Historia sekurytyzacji Ogólnie o sekurytyzacji Wielka
Transkrypt
Historia sekurytyzacji Ogólnie o sekurytyzacji Wielka
Windykacja.pl - Rozwój sekurytyzacji w Europie Rozwój sekurytyzacji w Europie Ostatnia zmiana: 2011-11-22 18:25:52 Sekurytyzacja to narzędzie finansowe w Polsce cieszące się bardzo dużym zainteresowaniem. Powodów tego stanu jest kilka, najważniejsze z nich są takie, że dzięki regulacjom prawnym są one korzystne zarówno dla sprzedających jak i nabywających wierzytelności, inwestorom zaś przynoszą bardzo wysokie zyski. Proces sekurytyzacji jest trudny i skomplikowany, aczkolwiek bardzo ważny. W niektórych krajach sekurytyzowane jest niemalże wszystko: wierzytelności bankowe (przyszłe lub przeszłe), należności telekomunikacyjne, należności za dostarczanie energii elektrycznej czy innych mediów a nawet tantiemy muzyczne czy przychody z koncertów. Historia sekurytyzacji Początki sekurytyzacji sięgają lat 70-tych kiedy międzynarodowe koncerny, w związku z narastającymi potrzebami finansowania bieżącej działalności zmuszone były do pozyskania kapitału niskimi kosztami. Zaczęły one emitować różnego rodzaju papiery wartościowe, które dzięki emisji z pominięciem pośrednika bankowego były wyjątkowo tanią i dogodną formą pozyskiwania środków finansowych a których oprocentowanie było wyższe niż w bankach. Przedsiębiorstwa te dzięki swojej pozycji oraz know-how stawały się samodzielnymi emitentami usług finansowych. Proces przejścia z tradycyjnego finansowania kredytami bankowymi na emisje papierów wartościowych został nazwany securitzsation . Ogólnie o sekurytyzacji W procesie sekurytyzacji bierze udział kilka podmiotów: special purpose vehicle (SPV) czyli spółka specjalnego przeznaczenia, SPV emituje papiery wartościowe, których zabezpieczeniem są wierzytelności (nabywca wierzytelności) Inicjator (originator) - podmiot, który z całej puli wydziela część swojego majątku, który będzie podlegał procesowi sekurytyzacji. Ponadto w procesie sekurytyzacji biorą również udział: partnerzy swampowi, agencje ratingowe oraz oczywiście inwestorzy. Przedmiotem sekurytyzacji są ABS (Asset Backed Securities) czyli papiery wartościowe wyemitowane w procesie sekurytyzacji (obecnie znane są również inne typy papierów wartościowych w procesie sekurytyzacji np. CDS, MBS). Europejski rynek sekurytyzacyjny pomimo, że pojawił się później niż w Stanach Zjednoczonych, jest bardzo konkurencyjny i dobrze rokujący. Rynek europejski jest dość bezpieczny, co potwierdzają badania różnych agencji ratingowych. Prym w sekurytyzacji w Europie wiedzie Wielka Brytania oraz Hiszpania. Sekurytyzacja polega na wydzielaniu z bilansu pewnej puli wierzytelności oraz sprzedaż ich do SPV. Środki na zakup pochodzą od inwestorów, którzy mają zapewniony odpowiedni zysk z inwestycji w określonym czasie. Wielka Brytania W Wielkiej Brytanii, w której największy udział w sekurytyzacji ma sekurytyzacja tradycyjna (nie syntetyczna) http://www.windykacja.pl/wiadomosci,rozwoj-sekurytyzacji-w-europie.html 1/3 2017-03-07 13:58:04 Windykacja.pl - Rozwój sekurytyzacji w Europie jednolity akt prawny regulujący w pełni proces sekurytyzacji został wprowadzony w 1999 roku (wcześniej był on rozproszony w wielu aktach prawnych), akt ten został opracowany przez brytyjski nadzór finansowy FSA (Financial Serivces Authority). W Wielkiej Brytanii dłużnik musi wyrazić zgodę na sekurytyzację swojego długu. Korzyści podatkowe w Zjednoczonym Królestwie są mniej więcej podobne do polskich, rynek brytyjski wydaje się jednak być bardziej otwartym i lepiej dokapitalizowanym. Hiszpania Hiszpańska regulacja prawna dotycząca procesu sekurytyzacji wierzytelności hipotecznych pojawiła się w 1991 roku, umożliwiała ona pozabilansowe traktowanie aktywów zabezpieczonych hipotecznie pod warunkiem ich sprzedaży. Nadzór nad procesem sekurytyzacji prowadzi Komisja Nadzoru Giełdowego (Comisión National del Mercado de Valores). ABS muszą spełniać pewne wymogi: ich emisja musi być poprzedzona audytem wierzytelności ABS są poddawane ratingowi emisja odbywa się na oficjalnym rynku emisja musi być zweryfikowana i zarejestrowana w nadzorze giełdowym W 1993 roku pojawiła się nowa ustawa regulująca w pełni proces sekurytyzacji (nie tylko wierzytelności hipotecznych, nie tylko przeterminowanych ale też i przyszłych wierzytelności). Dłużnik nie musi wyrażać zgody na sekurytyzacje swojego zadłużenia jeżeli dotyczy ona wierzytelności hipotecznych. W pozostałych przypadkach dłużnik musi wyrazić taką zgodę w umowie kredytowej. Niemcy Niemcy nie posiadają jednolitego systemu prawnego - proces sekurytyzacji został wypracowany w oparciu o istniejące rozwiązania. Pierwsze transakcje sekurytyzacyjne miały jednak miejsce w tym kraju już w 1990 roku. Niemiecki system finansowy oparty był w tamtym czasie na stabilności oraz mocnym rynku, na którym dominowały produkty hipoteczne a brak presji na konieczność korzystania z rozwiązań sekurytyzacyjnych sprawił, że rynek sekurytyzacji zaczął się w tym kraju dość swobodnie i wcześnie rozwijać. Nadzorem nad rynkiem sekurytyzacji w Niemczech zajmuje się Urząd Nadzoru Finansowego (Bundesanstalt Fur Finanzdienstleistungsaufsicht - BAFin). W 1997 roku wydał on okólnik dla instytucji finansowych zajmujących się sekurytyzacją, w myśl którego: nie ma możliwości regresu inicjatora do sprzedanych aktywów, wierzytelności są sprzedawane na podstawie cesji wierzytelności, nie ma możliwości wymiany aktywów, istnieje możliwość wykupienia 10% aktywów od SPV (tylko pod warunkiem zapłaty dla inwestorów), inicjator nie może kredytować SPV ani innego podmiotu pozostającego w grupie kapitałowej, poza tym: nie może występować powiązanie pomiędzy inicjatorem a nabywcą, musi być pełna rozbieżność nazw podmiotu kupującego i sprzedającego. Polska http://www.windykacja.pl/wiadomosci,rozwoj-sekurytyzacji-w-europie.html 2/3 2017-03-07 13:58:04 Windykacja.pl - Rozwój sekurytyzacji w Europie W Polsce najpopularniejszą formą sekurytyzacji jest sekurytyzacja syntetyczna, zwana również subpartycypacyjną. Polega ona na tym, że inicjator częściowo zatrzymuje w bilansie zyski, na SPV zostaje przeniesione prawo do części lub całości zysków. W Polsce sekurytyzacja to przede wszystkim nabywanie wierzytelności przeterminowanych, gdzie rolę SPV pełnią specjalnie utworzone przy towarzystwach funduszy inwestycyjnych Fundusze Sekurytyzacyjne Zamknięte, standaryzowane bądź niestandaryzowane (ustawa o funduszach inwestycyjnych nie dopuszcza możliwości przeprowadzenia procesu sekurytyzacji przez fundusz otwarty). Oznacza to, że nieliczna grupa inwestorów ma możliwość uczestniczenia w procesie sekurytyzacji a możliwości umorzenia jednostek (ABS) są ściśle określone w umowach. Wartość jednej jednostki jest dość wysoka, powyżej kilkuset tysięcy złotych. Proces dochodzenia należności powierzany jest wyspecjalizowanym pod tym kątem firmom windykacyjnym, które działają jako serwiserzy procesu sekurytyzacji. Ważne podkreślenia jest to, że zarówno fundusze sekurytyzacyjne jak i serwiserzy podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, serwiserem nie może więc zostać każda firma, lecz ta, która spełnia wszystkie wymagania finansowe, ekonomiczne, techniczne i administracyjne oraz uzyskała zgodę KNF na serwisowanie wierzytelności. Regulacja prawna dotycząca sekurytyzacji wierzytelności pojawiła się w 2003 roku. Rynek jednak stale się rozwija i już na dzień dzisiejszy przeprowadzono kilka transakcji sekurytyzacji wierzytelności przyszłych (tych, które powstaną), jedną z największych takich transakcji przeprowadził Citi Bank Handlowy S.A. Pierwsze transakcje sekurytyzacyjne w Polsce prowadził wrocławski KRUK S.A. (jako serwiser) ze specjalnie powołanym SPV - Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym PROKURA (administratorem funduszu był wtedy Commercial Union BPH TFI, obecnie jest to Copernicus Capital TFI fundusze sekurytyzacyjne są tworzone przy Towarzystwach Funduszy Inwestycyjnych). Wkrótce pojawiły się kolejne fundusze, zaś Kruk słynący z tego, że jest zawsze o krok do przodu przed konkurencją miał już utworzone cztery Fundusze Sekurytyzacyjne: NS FIZ Prokura, NS FIZ Prokulus, NS FIZ Sekura, NS FIZ Bison. Ten ostatni przeprowadził kilka ważnych transakcji sekurytyzacji wierzytelności korporacyjnych, których wartości jednostkowe przekraczały kwoty kilku milionów złotych, warto tutaj dodać, że w kilku transakcjach brał udział największy wówczas bank inwestycyjny Lehmann Brothers Bank. W Polsce dłużnik musi wyrazić zgodę na sekurytyzację wierzytelności, takie klauzule są jednak integralną częścią umowy, w związku z tym procesy sekurytyzacji odbywają się bez większych problemów. Fundusze sekurytyzacyjne posiadają pewnego rodzaju przywileje, jednym z nich jest sekurytyzacyjny tytuł egzekucyjny, będący niczym innym jak wyciągiem z ksiąg funduszu opatrzonym pieczęcią funduszu (analogia do już mało użytecznego Bankowego Tytułu Egzekucyjnego). Ponadto fundusze mają prawo do zaspokajania się z wierzytelności hipotecznych będąc w tej samej kategorii co banki. Autor: Marcin Łysuniec http://www.windykacja.pl/wiadomosci,rozwoj-sekurytyzacji-w-europie.html 3/3 2017-03-07 13:58:04