddziaływanie
na:
intensywno
trwałości
ści
przekształceń przekształc
eń
okresu trwania
częstotliw
ości
charakteru
zmian
zasięgu
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe,
lokalne
odwracalne
zauważalne
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe i
lokalne
odwracalne
duże
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
odwracalne
duże
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe i
lokalne
miejscowe
odwracalne
duże
bez znaczenia
bez znaczenia
stałe
pozytywne
miejscowe
bez znaczenia
zauważalne
wody
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe i
lokalne
odwracalne
zauważalne
krajobraz i
zabytki
ludzi
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
odwracalne
zauważalne
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
pozytywne
zauważalne
świat przyrody i
bioróżnorodność
gleby i
powierzchnię
terenu
powietrze
atmosferyczne
klimat lokalny
klimat
akustyczny
bezpośredni
ości
Funkcje powodujące przekształcenia w środowisku i krajobrazie, skutkujące emisją hałasu,
zanieczyszczeń do atmosfery (Tabela 3)
Planowane i istniejące tereny zabudowy oraz tereny komunikacji będą miały zróżnicowany
wpływ na środowisko. Ustalenia projektowanego dokumentu w zakresie ochrony środowiska
i infrastruktury technicznej pozwalają na zminimalizowanie negatywnego oddziaływania
planowanych funkcji na jakość wód, środowisko akustyczne i powietrze atmosferyczne. Rozwój
18
nowych funkcji przyczyni się do zmniejszenia powierzchni biologicznie czynnej.
Funkcjonowanie nowych terenów wiąże się z większym poborem wody oraz koniecznością
odprowadzania ścieków i odpadów. Ustalenia planu przewidują utworzenie powierzchni
biologicznie czynnej na działkach budowlanych, co stwarza możliwości kształtowania terenów
zieleni urządzonej. Spodziewać się będzie można nasadzeń ozdobnych gatunków drzew
i krzewów. Ustalenia w zakresie sposobu zagospodarowania terenów oraz ustanowienie
podstawowych wymogów architektonicznych pozwoli na wykreowanie harmonijnego
krajobrazu zabudowy mieszkaniowej i usługowo-przemysłowej w mieście.
Tab. 3. Zróżnicowanie skutków oddziaływania na poszczególne elementy środowiska – tereny zabudowy i tereny komunikacji.
Oddziaływanie pod względem:
intensywnośc
Oddziaływanie bezpośrednio
częstotliwo charakteru
trwałości
okresu trwania
zasięgu
i
na:
ści
ści
zmian
przekształceń
przekształceń
świat przyrody
bezpośrednie i
pozytywne i miejscowe i
i
długoterminowe
stałe
nieodwracalne
duże
negatywne
lokalne
bioróżnorodnoś pośrednie
ć
gleby i
bezpośrednie długoterminowe
stałe
negatywne
miejscowe nieodwracalne zauważalne
powierzchnię
terenu
bezpośrednie i
częściowo
powietrze
długoterminowe
stałe
bez znaczenia miejscowe
zauważalne
wtórne
odwracalne
atmosferyczne
bezpośrednie i
częściowo
długoterminowe
stałe
bez znaczenia miejscowe
zauważalne
klimat lokalny
wtórne
odwracalne
klimat
bezpośrednie długoterminowe
stałe
bez znaczenia miejscowe
odwracalne
zauważalne
akustyczny
częściowo
pośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
nieznaczne
wody
odwracalne
bezpośrednie i
częściowo
krajobraz i
długoterminowe
stałe
bez znaczenia miejscowe
duże
pośrednie
odwracalne
zabytki
bezpośrednie i
częściowo
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
duże
ludzi
pośrednie
odwracalne
5.
Metody analizy realizacji postanowień projektu planu
Przewidywane metody analizy realizacji postanowień projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego pod kątem wpływu na środowisko mogą się odnosić do
przestrzegania ustaleń dotyczących przeznaczenia terenu, ukształtowania zabudowy
i zagospodarowania terenu, ustaleń dotyczących wyposażenia w infrastrukturę techniczną,
ochrony i kształtowania środowiska i ładu przestrzennego, ochrony dziedzictwa kulturowego
i zabytków. Oprócz tego prowadzony będzie państwowy monitoring środowiska prowadzony
przez odpowiednie organy administracji państwowej, powołane do badania stanu środowiska.
W przypadku skarg mieszkańców na uciążliwości prowadzonej działalności w oparciu
o uchwalony plan, analizę realizacji MPZP i badanie skażenia środowiska powinien
przeprowadzić odpowiedni organ administracji samorządowej.
W zakresie realizacji przestrzegania ustaleń MPZP powinny być wykonywane okresowe
przeglądy zainwestowania obszaru i realizacji MPZP, realizowane przez administrację
samorządową na potrzeby oceny prowadzonej polityki przestrzennej. Częstotliwość okresowych
przeglądów powinna być zgodna z przepisami szczególnymi (ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym). Proponuje się przeprowadzanie przeglądów co dwa lata.
6. Przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczenie
lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko
Zgodnie z art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
19
oddziaływania na środowisko, prognoza oddziaływania na środowisko zawiera rozwiązania
mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko mogących
być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu.
W celu ograniczenia lub eliminacji niekorzystnego wpływu na środowisko będącego
efektem realizacji projektu planu należy uwzględnić:
- konieczność dotrzymania wszelkich obowiązujących norm dotyczących ochrony
poszczególnych komponentów środowiska, w szczególności w zakresie klimatu
akustycznego;
- stosowanie przyjaznych środowisku mediów grzewczych;
- odprowadzanie ścieków do sieci kanalizacyjnej;
- ograniczenie zasięgu uciążliwości do granic działki inwestora,
- utworzenie powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych.
W zakresie minimalizacji negatywnych oddziaływań proponuje się przedłużenie pasa
zieleni oddzielającego tereny kolejowe od planowanych terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej. Zieleń taka powinna mieć postać formacji wielopiętrowych, zimozielonych,
która tworzyć będzie barierę wizualną i akustyczną.
Uznaje się, że pozostałe przyjęte w planie miejscowym rozwiązania nie będą powodować
negatywnych oddziaływań o charakterze znaczącym na środowisko oraz jakość życia i zdrowie
mieszkańców Zgorzelca. Nie przedstawia się zatem dodatkowych rozwiązań mających na celu
zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na
środowisko.
7. Przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych
w projekcie MPZP
-
W zakresie rozwiązań alternatywnych proponuje się rozważenie:
na terenach planowanego zainwestowania - podniesienie wskaźnika powierzchni
biologicznie czynnej w obrębie działek budowlanych na wyższy,
wprowadzenie pasa zieleni izolacyjnej pomiędzy terenami planowanej zabudowy
mieszkaniowej i linią kolejową lub wprowadzenie zapisu narzucającego obowiązek
stosowania rozwiązań technicznych w budynkach mieszkalnych, które zapewniają
w nich właściwe warunki akustyczne (np. okien o podwyższonej izolacyjności).
8. Informacje o celach ochrony środowiska i powiązania z innymi
dokumentami
Dla planu miejscowego istotne z punktu widzenia ochrony środowiska są priorytety
wynikające z dokumentów ustanowionych na szczeblu rządowym, samorządowym, porozumień
międzynarodowych oraz dokumentów i dyrektyw Unii Europejskiej.
Dokumentu na szczeblu międzynarodowym
-
-
Do najważniejszych dokumentów zaliczyć należy:
Dyrektywy Unii Europejskiej:
98/83/UE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wód przeznaczonych do spożycia
przez ludzi,
Dyrektywy Ramowej UE dotyczącej wody, przyjętej w 1997 r.,
Dyrektywy 98/15/EC z 27 lutego 1998 r. dot. wprowadzania zanieczyszczeń do wód,
Dyrektywy Ramowej w sprawie ogólnych zasad gospodarowania odpadami
75/442/EWG z 15 lipca 1975 r., Dyrektywy 9/31 WE w sprawie odpadów
niebezpiecznych,
Dyrektywy 43/92 EEC z 21 maja 1992 r. (z późn. zm.) w sprawie ochrony siedlisk
naturalnych oraz dzikiej fauny i flory oraz Dyrektywy 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r.
20
o ochronie ptaków, będąca podstawą tworzenia Europejskiej Sieci Ekologicznej
NATURA 2000.
Umowy międzynarodowe:
- porozumienia między Min. OŚZNiL RP a Państwowym Komitetem Republiki Białoruś
ds. Ekologii o współpracy w dziedzinie ochrony środowiska z 1992 r.,
- porozumienia między Min. OŚZNiL a Min. Leśnictwa Republiki Białoruś z 1995 r. dot.
m.in. rozwoju ochrony cennych ekosystemów, gospodarki wodnej WZŚ i klęsk
żywiołowych,
- porozumienia między Min. OŚZNiL RP a Departamentem OŚ Republiki Litewskiej
z 24.01.1992 r. o współpracy w dziedzinie ochrony środowiska,
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów
specjalnej ochrony ptaków NATURA 2000.
Biorąc pod uwagę specyfikę planu miejscowego najistotniejsze cele wymienionych
dokumentów odnoszą się do ochrony środowiska przyrodniczego i bioróżnorodności.
Przeprowadzona w poprzednich rozdziałach analiza wykazała brak negatywnych oddziaływań
o charakterze znaczącym na środowisko przyrodnicze obszaru planu i terenów do niego
przyległych.
Dokumentu na szczeblu krajowym






Do dokumentów o randze krajowej należą:
II Polityka ekologiczna państwa, która nawiązuje do priorytetowych kierunków działań
określonych w VI Programie działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska.
Dokument ten wskazuje narzędzia ochrony środowiska, a także problemy związane ze
współpracą międzynarodową ze szczególnym uwzględnieniem UE. Swoje cele i zakres
działań wyznacza w trzech horyzontach czasowych: do roku 2002, do roku 2010 i do roku
2025.
Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 przedstawia
cele w zakresie rozwiązań systemowych, wśród których wyróżnia włączenie aspektów
ekologicznych do polityk sektorowych, a przede wszystkim do energetyki, przemysłu,
transportu, gospodarki komunalnej i budownictwa, rolnictwa, leśnictwa i turystyki,
aktywizację rynku na rzecz ochrony środowiska, zarządzanie środowiskiem, udział
społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowisk, rozwój badań i postęp
techniczny oraz ponoszenie odpowiedzialności za szkody w środowisku. Dokument ten
dostrzega ważną rolę w ekologizacji planowania przestrzennego i użytkowania terenu oraz
w edukacji ekologicznej i dostępie do informacji.
Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej
wraz z Programem działań mówi o zachowaniu całej rodzimej przyrody, bez względu na
jej formę użytkowania oraz stopień jej przekształcenia lub zniszczenia.
Krajowy Program Zwiększania Lesistości, który jest instrumentem polityki leśnej
w zakresie kształtowania przestrzeni przyrodniczej kraju, zawiera ogólne wytyczne
sporządzania regionalnych planów przestrzennego zagospodarowania w dziedzinie
zwiększania lesistości.
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami określa zakres działania niezbędny do zaplanowania
zintegrowanej gospodarki odpadami w kraju, w sposób zapewniający ochronę środowiska
z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych.
Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych jest programem inwestycji
rozbudowy systemów oczyszczalni ścieków w sektorze komunalnym. Program pozwoli na
wyeliminowanie nieoczyszczonych ścieków (pochodzących ze źródeł miejskich
i aglomeracji) z wód powierzchniowych. Dokument dotyczy także poprawy jakości wód
powierzchniowych, będących potencjalnym źródłem poboru ujęć komunalnych.
Zamierzeniem Programu jest również pobudzenie inicjatyw lokalnych (nowe miejsca
pracy) oraz pełne dostosowanie do wymogów Unii Europejskiej w zakresie wyposażenia
21
w system oczyszczalni ścieków i kanalizacji.
Biorąc pod uwagę specyfikę planu miejscowego najistotniejsze cele wymienionych
dokumentów odnoszą się do ochrony środowiska przyrodniczego i bioróżnorodności.
Przeprowadzona w poprzednich rozdziałach analiza wykazała brak negatywnych oddziaływań
o charakterze znaczącym na środowisko przyrodnicze obszaru planu i terenów do niego
przyległych.
Szczególnie ważnym dla ochrony środowiska w Polsce dokumentem jest „Polityka
ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”, gdzie wyróżnia się
aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym, jako jedno z działań systemowych.
W dokumencie tym wskazuje się m.in. na uwzględnienie w planach zagospodarowania
przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej. W planie miejscowym
uwzględnia się te wymagania, co zostało opisane powyżej, a także w poprzednich rozdziałach
prognozy.
Dokumentu na szczeblu regionalnym i lokalnym
Ustanowione na poziomach międzynarodowym i krajowym cele polityki ekologicznej
znalazły swoje odzwierciedlenie w opracowanych na poziomie regionalnym dokumentach
strategicznych, takich jak: „Program zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska
województwa dolnośląskiego” czy „Wojewódzki plan gospodarki odpadami województwa
dolnośląskiego”. Długoterminowy cel „Programu zrównoważonego rozwoju i ochrony
środowiska województwa dolnośląskiego” sformułowano jako „Harmonijny, zrównoważony
rozwój województwa, w którym wymagania ochrony środowiska nie tylko mają istotny wpływ na
przyszły charakter regionu, ale również wspierają jego rozwój gospodarczy”. Generalne cele
strategiczne do roku 2015 w zakresie ochrony środowiska:
 poprawa jakości powietrza atmosferycznego (dalsze ograniczanie emisji z zakładów
przemysłowych, zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza ze źródeł niskiej emisji i ze
źródeł komunikacyjnych);
 zmniejszenie uciążliwości hałasu (komunikacyjnego i przemysłowego);
 przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych i podziemnych i ich ochrona
(uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, zmniejszenie zużycia wody,
ograniczenie zanieczyszczenia spowodowanego niekontrolowanymi spływami
powierzchniowymi, podniesienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, zwiększenie
małej retencji, ochrona zasobów wód podziemnych);
 ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko (uporządkowanie
gospodarki odpadami przemysłowymi i komunalnymi);
 podniesienie jakości gleb;
 ochrona zasobów złóż poprzez ich racjonalne wykorzystanie;
 ochrona i wzrost różnorodności biologicznej (określenie zasobów, objęcie ochroną
obszarów o wysokich walorach przyrodniczych, powiększenie zasobów leśnych
i zapewnienie ich kompleksowej ochrony, podniesienie różnorodności biologicznej
i krajobrazowej, rozwój terenów zieleni w miastach i na terenach wiejskich);
 ograniczenie wystąpień nadzwyczajnych zagrożeń środowiska (poprawa
bezpieczeństwa ekologicznego związanego
z
działalnością produkcyjną
przedsiębiorców, zapewnienie bezpieczeństwa przewozu drogowego i kolejowego
materiałów niebezpiecznych);
 podniesienie świadomości ekologicznej w społeczeństwie;
 otwarta i dwustronna komunikacja pomiędzy wszystkimi stronami zaangażowanymi
w ochronę środowiska;
 uzyskanie pełnej informacji o stanie środowiska.
Niniejszy projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego realizuje
powyższe cele poprzez:
22
przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych i podziemnych i ich ochrona
(wprowadzenie korzystnych rozwiązań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej);
- w zakresie różnorodności biologicznej – poprzez obowiązek pozostawienia części
działek budowlanych jako tereny biologicznie czynne,
- w zakresie informacji o środowisku oraz komunikacji pomiędzy wszystkimi stronami
zaangażowanymi w ochronę środowiska – poprzez realizację planowania zgodnie
z trybem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Polityka ekologiczna gminy określona została również w dokumencie „Program ochrony
środowiska i plan gospodarki odpadami dla Miasta Zgorzelec” (Zgorzelec 2009). Podstawowe
cele ochrony środowiska mające odniesienie do przedmiotowego dokumentu to:
o Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych – dopuszcza się rozbudowę systemu
kanalizacji i wprowadza obowiązek odprowadzania ścieków do kanalizacji;
o Gospodarka odpadami - gospodarka odpadami na terenie miasta będzie realizowana
przez politykę przyjętą przez gminę;
o Ochrony powietrza – przyjmuje się korzystne rozwiązania z zakresu ograniczenia niskiej
emisji.
-
9.
Streszczenie
Niniejsze opracowanie analizuje i ocenia wpływ realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla wyodrębnionych obszarów położonych w Dzielnicy
Zgorzelec Wschód w Zgorzelcu. Celem realizacji planu jest wprowadzenie zabudowy
usługowej, produkcyjnej i mieszkaniowej we wschodniej części miasta. Planowana zabudowa
obejmuje tereny użytkowane rolniczo oraz niezagospodarowany teren zurbanizowany.
Planowane i istniejące tereny zabudowy oraz tereny komunikacji będą miały
zróżnicowany wpływ na środowisko. Ustalenia projektowanego dokumentu w zakresie ochrony
środowiska i infrastruktury technicznej pozwalają na zminimalizowanie negatywnego
oddziaływania planowanych funkcji na jakość wód, środowisko akustyczne i powietrze
atmosferyczne. Rozwój nowych funkcji przyczyni się do zmniejszenia powierzchni biologicznie
czynnej. Funkcjonowanie nowych terenów wiąże się z większym poborem wody oraz
koniecznością odprowadzania ścieków i odpadów.
W projekcie planu przyjęto korzystne rozwiązania z zakresu ochrony środowiska na
terenach zurbanizowanych. Z punktu widzenia uwarunkowań ekofizjograficznych nie ma
większych przeszkód dla wprowadzania zabudowy na przedmiotowym terenie. został
sporządzony zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska. Jego realizacja
podyktowana jest potrzebą zwiększenia oferty terenów zabudowy mieszkaniowej i komercyjnej
na terenie miasta Zgorzelec.
23