Skaner mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) wyniki

Skaner mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP)
wyniki badania Keralla Research –
opinie i prognozy przedsiębiorców 2 kwartał 2013
Kolejna edycja Skanera MŚP – lipiec 2013
Data publikacji: maj 2013
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
Wprowadzenie – informacje o badaniu

Skaner MŚP to systematyczny dostęp do informacji o stanie firm, które zatrudniają ok. 2/3 wszystkich pracowników w Polsce.
Wśród przedsiębiorstw w Polsce ok. 99 proc. to firmy mikro (zatrudniające do 9 osób) i małe (od 10 do 49), a ok. 0,8 proc. to przedsiębiorstwa
średnie (zatrudniające od 50 do 249 osób). Pozostałe to firmy duże. Według danych prezentowanych przez GUS oraz ZUS w Polsce działa aktywnie
2,1 mln firm. Podmiotów mikro, w których występuje tylko jeden płatnik składki ubezpieczeniowej (właściciel) jest w Polsce, aż 1,3 mln podmiotów.
Firm, które płacą za więcej, niż jedną osobę składkę ubezpieczeniową jest 856 tys.

Skaner MŚP Instytutu Keralla jest wielotematycznym omnibusem. Raport składa się z dwóch części. Część I (stała) prezentuje skalę
inwestycji sektora MŚP i zawiera informacje o decyzjach zakupowych w firmach. Prezentuje dane o krótkoterminowych priorytetach przedsiębiorców
(horyzont kwartalny) i zawiera m.in. wskaźnik nastrojów KERNA oraz INDEX ZAIR (zakupy i rezygnacje z inwestycji). Dzięki cykliczności
prowadzonego badania możliwe jest śledzenie kierunków zmian w firmach MŚP.
Część II (zmienna) to źródło informacji na pytania zlecone przez Zamawiających. Wyniki tej części raportu są własnością firm, które je zamówiły.

Skaner
MŚP
jest
produktem
badawczym
adresowanym
do
przedsiębiorstw
i
instytucji
zainteresowanych
kondycją
Strona
2
oraz nastrojami w mikro, małych i średnich firmach (firmy zatrudniające < 250 osób).
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
Metodologia, próba
 Próba: uczestnicy badania to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, losowane z bazy danych GUS oraz branżowych zestawień bazodanowych.
Próba jest ogólnopolska, reprezentatywna, wynosi N = 600. Błąd pomiaru +-4 proc., poziom ufności 95 proc. Próba oddaje strukturę firm sektora
MŚP; badanie uwzględnia reprezentację firm mikro - zatrudniających do 9 osób.
 W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową (firmy aktywne, niepaństwowe). Firmy
prowadzące działalność produkcyjną, handlową, usługową, budowlaną bądź transportową.
 Respondent: osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za zarządzanie firmą. Najczęściej właściciel, współwłaściciel firmy, dyrektor
zarządzający, wspólnik, prezes, wiceprezes, członek zarządu, dyrektor finansowy, główny księgowy, osoba na stanowisku dyrektora, osoby
pozostałe wskazane, jako odpowiedzialne za rozwój firmy, zakupy, inwestycje. Jeden respondent - reprezentował jedną firmę.
 Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI). Czas trwania wywiadu: do 15 min. Badanie wykonano w dniach 17.04-7.05
2013.
Struktura próby badanych firm MŚP
wg. działalności. Dane%, n=600 (2Q2013)
Budownictwo
11,2
Handel hurt, detal
25,3
24,8
od 10 do 49
48,7
od 50 do 249
26,5
20,3
Przemysł
28,8
6,2
3
8,2
Pozostała działalność
usługowa
Transport, łączność,
telekomunikacja
<9
Strona
Hotele i restauracje
Struktura próby badanych firm MŚP
wg zatrudnienia. Dane %, n=600 (2Q2013)
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
Ważniejsze wnioski – podsumowanie
Kwartał odbicia po fali pesymistycznych rekordów
W tej edycji badania notujemy długo oczekiwane ocieplenie w nastrojach i planach zakupowych mikro, małych i średnich firm w Polsce. Choć
przedsiębiorcy są nadal wstrzemięźliwi i daleko im do optymizmu, jednak ich prognozy dotyczące sytuacji ekonomicznej kraju oraz firm zapowiadają w tym
kwartale mocne odbicie po ostatnich miesiącach, kiedy to nastroje w MŚP były najgorsze od 2009 roku. Na ile to odbicie będzie trwałe i nie jest związane
tylko z cyklem koniunkturalnym pokażą kolejne kwartalne badania.
Wskaźnik KERNA monitorujący nastroje w mikro, małych i średnich firmach wzrósł do minus 58,31 pkt., jest wyższy o prawie 20 pkt. w stosunku do
ubiegłego kwartału. Jednocześnie Index ZAIR (ilustrujący decyzje zakupowe) zanotował progresję do minus 64,1 pkt. co, także jest pozytywnym odczytem,
tym bardziej że obecnie notowany skok w skłonności do inwestowania jest wysoki.
Rok 2013 zapowiadał się jako jeden z najtrudniejszych dla MŚP. Zwłaszcza, że atmosferze recesji nie towarzyszyły żadne kontrujące pesymizm informacje.
Tymczasem już w maju większości przedsiębiorców udaje się – mozolnie, ale jednak – odbudowywać kapitał i stopniowo popuszczać gorset inwestycyjny.
W tym kwartale nawet 15 proc. firm deklaruje zwiększyć zatrudnienie, gdy jeszcze kwartał temu więcej firm cięło etaty niż je zwiększało, zakładając przede
wszystkim ponury scenariusz dla swojej firmy. Co się takiego wydarzyło?
Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta z tego choćby względu, że pojemne określenie MŚP obejmuje tysiące różnych profesji, sektorów, branż
i specjalizacji. Każda z nich ma specyfikę i jej kondycja zależy od wielu różniących się od siebie czynników zewnętrznych. Jeden czynnik jest jednak
z pewnością wspólny wszystkim. Sezonowość i fakt, że drugi kwartał najczęściej cechuje się odbiciem. Drugi czynnik to dłuższa, niż zazwyczaj zima, co
spowodowało, że odbicie jest gwałtowniejsze, bo skumulowane. Można szukać jeszcze trzeciego wytłumaczenia, a mianowicie wskazać, że odbicie jest tak
głębokie, gdyż następuje po równie głębokim spadku. Nastroje i skłonność zakupowa była pod koniec 2012 roku na tak fatalnie niskim poziomie, że
niejeden przedsiębiorca doszedł do dna. Efekt? Wiosenne polepszenie jest po prostu bardziej widoczne. Jednak nie należy się z pewnością doszukiwać
kwestii wydatków firmowych. Liczne są też głosy krytyczne dotyczące kondycji gospodarczej kraju i tego jak się w Polsce prowadzi biznes. Powrót do
4
wyników prezentowanych w kolorze zielonym – wciąż przed nami. Tym bardziej, że już ponad połowa przedsiębiorców uważa, że gospodarki Europy w tym
Strona
informacji, świadczących o zażegnaniu problemów gospodarczych. Wciąż ponad 43 proc. badanych nie chce inwestować i bardzo ostrożnie podchodzi do
Polski wyjdą z kryzysu i poprawi się kondycja ekonomiczna krajów, dopiero w 2015 roku lub później.
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
Strona
5
Prezentacja wyników – cz. 1 stałej
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
SYTUACJA GOSPODARKI KRAJU W OCENIE PRZEDSIĘBIORCÓW
Ponad 47 proc. przedsiębiorców uważa, że kondycja gospodarcza Polski w poprzednich 3 miesiącach uległa pogorszeniu. Tym samym zmniejszył się
odsetek pesymistów, w stosunku do ubiegłego kwartału (wówczas 64,8 proc.) oraz w relacji do 2 kw. roku ubiegłego (kiedy 49,2 proc. tak właśnie
oceniała sytuację).
Grupa optymistów nadal jest stosunkowo niewielka, obecnie tylko 5 proc. small biznesu ocenia, że sytuacja ekonomiczna kraju polepszyła się w
ostatnich trzech miesiącach.
Jak zmieniła się sytuacja gospodarcza w Polsce w ciągu ostatnich
3 miesięcy?
KRAJ
Ujęcie historyczne; Dane % dla n=600
(Pominięto odpowiedź "nie wiem, trudno powiedzieć")
Polepszyła się
Nie uległa zmianom
Pogorszyła się
64,8
58
57,3
47,2
49,2
36,3
46,2
34,7
38,2
28,8
2,2
3,2
5
3Q2012
4Q2012
1Q2013
2Q2013
Strona
2Q2012
4,7
6
10,7
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
OCENA SYTUACJI WŁASNEJ FIRMY
Z odczytu danych monitorujących ocenę kondycji własnej firmy wynika, że 36 proc. przedsiębiorców uważa, że sytuacja w ich firmie pogorszyła się
w poprzednich 3 miesiącach. Pozytywnie oceniających kondycję firmy jest jedynie 11 proc.
Ponad połowa badanych uważa, że sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstwa nie zmieniła się ani na lepsze ani na gorsze w ostatnim czasie (52,8
proc.).
FIRMA
Jak zmieniła się sytuacja ekonomiczna P. przedsiębiorstwa
w ostatnich 3 miesiącach?
Ujęcie historyczne; Dane % dla n=600
(Pominięto odpowiedź "nie wiem, trudno powiedzieć")
Polepszyła się
Nie uległa zmianom
Pogorszyła się
52,8
41,5
39,5
43,2
38
37,8
15,3
18,3
36
36,7
18,5
11
2Q2012
3Q2012
4Q2012
1Q2013
2Q2013
Strona
7
16,7
43,3
44,5
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
DOMINUJĄ PROGNOZY LEPSZEJ KONDYCJI GOSPODARCZEJ KRAJU
Kondycja ekonomiczna kraju w tym kwartale polepszy się – tak uważa blisko co czwarty przedsiębiorca (23,5 proc.). Warto wszakże odnotować, że po
raz pierwszy od roku, odsetek optymistów wzrósł powyżej 20 punktów proc.
Równocześnie – co istotne – do 17,3 proc. spadł udział prognozujących, że sytuacja gospodarcza kraju pogorszy się w drugim kwartale b.r. Rok temu
31,8 proc. zakładało raczej czarny scenariusz, kwartał temu 45,5 proc., stąd obecny wynik można ocenić jako wyraźnie lepszy.
KRAJ
Jak zmieni się sytuacja gospodarcza w Polsce w ciągu kolejnych
3 miesiący?
Ujęcie historyczne; Dane % dla n=600
(Pominięto odpowiedź "nie wiem, trudno powiedzieć")
Polepszy się
Pogorszy się
Pozostanie bez zmian
54,3
45,2
39,3
45,5
42,5
44
41,7
36,7
31,8
18,7
10
5,8
2Q2012
3Q2012
4Q2012
Strona
17,3
6,7
1Q2013
8
23,5
2Q2013
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
LEPSZA KONDYCJA PRZEDSIĘBIORSTW
Ten kwartał będzie zdecydowanie lepszy dla small biznesu niż poprzedni. W sumie 44 proc. przedsiębiorców spodziewa się poprawy kondycji własnej
firmy. Rok temu 39,7 proc. tak zakładało, kwartał temu zaledwie 16,7 proc., zatem to kolejny znaczny wzrost nadziei na poprawę.
13,8 proc. badanych obawia się mocno o swoją przyszłości i prognozuje niestety raczej pogorszenie sytuacji ekonomicznej firmy.
Jak zmieni się sytuacja ekonomiczna P. przedsiębiorstwa
w ciągu kolejnych 3 miesięcy?
FIRMA
ujęcie historyczne; Dane % dla n=600
(Pominięto odpowiedź "nie wiem, trudno powiedzieć")
Polepszy się
Pogorszy się
Pozostanie bez zmian
46,8
43,2
39,7
44
41,3
38,2
30,2
24,5
23
16,7
15,3
2Q2012
3Q2012
4Q2012
1Q2013
13,8
2Q2013
9
22,7
28,2
Strona
35,2
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
KIEDY KONIEC KRYZYSU W OCENIE MŚP?
W 2009 roku prawie dwie trzecie przedsiębiorców MŚP zapytanych, kiedy sytuacja ekonomiczna w Europie, na świecie w tym w Polsce poprawi się i
kraje wyjdą z kryzysu odpowiedziało, że nastąpi to w drugiej połowie 2010, a najpóźniej w 2011.
Na takie samo pytanie, ale zadane rok później już 73 proc. badanych odraczało termin końca problemów gospodarczych na koniec 2011 lub
wskazywało, że kryzys w najgorszym wypadku skończy się w 2012. Cięcie optymizmu ilustruje zmiana postaw uchwycona w pomiarze na koniec 2012
roku w relacji do drugiego kwartału tego roku. W kilka miesięcy do 57,5% wzrósł odsetek przekonanych, że kryzys będzie miał finał w 2015 lub
później. Wcześniej takie oceny wyrażało jedynie 14,2%, a maksymalnie 22% badanych. W tym samym czasie nawet rok 2014 okazał się być dla
wąskiej grupy przedsiębiorców realny jako kres problemów gospodarek światowych. Spadek takich ocen do 24% z 72% można z czystym sumieniem
określić jako spektakularny.
Jak zmieniała się nadzieja sektora MŚP na szybki koniec
kryzysu? Dane % n=600
Moim zdaniem już wyszliśmy z kryzysu
W roku 2013
W 2015 lub później
W roku 2014
80
72,2
70
60
57,5
50
50,3
40
10
24,5
14,2
8
10,2
1,3
0
1Q2012
4Q2012
3,2
2,3
2Q2013
Pyt. Jak P. sądzi kiedy sytuacja ekonomiczna w Europie, na Świecie w tym w Polsce poprawi się i kraje wyjdą
z kryzysu? Spodziewa się P. że nastąpi to..
10
20
22,2
19,5
Strona
30
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
Wskaźnik nastrojów KERNA wzrost do – 58,31 pkt.
Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wzrósł do poziomu minus 58,31 pkt. i jest o wyższy o 19,38 pkt. w stosunku do ubiegłego kwartału.
Co ważne, porównując do analogicznego okresu roku 2012 jest on niższy tylko o 1,07 pkt. Tak więc mimo wciąż słabych danych dotyczących
gospodarki pesymistyczne nastroje nie pogłębiają się, a trend negatywny został – przynajmniej czasowo – zahamowany.
Na wskaźnik KERNA wpływają opinie przedsiębiorców dotyczące kondycji ekonomicznej kraju oraz kondycji własnej firmy. W tym kwartale wzrost
KERNA to efekt głównie lepszej oceny przyszłej kondycji własnej firmy. Wskaźnik cząstkowy tego obszaru wzrósł niemal o całe 55 pkt. Również
prognozowana lepsza sytuacja gospodarcza kraju miała wpływ na wyższe wskazania wskaźnika – w tym obszarze odnotowano wzrost o 34 pkt.
WSKAŹNIK NASTROJÓW KERNA
OD 2009 ROKU
100,0
80,0
NA PODSTAWIE OCEN WŁASNEJ FIRMY I OCEN KONDYCJI GOSPODARKI
UJĘCIE HISTORYCZNE
60,0
40,0
20,0
0,0
-30,5
-40,7
-51,0
-77,69
11
-75,52
Strona
2Q2012
-72,90
1Q2012
3Q2011
2Q2011
1Q2011
4Q2010
3Q2010
2Q2010
1Q2010
4Q2009
3Q2009
-58,31
-57,24
-65,02
-80,0
-100,0
-74,07
-56,37
2Q2013
-55,6
1Q2013
-51,3
-61,1
4Q2011
-60,0
-48,7
4Q2012
-55,9
-40,0
3Q2012
-20,0
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
INDEX ZAIR (zakupy i rezygnacje) wzrost do – 64,1 pkt.
Index ZAIR informujący o skali zakupów (inwestycje w MŚP) oparty jest na wskazaniach o wydatkach na inwestycje i rezygnacjach z nich. W tej
edycji badania INDEX ZAIR wyniósł minus 64,1 pkt., co oznacza wzrost o prawie 10 pkt. w stosunku do poprzedniego kwartału (74,2 pkt.).
Licząc w relacji do analogicznego kwartału roku ubiegłego ZAIR wzrósł o 4,7 pkt. (r/r).
Inwestycje w tym kwartale będą na znacznie wyższym poziomie, niż w poprzednich trzech miesiącach, co wynika m.in. z tego, że tradycyjnie już w
drugim kwartale roku przedsiębiorcy chętniej wdrażają swoje plany zakupowe. Co ważne jednak inwestycje będą na wyższym poziomie, niż rok
temu o tej samej porze. Mimo utrzymującego się spowolnienia gospodarczego przedsiębiorcy MŚP nie kontynuują restrykcyjnej polityki
wstrzymywania zakupów. Small biznes informuje o większych, niż kwartał wcześniej wydatkach prawie we wszystkich badanych obszarach.
Najwięcej przedsiębiorców chce prowadzić remonty hal, pomieszczeń, modernizacje maszyn, urządzeń. MŚP będzie również ponosić wydatki na
zakup maszyn, technologii, samochodów do firm. Więcej też firm będzie zatrudniać, niż zwalniać. W tym kwartale 15 proc. firm deklaruje też, że
zwiększy liczbę pracowników w przedsiębiorstwie.
INDEKS ZAIR
NA PODSTAWIE DECYZJI O INWESTOWANIU
I REZYGNACI Z ZAKUPÓW
100
50
0
-74,8
-74,2
3Q2012
4Q2012
1Q2013
2Q2013
Strona
-100
2Q2012
-70,7
12
-64,1
-68,8
-50
Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – 2 kw. 2013
KerallaResearch Instytut Badań i Rozwiązań B2B
Instytut Keralla to pierwsza w Polsce agencja badawcza specjalizująca się wyłącznie w analizach business to business. Prowadzimy badania
w firmach i instytucjach. Dostarczamy raporty branżowe zarządom spółek, właścicielom, akcjonariuszom, wykonujemy analizy sektorowe,
prowadzimy badania poprzedzające inwestycje, wejście na giełdę lub wprowadzenie produktów, usług dla klientów firmowych.
7 lat doświadczeń, 380 projektów badawczych B2B, ponad 50 tys. przebadanych decydentów, managerów, właścicieli, specjalistów.
Własne call center, profilowane bazy danych, staranna kontrola każdego projektu.
Referencje. Z doświadczeń agencji KRB2B korzystają managerowie największych firm w Polsce. Mamy przyjemność pracować m.in. dla: 3M,
BP Polska, PKN Orlen, Toyoty, Skody, KGHM Cuprum, Banku BPH, KUKE, Bibby FS, Sygnity, EFL S.A., Electrolux.
Oferujemy badania dzięki, którym zarząd, dział sprzedaży i departament marketingu otrzymują realne wsparcie w podejmowaniu strategicznych
decyzji. W KerallaResearch nie stosuje się szablonowych rozwiązań, kopiowanych z badań prowadzonych na rynkach konsumenckich (B2C).
Do projektów angażujemy wyłącznie badaczy-praktyków.
Staranna kontrola pracy ankieterów i przestrzeganie zasad Międzynarodowego Kodeksu Badań Rynku i Badań Społecznych ICC/ESOMAR nie
Strona
KERALLA RESEARCH
Instytut Badań i Rozwiązań B2B
Pl. Wolności 11, 50-071 Wrocław, Polska
• Biuro: (+48) 71 788 46 78 • Faks: (+48) 71 722 03 72 •
[email protected]
• www.keralla.pl
13
są dewizą. Są codziennością.