WYBRANE BADANIA SPOIW GIPSOWYCH I CEMENTOWYCH

WYBRANE BADANIA SPOIW GIPSOWYCH I TYNKÓW GIPSOWYCH
wg PN-EN 13279-2 Spoiwa gipsowe i tynki gipsowe. Część 2: Metody badań
1A. Oznaczenie stosunku woda/spoiwo – metoda zasypywania (stosowana dla spoiw
gipsowych)
Zasada badania: ustala się masę spoiwa gipsowego w gramach, którym jest nasycona woda
podczas zasypywania spoiwem gipsowym 100 g wody.
Aparatura: cylindryczne naczynie szklane o wewnętrznej średnicy równej wysokości
wynoszących 66 mm oraz oznakowaniami na wysokości 16 mm i 32 mm powyŜej
wewnętrznej powierzchni podstawy, stoper, waga o dokładności do ± 0,1 g.
Opis badania: do naczynie szklanego wlać 100 g wody nie dopuszczając do zwilŜenia górnej części ścianki
cylindrycznej. Ustalić masę mo z dokładnością do 0,5 g. Całkowity czas wykonania badania powinien wynosić
120 ± 5 s. Spoiwem gipsowym równomiernie zasypywać powierzchnię wody w taki sposób, aby po 30 s zaczyn
gipsowy osiągną pierwsze oznakowanie, a po 60 s drugie oznakowanie. Kontynuować zasypywanie do
momentu, aŜ zaczyn gipsowy osiągnie wysokość mniej niŜ 2 mm poniŜej powierzchni wody po 90 ± 10 s.
Podczas następnych od 20 s do 40 s, wsypać na powierzchnię wody wystarczającą ilość spoiwa, tak aby całe
lustro wody znikło (tzw. zasypywanie po linię wody). Dopuszcza się stoŜki gipsu, ale tylko takiej wysokości by
po 3 s do 5 s nasycały się wodą.
W przypadku spoiwa, które wykazuje właściwości powolnego opadania, oznakowane poziomy mogą nie zostać
osiągnięte w wymaganym czasie. W tym przypadku, spoiwo powinno być sypane tylko na wolną powierzchnię
wody, w miarę opadania spoiwa. NaleŜy podać czas zasypywania.
Przed waŜeniem usunąć nadmiar spoiwa z krawędzi szklanego naczynia. Ustalić masę m1, z dokładnością do
± 0,5g. Badanie powinno być powtarzane, co najmniej 2 razy. Policzyć średnią masę spoiwa, którym została
zasypana woda.
Obliczanie wyników: stosunek woda/spoiwo R obliczyć wg wzoru:
R =
100
m1 − m
0
mo -masa naczynia szklanego + masa wody, g
m1 - masa naczynia szklanego + masa wody+ masa spoiwa, g
2.Oznaczenie czasu wiązania (początku i końca) – metoda nacinania noŜem, stosowana jest
dla spoiw gipsowych
Zasada badania: początek czasu wiązania to czas wyraŜony w minutach, po którym
krawędzie naciętego noŜem placka zaczynu gipsowego nie zlewają się
Aparatura: nóŜ z ostrzem o dł. ok. 100 mm, szerokości 16 mm i grubości górnego ostrza ok.
1 mm z przekrojem klinowym, łopatka, gładkie szklane płytki, stoper, miska do mieszania.
Opis badania: a) formowanie placków gipsowych – spoiwo lub tynk wymieszać z ilością wody ustaloną wg
metody zasypywania lub dyspersji w zaleŜności od spoiwa. Zanotować czas t0, w którym rozpoczyna się
wsypywanie spoiwa lub tynku gipsowego do wody. Stale mieszając wylać zaczyn gipsowy na szklaną płytkę, tak
aby uformować 3 placki o średnicy ok. 100 mm do 120 mm i grubości ok. 5 mm.
b) oznaczenie początku czasu wiązania Ti - początek czasu wiązania oznaczyć za pomocą nacięć placka. Po
kaŜdym nacięciu oczyścić i osuszyć nóŜ. Nacięcia wykonywać w odstępach nie większych niŜ 1/20
oczekiwanego czasu wiązania. Dwa placki przeznaczyć do nacięć próbnych, jeden do właściwego nacięcia
kontrolnego.
Wynik badania: Za początek czasu wiązania Ti uznać taki moment t1 , w którym krawędzie
naciętego noŜem placka zaczynu gipsowego nie zlewają się.
Początek czasu wiązania obliczyć wg wzoru:
Ti = t1 - t0
3.Oznaczenie wytrzymałości na zginanie związanego zaczynu
Badanie wykonuje się na 3 próbkach o wymiarach 4*4*16 cm po 2 godzinach twardnienia
przy uŜyciu prasy hydraulicznej.
NaleŜy wykonać zaczyn gipsowy (z ok. 2 kg gipsu), o ustalonej ilości wody i wypełnić nim
formę stalową do wykonywania próbek 4*4*16 cm; górną powierzchnię próbek wyrównać.
Po okresie twardnienia i wysuszeniu do stałej masy (temp. 40 ± 20C przygotowanych próbek,
wykonać badanie.
Wynik oznaczenia: Rzg = Mmax / W [MPa];
Mmax = Pl/4 [Nm], moment zginający niszczący, gdzie l = 10 cm (0.1 m) ,
P - siła wywołująca moment zginający [N],
W = bh2/6 [cm3, m3], b=h=4 cm (0.04m)
4. Oznaczenie wytrzymałości na ściskanie związanego zaczynu
Badanie wykonuje się na 6-ściu połówkach beleczek 4*4*16 cm (naleŜy wziąć połówki z
beleczek złamanych podczas badania wytrzymałości na zginanie)
Powierzchnia ściskania (docisku) wynosi 16 cm2. Siła ściskająca niszcząca próbkę jest
odczytywana z dynamometru prasy.
Wynik oznaczenia: Rc = P/F , [MPa]
P - siła ściskająca niszcząca próbkę, [N]
F - pole powierzchni prostopadłe do kierunku działania siły, [m2]
Badanie wytrzymałości na ściskanie pozwala określić gatunek gipsu.
Gatunek gipsu budowlanego - liczba określająca wymaganą wytrzymałość na ściskanie dla
zaczynu gipsowego o normalnej konsystencji w [MPa], oznaczona po 2 godzinach
twardnienia i wysuszeniu do stałej masy w temp. 40 ± 2 oC. Gatunki gipsu budowlanego to:
GB-G6, GB-G8,GB-D6 i GB-D8; ( D-gips drobno mielony; G- gips grubo mielony).
WYBRANE BADANIA SPOIWA CEMENTOWEGO
1. Oznaczenie normalnej konsystencji
Badanie wykonuje się przy uŜyciu aparatu Vicata, którego część ruchoma (o masie 300±2g )
zakończona bolcem o powierzchni średnicowej 1 cm2 zwrócona jest ku dołowi.
NaleŜy wstępnie wykonać zaczyn cementowy o składzie: 125 cm3 wody i 500 g cementu;
zaczynem tym wypełnić pierścień ebonitowy aparatu Vicata o wysokości 40mm ustawiony
na płytce szklanej o wym.10*10 cm. Następnie pierścień ustawić na stoliku aparatu Vicata, a
bolec o F=1cm2 na górnej powierzchni zaczynu i po 4 min. ±10 sek. od połączenia spoiwa z
wodą zmierzyć zagłębienie bolca w zaczyn po 30 sek.
Wynik oznaczenia: zaczyn ma normalną konsystencję, jeŜeli po 4 min.±
±10
sek od połączenia spoiwa z wodą plus 30 sek. zagłębiania się w zaczyn,
bolec zatrzyma się nad płytką szklaną 5÷
÷7 mm (zagłębi się w zaczyn 33÷
÷35
mm).
2.Oznaczenie wytrzymałości na zginanie wg PN-EN 196-1:1996
Badanie to przeprowadza się na 3 beleczkach 4*4*16 cm wykonanych z zaprawy o
normowym składzie: 450 g cementu, 1350 g piasku normowego i 225 cm3 wody.
Po wykonaniu próbki naleŜy klimatyzować w formach w środowisku wilgotnym i
rozformować je po 24 godz. Następnie przechowywać próbki oznakowane w wodzie do czasu
badania -28 dni twardnienia. Po tym czasie próbki poddaje się badaniu.
Wynik oznaczenia: Rzg = Mmax/W [MPa]
3. Oznaczenie wytrzymałości na ściskanie (określenie klasy wytrzymałości cementu)
Badanie wykonuje się na 6-ściu połówkach beleczek 4*4*16 cm (naleŜy wziąć połówki z
beleczek złamanych podczas badania wytrzymałości na zginanie) po 28 dniach twardnienia
przy uŜyciu prasy hydraulicznej.
Powierzchnia ściskania (docisku) wynosi 16 cm2. Siła ściskająca niszcząca próbkę jest
odczytywana z dynamometru prasy.
Wynik oznaczenia: Rc = P/F , [MPa]
P - siła ściskająca niszcząca próbkę, [N]
F - pole powierzchni prostopadłe do kierunku działania siły, [m2]
Badanie to pozwala określić klasę wytrzymałości cementu.