7083POPO-06 App Note 120x180

®
Podstawowe testowanie
instalacji elektrycznych
Zastosowanie
Rosnąca troska o bezpieczeństwo publiczne i rosnąca
złożoność współczesnych stałych instalacji w budynkach
mieszkalnych, handlowych i przemysłowych obarczają
dodatkową odpowiedzialnością osoby wykonujące pomiary
elektryczne i sprawdzające zgodność z dzisiejszymi surowymi
normami międzynarodowymi.
Dlatego bardzo ważne jest posiadanie odpowiedniego sprzętu
pomiarowego do przeprowadzania surowych testów narzuconych przez
IEC (Międzynarodową Komisję Elektrotechniczną) oraz Europejski
Komitet Standaryzacji Elektrotechnicznej (CENELEC). Norma IEC 60364 i
rożne związane z nią równoważne normy krajowe, które publikowane są w
krajach europejskich (patrz Tabela 1), określają wymogi dla stałych
instalacji elektrycznych w budynkach. Sekcja 6.61 tej normy opisuje
wymogi sprawdzania zgodności instalacji z normą IEC 60364.
Tabela 1
Europejskie odpowiedniki IEC 60364 (6.61)
Austria
Belgia
Dania
Finlandia
Francja
Niemcy
Włochy
Holandia
Norwegia
Portugalia
Hiszpania
Szwecja
Szwajcaria
Wielka Brytania
OVE / ONORM E8001
A.R.E.I. / R.G.I.E.
StĺrkstrŅmbekendtgŅrelsen 6
SFS 6000
NF C 15-100
DIN VDE 0100
CEI 64-8
NEN 1010
NEK 400
HD 384
UNE 20460
SS 4364661 / ELSAK-FS 1995:5
NIN / SN SEV 1000
BS 7671 / 16-ta edycja uregulowania okablowania IEE
Podstawowe wymogi IEC 60364.6.61
Wielu wykonawców robot elektrycznych może już znać
normę IEC 60364.6.61 lub równoważne jej normy krajowe.
Określa ona, że sprawdzenie instalacji winno być
przeprowadzane w następującej kolejności:
1. Kontrola wzrokowa
2. Sprawdzenie następujących elementów:
ciągłość przewodów ochronnych
rezystancja izolacji
ochrona przez oddzielenie obwodów
rezystancja podłóg i ścian
automatyczne odłączenie zasilania
pomiary rezystancji uziemienia
pomiary impedancji pętli zwarcia
testowanie wyłączników różnicowoprądowych (RCD)
biegunowość
próba eksploatacyjna
W celu przetestowania środków ochronnych wg
powyższego opisu norma IEC 60364.6.61 odwołuje się do
IEC / EN 61557.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
®
Podstawowe wymogi
IEC/EN 61557
Zwróć uwagę, że opisane metody są
podane jako odniesienie do metod z
IEC 60364.6.61. Pozostałe metody
Europejska norma EN 61557 określa
nie zapewniają osiągnięcia
wymagania dla sprzętu testującego
równoważnych wyników pomiarów.
używanego przy testowaniu
Tylko osoby z odpowiednim
instalacji. Składają się na nią ogólne
doświadczeniem, używające odzieży
wymogi dla sprzętu testującego
ochronnej oraz odpowiednich
(część 1), szczegółowe wymogi dla
urządzeń pomiarowych są
uniwersalnego sprzętu do testowania
kompetentne do wykonywania
(część 10) i obejmuje ona
testów instalacji elektrycznych
szczegółowe wymogi dla
zgodnie z IEC 60364.6.61.Podczas
wykonywania pomiarów / testowania:
wykonywania pomiarów powinny być
1. Rezystancja izolacji (część 2)
zapewnione odpowiednie środki
2. Impedancja pętli (część 3)
ostrożności w celu uniknięcia
3. Rezystancja podłączenia
zniszczenia miernika lub wywołanie
uziemienia (część 4)
obrażeń u ludzi. Powinny również
4. Rezystancja do uziemienia
być zachowane środki ostrożności
(część 5)
aby niepowołane osoby nie znalazły
5. Działanie wyłączników
się w niebezpieczeństwie.
różnicowoprądowych (RCD) w
sieciach TT i TN (część 6)
Test ciągłości
6. Kolejność faz (część 7)
Testowanie ciągłości przewodu
7. Urządzenia monitorujące
ochronnego jest standardowo
izolację dla sieci IT (część 8)
wykonywane za pomocą urządzenia,
które jest zdolne do wygenerowania
Wielofunkcyjne testery instalacji
napięcia w zakresie 4 do 20 V (DC
Fluke serii 1650 są sprzętem
lub AC) z minimalnym prądem 0.2 A.
pomiarowym wg opisu w części 10
Najbardziej znany pomiar ciągłości
normy EN 61557 i trzy rożne modele
polega w pierwszej kolejności na
tej serii spełniają poszczególne
pomiarze rezystancji przewodów
części tej normy. Są one specjalnie
ochronnych, który potwierdza
zaprojektowane tak, aby w sposób
ciągłość wszystkich przewodów
maksymalnie bezpieczny i efektywny
ochronnych w instalacji a następnie
przeprowadzać testy określone w
dokonywany jest test głównego i
normie IEC 60364.6.61 i we
dodatkowych przewodów
wszystkich lokalnych normach /
uziemiających o tym samym
przepisach wywodzących się z niej.
potencjale.
Są one lekkie, i mają unikalny
ergonomiczny zakrzywiony kształt,
Z racje tego, że przy pomiarze
co przy przenoszeniu na pasku
ciągłości mierzy się bardzo małe
zawieszonym na szyi powoduje, że
rezystancje, rezystancja przewodów
posługiwanie się nimi w terenie jest
pomiarowych musi zostać
wygodniejsze.
skompensowana. Miernik 1650
posiada funkcję automatycznego
Testowanie instalacji
zerowania, polegającą na zwarciu
elektrycznych
końcówek przewodów pomiarowych i
Na samym początku
przyciśnięciu klawisza zero. Zostaje
przeprowadzana jest kontrola
zmierzona i zapamiętana
wzrokowa, która ma potwierdzić, że
rezystancja przewodów
stałe okablowanie elektryczne jest
pomiarowych nawet po wyłączeniu
zgodne z wymogami
miernika.
bezpieczeństwa i nie posiada
widocznych uszkodzeń. Należy
Pomiar rezystancji izolacji
sprawdzić również obecność barier
w instalacjach
przeciwpożarowych oraz sprzętu
elektrycznych
ochronnego, monitorującego,
Izolacja jest bardzo ważna,
izolacyjnego oraz związanych z nimi
ponieważ zapobiega porażeniu
dokumentacji. Po zakończeniu
elektrycznemu. Zwykle jest mierzona
kontroli można przystąpić do
pomiędzy czynnymi przewodami i
testowania instalacji elektrycznej.
pomiędzy każdym czynnym
przewodem a ziemią. Aby dokonać
pomiar rezystancji izolacji pomiędzy
czynnym przewodem a ziemią, cała
instalacja elektryczna musi zostać
wyłączona i należy odłączyć cały
sprzęt. Wszystkie bezpieczniki
muszą być sprawne, wyłączniki oraz
główne zabezpieczenia zamknięte.
Pomiary są wykonywane przy użyciu
prądu stałego, z możliwością
zadawania napięć testowych 1000,
500 lub 250 V w zależności od
znamionowego obwodu
napięciowego. W jednofazowych
systemach zasilających test izolacji
jest zwykle wykonywany przy użyciu
napięcia testowego 500 V. Przed
wykonaniem testu koniczne jest
odłączenie sprzętu, ponieważ
napięcie testowe mogłoby zniszczyć
takie urządzenia jak ściemniacze,
wyłączniki czasowe oraz startery
elektroniczne dla oświetlenia
fluoroscencyjnego.
Seria 1650 generuje wymagane
napięcia (istnieje możliwość ich
wyboru) a najwyższy model 1653
posiada dodatkowo dwa napięcia
testowe 50 i 100 V, które umożliwiają
przeprowadzanie testów w
instalacjach telekomunikacyjnych.
Aby zwiększyć bezpieczeństwo
testery serii 1650 posiadają
wskaźnik, który ostrzega
użytkownika o występowaniu
napięcia. Jeżeli wykryte zostanie
napięcie w obwodzie test rezystancji
izolacji jest przerwany. Podczas
wykonywania pomiarów podwójny
wyświetlacz wskazuje wartość
zmierzonej rezystancji oraz napięcia
testowego.
Zgodnie z IEC 60364 wartość
rezystancji powinna być większa niż
1 MΩ dla testu napięciem 1000 V,
0,5 MΩ dla 500 V oraz 0,25 MΩ dla
250 V.
Ochrona przez separację
obwodu
Separacja czynnych części od innych
elementów obwodu oraz względem
ziemi powinna zostać zweryfikowana
poprzez pomiar rezystancji izolacji.
Zmierzona wartość rezystancji
powinna być identyczna z wartościami
otrzymanymi poprzednio z innych
urządzeń.
®
Rezystancja podłóg i ścian
Powinny zostać wykonane
przynajmniej trzy pomiary rezystancji
podłogi i ściany w jednej lokalizacji.
Pierwszy pomiar powinien być
wykonany w odległości około 1 metra
od dostępnych elementów
przewodzących w danej lokalizacji.
Dwa pozostałe pomiary należy
wykonać w dalszej odległości. Seria
pomiarów powinna być powtórzona
dla każdej powiązanej powierzchni w
danej lokalizacji.
Seria 1650 wykorzystuje napięcie
stałe DC przy pomiarze rezystancji
izolacji na zakresie 500 V (lub 1000 V,
jeżeli napięcie w instalacji przekracza
500 V). Rezystancja jest mierzona
pomiędzy sondą testową (płytka
metalowa o powierzchni 250 mm
kwadratowych z wilgotnym papierem
absorbującym wodę o powierzchni
270 mm kwadratowych, z którego
nadwyżka wody została usunięta) i
przewodem ochronnym w instalacji.
Sprawdzanie ochrony przez
automatyczne odłączenie
zasilania
Weryfikacja efektywności pomiarów
dla ochrony przed dotykiem
pośrednim poprzez automatyczne
odłączenie zasilania zależne jest od
rodzaju systemu, jak opisano poniżej:
Dla sieci TN: pomiar impedancji
pętli zwarcia; weryfikacja
charakterystyk połączonych
urządzeń ochronnych (np. kontrola
wzrokowa ustawień wartości
znamionowych prądu dla
wyłączników, wartości znamionowe
prądu dla bezpieczników i test
wyłączników różnicowoprądowych
RCD)
Dla systemów TT: pomiar
rezystancji elektrody uziemiającej
dla czynnych elementów
przewodzących w instalacji;
weryfikacja charakterystyk
połączonych urządzeń ochronnych
(np. kontrola wzrokowa ustawień
wartości znamionowych prądu dla
wyłączników, wartości znamionowe
prądu dla bezpieczników i test
wyłączników różnicowoprądowych
RCD)
Dla systemów IT: obliczanie lub
pomiar prądu zwarciowego.
•
•
•
Pomiar rezystancji elektrody
uziemiającej
Pomiar rezystancji elektrody
uziemiającej jest wykonywany przy
użyciu odpowiedniej metody, na
przykład przy użyciu dwóch elektrod
uziemiających lub szpilek. Elektrody
są dostępne jako opcjonalne
akcesoria do modelu 1653. Przed
wykonaniem testu należy uziom
odłączyć od instalacji poprzez
rozpięcie złącza kontrolnego. Po
wykonaniu tej czynności instalacja
nie jest uziemiona i dlatego przed
wykonaniem testu musi być
całkowicie rozładowana. Pomiaru
rezystancji uziemienia nie można
dokonywać w obwodach, gdzie
występuje napięcie.
wyłączeniowy, który może płynąc w
krótkim obwodzie pomiędzy linia a
przewodem neutralnym.
Test wyłączników
różnicowoprądowych (RCD)
Wyłączniki różnicowoprądowe są
często stosowane jako dodatkowe
zabezpieczenie. Przeznaczone są
do detekcji prądów płynących do
ziemi, których wartości są za małe
aby spowodować zadziałanie
Jedną elektrodę należy umieścić w
odpowiedniej odległości od uziomu,
natomiast drugą w odległości 62%,
w przeciwnym kierunku. Podczas
testu wykonywany jest pomiar
rezystancji uziemienia oraz
sprawdzane jest występowanie
napięcia. Jeżeli występuje napięcie
wyższe niż 10V test zostaje
natychmiast przerwany.
Pomiar impedancji pętli zwarcia
Pomiar impedancji pętli jest
wykonywany przy częstotliwości
sieci wynoszącej 50 Hz. Tester
impedancji uziemienia mierzy
rezystancje drogi jaką pokona prąd
pomiędzy linią a uziomem
ochronnym, która powinna być na
tyle niska aby umożliwić przepływ
prądu bez spowodowania
zadziałania wyłączników. Mierniki
serii 1650 wykonują ten test przy
pomocy trzech oddzielnych
przewodów probierczych. Oblicza
spodziewany prąd wyłączeniowy i
pokazuje jego wartość w dolnej
części podwójnego wyświetlacza.
Wyznaczając spodziewany prąd
wyłączeniowy ważne jest aby nie
przekroczyć wartości bezpieczników
i wyłączników nadmiarowoprądowych powodującym tym
samym ich zadziałanie. Seria 1650
umożliwia także pomiar rezystancji
uziemiania będącej składową
całkowitej rezystancji pętli i
impedancji linii (źródło impedancji
pomiędzy linią i przewodem
neutralnym L-N, linią a linią w
systemie 3-fazowym L-L) oraz
wyznaczyć spodziewany prąd
wyłączników nadprądowych lub
bezpieczników, a których obecność
może spowodować porażenie lub
być przyczyną pożaru. Test
wyłączników RCD polega na
wyznaczeniu czasu wyzwolenia
poprzez pomiar spodziewanego
prądu wyłączeniowego.
Testery instalacji serii 1650 wykonują
także przed-testy mające na celu
sprawdzenie czy główny test nie
spowoduje przekroczenia wartość
napięcia 50V lub 25V. Ręczny
pomiar czasu wyzwolenia
wyłączników RCD oraz prądu
wyzwolenia jest wykonywany po
naciśnięciu odpowiedniego
przycisku. Ponieważ niektóre
wyłączniki RCD są bardziej czułe w
pierwszej połowie cyklu, test
wykonywany jest w obu fazach od 0
do 180ľ. Rejestrowany jest dłuższy
czas.
W celu ułatwienia wykonywanych
pomiarów modele 1652 i 1653
®
posiadają tryb „auto mode” do
rejestracji czasu wyzwolenia
polegający na wykonaniu sześciu
testów w jednej sekwencji. Oznacza
to, że osoba obsługująca tester nie
będzie musiała powrócić do miejsca
wykonywanego pomiaru po
wyzwoleniu wyłącznika RCD. Tester
wykrywa ponowne załączenie
wyłączników RCD i zainicjuje kolejny
test w sekwencji. Wyniki są
przechowywane w tymczasowej
pamięci i widoczne na wyświetlaczu
przy użyciu odpowiednich
przycisków.
Tester serii 1653 posiada także
wewnętrzną pamięć do
przechowywania wyników pomiarów
w celu późniejszego wywołania.
Model 1652 i 1653 umożliwia pomiar
poziomu prądu wyzwolenia RCD
poprzez stopniowy wzrost prądu, aż
do zadziałania wyłączników RCD.
Test biegunowości
Kiedy jest konieczność
zainstalowania jednobiegunowego
przełącznika należy dokonać test
biegunowości w celu określenia
które urządzenia są podłączone do
fazy. Nieprawidłowa biegunowość
spowoduje podłączenie urządzeń do
żyły przewodzącej nawet jeśli
pojedynczy wyłącznik jest wyłączony
lub wyłącznik nadmiarowo-prądowy
został wyzwolony. Wielofunkcyjne
testery instalacji serii 1650 dokonują
testu biegunowości za pomocą
pomiaru ciągłości obwodu.
Test funkcjonalności
Aparatura łączeniowa, mechanizmy
sterowania, napędu oraz regulacji
powinny być odpowiednio osadzone,
nastawione oraz zainstalowane w
celu zapewnienia poprawnej i
bezpiecznej pracy. Urządzenia
zabezpieczające powinny być
przetestowane, aby zapewnić
pewność zadziałania.
Wielofunkcyjny tester
instalacji serii 1650
Wielofunkcyjny tester instalacji serii
1650 mierzy napięcie przemienne aż
do 500 V (główny wyświetlacz) oraz
częstotliwość (drugi wyświetlacz).
Testery są łatwe w obsłudze,
posiadają przejrzysty wyświetlacz z
przyjaznym użytkownikowi menu.
Duży wyświetlacz umożliwia wgląd
do wielu opcji naraz czyniąc go tym
samym bardzo wygodnym do
użytkowania. Panel kontrolny jest
dostępny w pięciu językach
(angielski, francuski, niemiecki,
włoski oraz hiszpański), z
uniwersalnymi rozpoznawalnymi
graficznymi symbolami.
Dostępne są trzy modele: 1651 do
przeprowadzenia wszystkich
podstawowych testów, model 1652
został dodatkowo wyposażony w test
wyłączników RCD oraz model 1653,
który umożliwia pomiar wyłączników
RCD, pomiar rezystancji izolacji,
pomiar impedancji pętli oraz test
prądów wyzwolenia dla sieci 3fazowych. Dodatkową opcją w
modelu 1653 jest wewnętrzna
pamięć umożliwiająca
przechowywanie do 500 pomiarów
oraz możliwość komunikacji z
komputerem w celu dokonania
dokumentacji i raportu z pomiarów.
Do miernika dołączone jest
oprogramowanie FlukeView Forms,
dzięki czemu możliwe jest
sporządzenie w pełni
profesjonalnych raportów.
Wszystkie modele wyposażone są w
sondę z odpowiednio
zaprojektowanym przyciskiem
umożliwiającą dokonywanie
pomiarów jedną ręką w trudno
dostępnych miejscach ograniczając
przy tym ryzyko bezpośredniego
dotknięcia części będących pod
napięciem. Dodatkowo do sond
dołączone są krokodylki, twarda
obudowa chroniąca przyrząd, pasek
na szyję oraz odpowiednie
okablowanie. Szybki kurs
użytkowania oraz całkowita
instrukcja obsługi są dołączone na
płycie. Model 1653 posiada łącze IR
do komunikacji z komputerem.
Ostrzeżenie
Celem niniejszej noty
aplikacyjnej nie jest
zastępowanie lub odstępowanie
od norm zawartych w IEC
60364 (lub ich krajowych
odpowiedników), ale
streszczenie ogólnych
wymagań. Należy zauważyć,
że nie wszystkie testy zostały
wymienione. W przypadku
jakichkolwiek wątpliwości
należy je skonsultować z
odpowiednimi normami.
Fluke.
Keeping your world
up and running.
Fluke Corporation
PO Box 9090, Everett, WA USA 98206
Web: www.fluke.com
Fluke Europe B.V.
PO Box 1186, 5602 BD
Eindhoven, The Netherlands
Web: www.fluke.eu
For more information call:
In the U.S.A. (800) 443-5853
or Fax (425) 446 -5116
In Europe/M-East/Africa +31 (0)40 2 675 200
or Fax +31 (0)40 2 675 222
In Canada (905) 890-7600
or Fax (905) 890-6866
From other countries +1 (425) 446 -5500
or Fax +1 (425) 446 -5116
Web: www.fluke.pl
©Copyright 2007 Fluke Corporation.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w
Holandii, 07/2007 Dane mogą ulec zmianie bez
uprzedzenia.
Pub-ID 10641-pol Rev. 01