Wstęp - IV-VI 2011

Od redakcji
Od redakcji
Z releksji nad edukacją
Minister Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas w swoim wystąpieniu
z dnia 11 stycznia 2012 roku zwróciła uwagę na kluczowe rozwiązania,
które są wprowadzane w życie zgodnie z nową podstawą programową.
Mówiła o randze kompetencji kluczowych niezbędnych do funkcjonowania we współczesnym świecie, o zastąpieniu wiedzy encyklopedycznej
umiejętnościami korzystania z różnych źródeł informacji, interpretowania
informacji i krytycznego myślenia. Opowiedziała się za koniecznością
zmian w sposobie uczenia upowszechniających:
− eksperymentowanie, przeprowadzanie doświadczeń, stosowanie metod
aktywizujących i realizowanie projektów edukacyjnych;
− wprowadzenie oceniania holistycznego (w miejsce oceny umiejętności odtwarzania faktów, weryikacji gotowych schematów myślenia);
oceniania umiejętności krytycznego, twórczego myślenia i wykorzystywania wiedzy do rozwiązywania problemów zbliżonych do realnie
napotykanych w życiu1 .
Podstawa programowa języka polskiego dla II etapu edukacyjnego, która już w nadchodzącym roku szkolnym będzie realizowana w IV klasie,
określając warunki i sposoby realizacji celów kształcenia, podkreśla konieczność tworzenia sytuacji metodycznych wykorzystujących pasję poznawczą dzieci, ich chęć zabawy i gotowość do współpracy. Nauczyciel powinien tak
organizować proces dydaktyczno-wychowawczy, by stał się on dla uczniów
przygodą prowadzącą do samopoznania, zachętą do nieustannego poznawania
świata i porządkowania jego obrazu 2.
Praca nauczyciela wymaga ustawicznej weryikacji metod. Podstawą
tej weryikacji jest lektura literatury pedagogicznej, najlepiej z dziedziny
1
Internet, (dostęp: 18.02.2012 r.), dostępny: http://www.men.gov.pl/images/stories/pdf/wystapienie.pdf
2
Podstawa programowa przedmiotu język polski, II etap edukacyjny: klasy IV-VI, w: Dz. U. z 2009 r.
Nr 4, poz. 17.
5
„ Język Polski w Szkole IV–VI” R. XIII, nr 4, 2011/2012
ilozoii edukacji 3, bowiem metaizyka, epistemologia, aksjologia i logika
stanowią podłoże do rozwoju myśli pedagogicznej, skłaniają do przeanalizowania już postawionych i sformułowania nowych celów osobistych
i zawodowych.
Jak pisze amerykański ilozof edukacji Gerald Lee Gutek, to właśnie
studia nad ilozoią edukacji umożliwią nauczycielom wyrobienie sobie szerszego
pojęcia o zagadnieniach oświatowych. Będą się wówczas umieli odnosić z rezerwą do różnych projektów mających stanowić receptę na wszystkie bolączki i nie
dadzą się zwieść propagandowym sloganom. Być może będzie im także łatwiej
zrozumieć, że innowacje w dziedzinie systemu oświaty i metod nauczania mogą
być wykorzystane do wielu celów i przynosić różnorodne konsekwencje 4.
Tą myślą zachęcam do releksji i podejmowania prób zmierzających do
opracowania lub implementacji już realizowanych innowacji pedagogicznych. Być może w poszukiwaniu inspiracji pomoże udział w konkursie na
innowację lub eksperyment pedagogiczny 5, a tym samym tworzenie bazy
sprawdzonych pomysłów?
Tematyka innowacji wynika ze społecznych wyzwań przyszłości, np.: indywidualizacji i personalizacji nauczania; edukacji przez całe życie; kształcenia praktycznych umiejętności (pod kątem rynku pracy); edukacji poza
szkołą; edukacji informacyjnej; zmiany roli nauczyciela i społeczności osób
uczących się; tworzenia zasobów edukacyjnych w Internecie; rozwoju edukacji na odległość; przygotowania nauczycieli do zawodu jako ekspertów
do spraw uczenia się; rozwoju szkolnictwa niepublicznego6.
W tym numerze kwartalnika znajdą Państwo informacje m.in. właśnie
na temat innowacji, jej rodzajów, przyczyn i motywacji do innowacyjnych
zmian oraz procedur jej wprowadzania.
3
G. L. Gutek, Filozoiczne i ideologiczne podstawy edukacji, Gdańsk, GWP, 2003.
Tamże, s. 20.
5
Internet, (dostęp: 26.02.2012 r.), dostępny: http://www.instytutedukacji.edu.pl/useriles/ile/
Konkurs%20Innowacje.pdf
6
W. Kołodziejczyk, M. Polak, Jak będzie zmieniać się edukacja? Wyzwania dla polskiej szkoły
i ucznia,w: Internet, (dostęp: 19.02.2012 r.), dostępny: http://www.instytutobywatelski.pl/wpcontent/uploads/2011/11/edukacja_kolodziejczyk-polak_internet.pdf
4
6