Wiedza - dr Iwona Oleniuch

Decydowanie to dokonywanie nielosowego wyboru w działaniu.
dawanie pierwszeństwa jednemu elementowi
zbioru przed innymi.
szczególny przypadek wybierania, prowadzący do
dzialania.
Decyzja to akt / efekt świadomego i nielosowego wyboru jednego z
rozpoznanych i uznanych za dopuszczalne
kierunków działania.
Decydowanie a zarządzanie
Istotą zarządzania jest permanentny proces podejmowania decyzji.
Wszyscy menadżerowie / kierownicy są decydentami.
Każda funkcja zarządzania wymaga podejmowania decyzji.
- planowanie
- organizowanie
- kierowanie
- kontrolowanie
Decydent
Typy władzy prawomocnej wg M. Webera
1) Władza charyzmatyczna
2) Władza tradycyjna
3) Władza legalna
Przywództwo w kryzysie
– badania Ernestine Gorgijn i Diederika Stapela
Teoria Opanowania Trwogi
charyzma
kontrowersyjny przekaz
wyraźna wizja
atrakcyjność przywódcy
energiczne komunikowanie
-Badania Robera Quinna
„fundamentalny stan przywództwa”
1) zorientowanie na wyniki
2) wewnątrzsterowność
3) koncentracja na innych ludziach
4) otwarcie na zewnątrz
Umiejscowienie kontroli
Decydent wewnątrzsterowny
Decydent zewnątrzsterowny
Koncentracja na sobie
Koncentracja na innych
Otwartość na nowe doświadczenia
Dogmatyczność i konserwatyzm
poznawczy
Orientacja na osiąganie celów
Orientacja na unikanie porażek
Duża pewność siebie
Lękliwość
Wytrwałość w działaniu
Podatność na frustracje
Refleksyjność w podejmowaniu decyzji
Impulsywność w podejmowaniu decyzji
Analityczność myślenia
Globalność myślenia
Wysoki poziom zorganizowania
Chaotyczność
Jeżeli:
- uważasz, że większość niepowodzeń, które spotykają człowieka,
wynika z braku szczęścia,
- często czujesz się niedoceniany, nawet jeżeli bardzo się starasz,
- sądzisz, że bez sprzyjających okoliczności (np. znajomości) prawie nie
można się wybić,
- myślisz, że ludzie często nie zdają sobie sprawy z tego jak bardzo ich
życiem steruje przypadek,
- uważasz, że nie ma sensu walczyć o sympatię współpracowników, bo
po prostu albo cię lubią, albo nie,
- z twojego doświadczenia wynika, że jeśli coś ma się wydarzyć, to i tak
się wydarzy,
to prawdopodobnie jesteś osobą z zewnętrznym umiejscowieniem
kontroli (zewnątrzsterowną).
Jeżeli:
- nie wierzysz w to, że osiągnięcia i porażki człowieka mogą zależeć od
tego, czy ma się szczęście czy pecha,
- uważasz, że zdolni ludzie zawsze mają szansę się wybić, chyba że są
leniwi albo nie potrafią wykorzystać swoich możliwości,
- sądzisz, że o charakterze człowieka bardziej decyduje jego
doświadczenie życiowe niż odziedziczone skłonności,
- masz poczucie, że przeważnie jesteś oceniany za to, co rzeczywiście
osiągnąłeś i nie zależy to od przypadku,
- wierzysz w to, że przez aktywne zaangażowanie ludzie mogą wpływać
nawet na decyzje rządów i prezydentów,
-Uważasz, że podejmowanie decyzji na podstawie przekonania, że jest
się szczęściarze, jest nieporozumienie,
to prawdopodobnie jesteś osobą z wewnętrznym umiejscowieniem
kontroli (wewnątrzsterowną).
Przywództwo w kryzysie
– badania Ernestine Gorgijn i Diederika Stapela
Teoria Opanowania Trwogi
kryzys - heurystyki bazujące na teoriach spiskowych
wzmożona wrażliwość
wzmocniona czujność
ogniskowanie uwagi
przywódcy ostrożni i podejrzliwi minimalizują „ryzyko subiektywne”.
Ryzyko subiektywne – determinanty:
- osobowość
- wiedza
- doświadczenie życiowe
- kwalifikacje zawodowe
- system wartości
- motywacje do działania
- świadomość społeczna
- światopogląd.
Wewnętrzne warunki
ramowe podejmowania
działań, w tym
decyzyjnych
A = f (M, K/U, P, S)
Stosunek decydenta do ryzyka powinien być
racjonalny, a nie awersyjny.
Trudności obiektywne =/= ryzyko obiektywne.
Ryzyko jako stymulant:
1)
2)
3)
4)
5)
Poczucie sprawstwa
Poczucie skuteczności (reaktancja / wyuczona bezradność)
Poczucie odpowiedzialności (syndrom Sokratesa)
Poczucie pewności sukcesu
Poczucie wsparcia środowiska
Wiedza to zdolność wykorzystywania danych i informacji do
konkretnego działania.
informacje, które zostały pozyskane i przeanalizowane, tak by
miały zastosowanie do podjęcia decyzji / rozwiązania
problemów.
płynne połączenie informacji, wartości, doświadczenia oraz
eksperckiego wglądu w dane zagadnienie, które zapewnia
ramy dla jego oceny i podjęcia działania.
pełne wykorzystanie informacji i danych połączonych z
potencjałem ludzkich umiejętności, możliwości, pomysłów,
zaangażowania i motywacji.
4C
Wiedza
Informacja
5C
Dane
5 C = contextualization, categorization, calculation, correcion,
condensation.
4C = comparison, consequences, connections, comersation.
Wiedza jako zasób strategiczny:
• niewyczerpalność
• symultaniczność
• nieliniowość
• dominacja
•względność i wieloznaczność
• nietrwałość
• osadzenie w ludzkich umysłach
(wiedza jawna – formalna,
uzewnętrzniona, dostępna,
zimna, skodyfikowana
wiedza ukryta – nieformalna, cicha,
gorąca)
Klasyfikacja wiedzy wg OECD:
- know-what
- know-why
- know-how
- know-who
Błędy oceny danych
- badania Amosa Tverskyego i Daniela Kahnemana
Zasada reprezentatywności
a) O – R – R – O – O – R
b) O – O – O – R – R – R
c) R – R – R – R – R – R
Zasada dostępności psychicznej
lista
Błędy oceny danych - A. Tversky i D. Kahneman
Zasada zakotwiczenia
8x7x6x5x4x3x2x1
2250
1x2x3x4x5x6x7x8
40 320
512
Czy procent krajów afrykańskich w ONZ przekracza 65?
Ile wynosi?
45
Czy procent krajów afrykańskich w ONZ przekracza 10?
Ile wynosi?
25
Badania Northcrafta i Neale’a dot. cen nieruchomości.
Heurystyki myślowe
1.
2.
3.
4.
5.
Strategia rozpoznawalności (Wimbledon)
Strategia minimalistyczna
Strategia „jak wcześniej”
Strategia leksykograficzna
Strategia semileksykograficzna
„Jeśli różnica w cenie między produktami wyniesie
mniej niż 1 zł to produkt wyższej jakości”
Marka
Cena (zł)
Jakość
A
3,20
Niska
B
4,50
Wysoka
C
4,00
Średnia
6.
Strategia eliminacji wielu aspektów
1)
2)
3)
4)
5)
Cena – ponad 30 tys., a poniżej 50 tys.
Liczba siedzeń – min. 5 osobowe
Pojemność silnika – powyżej 1600 cm3
Przebieg – max. 50 tys. km.
Przeglądy okresowe – pełna książka serwisowa.
7. Strategia satysfakcjonująca Herberta Simona – oferty w czasie
8. Strategia wyboru na podstawie argumentów
Kandydat A
Kandydat B
Przeciętna absencja
Bardzo niska absencja
Przeciętne komunikacja na piśmie
Doskonała komunikacja na piśmie
Przeciętna znajomość obsługi komputera
Znakomita znajomość obsługi komputera
Przeciętne umiejętności arytmetyczne
Niskie umiejętności arytmetyczne
Przeciętne umiejętności interpersonalne
Trudności w kontaktach interpersonalnych
Przeciętna komunikacja w rozmowie tel.
Słaba komunikacja w rozmowie tel.
9. Strategia afektu (rekrutacja na uczelnię)
Determinanty wyboru heurystyka – analiza decyzyjna
1.
2.
3.
4.
5.
Czas na podjęcie decyzji
Wysiłek niezbędny do zastosowania podjętej
decyzji
Wiedza decydenta na temat sytuacji decyzyjnej
Znaczenie podjęcia trafnej decyzji
Potrzeba uzasadnienie decyzji otoczeniu
Decydowanie a płeć
1.
2.
3.
4.
5.
Identyczna budowa mózgu
Identyczna wydajność intelektualna
Kobiety: większe ciało modzelowate
Mężczyźni: mózg większy o 10%; kobiety więcej zakończeń nerwowych
istoty białej
Kobiety: większe wykorzystanie kory mózgowej; mężczyźni istoty szarej
lewej półkuli mózgu
Mężczyzna
Są w sklepie dopóki nie kupią tego po co przyszli
Kobieta
Są w sklepie dopóki się nie zmęczą
Mężczyzna
Kupują bo czegoś potrzebują
Kobieta
Kupują bo chcą się przekonać czy tego nie
potrzebują
Mężczyzna
Chce kupić
Kobieta
Chce kupować
Zakupy, lobotomia?
Lobotomia!
Mężczyzna
Kobieta
Linearny proces decyzyjny
Spiralny proces decyzyjny
Martha Barletta