PZL.43A LUFTWAFFE

PZL.43A LUFTWAFFE
SAMOLOT ROZPOZNAWCZO-BDMBOWY
LIGHT BOMBER ANO RECONNAISSANCE AIRCRAFT
WERSJA NIEMIECKA FWM MIE1EC 19411 / GERMAN VERSION FWM MIELEC 1940
n&iie
OBBVV
SERIA13
#481311
History
The PZL.43 reconnaissance bomber was designed by engineer Stanistaw Prauss as an export variant of the PZL.23
Karas, equipped with more powerful engine. The first prototype of the PZL.23 had its first test flight in August 1934.
In 1935 PZL (the State Aviation Works) located at Okecie, Warsaw, began serial production of the Karas. The first
production PZL.23A left the plant in spring 1936 and the Polish army aviation began using them in autumn of that
year. As early as spring 1936, Henryk Malinowski, a new worker employed by PZL, who was finishing his thesis at
Warsaw University of Technology, was given a task to create documentation for export version of Karas. Due to the
greater power of Gnome-Rhone engine compared with Bristol, there was a shift in the centre of gravity. Also the
observer's cabin was lengthened by one window, and the bombing station and the position of rear gunner were
moved backwards. The cross-section of cabin shielding was also changed from trapezoidal to elliptical. A second
problem related to the development of the pilots' machine guns. The 14-cylinder double-banked Gnome-Rhone
engine did not allow the bullets to pass between the cylinders. This is why the gun barrels were located on the
outside of the fuselage, allowing the bullets to miss the engine entirely. This modification resulted in a further change
to the shape of the engine cowling and exhaust collector. Because these significant changes, the aircraft was given
a new designation: PZL.43. Serial production of the first 12 units was initiated as early as the end of summer 1936.
The first prototype had its test flight in February 1937. Following testing, the PZL.43 was given a second oil radiator
on the right side of the fuselage, and had extended carburettor intakes and exhaust collector. In April and May
1937, the first aircraft were delivered to Bulgaria, except for one that remained in Poland for armament experiments.
At that time the manufacturer also considered selling the PZL.43 to Greece, Turkey, Sweden and Spain. Eventually,
Bulgaria was the export customer for this type.
Rys Historyczny
Samolot rozpoznawczo-bombowy PZL43. byt odmiana^ eksportowa. z mocniejszym silnikiem, samolotu PZL.23 Karas,
zaprojektowanego przez -z. Sta^istawa Praussa. Pierwszy prototyp PZL.23 zostat oblatany w sierpniu 1934 r.
W 1935 r. przystapiono w Panstwowych Zaktadach Lotniczych w Warszawie na Okeciu do seryjnej produkcji Karasi.
Pierwsze seryjne PZL23A opuscity wytwornie na wiosne 1936 r., a do uzytku w polskim lotnictwie wojskowym weszty
na jesieni 1936 r. Juz na wiosne 1936 r. w PZL nowo zatrudniony Henryk Malinowski, koriczacy wowczas prace
dyplomow^ na Potitecrrnee Warszawskiej. olrzymat zadanie opracowania dokumentacji wersji eksportowej Karasia.
Ze wzgledu na wieksza mas? silnika Gnome-Rhone w stosunku do konstrukcji Bristola oraz jego uktadu (podwojna
gwiazda) powodujacego przesuniecie sie srodka masy samolotu do przodu, przedtuzono o jedno okno kabine
obserwatora oraz przesunieto do tytu stanowiska bombardiera (przykadtubowa kolyska) i tylnego strzelca. Zmieniono
tez przekroj popfzeczny ostony kabiny z trapezowego na eliptyczny. Drugim problemem byta zabudowa k.m.-6w pilota.
14-cylindrowy silnik Gnome-Rhone w uktadzie podwojnej gwiazdy nie pozwalat aby pociski mogty przelatywac miedzy
nimi. Dlatego lufy broni umieszczono na zewnatrz kadtuba, tak aby tor pociskow przebiegat na zewnatrz obrysu
silnika. Wymagato to dodatkowo zmiany ksztattu ostony silnika; kolektorow spalin. Z powodu tak duzych zmian
konstrukcyjnych samolot otrzymat nowe oznaczenie: PZL.43. Produkcje seryjna^ pierwszych 12 maszyn, uruchomiono
juz pod koniec lata 1936 r. Pierwszy prototyp zostat oblatany w lutym 1937 r. W wyniku prob samoloty PZL.43
otrzymaty druga^ cbtodnice oleju na prawym boku kadtuba oraz miaty przedtuzone chwyty powietrza do gaznika oraz
zmieniony kolektor spalin. Od kwietnia do maja 1937 r., ptatowce dostarczono do Butgarii, za wyjajkiem jednego
egzemplarza PZL.43 ktory pozostat w Polsce, celem przeprowadzenia prob uzbrojenia. W owym czasie myslano
rowniez o sprzedaiy samolotow P.43 do Grecji, Turcji Szwecji i Hiszpanii. Ostatecznie tylko Bulgaria zostata jedynym
kontrahentem na ten typ samolotu.
PZL43A
Latem 1937 r. przedstawiciele Butgarii zamowili w PZL 42 kolejnych samolotow PZL.43. Tym razem ptatowce miaty
zostac wyposazone w silniki GR 14N-01, wystepujac jako wersja PZL.43A. W wersji tej dokonano kilku modyfikacji,
m.in. ulepszono system ogrzewania kabiny, a takze zmieniono instalacje przeciwpozarowa. Na wlocie do gaznika
pojawit sie tez filtr przeciwpytowy. W kabinie obserwatora prawe okno otrzymato odsuwana. szybe. Do tej serii
produkcyjnej dodano tez zewnetrzne wyrzutniki bombowe do bomb 12,5-kilogramowych oraz nowoczesne karabiny
maszynowe z Paiistwowej Wytworni Uzbrojenia - Fabryki Karabinow. Byty to k.m. pilota F.K. wz.36/38 (czyli wz. 36G)
i k.m. obserwatora F.K. wz.33/38 (36R). Dodatkowo m.in. osprzet taki jak celowniki bombowe RH-32, radiostacje
lotnicze Philips VR 27B. Zamowienie realizowano (wedtug dokumentow butgarskich) do wybuchu wojny w 1939 roku
Polacy zdolali dostarczyc 36 P.43A. W wytwomi PZL na Okeciu 1 wrzesnia 1939 r. pozostato 9 (lub 6) maszyn. Czesc
z nich wzieta udziatw dziataniach wojennych. Jak pokazuj^ zdjecia, na co najmniej jednym P.43 namalowano biatoczerwone szachownice. Samoloty uzbrojono w nowe km. typu PWU wz.37 ,,Szczeniak" zamontowane na tylnych
stanowiskach. Niestety samoloty PZL P.43 i P.43A nie odegraty znaczacej roll w czasie wojny obronnej 1939 roku.
U nielicznych pilotow, ktorzy mieli szczescie zetknac sie za sterami tej maszyny wzbudzaty zachwyt i pozadanie...
Po zajeciu Polski, Niemcy z uszkodzonych egzemplarzy PZL.43A zmontowali dwa samoloty: nr 37 i 40. Jeden 2 nich
przekazano Butgarii w pierwszej potowie 1940 r. Drugi egzemplarz zbadano w niemieckim osrodku doswiadczalnym
Luftwaffe w Rechlinie. Przybyt on stamtad koleja^ do FWM (Fiugzeugwerk Mielec b. PZL) z uszkodzona. krawedzia,
natarcia skrzydta i przestrzelona. gtowica. jednego cylindra. Gtowice sprowadzono z Okecia od innego egzemplarza
silnika tego typu. Podczas remontu samolotu zaginat segment zdemontowanego uktadu sterowania, lecz go
odtworzono, Na samolocie zamalowano znaki butgarskie i namalowano niemieckie. Pracuja.cy w FWM w Mielcu inz,
pil. Kazimierz Dzwonkowski zostat przez Niemcow zmuszony do udzielenia informacji na temat pilotazu tego samolotu.
Maszyne oblatat pil. Otto Winkler. W pazdzierniku 1940 r. samolot nr 40 zostat dostarczony lotem do Butgarii przez
0. Winklera. Nowi wtasciciele nadali mu numer 38. Lacznie Butgaria otrzymata 38 PZL.43A oraz 12 PZL.43 co razem
dato 50 samolotow. W sumie do Butgarii nie dotarty tylko 4 samoloty zniszczone nieodwracalnie we wrzesniu 1939 r.
PZL.43A
In the summer 1937, Bulgarian representatives ordered 42 new PZL.43 planes from the PZL plant. This time the
aircraft were to be equipped with GR 14N-01 engines, designated as the PZL.43A. This version was also modified,
with an improved cabin heating system and fire protection installation. A pollen filter was installed on the carburettor
inlet. In the observer's cockpit, the right window had a sliding section. The manufacturer also added external racks
for 12.5 kg bombs, and more modern machine guns from the State Arms Factory - Machine Guns Plant. The
machine guns for the pilot were the F.K. wz. 36/38 (namely wz.36G) and the observer's gun was the F.K. wz.33/38
(36R). Additionally, the aircraft was equipped with the RH-32 bomb sight and the Philips VR 27B radio equipment.
The order was accepted, and according to Bulgarian documents Poland supplied 26 P.43A planes before the break
of war in 1939. On 1 September 1938 9 (or 6) aircraft remained in the PZL plant at Okecie. Some of them took an
active part in the war. As can be seen in the pictures, at least one P43 had Polish markings. These aircraft had been
equipped with the new PWU wz.37 "Szczeniak/Puppyf machine guns mounted in the rear cockpit. Unfortunately
the PZL P.43 and P.43A aircraft did not play a significant role during the defensive war of 1939. For the small number
of pilots who were lucky enough to fly this type, it evoked admiration and desire...
After seizing Poland, the Germans combined several damaged PZL.43A aircraft to create two good aircraft: Nos.
37 and 40. One was sent to Bulgaria in the first half of 1940. The second aircraft was examined in the Luftwaffe
experimental centre in Rechlin. This one was transported by train to FWM (Flugzeugwerk Mielec, formerly PZL) in
Mielec with a damaged wing and engine cylinder. A replacement cylinder head was brought from Okecie. During
repair work, a segment of the steering system vanished, but was successfully recreated. This aircraft had both
Bulgarian and German markings. Kazimierz Dzwonkowski, a pilot and engineer employed by FWM in Mielec, was
forced by the Germans to instruct them on how to fly the aircraft. Pilot Otto Winkler took the test (light. In October
1940 Otto Winkler flew No. 40 to Bulgaria, whose new owners gave it the number 38. In all Bulgaria obtained
38 PZL.43A aircraft, which together with 12 PZL.43 planes, gave a total number of 50 machines. In summary, only
the 4 aircraft destroyed in September 1939 were not delivered to Bulgaria.
Dane taktyczno-technlczne
Technical data
Silnik
Moc silnika
Rozpietosc
Dtugosc
Wysokosc
Powierzchnia nosna
Masa wtasna
Masa uzyteczna
Masa catkowita
Predkosc maks. na wys. 0 m
Predkosc maks. na wys. 4000 m
Predkosc przelotowa na wys. 4000 m
Predkosc minimalna
Wznoszenie
Putep
Zasieg
GR 14N01
750 kW
Engine
Power
Wing span
Length
Height
Load-bearing surface
Empty weight
Usable load
All up weight
Max speed at ground level
Max speed at 4000 m height
Cruise speed at 4000 m height
Stall speed
Climb rate
Maximum altitude
Range
13,95m
9,95 m
3,3m
26,8 m2
2200 kg
900 kg (maks. 1325kg)
3100 kg (maks. 3225 kg)
298
365
300
115
7,5
km/h
km/h
km/h
km/h
m/s
8500m
1250km
Uzbrojenie:
Cztery karabiny maszynowe kalibru 7,92 mm w tym dwa zsynchronizowane PWU-FK wz.36G karabiny pilota i dwa PWU-FK wz.36R obserwatora - jeden w gondoli (ka.ty ostrzatu 60° w dot i po 30°
na boki) z zapasem 288 naboi, drugi na stanowisku strzelca na ruchomej podstawie typu PZL-46
(patentu L. Biatkowskiego, S. Praussa i F. Misztala) uruchamianej hydraulicznie (olejem dostarczanym przez pompe na silniku lub przez pompe recznaj, z zapasem 679 naboi. W Polskich eskadrach uzywaja.cych PZL P.43A we wrzesniu 1939 roku na stanowiskach strzelca i obserwatora
zamontowano PWU wz.37 ..Szczeniak". Pod srodkowa, czescia. ptata - elektryczny wyrzutnik bombowy Swiateckiego 24 x 12 wz.37 na 24 bomby odtamkowe 12.5 kg sktadajacy sig z dwoch zespotow podwieszanych do wyrzutnikow Alcan produkowanych w warsztacie inz. Krzyzanowskiego.
Pod gondola, dwa wyrzutniki SW-O na dwie bomby oswietlaja.ce 12 kg.
<PM)
Na podstawie (i za zgodq redakcji) Militaria" Magazyn Historyczno-Modelarski vol. 4 No. 1/1999
PZL.43 ,,Czajka" eksportowa wersja ,,Karasia"
GR14N01
750 kW
13.95m
9.95m
3.3m
26.8 m2
2200 kg
900kg (max. 1325kg)
3100kg (max. 3225 kg)
298
365
300
115
7.5
km/h
km/h
km/h
km/h
m/s
8500m
1250 km
Armourment:
Four machine guns, calibre 7.92mm, including two synchronized PWU-FK wz.36G pilot machine
guns and two PWU-FK wz.36R guns of the observer - one in the cradle (shooting angle 60° down
and 30° to the sided) with 288 cartridges, the second one in the gunner's cockpit on a mobile,
hydraulically activated (with oil through a pump on the engine or with manual pump) PZL.46 mount
(patent by L. Biatkowski, S. Prauss and F. Misztal) with 679 cartridges. In Polish squadrons using
PZL P.43A in September 1939 PWU wz.37 "Szczeniak/Puppy/" on the gunner's cockpit. Under the
central of fuselage - Swia.tecki electric bomb rack 24x12 wz.37 for 24 12.5kg shrapnel bombs,
containing two suspended sets of Alcan bomb release devices, manufactured in the workshop of
engineer Krzyzanowski. Under the pod there are two SW-O bomb racks for 12kg incendiary
bombs.
<PM)
Following "Militaria" Vol. 4 No. 1/1999 (and under consent of its staff)
PZL.43 "Czajka" export version of "Karas"
MIRAGE HOBBY, 02- 621 WARSZAWA, POLAND, ul. Tyniecka 36, tel./fax: (+48 22) 646 84 14
e-mail: [email protected], http://www.mirage-hobby.com.pl
r fl-
17 OSS
RAMKA / SPRUE ,,G"
12
X
RAMKA/ SPRUE ,,W"
RAMKA/SPRUE ,,S"
HJIILM
Cz$sci przekreslo-e
,,X" nie do uzycia
wtej wersji modelu.
Przed montazem prosimy
ostroznie umyc ram^
w detergencie.
Parts marked "X" are
not for this version
of the model.
Before assembly was"
the sprues.
RAMKA / SPRUE ,,N"
UWAGA!
Przed naklejeniem kalkomanii prosimy zapoznac sie z instrukcjg montazu i malowania. W przypadku
nierownomiernej powierzchni polecamy stosowac ptyny zmiekczaj^ce do kalkomanii ,,SET i SOL".
wore
36JDQ D
Please, consult the assembly and painting instruction prior to application ofdecals. On uneven surfaces,
we suggest to use 'Set and Sol' liquids.
RAMKA / SPRUE ,,B"
RAMKA / SPRUE ,,A"
MALOWANIE SMIGLA/ PROPELER PAINTING
C
MALOWANIE SILNIKA/ ENGINE PAINTING
-(ux
tyt/back
N11
przod / front
N13
aply propeller's decal
at this stage
UWAGA
Na tym etapie przykleic jedynie delikatnie
aby mozna byto tatwo roziapzyc
ATTENTION
At this stage do hot cement permanently
use sdft cement only
N43
N78
N60+N61+N62
N63+N64+NB5
76N+PE3+PE15 + PE14, 66W+67W+PE15+PE14 x2
56W
Lotniczy karabin maszynowy obserwa!"=
wz. 37, kal. 7,9 mm, ,,Szczeniak" - Tylko we*s-a
Polska'39
Mk. 37, cal, 7,9 mm, "Puppy
aircraft machine gun - Polish'39 version o".
Lotniczy
karabin
obserwat"s
PWU-FK -*z
Observer
PWU-FK WZ-36R
aircraft mac" -e 3--
W50 + W45 + w49 + W15
N41 + W65
N25+PE4+N26+PE4
N25
\4
N26
4
N17
|jl
N60+N63+N62
A20
N1
63W-64WX2
Wtymmiejscupoclenic
od wewnqtrz, aby utworzyc
kieszen dla stem
Thin down innner
surface to make pocket
19N
48W+21W+2X16W+9S+10S
29W+7S+8S+6S
48W+21W+2 x 16W+9 S+1C
29W+7S+8S+6S
zeszlifowac krawedzie splywu
sand trailing edge
pogi^bic otwory
0 0,9 mm
drill deepen openin
O 0.9 mm
-'// deepen openin
pog^bic otwory
0 0,9 mm
drill deepen opening
pogr^bic otwory
00,9 mm
drill deepen opening
37N
5G-8G-6G-4G-2G
V'
Kleic lakierem
bezbarwnym
y"
3G
2
lubwikolem
Mozliwe dwa polozenia otwarcia szyb kabmy
Patrz zdiecia w materiafach zrodtowych.
:
: - : ~ ; y samoloxw wcskowych /. 3<re~e''"GJZ v.::e""'/''' c/: ;: :- c:'
swrjjego rodzaju terra incognita pod wzgl^dem wiedzy na temat uzywania konkretnych odcieri
lakterow malowan kamuflazowych.Pewne swiatto w tej kwestii rzucit remont zachowanegc
egzemplarza samolotu z lat trzydziestych ubiegtego wieku PZL P. 11 c, remontowanego pod
kontec lat osiemdziesiatych w warszawskich Paristwowych Zaktadach Lotniczych. Badania
powtok lakiemiczych na blachach pochodzacych z remontu przeprowadzito wprawdzie kilka
osob, ale do literatury chocby modelarskiej trafa btedna i zle przeprowadzora interpretacja
zachowanych probek Sam ptatowiec rowniez zostat odnowiony z fikcyjnym kamuflazem, nie
majacym nic wspolnego z pierwowzorem.
Pojawienie si§ w ostatnich latach duzej ilosci zdj§c z Kampanii Wrzesniowej 1939 na
niemieckich aukcjach internetowych ujawnito reane samoloty w polskich malowaniach, o
ktorych istnieniu nikt do tej pory nie wiedziat lub wzmiankowafy o nich nieliczne relacje, czy
niejasne dokumentyStawne odkryde przez Stevena J Zaloge kolorowych zdjec z Okecia
Hugo Jaegera w archwach Bibliote-d Kongresu USA udowodnlo, ze pewne rzeczy nalezy
zweryfikowac.W sukurs jednym odkryciom przyszV nastepne, potwierdzsjac okreslone
przypuszczenia, a obalajac inne, , Badania terenowo-archeologiczne w miejscach upadkbw
maszyn zestrzelonych w walkach pcwietrznych sqtego konkretnym przyktadem
Muzeum Lotnictwa w Krakowie posiada w swoich zbiorach samoloty, ktore we
fragmentarycznym stanie ilosciowym przetrwafy wojenna zawieruchis, aczkolwiek rowniez one
sq namacalnq wyktadnia. badanego tematu.Historycy muzealnicy i wreszcie docelowo
modelarze jak nikt inry daja. zywy obraz utraconych zabytkow techniki, ktorych jedynym
namacalnym "cieniem" jest dzis wtasnie tylko model odzwierdedajacy wiemie bryie samolotu
i jego rdwnie wazne mabwanie z danego okresu uzytkowania,
Jak zawsze oprdcz ludzi szukajacych prawdy i babrajacych sie w btocie wszystkich pol bitew
w tym kraju, znajdq si§ i tacy ktorzy beda. deprecjonowac sens takowych poszukiwah, czy
inwestygacji.Rzetelne oadania pordwnawcze wielu artefaktow jak rowniez wnikliwa analiza
dostepnej ikonografii broniq sie jednak same.Potwierdza sig to, ze przed wojnq mielismy w kraju
nie tylko zaawansowana. mysl inzynierska., ale rowniez soidny przemyst chemiczny, produkujacy
znakomitej jakosci pov^oki lakiernicze dla lotnictwa i motoryzacji, ktdre mirno upfywu ponad
siedemdziesiedu lat zachowaV sie do naszych czasow w znakomitym stanie, niezaleznie od
warunkow i miejsca eksploracji probek.Sa one na tyle reprezentatywne, ze smiato mozna
sfotmutowac konkretne tezy. Pochodria, tego wszystkiego jest wtas nie ta instrukcja malowania
modelu PZL R43, bedaca do tej pory najdoktadnejsza. taka_ instrukcja. malowania polskiego
samolotu z tamtego okresu i ukazujaeq potwierdzony badaniami stan faktyczny.
Samoloty wyprodukowane w wytworni PZL dla Butgarii posiadaiy standardowy kamuflaz
ztozony z toiorow Khaki PZL 7>p3nag6rnych powierzchniach, oraz Jasnoszaroniebieski PZL
7>p 2 na ddnych powietzchniach. Dodatkowo byly malowane butgarskie znaki przynaleznosci
panstwowej, napisy eksploatacyjne oraz ciemnoczerwony zwezajacy si§ pas wzdtuz kadtuba
od ostony silnika.(-PM)
Samoloty wyeksportovvane z Polski, po przystapieniu Butgarii do Pahstw Osi dostaV kamuflaz
ztozony z niemieckich kolorow eksportowych: RLM67 na gomych powierzchniach , RLM64
na dolnych oraz koloru szybkiej identyfikacji RLM27, ktorym pokryto kohce skrzydet ptatowcow
oraz wymalowano pasy na kadtubie.
Autor tych stow jest w trakcie opracowywania publikacji na temat malowania polskich
samolotow z okresu miedzywojennego i prosi wszystkich dysponujacych jakmikolwiek
wzornikami odcieni barw lub czesciami ptatowcow z zachowanymi probkami powtok
lakiemiczych do udzialj w tworzeniu doktadnego opracowania tematycznego oraz kontak
mailowy: color2cdor@gmai oom
A
B
,,khaki PZL' typ 3 (pozny)
.khaki PZH' type 3 (late)
jasno szaroniebieski PZL typ 2
light bluishgrey PZL type 2
Symbol
Kolor
Vallejo
.
Kolor
was concerned. Overai repair ot restored PZL P. 11c from 1930s carried put by Warsaw State
Aviation Works by the end of the eighties shed some light on this issue. Tests oi varnish layers
on repaired sheets were carried out by several people, but the literature, even literature devoted
to models, obtained an erroneous and wrongful interpretation of maintained samples. The
plane itself was also renovated with fictitious camouflage, which had nothing in common with
its prototype.
During recent years numerous photographs from September Campaign of the year 1939
shown on German Internet auctions, depicted real planes and their true Polish colours, which
were previeusly completely unknown or they have been mentioned only in several relations or
unclear documents. The fact that Steven J. Zaloge discovered colourful photographs from
Okecie made by Hugo Jaeger in the US Congress Library is quite famous and the photos
proved that certain beliefs should be verified. Others have followed this discovery, and it all
supported certain assumptions, while at the same time refuted others... Land and
archaeological studies executed in places where machines shot during air fights stand as a
definite example of the above.
The collection possessed by Museum of Aviation in Krakow includes fragments of planes,
which survived the war, but they also constitute a palpable interpretation of the studied issue.
Historians, museum workers and finally model makers, are the only persons giving the live
image of lost miracles of technology, and models are the only palpable "shadows" truly
reflecting the body of the plane and its equally important colours from the give period of usage.
As always, apart from people searching for the truth and dealing with the issue of all battlefields
in this country, we will also find people who shall depreciate the sense of such quests or
investigations. Nevertheless, reliable comparative studies dealing with numerous artefacts, as
well as detailed analysis of available iconography, defend themselves. Ttis only confirms the
fact that we not only had an advanced engineering staff in our country, but also a reliable
chemical industry producing high quality varnish coatings fa aviation and motor industry, which
despite the fact that they are ZOyearsoldare well preserved, regardless of the conditions and
places of sample exploration. These samples are representative enough in the sense that
they enable to state certain thesis. This user manual for painting model PZL P.43isa differential
of all that has been mentioned above, and it is currently the most detailed instruction used for
painting a Polish plane dating back to these tines, with studies confirming the actual state of
affairs.
Aircraft manufactured in the factory PZL for Bulgaria had a standard camouflage colors
composed of Khaki PZL Type 3 on the upper surfaces, and Light Bluishgray PZL Type 2 on
the lower surfaces. In addition the Bulgarian natJonaSty signs were painted, black stenciling
inscriptions and the dark red consumables narrowing strip along the hull from the engine
cow/ing. (-PM)
The aircraft exported from Poland a~er re accession of Bulgaria into the Axis got camouflage
colors composed of German export paints: RLM67 on the upper surfaces and on the lower
surfaces FILM64, for quck identification Yelow cokr RLM27, which covered the ends of the
wings, airframe and stnpes painted pnthehul.
The author of these words is currently elaborating a publicatbn on painting Polish planes of
the interwar era, and would like to ask at those having any templates revealing shades or any
parts of planes with preserved samples of vanish layers to participate in creating an extreme^
detailed topical elaboration and to contact him by e-mail: color2color@gmail. com"
Adam Kostyra
C
D
E
F
G
stal oksydowana
gunmetal
rdzawy
rust
stalowy
steel
jasno niebieski
light blue
863
080
Air
864
J
K
L
M
N
O
P
R
drewno
wood
ciemno szary
dark grey
j asno szary
ight grey
biaty
wh te
szaroniebieski
bluishgrey
guma
tyre black
spaliny
glaze
994
855
Air
Vallejo
881
862
907
842
005
I
czerwony ; kolor skorzany
red
l(2ather brown
Game
color
72011
901
brezent
canvas
834, 828
H
Air
062
Symbol
terra incognita, as far as knowledge related with using particular shade ofcamoiJage varnishes
Aluminium
Aluminium
5 : 5 : 3 : 15
990+905+951 +997
-887
Until now painting Polish war aircrafts during the interwar period was considered as a certain
S
982
u
T
late khaki 'export'
mosisjd z
brass
czarny
black
Air
010
RLM 67 Dunkelolivegriin
801
861
khaki , pozny eksportowy'
Poradnik malowaniafarbami Vallejo patrz: http://www.acrylicosvallejo.c
SUGGESTED READING:
PODZIEKOWAN1A
1. Milifana, Magazun Historyczno - Modelarski Vol. 4 No 1/1999.
PZL.43 ,,Czajka" eksportowa wersja ,,Karasia",Andrzej Glass Wojciech Mazur - Historic, htografie, plany / Narrative, photos, drawings.
4. Uzbrojenie fotnictwa polskiego 1918-1939
AdamPopiel, Warszawa 1991 / Warsaw 1991 - Zdjeda, opisy, historic / (
photos, narrative.
5. Gnome & Rhone Revue, Le PZL P43 + Le Gnome-Rohne 14 NO - Zdj$cia, opisy / Detailed photos, na/rafrve.
2. PZL.23 Karas
Tomosz j. Kopariski, Mtushroom Mode! Publications, 2004 - Historia, fotografie, / Norraf/ve, photos.
3. PZL P.23 Karas, Monografie Lotnicze #23.
TomaszJ. Koporiski, Krzysztof Sikora, Aj-Press, 1995 - Historia, szczegohwe zdj^cia ptatowca, op/5 ma/owan/a / Narrative, detailed photos, camouflage and markings.
FIRMA MIRAGE HOBBY PRAGNIE SERDECZNIE PODZIFXOWAC PANOM
ANDRZEJOWI GLASSOWI I TOMASZOWi j. KOPANSKIEMU
ZA CENNE INFORMACJE I MATERIAtY DOTYCZACE SAMOLOTOW
PZL P.43 ,,Czajka"
Oraz specjalne podzi^kowania dia:
Yavor Dinkov, jean-Luc Formery, Adam Kostyra
MODEL WYKONANO NA PODSTAWIE PLANOW
OPRACOWANYCH PRZEZ WITOLDA SZEWCZYKA
10
PRZYKtADY M A L O W A N / CAMOUFLAGi
opracowat: Piotr Mrc?:*
Schemat / Scheme 2
Samolot rozpoznawczo-bombowy PZL P.43 A , nr 40/7139.
Reconnaissance-bomber aircraft PZL P.43 A, No. 40/7139.
Schetnat / Scheme 1
Samolot rozpoznawczo-bombowy PZL P.43 A , nr 37/7139.
Reconnaissance-bomber aircraft PZL P.43 A, No. 37/7139.
MALOWANIE WN^TRZA KABINY
opracowoh Piofr
N7
D X
17
F
C
H
N15
N29
N14
I
N52
P R Z Y K t A D Y MALOWAN / C A M O U F L A G I
24
8
19
18
Schema! 1
Samolot rozpoznawczo-bombowy PZL P.43 A , nr 37/7139.
Lotnisko FWM Mielec, 1940 rok.
Ptatowiec zdobyczny, wyremontowany i testowany przez Luftwaffe.
Po testach sprzedany do Bulgarii, gdzie otrzymal numer boczny 37.
Patrz zrodlo # 1.
Scheme 1
Reconnaissance-bomber aircraft PZL P.43 A, No. 37/7139.
Airfield FWM Mielec, 1940.
Airframe captured, repaired and tested by the Luftwaffe.
After the tests sold to Bulgaria, where received a side number "37'
See source # 1
H
7
19
18
Schema! 2
Samolot rozpoznawczo-bombowy PZL P.43 A, nr 40/7139.
Osrodek doswiadczalny Luftwaffe, Rechlin 1940 rok.
Ptatowiec zdobyczny, wyremontowany i testowany przez Luftwaffe.
Po testach sprzedany do Butgarii, gdzie otrzymat numer boczny ,,38".
Patrz zrodlo # 1.
Scheme 2
Reconnaissance-bomber aircraft PZL PAS A, No. 40/7139.
Luftwaffe's main testing ground, Rechlin 1940.
Airframe captured, repaired and tested by the Luftwaffe.
After the tests sold to Bulgaria, where received a side number "38"
See source # 1