Algi, po polsku glony, porastają zbiorniki wodne

Spirulina – pożywienie przyszłości, lek jutra
Algi, po polsku glony, porastają zbiorniki wodne. Od wielu lat w niektórych
rejonach świata stanowiły ważne źródło pożywienia. Do ich powstawania
wystarcza woda i światło. Ze względu na unikalny skład oraz szybkie
rozmnażanie się, naukowcy i przemysł, a także lekarze, poświęcają im coraz
więcej uwagi.
Wśród alg ważne miejsce zajmuje spirulina, należąca do gromady sinic.
Pochodzi z wód o odczynie zasadowym (pH 10-12) w ciepłych rejonach
świata: Afryce, Meksyku, Oceanie Spokojnym.
Niebieskozielona mikroalga (nazwana spiruliną ze względu na swój spiralny
kształt, który przybiera, kiedy schnie), stanowi magazyn bezcennych
składników odżywczych. Uzupełnienie diety 4-10 gramami spiruliny
wystarcza, aby osiągnąć pozytywne efekty dla zdrowia i poprawić ogólną
kondycję.
Spirulina łatwo dostosowuje się do różnych warunków. Po raz pierwszy
została wyizolowana w strumieniu w roku 1827. Niebieskozielony kolor
zawdzięcza barwnikom o właściwościach przeciwutleniających: chlorofilowi i
fitocyjaninie.
Spirulina niewiele potrzebuje, aby się rozmnażać. Jednak zawartość w niej
cennych składników zależy od tego, jak i gdzie jest hodowana. Niezbędne do
tego są kontrolowane warunki klimatyczne (bardzo duże nasłonecznienie,
które wpływa m.in. na zawartość karotenoidów) oraz woda bogata w makro- i
mikroelementy. Do najbardziej cenionych należy hawajska Spirulina
platensis, której hodowla spełnia takie warunki. Jest to możliwe dzięki
zastosowaniu płytkich, otwartych basenów o głębokości ok. 20 cm w
sąsiedztwie Oceanu Spokojnego. Do hodowli stosuje się mieszankę wody
pitnej oraz wody morskiej pozyskanej z głębi oceanu, wzbogacającej algę w
magnez, wapń oraz mikroelementy.
Unikalny w świecie proces suszenia – również z wykorzystaniem wody
morskiej - opatentowany przez Cyanotech Corp., USA, powoduje, że alga
zachowuje swoje nadzwyczajne wartości odżywcze. Nie ma ich natomiast np.
spirulina chińska, często spotykana na polskim rynku.
Oprócz wymienionego już chlorofilu i fitocyjaniny spirulina zawiera:
Białko - stanowi ono około 60 proc. suchej masy glonu. Ma skład optymalny
dla organizmu ludzkiego, bo znajdują się w nim wszystkie potrzebne
aminokwasy – osiem egzogennych, czyli tych, których człowiek nie potrafi
sam wytworzyć, a także inne - we właściwych proporcjach. To więcej niż w
mięsie (dlatego spirulina bywa nazywana „zielonym mięsem”!). W dodatku
białko to jest szczególnie łatwo przyswajalne, ponieważ w spirulinie brak
celuloidowej ściany komórkowej. Stąd zastosowanie spiruliny jako odżywki
dla sportowców oraz osób z niedożywieniem. Jednocześnie spirulina jest
niskokaloryczna: jej 10 g to zaledwie 36 kcal.
Minerały i pierwiastki śladowe - przede wszystkim jest w niej dużo wapnia,
fosforu, magnezu, żelaza (również więcej niż w mięsie, w dodatku łatwo
przyswajalnego) i potasu, a także cynk, mangan, selen i jod, regulujący
funkcje tarczycy (przy nadczynności tarczycy należy stosować spirulinę
pochodzącą ze słodkich wód). 10 g spiruliny może niemal w całości zaspokoić
dzienne zapotrzebowanie na niektóre minerały.
Witaminy - z grupy B, zwłaszcza tak ważna dla wegetarian, bardzo potrzebna
dla prawidłowego działania układu nerwowego B12, a także prekursor
witaminy A – beta-karoten o właściwościach przeciwutleniających (i inne
cenne karotenoidy) oraz witamina E o podobnych właściwościach.
Zawartością witaminy B12 spirulina znacznie przewyższa wątrobę cielęcą czy
wieprzową, a beta-karotenu – marchew.
Enzymy – alga zawiera enzym SOD o silnym działaniu antyutleniającym.
Jednocześnie, dzięki temu, że dostarcza do organizmu cynk, miedź i mangan,
pozwala na to, by organizm sam ten enzym syntetyzował.
Kwas GLA (gamma-linolenowy) – nienasycony kwas tłuszczowy omega 6,
który wpływa na obniżanie ciśnienia krwi, podnosi odporność, działa
przeciwzapalnie i zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów.
Dzięki temu składowi możliwe są prozdrowotne zastosowania spiruliny:
Zapobieganie nowotworom ze względu na przeciwutleniające właściwości
jej składników, między innymi beta-karotenu i fikocyjaniny. Zmniejszają one
efekty działania wolnych rodników, uszkadzających DNA. W badaniach
prowadzonych na Harvard University`s School of Dental Medicine wykazano
zarówno działanie profilaktyczne spiruliny, jak i możliwość hamowania
rozwoju guza nowotworowego. Spirulina łagodzi także działania uboczne
radio- i chemioterapii podczas leczenia nowotworów.
Zwiększanie odporności na choroby spowodowane wirusami (jak grypa,
opryszczka, cytomegalia) dzięki stymulacji przeciwciał i cytokin, a także
aktywowaniu makrofagów i komórek tucznych. Niektóre doniesienia naukowe
wskazują na korzystne efekty w zwalczaniu wirusa HIV. Japońscy naukowcy
stwierdzili, że jeden ze związków obecnych w spirulinie może hamować
replikację tego wirusa.
Ochrona serca i naczyń krwionośnych. Koreańskie badanie wykazało, że w
porównaniu z placebo spirulina obniża poziom cholesterolu: całkowitego o 65
proc. bardziej u osób przyjmujących lek chemiczny oraz spirulinę w stosunku
do osób biorących tylko lek, a LDL o 54 proc. Ten skutek spirulina
zawdzięcza zawartości kwasu GLA. Spirulina zapobiega także miażdżycy
naczyń oraz pomaga kontrolować ciśnienie tętnicze krwi.
Poprawa trawienia wskutek uaktywniania naturalnej flory bakteryjnej w
jelitach, a także ułatwiania trawienia białek dzięki fitocyjaninie. Bada się też
możliwości regulowania poziomu cukru we krwi przez spirulinę.
Działania krwiotwórcze, pobudzanie budowy szpiku kostnego, a tym samym
zapobieganie anemii. Odpowiada za to chlorofil i fitocyjanina oraz żelazo.
Główne znaczenie ma kompleksowe działanie tych składników,
przewyższające efekty stosowania ich oddzielnie.
Leczenie alergii – prowadzi się także badania nad wykorzystaniem spiruliny
w leczeniu alergii na pokarm oraz pyłki roślin. Prawdopodobnie glon ten
hamuje wydzielanie histaminy - być może wskutek obecności kwasu GLA.
Oczywiście jednak możliwe są u niektórych osób reakcje alergiczne na
składniki spiruliny, tak jak na każdą substancję.
Zastosowanie kosmetyczne – spirulina wchodzi w skład środków (głównie
maseczek) do pielęgnacji skóry wrażliwej, wysuszonej, zniszczonej i
dojrzałej.
Podsumowując: dziś, gdy dominującym sposobem odżywiania się jest
korzystanie z żywności wysoko przetworzonej, przez co zubożonej w istotne
dla zdrowia składniki, to właśnie za pomocą spiruliny można łatwo je
uzupełniać. Bez wątpienia można ją nazwać nie tylko pożywieniem
przyszłości, ale też lekiem jutra.
Piśmiennictwo:
U. Arndt: Mikroalgi - Spirulina. Odżywka i lekarstwo. Wydawnictwo
Interspar.
B. Capelli, G.R. Cysewski: Potential health benefits of spirulina microalgae. A
review of the existing literature. Nutra Foods 2010, 9(2).
R. Czerpak, A. Jabłońska-Trypuć, A. Pietryczuk: Znaczenie terapeutyczne,
kosmetyczne i dietetyczne niektórych glonów. Postępy Fitoterapii 3/2009.
S. Klasik, M. Zych, I. Kaczmarczyk-Sedlak: Sinice (Cyanophyta) –
systematyka, budowa komórki i znaczenie; Spirulina platensis i jej wpływ na
organizm ludzki. Medycyna Rodzinna 4/2010.