Czytaj więcej (kliknij, by pobrać dokument)
Transkrypt
Czytaj więcej (kliknij, by pobrać dokument)
13 20 a im z Lecznictwo Otwarte Gazeta Pacjenta Nr 03/2013 (46) Wydawany przez SZPZLO Warszawa Praga Południe ISSN: 1897-1903 W num e r z e : • Choroby infekcyjne • Czym jest Jatrogenia? • Porfirie - jak diagnozować chorobę? t ą i w Ś h c y Wesoł Wesołych Świąt Bożego Narodzenia, chwili wytchnienia od codziennych trosk spełnienia marzeń oraz sukcesów w nadchodzącym Nowym 2014 roku Życzy Dyrektor SZPZLO Warszawa Praga Południe wraz z Redakcją Gazety Pacjenta W numerze: 4 Drodzy Czytelnicy, str. Perły Medycyny 2013 str. 7 Choroby infekcyjne str. 11 Herbata czy Kawa? str. 18 "J" jak Jatrogenia Polecamy Państwu jesienno - zimowy, a zarazem świąteczny numer biuletynu Gazety Pacjenta. Mijający rok dla naszego Zespołu możemy uznać za udany, bowiem został ukończony remont poradni rehabilitacji w ZLO przy ul. Abrahama 16. Zachęcamy Państwa do skorzystania z naszej bazy zabiegowej w wyremontowanych salach gimnastycznych oraz innych gabinetach poradni. Mamy nadzieję, że osoby korzystające z zabiegów w nowo wyremontowanej poradni rehabilitacji będą miały większy komfort i łatwiejszą możliwość skorzystania z zabiegów. Więcej informacji na temat remontu poradni i przychodni przy ul. Abrahama 16 zamieściliśmy wewnątrz numeru. Kolejnym powodem do zadowolenia jest to, że w listopadzie b.r. podczas uroczystej Gali zorganizowanej w Hotelu Gromada nasz Zespół został uhonorowany II nagrodą w kategorii Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego w VII edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Perły Medycyny”. Relację z otrzymania tego wyróżnienia zamieściliśmy w dziale aktualności. Poza tym, w aktualnym numerze Gazety Pacjenta nie zabraknie porad o tematyce zdrowotnej m.in. informacji o ważnej dla zdrowia witaminie D3, a także o schorzeniu zwanym porfirią. Okres jesienno – zimowy to czas obfitujący w zwiększoną zapadalność na choroby infekcyjne, poradzimy jak zmniejszyć ryzyko zachorowania. Jak zawsze odpowiemy na pytania Czytelników. W cyklu warto wiedzieć mogą Państwo przeczytać o właściwościach dwóch popularnych napojów kawy i herbaty. Odpowiadając na liczne prośby stałych Czytelników zamieściliśmy w biuletynie kalendarz na 2014 rok. Korzystając z okazji Świąt Bożego Narodzenia oraz nadchodzącego Nowego 2014 Roku pragniemy złożyć wszystkim Państwu oraz Waszym bliskim życzenia zdrowia, wiary w lepsze jutro oraz spełnienia wszelkich planów i marzeń. Redakcja Gazety Pacjenta Wydawca: SZPZLO Warszawa Praga Południe, ul. Krypska 39, 04-082 Warszawa, Redaguje Kolegium: Bożena Ziemiecka, Jadwiga Goździejewska, Bożena Pawłowska Zdjęcia: fotolia.pl, istockphoto.com Redakcja „Gazety Pacjenta”: ul.Krypska 39, 04-082 Warszawa, Fax: 22 810 62 37 tel.: 22 810 30 52 www.szpzlo.praga-pld.pl UWAGA: Za treść ogłoszeń reklamodawców Redakcja nie ponosi odpowiedzialności. „Gazeta Pacjenta” jest bezpłatnym biuletynem informacyjnym, którego wydawcą jest Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe. Poruszane są w niej głównie sprawy dotyczące ochrony zdrowia oraz funkcjonowania placówek lecznictwa otwartego na terenie Pragi Południe. Rozprowadzana jest przede wszystkim przez przychodnie naszego Zespołu. Bezpośrednim odbiorcą biuletynu są mieszkańcy oraz pacjenci z terenu dzielnicy Warszawa Praga Południe. Proponujemy Państwu możliwość zamieszczenia ogłoszenia na łamach naszej gazety. Reklamy: 1200 PLN - IV okładka 800 PLN - II i III okładka 1/1 strony - cena 500,00 PLN 1/2 strony - cena 250,00 PLN 1/4 strony - cena 120,00 PLN 1/8 strony - cena 60,00 PLN Ceny nie zawierają podatku VAT Rabaty przy wykupieniu reklam do kolejnych emisji Wymiar strony: 198mm x 285mm Cykl wydawniczy: trzy razy w roku Objętość 24 strony Nakład: 2000 egzemplarzy AKTUALNOŚCi W imieniu Pani Dyrektor Ewy Łagodzkiej wyróżnienie odebrała Pielęgniarka Naczelna Maria Bogusz. Dyrektor Ewa Łagodzka z dyplomem i statueką. y n y c y d e M y ł r e P 2013 dla naszego Zespołu! mgr Maria Bogusz 23 listopada, podczas Wielkiej Gali w Warszawie decyzją Kapituły i Organizatorów Ogólnopolskiego Konkursu Medycznego „Perły Medycyny 2013”przyznano wyróżnienia i nagrody dla zakładów opieki zdrowotnej oraz firm działających na rynku medycznym. Konkurs „Perły Medycyny”, realizowany w ramach Narodowego Programu Promocji Polska Przedsiębiorczość 2020 stawia sobie za cel wyróżnienie tych placówek medycznych, które poprzez 4 Gazeta Pacjenta Zima 2013 efektywne zarzadzanie , przy udziale kompetentnych pracowników świadczą usługi i oferują produkty na wysokim poziomie. Z ogromną przyjemnością informujemy, że w tegorocznej - VII edycji konkursu , Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe zajął II miejsce w kategorii Publiczne Zakłady Lecznictwa Otwartego. To prestiżowe dla naszego Zespołu wyróżnienie w postaci dyplomu oraz srebrną statuetkę „Perły Medycyny” w imieniu Pani Dyrektor Ewy Łagodzkiej odebrała Pielęgniarka Naczelna Pani Maria Bogusz. „Perła Medycyny” to szczególne uznanie dla trudnej i odpowiedzialnej pracy wszystkich pracowników i kierownictwa Zespołu. Nagroda ta wpisuje się w tradycję doceniania starań naszego Zespołu, dążącego do zapewnienia naszym pacjentom, najwyższego poziomu jakościowego świadczonych usług zdrowotnych. Dyrektor Zespołu gratuluje i dziękuje wszystkim Pracownikom. AKTUALNOŚCi Bezpłatne zajęcia w Szkole Rodzenia uje wy kł ad y Pr og ra m sz ko ły ob ejm jęc ia pr ak ty cz ne te or et yc zn e or az za nia do po ro du z za kr es u pr zy go to wa dk a. Za jęc ia ro or az pie lęg na cji no wo ul. Ostrołęcka 4. są prowadzone w ZLO 81 0 78 49 Za pis y po d nr te l.: 22 niczyć W programie mogą uczest z poniższych kobiety spełniające jeden warunków: • • lub czasowy zameldowanie na pobyt stały wy rsza Wa na terenie m.st. oletnimi pobyt w domu dla matek z mał j placówinne w dziećmi i kobiet w ciąży lub rszawy Wa t. m.s nie ce opiekuńczej na tere pisało pod wa rsza Wa t. m.s rą lub takiej, z któ właściwą umowę teresowane Kobiety w ciąży, które są zain powinny posiadać ia, zen Rod udziałem w Szkole ciążę na zgodę lekarza prowadzącego uczestnictwo w programie. Pr aca! SZPZLO Warszawa Praga Południe przy ul. Krypskiej 39 Pilnie zatrudni: lekarzy ze specjalizacją: • psychiatrii dla dorosłych, dla dzieci i młodzieży, • alergologii dziecięcej, lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej ze specjalizacją zakresie: • chorób wewnętrznych lub medycyny rodzinnej. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z Działem Marketingu tel. 22 810 78 49 Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z sekretaria- e-mail: [email protected] tem Dyrektora SZPZLO Warszawa Praga Południe tel.: 22 810 06 04 lub e-mail : [email protected] Gazeta Pacjenta Zima 2013 5 ABC Pacjenta Pytania Czytelników redaguje mgr Jadwiga Goździejewska Nie pracuję, nie uczę się, czy mogę korzystać z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych? Czy mam prawo żądać od lekarza pierwszego kontaktu zlecenia na badania profilaktyczne? W przypadku jeśli nie mamy innego tytułu do ubezpieczenia, istnieje możliwość zawarcia umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego z oddziałem NFZ. Należy jednak spełnić warunek o niepodleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu w żadnym z krajów Unii Europejskiej oraz o braku podstaw do takiego ubezpieczenia (np. jako członek rodziny osoby ubezpieczonej, jako pracownik lub osoba zgłoszona do Urzędu Pracy jako poszukująca pracy). Wszelkich formalności związanych z zawarciem w/w umowy należy dopełnić w oddziale NFZ, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania (nie zawsze tożsamym z adresem zameldowania). W celu zawarcia umowy dobrowolnej należy wypełnić wniosek o objęcie ubezpieczeniem oraz dostarczyć dowód osobisty i dokument potwierdzający ostatni okres podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jak długo ważność zachowują zlecenia na zaopatrzenie ortopedyczne i środki pomocnicze? Wyjaśniam, że obecnie obowiązek zlecania badań profilaktycznych funkcjonuje głównie w medycynie pracy (dotyczy profilaktycznych badań lekarskich dla celów przewidzianych w Kodeksie pracy) i medycynie sportu. Nie ma standardów medycznych nakazujących wykonanie zdrowej osobie typowych badań profilaktycznych diagnostycznych, związanych z ogólnym przeglądem stanu zdrowia czy możliwością wczesnego wykrycia chorób. Lekarz poz jest zobowiązany kierować pacjenta na badania diagnostyczne, zgodne ze swoimi kompetencjami, jeżeli w wyniku porady tego lekarza, biorąc pod uwagę aktualny stan zdrowia pacjenta stwierdza taką konieczność. W obowiązujących przepisach, a w szczególności Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej określony został zakres świadczeń opieki zdrowotnej związanej z profilaktyką w zapobieganiu i wczesnym wykrywaniu chorób. NFZ finansuje wprawdzie programy profilaktyczne, ale skierowane są one do określonej populacji osób (czynnikiem decydującym jest płeć i wiek). Zlecenia na wszystkie refundowane przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze są ważne przez 30 dni od daty wystawienia zlecenia przez lekarza . Zlecenie na środki pomocnicze przysługujące comiesięcznie jest ważne do końca miesiąca, na który zostało wystawione, nie dłużej jednak niż 30 dni. W tym czasie należy dokonać jego potwierdzenia do refundacji w NFZ i jego realizacji. W przypadku wprowadzenia zlecenia do kolejki okres ważności zlecenia wydłużony zostaje o czas oczekiwania w kolejce. Zaopatrzenie comiesięczne realizowane jest na bieżąco i nie dotyczą go ewentualne kolejki. Pacjent może być zaopatrzony jednorazowo w tego typu środki pomocnicze na okres nie dłuższy niż trzy kolejne miesiące. Obecnie w ramach ubezpieczenia zdrowotnego funkcjonują m.in: - program profilaktyki raka szyjki macicy, - program profilaktyki raka piersi, - program badań prenatalnych, - program profilaktyki chorób odtytoniowych. Lekarze poz realizują program profilaktyczny: zapobieganie chorobom układu krążenia, zaś pielęgniarki poz program: profilaktyka gruźlicy. Jak wynika z doniesień medialnych, NFZ zamierza wprowadzić kompleksową (bezpłatną dla osób ubezpieczonych) cykliczną diagnostykę w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Miejmy nadzieję, że wkrótce będziemy mogli korzystać z tej formy opieki zdrowotnej. REKLAMA GABINET ZDROWIE REHABILITACJA DLA DZIECI I DOROSŁYCH Rok założenia 1996 Jacek Twarowski Fizjoterapeuta tel. 22 610 06 73 kom. 602 375 462 www.twarowski.net Gabinet Zdrowie ul. Garwolińska 7 lok. 79 04-348 Warszawa Zapraszam na moją stronę: www.twarowski.net WARTO WIEDZIEĆ e n j y c k e f n i y Chorob e i n a g e i b o p a z – Choroby infekcyjne to inaczej choroby zakaźne, towarzyszą ludziom od setek tysięcy lat, świadczą o tym opisy z czasów Hipokratesa, egipskie rysunki z grobowców oraz zmiany znajdowane na mumiach. Uwcześni ludzie nie zdawali sobie sprawy z tego, co je powoduje. Przyczyny upatrywano w położeniu ciał niebieskich, rzuceniu uroku lub czaru i konszachtach z demonami, nie odosobniony był pogląd jakoby były one karą za grzechy. Leczeniem zajmowali się „mądrzy” stosując zioła, były to głównie rośliny parzące, gorzkie i kłujące aby w ten sposób wypędzić złego ducha i usunąć chorobę. Choremu podawano również środki przeczyszczające, napotne oraz stosowano upusty krwi. lek med. Katarzyna Bartłomiejczyk L udzie od wieków starali się unikać pienia. Dotyczyły one ospy prawdziwej, szczepionki przeciwko wściekliźnie, tęż- chorób zakaźnych poprze uciecz- która w tamtym okresie zbierała żniwo cowi, dżumie i cholerze. Kolejne lata ki z obszarów objętych zarazą w całej Europie i Ameryce. Po pierw- przyniosły szybki rozwój wakcynologii i kwarantannę, co w praktyce oznaczało szych próbach, zwieńczonych sukcesem, (dziedzina medycyny zajmująca się szcze- izolację obszarów lub miast i pozosta- zaczęto szukać sposobu na zapobieganie pieniami ochronnymi) a w efekcie wpro- wienie chorych samych sobie. W XVIII innym chorobom zakaźnym i tak jesz- wadzenie kalendarza szczepień, mającego wieku pojawiły się pierwsze próby szcze- cze w XIX wieku udało się opracować na celu ochronę całej populacji przed Gazeta Pacjenta Zima 2013 7 WARTO WIEDZIEĆ epidemiami. Wiek XX – ty przyniósł milo- wych bezpośrednio do rzek. Woda z zakażonym. W przeszłości była naj- wy krok w leczeniu zakażeń - A. Fleming taka była niejednokrotnie używana częstszą przyczyną rozprzestrzeniania i współpracownicy odkryli penicylinę, co do nawadniania upraw. Aktualnie się zakażeń. Współcześnie przybie- dawało duże nadzieje na całkowite ich w Polsce buduje się coraz więcej ra formę ścisłego kontaktu między wyeliminowanie. Kolejne lata zweryfiko- oczyszczalni ścieków i tego typu sytu- ludźmi, w tym także kontaktu sek- acje zdarzają się coraz rzadziej. wały ten pogląd. Aktualnie dużym problemem jest narastająca lekooporność pato- • sualnego. • Ostatnia drogą szerzenia się zakażeń genów (czynniki chorobotwórcze), oraz przenoszone przez powietrze. Nie to przenosiciele (wektory) są to sta- pojawianie się nowych schorzeń, wywo- jest to jednak znane ze średniowie- wonogi a wśród nich głównie owady. łanych przez nieznane lub nie rozpoznane cza „morowe powietrze”, chodzi Zdarza się że patogeny mogą być patogeny. tu o inhalację zarazków obecnych przenoszone pośrednio przez ssaki Szerzenie się zakażenia w zbiorowisku w kichanie np. szczur przenoszący pchły zakażo- ludzkim jest nazywane procesem lub i kaszel osób zarażonych. Gdy przeby- ne dżumą lub zwierzęta przenoszące łańcuchem epidemicznym. Składa się on wamy w zamkniętym pomieszczeniu z trzech elementów zwanych ogniwami. sklepie, poczcie, autobusie to wszyscy Trzecim ogniwem łańcucha epidemiolo- Pierwszy to źródło zakażenia może to być: oddychamy tym samym powietrzem gicznego jest osobnicza wrażliwość na organizm, miejsce lub materia nieożywiona. i tu okazuje się, że stare, babcine zakażenie. Zjawisko to jest związane Drugi to: mechanizmy szerzenia się zaraz- „zasłaniaj usta jak kichasz” ma rację z układem odpornościowym człowieka. ka. Trzecim ogniwem jest wrażliwość czło- bytu. Zarazki „wystrzeliwane” w trak- Nasz układ odpornościowy jest żywą wieka na zakażenie. Przerwanie jednego cie kichania mogą osiągać prędkość „tkanką”, która podlega oddziaływaniom z tych ogniw prowadzi do eliminacji 160 km/h i być przenoszone na odle- ze środowiska zewnętrznego. Po każdym głość 3 m, a przy kaszlu ok. 100 km/h. kontakcie z patogenem, uruchamiane są Droga związana z naruszeniem cią- mechanizmy mające na celu zwalczenie wiek, nosiciel choroby, lub materia nieoży- głości tkanek częściej określana jako lub zapobieganie rozwojowi zakażenia wiona np.: przedmioty, klamki w miejscach droga krwi. Źródłem zakażenia jest oraz wytworzenie „komórek pamięci” na publicznych, poręcze w autobusach na krew, zakażone tkanki lub narzędzia, przyszłość. Zjawisko to jest wykorzystywa- powierzchni, której bytuje patogen. Same na których występuje patogen. Jest ne w szczepieniach ochronnych. zakażenia mogą przenosić się kilkoma to droga zakażenia, która zyska- Zapobieganie i zwalczanie chorób zakaź- drogami: ła duże znaczenie w drugiej poło- nych polega na przerwaniu łańcucha epi- • Droga pokarmowa (fekalno-oral- wie XX wieku. Chodzi tu głównie demicznego poprzez wyeliminowanie jed- na) to głównie zakażenia i zatrucia o wątroby nego z jego elementów: unieszkodliwieniu pokarmowe oraz biegunki dziecięce i AIDS. Przerwanie tej drogi zakażenia źródła, przerwaniu drogi szerzenia lub a w przeszłości dury i cholera. polega na dokładnym badaniu daw- uodpornieniu na zakażenie. Źródłem zakażenia jest głównie czło- ców krwi i narządów, oraz badaniu Do najczęstszych technik likwidacji źró- wiek, skażona woda lub pokarm, samej krwi i narządów. Do zakażeń dła należy izolacja chorych, w warunkach ale też przedmioty. Najczęstszą przy- drogą krwi zaliczamy także tzw. zaka- domowych lub szpitalnych. W związku czyną zakażeń pokarmowych jest żenie wertykalne czyli przeniesione z występowaniem nosicielstwa, często brak higieny osobistej i nie mycie z matki na płód, do czego dochodzi bezobjawowego, duże znaczenie mają rąk po skorzystaniu z toalety. Na głównie podczas porodu, ale także badania przesiewowe u osób mogących dłoniach zostają bakterie kałowe z podczas ciąży w wyniku jej patolo- stanowić zagrożenie dla populacji. Osoby grupy Enterococcus, które bardzo gii. Dlatego, tak ważne jest badanie takie, nie mogą być zatrudnione na stano- łatwo są przenoszone na przed- kobiet w ciąży, gdyż w większości wiskach sprzyjających szerzeniu patogenu, mioty czy pokarmy. W przeszło- przypadków można znacznie zmniej- ani być dawcami krwi lub narządów. ści dochodziło do skażenia wody szyć ryzyko zakażenia dziecka. Czasami źródłem zakażenia mogą być Droga kontaktowa to zakażenie zwierzęta, wtedy mówimy o tzw. w wyniku bezpośredniego kontaktu chorobach nowych zachorowań. Źródłem zakażenia może być chory czło- i upraw poprzez odprowadzanie ścieków komunalnych i przemysło- 8 Droga kropelkowa to zakażenia Gazeta Pacjenta Zima 2013 • • powietrzu, wirusowe poprzez zapalenie zainfekowane kleszcze. odzwierzęcych. WARTO WIEDZIEĆ Zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych polega na przerwaniu łańcucha epidemicznego poprzez wyeliminowanie jednego z jego elementów: unieszkodliwieniu źródła, przerwaniu drogi szerzenia lub uodpornieniu na zakażenie. W takich przypadkach bardzo rzadko stosuje się leczenie i izolację, znacznie częściej praktykowany jest ubój sanitarny pojedynczych sztuk lub całych stad. Przecięcie drogi szerzenia się zakażenia zależy w dużym stopniu od jego rodzaju. W przypadku drogi pokarmowej polega na dostarczeniu dobrej, nieskażonej wody i żywności oraz na prawidłowym odprowadzaniu nieczystości. Likwidacja zakażeń przenoszonych drogą powietrzną to głownie przestrzeganie zasad higieny – zasłanianie nosa i ust przy kichaniu, kaszlu a nawet głośnym mówieniu. Droga naruszenia ciągłości tkanek to działania medyczne jak i niemedyczne (kosmetyczno-fryzjerskie i tatuaże), należy tu przestrzegać stosowania jednorazowego sprzętu. Do zabiegów mających na celu przerwanie drogi zakażeń przenoszonych przez przenosicieli należą zabiegi deratyzacji i dezynsekcji oraz odpowiednie zabezpieczenie zakładów produkujących żywność, jak również zabezpieczenie odpadów komunalnych. Trzecim ogniwem jest odporność, która podnosi się poprzez szczepienia ochronne. Dla uzyskania odpowiedniego stopnia uodpornienia konieczna jest realizacja odpowiednich schematów szczepienia, co znajduje odbicie w kalendarzu szczepień. Zalicza się do nich szczepienie podstawowe (szczepienie pierwotne i dawka uzupełniająca) oraz podawane co kilka lat dawki przy- pominające. W przypadku wyszczepienia dużej części sezonową czyli zachorowania w okresie populacji, przeciwko chorobie zakaźnej, epidemicznym (październik - kwiecień) w której źródłem zakażenia jest człowiek, wywołane typowymi dla ludzi wirusami dochodzi do ochrony nie tylko tych którzy grypy oraz pandemie czyli zachorowania zostali zaszczepieni ale też ochrony osób występujące co kilkanaście, kilkadziesiąt nieuodpornionych, zjawisko to nazywa lat, mające zasięg światowy, wywołane się odpornością gromadną lub środo- wirusami nietypowymi dla ludzi lub pod- wiskową. Aktualnie jesteśmy w okresie typami np. hiszpanka. zwiększonych zachorowań na grypę i tzw. W obu tych ostrych chorobach postę- przeziębień. powanie jest podobne. Obie przenoszą wiruso- się drogą kropelkową i dlatego tak ważne wą, związaną z zapaleniem błony ślu- jest przerwanie szerzenia się zakażeń, zowej nosa, gardła i zatok przynoso- poprzez zachowanie zasad higieny osobi- wych. Źródłem zakażenia są chorzy stej oraz szczepienie ochronne. ludzie. Choroba ustępuje samoistnie, po Choroby zakaźne występują w naszym 10 dniach, suchy męczący kaszel może środowisku przez cały rok, nasilając się utrzymywać się nawet do 2 miesięcy, sezonowo, dlatego tak ważne jest prze- co związane jest z odbudową nabłon- strzeganie podstawowych zasad higieny. Przeziębienie jest chorobą ka dróg oddechowych. Grypa jest ostrą chorobą układu oddechowego wywołaną przez wirusa grypy. Wyróżniamy grypę Gazeta Pacjenta Zima 2013 9 NASZE PRZYCHODNIE ZLO ul. Abrahama 16 mgr Urszula Malinowska W 1989 r. w centralnym punk- Pielęgniarka koordynująca mgr Urszula Malinowska p.o. kierownika lek. med. Bolesław Stelmaski tów zostały utworzone na terenie przy- na przełomie ostatnich kilku lat w placówce chodni trzy punkty pobrań: dla dorosłych był montaż windy dla pacjentów, prze- i dzieci, chorych na cukrzycę oraz dla budowa i przystosowanie toalet dla osób kobiet ciężarnych. Dzięki tym zmianom niepełnosprawnych oraz remont dwóch w funkcjonowaniu przychodni mogliśmy kondygnacji z rozbudową rejestracji stano- poprawić komfort świadczonych usług dia- wiącej wizytówkę całej przychodni. gnostycznych w tych miejscach, a także W listopadzie b.r. ze środków finan- zmniejszyć czas oczekiwania pacjentów. sowych W strukturze przychodni ma swoją siedzi- Warszawa został przeprowadzony remont bę Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna, w pomieszczeniach, w których swoją sie- której pracownicy świadczą usługi zdro- dzibę ma poradnia rehabilitacji leczniczej. wotne w dni powszednie od 18.00 – 8.00 W ramach modernizacji zostały wykona- oraz w soboty, niedziele i święta od 8.00 ne następujące prace: wymiana posadzek, do 8.00 dnia następnego. renowacja parkietów w dwóch salach gim- Funkcję kierownika tej jednostki pełni nastycznych, wymiana opraw oświetlenio- lek. med. Marek Bachański a Pielęgniarką wych wraz z osprzętem, wymiana drzwi i Koordynującą jest mgr Dorota Kubik. pomalowanie pomieszczeń. Została także Dużym przedsięwzięciem zrealizowanym przeprowadzona reorganizacja gabinetów, cie osiedla Gocław powstała jedna z największych i najno- wocześniejszych placówek służby zdrowia – przychodnia przy ul. Abrahama16. Obecnie pełniącym obowiązki kierownika przychodni jest lek. med. Bolesław Stelmaski. Niemal od początku działalności placówki funkcję Pielęgniarki Koordynującej pełni mgr Urszula Malinowska. Chcąc sprostać potrzebom zdrowotnym mieszkańców Dzielnicy Warszawa Praga Południe, poza działalnością podstawowej opieki zdrowotnej funkcjonują tu następujące poradnie specjalistyczne: chirurgii ogólnej, diabetologiczna, kardiologiczna, położniczo – ginekologiczna, urologiczna i rehabilitacji leczniczej. Oferujemy w nich fachową pomoc profesjonalnie przygotowanej kadry medycznej a także nowoczesny sprzęt diagnostyczny. Na terenie przychodni znajduje się Centralne Laboratorium Analityczne, wyposażone w nowoczesny sprzęt laboratoryjny, w którym zatrudniony jest doświadczony personel. Kierownikiem Centralnego Laboratorium Analitycznego jest mgr Urszula Nowak – Koczocik. Wychodząc naprzeciw potrzebom pacjen- Urzędu Miasta Stołecznego której celem było zwiększenie liczby stanowisk dla osób rehabilitowanych a tym samym podwyższenie standardu udzielania świadczeń. Mamy nadzieję, że nasze działania spotkają się z przychylnym odbiorem ze strony pacjentów. Na szczególne uznanie zasługują wszyscy pracownicy placówki, którzy bardzo angażują się w codzienną pracę przychodni budując przyjazny dla pacjentów jej wizerunek. Zapraszamy do naszej przychodni. Rejestracja w ZLO przy ul Abrahama 16 10 Gazeta Pacjenta Zima 2013 TEMAT NUMERU Herbata czy ? Kawa mgr Bożena Pawłowska Kawa i herbata to dwa najpopularniejsze napoje świata. Polska zajmuje trzecie miejsce w Europie w spożyciu herbaty. Przeciętny Polak spożywa jej ok. 1 kg rocznie. Kolejny popularny napój to kawa – największe jej ilości w roku, wypijają mieszkańcy Skandynawii ok. 12 kg. Polacy konsumują ok. 3 kg kawy na rok. Gazeta Pacjenta Zima 2013 11 TEMAT NUMERU K awa naczyniowe i obniża poziom złego cho- Dlaczego nie poleca się pić herbaty czy lesterolu. Poza tym, fluor w niej zawarty do posiłku? herbata? co mamy chroni zęby przed próchnicą. Herbaty, Herbata wybrać? - te pytania szczególnie czarna i zielona, korzystnie i zaburza trawienie. Czarna herbata zwal- rozcieńcza soki żołądkowe zadajemy sobie dość czę- wpływają na układ pokarmowy zmniejsza- nia przyswajanie żelaza, blokuje wapń, sto. W artykule spróbuję wyja- ją skutki niestrawności, wykazują działanie magnez i cynk. Dlatego zaleca się picie śnić jakie właściwości mają obydwa bakteriobójcze z tego powodu łagodzą herbaty na godzinę przed posiłkiem lub popularne napoje, co nam szkodzi przebieg zatruć pokarmowych. Herbata 2 godziny po posiłku. w związku z ich spożywaniem, a co służy ma działanie łagodzące na skórę. Napary naszemu zdrowiu? herbaciane korzystnie oddziaływają na nerki Co się dzieje, gdy pijemy herbatę Picie herbaty daje nam: odprężenie, gasi pra- i drogi moczowe, mogą być wykorzystywa- w nadmiarze? gnienie i orzeźwia. Występuje w niej wiele ne jako łagodny środek moczopędny. Większe ilości przyjmowanej herbaty nie są korzystne dla organizmu. Wypijanie nad- cennych składników m.in.: teina, substancja podobna do kofeiny, o działaniu pobudza- Jakie ilości herbaty są zalecane i jak miernych ilości herbaty powoduje: jącym i wzmacniającym koncentrację. Teina czas jej zaparzania wpływa na nasz • tym się różni od kofeiny, że nie działa tak organizm ? gwałtownie i nie ma niekorzystnego wpły- „Swoją herbatę pij bez pośpiechu i z sza- wu na serce i układ krążenia. Poza tym, cunkiem, jak gdyby była to oś wokół której w herbacie znajdują się: garbniki - tanina, obraca się cały świat – powoli, miarowo, zową żołądka, zniszczyć witaminę B1 która osłabia działanie teiny. Wspomniane bez pędu ku przyszłości. Żyj tą właśnie i zaburzyć wchłanianie składników garbniki mają działanie przeciwbakteryjne chwilą, bo tylko ta chwila jest życiem”. i wspomagają leczenie infekcji żołądkowych. (Thich Nhat Hanh, Kolejnym składnikiem herbaty są polifenole buddyjski). Zaleca się picie herbaty w ilości (flawonoidy) - związki organiczne spowal- nie więcej niż 4 kubki dziennie (ok.1 litra). niające procesy starzenia i będące prze- Lepiej pić herbatę liściastą niż w posta- ciwutleniaczami (zapobiegającymi nowo- ci torebek. Herbata ekspresowa zawiera tworom i chorobom sercowo - naczy- cząstki liści i pył herbaciany nie posiada tak 1 łyżeczka na szklankę wody może niowym). Polifenole mają także działanie doskonałego aromatu i pełnego bukietu powodować bóle głowy oraz zabu- przeciwzapalne oraz uszczelniające ścia- składników jaki mają suszone liście herba- rzenia rytmu serca. ny ciane. naczyń krwionośnych. Najwięcej gorsze przyswajanie żelaza przez organizm (ryzyko anemii i zażółcenie wietnamski mnich zębów), • garbniki mogą podrażniać błonę ślu- pokarmowych, • mocna herbata wypita przed snem może spowodować bezsenność, • zawarte w herbacie szczawiany sprzyjają powstaniu kamicy nerkowej, • picie herbaty mocnej więcej niż tych związków zawiera herbata biała Ważny jest czas parzenia herbaty. W ciągu Co zawiera ziarno kawy? i zielona. W herbacie znajdują się także mine- 2 minut uwalnia się najwięcej korzystnych Ziarno kawy składa się z: 35-40% rały m. in: wapń, żelazo, potas, sód, cynk polifenoli. Herbata krótko parzona 2-3 węglowodanów, 10-17% tłuszczu, 8% i fluor, witaminy A, B1,B2 ,C,E,K oraz teani- minuty ma działanie pobudzające, dzięki związków białkowych, 5 - 10% polife- na - aminokwas, obniżający ciśnienie krwi, uwalnianej teinie. Parzona dłużej ok. 5-8 noli,1-2,5% kofeiny, garbników, składni- działający uspokajająco. Najwięcej teaniny minut wpływa kojąco i odpręża. To dzia- ków mineralnych oraz ok. 700 związków zawiera herbata czerwona. łanie spowodowane jest przez Jak działa herbata? Stymuluje układ krążenia, poprawia funkcje 14 Gazeta Pacjenta Zima 2013 garbniki aromatycznych. Po wypiciu kawy stęże- - taninę, która neutralizuje teinę i nadaje nie kofeiny wzrasta i utrzymuje się od 2 napojowi gorzkawo – cierpki smak. do 4 godzin. Pobudzające działanie kofeiny trwa krócej u kobiet, bowiem jest TEMAT NUMERU ona szybciej usuwana z ich organizmu biegać zmęczeniu mięśni. Ma ona działanie (ok. 30% szybciej niż u mężczyzn). moczopędnie, dzięki temu usuwane są z organizmu szkodliwe substancje wraz Dla porównania podaję ilości kofeiny Co jeszcze warto wiedzieć o kawie: • kawa nie uzależnia, ale jest ona napojem do którego się przyzwyczajamy, z moczem. Kawa potęguje i przyspiesza zawarte w różnych napojach: działanie • filiżanka kawy robusta 330 mg W ostatnich latach zmieniły się poglądy środków przeciwbólowych. • filiżanka kawy arabica 175 -185 mg na temat szkodliwego działania kawy na • filiżanka kawy rozpuszczalnej 95 mg organizm. • filiżanka czarnej kawy 80 - 120 mg Spożycie kawy w umiarkowanych ilościach, • filiżanka espresso 60 mg o odpowiedniej porze nie wiąże się z wyso- kaloryczna 100 g to 2 kcal, zaś kawa • szklanka herbaty 45 - 65 mg kim poziomem cholesterolu, nie ma także z dodatkami potrafi być bombą kalo- • puszka cola coli 45 mg związku ze wzrostem ryzyka udaru mózgu ryczną, np.: po dodaniu mleka skon- chorób serca. densowanego to już 200 kcal, • kawa pita z mlekiem 1,5 – 2% nie podrażnia błony śluzowej żołądka, • Wypicie codziennie 3 do czarna kawa bez dodatków nie jest Jak kawa wpływa na organizm ? 4 filiżanek kawy dziennie o 1/3 zmniejsza Spożycie do 500 mg kofeiny dziennie tj. nie ryzyko śmierci z powodu chorób układu więcej niż 4 filiżanki kawy nie ma szkodliwe- krążenia. Kofeina zawarta w kawie, ma dzia- cenniejsze go wpływu na organizm. łanie przeciwzapalne i utleniające, to chroni w ekspresie ciśnieniowym. Kawa pita w umiarkowanych ilościach dzię- naczynia krwionośne przed miażdżycą. • aby uzyskać to, co w kawie najnależy ją zaparzyć Na zakończenie jeszcze przytoczę dwa ki kofeinie pobudza organizm, przyspiesza akcję serca i na krótko podnosi ciśnienie Co się dzieje gdy kawę pijemy cytaty o kawie: tętnicze krwi. w nadmiarze ? „Kawa Kofeina w mózgu blokuje receptory sygna- Spożycie dużej ilości kawy (kofeina w ka – jak każde złoto obdarza wszyst- lizujące potrzebę snu, zwiększa spraw- dawce 1000 mg staje się trująca) może kich poczuciem luksusu i szlachetności”. ność myślenia, znosi zmęczenie psychiczne wywołać uczucie nerwowości, niepokoju, (Abd – Al – Kadir - algierski przywódca). i fizyczne. Kawa staje się szczególnie cenna, rozdrażnienia, bezsenności. Kawa powodu- Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu o kawie gdy jesteśmy wyczerpani bądź, gdy musimy je zwiększone wydzielanie kwasu solnego pisał „… ma czarność węgla, przejrzystość zachować przytomność umysłu. Regularne w żołądku, dlatego pita na czczo nasila bursztynu, zapach mokki i gęstość miodnego picie kawy stymuluje naczynia krwiono- dolegliwości bólowe u osób z wrzodami płynu …”. śne w mózgu, dzięki temu do komórek żołądka. Kawa nie jest zalecana osobom, mózgowych dociera więcej tlenu. Kofeina które mają refluks żołądkowo – przeły- Trudno jednoznacznie zawarta w kawie korzystnie wpływa na kowy. Kofeina zawarta w niej zmniejsza na pytanie – czy wybrać kawę czy osoby z astmą. Powoduje rozszerzenie napięcie dolnego zwieracza przełyku, co herbatę? Obydwa napoje mają naczyń krwionośnych oskrzeli, dzięki czemu sprzyja zarzucaniu treści żołądkowej do tej zalety, jeśli pijemy je o odpo- organizm staje się lepiej dotleniony. Kawa części przewodu pokarowego. Nadmiar wiedniej porze i nie (niesłodzona) zmniejsza ryzyko cukrzycy kofeiny może podrażniać jelita i powoduje przesadzamy z ich typu II. Przeciwutleniacze w niej zawarte zaburzenia rytmu serca. Dlatego u osób ilością. wpływają korzystnie na metabolizm cukru z nadciśnieniem, arytmią serca, jaskrą lub w organizmie. Poza tym kawa przyspie- nieżytem żołądka, kobiet ciężarnych i kar- sza metabolizm, tym samym miących picie kawy nie jest wskazane. zwiększa jest złotem prostego człowie- odpowiedzieć tempo przemiany lipidów, pomaga zapo- Gazeta Pacjenta Zima 2013 15 Programy Profilaktyczne Program profilaktyki raka szyjki macicy Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki gruźlicy Proponujemy Adresowany jest do osób dorosłych, badania Program skierowany jest do osób, cytologiczne, dla kobiet w wieku bezpłatne które: w bieżącym roku kalenda- 25-59 lat * zamieszkałych na tere- rzowym ukończyły 35,40,45,50 lub nie województwa mazowieckiego, 55 lat i w ciągu ostatnich 5 lat nie które w okresie ostatnich 3 lat nie korzystały z badań wykonywanych uczestniczyły w w/w programie lub w ramach w/w. programu oraz nie otrzymały pisemne wskazanie od miały wcześniej rozpoznanej choro- lekarza do wykonania badania za by układu krążenia. W pakiecie badań znajdują się: Zapraszamy do ZLO: pomiary ciśnienia tętniczego krwi, przy ul. Saskiej 61 badanie poziomu cholesterolu cał- tel.: 22 617 68 86, 22 617 36 39 kowitego, HDL, LDL, trójglicery- przy ul. Grochowskiej 339 dów, glukozy oraz określenie BMI. tel.: 22 810 50 07 Lekarz przeprowadza wy- wiad na podstawie ankiety zgodnej Warunkiem uczestnictwa w pro- z Kartą Badania Profilaktycznego oraz gramie jest posiadanie aktualnego ocenia czynniki ryzyka zagrożenia dowodu ubezpieczenia. Prosimy o chorobami układu krążenia. przyniesienie ostatniego wyniku badania cytologicznego. Zapraszamy pacjentów zadeklarowanych do lekarzy * przy określeniu wieku bierze się pod uwa- poz w naszych placówkach: gę rok urodzenia przy ul. Abrahama 16, ul. Saskiej 61, ul. Kickiego 24, ul. Sygietyńskiego 3, ul. Ateńskiej 4, ul. Zamienieckiej 73, ul. Ostrołęckiej 4, ul. Ostrzyckiej 2/4, ul. Grochowskiej 339 16 Gazeta Pacjenta Zima 2013 miały kontakt z osobami chorymi na to schorzenie; do osób bezdomnych, bezrobotnych, niepełnosprawnych, obciążonych długotrwałą chorobą, uzależnionych od: tytoniu, alkoholu, narkotyków. 12 miesięcy. poz które nie chorowały na gruźlicę, ale Warunkiem uczestnictwa w w/w programie jest wypełnienie pisemnego oświadczenia, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy uczestnik programu nie podlegał badaniu ankietowemu pielęgniarki poz w ramach profilaktyki gruźlicy (także u innych świadczeniodawców). Osoby zainteresowane proszone są o zgłoszenie się do pielęgniarek środowiskowych - rodzinnych w następujących przychodniach: przy ul. Abrahama 16, ul. Saskiej 61, ul. Kickiego 24, ul. Sygietyńskiego 3, ul. Ateńskiej 4, ul. Zamienieckiej 73, ul. Ostrołęckiej 4, ul. Ostrzyckiej 2/4, ul. Grochowskiej 339 Czy wiesz czym są Porfirie? ABC pacjenta Porfirie są schorzeniami występującymi rzadko. Są bardzo złożoną pod względem klinicznym i laboratoryjnym chorobą, która przysparza często nawet doświadczonym lekarzom trudności w kwestii diagnozy. Sprawia to, że albo w ogóle nie zostają zdiagnozowane, bądź też zostają zdiagnozowane zbyt rzadko lub bardzo późno. mgr Katarzyna Sikorska, diagnosta lobolatoryjny P orfirie to grupa chorób metabolicz- (zmienionego) genu przez potomstwo, niach biochemicznych, enzymatycznych nych. Są one spowodowane obni- zarówno płci żeńskiej jak i męskiej wynosi i genetycznych. Badania biochemiczne żoną aktywnością poszczególnych 50%. Nie u każdej osoby, która jest nosi- polegają na oznaczeniu stężenia wydalanych enzymów, które biorą udział w biosyntezie cielem defektywnego genu musi wystąpić z moczem i kałem porfiryn. Potwierdzeniem hemu. Hem jest niezbędny do syntezy atak ostrej porfirii. U większości nosicieli tej wstępnej diagnozy są badania enzyma- hemoglobiny. Niedobór hemoglobiny pro- tego zmutowanego genu, w ciągu ich życia tyczne polegające na zbadaniu aktywności wadzi do zaburzenia dojrzewania krwinek nie występuje ani jeden atak ostrej porfirii. odpowiedniego enzymu, wykonywane czerwonych. Hem jest również składową W Europie w przybliżeniu jedna osoba na z krwi pobranej na heparynę. Ostatecznym wielu enzymów obecnych w organizmie. 75 000 mieszkańców cierpi na ataki ostrej potwierdzeniem diagnozy są badania Porfirie w większości mają podłoże gene- porfirii. Objawy ataku ostrej porfirii są bar- genetyczne. W przypadku porfirii stęże- tyczne. Każdy enzym szlaku biosyntezy dzo niespecyficzne. Zazwyczaj zaczynają nie wydalanych z moczem i kałem por- hemu kodowany jest przez inny gen. się od silnych bólów brzucha. Pojawiają firyn jest wielokrotnie zwiększone, nato- Mutacje (zmiany) w tych genach prowadzą się nudności, wymioty oraz zaparcia. miast aktywność enzymatyczna enzymów do zmiany struktury enzymu i obniżenia U niektórych chorych występują zabu- będzie obniżona. jego aktywności. Powstaje wówczas blok rzenia świadomości, drętwienia, drgawki Badania w kierunku porfirii należy wyko- enzymatyczny, w wyniku którego docho- i porażenia kończyn. Porażenie mięśni nać wówczas, gdy u pacjenta występują dzi do wytwarzania i gromadzenia się w oddechowych może stanowić zagrożenie powtarzające się bóle brzucha, które nie organizmie produktów pośrednich prze- dla życia chorego. Większość pacjentów wynikają z żadnej innej jednostki choro- miany hemu w postaci porfiryn, co jest całkowicie odzyskuje siły po ostrym ataku, bowej, nieuzasadnione nudności, czy też przyczyną wystąpienia objawów choroby. a niedowłady kończyn ustępują po trwają- niedowłady. Jest to ważne badanie, gdyż Porfirie możemy podzielić na ostre i nie- cej kilka miesięcy rehabilitacji. Ataki ostrych istnieje ryzyko, że lekarz postawi niewłaści- ostre. porfirii mogą być wywoływane przez nie- wą diagnozę i ewentualnie przepisze leki, Do ostrych zaliczamy: które leki, chemikalia( farby, lakiery, kleje), które mogą zaostrzyć atak lub skieruje nie- • ostrą przerywaną porfirię alkohol, infekcje, kuracje odchudzające. potrzebnie na operację (np. laparotomię • porfirię mieszaną W przypadku, gdy atak ostrej porfirii nie zwiadowczą). Powszechnie używane do • dziedziczną koproporfirię zostanie rozpoznany lub będzie nieprawi- znieczulenia leki, nie tylko wywołują ataki • porfirię z niedoboru dehydratazy dłowo leczony może mieć skutek śmiertel- ostrej porfirii, ale mogą ją wydłużać. kwasu delta - aminolewulinowego ny. Ataki nie występują przed okresem doj- W przypadku zdiagnozowania u pacjen- Do nieostrych porfirii zaliczamy: rzewania i w starszym wieku. Występują ta porfirii, badanie należy przeprowadzić • porfirię skórną późną głównie pomiędzy drugą a czwartą dekadą również członkom jego rodziny. • protoporfirię erytropoetyczną życia. Kobiety w wieku rozrodczym są • wrodzoną porfirię erytropoetyczną bardziej narażone na wystąpienie ostrego Źródło artykułu: Ostre porfirie są schorzeniami dziedziczny- ataku. Rozpoznanie ostrego ataku i ziden- Kurs w ramach specjalizacji z laboratoryjnej mi, a ryzyko odziedziczenia zmutowanego tyfikowanie typu porfirii opiera się na bada- diagnostyki medycznej. 21-25.01. 2013 r. Gazeta Pacjenta Zima 2013 17 Abecadło zdrowia n e g o r t a j "J" jak i oznacza „iatros” o eg ki ec gr ka zy ję z odzi Termin jatrogenia poch j mówiąc jatrogenia ze ac In . cy zą od ch po – lekarz, „genesis” – utek autosugestii sk na a uw cz od t en cj kie pa oznacza dolegliwości ja chowaniem personelu za b lu i m ia dz ie ow yp . Wiążą się one z w stan fizyczny lub na ać yw pł w ie iw dl ko ą sz medycznego, które mog z jatrogenią objawiają ne za ią zw ci oś liw eg ol psychiczny pacjenta. D rednio rzutuje na oś zp be co , ku lę y cz ia ości się poczuciem zagrożen .: odczuwanie dolegliw .in m h yc zn yc at m so powstanie objawów snu. bólowych, czy zaburzeń mgr Bożena Pawłowska C zynnikami, które mogą powstanie dolegliwości jatrogennych ma przyczyniać się do powstania stwarzanie poczucia dużego dystansu dolegliwości pomiędzy personelem a pacjentem o charakterze jatrogenicznym są m.in .: oraz lekceważenie potrzeb pacjenta, (w szczególności potrzeby bezpieczeń- • Przekaz i odbieranie informacji: stwa czy zachowania intymności chorego). Przykładem tu może być niewystarczający zakres podawanych informacji, czy brak informowania chorego o jego stanie zdrowia i zaordynowanym • Nieprawidłowe procesu leczenia: leczeniu, a także mówienie do pacjenta W tym miejscu można by przytoczyć niezrozumiałymi sytuację, gdy lekceważona jest sformułowaniami. Można tutaj wymienić także wzajemne potrzeba porozumiewanie pacjenta się personelu przygotowania pod względem medycznego fachowymi zwrotami czy psychicznym do czekających szeptanie w obecności pacjenta, bądź go badań diagnostycznych używanie słów, które pacjent może czy zabiegów. Może to odbierać jako straszenie. być nieuzasadnione stosowanie leków. • Nieprawidłowa postawa wobec Te zdarzenia mogą chorego: wywoływać W tej grupie czynników wpływ na 18 postępowanie personelu medycznego podczas Gazeta Pacjenta Zima 2013 u pacjentów. lęk Abecadło zdrowia nia Przyjmując leki bez zaleceń lekarskich należy zachować zdrowy rozsądek, aby nie dać się zmanipulować reklamie. W sytuacji, gdy pacjent powinien być nasercowych i antydepresyjnych, hospitalizowany twarde przestrzeganie połączonego bezdusznych zasad pracy oddziału, poziomu chaos i głośne zachowywanie się niedocukrzenia oraz pogorszenia Wpływ na powstawanie tego typu personelu szpitala mogą spowodować się psychicznej jatrogenii ma także reklama leków u przebywających (z nasileniem bez recepty. Pacjenci ze względu na jentów m.in.: w oddziale pac- niepokój, poczucie zmęczenia, zaburzenia snu. z zaburzeniem elektrolitów, sprawności sennością czy także objawów otępienia). • lekową – działanie leków odwadniających). łatwą dostępność do tych preparatów wynikającą właściwego zaś preparaty żeń - szenia hamują z nie- stosują je często, bez kontroli lekarza, stosowania się co może prowadzić do powstania Wyróżniamy następujące postacie pacjentów do zaleceń lekarskich powikłań. jatrogenii: (np.: mylenie nazw leków przez Nie wszystkich przyczyn osoby dla się uniknąć. Aby wyeliminować • instytucjonalną – z realizowanym niewłaściwie leczeniem związaną lub nieprawidłowo o starsze, przyjęciu przyjęcie zapominanie dawki za leku, dużej lub dawki jatrogenii jatrogenię instytucjonalną i konieczne jest wprowadzenie lekową zmian prowadzoną opieką medyczną np.: medykamentu gdy pacjent w podeszłym wieku, otępienia czy niedowidzenia), lub do pacjenta, trudno adoptujący się do nowych przyjmowaniem bez ograniczeń w komunikacji warunków zostaje przeniesiony leków czy poprzez ciągłe edukowanie się w tym do innej placówki medycznej preparatów bez kierunku, dostosowanie systemu pracy i jest badany pobieżnie, a personel recepty. mogą placówek ochrony zdrowia do potrzeb nie poświęca mu należnej uwagi. osłabiać bądź nasilać działanie pacjentów Wówczas u tego pacjenta mogą leków przez procedur medycznych. Przyjmując leki pojawić się zaburzenie łaknienia, lekarza (np.: preparaty, które bez zaleceń lekarskich należy zachować chudnięcie co z kolei może w zdrowy rozsądek, aby nie dać się prowadzić dziurawiec hamują działanie leków do odwodnienia (z powodu przeciwbólowych ziołowych Preparaty te zaordynowanych swoim składzie zawierają podejścia pracowników medycznych pokonanie poprzez barier interpersonalnej wprowadzanie zmanipulować reklamie. Gazeta Pacjenta Zima 2013 19 warto wiedzieć Witamina D3. Co nowego o niej wiemy? W ostatnim czasie w literaturze medycznej pojawiło się wiele doniesień naukowych poruszających interesujący problem głębokiego niedoboru witaminy D3 u dorosłych. dr n. med. Justyna Swarowska Knap W iadomo że powszechnie, przyczyną nostek międzynarodowych. W ostatnim młodych kobiet, jeszcze większy odsetek krzywicy czasie w literaturze medycznej pojawiło się ludzi z niedoborem wit. D3 stwierdza się u dzieci jest niedobór wita- wiele doniesień naukowych poruszających wśród pacjentów klinik reumatologicznych miny D3. Wszystkie mamy podają swoim interesujący problem głębokiego niedoboru przyjmujących przewlekle glikokortykoste- nowo narodzonym pociechom krople witaminy D3 u dorosłych. roidy (ponad 90%). Prawidłowe stężenie z wit D3 już od 3 tygodnia życia. U dzieci Na podstawie badań przeprowadzonych w wit D3 dla dorosłych powinno być wyższe urodzonych z prawidłową wagą i karmio- populacji polskiej według różnych autorów niż 30 ng/ml. w naszym klimacie dawką znaczny lub średni niedobór witaminy D3 Główne przyczyny niedoboru wit D3 to profilaktyczną wit D3 jest dawka 400 jed- stwierdzono u 30% młodzieży i aż u 70% obniżenie syntezy wit D3 w skórze nych piersią, – Hospicjum Domowe Zespół Hospicjum Domowego obejmuje wszechstronną opieką pacjentów zmagających się z codziennymi problemami związanymi z postępującą, często nieuleczalną chorobą. Wspiera również ich bliskich. Podejmowane działania mają na celu zapobieganie cierpieniu, leczenie bólu i innych objawów choroby, a także udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów wraz ze wsparciem dla rodziny pacjenta. W Samodzielnym Zespole Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe realizuje się świadczenia zdrowotne w zakresie opieki paliatywnej na terenie Dzielnicy Praga Południe. Żeby pacjent mógł być objęty opieką paliatywną i hospicyjną konieczne jest uzyskanie skierowania od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Pacjent, jego rodzina lub opiekun powinien wyrazić zgodę na piśmie. Siedziba Hospicjum Domowego znajduje się w ZLO przy ul. Ostrołęckiej 4. Wszelkie informacje można uzyskać od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 - 20.00 na miejscu, lub dzwoniąc pod numery telefonów: 22 810-15-04; 22 810-20-42 do 43 wew. 33; 90 20 Gazeta Pacjenta Zima 2013 warto wiedzieć Podstawowym źródłem witaminy D 3 jest jej synteza w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych. Dopiero na drugim miejscu znaczenie ma dostarczanie witaminy z pokarmem. ,,moda na nieopalanie’’, używanie filtrów tylko na gospodarkę wapniowo-fosforano- związana z nadciśnieniem niewydolność UVB do zabezpieczania skóry przed słoń- wą, wodno-elektrolitową i hormonalną, ale serca. cem , zanieczyszczenie powietrza, szcze- także wpływa na proces różnicowania się Na osteoporozę najczęściej chorują kobiety gólnie w dużych miastach, a w naszej komórek należących do układu immuno- po 55 roku. Rozpoznaje się ją u 30% pań po szerokości geograficznej znaczny stopień logicznego, co wydaje się mieć ścisły zwią- menopauzie. Niemal połowa dotkniętych zachmurzenia przez większą część roku. zek z etiopatogenezą niektórych chorób chorobą kobiet dozna w przyszłości groź- Tymczasem podstawowym źródłem wita- autoimmunologicznych, nowotworowych nych, związanych z osteoporozą złamań. miny D3 jest jej synteza w skórze pod i alergicznych. Bardzo często u chorych z niedoborem wpływem działania promieni słonecznych. Obecnie uważa się, iż witamina D3 redu- wit D3 rozpoznaje się fibromialgię, która Dopiero na drugim miejscu znaczenie ma kuje ryzyko nawet 17 rodzajów nowo- charakteryzuje się przewlekłym, uogólnio- dostarczanie witaminy z pokarmem. tworów. Dotyczy to m.in. raka pęcherza nym bólem mięśni i stawów oraz wystę- Ilość produkowana moczowego, piersi, okrężnicy, przełyku, powaniem tzw. punktów tkliwych, czyli w skórze z prowitaminy pod wpływem żołądka, jajników, prostaty, odbytu, nerki, miejsc ciała o nadmiernej wrażliwości na promieni nadfioletowych światła słonecz- macicy oraz chłoniaków. Prawdopodobnie ucisk. Chorzy na fibromialgię, poza bólem, nego jest na ogół w naszym klimacie niewy- wit D3 obniża także ryzyko infekcji wiru- odczuwają wiele innych dolegliwości, takich starczająca, szczególnie w dużych miastach. sowych. W badaniach nad cukrzycą typu jak zmęczenie, uczucie sztywności ciała, W naszej szerokości geograficznej synteza 1 wykazano, że prawidłowy poziom wita- zaburzenia snu i nastroju. Dolegliwości te skórna zachodzi od kwietnia do września, miny D3 u matki i dziecka obniża ryzy- są uciążliwe, znacznie pogarszają funkcjono- przy zapewnieniu minimum 15-minutowej ko zachorowania na ten rodzaj cukrzycy. wanie w pracy i życiu prywatnym. ekspozycji na słońce 18% powierzchni ciała Prawidłowe stężenie wit D3 w organizmie Aktualne polskie wytyczne dotyczące pro- (odsłonięte przedramiona i częściowo nogi) matki jest szczególnie ważne w drugim try- filaktyki niedoboru wit D3 u dorosłych w godzinach 10–15, bez stosowania filtrów mestrze ciąży, kiedy następuje intensywny zalecają, że podaż witaminy D z żywności ochronnych. Natomiast od października rozwój trzustki u dziecka. Kobiety w ciąży i/lub preparatów farmaceutycznych powin- do marca synteza skórna praktycznie nie i karmiące powinny otrzymywać min. 800 na wynosić 800–1000 IU/24 h w okresie zachodzi. Ciemniejsza skóra wymaga więk- – 1000 jed./ dobę. Wit D3 ponadto wpły- od października do marca, a także w mie- szej ekspozycji na słońce, by sprostać zapo- wa na ilość wchłanianego wapnia z przewo- siącach letnich, jeżeli nie jest zapewniona trzebowaniu organizmu na witaminę D. du pokarmowego. Przy odpowiedniej ilości wystarczająca synteza skórna witaminy D. Witamina D3 występuje w niewielu pokar- tej witaminy w organizmie pula wchłania- U osób po 65. roku życia ze względu na mach: najwięcej w tłustych rybach (makre- nego wapnia spożywanego w pokarmach obniżoną syntezę skórną oraz udowod- la, łosoś, sardynki) oraz wynosi od 30% do 80%, natomiast przy nione działanie zapobiegające złamaniom witaminy D 3, tranie, mniej czy wątróbce. Ostatnio coraz niskim poziomie witaminy D3 zmniejsza się i upadkom zaleca się suplementację wit. częściej dysponujemy również produktami, 10-15% . Niedobór zarówno witaminy D3 D3 w dawce 800–1000 jed./dobę przez w jajach, które są sztucznie wzbogacane w wit D3 jak i wapnia prowadzi u dzieci do krzywicy, cały rok. W ciężkich niedoborach wit. D3 np. kaszki dla dzieci, jogurty, serki, mleko, a u dorosłych do osteoporozy i osteoma- dopuszcza się znacznie wyższe dawki lecz- płatki śniadaniowe, chleb. lacji. Według Międzynarodowej Fundacji nicze (nawet 7000 jed./ dobę), które jednak Coraz częściej lekarze różnych specjal- Osteoporozy choroba ta staje się bardziej powinny być stosowane pod ścisłą kontrola ności podkreślają znaczenie witaminy D3 powszechnym problemem, niż częste cho- lekarską. Zaleca się wówczas monitoro- dla naszego zdrowia. Badania ostatnich lat roby przewlekłe, takie jak reumatoidalne wanie stężenia wit. D3 w surowicy co zwracają uwagę, że ma ona wpływ nie zapalenie stawów, astma oskrzelowa oraz 3 miesiące. Gazeta Pacjenta Zima 2013 21 HUMOR O Ł O S A WE N Telefon na informację PKP: - Jak długo jedzie pociąg z Warszawy do Gdańska ? - Chwileczkę…. - Dziękuję….. xxxxxx Nauczyciel biologii pyta ucznia: - Po czym poznasz drzewo kasztanowca ? - Po rosnących na nim kasztanach. - A jeśli kasztanów jeszcze nie będzie ? - Poczekam… xxxxxx - Jaka jest różnica między wczasami w górach a wczasami nad morzem? - W górach ceny są wysokie, a nad morzem – słone. xxxxxx Pani pyta Jasia: - Wymień mi znanych Polaków. - Boniek, Dejna, Lato, Dudek… - A nic ci nie mówią nazwiska: Sienkiewicz, Mickiewicz, Słowacki ? - Nic, musieli chyba grać w III lidze. Jaś wita ciocię, która przyjechała w odwiedziny na Święta: - Dzień dobry ciociu! Ale tata się ucieszy! - A to dlaczego kochanie? - Bo przed chwilą powiedział, że tylko ciebie nam brakuje do szczęścia ! xxxxxx xxxxxx Na lekcji biologii pani pyta ucznia: - Co wiesz o jaskółkach ? - To bardzo mądre ptaki, odlatują gdy tylko rozpoczyna się rok szkolny. Żona do męża przed wyjściem na plażę: - Chciałabym założyć coś, co zadziwi wszystkich! - Może łyżwy. xxxxxx xxxxxx Lekcja polskiego. - Jasiu, jaki to będzie przypadek, jak powiesz „ lubię nauczycieli ” ? - Bardzo rzadki, panie profesorze. Do apteki wpada blady, drżący chłopiec: - Czy ma Pani jakieś środki przeciwbólowe? - A co boli Cię chłopcze? - Jeszcze nic, ale ojciec właśnie ogląda moje świadectwo. xxxxxx xxxxxx SZANOWNI PACJENCI! ZAPRASZAMY DO PORADNI STOMATOLOGICZNEJ w ZLO przy ul. GROCHOWSKIEJ 339 Zapisy prowadzone są osobiście lub telefonicznie: nr tel. 22 870-15-80 od poniedziałku do czwartku w godz. 8.00-18.00 piątek w godz. od 8.00 do 14.00 Krótkie terminy oczekiwania na wizytę. ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE UDZIELANE SĄ W RAMACH UMOWY ZAWARTEJ Z NFZ 22 Gazeta Pacjenta Zima 2013 KRZYŻÓWKA KRZYŻÓWKA drewniany chłopski dom wspina się w Himalajach ktoś niekompetentny minerał używany w jubilerstwie krwawa zemsta mafii 35 26 słodki, mączny deser rodzaj drzewa wieża stożkowa jeden ze zmysłów a ordynarny człowiek enzym powodujący rozpad mocznika 14 kobieta manifestacyjnie religijna 19 48 46 kobieta, której mąż umarł 8 47 siarkowy lub azotowy zamyka Zamyka butelkę butelkę 23 kolorowa na niebie niemy ptak 3 cecha tego co nowe 22 autor wiersza " Lokomotywa " uczeń lub student 45 wraz z imieniem 6 plastikowa rurka umieszczona w żyle 32 znany polski kabaret z lat 70 - 80 tych 15 osoba będąca symbolem czegoś 37 17 7 ruch wykonywany przy chodzeniu 31 ryba z Bałtyku 38 10 błędny lub czaszkowy przeciwieństwo dnia 29 odcinek czasu w dziejach Ziemii ilość np.: gazet w jednorazowym wydruku 44 skrót strontu pierwiastka chemicznego los przypadający komuś 28 gęsta pasta japońska ze sfermentowanej soi 500 arkuszy papieru strumień światła z jednego miejsca 33 2 22 44 43 3 4 22 24 25 45 46 47 30 41 44 5 6 32 7 8 26 27 28 29 31 45 46 9 10 30 31 33 47 34 48 30 zebrać się w sobie to potocznie wziąć się w krzyżówki od 1 do1848 utworzą hasło. 21 15 16liczby17 19 20 1 13 wyciśniety z cytryny Rozwiązanie krzyżówki:Po wypełnieniu krzyżowki liczby od 1 do 48 utworzą hasło Rozwiązanie 1 2 krzyżówki: 3 4Po wypełnieniu 5 6 7 8 9 11 10 29 12 1 rasa psa kwiatostan traw i zbóż 16 początek czegoś tańcowała z nitką 34 potocznie codzienne wyżywienie biały padający zimą 20 grupa drużyn rozmowa dwóch osób bakterie wywołujące np.: zapalenie płuc 40 11 używane do palenia w piecu lub kominku 39 miasto w woj. kujawsko pomorskim 43 5 niebieski barwnik rodzaj trującego grzyba obchodzi imieniny 21 listopada 27 przeświadczenie rehabilitantka "od zeza" linia łącząca pkty wartości ciśnienia na mapie 42 36 używany do pokrycia dachu 4 koczownik, wędrowiec dwóch śpiewaków 18 jednostka ciśnienia ostra przyprawa 24 9 25 21 nakrycie głowy biskupa 22 23 24 25 11 12 13 36 14 15 37 16 17 38 18 19 32 33 34 35 37 38 39 40 41 35 39 12 13 14 26 27 28 41 42 20 21 42 43 40 ZLO 1 2 PORADNIE PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ADRES Saska 61 Grochowska 339 internistyczna pediatryczna internistyczna pediatryczna PORADNIE SPECJALISTYCZNE endokrynologiczna, gruźlicy i chorób płuc, gastroenterologiczna, dermatologiczna, ginekologiczno-położnicza, alergologiczna dla dzieci rehabilitacji, ginekologiczno-położnicza stomatologiczna NUMERY TELEFONÓW Centrala: 22 617-30-01 do 04 Rejestracja ogólna: 22 617-67-33, 22 617-67-07 Por. D: Por. K: 22 617-67-34 22 617-36-39 Sekretariat: 22 617-14-95 Rejestracja: 22 870-43-83 Por. D: 22 810-21-11 Stomatologia: 22 870-15-80 3 Ateńska 4 internistyczna - Rejestracja: 22 617-32-96 4 Zamieniecka 73 internistyczna Pielęgniarska Opieka Długoterminowa Rejestracja: 22 610-72-52 POD: 22 610-45-05 neurologiczna okulistyczna otolaryngologiczna leczenia bólu Hospicjum Domowe Centrala: 22 810-20-42 do 43 Por. D: 22 810-45-91 Por. D: 22 810-45-91 Rejestracja: 22 810-33-73 Sekretariat: 22 810-79-43 Hospicjum Domowe: 22 810-15-04 22 810-20-42 do 43 wew. 33, 90 Centrala: 22 671-24-71 22 671-24-17 22 673-39-92 Rejestracja: Por. D: Por. K: 22 673-81-66 22 671-24-63 22 671-23-08 Sekretariat: 22 613-56-41 5 6 Ostrołęcka 4 Abrahama 16 internistyczna pediatryczna internistyczna pediatryczna Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna* chirurgia ogólna diabetologiczna kardiologiczna urologiczna rehabilitacji ginekologiczno-położnicza 7 Ostrzycka 2/4 internistyczna - Rejestracja: 22 813-27-11 8 Sygietyńskiego 3 internistyczna pediatryczna - Rejestracja: Por. D: 22 810-04-42 22 810-09-30 9 Kickiego 24 internistyczna reumatologiczna urazowo - ortopedyczna ginekologiczno-położnicza Poradnia Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży Centrala: 22 810-54-14 22 810-24-91 22 810-25-95 Rejestracja: 22 810-41-71 Sekretariat: 22 810-24-59 PZP: 22 810-44-36 Rejestracja PZP: 22 617-56-82 Oddział: 22 617-41-34 Centrala: 22 810-20-42 10 11 Gruzińska 6 Korytnicka 42/44 - - Poradnia Zdrowia Psychicznego dla dorosłych Oddział Dzienny Psychiatryczny stomatologiczna UWAGA * Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna czynna codziennie w godz. 18:00 - 8:00, sob.-niedz. i święta całodobowo. Adres i numer telefonu: ZLO ul. Abrahama 16, tel: 22 671 22 56. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej Zespołu: www.szpzlo.praga-pld.pl