Gleby i klimat

www.skarzysko.powiat.pl
Gleby i klimat
Na obszarze powiatu, zgodnie z podziałem M. Strzeleckiego, wyróżnia się dwie duże glebowe jednostki
regionalne. Są to: suchedniowski region gleb wykształconych na utworach dolnego triasu i częściowo
północno-łysogórski region gleb wykształconych na piaskowcowo – łupkowych skałach paleozoicznych.
Przeważają gleby luźne wykształcone na zwietrzelinie skał piaskowo – gliniastych, utworach polodowcowych,
piaskach tarasów rzecznych oraz na utworach torfowych i piaszczysto-mułowych. Z tego też względu są one
silnie zakwaszone, zaś w okresach dłuższego braku opadów ulegają przesuszeniu. Na ich przydatność rolniczą
ma ponadto wpływ podłoże, warunki klimatyczne oraz nachylenie stoków.
Ogólnie, przeważają tu gleby pyłowe ukształtowane najczęściej z glin i utworów pyłowych, brunatne
(ukształtowane najczęściej z zasobniejszych w składniki odżywcze glin, piasków gliniastych i lessów – ze
współudziałem w przeszłości lasów liściastych), czarne ziemie (z charakterystycznym dość głębokim poziomem
próchniczym, który tworzył się z udziałem skały macierzystej zasobnej w materiały ilaste i wapń i płytko
zalegających wód gruntowych.
Naturalną roślinnością uczestniczącą w tworzeniu czarnych ziem była roślinność łęgów jesionowo – wiązowych i
jesionowo – olszowych uważanych za najbardziej produktywne siedliska leśne w naszej szerokości geografi
cznej), rędziny (gleby o cechach i właściwościach głównie zależnych od skały macierzystej – przede wszystkim
dolomitów i wapieni, często z udziałem materiału lodowcowego). Powyższe, główne typy gleb występują tutaj w
postaci słabo wykształconej lub zdegradowanej i generalnie nalezą do słabych klas bonitacyjnych. Dość
powiedzieć, że do klasy III zalicza się nieco ponad 3%, do klasy IV ok. 35 %, zaś V i VI to ponad 60% gleb
gruntów ornych, stanowiących nieco powyżej 55% gleb wykorzystywanych rolniczo. Cały obszar powiatu
wchodzi w skład jednostki klimatycznej nazwanej przez E. Romera Wyżyną Świętokrzyską i znajduje się w
północno – zachodniej części tej jednostki. Istotnym elementem mającym wpływ na klimat jest wyniesienie tych
terenów (wysokość względna i bezwzględna), rzeźba terenu i jego pokrycie oraz ekspozycja.
Na obszarze powiatu średnia roczna suma opadów nie jest bardzo zróżnicowana jednak waha się od poniżej 600
mm (północny rejon) do ponad 750 mm (gmina Bliżyn). Najwyższe opady notuje się w czerwcu, lipcu i sierpniu,
najniższe zaś w lutym, listopadzie i styczniu. Średnia temperatura z wielolecia wynosi dla powiatu ok. 7oC.
Najcieplejszymi miesiącami w roku są: lipiec (17,6oC), sierpień (16,6oC) i czerwiec (16,0oC). Ilość dni gorących
w roku to ok. 40 – najwięcej ich przypada w lipcu i czerwcu. Zaś najzimniejszymi miesiącami są: styczeń i luty (
z temp. –4oC do –5,2o C). Ilość dni z mrozem wynosi około 45. Największe zachmurzenie występuje w zimie
(grudzień, styczeń, luty), najmniejsze zaś na przełomie lata i jesieni (sierpień, wrzesień). Ilość dni pochmurnych
w roku wynosi około 140, natomiast pogodnych około 70.
Miejscowością o najwyższych amplitudach dobowych jest Suchedniów. Świadczy to o znacznej kontrastowości
klimatycznej tego terenu. Na obszarze powiatu przeważają wiatry z kierunków zachodnich (z zachodu i
południowego zachodu – łącznie to ponad 30%). Najczęściej wieją wiatry o prędkości poniżej 4 m/s. Zaznaczyć
należy, iż dość często notowane są tu cisze – około 20%. Charakterystyczny jest w układzie wiatrów wpływ dolin
rzecznych. Dominują tutaj wiatry wiejące zgodnie z osią doliny. Wilgotność względna ma dość wyrównany
przebieg i wynosi średnio około 80%, jednakże obszar Suchedniowa należy do najwilgotniejszych terenów w
Górach Świętokrzyskich. Okres wegetacyjny trwa od kwietnia do listopada przez 200 – 210 dni, ale w gminie
Suchedniów ok. 180 dni.
Źródło: "Powiat Skarzyski - miejca cenne przyrodniczo i historycznie" autorzy:Jan Janiec, Piotr Kardyś, Ryszard
Sowa, Andrzej Staśkowiak, Krzysztof Zemeła. wyd. Światowid, rok 2007.
1
www.skarzysko.powiat.pl
2