karta przedmiotu

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
Instytut Nauk o Zdrowiu
Fizjologia
A
KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA
Kierunek studiów
Profil kształcenia
(ogólnoakademicki, praktyczny)
pielęgniarstwo
Rok / Semestr
praktyczny
Specjalność
Przedmiot oferowany w języku:
Pielęgniarstwo
1/1
Kurs (obligatoryjny/obieralny)
polskim
obligatoryjny
Godziny
Liczba punktów
wykłady: 30
ćwiczenia: 30
samokształcenie: 15
1
1
Stopień studiów:
Forma studiów
(stacjonarna/niestacjonarna)
pierwszy
stacjonarne
Obszar(y) kształcenia
zakres nauk medycznych, nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze
fizycznej
Status przedmiotu w programie studiów (podstawowy, kierunkowy, inny)
(ogólnouczelniany, z innego kierunku)
ogólnouczelniany
Nauki podstawowe
Jednostka prowadząca przedmiot:
Instytut Nauk o Zdrowiu
Wykładowca odpowiedzialny za przedmiot:
dr n. biol. Witold Kaczmarek
e-mail:
[email protected]
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie, ul. Ks. Kard. St. Wyszyńskiego 38, 62-200 Gniezno
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych:
1
Wiedza:
2
Umiejętności:
3
Kompetencje
społeczne
Wymagania wstępne obejmują zakres wiadomości z biologii zgodnej z
programem liceum ogólnokształcącego z uwzględnieniem wiedzy n.t. fizjologii
i anatomii człowieka oraz genetyki
Student potrafi logicznie myśleć i wyciągać wnioski. Posiada umiejętność
samodzielnego poszukiwania oraz pogłębiania swojej wiedzy.
Student powinien reprezentować takie wartości jak:
uczciwość, odpowiedzialność, poszanowanie godności osobistej pacjenta,
wytrwałość i ciekawość poznawcza, kreatywność oraz wysoka kultura
osobista
Cel przedmiotu:
Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej podstawowych zjawisk
fizjologii człowieka.
Wyjaśnienie związków pomiędzy funkcjonowaniem poszczególnych układów a całością organizmu.
Zapoznanie z zasadami prawidłowego funkcjonowania tkanek i narządów człowieka.
Wskazanie dróg rozwoju oraz perspektyw korzystania z literatury fachowej
Kształtowanie postawy studenta do: aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu fizjologii
w praktyce pielęgniarskiej.
Efekty kształcenia
Wiedza
W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
1
2
3
4
Rozumie neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz
procesów elektrofizjologicznych
Charakteryzuje specyfikację i znaczenie gospodarki wodnoelektrolitowej i kwasowo-zasadowej w utrzymaniu homeostazy ustroju
Określa podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych
w roztworach wodnych oraz prawa fizyczne wpływające na przepływ
cieczy, a także czynniki oddziałujące na opór naczyniowy przepływu
krwi;
Wyjaśnia podstawy fizykochemiczne działania zmysłów
wykorzystujących fizyczne nośniki informacji (fale dźwiękowe i
elektromagnetyczne);
KRK/PWSZ Gniezno/Pielęgniarstwo/2012-2013
Odniesienie do
Kierunkowych Efektów
Kształcenia
A.W3. +++
A.W4. ++
A.W5.++
A.W6.++
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
Instytut Nauk o Zdrowiu
Fizjologia
A
Efekty kształcenia
Wiedza
W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
Różnicuje budowę aminokwasów, nukleozydów, monosacharydów,
kwasów karboksylowych i ich pochodnych, wchodzących w skład
makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy
zewnątrzkomórkowej i płynach ustrojowych, różnicuje witaminy
A.W9. +
6
Opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy
A.W11.+
7
Wylicza enzymy biorące udział w trawieniu i objaśnia podstawowe
defekty enzymów trawiennych oraz określa skutki tych zaburzeń
A.W13 ++
5
Umiejętności
W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
1
Wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe
człowieka dorosłego i dziecka;
Kompetencje
W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
1
2
3
Odniesienie do
Kierunkowych Efektów
Kształcenia
Odniesienie do
Kierunkowych Efektów
Kształcenia
A.U2. ++
Odniesienie do
Kierunkowych Efektów
Kształcenia
Systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności,
dążąc do profesjonalizmu
ABCD.K2 +
Rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe
ABCD.K6 +
Przestrzega tajemnicy zawodowej;
ABCD.K7 +
Sposoby sprawdzenia efektów kształcenia
Sprawdzanie założonych efektów kształcenia realizowane jest przez:
Wykład
 ocenę wiedzy studenta wykazanej podczas egzaminu końcowego, które ma formę pisemną
polegającą na odpowiedzi na krótkie ustrukturyzowane pytania
 oceniane ciągłe na wykładzie, poprzez premiowanie aktywnego uczestnictwa w zajęciach,
przejawiającego się udziałem w dyskusjach inicjowanych przez wykładowcę, zgłaszaniem
uwag umożliwiających udoskonalenia materiałów dydaktycznych;
 ocenę dojrzałości i odpowiedzialności studentów przejawiającej się obecnością na zajęciach
 podczas egzaminu końcowego niedozwolone jest korzystanie z materiałów pomocniczych
Warunkiem uzyskania zaliczenia jest obecność na wykładach oraz przekroczenie 50% progu
maksymalnej liczby punktów uzyskanych z egzaminu.
Ćwiczenia
 ocenę wiedzy studenta wykazanej podczas kolokwiów organizowanych podczas ćwiczeń
odnoszących się do wiedzy z wcześniejszych zajęć. Kolokwia mają formę pisemnej odpowiedzi
na krótkie ustrukturyzowane pytania
 oceniane ciągłe na zajęciach, poprzez premiowanie aktywnego uczestnictwa w zajęciach,
przejawiającego się udziałem w dyskusjach inicjowanych przez wykładowcę,
 ocenę dojrzałości i odpowiedzialności studentów przejawiającej się obecnością na wszystkich
zajęciach
 podczas kolokwiów niedozwolone jest korzystanie z materiałów pomocniczych
Samokształcenie:
 ocenę wiedzy i umiejętności nabytych w trakcie samokształcenia wykazanych w
przygotowanym i wygłoszonym referacie lub eseju na wskazany przez wykładowcę temat
dotyczący tematyki realizowanej na aktualnych ćwiczeniach.
KRK/PWSZ Gniezno/Pielęgniarstwo/2012-2013
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
Instytut Nauk o Zdrowiu
Fizjologia
A
Treści programowe
Program przedmiotu obejmuje następujące zagadnienia realizowane w formie
wykładów, ćwiczeń oraz w ramach samokształcenia:
WYKŁADY
Fizjologia - jako nauka zajmujaca się procesami życiowymi organizmu człowieka
Homeostaza. Gospodarka wodna ustroju. Przedziały wodne w organizmie. Gospodarka kwasowo –
zasadowa. Typy sprzężeń wodnych Izotonia, izojonia, izohydria. Termoregulacja, Normotermia,
hipotermia, hipertermia, gorączka.. Funkcja poszczególnych układów w zachowaniu homeostazy
Podstawy fizjologii komórki: Struktura komórki. Rola organelli komórkowych. Rola błony
komórkowej, Struktura błony komórkowej, Transport przez błonę komórkową, Jądro komórkowe,
Ekspresja informacji genetycznej, Transkrypcja, Translacja, Reticulum Endoplazmatyczne, Aparat
Goldiego, Mitochondria – uzyskiwanie energii w komórce
Fizjologia układu nerwowego. Czynność komórek nerwowych, Potencjał spoczynkowy, Pompa
sodowo-potasowa, Potencjał czynnościowy, Rola synaps w przewodzeniu sygnałów w układzie
nerwowym, Budowa i fizjologia synaps, Przeniesienie informacji do wnętrza komórki,
Neurotransmitery i Modulatory
Podstawy czynnościowe układu nerwowego, Łuk odruchowy, odruchy bezwarunkowe i warunkowe
Fizjologia układu wegetatywnego – część współczulna; część przywspółczulna; część jelitowa; włókna
trzewno – czuciowe. Kotransmisja w wegetatywnym układzie nerwowym. Czynność zwojów
autonomicznych.. Receptory układu autonomicznego – podział ze względu na: rodzaj transmitera;
układ drugiego przekaźnika; efekty wywołane w komórce. Regulacja liczby receptorów. Antagonizm
pomiędzy układem współczulnym i przywspółczulnym. Odruchy autonomicznego układu
nerwowego.
Wyższe funkcje nerwowe. Ośrodki motywacyjne w podwzgórzu, pamięć świeża i trwała. Uczenie się.
Sen i czuwanie. Neurofizjologiczne podstawy zachowania się człowieka. Budowa i rola układu
limbicznego.
Fizjologia mięśni. Podział mięśni. Mięśnie szkieletowe. Płytka motoryczna Czynność bioelektryczna
mięśni szkieletowych. Budowa mięśni szkieletowych – układ białek kurczliwych; sarkom er;
Błonowy system kontrolny; Mechanizm skurczu mięśnia szkieletowego; Typy włókien mięśniowych;
Jednostka motoryczna.
Podział czynnościowy mięśni szkieletowych. Rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Źródła energii
pracujących mięśni, sprawność energetyczna.
Utrzymanie i regulacja napięcia mięśniowego.
Mięśnie gładkie. Budowa mięśni gładkich. Podział. Mechanizm skurczu mięśnia gładkiego.
Plastyczność mięśni gładkich.
Fizjologia narządów zmysłów.
Receptory czuciowe. Podział receptorów. Potencjał generujący. Adaptacja receptorów. Rekrutacja
receptorów. Czucie bólu. Receptory bólowe. Hamowanie czucia bólu.
Zmysł słuchu. Budowa narządu słuchu. Metody badania słuchu – metody subiektywne; metody
obiektywne.
Zmysły równowagi. Budowa narządu równowagi. Oczopląs
Zmysł smaku. Receptory smaku. Rodzaje smaków.
Zmysł węchu. Receptory węchowe. Pobudzanie receptorów węchowych.
Narząd wzroku. Budowa narządu wzroku. Właściwości optyczne oka. Wady refrakcji. Siatkówka.
Tworzenie obrazu na siatkówce. Widzenie dwuoczne i przestrzenne. Uszkodzenia drogi wzrokowej.
Zaburzenia rozpoznawania barw.
KRK/PWSZ Gniezno/Pielęgniarstwo/2012-2013
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
Instytut Nauk o Zdrowiu
Fizjologia
A
Treści programowe
Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Ogólne zasady organizacji układu
hormonalnego. Definicja hormonu. Molekularne mechanizmy działania hormonów. Kontrola
wydzielania dokrewnego. Fizjologia podwzgórza. Hormony podwzgórza. Fizjologia przysadki.
Hormony płata przedniego przysadki, hormony części pośredniej przysadki. Hormony tylnego płata
przysadki mózgowej.
Fizjologia szyszynki. Hormony wydzielania przez szyszynkę. Fizjologia Tarczycy, Fizjologia Trzustki,
Fizjologia rdzenia i kory nadnerczy, Fizjologia Przytarczyc
Fizjologia układu krążenia. Automatyzm serca. Układ bodźcoprzewodzący serca. Hemodynamika
serca. Cykl serca. Rola aparatu zastawkowego. Autoregulacja serca.
Charakterystyka układu krążenia. Podział układu krążenia – podział anatomiczny; podział
czynnościowy; zbiornik wysokociśnieniowy, zbiornik odżywczy, zbiornik niskociśnieniowy, Powrót
żylny. Ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych. Krążenie obwodowe. Budowa naczyń
krwionośnych. Rola naczyń sprężystych w zachowaniu przepływu krwi. Rola tętnic mięśniowych w
dystrybucji krwi. Regulacja przepływu krwi – miejscowa i humoralna. Tętno. Nerwowe i humoralne
czynniki rozszerzające i zwężające naczynia krwionośne. Wybrane reakcje odruchowe układu
krążenia. Elektrokardiografia.
Fizjologia układu oddechowego. Funkcje układu oddechowego. Mechanika oddychania, rola mięśni
oddechowych oraz opłucnej. Podział strukturalny i czynnościowy dróg oddechowych, Wentylacja
płuc, Opory oddechowe. Rola surfaktantu. Podatność płuc. Pojemność i objętość oddechowe.
Spirometria.
Wymiana gazowa w płucach, skład powietrze w drogach oddechowych. Krążenie krwi w płucach.
Nerwowa i chemiczna regulacja oddychania. Mięśnie oddechowe.
Fizjologia układu moczowego. Czynność nerek. Budowa nerki. Nefron. Unerwienie nerek. Nerkowy
przepływ krwi ( RBF). Regulacja przepływu krwi przez nerki. Mechanizm powstania moczu
pierwotnego – filtracja kłębuszkowa. Powstawanie moczu ostatecznego – cewka proksymalna, pętla
Henlego, cewka dystralna, cewka zbiorcza, układ RAA, diureza wodna i osmotyczna. Czynność
wewnątrzwydzielnicza nerek. Udział nerek w gospodarce kwasowo – zasadowej. Klirens nerkowy.
Fizjologia przewodu pokarmowego. Regulacja przyjmowania pokarmu. Budowa układu
pokarmowego. Obróbka pokarmu w przewodzie pokarmowym.Podstawowy rytm elektryczny
mięśniówki przewodu pokarmowego. Motoryka żołądka i jelit. Czynność zewnątrzwydzielnicza
układu pokarmowego, Trawienie i wchłanianie węglowodanów, tłuszczów i białek. Czynność
wewnątrzwydzielnicza przewodu pokarmowego.
Fizjologia rozrodu. Determinacja i różnicowanie płci. Funkcja układu podwzgórze – przysadka w
regulacji rozrodu. Fizjologia jajnika, czynność rozrodcza i hormonalna jajnika. Przełomy hormonalne
w życiu kobiety – dojrzewanie; endokrynologia
Ciąży i porodu.; Przekwitanie. Regulacja rozrodu u mężczyzn – mechanizm działania gonadotropin u
mężczyzn. Przełomy hormonalne u mężczyzn – dojrzewanie; przekwitanie.
Fizjologia krwi. Krew jako tkanka płynna, Rola krwi, Skład krwi. Elementy morfotyczne i
niemorfotyczne, Hematopoeza, Szereg rozwojowy krwinek. Fizjologia krwinek czerwonych.
Regulacja erytropoezy.
Układ odpornościow. Antygeny i przeciwciała. Krwinki Białe. Czynność leukocytów – granulocyty
obojętno-chłonne; granulocyty kwasochłonne; granulocyty zasadochłonne; monocyty; makrofagi.
Regulacja leukopoezy. Czynność limfocytów Limfocyty B i T¸Limfocyty cytotoksyczne, pomocnicze,
supresorowe, NK i K.
Hemostaza. Hemostaza naczyniowa, płytkowa i osoczowa. Fibrynoliza. Zaburzenia hemostazy.
KRK/PWSZ Gniezno/Pielęgniarstwo/2012-2013
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
Instytut Nauk o Zdrowiu
Fizjologia
A
Treści programowe
Układy grupowe krwi. Charakterystyka krwi. Charakterystyka antygenów i przeciwciał. Układ
grupowy ABO. Układ grupowy Rh. Inne układy grupowe krwinek czerwonych. Przetaczanie krwi i jej
pochodnych. Diagnostyka konfliktu serologicznego – konflikt w układzie ABO; konflikt w układzie
Rh. Oznaczenie grup krwi w układzie ABO. Oznaczenie grup w układzie Rh.
Fizjologia żywienia. Wartość energetyczna pożywienia. Podstawowa przemiana materii. Całkowita
przemiana materii. Rola składników odżywczych – białka; tłuszcze; węglowodany; witaminy;
składniki mineralne.
ĆWICZENIA
Fizjologia - jako nauka zajmująca się procesami życiowymi organizmu człowieka
Homeostaza. –Zachowanie stałości środowiska wewnętrznego organizmu
Gospodarka wodna – przedziały wody w organizmie
Podstawy fizjologii komórki
Fizjologia układu nerwowego.
Czynność komórek nerwowych,
Fizjologia układu wegetatywnego
Wyższe funkcje nerwowe.
Fizjologia mięśni poprzecznie prążkowanychch i mięśni gładkich.
Fizjologia narządów zmysłów.
Fizjologia wzroku.
Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych.
Fizjologia serca, Układ bodźcoprzewodzący, automatyzm
Fizjologia układu krążenia.
Fizjologia układu oddechowego.
Fizjologia układu moczowego.
Fizjologia przewodu pokarmowego.
Fizjologia rozrodu.
Fizjologia krwi.
Układ odpornościowy.
Hemostaza.
Układy grupowe krwi.
Fizjologia żywienia.
SAMOKSZTAŁCENIE
Reakcja stresowa organizmu. Czynności układu nerwowego, udział hormonów.
Spirometria, prężności gazów oddechowych.
Rola witamin rozpuszczalnych w tłuszczach w żywieniu człowieka.
Rola białych krwinek w procesach obronnych i odpornościowych organizmu.
Energetyka, substraty energetyczne mięśni szkieletowych i mięśnia serca.
Fizjologia wysiłku fizycznego
KRK/PWSZ Gniezno/Pielęgniarstwo/2012-2013
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
Instytut Nauk o Zdrowiu
Fizjologia
A
Literatura podstawowa:
1. Krauss H., Sosnowski P. (red) Podstawy fizjologii człowieka. Wydawnictwo UM
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, 2009.
2. Michajlik A., Ramotowski W. Anatomia i Fizjologia Człowieka. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL Warszawa 2009
Literatura uzupełniająca:
1. Traczyk W.Z., Trzebski A. (red.), Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej
i klinicznej. PZWL, 2007.
2. Ganong W.F. Fizjologia. PZWL, 2007.
3. Traczyk W.Z. Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, 2006.
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności
godzin
ECTS
Łączny nakład pracy
75
2
Zajęcia wymagające bezpośredniego kontaktu z nauczycielem
60
1
Zajęcia wymagające samodzielnej pracy studenta
15
1
KRK/PWSZ Gniezno/Pielęgniarstwo/2012-2013