Strategia rozwiązywania problemów społecznych za

Transkrypt

STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE DRAWNO
W PRO W A DZE NI E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
KANO NY PO L I T Y KI S PO Ł E C ZNE J . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
CZĘ Ś Ć I
1 . DI AGNO ZA S T A NU I S T NI E J ĄCE GO GMI NY DRAW N O . . . . . . . . . . . . . . . 1 3
1.1. POŁOśENIE GMINY ................................................................................................................................... 13
1.2. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA.................................................................................................................... 13
Liczba mieszkańców .................................................................................................................................... 13
Struktura wiekowa mieszkańców ................................................................................................................. 14
Przyrost naturalny ....................................................................................................................................... 16
Migracje ...................................................................................................................................................... 16
MałŜeństwa .................................................................................................................................................. 17
Wykształcenie .............................................................................................................................................. 17
1.3. RYNEK PRACY ........................................................................................................................................... 19
1.4. GOSPODARKA............................................................................................................................................ 22
Rolnictwo ..................................................................................................................................................... 22
Pozarolnicza działalność gospodarcza........................................................................................................ 24
1.5. STAN INFRASTRUKTURY MIESZKANIOWEJ............................................................................................... 26
1.6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA .............................................................................................................. 28
Gospodarka ściekami .................................................................................................................................. 28
Gospodarka odpadami ................................................................................................................................ 29
Zaopatrzenie w wodę ................................................................................................................................... 30
Elektroenergetyka ........................................................................................................................................ 31
Zaopatrzenie na ciepło i gaz........................................................................................................................ 31
Komunikacja drogowa i kolejowa ............................................................................................................... 32
Telekomunikacja .......................................................................................................................................... 32
Źródła emisji zanieczyszczeń ....................................................................................................................... 34
1.7. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNO-SOCJALNA .............................................................................................. 34
Edukacja ...................................................................................................................................................... 34
Sport ............................................................................................................................................................ 35
Kultura......................................................................................................................................................... 36
SłuŜba zdrowia ............................................................................................................................................ 37
Stan bezpieczeństwa .................................................................................................................................... 37
1.8. STAN ŚRODOWISKA NATURALNEGO ......................................................................................................... 40
1.9. TURYSTYKA .............................................................................................................................................. 42
1.10. GMINA NA TLE INNYCH GMIN POWIATU ................................................................................................. 42
1.11. POMOC SPOŁECZNA W ASPEKCIE WYSTĘPUJĄCYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE DRAWNO
.................................................................................................................................................................... 46
2 . DI AGNO ZA I A NAL I ZA PRO B L E MÓ W S PO Ł E CZN YCH . . . . . . . . . . . . . . 5 0
2.1. UBÓSTWO .................................................................................................................................................. 50
2.2. BEZDOMNOŚĆ ........................................................................................................................................... 50
2.3. BEZROBOCIE ............................................................................................................................................. 50
2.4. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ, DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘśKA CHOROBA ............................................................ 56
2.5. PRZESTĘPCZOŚĆ ....................................................................................................................................... 57
2.6. SYTUACJA MIESZKANIOWA ...................................................................................................................... 58
2.7. BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I PROWADZENIA GOSPODARSTWA
DOMOWEGO ............................................................................................................................................... 59
2.8. PRZEMOC W RODZINIE ............................................................................................................................. 60
2.9. OCHRONA MACIERZYŃSTWA.................................................................................................................... 61
2.10. PROBLEM UZALEśNIEŃ........................................................................................................................... 61
2
CZĘŚĆ II
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
1 . ME T O DO L O GI A O PR ACO W ANI A S T RAT E GI I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 4
2 . B ADANI A O PI N I I S PO Ł E CZNE J . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 6
2.1. BADANIA ANKIETOWE .............................................................................................................................. 66
2.2. SPOTKANIE Z LIDERAMI GMINY ............................................................................................................... 70
3 . ANAL I ZA S W O T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1
4 . ANAL I ZA PRO B L E MÓ W W ZAK R E S I E PO L I T YKI S PO Ł E CZNE J 7 8
5 . MI S J A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 2
6 . CE L E S T RAT EGI C ZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3
7 . MO NI T O RO W ANI E S T RAT E GI I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3
8 . ŹRÓ DŁ A FI NA N S O W ANI A S T RATE GI I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5
9 . PRO MO CJ A S T RAT E GI I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 6
W NI O S KI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 7
3
Wprowadzenie
„Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Drawno” jest
dokumentem wyznaczającym główne kierunki działań mających na celu zapewnienie
mieszkańcom miasta Ŝycia na odpowiednim poziomie.
śycie na odpowiednim poziomie oznacza zdolność prowadzenia normalnej
egzystencji, osiągania poczucia bezpieczeństwa i własnej wartości oraz moŜliwość
wykorzystywania zdolności intelektualnych i psychofizycznych w dąŜeniu do realizacji celów
osobistych,
a
takŜe
szansę
samourzeczywistniania.
Jest
to
produkt
wzajemnego
oddziaływania warunków społecznych, zdrowotnych, ekonomicznych i środowiskowych,
które wpływają na rozwój indywidualny i społeczny.
Spełnianie oczekiwań w tym zakresie wymaga podejmowania wielorakich działań
strategicznych. Program budowy i wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego opiera się na
strategii włączania coraz większych segmentów społeczności w nurt podejmowania decyzji
oraz zwiększania moŜliwości ich działania w kluczowych dla Ŝycia społecznego obszarach.
Potrzeba opracowania niniejszego dokumentu wynika z istniejących w gminie Drawno
zagroŜeń, które rodzą ubóstwo oraz inne negatywne zjawiska społeczne. Trudna sytuacja na
rynku pracy, spadek zamoŜności mieszkańców gminy, pogłębiająca się pauperyzacja
społeczeństwa
moŜe
wpłynąć
na
zwiększenie
skali
zjawiska
patologii,
alienacji
i marginalizacji grup społecznych.
Zidentyfikowane na podstawie diagnozy problemy społeczne, a w szczególności
utrzymujące się bezrobocie, ubóstwo, kryzys rodziny, niepełnosprawność, bezdomność,
uzaleŜnienia wymagają wprowadzenia skutecznych metod aktywnego przeciwdziałania.
Stworzenie spójnego systemu współpracy podmiotów realizujących zadania w zakresie
pomocy społecznej, edukacji, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa publicznego i innych
dziedzin Ŝycia zagwarantuje kompleksowość i efektywność podejmowanych działań.
Przejawem takiego podejścia będzie troska o najbiedniejszych, zapewnienie równości
szans w dostępie do podstawowych usług, a w konsekwencji stworzenie przyjaznej gminy
w sferze społecznej.
„Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Drawno” stanowi
scenariusz przyszłości, do którego naleŜy dąŜyć; to określone sposoby działania, dzięki
którym dokona się transformacja sytuacji obecnej na projektowaną.
4
Efektem tak wypracowanej strategii będzie funkcjonalna społeczność i zaradni
obywatele.
W prace nad „Strategią rozwiązywania problemów społecznych w Gminie Drawno”
zaangaŜowane zostały poszczególne wydziały Urzędu Miejskiego, instytucje gminy
i organizacje pozarządowe działające na terenie gminy wraz z mieszkańcami.
Strategia jest zgodna z załoŜeniami polityki państwa, ustaw kompetencyjnych
nakładających na organa administracji rządowej i samorządowej określone obowiązki, a takŜe
niŜej wymienionymi dokumentami strategicznymi:
•
Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013,
•
Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 – 2013,
•
Strategia
Województwa
Zachodniopomorskiego
w
Zakresie
Polityki
Społecznej do 2015,
•
Sektorowy Program Operacyjny Kapitał Ludzki.
Bazą opracowania strategii były materiały, analizy statystyczne zgromadzone
i opracowane przez Urząd Miejski, Główny Urząd Statystyczny w Szczecinie, MiejskoGminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Drawnie, Powiatowy Urząd Pracy w Choszcznie,
Posterunek Policji w Drawnie i Powiatowa Komenda Policji w Choszcznie oraz inne
jednostki organizacyjne Gminy a takŜe przeprowadzone ankiety oraz raport z badań opinii
publicznej mieszkańców gminy.
Po dokonaniu identyfikacji zdiagnozowanych problemów społecznych wyodrębniono
4 obszary strategiczne, wokół których była budowana strategia rozwiązywania problemów
społecznych:
1. Zmniejszenie liczby osób i rodzin zagroŜonych patologiami społecznymi,
2. Wspieranie prawidłowego funkcjonowania rodzin,
3. Ograniczenie zjawiska marginalizacji grup szczególnego ryzyka,
4. Wzmocnienie oddziaływania i intensyfikacja działań Miejsko - Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej w Drawnie.
Działania zaplanowane do realizacji w ramach strategii uwzględniają sytuację
demograficzną, społeczną, gospodarczą, mieszkaniową, materialną i zdrowotną mieszkańców
Gminy Drawno. Mając na uwadze złoŜoność problemów opracowana została analiza SWOT,
która umoŜliwiła dokonanie konfrontacji wewnętrznych (słabych i mocnych) i zewnętrznych
(szans i zagroŜeń) uwarunkowań sfery pomocy społecznej. Analiza SWOT oraz katalog
5
problemów społecznych pozwoliły na opracowanie celów strategicznych oraz wytyczenie
kierunków działań w rozwiązywaniu określonych kwestii.
Opracowany dokument jest strategią długookresową – do 2013 roku i zawiera
podstawowe cele perspektywiczne, jednakŜe konieczne będzie ich weryfikowanie.
Horyzont realizacji strategii implikuje konieczność opracowania i wdraŜania
średniookresowych programów celowych jako uzupełnienie do kaŜdego z wyodrębnionych
obszarów tematycznych. Programy zadaniowe bazujące na aktualnej diagnozie rzeczywistości
społecznej, umoŜliwią wprowadzanie nowych, wynikających z potrzeb rozwiązań, a takŜe
zagwarantują mierzalność, osiągalność i realność celów, co stanowi podstawowy warunek
monitoringu strategii.
Atrybutem „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Drawno”
jest otwarta formuła programowa oraz elastyczność zadaniowa, co umoŜliwia szybkie
adaptowanie zmian w sferze ekonomicznej oraz społeczno-kulturalnej.
6
Kanony Polityki Społecznej
Z dniem 1 maja 2004 r. Rzeczpospolita Polska stała się członkiem Unii Europejskiej
i dlatego teŜ bierze udział w programach wspólnotowych dotyczących równieŜ rozwiązań
społecznych. Unia Europejska jest rzecznikiem aktywnej polityki społecznej. Ma ona
pozwalać na skuteczne radzenie sobie państw członkowskich z najpowaŜniejszymi
bolączkami społecznymi, takimi jak chociaŜby wykluczenie społeczne.
Rada Europejska w grudniu 2000 r. w Nicei przyjęła konkretne wytyczne w zakresie
zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego (Agenda Społeczna). Zasadniczym celem
przewidzianym w Agendzie jest „bardziej spójne społeczeństwo: równe szanse dla
wszystkich”. Natomiast podstawowym narzędziem realizacji tego celu jest zastosowanie
Otwartej Metody Koordynacji. Ma ona prowadzić do opracowania jednej listy wspólnych
celów dla integracji społecznej, emerytur i rent oraz opieki zdrowotnej, włączając w to cele
horyzontalne, takie jak równość szans i dostęp do rynku pracy.
Otwarta Metoda Koordynacji to sposób na podejmowanie i realizowanie wspólnych działań
w obszarze polityki społecznej. ZałoŜenia podstawowe tej metody polegają na wyznaczaniu
wspólnych celów na podstawie uzgodnionego metodologicznie opisu zjawisk społecznych.
Zarówno dla opisu zjawisk społecznych, jak i wyznaczania celów zdefiniowano i przyjęto
szereg wskaźników. Odnoszą się one do całej gospodarki (tzw. wskaźniki strukturalne) oraz
do obszarów socjalnych.
W 2005 r. przyjęta została przez Komisję Europejską druga faza Agendy Społecznej,
obejmująca okres do 2010 r. Jej mottem stało się sformułowanie: „Społeczna Europa
w gospodarce światowej: zatrudnienie i szanse dla wszystkich”.
Agenda Społeczna przewiduje modernizację modelu społecznego w Europie w oparciu
o realizację załoŜeń Agendy Lizbońskiej. Nowa Agenda mówi o konieczności gwarancji
zatrudnienia i zwiększenia szans na jego osiągnięcie. Wszystko to w oparciu o dynamiczny
wzrost gospodarczy Unii, osiągnięty dzięki modernizacji rynku pracy poprzez innowacje
i nowe technologie oraz zwiększenie ochrony socjalnej.
Europejski Model Społeczny opiera się na przekonaniu, Ŝe moŜliwe jest pogodzenie
wymogów
szybkiego
rozwoju
ekonomicznego
z
realizacją
celów
społecznych
(bezpieczeństwo zatrudnionych, dostęp do sfery publicznej itp.).
7
Cele polityki integracji społecznej w Polsce wynikają przede wszystkim z priorytetów
określonych w przyjętej w czerwcu 2004 r. Narodowej Strategii Integracji Społecznej oraz
z wcześniej wymienionych dokumentów.
Priorytety Narodowej Strategii Integracji Społecznej stworzone zostały z perspektywą
ich realizacji do 2010 roku. Krajowy Plan Działania uwzględnia te priorytety, których
realizacja jest szczególnie pilna. Wynikają one takŜe z przedstawionej analizy sytuacji
ekonomiczno-społecznej
ilustrującej
podstawowe
przyczyny
ubóstwa
i
zagroŜenia
wykluczeniem społecznym.
Priorytety zawarte w NSIS w zakresie realizacji prawa do edukacji są następujące:
•
wzrost uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym;
•
poprawa jakości kształcenia na poziomie gimnazjalnym i średnim;
•
upowszechnienie kształcenia na poziomie wyŜszym i jego lepsze dostosowanie
do potrzeb rynku pracy;
•
rekompensowanie deficytów rozwoju intelektualnego i sprawnościowego
dzieci;
•
upowszechnienie kształcenia ustawicznego.
W zakresie realizacji prawa do zabezpieczenia socjalnego:
•
radykalne ograniczenie ubóstwa skrajnego, którego poziom jest obecnie
nieakceptowany i wymaga podjęcia zdecydowanych działań;
•
ograniczenie tendencji wzrostowych rozwarstwienia dochodowego, tak aby
róŜnice te nie odbiegały od przeciętnego poziomu w krajach UE.
Bezrobocie jest jedną z form wykluczenia społecznego silnie powiązaną z innymi jego
przejawami, np. ubóstwem, w warunkach niskiej skuteczności systemu zabezpieczenia
socjalnego dla osób bezrobotnych i ich rodzin. Dlatego teŜ w Narodowej Strategii Integracji
Społecznej cztery z dwudziestu priorytetów odnoszą się do sfery działań dotyczących
realizacji prawa do pracy:
•
ograniczenie bezrobocia długookresowego;
•
zmniejszenie bezrobocia młodzieŜy;
•
zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród niepełnosprawnych;
•
zwiększanie liczby uczestników aktywnej polityki rynku pracy.
W zakresie realizacji prawa do ochrony zdrowia:
•
wydłuŜenie przeciętnego trwania Ŝycia w sprawności;
8
•
upowszechnienie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych;
•
zwiększenie zakresu objęcia kobiet i dzieci programami zdrowia publicznego.
W zakresie realizacji innych praw społecznych:
•
zwiększenie dostępu do lokali (mieszkań) dla grup najbardziej zagroŜonych
bezdomnością;
•
zapewnienie lepszego dostępu do pracowników socjalnych;
•
rozwinięcie pomocy środowiskowej i zwiększenie liczby osób objętych jej
usługami;
•
zwiększenie zaangaŜowania obywateli w działalność społeczną;
•
realizacja Narodowej Strategii Integracji Społecznej przez samorządy
terytorialne;
•
zwiększenie dostępu do informacji obywatelskiej i poradnictwa.
Poza programami wspólnotowymi opracowywane są dokumenty krajowe. Rada
Ministrów RP opracowała załoŜenia aktywnej polityki społecznej na lata 2007 – 2013.
Dokument ten, przyjęty 13 września 2005 r. nosi nazwę STRATEGII POLITYKI
SPOŁECZNEJ NA LATA 2007 – 2013. Strategia wytycza 7 priorytetów, które zdaniem
władz, szybko wdroŜone i zrealizowane przyczynią się do rozwiązania trapiących Polskę
problemów społecznych. Sformułowanie priorytetów poprzedzono diagnozą stanu obecnego,
ze szczególnym uwzględnieniem demografii, ubóstwa, kondycji i zagroŜeń współczesnej
rodziny i społeczeństwa obywatelskiego. Dokument ten formułuje poŜądany do osiągnięcia
cel prowadzonej polityki społecznej, którym ma być zbudowanie na poziomie krajowym
zintegrowanego systemu polityki państwa prowadzącej do ułatwienia wszystkim obywatelom
równego dostępu do praw społecznych, poprawy warunków powstawania i funkcjonowania
rodzin oraz wsparcia grup zagroŜonych wykluczeniem społecznym przy zapewnieniu
demokratycznego współuczestnictwa obywateli. Sformułowane priorytety krajowe są
następujące:
1.
poprawa warunków dla powstawania i funkcjonowania rodzin (wsparcie rodzin
w wychowaniu i edukacji dzieci);
2.
wdroŜenie aktywnej polityki społecznej;
3.
kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja osób niepełnosprawnych;
4.
budowa systemu wsparcia dla osób w wieku poprodukcyjnym;
5.
aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych;
9
6.
partnerstwo publiczno – społeczne jako podstawa rozwoju usług społecznych;
7.
integracja społeczna i zawodowa imigrantów.
Dokumenty planistyczne w zakresie polityki społecznej przygotowywane są równieŜ
na poziomie wojewódzkim. Rozwiązywanie problemów społecznych to nie tylko zadanie
samorządu województwa. To przede wszystkim organizowanie wsparcia i pomocy osobom
potrzebującym w miejscu ich zamieszkania, a więc przy udziale jednostek organizacyjnych
samorządów lokalnych. Województwo poprzez działalność Regionalnego Ośrodka Polityki
Społecznej pełni rolę wspierającą, aktywizującą, koordynującą i inicjującą nowe rozwiązania,
zmierzające tym samym do wyrównywania poziomu Ŝycia mieszkańców Pomorza
Zachodniego. Strategia określa główne działania samorządu województwa zgodnie
z przypisanymi województwu zadaniami z zakresu pomocy społecznej.
Misją powyŜszej Strategii jest: podnoszenie jakości Ŝycia wśród tych mieszkańców regionu,
którzy ze względu na trudną sytuację Ŝyciową nie są w stanie samodzielnie zaspokoić
podstawowych potrzeb bytowych, a przez to nie mogą uczestniczyć lub mają ograniczy udział
w Ŝyciu rodzinnym, zawodowym i społecznym.
Celem pośrednim jest stworzenie spójnego systemu realizacji zadań polityki społecznej.
Cele strategiczne to:
•
Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia,
•
Pomoc rodzinom w prawidłowym wypełnianiu ról społecznych,
•
Przeciwdziałanie i łagodzenie negatywnych skutków marginalizacji grup
społecznych,
•
Zmniejszenie spoŜycia alkoholu i uŜywania środków psychoaktywnych oraz
ograniczanie ich negatywnych skutków wśród mieszkańców województwa,
•
Tworzenie warunków równego dostępu osób niepełnosprawnych do Ŝycia
zawodowego i społecznego,
•
Podniesienie bezpieczeństwa społecznego i socjalnego wśród osób starszych.
Opracowana Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Drawno
jest zgodna takŜe z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki, który wskazuje na sposób
wykorzystania w Polsce środków Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2007-2013.
Celem głównym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki jest wzrost poziomu zatrudnienia
i spójności społecznej. Cel ten będzie realizowany m.in. poprzez aktywizację zawodową,
rozwijanie potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie
poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz
10
wsparcie mechanizmów efektywnego zarządzania w administracji państwowej. W ramach
programu wsparciem zostaną objęte następujące obszary: zatrudnienie, edukacja, integracja
społeczna, adaptacyjność przedsiębiorstw, zagadnienia związane z rozwojem zasobów
ludzkich na terenach wiejskich, z budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej
wszystkich szczebli oraz partnerskiego państwa, a takŜe z promocją postaw zdrowotnych
wśród osób pracujących i doskonaleniem zawodowym kadr medycznych.
Działania podejmowane w ramach Programu zmierzają do podnoszenia i rozwijania
potencjału
podmiotów
działających
w
obszarach
objętych
wsparciem
EFS
oraz
upowszechniania programów wspierających zatrudnienie i integrację społeczną. Realizowane
będą działania mające na celu aktywizację osób bezrobotnych i biernych zawodowo,
zapobieganie wykluczeniu społecznemu oraz zapewnienie równego dostępu do zatrudnienia
osobom i grupom społecznym doświadczającym dyskryminacji na rynku pracy, m.in. poprzez
rozwijanie alternatywnych form zatrudnienia, podnoszenie lub zmianę kwalifikacji
zawodowych, wspieranie zatrudnienia w sektorze ekonomii społecznej oraz promocję
przedsiębiorczości i samozatrudnienia.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki składa się z 11 Priorytetów, realizowanych równolegle
na poziomie centralnym i regionalnym.
Priorytety realizowane centralnie to:
•
Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna;
•
Priorytet
II
Rozwój
zasobów
ludzkich
i
potencjału
adaptacyjnego
przedsiębiorstw;
•
Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty;
•
Priorytet IV Szkolnictwo wyŜsze i nauka;
•
Priorytet V Dobre rządzenie;
•
Priorytet VI Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia ludności w wieku
produkcyjnym.
Priorytety realizowane na szczeblu regionalnym to:
•
Priorytet VII Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji
społecznej;
•
Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki;
•
Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach;
•
Priorytet X Partnerstwo na rzecz rozwoju obszarów wiejskich;
11
W ramach Priorytetu I działanie 1.2 „Wsparcie systemowe instytucji pomocy
i integracji społecznej” będą mogły wnioskować jednostki organizacyjne pomocy społecznej
na realizację zadań dot.:
•
rozbudowy systemu monitorowania i oceny efektywności działań a takŜe
prognozowania sytuacji w obszarze pomocy społecznej min. poprzez
prowadzenie i upowszechnianie badań, ekspertyz i analiz
•
tworzenia i rozwijania standardów jakości usług instytucji pomocy i integracji
społecznej
•
rozwój krajowego systemu szkoleń tematycznych i specjalistycznych
(szkolenia dotyczące kwestii o zasięgu krajowym) oraz doskonalenia kadr
instytucji pomocy i integracji społecznej (m.in. poprzez szkolenia/kursy,
doradztwo, studia, studia podyplomowe, wizyty studyjne, specjalizacje,
coaching, superwizję)
•
poszerzania oferty instytucji pomocy i integracji społecznej w zakresie usług
na rzecz aktywizacji zawodowej i społecznej
•
rozwój narzędzi i systemów informatycznych dla jednostek organizacyjnych
pomocy społecznej
•
upowszechniania systemów informatycznych zwiększających dostęp do
informacji o instrumentach i usługach systemu pomocy i integracji społecznej
•
budowy i ulepszania systemu koordynacji oraz przekazywania informacji
i danych między instytucjami działającymi w obszarze polityki społecznej
i rynku pracy
•
identyfikacji i promocji najlepszych praktyk i rozwiązań z zakresu pomocy
i integracji społecznej
12
Część I
1. Diagnoza Stanu istniejącego Gminy Drawno
1.1. PołoŜenie gminy
Gmina
Drawno
połoŜona
jest
w
południowej
części
województwa
zachodniopomorskiego, w powiecie choszczeńskim, na zachodnim skraju Puszczy Drawskiej,
na pograniczu Pojezierza Myśliborskiego i Wałeckiego. Od północy graniczy z gminą Kalisz
Pomorski, od strony północno – zachodniej z gminą Recz, od zachodu z gminą Choszczno, od
wschodu z Człopą i Tucznem, natomiast od południa z gminami: Bierzwnik i Dobiegniew.
Terytorium gminy ma równoleŜnikowy, wydłuŜony kształt, obejmujący powierzchnię
321 km2 , połoŜoną pomiędzy 15.37 – 16.02 długości geograficznej wschodniej i 53.07 53.19 szerokości geograficznej północnej. W granicach administracyjnych znajduje się 13
sołectw. W skład Gminy wchodzą następujące miejscowości: Barnimie, Borowiec, Brodźce,
Bogdanka, Brzeziny, Chomętowo, Dominikowo, Drawno, Drawnik, Gack, Gładysz, Jaźwiny,
Karpin, Karpinek, Kiełpino, Konotop, Kostrzewa, Kolonie Drawna, Międzybórz, Niemieńsko,
Nowa Korytnica, Podegrodzie, Podlesie, Prostynia, Rogoźnica, Rościn, Sieniawa, Skrzaty,
Święciechów, Zalesie, Zatom, Zdanów, śółwino i śółwinko.
Znaczny obszar gminy objęty jest przez Drawieński Park Narodowy wraz z otuliną, co
stanowi ponad 70% powierzchni.
Gmina Drawno jest gminą miejsko- wiejską o wysokiej lesistości (67%) i ponad
przeciętnych walorach turystycznych.
1.2. Sytuacja demograficzna
Liczba mieszkańców
Uzyskane dane z Urzędu Miejskiego w Drawnie stwarzają moŜliwość pokazania
aktualnego wizerunku o liczbie ludności w naszej gminie.
Na dzień 31 grudnia 2006 r. w gminie Drawno mieszkało ogółem 5 502 osoby, z czego 2 508
osób mieszka w mieście (co stanowi 45,58% ogółu) a poza miastem 2 994 (54,42%). Liczbę
mieszkańców z podziałem na płeć w latach 2000-2006 przedstawia poniŜsza tabela.
13
Tabela 1. Liczba mieszkańców gminy.
ogółem
Liczba
kobiet
męŜczyzn
w mieście
2000
5432
2689
2743
2483
2001
5474
2714
2760
2496
2002
5506
2727
2779
2520
2003
5529
2749
2780
2531
2004
5552
2767
2785
2531
2005
5549
2761
2788
2525
2006
5499
2735
2764
2507
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Bank Danych Regionalnych Szczecin 2005, UM Drawno 2007.
Z powyŜszych danych wynika, Ŝe męŜczyzn w naszej gminie jest więcej niŜ kobiet.
RóŜnica ta jest niewielka, oscyluje ona w granicy ok.2 % róŜnicy pomiędzy obiema grupami
liczby mieszkańców.
Struktura wiekowa mieszkańców
Tabela 2. Struktura grup ekonomicznych w gminie Drawno.
Ekonomiczna grupa wieku
Wskaźnik % grupy ekonomicznej w latach
2000
2001
2002
2003
2004
28,37
27,55
27,05
25,64
24,46
Ludność w wieku produkcyjnym
56,82
57,51
58,45
59,67
61,13
62,73
66,79
Ludność w wieku poprodukcyjnym
14,81
14,94
14,50
14,69
14,41
14,53
11,57
Ludność w wieku
przedprodukcyjnym
2005
22,74
2006
21,64
Źródło: GUS Szczecin 2005, UM Drawno 2007.
Struktura wiekowa ludności jest korzystna. Charakteryzuje się wysokim udziałem
młodszej ludności w wieku produkcyjnym. Niestety w gminie moŜna zaobserwować zjawisko
starzenia się społeczeństwa, gdzie liczba młodzieŜy z roku na rok maleje a liczba osób
w wieku produkcyjnym rośnie. W najbliŜszym okresie moŜna więc spodziewać się, iŜ
wzrośnie takŜe liczba osób w wieku poprodukcyjnym.
14
Tabela 3. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w powiecie i województwie.
Jednostka
wiek
wiek
wiek
administracyjna
przedprodukcyjny
produkcyjny
poprodukcyjny
Gmina Drawno
21,64%
66,79%
11,57%
powiat choszczeński
23,6%
63,2%
13,2%
21,1%
65,1%
13,9%
21,2%
63,5%
15,3%
województwo
Zachodniopomorskie
Polska
Źródło: GUS Szczecin 2005, UM Drawno 2007.
Według podanych wyŜej danych Głównego Urzędu Statystycznego w Gminie Drawno
moŜna zauwaŜyć stosunkowo wysoki odsetek liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym,
utrzymujący się na podobnym poziomie w stosunku do średniej województwa
zachodniopomorskiego i całego kraju. Chodzi tutaj zarówno o dzieci jak i młodzieŜ szkolną.
Mieszkańców gminy w wieku przedprodukcyjnym jest średnio mniej o 2 % niŜ w skali
powiatu choszczeńskiego. Inaczej przedstawia się sytuacja z liczbą ludności w wieku
produkcyjnym. W tej grupie w Gminie Drawno udział ludności na tle regionu jest najwyŜszy.
Jest równieŜ wyŜszy w porównaniu do średniej krajowej. RóŜnica ta w sumie waha się
w granicach 2-5%. NiŜszy w stosunku do średnich z regionu jak i z całego kraju jest udział
ludności w wieku poprodukcyjnym.
Z powyŜszych danych moŜna wysunąć wniosek, iŜ trend starzenia się społeczeństwa
na terenie Gminy Drawno następuje w tempie wolniejszym niŜ w innych regionach kraju.
MoŜna przypuszczać, iŜ w najbliŜszym czasie część osób w wieku produkcyjnym przejdzie
do następnej grupy wiekowej, co wpłynie na wzrost osób w wieku poprodukcyjnym i pogłębi
efekt starzenia się społeczeństwa w gminie. Stosunkowo duŜy odsetek ludności
w wieku przedprodukcyjnym moŜe z kolei w niedługim czasie mocniej oddziaływać na
lokalny rynek pracy, a w grupie wiekowej dzieci i młodzieŜy nastąpi tendencja spadkowa
liczby osób w tej grupie, poniewaŜ na terenie gminy utrzymuje się ujemny przyrost naturalny.
15
Przyrost naturalny
PoniŜsza tabela przedstawia poziomy przyrostu naturalnego w latach 2000-2006.
Tabela 4. Przyrost naturalny
Rok
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
liczba urodzeń
51
48
48
52
56
60
52
przyrost naturalny
-9
2
-17
-7
-2
-4
-7
Źródło: GUS BDR Szczecin 2005, UM Drawno 2006.
Na terenie gminy w latach 2000-2006 odnotowywano corocznie rosnącą ilość urodzeń.
W tym okresie jedynie w roku 2005 stwierdzono liczbę urodzeń odbiegającą od
dotychczasowej średniej. Średnia liczba urodzeń w latach 2000-2006 wynosiła na terenie
Gminy Drawno 52 urodzone dzieci rocznie. MoŜna więc przyjąć, iŜ na terenie gminy
w ostatnich latach liczba nowo urodzonych dzieci utrzymuje się na mniej więcej stałym
poziomie.
Biorąc pod uwagę dane Głównego Urzędu Statystycznego Banku Danych
Regionalnych z siedmiu ostatnich publikowanych przez GUS lat, na terenie Gminy Drawno
w latach 2000-2006 przyrost naturalny utrzymuje się na podobnym poziomie z wyjątkiem
trzech lat (2001-46 zgony, 2002-65 i 2005 – 64). Średnia dla tego okresu wynosi 59.
Ogólnokrajowa tendencja do wydłuŜania się średniej długości trwania Ŝycia znajduje równieŜ
odzwierciedlenie wśród mieszkańców Gminy Drawno. Proces ten wpływa przede wszystkim
na zjawisko starzenia się społeczeństwa, aczkolwiek jak pokazują to wcześniej przytoczone
dane, średnioroczna mniejsza liczba urodzeń niŜ zgonów decyduje o ujemnym przyroście
naturalnym na terenie gminy.
Migracje
Tabela 5. Saldo migracyjne ludności w latach 1999-2005.
Zameldowania
Wymeldowania
Saldo migracji
2005
59
74
-15
2004
43
86
-43
2003
44
73
-29
2002
65
83
-18
2001
52
65
-13
2000
75
73
2
Źródło: GUS BDR Szczecin 2005,
16
Na terenie gminy obserwowalne jest występowanie ujemnego salda migracji od roku
2001, co przedstawia tabela nr 5. Dodatkowo owe saldo zwiększyło się drastycznie w latach
2003-2004. Wpływ na taki stan rzeczy ma przede wszystkim zmniejszenie się liczby ludności
napływającej do gminy. Z gminy migrują przede wszystkim osoby młode z wyŜszym
wykształceniem. W 2004 roku saldo migracji było ujemne oraz na wysokim poziomie, co jest
spowodowane prawdopodobnie wstąpieniem Polski do UE i otwarciem nowych rynków pracy.
Obecnie proporcje te w niewielkim tempie odwracają się, rośnie liczba osób napływających
do gminy i maleje liczba osób opuszczających gminę Drawno. MoŜna zatem przypuszczać, iŜ
jest to spowodowane modą na prowadzenie zdrowego trybu Ŝycia poprzez przeprowadzanie
się z duŜych miast na tereny wiejskie, lecz blisko duŜych aglomeracji, aby móc codziennie
dojeŜdŜać do pracy.
MałŜeństwa
Tabela 6. Liczba nowo zawieranych małŜeństw.
Rok
liczba małŜeństw
2000
2001
2002
2003
2004
2005
36
27
21
23
25
19
Źródło: GUS BDR Szczecin 2005,
Liczba nowo zawieranych małŜeństw na terenie gminy w latach 2000-2001 malała,
w latach 2002-2004 po wyeliminowaniu rocznych wahań utrzymywała się na podobnym
poziomie. Średnia dla całego analizowanego okresu wynosi 25 nowych małŜeństw rocznie.
JednakŜe w roku 2005 liczba ta jest mniejsza od średniej gminy o 6, co przedstawia tabela nr
6.
Wykształcenie
Przykład Gminy Drawno potwierdza ogólnokrajowe tendencje związane z wyŜszym
poziomem wykształcenia wśród kobiet w porównaniu do męŜczyzn ( dane te zostały zawarte
w tabeli nr 7). Wśród grupy osób z wyŜszym wykształceniem kobiety stanowią 55 %. Kobiety
równieŜ przewaŜają wśród mieszkańców z wykształceniem policealnym (66 %) oraz
z wykształceniem średnim (53 %).
17
Tabela 7. Struktura wykształcenia mieszkańców gminy.
Rodzaj wykształcenia
liczba osób
w tym udział % udział %
liczby męŜczyzn
wyŜsze
policealne
średnie razem
w tym średnie ogólnokształcące
w tym średnie zawodowe
zasadnicze zawodowe
podstawowe ukończone
podstawowe nieukończone i bez wykształcenia
RAZEM
ogółem
218
44,95%
4,13%
77
33,77%
1,46%
842
47,51%
15,93%
255
39,61%
4,83%
587
50,94%
11,11%
1063
62,84%
20,12%
1747
48,54%
33,06%
495
5284
29,90%
9,37%
48,98%
100%
Źródło: NSP 2002.
Zdecydowanie największą grupę mieszkańców Gminy Drawno stanowią osoby
z wykształceniem podstawowym. Stanowią oni grupę 33,06 % całej populacji mieszkańców
gminy powyŜej 13 roku Ŝycia. Jest to jednak grupa niejednorodna, poniewaŜ w jej skład
wchodzą zarówno ludzie starsi, ludzie w wieku produkcyjnym jak równieŜ młodzieŜ ucząca
się na poziomie szkoły ponadpodstawowej. Drugą, co do wielkości grupę mieszkańców ze
względu na wykształcenie stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym.
W stosunku do całej populacji gminy stanowią oni 20,12 %. Trzecią, co do wielkości grupę
według poziomu wykształcenia stanowią osoby z wykształceniem średnim. Jedynie 9 %
mieszkańców Gminy Drawno to osoby z wykształceniem niepełnym podstawowym.
Wykształcenie wyŜsze w gminie posiada zaledwie 4,13 % mieszkańców. Wielkość ta jest
niŜsza od średniej krajowej, która według danych Narodowego Spisu Powszechnego
Głównego Urzędu Statystycznego wynosi 8,05 %. Niewątpliwy wpływ na taki stan rzeczy ma
fakt, iŜ na terenie Gminy Drawno nie ma Ŝadnej szkoły ponadgimnazjalnej, przez co młodzieŜ
ma utrudniony dostęp do edukacji na poziomie średnim i w konsekwencji do edukacji na
poziomie wyŜszym. Do takiego stanu rzeczy przyczynia się równieŜ migracja osób
z wykształceniem wyŜszym oraz mała ilość powrotów młodzieŜy, która uzyskała
wykształcenie wyŜsze w większych ośrodkach akademickich.
18
1.3. Rynek pracy
Jednym z największych problemów społecznych nękających mieszkańców gminy
Drawno
jest
niewątpliwie
spadek
zatrudnienia.
Gmina
Drawno,
jako
obszar
o charakterze równieŜ rolniczym, w obliczu zmniejszenia roli tego sektora dla lokalnego
rozwoju gospodarczego została dotknięta przede wszystkim bezrobociem o charakterze
strukturalnym. Wskaźnik natęŜenia bezrobocia w gminie wykazuje od roku 2002 wyraźną
tendencję spadkową (patrz tabela nr 30), a jego wartość jest jedną z niŜszych w powiecie
choszczeńskim, ale stosunkowo wysoka w stosunku do średniego wskaźnika bezrobocia
w kraju.
Tabela 8. Liczba osób pracujących.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
ogółem
679
100%
727
689
621
100%
611
621
100%
męŜczyźni
363
53,5%
409
334
321
51,7%
333
340
54,7%
kobiety
316
46,5%
319
355
300
48,3%
278
281
45,6%
Źródło: GUS BDR Szczecin 2000-2005.
Struktura osób pracujących, czyli stosunek liczby kobiet do liczby męŜczyzn
pracujących w ciągu ostatnich sześciu lat przedstawia się niemal na podobnym poziomie,
jednakŜe z niewielkimi wahaniami. Nadal utrzymuje się przewaga liczby męŜczyzn wśród
osób pracujących. Wśród liczby kobiet pracujących widoczny jest spadek liczby tej grupy,
natomiast wśród męŜczyzn w ostatnim okresie zanotowano wzrost liczby osób pracujących.
PoniŜsza tabela przedstawia strukturę osób zatrudnionych w poszczególnych sektorach
( sektor rolniczy, przemysłowy i usługowy). Źródłem tych danych jest Bank Danych
Regionalnych, który tego typu badania prowadził do 2003 roku.
19
Tabela 9. Liczba osób pracujących według sektorów ekonomicznych.
2000
2001
2002
2003
sektor rolniczy
ogółem
udział % w ogólnej liczbie osób pracujących
męŜczyźni
kobiety
188
189
157
156
27,69%
26,00%
22,79%
25,12%
166
165
138
135
22
24
19
21
78
128
87
83
11,49%
17,61%
12,63%
13,37%
62
111
72
69
16
17
15
14
413
410
445
382
60,82%
56,40%
64,59%
61,51%
135
133
124
117
278
277
321
265
105
114
82
80
66
65
49
44
39
49
33
36
308
296
363
302
69
68
75
73
239
228
288
229
sektor przemysłowy
ogółem
męŜczyźni
kobiety
sektor usługowy razem
ogółem
męŜczyźni
kobiety
sektor usługowy - usługi rynkowe
ogółem
męŜczyźni
kobiety
sektor usługowy - usługi nierynkowe
ogółem
męŜczyźni
kobiety
Źródło: GUS BDR Szczecin 2000-2003.
20
Z powyŜszej tabeli wynika, iŜ liczba osób pracujących z roku na rok maleje, jednakŜe
struktura zatrudnienia utrzymuje się na podobnym poziomie. Z roku na rok maleje takŜe
udział sektora rolnego w strukturze sektorów ekonomicznych.
Ponad 66% ludności gminy to ludność w wieku produkcyjnym. Faktycznie jednak
notuje się stały spadek ludzi w wieku produkcyjnym. Współczynnik aktywności zawodowej
(liczba pracujących i bezrobotnych w stosunku do liczby ludności w wieku produkcyjnym)
wynosi ok. 37% i w ostatnich latach utrzymuje się tendencja spadkowa. Liczbę osób według
rodzaju zatrudnienia przedstawia tabela nr 10.
Według raportu z Monitoringu Rynku Pracy za pierwsze półrocze 2006 roku
Głównego Urzędu Statystycznego zakłada się, Ŝe w najbliŜszych latach w Polsce nastąpi
wzrost miejsc pracy w dwóch sektorach gospodarki:
•
w sektorze II (przemysł, budownictwo),
•
w sektorze III (usługi, gospodarka komunalna).
Wzrost liczby miejsc pracy w sektorze III będzie odpowiadać zakładanemu wzrostowi
standardu Ŝycia, rozwojowi turystyki i wypoczynku oraz wzrostowi znaczenia gmin w kraju
i w regionach.
Tabela 10. Osoby pracujące według głównego źródła utrzymania
Rodzaj zatrudnienia
ogółem
praca poza rolnictwem, najemna
praca poza rolnictwem, na rachunek własny lub z najmu
praca w rolnictwie
niezarobkowe źródło, emerytura
niezarobkowe źródło, renta
pozostałe niezarobkowe
Liczba osób
Udział męŜczyzn
w ogólnej liczbie
3088
50,29%
837
52,81%
87
73,56%
305
77,38%
585
46,15%
744
42,88%
530
41,89%
Źródło: NSP 2002.
Na obszarze gminy ok. 27 % mieszkańcόw utrzymywało się z pracy najemnej. Jedynie
dla 87 osób, co stanowi 2,8 % społeczeństwa, źrόdłem utrzymania jest praca na własny
rachunek. Z rolnictwa utrzymuje się 9,9 % mieszakńcόw gminy, natomiast dla aŜ
60 % społeczeństwa głόwnym źrόdłem finansowym egzystencji są niezarobkowe formy
dochodόw – w przewaŜającej większości renty i emerytury.
21
1.4. Gospodarka
Rolnictwo
Miasto i Gmina Drawno jest gminą miejsko-wiejską o charakterze leśnym i rolniczym.
Z uwagi na rolniczy charakter gminy, rolnictwo jako wiodąca gałąź stanowi obecnie
i w przyszłości o kierunku rozwoju gminy. Cechą wyróŜniającą wśród innych gmin regionu
jest bardzo wysoki udział uŜytków leśnych ( 67,83%).
Według danych powierzchnia gminy Drawno wynosi 32.040 ha, klasyfikacja gruntów gminy
przedstawia się następująco:
•
uŜytki rolne - ogółem zajmują 7.299 ha, w tym:
grunty orne – 5.784 ha;
łąki-880 ha;
pastwiska - 410 ha;
sady - 20 ha;
•
lasy – 21.733 ha;
•
pozostałe ogółem – 3.008 ha.
Tabela 11. Bonitacja gleb na terenie gminy Drawno.
klasy bonitacyjne
I
II
III
ha
0 165,1 506,3
udział
%
0
1,98
6,06
IIIa
IIIb
1445,6 781,6
17,3
9,35
IV
IVa
1470,7
1559,1
17,6
18,66
IVb
V
1600,4 808,6
19,16
9,68
VI
VIz
17,6
0
0,21
0
Źródło: Starostwo Powiatowe W Choszcznie.
PoniŜsza tabela przedstawia strukturę uŜytków gruntów na terenie Miasta i Gminy
Drawno.
22
Tabela 12. Struktura uŜytkowania gruntów na terenie Miasta i Gminy Drawno.
Rodzaje gruntów
Powierzchnia ogólna
UŜytki rolne
w tym:
grunty orne
sady
łąki trwałe
pastwiska trwałe
grunty rolne
zabudowane
grunty pod stawami
grunty pod rowami
UŜytki leśne
w tym:
lasy
grunty zadrzewione i
zakrzewione
Grunty zabudowane i
zurbanizowane
w tym:
tereny mieszkalne
tereny przemysłowe
inne tereny
zabudowane
tereny rekreacyjne
wypoczynkowe
tereny komunikacyjne
uŜytki kopalne
Wody
w tym:
powierzchniowe
płynące
powierzchniowe stojące
Tereny inne
w tym:
uŜytki ekologiczne
nieuŜytki
tereny róŜne
Powierzchnia ewidencyjna [ha]
Obszar
Teren Miasta
Razem
Wiejski
498
31542
32040
186
7113
7299
% w pow.
ogólnej
100
22,78
127
3
28
17
9
0
2
5657
13
852
393
144
2
52
5784
16
880
410
153
2
54
18,05
0,05
2,75
1,28
0,48
0,01
0,17
12
21721
21733
67,83
11
1
21693
26
21706
27
67,75
0,08
80
799
879
2,74
41
1
0
2
9
28
0
22
0
1
5
23
742
0
63
1
1
7
32
770
6
0,2
0
0
0,02
0,1
2,4
0,02
195
599
794
2,48
590
9
785
9
2,45
0,03
25
1312
1335
4,17
0
25
0
53
1066
193
53
1089
193
0,17
3,4
0,6
195
0
Źródło: Urząd Miejski w Drawnie 2007r.
Ogólna powierzchnia uŜytków rolnych Gminy Drawno wynosi 7299 ha, co stanowi
zaledwie 22,8% ogólnej powierzchni gruntów gminy. W strukturze wykorzystania
gruntów rolnych dość wysoki udział mają grunty orne, a następnie łąki trwałe i pastwiska
w ogólnej powierzchni uŜytków rolnych.
23
W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóŜ (80%) oraz roślin przemysłowych.
W strukturze produkcji zwierzęcej dominującym rodzajem hodowli jest trzoda chlewna.
Największym obiektem związanym z produkcją zwierzęcą jest ferma trzody chlewnej
naleŜąca do spółki Poldanor, która jest zlokalizowana w Chomętowie. Obiekt ten jest
przewidziany na 16 tys. zwierząt, jednakŜe zachodzi tutaj konflikt lokalizacyjny
w związku z umiejscowieniem tak duŜej fermy w strefie otuliny Drawieńskiego Parku
Narodowego oraz obszaru ochrony wód podziemnych.
W gospodarstwach indywidualnych hoduje się 492 sztuki bydła i 268 sztuk trzody
chlewnej.
Struktura
wielkości
indywidualnych
gospodarstw
rolnych
w
gminie
przedstawia poniŜsza tabela.
Tabela 13. Struktura wielkości gospodarstw rolnych.
Powierzchnia
Liczba
% udział w ogólnej liczbie
do 2 ha
381
40,7
od 2 do 5 ha
197
21,0
od 6 do 10 ha
131
14,0
od 11 do 20 ha
104
11,2
od 21 do 100 ha
84
9,0
od 100 do 500 ha
33
3,5
powyŜej 500 ha
6
0,6
936
100
RAZEM
Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Drawnie 2007 r.
Średnia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa rolnego wynosi ogółem 23,19 ha.
Na terenie gminy jest w sumie 936 gospodarstw.
Pozarolnicza działalność gospodarcza
Siłą ekonomiczną gospodarki gminy stanowi ok. 299 działających podmiotów
gospodarczych (zarejestrowanych przez statystykę). Według danych z grudnia 2005 roku
wśród nich 22 naleŜy do sektora publicznego, a 277 do sektora prywatnego.
Największymi pracodawcami na terenie gminy są instytucje publiczne i samorządowe
t.j. Nadleśnictwo, Drawieński Park Narodowy, Dom Pomocy Społecznej w Brzezinach,
24
Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Niemieńsku oraz Spółdzielnia Produkcyjna Rzecko –
zakład w Kiełpinie.
Wskaźnik nasycenia podmiotami gospodarczymi w gminie Drawno wynosi 54
podmioty na 1000 mieszkańców. Jest on dwukrotnie niŜszy od ogólnowojewódzkiego,
obejmując ponadto zwykle jednoosobowe podmioty. W zagospodarowaniu gminy dominuje
Miasto Drawno, w którym jedna trzecia ludności skupia 60 % podmiotów gospodarczych.
W strukturze działowej podmiotów na tle województwa, zaznacza się specyfika gospodarki
gminy. WyŜszy udział rolnictwa, a zdecydowanie niŜszy komunikacji, hoteli i restauracji.
Na terenie gminy dominuje działalność gospodarcza w zakresie: leśnictwa,
przetwórstwa drewna oraz usługi handlowe.
Struktura podmiotów gospodarczych w gminie Drawno według sekcji kształtuje się
następująco.
Tabela 14. Struktura podmiotów gospodarczych w 2005 r.
usługi gastronomiczne
4%
usługi budowlane
6%
10%
36%
transport
handel
2%
27%
15%
ZUL (Zakład Usług
Leśnych)
przemysł drzewny
pozostałe
Źródło: GUS, Bank Danych Regionalnych 2005 r.
W dziale przemysłu na obszarze gminy działają 32 podmioty. W większości są to
produkcyjno-usługowe
zakłady
rzemieślnicze
i
drobne
zakłady
przemysłowe
nieprzekraczające 20 miejsc pracy.
Działalnością sekcji budownictwa zajmują się na terenie gminy 22 podmioty
gospodarcze. Są to drobne zakłady usługowe, w większości jednoosobowe, prowadzące
szeroki wachlarz usług.
25
Ze względu na sąsiedztwo z otuliną Parku Narodowego niemoŜliwe jest powstanie
duŜych zakładów produkcyjnych.
Nowe miejsca pracy są tworzone głównie w firmach jednoosobowych lub rodzinnych.
Nowością jest prowadzenie odpłatnej działalności poŜytku publicznego przez
organizację pozarządową Stowarzyszenie Ludzi Bezrobotnych, gdzie zatrudnienie w roku
2005 znalazło- 15 osób.
1.5. Stan infrastruktury mieszkaniowej
Według danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego na koniec roku 2005
liczba osób przypadających na 1 mieszkanie w mieście Drawno jak i na wsi wynosi 3,06,
w województwie zaś 2,96. Liczba osób przypadających na 1 izbę kształtowała się następująco:
w mieście Drawno 0,81 i jest ona niŜsza niŜ w województwie, która zgodnie z danymi GUS
w 2005r. wynosiła 0,98%. Od 2003 średnio co roku jest oddawanych do uŜytku ok. 5 nowych
mieszkań - są to głównie domki jednorodzinne. Corocznie spada liczba mieszkań będących
własnością gminy. Potrzeby mieszkańców gminy w stosunku do mieszkań socjalnych są
niŜsze niŜ w województwie. Obecnie na liście rodzin oczekujących na mieszkanie socjalne na
terenie Gminy Drawno znajdują się 4 rodziny, co stanowi 0,2% ogólnej liczby rodzin.
Według danych GUS w 2005r. w województwie wskaźnik ten wynosił 3%.
Na koniec 2005 roku powierzchnia uŜytkowa mieszkań na 1 osobę wynosiła 20,91 m2,
i w stosunku do roku 2000 wzrosła jedynie o niecałe 2 m2, w województwie zaś wynosiła
22 m2. W chwili obecnej w sumie na liście rodzin starających się o przydział lokalu
mieszkaniowego znajdują się 22 rodziny. Na zaspokojenie istniejącego w gminie
zapotrzebowania na budownictwo komunalne nie ma jednak na razie środków w budŜecie
gminy.
Na terenie gminy Drawno charakterystyczna jest zabudowa wielorodzinna i jednorodzinna.
Mieszkania na terenie gminy są własnością głównie osób fizycznych, gminy oraz
spółdzielni mieszkaniowych i zakładów pracy tj.:
•
Drawieński Park Narodowy
(w mieście- 24 mieszkania, leśniczówka „Knieja” i mieszkanie na ulicy Kaliskiej
na wsi- 3 mieszkania, 13 leśniczówek),
•
Nadleśnictwo Drawno:
(w mieście- 30 mieszkań, na wsi- 35 obiektów).
26
Tabela 15. Liczba mieszkań według wyposaŜenia w 2005r.
Liczba
W
W mieście – w %
mieszkań
mieście
ogółu mieszkań
Na wsi
Na wsi – w %
ogółu mieszkań
mieszkania ogółem
1 796
822
100
974
100
wodociąg
1 706
801
97,4
905
92,9
1 433
706
86,5
727
74,6
łazienka
1 423
693
84,3
730
74,9
centralne ogrzewanie
1 052
558
494
108
108
67,9
13,1
50,7
0
ustęp spłukiwany
razem
gaz sieciowy
0
Źródło: GUS, Bank Danych Regionalnych 2005 r.
Tabela 16. Mieszkania zamieszkane wg wyposaŜenia w wodociąg i ustęp, łazienkę, ciepłą
wodę, gaz oraz rodzaj centralnego ogrzewania w 2002r.
Liczba
mieszkań
udział %
mieszkania ogółem
1643
100%
wodociąg razem
1579
96,10%
wodociąg z sieci
1 364
wodociąg lokalny
215
ustęp spłukiwany razem
1 347
81,98%
ustęp spłukiwany z odprowadzeniem do sieci
926
ustęp spłukiwany z odprowadzeniem do urządzenia lokalnego
421
bez wodociągu
64
3,89%
łazienka
1 345
81,86%
ciepła woda bieŜąca
1 188
72,31%
gaz z sieci
102
6,21%
gaz z butli
1 153
70,18%
CO zbiorowe
316
19,23%
CO indywidualne
687
41,81%
piece
626
38,10%
Źródło: GUS, Narodowy Spis Powszechny- Mieszkania 2002r.
Dane, które są przedstawione w powyŜszej tabeli od roku 2002, kiedy to Główny
Urząd Statystyczny zaczął umieszczać w Banku Danych Regionalnych tego typu informacje,
27
znacząco nie uległy zmianie. Wzrosła liczba mieszkań, jednakŜe udział procentowy mieszkań
wg w/w wyposaŜenia pozostał na podobnym poziomie.
1.6. Infrastruktura techniczna
Gospodarka ściekami
Komunalny Zakład Usługowo- Handlowy w Drawnie, obejmuje swoim działaniem
dwie miejscowości Drawno oraz Święciechów.
W mieście Drawno, długość sieci kanalizacyjnej wynosi 10.500 mb, gdzie podłączonych do
sieci jest 590 gospodarstw domowych.
W Święciechowie łączna długość sieci wynosi 2.960 mb, podłączonych do sieci są 102
gospodarstwa domowe.
Oczyszczalnie ścieków działające na terenie gminy Drawno zostały zestawione
w poniŜszej tabeli:
Tabela 17. Charakterystyka oczyszczalni ścieków w gminie.
Miejscowość
Drawno
Chomętowo
Niemieńsko
Niemieńsko
Zamek
Brzeziny
Rogoźnica
UŜytkownik
Typ
pozwolenie
Mech.-biol.
Przepust.
[m3/d]
700
KZUH
sp. z o.o.
Spółdzielnia
Mieszkaniowa
Urząd Miejski
Ośrodek
31.12.2016
Drawa
Mech.-biol.
45
31.08.2006
J. Dominikowo
26
26
DPS
Mech.-biol.
Osadnik
Imhoffa
korzeniowa
DPN
korzeniowa
1,68
30.04.2012
obecnie brak
pozwolenia
obecnie brak
pozwolenia
31.03.2006
36
Odbiornik
Słopica
Korytnica
Rów mel.
Wardynka
Drawa
Źródło: dane z Urzędu Miejskiego w Drawnie 2006 r.
Oczyszczalnia miejska w Drawnie jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczną
z redukcją związków biogennych. Ścieki z oczyszczalni oczyszczone są mechanicznie oraz
biologicznie z usuwaniem związków azotu i fosforu. Przy oczyszczaniu mechanicznym
wydzielane są większe ciała pływające lub wleczone cząstki ziarniste, zawiesiny łatwo
opadające oraz oleje i tłuszcze.
Oczyszczanie ścieków metodami biologicznymi polega na rozkładzie zanieczyszczeń
przy dominującym udziale mikroorganizmów i bakterii na kaŜdym etapie oczyszczania. W tym
celu w układzie utrzymuje się ich odpowiednią ilość oraz warunki niezbędne w ich procesach
Ŝyciowych (napowietrzanie, temperatura, odczyn).
28
Zgodnie z umową Spółki (100% własności Skarbu Gminy Drawno), inwestycje
w zakresie infrastruktury komunalnej realizowane są w powiązaniu z budŜetem gminy.
W 2007r. kontynuowana jest rozpoczęta w roku 2006 inwestycja polegająca na budowie
wodociągu wiejskiego w miejscowości śółwino. KZU-H samodzielnie finansowo realizuje
inwestycje w zakresie odnowienia sprzętu transportowego. W 2006 r. zakupiono naczepę
asenizacyjną o wartości 20 tys. zł. oraz w 2007r. zakupiony został samochód typu pogotowia
technicznego dla brygady remontowej za około 35 tys. zł.
Ponadto Zakład samodzielnie finansowo realizuje niewielkie (do 20 tys. zł.) inwestycje
likwidujące słabe punkty w istniejącej infrastrukturze wodociągowo-kanalizacyjnej.
Gospodarka odpadami
Zadania z zakresu gospodarki odpadami organizowane są i nadzorowane przez Urząd
Miejski w Drawnie.
Na terenie gminy Drawno podmiotem posiadającym zezwolenie na odbiór i transport
odpadów komunalnych i prowadzącym zbiórkę jest Komunalny Zakład Usługowo-Handlowy
Sp. z o.o. z Drawna oraz firma Rang Sells Sp. z o.o. z Nowego Kurowa.
Według uzyskanych danych w 2003 roku z terenu Miasta i Gminy Drawno zebrano
łącznie 958 Mg (megagramy) zmieszanych odpadów uznanych za komunalne. W skład
zebranych odpadów komunalnych zaliczono takŜe odpady uliczne i z terenów zieleni. Cała
masa zebranych odpadów została unieszkodliwiona na składowisku odpadów w m. Nowe
Kurowo.
Na terenie gminy prowadzona jest przez Stowarzyszenie Ludzi Bezrobotnych zbiórka
selektywna odpadów surowcowych, która polega na skupie surowców od osób
indywidualnych, zbiórce w ramach organizowanych konkursów, odbiorze ze sklepów oraz
segregacji odpadów zmieszanych. W jej wyniku zebrano w 2003 roku:
• makulatura – 9,293 Mg (megagramy);
• szkło białe – 7,674 Mg;
• szkło kolorowe – 2,755 Mg;
• tworzywa sztuczne – 1,633 Mg;
• puszki aluminiowe – 1,063 Mg.
Łącznie z terenu Miasta i Gminy Drawno zebrano 22,418 Mg odpadów surowcowych.
Surowce odbierane są przez Rethmann – Szczecin, która w 2004 roku równieŜ rozpoczęła
selektywną zbiórkę.
W sumie zebrano z terenu gminy 980,4 Mg odpadów uznanych za komunalne.
29
Na terenie gminy umieszczono 58 szt. pojemników do segregacji odpadów ( w tym 29
pojemników na terenach wiejskich), których właścicielami są Firma Remondis – 54
pojemniki oraz Komunalny Zakład Usługowo- Handlowy- 4 pojemniki.
Odpady wielkogabarytowe ( sprzęt AGD, TV, meble itp.), budowlane oraz
niebezpieczne są zbierane okresowo przez firmę REMONDIS i poddane procesowi odzysku
i recyklingu.
W wyniku funkcjonowania podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na terenie
gminy powstaje grupa odpadów zaliczanych do odpadów niebezpiecznych. Spośród
działających podmiotów 4 posiadają zezwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych
w ilości do 1,6703 Mg/rok odpadów niebezpiecznych. Są to przede wszystkim odpady
opakowaniowe, sorbenty, materiały filtracyjne i ubrania zanieczyszczone substancjami
niebezpiecznymi (grupa 15), odpady budowlane zawierające azbest (grupa 17) oraz lampy
fluorescencyjne (grupa 20).
Odpady zebrane w 2003 roku z terenu Miasta i Gminy Drawno do 31 sierpnia 2003
i składowane na składowisku w Rościnie zostały przetransportowane na składowisko w m.
Nowe Kurowo. Od 13 grudnia 2004 roku - zgodnie z zawartą umową ze Spółką Cywilną
Robót Publiczno-Drogowych L. Romańczuk, H. Kiepiel, J. Wesołowski z Mirosławca odpady z terenu miasta i gminy unieszkodliwiane są na składowisku odpadów w Mirosławcu.
Gmina ma opracowany Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Drawno na
lata 2004-2007 z perspektywą na lata 2008-2011
Zaopatrzenie w wodę
Poziom rozbudowy sieci wodociągowej na terenie gminy jest wysoki. Długość sieci
wodociągowej w gminie Drawno wynosi 36,9 km i obejmuje wszystkie większe
miejscowości (za wyjątkiem śółwina). W wielu miejscowościach stan sieci wodociągowej
jest dostateczny lub zły, brak jest niestety ewidencji kolektorów azbestowych.
Sieć wodociągowa składa się:
1. w mieście Drawno,
- ujęcie wody podziemnej
- 2 studnie głębinowe
Woda pitna odpowiada wymaganiom sanitarnym, wydajność eksploatacyjna studni-202
m3/godz.
2. ujęcia wiejskie w miejscowościach: Barnimie, Brzeziny, Dominikowo, Karpin,
Kiełpino, Konotop, Podegrodzie, Sieniawa, Święciechów, Zatom i Zdanów:
30
- ujęcia wody podziemnej
- ilość studni- 14
Woda pitna odpowiada wymaganiom sanitarnym, wydajność eksploatacyjna 520 m3/ godz.
Wody podziemne ujmowana są na terenie Miasta i Gminy z 26 ujęć. Ich łączna
wydajność wynosi 567 m3/h (13608 m3/d). Wg danych z Urzędu Gminy łączny pobór z ujęć
znajdujących się pod zarządem KZUH wynosi 524. Ujęcie wodne w Chomętowie
zaopatrujące głównie fermę trzody chlewnej oraz mieszkańców ma pobór wody na poziomie
588 m3 /d, z czego ok. 10% zuŜyte zostaje na potrzeby bytowe mieszkańców natomiast reszta
z tej objętości to najprawdopodobniej potrzeby fermy (potwierdza to odniesienie do
przeciętnych norm zuŜycia wody wg Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14
stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zuŜycia wody), i w większości
zostaje zagospodarowana rolniczo w formie gnojowicy.
Dobowe zuŜycie wody w gospodarstwach domowych na jedną osobę wynosi średnio 150
dam3, natomiast oszczędnie w granicach 108-113 dm3.
Elektroenergetyka
Gmina Drawno zasilana jest w energię elektryczną napięciem 15 kV z sieci energetyki
zawodowej liniami napowietrznymi ze stacji zlokalizowanych poza obszarem gminy
w miejscowościach Choszczno i Krzęcin.
Zaopatrzenie w energie elektryczną jest zadawalające w stosunku do aktualnych potrzeb.
Zaopatrzenie na ciepło i gaz
Miasto Drawno zostało zgazyfikowane w latach 1997-1999. W chwili bieŜącej gaz
z sieci jest dostępny w mieście Drawnie oraz jego koloniach. Gaz jest dostarczany do miasta
gazociągiem wysokiego ciśnienia relacji śółwino - Drawno o długości 8,7 km. Gmina
Drawno posiada koncepcję gazyfikacji, wg której zaopatrzenie w gaz przewidywane jest
we wszystkich miejscowościach.
Wg danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2002r.
podłączonych do sieci było 101 mieszkań stale zamieszkanych na 1606. Z gazu butlowanego
korzystało 1138 mieszkań stale zamieszkanych.
Gospodarka cieplna na potrzeby komunalne jest realizowana na terenie miasta przez
niewielkie kotłownie, w chwili bieŜącej w większości opalane gazem.
31
Komunikacja drogowa i kolejowa
Na terenie gminy Drawno istnieje sieć dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych
i gminnych. Przez północny teren gminy przebiega droga krajowa nr 10. Ma ona na terenie
gminy długość 9 km i przebiega przez wsie śółwino i Prostynia. Połączenie pomiędzy tym
szlakiem komunikacyjnym a miastem Drawno stanowi droga powiatowa nr 11256, na
odcinku Drawno - Święciechowo znajduje się ona w złym stanie technicznym.
Przez Drawno przebiega droga wojewódzka nr 175 relacji Drawsko Pomorskie –
Choszczno.
Drogi powiatowe stanowią sieć o długości 91,0 km z czego 2,0 km znajduje się
w granicach miasta. Powierzchnie twardą posiada około 75% dróg powiatowych, pozostałe to
drogi nie ulepszone. Łączna długość dróg gminnych wynosi 50,1 km, z tego w granicach
miasta 5,4 km. Drogi gruntowe stanowią 72% wśród dróg wiejskich.
Stan dróg tak powiatowych, jak i gminnych jest niezadowalający i wymaga duŜych
nakładów na remonty i modernizację. Gmina systematycznie prowadzi inwestycje drogowe
zgodnie z harmonogramem ustalonym w wieloletnim planie inwestycyjnym.
Przez teren gminy przebiega jedna czynna linia kolejowa. Jest to linia relacji Stargard
Szczeciński- Kalisz Pomorski (Szczecin – Bydgoszcz), jej znaczenie jest niewielkie. Ruch na
tej linii jest takŜe niewielki, lecz wystarczający dla potrzeb mieszkańców (na tej linii od
niedawna jeździ szynobus). Druga linia, przebiegająca przez Drawno i Kiełpino, nie jest
obecnie eksploatowana.
Telekomunikacja
Według obowiązującego prawodawstwa stacje bazowe telefonii komórkowej
zaliczane są do inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska i podlegają procedurze oceny
oddziaływania na środowisko (OOŚ), podczas której na kaŜdym etapie procesu
inwestycyjnego (decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, pozwolenie na
budowę, zmiana sposobu uŜytkowania) sporządzany powinien być raport o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko a inwestycja poddana do konsultacji społecznej.
Na terenie gminy Drawno zlokalizowane są źródła promieniowania niejonizującego
związanego z telefonią komórkową w miejscach wyszczególnionych w poniŜszej tabeli.
32
Tabela 18. Stacje telefonii komórkowej zlokalizowane na terenie gminy Drawno.
Dopuszczalny
Nazwa stacji
Lokalizacja
poziom emisji Rodzaj anteny
[W]
Stacja Bazowa Telefonii Komórkowej
PTC Era GSM
WieŜa telefonii komórkowej
Prostynia
900
Sektorowa
Nowa Korytnica
900
Sektorowa
900
Sektorowa
900
Sektorowa
900
Sektorowa
900
Sektorowa
Stacja Bazowa Telefonii Komórkowej Drawno
sieci PTC Plus GSM
ul. Kolejowa 7
sieci PTK Centertel
Ul. Kaliska
sieci PTC
Stacja Bazowa Telefonii Komórkowej
sieci PTC Plus GSM 43294
Ul. Leśników
śółwino Dz. 5/1
Stacja Bazowa Telefonii Komórkowej śółwino
PTC Era GSM
GSM 900 4548
Dz. 36/14
śółwino Dz. 82/3
900
900
Sektorowa kierunkowa
Sektorowa kierunkowa
Źródła danych: Starostwo Powiatowe, Urząd Miejski 2007.
Sieć telefonii komórkowej obejmuje swoim zasięgiem ok. 90 % terenu gminy.
Operatorzy telefonii komórkowej funkcjonujący na terenie gminy to: Era GSM, Plus GSM
i Orange (dawna Idea). Na terenie gminy znajdują się 4 stacje przekaźnikowe sieci
komórkowej.
W miejscowościach: Barnimie, Dominikowo i w Drawnie znajduje się łącznie 6 aparatów
samoinkasujących ( tzw. budek telefonicznych).
Według danych podanych przez Telekomunikacje S.A. co piąte gospodarstwo
domowe posiada dostęp do Internetu. KaŜda instytucja w mieście posiada stałe łącze do sieci
Internet.
W Gminnym Centrum Informacji, istnieje moŜliwość skorzystania z Internetu dla osób
nieposiadających łącza w domu.
W gminie funkcjonuje Urząd Pocztowy, który wykonuje standardowe usługi pocztowe.
33
Źródła emisji zanieczyszczeń
Gmina Drawno: jest gminą typowo leśno - rolniczą. Na terenie gminy brak jest
większych przemysłowych źródeł zanieczyszczeń. W kategorii zakładów produkujących
funkcjonują niewielkie zakłady rzemieślnicze, działające głównie w branŜy spoŜywczej,
piekarniczej i gastronomicznej. Tego typu działalność rozpatrywać naleŜy w kontekście
emisji niskiej.
Do źródeł niskiej emisji naleŜy zaliczyć przede wszystkim indywidualne posesje,
w których występuje opalanie węglowe, ciepłownie miałowo- węglowe, a takŜe mniejsze
zakłady produkcyjne oraz punkty usługowe i handlowe.
Źródłem emisji zanieczyszczeń na terenie Miasta i Gminy Drawno jest równieŜ ruch
samochodowy. Głównym źródłem emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych jest droga
wojewódzka nr 175, a w dalszej kolejności drogi powiatowe i gminne.
1.7. Infrastruktura społeczno-socjalna
Edukacja
Na terenie gminy funkcjonują trzy placówki oświatowe.
Do Szkoły Podstawowej w Drawnie uczęszcza w roku szkolnym 2006/2007 - 357 uczniów,
nad którymi pieczę sprawuje 29 nauczycieli.
Do Gimnazjum w Drawnie uczęszcza w tym samym roku szkolnym 261 uczniów,
zatrudnionych jest 23 pedagogów.
Uczniowie Gimnazjum kontynuują naukę w szkołach średnich głównie w Choszcznie
i Kaliszu Pom.
Natomiast do Przedszkola Miejskiego w Drawnie w roku szkolnym 2006/2007 uczęszcza 98
dzieci. Opiekę nad dziećmi sprawuje 5 nauczycieli. Przedszkolaki biorą udział w wielu
imprezach cyklicznych organizowanych przez przedszkole. Corocznie organizowane jest 16
imprez mających charakter cykliczny w tym np. Sprzątanie Świata, Święto Drzewa, Mikołajki,
Jasełka Noworoczne, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Ziemi, Dzień Mamy i Taty, Festyn
Rodzinny i Dzień Dziecka.
Uczniowie gminy Drawno mogą rozwijać swoje uzdolnienia w ramach zajęć
pozalekcyjnych w klubach sportowych oraz kołach przedmiotowych i zainteresowań, takich
jak: koła plastyczne, teatralne, SKS-y, koła informatyczne, matematyczne, polonistyczne,
historyczne oraz wiele innych.
34
Przy Drawieńskim Ośrodku Kultury organizowane są takŜe zajęcia popołudniowe dla
dzieci, młodzieŜy oraz osób dorosłych.
Wśród imprez organizowanych przez Szkołę Podstawową charakter cykliczny mają
m.in. Inauguracja Sportowego Roku Szkolnego, Tydzień Patrona Szkoły, Pasowanie
pierwszoklasistów na uczniów, Góra Grosza, Mikołajkowy turniej dla klas I-III, udział
w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, Pasowanie na Czytelnika, Dzień Matematyki,
Dzień Ziemi, Imieniny KsiąŜki oraz Majówka na Zamku.
Gimnazjum w Drawnie w ciągu roku szkolnego organizuje wiele imprez sportowych,
które mają głównie charakter międzyszkolny bądź powiatowy w tym biegi uliczne,
Powiatowy Konkurs Recytatorski oraz wiele innych.
Omawiając temat związany z edukacją warto takŜe spojrzeć na wydatki na oświatę:
Tabela 19. Zestawienie wydatków na oświatę w gminie w latach 2002-2005.
Rok
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Wysokość wydatków na oświatę (w zł.) Udział w wydatkach budŜetu gminy
3235818
40,97%
3600917
41,89%
3301116
39,10%
3215982
37,49%
4005988
41,19%
4084002
33,50%
Źródło: Roczne sprawozdania z wykonania wydatków budŜetowych.
Z powyŜszej tabeli wynika, iŜ nakłady na tę dziedzinę stopniowo rosną. Jest to
pozytywne zjawisko. Wydatki na jednego mieszkańca na oświatę i wychowanie w 2005 roku
wyniosły 755,46 zł i w stosunku do roku 2002 wzrosły o ok. 20%.
Sport
Ze względu na naturalne warunki do uprawiania aktywnego sportu, wypoczynku
i rekreacji, mieszkańcy i turyści mogą korzystać z bogatej bazy sportowej.
Na terenie gminy Drawno znajdują się:
•
boiska do piłki noŜnej w Drawnie i Barnimiu,
•
korty tenisowe w Drawnie (przy Stadionie Miejskim) i Zatomiu,
•
przystanie wodne w Drawnie – PTTK, Drawieńskiego Parku Narodowego, Polskiej
śeglugi Morskiej przy Szkole Podstawowej w Drawnie oraz prywatne, usytuowane
przy kwaterach turystycznych,
35
•
hala sportowa z widownią (Szkoła Podstawowa w Drawnie).
Na terenie gminy funkcjonują cztery kluby sportowe:
•
Miejski Klub Sportowy „Drawa” w Drawnie,
•
Ludowy Klub Sportowy „Świt” w Barnimie,
•
Uczniowski Klub Sportowy „Drawianka” w Drawnie,
•
Szkolny Klub śeglarski „Drawa” w Drawnie.
Wszystkie kluby są dotowane z budŜetu gminy i są odpowiedzialne za popularyzacje
sportu wśród mieszkańców gminy.
Kultura
Na terenie miasta funkcjonuje Drawieński Ośrodek Kultury. W nim odbywają się
lokalne imprezy, a takŜe zajęcia dla dzieci i młodzieŜy oraz dorosłych. Przy Ośrodku Kultury
działa sekcja plastyczna i teatralna, organizowane są zajęcia wokalne dla dzieci i młodzieŜy,
raz w tygodniu spotyka się zespół śpiewaczy dla dorosłych, działa młodzieŜowe studio
muzyczne, w którym dzieci i młodzieŜ uczą się gry na instrumentach, zespół instrumentalny,
brydŜ sportowy dla dorosłych oraz aerobik dla pań. W Ośrodku Kultury organizowane są
takŜe zajęcia warsztatowe w zaleŜności od zainteresowań, w tym rzeźba w kolorze, sianowije,
ozdoby z darów natury, taniec towarzyski, malowanie na szkle i inne. Kilka razy w roku
organizowane są wystawy i wernisaŜe przedstawiające prace wykonane podczas warsztatów.
Sztandarową imprezą o zasięgu ponadwojewódzkim organizowaną corocznie jest
„Piknik nad Drawą”. Impreza ta odbywa się w jeden z weekendów lipca, podczas którego
reprezentuje się wielu wykonawców z Polski.
W nowo wyremontowanej sali widowiskowo-kinowej w weekendy organizowane są
seanse filmowe, raz w miesiącu spotyka się Dyskusyjny Klub Filmowy, organizowane są
koncerty artystów polskich, przedstawienia teatralne, występy i lokalne uroczystości
rocznicowe.
Edukacja kulturalna prowadzona jest takŜe przez szkoły działające na terenie miasta
oraz w ramach zajęć pozalekcyjnych w pięciu świetlicach środowiskowych. W ramach
działań szkół organizowane są imprezy kulturalno - sportowe, liczne konkursy, dyskoteki, gry,
zabawy, przedstawienia, koncerty i wystawy oraz wiele konkursów edukacyjnych.
W
roku
szkolnym
2006/2007
do
wszystkich
świetlic
środowiskowych
zakwalifikowano 145 dzieci, z czego systematycznie uczęszczało 116 osób. W ramach
działań świetlic środowiskowych w Drawnie, Chomętowie, Dominikowie, Święciechowie
i Barnimiu w roku szkolnym dzieci biorą czynny udział w organizowaniu imprez
36
środowiskowych, przygotowują programy artystyczne, otrzymują pomoc w odrabianiu lekcji,
uczą się samoakceptacji, zasad funkcjonowania w grupie rówieśniczej, samodzielnego
rozwiązywania problemów i konfliktów, wzajemnej tolerancji oraz stosowania nabytych
umiejętności w Ŝyciu codziennym. Dodatkowo podczas ferii zimowych i w miesiącach
wakacyjnych organizowane były zajęcia profilaktyczno-wychowawcze, w tym nauka obsługi
komputera, gry świetlicowe, konkursy plastyczne, doskonalenie umiejętności manualnych
oraz gry i zabawy na powietrzu oraz wycieczki piesze.
Od kilku lat na terenie gminy mają siedzibę Koła Gospodyń Wiejskich, (m.in.
w Drawnie, Dominikowie, Bernimiu, Kiełpinie i Święciechowie, które czynnie uczestniczą
w Ŝyciu kulturalnym gminy Drawno. W 2006r. Koło Gospodyń Wiejskich w Drawnie było
organizatorem wielu imprez kulturalnych, w tym Dnia Babci i Dziadka, Dnia Kobiet, Dnia
Matki i Dziecka, Zabawy Andrzejkowej, Balu Sylwestrowego oraz „Choinki dla Dzieci”.
Podczas wakacji organizowane były przez Koło Gospodyń Wiejskich wycieczki nad morze
a wczesną jesienią wyjazdy rowerowe na grzybobranie.
SłuŜba zdrowia
Świadczenia zdrowotne na terenie gminy prowadzone są przez Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej „Eskulap”. Placówka świadczy następujące usługi:
•
podstawowa opieka zdrowotna,
•
usługi pielęgniarskie,
•
wizyty domowe,
•
poradnia „K”,
•
laboratorium (badania ogólne).
Okresowo, najczęściej w ramach Funduszu Zdrowia przyjmują lekarze określonych
specjalności, np.: ortopeda, diabetolog, ginekolog, itp. Niestety na terenie gminy nie ma
stomatologa. Świadczenia w zakresie hospitalizacji, usług specjalistycznych, szczegółowych
badań laboratoryjnych są realizowane w Choszcznie (25 km od Drawna).
Na terenie gminy funkcjonuje w Drawnie jedna apteka „Herba”.
Stan bezpieczeństwa
Przestępczość jest jednym z tych zjawisk patologii społecznych, które odciskają piętno
na funkcjonowaniu lokalnej społeczności. To „margines Ŝycia społecznego”, który ma wpływ
na formowanie się postaw i zachowań mieszkańców gminy Drawno.
37
Tabela 20. Liczba przestępstw w gminie Drawno.
3.
KradzieŜ z włamaniem
L.p. Kategoria przestępstw
Rozbój, kradzieŜ rozbójnicza,
1
wymuszenie rozbójnicze
2.
Bójki, pobicia
OGÓŁEM
do samochodów
do mieszkań
do piwnic
do altanek, domków
letniskowych
do obiektów
handlowych
do innych obiektów
2004
2005
2006
Razem
2
2
-
4
3
2
3
17
4
1
15
3
2
20
1
2
3
8
52
4
6
6
-
5
-
5
*
1
5
6
12
4
9
25
4.
KradzieŜ pojazdu
-
3
2
5
5.
Zabór pojazdu w celu
krótkotrwałego uŜycia
-
1
-
1
6.
Uszkodzenie mienia
2
4
5
11
7.
KradzieŜ cudzej rzeczy
24
24
28
76
RAZEM
48
51
58
157
* - kategoria w analizowanym okresie nie była monitorowana i brak jest danych w tym zakresie.
Źródło: dane statystyczne z Komendy Powiatowej Policji w Choszcznie.
Dane zawarte w powyŜszej tabeli przedstawiają ilość przestępstw z monitorowanych
kategorii, zaistniałych na terenie gminy Drawno w latach 2004-2006. ZauwaŜyć moŜna, iŜ
dominującymi kategoriami przestępstw są: kradzieŜe cudzej rzeczy – łącznie 76 zdarzeń
i kradzieŜe z włamaniem – łącznie 52 zdarzenia. Wśród kategorii kradzieŜy z włamaniem
dominowały włamania do obiektów innych, których odnotowano łącznie 25.
Na przestrzeni badanych lat widoczny jest niewielki, stały wzrost liczby przestępstw.
Według danych Komendy Powiatowej Policji w Choszcznie w analizowanym okresie
liczba nieletnich sprawców czynów karalnych utrzymywała się na zbliŜonym poziomie
i oscylowała w granicach 4-5 nieletnich w ciągu roku. ZauwaŜyć moŜna, iŜ w roku 2006
ujawniono największą ilość nieletnich sprawców czynów karalnych przypisując im najwyŜszą
ilość czynów karalnych odnotowanych w okresie lat 2004-2006. Dominującą kategorią
przestępstw popełnianych przez nieletnich były kradzieŜe z włamaniami – 6 oraz czyny
karalne wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – 4. Szczegółowe informacje dot.
kategorii przestępstw popełnianych przez nieletnich przedstawia poniŜsza tabela.
38
Tabela 21. Liczba przestępstw wśród nieletnich w gminie Drawno.
2004
2005
2006
Ilość
nieletnich
Ilość
czynów
Ilość
nieletnich
Ilość
czynów
Ilość
nieletnich
Ilość
czynów
1
1
1
1
-
-
1
3
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
-
-
1
1
-
-
Narkotykowe
1
1
-
-
1
3
Nietrzeźwy
kierujący
-
-
-
-
1
1
RAZEM
4
6
4
4
5
7
Pobicia
KradzieŜe z
włamaniem
KradzieŜe
Zniszczenie
mienia
W gminie Drawno miały miejsce takŜe wykroczenia. W badanym okresie występuje
nagły wzrost ilości ujawnionych czynów od 2005 roku, co jest spowodowane faktem, iŜ
w tym okresie monitorowano równieŜ wykroczenia zakończone środkiem w postaci
pouczenia, oraz objęto kontrolą kategorię wykroczeń dotyczących wykroczeń innych.
PoniŜsza tabela przedstawia liczbę wykroczeń w poszczególnych latach według kategorii
wykroczenia.
Tabela 22. Liczba wykroczeń w gminie Drawno.
Lp.
Kategoria wykroczenia
2004
2005
2006
1
Przeciwko porządkowi i spokojowi
publicznemu
8
53
56
2
3
4
Przeciwko bezp. osób i mienia
Przeciwko osobie
Przeciwko mieniu
3
18
13
4
15
3
5
Przeciwko obyczajności publicznej
1
52
10
6
Przeciwko urządzeniom uŜyteczności
publicznej
1
26
22
7
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi
1
108
73
8
Pozostałe wykroczenia
*
116
159
32
372
338
RAZEM
* - kategoria w analizowanym okresie nie była monitorowana i brak jest danych w tym zakresie.
39
Na podstawie przedstawionych danych zauwaŜyć moŜna, Ŝe najwięcej wykroczeń
odnotowano z kategorii „pozostałe”, do których zalicza się wszystkie wykroczenia nie ujęte
w wierszach 1-7, w tym wykroczenia w ruchu drogowym. Wykroczeń tych odnotowano
w całym analizowanym okresie łącznie 275. Kolejnymi dominującymi kategoriami były
wykroczenia wynikające z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (art. 43` - spoŜywanie alkoholu w miejscu publicznym), których odnotowano
łącznie 182 oraz wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, których
odnotowano łącznie 117.
Obszarami na terenie Drawna, gdzie jest dokonywana największa liczba przestępstw
są trzy miejscowości Drawno, Borowiec i Dominikowo. W samym Drawnie najczęściej
dochodzi do kradzieŜy, kradzieŜy z włamaniem, sprzedaŜy narkotyków oraz bójek i pobić.
TakŜe w Drawnie na terenach ogródków działkowych najczęściej dokonywane są włamania
do altanek oraz kradzieŜe mienia. W miejscowości Borowiec natomiast najczęściej dochodzi
do kradzieŜy samochodów, a w Dominikowie, gdzie usytuowane są domki letniskowe
najczęściej dokonywane są kradzieŜe z włamaniami i kradzieŜe z posesji.
Posterunek Policji w Drawnie najwięcej przestępstw odnotowuje w sezonie letnim, wówczas,
gdy na teren gminy przybywają turyści z terenu całego kraju, jak równieŜ z zagranicy.
Podsumowując, Gmina Drawno jest jedną z szczęściu gmin Powiatu Choszczeńskiego
i na podstawie prowadzonych przez Komendę Powiatową Policji w Choszcznie analiz stanu
bezpieczeństwa i porządku publicznego stwierdzić naleŜy, iŜ gmina ta jest jedną ze
„spokojniejszych” gmin, gdzie istnieje jedno z niŜszych zagroŜeń zdarzeniami przestępczymi.
1.8. Stan środowiska naturalnego
Gmina Drawno jest gminą typowo leśno-rolniczą. Ponad 68% jej powierzchni zajmują
uŜytki leśne a ok.23% rolne, w związku z czym na przewaŜającym obszarze występuje
krajobraz leśny.
W krajobrazie gminy dominuje krajobraz młodogracjalny z duŜą ilością zagłębień
bezodpływowych i jezior związanych z procesem zanikania okresu lodowcowego, dawne
rynny odpływowe wód lodowcowych oraz zagłębienia zajęły liczne zbiorniki wodne, które
podnoszą piękno krajobrazu.
Warunki klimatyczne są typowe dla północno zachodniej Polski. Panuje tu klimat
umiarkowany o najwyraźniejszych w kraju cechach morskich. Znaczny wpływ na lokalny
klimat gminy Drawno mają rozległe kompleksy leśne Puszczy Drawskiej. Na obszarach
40
leśnych zimą śnieg leŜy znacznie dłuŜej, a drogi są trudniej przejezdne, niŜ na terenach
rolniczych odległych o zaledwie kilkanaście kilometrów. Wyraźne zmiany mikroklimatu
zachodzą takŜe w obrębie dolin rzecznych.
Dominującą jednostką w krajobrazie jest Równina Drawska. Ma ona formę szerokiego
pasa piasków glacifluwialnych (powstałych na skutek działania wód polodowcowych),
ciągnących się wzdłuŜ doliny Drawy, na wschód od Pojezierza Choszczeńskiego
i Dobiegniewskiego.
Gmina Drawno naleŜy w przewaŜającej części do zlewni Drawy oraz w mniejszym
stopniu do zlewni Wardynki będącego dopływem Iny. Główne cieki gminy to Drawa,
Głęboka, Bagnica I, Bagnica II, Sitna, Słopica, Korytnica i Wardynka. Na terenie gminy
znajduje się 12 jezior o pow. powyŜej 1 ha o łącznej powierzchni ok. 614 ha. Miasto Drawno
połoŜone nad jeziorem GraŜyna i Adamowo. Są to największe zbiorniki wodne powstałe na
rzece Drawie na terenie gminy.
Na terenie gminy Drawno dominują siedliska kwaśnych dąbrów, lasów bukowych
i grądów. Są one związane z glebami brunatnymi i rdzawymi. Znaczny obszar zajmują
siedliska łęgów olsowych i olsów w związku z znacznymi terenami znajdującymi się w strefie
oddziaływania rzek i jezior.
Lasy i grunty leśne zajmują w gminie obszar 21733 ha, co stanowi 67,8% lesistości. Jest to
wynik znacznie powyŜej średniej krajowej i wojewódzkiej.
Na terenie gminy Drawno znajduje się fragment parku (Drawieński Park Narodowy),
który zajmuje powierzchnię 1 903,42 ha. Jest to część parku obejmująca odcinek doliny rzeki
Drawy od jeziora GraŜyna-Adamowo w Drawnie do lasów między szosami Zatom – Radecin
i Bogdanka – Głusko. Na terenie gminy znajduje się 10 uŜytków ekologicznych oraz 21
pomników przyrody.
Na obszarze gminy Drawno połoŜone są częściowo trzy obszary chronionego
krajobrazu: „Choszczno – Drawno”, „Bierzwnik” i „Korytnica rzeka”.
Na terenie Miasta i Gminy Drawno brak jest zabytków o unikatowym charakterze,
jednak zostało zachowanych wiele cennych obiektów zabytkowych o charakterze obronnym,
sakralnym, dworskim, oraz związanych z budownictwem ludowe. Do najcenniejszych
zabytków,
pochodzących
z
róŜnych
okresów
historycznych,
naleŜy
m.in.
wczesnośredniowieczne grodzisko nad Drawą, grodzisko i ruiny zamku z XIV wieku, układ
urbanistyczny miasta, wsie folwarczne z XVIII – XIX wieku, kościoły, pamiątkowy głaz
niemieckich mieszkańców Drawna, Folwarki, zespól dworsko – parkowy z początków
XIX w. oraz pałac myśliwski z początku XX w.
41
1.9. Turystyka
Walory przyrodniczo - krajobrazowe oraz baza turystyczna, równieŜ agroturystyczna
stwarzają doskonałe warunki do czynnego wypoczynku w lesie i nad wodą, do uprawiania
róŜnych form turystyki: pieszej, rowerowej, sportów wodnych, wędkarstwa, wycieczek,
turystyki weekendowej i pobytowej. Turystyka ma do dyspozycji około 77 km znakomitych
szlaków pieszych i rowerowych oraz 58 km odcinek Drawy (teren gminy i Drawieńskiego
Parku Narodowego) udostępniony spływowiczom.
Przez cały rok działa Punkt Informacji Turystycznej oraz przystań wodna
z wypoŜyczalnią sprzętu turystycznego.
Baza noclegowa ma przewaŜnie charakter prywatnych kwater, domków kempingowych i pól
namiotowych. Dla grup zorganizowanych usługi kwaterunkowe świadczą takŜe placówki
szkolne. Na terenie gminy znajduje się ok. 1300 miejsc noclegowych o róŜnym standardzie.
Nie jest prowadzona ewidencja ilości turystów odwiedzających gminę. Wymierną
liczbę turystów moŜna określić jedynie na podstawie wydawanych pozwoleń na spływ przez
teren Drawieńskiego Parku Narodowego. W roku 2005 DPN, odwiedziło 13692 osoby w tym
10187 kajakarzy.
1.10. Gmina na tle innych gmin powiatu
Gmina Drawno jest jedną z sześciu gmin powiatu choszczeńskiego. Profil społeczno –
gospodarczy gminy pozostaje zbliŜony do pozostałych gmin powiatu choszczeńskiego.
Porównaniu zostały poddane następujące dane dotyczące struktury uŜytkowania gruntów,
charakteru aktywności gospodarczej mieszkańców oraz ich struktury wiekowej.
Struktura wiekowa mieszkańców Gminy Drawno przedstawia się podobnie
w porównaniu do danych z sąsiednich gmin powiatu choszczeńskiego. JednakŜe w badanej
gminie najkorzystniej przedstawia się udział osób w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym
na tle sąsiednich gmin. JednakŜe moŜna się spodziewać, iŜ w najbliŜszych latach na skutek
starzenia się społeczeństwa wzrośnie o kilka procent udział osób w wieku poprodukcyjnym.
W porównaniu z województwem zachodniopomorskim struktura ta przedstawia się
korzystniej.
42
Tabela 23. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w powiecie
i województwie.
Jednostka
administracyjna
Wiek
Wiek
Wiek
przedprodukcyjny
produkcyjny
poprodukcyjny
Gmina Bierzwnik
22,5%
61,5%
16,0%
Gmina Drawno
22,0%
67,0%
11,0%
22%
65,3%
12,7%
Gmina Krzęcin
24,7%
61,7%
13,6%
Gmina Pełczyce
23,7%
62,0%
14,4%
Gmina Recz
24,0%
63,4%
12,6%
23,6%
63,2%
13,2%
województwo
21,1%
65,1%
13,9%
21,2%
63,5%
15,3%
Gmina Choszczno
Zachodniopomorskie
Polska
Źródło: GUS Szczecin 2005.
Bezrobocie w Gminie Drawno jest wyŜsze niŜ w całym Powiecie Choszczeńskim,
jednakŜe jedno z niŜszych w porównaniu do sąsiednich gmin. Poziom bezrobocia
w poszczególnym gminach i w województwie przedstawia poniŜsza tabela.
Tabela 24. Poziom bezrobocia gminy Drawno na tle innych gmin powiatu choszczeńskiego
i woj. zachodniopomorskiego ( stan na grudzień 2006r.)
ogółem
w tym kobiet
wskaźnik bezrobocia
Gmina Bierzwnik
519
299
17,4%
Gmina Choszczno
1683
963
11,6%
Gmina Drawno
521
304
15,5%
Gmina Krzęcin
394
201
16,6%
Gmina Pełczyce
842
471
16,4%
Gmina Recz
678
403
18,6%
4637
2641
14,5%
138866
78546
12,6%
woj. zachodniopomorskie
Źródło : Wojewódzki Urząd Pracy, Bezrobocie wg gmin 2006.
Pomiędzy niektórymi gminami powiatu zachodzą dosyć istotne róŜnice w poziomie
bezrobocia. I tak na przykład w Gminie Choszczno gdzie notuje się najniŜszy wskaźnik
43
bezrobocia, występuje ono na poziomie 11,6 %. W Gminach Recz i Bierzwnik natomiast,
wskaźnik bezrobocia występuje na poziomie 18,6% i 17,4 %, gdzie jest najwyŜszy
w powiecie. Sytuacja na rynku pracy duŜo lepiej wygląda na tle całego województwa
zachodniopomorskiego, gdzie poziom bezrobocia w grudniu 2006 roku wynosił 12,6 %.
Bezrobocie w województwie zachodniopomorskim było niŜsze w tym czasie od stopy
bezrobocia w skali całego kraju.
Podobnie dla całego regionu przedstawia się sytuacja z bezrobociem wśród kobiet.
Zarówno na poziomie gminy, powiatu i województwa, udział bezrobotnych kobiet wśród
całej populacji bezrobotnych jest podobny. Bezrobotnych kobiet jest za kaŜdym razem więcej.
RównieŜ w skali całego kraju bezrobotnych kobiet było więcej niŜ męŜczyzn, proporcje te
przedstawiają się na podobnych poziomach.
Następne dane jakie zostały poddane porównaniu dot. struktury uŜytków rolnych
i lasów.
Tabela 25. Struktura uŜytków rolnych i lasów w powiecie choszczeńskim.
uŜytki rolne
ogółem
grunty
Lasy
sady
łąki
grunty
pastwiska
i nieuŜytki
orne
Gmina
pozostałe
34,56%
26,32%
0,06%
6,09%
2,09%
57,17%
8,27%
69,86%
58,75%
0,27%
7,11%
3,73%
15,28%
14,86%
22,14%
18,02%
0,06%
2,79%
1,27%
69,11%
8,75%
65,85%
59,78%
0,11%
3,44%
2,52%
22,43%
11,72%
70,84%
63,04%
0,25%
4,48%
3,07%
18,93%
10,23%
59,08%
47,94%
0,05%
6,41%
4,68%
34,49%
6,43%
Bierzwnik
Gmina
Choszczno
Gmina
Drawno
Gmina
Krzęcin
Gmina
Pełczyce
Gmina
Recz
Źródło: GUS, BDR 2005.
Według powyŜszej tabeli struktura uŜytków rolnych w poszczególnych gminach
powiatu choszczeńskiego przedstawia się podobnie. Gmina Drawno jest specyficzną gminą ze
względu na przynaleŜność większości terenów do Drawieńskiego Parku Narodowego. Gmina
44
Drawno jest gminą takŜe o charakterze rolniczym. Powierzchnia sadów, łąk i pastwisk oraz
lasów i pozostałych gruntów i nieuŜytków plasuje się na najniŜszych poziomach w powiecie.
Strukturę gospodarki narodowej na tle innych gmin powiatu choszczeńskiego
Tabela 26. Struktura gospodarki narodowej w powiecie choszczeńskim.
Ogółem
Rolnictwo
Rybactwo
Przetwórstwo
przemysłowe
Zaopatrywanie w
energię elektryczną,
gaz i wodę
Budownictwo
Handel
Hotele i restauracje
Transport,
gospodarka
magazynowa
Pośrednictwo
finansowe
Obsługa
nieruchomości
Administracja
publiczna
Edukacja
Ochrona zdrowia
Działalność usługowa
komunalna,
społeczna
Gmina
Bierzwnik
295–100%
13,58%
0%
Gmina
Choszczno
1962-100%
3,11%
0,10%
Gmina
Drawno
299-100%
16,96%
0%
Gmina
Krzęcin
147-100%
12,24%
0%
Gmina
Pełczyce
415-100%
7,95%
0,24%
Gmina
Recz
329-100%
7,59%
0,30%
18,31%
9,48%
10,70%
9,52%
10,60%
9,73%
0%
0,15%
0%
0%
0%
0,30%
10,17%
24,41%
3,05%
9,17%
30,07%
3,21%
7,36%
26,42%
4,01%
8,84%
31,97%
4,08%
9,16%
23,37%
3,37%
14,59%
26,75%
3,65%
6,78%
4,84%
5,02%
5,44%
2,65%
2,73%
1,69%
3,31%
1,67%
2,04%
2,65%
2,43%
8,14%
19,47%
11,71%
9,52%
24,82%
18,23%
2,71%
1,43%
2,01%
4,76%
2,17%
1,21%
2,71%
2,03%
2,96%
5,96%
4,50%
3,35%
3,40%
1,36%
2,89%
3,61%
1,82%
3,95%
6,44%
6,73%
7,02%
6,80%
6,51%
6,69%
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych, GUS Szczecin 2005.
Według danych liczba przedsiębiorstw istniejących na terenie gminy Drawno jest
jedną z mniejszych w powiecie. Struktura gospodarstw narodowych jednakŜe przedstawia się
podobnie jak w pozostałych gminach.
45
1.11. Pomoc społeczna w aspekcie występujących problemów
społecznych w gminie Drawno
Codziennemu Ŝyciu towarzyszą liczne problemy, które swoim zasięgiem obejmują
coraz większą grupę ludzi i coraz młodsze pokolenie. Zmuszają one część społeczności do
szukania róŜnych form pomocy, w tym korzystania z pomocy Miejsko-Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej, który realizuje w imieniu gminy zadania z zakresu pomocy społecznej
określonej w ustawie oraz statucie M-GOPS.
Celem działania Ośrodka jest rozpoznawanie i zaspakajanie niezbędnych potrzeb
Ŝyciowych osób i rodzin wymagających pomocy, organizowanie wynikających z tego
rozpoznania zadań, a takŜe inspirowanie działalności innych sił społecznych, działających
w sferze pomocy społecznej w celu doprowadzenia do Ŝyciowego usamodzielnienia osób
i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Jednym z najwaŜniejszych zadań pełnionych przez M-GOPS jest praca socjalna, czyli
działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub
odzyskiwaniu
zdolności
do
funkcjonowania
w
społeczeństwie
poprzez
pełnienie
odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi. Ilość
osób korzystających z Ośrodka w latach 2004-2006 przedstawia tabela nr 27.
Za realizację zadań z zakresu pomocy społecznej na terenie gminy odpowiedzialny
jest M-GOPS. Do jego zakresu obowiązków naleŜy:
o prowadzenie diagnostyki jednostkowej i środowiskowej;
o bezpośrednie i pośrednie udzielanie świadczeń (w tym organizowanie opieki
i usług domowych);
o współpraca z organizacjami i instytucjami, a zwłaszcza z samorządem lokalnym;
o aktywizowanie środowiska lokalnego.
Tabela 27. Liczba osób korzystająca z pomocy Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w latach 2004 – 2006.
Rok
Liczba podań lub wniosków złoŜonych o
przyznanie pomocy społecznej
2004
2005
2006
1850
1414
1143
Źródło : opracowanie na podstawie danych z MGOPS w Drawnie.
Gminę Drawno na dzień 31.12.2006 r. zamieszkiwało 5 502 osób w tym 2508
w samym mieście. Do dnia 31.12.2006r. wpłynęło do Ośrodka 1143 podań lub wniosków
46
o pomoc społeczną, co stanowi 20,7% w stosunku do ogólnej liczby mieszkańców. Tabela
świadczy o spadku liczby osób objętych pomocą na przestrzeni ostatnich trzech lat na terenie
gminy Drawno. W 2004r. ok. 33% ogólnej liczby mieszkańców korzystało z pomocy Ośrodka.
Tendencja ta wskazuje znaczne zmniejszenie się liczby osób objętych pomocą
w roku 2005 w porównaniu do roku wcześniejszego (z 1805 do 1414, tj. o 436). Referat
świadczeń rodzinnych zarejestrował od września do grudnia 2006 r. – 560 wniosków
o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz 42 wnioski o przyznanie zaliczki alimentacyjnej.
Powody udzielenia pomocy społecznej przedstawia poniŜsza tabela.
Tabela 28. Powody przyznania pomocy (liczba rodzin).
Powód trudnej sytuacji Ŝyciowej
2004
2005
2006
Ubóstwo
399
297
457
Potrzeby ochrony macierzyństwa
18
-
25
Bezdomność
2
3
2
Bezrobocie
278
205
172
Niepełnosprawność
75
83
100
Długotrwała lub cięŜka choroba
55
44
51
Bezradność w sprawach opiekuńczo - 19
51
71
wychowawczych
i
prowadzenia
gosp.
domowego
Przemoc w rodzinie
-
3
3
Alkoholizm
27
12
12
1
-
2
-
Trudności w przystosowaniu do Ŝycia po 3
opuszczeniu zakładu karnego
Sytuacja kryzysowa
-
Źródło : opracowanie na podstawie danych z MGOPS w Drawnie.
Głównym powodem przyznania pomocy społecznej jest przede wszystkim ubóstwo
i bezrobocie. Brak zatrudnienia, który nie jest tylko indywidualnym problemem człowieka
nim dotkniętego, ale niewątpliwie wpływa na Ŝycie i funkcjonowanie całej rodziny, jest
źródłem problemów i patologii. W miarę przedłuŜania się okresu pozostawania bez pracy
problemy te narastają i rodzą się kolejne, takie jak ubóstwo, frustracje, izolacje, bezradność
Ŝyciowa. Równie waŜnymi powodami przyznawania pomocy są niepełnosprawność,
długotrwała choroba, alkoholizm oraz bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzenia gospodarstwa domowego.
47
Na realizację przyznawania i wydawania zasiłków celowych Miejsko-Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej otrzymuje środki finansowe z budŜetu gminy, które przeznacza
się m.in. na częściowe pokrycie kosztów leczenia i leków, doŜywianie uczniów,
dofinansowanie zakupu opału i odzieŜy oraz niezbędnych przedmiotów uŜytku domowego,
drobnych napraw i remontów w mieszkaniu a takŜe kosztów pogrzebu.
W roku 2006, na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 luty 2006 r.
z uwagi na sytuację osobistą lub rodzinną, przyznana została pomoc w formie zasiłku
celowego z przeznaczeniem na zakup posiłku lub Ŝywności „Pomoc państwa w zakresie
doŜywiania”. Rzeczywista liczba osób objęta programem wniosła 552 w tym na wsi 326.
Koszt jednego posiłku średnio wyniósł – 2.30 zł. (na początku roku) a od października 2006
wzrósł do 3,00 zł.
Szczególne wsparcie ze strony M-GOPS kierowane jest do dzieci uczących się na
terenie gminy. W Gminie Drawno realizowany jest rządowy program “Posiłek dla
potrzebujących”. Celem programu jest ograniczenie zjawiska głodu i niedoŜywienia
w szczególności wśród dzieci i młodzieŜy. W roku 2006 wydano 45 988 posiłków (szkoła
i przedszkole) dla ogółem 318 dzieci z tego 191 to dzieci mieszkające na wsi, na łączną kwotę
107 700,00 zł. Wszystkie dzieci otrzymują posiłki przygotowywane przez stołówki placówek
oświatowych. W ramach pomocy Ŝywnościowej na terenie gminy realizowany jest takŜe
program „Dostarczanie Ŝywności dla najuboŜszej ludności Unii Europejskiej”. W 2006 r.
M-GOPS otrzymał ryŜ, mleko 3,2%-karton, makaron, mąkę, ser topiony i twardy. Wsparcie
rzeczowe z zewnątrz i rozmiar udzielanej pomocy przy istniejących potrzebach jest znikomy
i nie zabezpiecza w pełni wszystkich potrzeb.
W strukturach Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Drawnie znajduje
się Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób niepełnosprawnych intelektualnie.
Na terenie gminy corocznie realizowany jest Gminny Program Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminny Program Przeciwdziałania
Narkomanii, za których opracowanie i realizację odpowiedzialna jest Miejsko-Gminna
Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Pełnomocnik Burmistrza ds.
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
W związku z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Gospodarki z dnia 25.10.2005 r.
zostaje przekazany nowy instrument rynku pracy jakim są prace społecznie uŜyteczne.
W pracach tych mogły brać udział osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku i korzystające ze
świadczeń pomocy społecznej. Zatrudnione osoby miały przepracować do 10 godz.
48
tygodniowo za około 6 zł za godzinę pracy. Na terenie gminy skorzystało z tej formy
zatrudnienia ok. 48 osób.
Tabela 29. Wykorzystanie środków finansowych przez M-GOPS w Drawnie w 2006 roku.
Środki finansowe przeznaczone na własnych
zleconych
Razem
realizację zadań
rodzinne
7 963,00 zł.
1.708 335,00 zł.
1.716 298,00 zł.
-
14 765,20 zł.
14 765,20 zł.
zasiłki stałe
29 000,00 zł.
175 611,00 zł.
204 611,00 zł.
zasiłki celowe
11 919,00 zł.
54 556,00 zł.
66 475,00 zł.
środki z funduszu p/alkoholowego z
przeznaczeniem na doŜywianie
dzieci
doŜywianie, dotacja celowa z
11 770,00 zł.
-
11 770,00 zł.
103 230,00 zł.
-
103 230,00 zł.
dodatki mieszkaniowe
260 755,00 zł.
-
260 755,00 zł.
utrzymanie M-GOPS
287 096,00 zł.
-
287 096,00 zł.
23 840,00 zł.
33 000,00 zł.
56 840,00 zł.
-
54 000,00 zł.
54 000,00 zł.
735 573,00 zł.
2 040 267,20 zł.
2.775 840,20 zł.
6,00 %
16,77 %
22,77 %
świadczenia
i
ubezpieczenia społeczne
zasiłki zdrowotne
rezerwy celowej - Szczecin
specjalistyczne usługi opiekuńcze
Środowiskowy Dom Samopomocy
RAZEM
Procentowy
udział
w
budŜecie
gminy
Źródło: dane M-GOPS w Drawnie.
49
2. Diagnoza i analiza problemów społecznych
2.1. Ubóstwo
Zasadniczy problem – ubóstwo, określane jest jako stan, w którym jednostce, czy
grupie społecznej brakuje środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Jest warunkiem,
który uprawnia do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej. Zjawisko to ma wiele
przyczyn, które nie zawsze da się jasno wyodrębnić. MoŜe ono być spowodowane
bezrobociem,
czy niepełnosprawnością,
ale
takŜe
biernością
Ŝyciową
i
brakiem
odpowiedzialności za własną rodzinę. Dodatkowo uwzględnić tu naleŜy złą sytuację
majątkową osoby lub rodziny. Wczesne wykrywanie i docieranie do rodzin czy osób
znajdujących się na skraju ubóstwa, a później intensywna praca socjalna przyczynia się do
zapobiegania utrwalaniu się postaw bierności bądź roszczeniowości.
Ubóstwo jest głównym powodem przyznawania pomocy przez Ośrodek Pomocy
Społecznej. Obecnie liczba rodzin korzystających z pomocy M-GOPS z powodu ubóstwa
drastycznie wzrosła, w stosunku do 2004 r. o 15% a w stosunku do 2005r. o 54% (co
przedstawia tabela nr 28).
2.2. Bezdomność
Według danych posiadanych przez M-GOPS w Drawnie, bezdomność na terenie
gminy nie jest zjawiskiem występującym na duŜą skale. W 2006 roku z pomocy Ośrodka
skorzystały 3 rodziny, którym owa pomoc została udzielona z przyczyny bezdomności.
Wciągu ostatnich trzech lat liczba osób korzystających z pomocy społecznej z tego powodu
utrzymuje się tym podobnym poziomie.
Na terenie gminy nie działa Ŝadne schronisko dla bezdomnych.
2.3. Bezrobocie
Wśród wszystkich problemów społecznych występujących w obecnej polskiej
rzeczywistości, bezrobocie wydaje się być najpowaŜniejszym. Nie inaczej jest na terenie
Gminy Drawno. Bezrobocie dotyka duŜej liczby mieszkańców gminy korzystających
z pomocy społecznej (20% rodzin)
Bezrobocie powoduje, iŜ standard Ŝycia wielu ludzi stale się obniŜa i poszerza się
obszar patologii społecznej. Pozbawienie pracy – przejście na zasiłek lub jego utrata-
50
prowadzi do korzystania z pomocy społecznej, a to z kolei prowadzi do ubóstwa ze
wszystkimi jego konsekwencjami. Ma ono negatywny wpływ na ekonomiczną funkcję
rodziny, ale teŜ na sferę psychiki. Powoduje jej szybką degradację, potęguje biedę i rozszerza
sferę ubóstwa. Bezrobocie burzy klimat Ŝycia rodzinnego. Wpływa destrukcyjnie na pełnienie
przez rodzinę jej podstawowych funkcji, na realizację określonych zamierzeń, zadań i planów
Ŝyciowych. Najbardziej bolesnym aspektem jest zagroŜenie bezpiecznej egzystencji własnej
rodziny.
Dla osób korzystających z M-GOPS duŜym problemem jest regulowanie opłat
mieszkaniowych. Bezrobocie naraŜa rodzinę na szereg niedogodności, sublimację wielu
waŜnych potrzeb oraz na niewłaściwe kształtowanie osobowości jej członków.
Praca zawodowa wyznacza postawy i zachowania dzieci, system stosowanych przez
nie ocen, kontakty ze środowiskiem rówieśniczym, uznawane przez nie wartości, czy
preferowane cele. DąŜenia dzieci i młodzieŜy są silnie związane z pozycją zawodową
rodziców, a otaczająca rzeczywistość postrzegana jest przez pryzmat ich pracy zawodowej.
Zmiany w statusie zawodowym choćby jednego z rodziców nie pozostają, więc bez wpływu
na dokonywaną przez młodych ludzi ocenę rzeczywistości oraz ich własnej pozycji.
Brak pracy jest często w rodzinie czynnikiem konfliktogennym i nasilającym
patologie społeczne (naduŜywanie alkoholu, nielegalne zdobywanie środków pienięŜnych
i przemoc w rodzinie).
Stopa bezrobocia w Polsce jest bardzo wysoka w porównaniu z innymi krajami Unii
Europejskiej. W województwie zachodniopomorskim pod koniec grudnia 2006 roku wynosiła
21,7 % - co plasuje nas na ostatnich miejscach wraz z woj. warmińsko-mazurskim w rankingu
bezrobocia według województw.
Powiat
choszczeński
w
porównaniu
do
innych
powiatów
województwa
zachodniopomorskiego wypada nie najlepiej. Jest dość wysokie bezrobocie, ponad 29,9 %,
gdzie sąsiadujące powiaty wykazują się niŜszą stopą bezrobocia ( z wyjątkiem pow.
drawskiego gdzie stopa bezrobocia wynosi 33,7%).
Bezrobocie w gminie Drawno przedstawia następująca tabela. W gminie jak i powiecie od
2004 roku utrzymuje się tendencja spadkowa liczby osób bezrobotnych. DuŜy wpływ na tą
sytuację miało przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, otwarcie nowych zagranicznych
rynków pracy oraz niewielki wzrost gospodarczy kraju.
51
Tabela 30. Wskaźnik bezrobocia w gminie w grudniu w latach 2001-2006.
stan na 31 grudnia
2001
2002
2003
2004
2005
2006
ogółem
684
717
677
673
633
521
w tym kobiet
342
379
357
325
350
304
% do ogółu w gminie
50,00% 52,86% 52,73% 48,29% 55,29% 58,35%
Zamieszkali na wsi
400
% do ogółu w gminie
58,48% 57,60% 57,46% 55,42% 55,77% 63,91%
wskaźnik bezrobocia
19,9%
20,8%
21,2%
20,7%
19,2%
15,5%
20,0%
21,9%
22%
19,8%
17,8%
14,5%
powiat choszczeński- wskaźnik
bezrobocia
413
389
373
353
333
Źródło: WUP Szczecin 2001-2006.
Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie na dzień 31.12.2006r.
zarejestrowanych było 521 osób bezrobotnych, w tym 304 kobiety. Bezrobocie spada, jednak
rośnie liczba bezrobotnych kobiet, jedynie w 2004r. był duŜy spadek ich liczby. W następnym
roku wzrósł do poziomu większego niŜ dwa lata wcześniej.
W ciągu ostatnich dwóch lat odsetek osób bezrobotnych samotnie wychowujących
dzieci utrzymuje się na podobnym poziomie (waha się w okolicach 6% ogółu bezrobotnych).
Osób niepełnosprawnych równieŜ dotyczy problem bezrobocia. Ich liczba z roku na rok
maleje. W grudniu 2005 roku niepełnosprawnych osób bezrobotnych było 7, rok później
spadło o ok. 57% i obecnie są zarejestrowane 3 osoby niepełnosprawne.
Tabela 31. Liczba bezrobotnych z prawem i bez prawa do zasiłku w latach 2001-2006.
Rok
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Liczba bezrobotnych:
684
717
677
673
633
521
z prawem do zasiłku
149
125
88
99
108
99
21,78%
17,43%
13,00%
14,71%
17,06%
Udział % osób z
prawem do zasiłku do
19,00%
ogółu
Źródło: opracowanie na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie.
Dane wskazują tendencję spadkową w liczbie osób bezrobotnych zarejestrowanych
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Choszcznie. W ciągu ostatnich pięciu lat rośnie
nieznacznie liczba osób bezrobotnych z prawem do zasiłku.
52
Tabela 32. Liczba osób bezrobotnych z podziałem na wiek w roku 2006.
Wyszczególnienie
WIEK
Liczba bezrobotnych
18-24
105
20,15%
25-34
129
24,76%
35-44
122
23,42%
45-54
136
26,10%
55-59
26
4,99%
60-64
3
0,58%
521
100%
RAZEM
Źródło : opracowanie na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie.
Najliczniejszą grupą osób pozostających bez pracy stanowią osoby w wieku od 45 do
54 lat oraz w grupie wiekowej od 25 do 34 lat. Kolejnymi grupami, co do wielkości to osoby
w wieku od 35 do 44 lat oraz ludzie młodzi w wieku od 18 do 24 lat, czyli absolwenci szkół
średnich i wyŜszych. W ciągu ostatniego roku liczba osób bezrobotnych do 25 roku Ŝycia
spadła i w stosunku do ogółu osób bezrobotnych jest niŜsza o 3%. Najmniejszą grupą
bezrobotnych są osoby w przedziale wiekowym od 55 do 64 lat. JednakŜe w stosunku do roku
2005 liczba osób bezrobotnych powyŜej 50 roku Ŝycia wzrosła o ok. 2%.
Tabela 33. Liczba osób bezrobotnych ze względu na czas pozostawania bez pracy w 2006r.
ROK
2006
2005
2004
2003
Ze względu na czas pozostawania bez pracy
do 1
do 3
do 6
do 1
do 2
pow.
m-ca
m-cy
m-cy
roku
lat
2 lat
56
90
102
79
56
138
37
125
87
86
102
196
37
100
86
129
113
208
48
89
101
102
129
208
Źródło : opracowanie na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie.
Charakteryzując bezrobocie według wykształcenia, moŜna zaobserwować taką samą
tendencję od kilku lat, a mianowicie najwięcej osób poszukujących pracę jest wśród osób
kończących szkoły zasadnicze zawodowe oraz gimnazjum i podstawówkę.
53
Tabela 34. Liczba osób bezrobotnych pod względem wykształcenia w 2006r.
250
200
WyŜsze
150
Polic. i śr.zaw.
Śr. ogólnokszt.
100
Zasadnicze zaw.
Gimn. i podst.
50
0
2006
Źródło: Opracowanie na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie.
Pierwszą rzeczą, jaką zauwaŜymy podczas analizy ww. wykresu, jest fakt, Ŝe
największe grupy bezrobotnych tworzą osoby bez wykształceniem (legitymujące się
wykształceniem podstawowym lub nawet niepełnym gdzie jest ich łącznie 213).
W odniesieniu do ogólnej liczby 521 zarejestrowanych osób bez pracy, obie te grupy
stanowią 40% wszystkich bezrobotnych.
Dla scharakteryzowania zjawiska bezrobocia niezwykle waŜna jest takŜe analiza
danych dotyczących podziału bezrobotnych według staŜu pracy.
Tabela 35. Bezrobotni pod względem staŜu pracy.
200
180
160
do 1 roku
140
1-5 lat
120
5-10 lat
100
10-20 lat
80
20-30 lat
60
30 lat i więcej
40
bez staŜu
20
0
2006
Źródło: Opracowanie na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Choszcznie.
Najliczniej reprezentowaną grupę wśród bezrobotnych stanowią osoby nie posiadające
Ŝadnego staŜu pracy, czyli absolwenci bądź osoby nigdy nie pracujące, ogółem to 186 osób.
54
Najmniej bezrobotnych zanotowano w grupie osób legitymujących się staŜem 30-letnim
i dłuŜszym – 8 osób. Dane te wskazują jednak najprawdopodobniej na to, iŜ osoby te
w większości nabyły juŜ uprawnienia emerytalne bądź teŜ prawo do świadczeń
przedemerytalnych. W grupie bezrobotnych ze staŜem pracy do 1 roku odnotowano 79 osób,
ze staŜem od 1 roku do 5 lat – 82 osoby, ze staŜem od 5 do 10 lat – 63, ze staŜem od 10 do 20
lat - 64 osoby, a ze staŜem od 20 do 30 lat – 39 osób.
Podsumowując powyŜsze dane moŜna zaryzykować stwierdzeniem, Ŝe im dłuŜszy jest
staŜ pracy, tym mniej jest osób poszukujących pracy. Taki stan rzeczy utrudnia rozpoczęcie
kariery zawodowej osobom młodym, które kończą naukę, szukają pierwszej pracy
i dotychczas nie miały okazji zdobyć doświadczenia zawodowego.
Na terenie gminy od 2000 roku działa Stowarzyszenie Ludzi Bezrobotnych.
Głównymi celami stowarzyszenia jest rozwijanie i propagowanie inicjatyw, postaw i działań
sprzyjających likwidacji bezrobocia, wytwarzanie atmosfery zaufania i szacunku do ludzi
tworzących miejsca pracy, upowszechnianie informacji o moŜliwości znalezienia pracy,
przyczynianie się do tworzenia miejsc pracy oraz wspieranie organizacyjne i rzeczowe osób
fizycznych, które podejmują takie działania. PowyŜsze cele są realizowane poprzez
następujące zadania:
•
prowadzenie doradztwa i pomocy organizacyjno-ekonomicznej dla członków
poszukujących zatrudnienia,
•
organizowanie
szkoleń
słuŜących
doskonaleniu
zawodowemu
i przekwalifikowaniu osób poszukujących pracy,
•
prowadzenie aktywnej działalności kulturalno-rekreacyjnej integrującej członków
Stowarzyszenia,
•
współpracę z Powiatowym Urzędem Pracy w Choszcznie, Urzędem Miejskim
w Drawnie, Starostwem Powiatowym w Choszcznie,
•
prowadzenie działalności gospodarczej, sprzątanie miasta, gdzie zatrudnienie
znalazło 5 osób,
•
udział w konkursach organizowanych przez róŜne Fundacje.
W 2006r. Stowarzyszenie otrzymało w drodze konkursu dotację na sprzątanie miasta
od Urzędu Miejskiego w Drawnie oraz wygrało przetarg na sprzątanie pasa jezdni w ciągu
drogi wojewódzkiej zarządzanej przez Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich
Wojewódzkich Koszalinie. Stowarzyszenie prowadzi Gminne Centrum Informacji, gdzie
dzieci i młodzieŜ moŜe spędzać czas wolny oraz korzystać z Internetu. W ubiegłym roku
55
zakończono takŜe realizację programu pt. Klub Integracji Społecznej, którego celem była
integracja zawodowa i społeczna 31 osób, które pochodziły z róŜnych środowisk (bezrobotni,
osoby uzaleŜnione i niepełnosprawne). Obecnie 2 uczestników KIS podjęło pracę, a jedna
rozpoczął działalność gospodarczą.
Od 2005r. Stowarzyszenie bierze udział w szkoleniach, konferencjach oraz zostało
partnerem programu „Praca w Posagu” w ramach Inicjatywy Wspólnotowej Equal.
Uczestniczy takŜe w programach rządowych tj. „pierwsza praca”, „50+” oraz przygotowania
zawodowego.
2.4. Niepełnosprawność, długotrwała lub cięŜka choroba
Za niepełnosprawne uznać naleŜy osoby, których stan fizyczny, psychiczny,
umysłowy powoduje trwałe lub okresowe utrudnienia, ograniczenia bądź uniemoŜliwia
pełnienie ról i zadań społecznych na poziomie powszechnie przyjętych kryteriów. Osoby te
posiadają stopień niepełnosprawności orzeczony przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania
o Niepełnosprawności, Komisję przy ZUS oraz KRUS.
Niepełnosprawność uderza najbardziej w finansową i emocjonalną stronę rodziny.
Rodzina w takiej sytuacji wymaga zwłaszcza nieinstytucjonalnych form pomocy,
maksymalnie zindywidualizowanych i dostosowanych do jej potrzeb. Wzmocnienia wymaga
sama rodzina, bo ona zapewnia najwszechstronniej i w sposób ciągły moŜliwości poznawania
uczucia miłości, potrzeb wolności i religijności. To rodzina, niezaleŜnie od charakteru
dokonujących się zmian w Ŝyciu społecznym, z natury broni godności oraz podmiotowości
prawnej swych członków. W 2006 roku z pomocy społecznej korzystało 100 rodzin
niepełnosprawnych, i w stosunku do roku wcześniejszego liczba ta wzrosła o ok. 20 %.
Problemy osób niepełnosprawnych wiąŜą się głównie z ograniczoną komunikacją
i samoobsługą, kosztowną i trudno dostępną rehabilitacją. DuŜym problemem są problemy
architektoniczne w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej. Bariery te nie tylko
utrudniają, ale niekiedy wręcz uniemoŜliwiają uczestnictwo w normalnym Ŝyciu.
Mieszkańcy gminy borykają się równieŜ z kłopotami zdrowotnymi - z roku na rok przybywa
chorych na róŜne dolegliwości. Dane uzyskane z Niepublicznej Przychodni Zdrowia
w Drawnie ukazują tendencje wzrastającą osób chorych, np. na cukrzycę, która stała się
chorobą cywilizacyjną. Obecnie z pomocy społecznej z tego powodu korzysta 51 rodzin.
W strukturach Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Drawnie znajduje
się Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób niepełnosprawnych intelektualnie.
56
Systematycznie na zajęcia terapeutyczne uczęszcza trzynaście osób (na 15 miejsc), które
według harmonogramu pod opieką terapeutów wykonują róŜnorakie zajęcia m.in. haftują,
robią na drutach, plotą plecionki ze sznurka, malują tradycyjnie i na szkle, układają
kompozycje z suszu w wazonach, wypalają w drewnie, wykonują ozdoby świąteczne oraz
karty okolicznościowe. W 2006 r. ŚDS brał udział w cyklicznej wystawie swojego rękodzieła,
która miała miejsce w Klubie Garnizonowym w Choszcznie. W czerwcu 2006r. przy pomocy
sponsorów i PFRON mieszkańcy ośrodka zorganizowali Piknik na Drawniku dla
zaprzyjaźnionych placówek (Recz, Choszczno, Niemieńsko, Brzeziny). Uczestnicy ŚDS we
wrześniu brali udział w turnusie rehabilitacyjnym w ośrodku „ZEM.TURIST” Pustkowo koszt uczestnictwa w 88% pokrył PERON. RównieŜ dzięki dofinansowaniu PFRON-u
uczestnicy ŚDS zorganizowali Bal Mikołajkowy w DOK Drawno dla młodzieŜy
niepełnosprawnej.
W ŚDS znajduje się pracownia gospodarstwa domowego, gdzie uczestnicy wykonują prace
kulinarne, uczą się czynności Ŝycia codziennego przygotowując proste posiłki oraz imprezy
okolicznościowe. W grudniu 2006 r., jak co roku przy współpracy z Drawieńskim Ośrodkiem
Kultury Środowiskowy Dom Samopomocy przygotował wigilię dla samotnych, starszych
i niepełnosprawnych mieszkańców naszej gminy.
2.5. Przestępczość
Problem przestępczości został opisany w punkcie nr 1.7 dot. infrastruktury społecznosocjalnej, podpunkt pt.. „Stan bezpieczeństwa”.
Na podstawie danych z tego podpunktu wiadomo, iŜ co roku wzrasta ogólna liczba
przestępstw, takŜe wśród młodzieŜy. Najwięcej przestępstw popełnionych przez nieletnich to
przestępstwa wynikające z ustawy o narkomanii (3 w 2006 roku dokonywane przez jedną
osobę nieletnią) oraz przestępstwa związane z kradzieŜą (2 w 2006 roku dokonane przez dwie
osoby nieletnie). Wśród motywów działania nieletnich sprawców czynów karalnych moŜna
wymienić:
•
negatywny wpływ rówieśników, chęć zysku i zaimponowania kolegom;
•
brak reakcji osób dorosłych na niewłaściwe zachowania nieletnich;
•
zaniedbania opiekuńcze i wychowawcze ze strony rodziców, często wywołane
patologiami.
57
Posterunek Policji w Drawnie najwięcej przestępstw odnotowuje w sezonie letnim,
wówczas, gdy na teren gminy przybywają turyści z terenu całego kraju, jak równieŜ
z zagranicy.
Gmina Drawno jest jedną z szczęściu gmin Powiatu Choszczeńskiego i na podstawie
prowadzonych przez Komendę Powiatową Policji w Choszcznie analiz stanu bezpieczeństwa
i porządku publicznego stwierdzić naleŜy, iŜ gmina ta jest jedną ze „spokojniejszych” gmin,
gdzie istnieje jedno z niŜszych zagroŜeń zdarzeniami przestępczymi.
2.6. Sytuacja mieszkaniowa
W 2006 roku na liście ubiegających się o mieszkanie było 13 rodzin, od 2000 r. liczba
ta utrzymuje się na podobnym poziomie. Patrząc na liczbę rodzin oczekujących w Gminie
Drawno na mieszkanie – moŜna utwierdzić się w przekonaniu, Ŝe lokali jest ciągle zbyt mało,
a popyt na nie znacznie przewyŜsza podaŜ. W 2007r. łącznie 22 rodziny starają się
o mieszkanie (z tego 4 rodziny oczekują na mieszkanie socjalne a 18 na mieszkanie
komunalne).
Z jednej strony brakuje mieszkań, z drugiej zaś – powstaje mało nowych. NaleŜy
jednak podkreślić, iŜ rodziny oczekujące na mieszkania to z reguły osoby o bardzo niskich
dochodach, ktόrych nie stać byłoby na kupno własnego mieszkania lub na opłacanie
z własnych środkόw rynkowego czynszu. Osoby dysponujące zasobami pienięŜnymi, ktόre
pozwalałyby na zakup mieszkania w budynku wielorodzinnym lub na płacenie czynszu po
cenach niepreferencyjnych podejmują z reguły decyzję o budowie domu jednorodzinnego,
ktόrego koszt, biorąc pod uwagę niewygόrowane ceny gruntu w Drawnie, jest niewiele
wyŜszy niŜ koszt standardowego mieszkania o zdecydowanie mniejszej powierzchni. Cena
1m2 powierzchni mieszkalnej w budownictwie wielorodzinnym wynosi 1700-1800 zł.
Sytuacja mieszkaniowa powinna się w miarę czasu pozytywnie zmieniać wraz ze wzrostem
zamoŜności mieszkańcόw gminy, ktόrego - według prognoz gospodarczych dla całego kraju moŜna się spodziewać rόwnieŜ w wojewόdztwie zachodniopomorskim.
WaŜnym elementem opisującym sytuację mieszkaniową są takŜe opłaty za wynajem.
Stawka bazowa czynszu w mieszkaniach komunalnych na terenie gminy od 2000 r. nie uległa
zmianie i wynosi 1,06 zł/m2.
Według danych statystycznych na koniec roku 2005 liczba osób przypadających na
1 mieszkanie w mieście jak i na wsi wynosiła 3,06, w województwie zaś 2,96. Powierzchnia
uŜytkowa mieszkań na 1 osobę wynosiła 20,91 m2, i w stosunku do roku 2000 wzrosła
58
jedynie o niecałe 2 m2, w województwie zaś wynosiła 22 m2. W chwili obecnej w sumie na
liście rodzin starających się o przydział lokalu mieszkaniowego znajdują się 34 rodziny.
Podsumowując, potrzeby mieszkańców gminy w stosunku do mieszkań socjalnych są
niŜsze niŜ w województwie. Na zaspokojenie istniejącego w gminie zapotrzebowania na
budownictwo socjalne nie ma na razie środków w budŜecie gminy.
2.7. Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa domowego
Ponad 8% osób korzystających z pomocy Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Drawnie to osoby, które cechuje niezaradność w opiece i wychowaniu dzieci
oraz w prowadzeniu gospodarstwa domowego, w tym nieracjonalne dysponowanie budŜetem
domowym.
Dysfunkcjami współistniejącymi w bezradności są: problemy w pełnieniu ról
rodzicielskich, małŜeńskich, niedojrzałość emocjonalna rodziców, problemy wychowawcze
w środowisku rodzinnym ujawniające się w postaci zachowań agresywnych, buntowniczych
przejawiająca się łamaniem przez dzieci i młodzieŜ panujących obyczajów i norm.
W ciągu ostatnich trzech lat liczba rodzin korzystających z opieki społecznej z tego
powodu ciągle rośnie, w stosunku do roku 2005 wzrosła o ok. 39%.
Środowisko rodzinne jest pierwszym środowiskiem wychowawczym w Ŝyciu dziecka,
w którym nawiązuje ono pierwsze kontakty z innymi ludźmi i zdobywa pierwsze
doświadczenia z dziedziny współŜycia społecznego. Na środowisko rodzinne składają się:
struktura rodziny, atmosfera wychowawcza w domu, warunki materialne i zdrowotne, stopień
wykształcenia rodziców i ogólna struktura środowiska.
Zaburzona struktura rodziny, często spotykana wśród świadczeniobiorców ośrodka,
niekorzystnie wpływa na sytuację dziecka, na jego więź z rodziną. Rodziny podopiecznych
ośrodka odznaczają się często zaburzoną strukturą w postaci nieustabilizowanych formalnie
i społecznie związków, rozkładem poŜycia małŜeńskiego, częstymi zmianami partnerów,
występuje w nich przemoc skierowana na partnera lub dzieci.
W rodzinach zaburzonych rodzicom brakuje umiejętności tworzenia właściwego
klimatu Ŝycia rodzinnego, rozładowywania napięć powstałych poza domem, właściwych
wzorców komunikacji i dawania rodzinie poczucia bezpieczeństwa, obdarzania dzieci uwagą.
Rodziny te często Ŝyją w takich społecznościach, które nie chcą ingerować w Ŝycie innych lub
nie potrafią pomóc, gdyŜ same nie posiadają właściwych wzorców.
59
W wielu sytuacjach dzieci pochodzące z tych rodzin pozostawione są „same sobie”,
większość wolnego czasu spędzają wśród rówieśników na podwórku, częściej pojawiają się
u nich problemy szkolne. Dzieci odrzucone przez środowisko rodzinne szukają akceptacji
wśród rówieśników, łączą się w grupy subkulturowe, zaczynają wagarować, uciekać z domu
i popadać w konflikt z prawem.
Problemy
opiekuńczo
międzypokoleniowe
-
wielokrotnie
wychowawcze,
są
przyczyną
przemoc
w
umieszczania
rodzinie,
dzieci
i
konflikty
młodzieŜy
w placówkach opiekuńczo - wychowawczych lub resocjalizacyjnych, a dla dorosłych ofiar
rodzinnej przemocy są powodem szukania schronienia i porad w placówkach i organizacjach
pomocowych.
2.8. Przemoc w rodzinie
Jednym z powaŜniejszych problemów społecznych, o którym nie naleŜy zapominać
jest przemoc w rodzinie. Jest to tym bardziej powaŜny problem z powodu małej
wykrywalności tego zjawiska. Zdecydowana większość aktów przemocy do jakich dochodzi
odbywa się w sferze niedostępnej dla osób z poza rodziny. Odnotowywane przypadki
stosowania przemocy w rodzinie są tylko wierzchołkiem góry lodowej. Przemoc w rodzinie
jest nie tylko skrywana przez fizyczną barierę ścian domu, ale równieŜ bardzo często przez
opory członków rodziny do upowszechniania tej wiedzy na zewnątrz. Istniejąca bariera
wstydu, strachu czy teŜ niewiary w moŜliwość rozwiązania tego problemu przez
wyspecjalizowane do tego placówki niezwykle utrudnia zwalczanie tej formy patologii
społecznej. Nie moŜna się jednak łudzić, iŜ jest to liczba odzwierciedlająca całość tego
problemu. Istnieje więc ścisły związek między dokonywanymi aktami przemocy
i sytuacją rodzin, w których taka przemoc istnieje. W zdecydowanej większości są to rodziny
dotknięte problemem alkoholowym.
Pierwsze przypadki korzystania z pomocy społecznej z powodu przemocy w rodzinie
odnotowano w 2005r. i do końca roku 2006 liczba rodzin utrzymuje się na tym samym
poziomie.
W Drawnie działa Punkt Konsultacyjny dla ofiar przemocy, w którym przyjmuje
Pełnomocnik Burmistrza ds. UzaleŜnień i ściśle współpracuje on z pracownikami socjalnymi
w swoich rejonach opiekuńczych.
60
2.9. Ochrona macierzyństwa
Potrzeba ochrony macierzyństwa, czyli zespołu cech właściwych matce, czy po prostu
bycia matką, oznacza objęcie pomocą społeczną kobiet w ciąŜy i wychowujących dzieci
przede wszystkim poprzez pracę socjalną i wypłacanie świadczeń.
W myśl ustawy o świadczeniach rodzinnych, matce lub ojcu uprawnionym do zasiłku
rodzinnego, przysługuje jednorazowy dodatek z tytułu urodzenia dziecka w 2006 r.
w wysokości 1000 zł. W 2006 roku wypłacono 59 takich świadczeń. Kolejnym dodatkiem dla
samotnych matek lub ojców jest dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
w wysokości 170 złotych miesięcznie na dziecko; których od 2006 roku przyznano dla 591
świadczeniobiorców ( dla porównania w 2005 r. wypłacono 1851 dodatków). Tak duŜy
spadek liczby osób korzystających z tego powodu z pomocy społecznej jest spowodowany
tym, iŜ zapis ustawy z dnia 29 grudnia 2005r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych,
doprecyzowała definicję osoby samotnie wychowującej dziecko. Wychowywanie co najmniej
jednego dziecka wspólnie z jego ojcem lub matką powoduje, Ŝe osoba nie jest "osobą
samotnie wychowującą dziecko". Zmiana ta weszła w Ŝycie z dniem 1 stycznia 2006r, dlatego
teŜ w 2006 roku liczba osób samotnie wychowujących dziecko spadła o ok.70%.
2.10. Problem uzaleŜnień
Problem uzaleŜnień dotyczy takŜe alkoholizmu. Alkoholizm to zespół uzaleŜnienia od
alkoholu, choroba alkoholowa bądź nałóg alkoholowy. UzaleŜnienie od alkoholu jest chorobą,
która zaczyna się i rozwija podstępnie, bez świadomości zainteresowanej osoby. Część osób
mimo pomocy społecznej dalej ma problemy. Często jest to spowodowane naduŜywaniem
alkoholu w zastępstwie lub z braku umiejętności korzystania z pomocy. Występuje równieŜ
zjawisko narkomanii, które wzrasta z kolei z powodu zwiększającej się dostępności do
środków psychoaktywnych, pewnego rodzaju mody na zaŜywanie narkotyków wśród
młodzieŜy, braku autorytetów i celów Ŝyciowych.
Z kwestią nałogu alkoholowego pracownicy socjalni spotykają się od wielu lat.
Problem naduŜywania alkoholu przez osoby korzystające z pomocy społecznej jest bardzo
skomplikowany, poniewaŜ obok alkoholizmu występują zaburzenia między członkami
rodziny, bieda, bezrobocie, problemy wychowawcze i przemoc fizyczna. Poza tym moŜna
wyróŜnić następujące szkody u osób pijących: samozniszczenie męŜczyzn i kobiet
uzaleŜnionych od alkoholu, uszkodzenie zdrowia u osób nadmiernie pijących bez klinicznych
61
objawów uzaleŜnienia, uszkodzenie rozwoju psychofizycznego, utrata moŜliwości kariery
edukacyjnej u upijających się nastolatków.
NaduŜywanie alkoholu stanowi dziś bezsprzecznie jeden z powaŜniejszych
problemów w naszym społeczeństwie. Szerzące się zjawisko alkoholizmu dotyka wielu
mieszkańców kraju i nie respektuje płci, wieku ani statusu intelektualnego. Jego rozmiary
i niszczycielskie działanie dają się obserwować wśród klientów pomocy społecznej.
Przyczyną sięgania po napoje alkoholowe przez młodzieŜ jest chęć udowodnienia
własnej dorosłości. Dorośli natomiast naduŜywają alkoholu z powodu problemów, z którymi
nie potrafią sobie sami poradzić (utrata pracy, konflikty w rodzinie) bądź piją, dlatego Ŝe po
prostu lubią.
Aby eliminować niekorzystny wpływ alkoholizmu na społeczność gminy, konieczne
jest prowadzenie działań o charakterze profilaktycznym oraz róŜnych form promocji
zdrowego stylu Ŝycia. WaŜną rolę odgrywają w tym procesie uchwalane corocznie programy
profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
W Drawnie działa Pełnomocnik Burmistrza ds. Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych, który udziela porad osobom dotkniętym przemocą w rodzinie jak równieŜ
uzaleŜnionym od alkoholu i współuzaleŜnionym, kieruje osoby do poradni i zakładów
odwykowych, pomaga w załatwianiu spraw administracyjnych, udziela pomocy finansowej
na dojazdy dla osób uzaleŜnionych, do przychodni leczenia uzaleŜnień na terapie zajęcioweindywidualne i grupowe w zakresie kosztów przejazdu oraz opłaca koszty związane
z kierowaniem na leczenie odwykowe.
Liczba osób korzystających z Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego, który działa
w ramach działalności biura Pełnomocnika Burmistrza ds. UzaleŜnień, z roku na rok się
powiększa. W ramach swoich działań Punkt zajmuje się kierowaniem na terapię dla
sprawców przemocy do Przychodni Leczenia UzaleŜnień od Alkoholu i WspółuzaleŜnienia,
kieruje na terapię osoby, w stosunku do których stosowano przemoc, obejmuje opieką
socjalną i prawną osoby doświadczające przemocy, prowadzi profilaktyczną działalność
informacyjną i edukacyjna w szczególności wśród dzieci i młodzieŜy, tworzy alternatywne
sposoby spędzania wolnego czasu oraz organizuje spotkania ze sprzedawcami dot.
dostępności alkoholu.
W
roku
2005
Miejsko-Gminna
Komisja
ds.
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych z siedzibą w Drawieńskim Ośrodku Kultury rozpatrzyła więcej wniosków niŜ
rok wcześniej o zastosowanie leczenia odwykowego, które wpłynęły od rodzin osób
uzaleŜnionych. Po przeprowadzeniu wywiadów środowiskowych i rozmów motywacyjnych
62
osoby, które zdecydowały się na podjęcie leczenia zostały skierowane do Przychodni Terapii
UzaleŜnień w Choszcznie. Specjaliści pracujący w tej przychodni organizowali leczenie
w formie terapii indywidualnej bądź zbiorowej w zaleŜności od potrzeb pacjentów.
W ramach zadań dot. profilaktyki Miejsko- Gminna Komisja ds. Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych organizowała pogadanki profilaktyczne poruszające temat
zagroŜenia uzaleŜnieniem od alkoholu, narkotyków i innych środków zmieniających
świadomość. Zajęcia te prowadzone były w Szkole Podstawowej jak i w Gimnazjum. Kolejne
pogadanki profilaktyczne przeprowadzone były przed zakończeniem roku szkolnego na temat
bezpieczeństwa oraz asertywnych zachowań mających uchronić młodzieŜ od inicjacji
alkoholowej. Zrealizowana takŜe program profilaktyczny „Ostatni dzwonek” przeprowadzony
przez aktorów Teatru Profilaktycznego w Krakowie oraz zrealizowano szereg zajęć
warsztatowych „Jestem asertywny” i „Poznaj siebie”, które miały na celu dostarczenie
uczniom informacji o samym sobie, predyspozycjach, poszerze4nie samoświadomości,
skupienie uwagi na wartościach i celach Ŝyciowych.
W ramach działań świetlic środowiskowych w Drawnie, Chomętowie, Święciechowie
i Dominikowie dodatkowo podczas ferii zimowych i w miesiącach wakacyjnych
organizowane były zajęcia profilaktyczno-wychowawcze, w tym nauka obsługi komputera,
gry świetlicowe, konkursy plastyczne, doskonalenie umiejętności manualnych oraz gry
i zabawy na powietrzu oraz wycieczki piesze. W roku szkolnym 2006/2007 do wszystkich
świetlic środowiskowych zakwalifikowano 145 dzieci, z czego systematycznie uczęszczało
116 osób. W roku szkolnym dzieci biorą czynny udział w organizowaniu imprez
środowiskowych, przygotowują programy artystyczne, otrzymują pomoc w odrabianiu lekcji,
uczą się samoakceptacji, zasad funkcjonowania w grupie rówieśniczej, samodzielnego
rozwiązywania problemów i konfliktów, wzajemnej tolerancji oraz stosowania nabytych
umiejętności w Ŝyciu codziennym.
Miejsko-Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych organizuje
corocznie spotkania dla osób prowadzących punkty sprzedaŜy napojów alkoholowych
w formie szkoleń, organizuje szkolenia dla nauczycieli oraz refunduje wybranym
nauczycielom koszty szkoleń w zakresie profilaktyki. W 2005 r. zostali takŜe przeszkoleni
straŜacy OSP Drawno.
63
Część II
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych
1. Metodologia opracowania Strategii
W literaturze przedmiotu strategią zwykło się określać dokument, który wybranym,
przemyślanym i załoŜonym do osiągnięcia celom przypisuje cały wachlarz zadań, określa
środki i metody ich realizacji, w sposób całościowy i przemyślany wytycza kierunki, typuje
priorytety oraz wskazuje zagroŜenia. Zawiera równieŜ metody oceny (ewaluacji) i wskazuje
podmioty odpowiedzialne za ich realizację. Rozwiązania szczegółowe opracowań bywają
wielorakie i operują róŜnym poziomem uszczegółowienia. Jednak z załoŜenia, biorąc pod
uwagę stosunkowo długi horyzont czasowy (7 lat) strategia musi być dokumentem
o stosunkowo duŜym poziomie ogólności. Dynamika procesów społecznych i warunkujących
je procesów ekonomicznych jest tak duŜa, Ŝe dokumenty planistyczne muszą stwarzać
moŜliwości modyfikacji i poprawek.
Na potrzeby opracowania niniejszego dokumentu przyjęto następujący tryb postępowania:
1. określenie misji gminy w zakresie polityki społecznej zawierającej cel nadrzędny, do
którego władze wspólnoty samorządowej zamierzają dąŜyć;
2. określenie celów podstawowych, których realizacja przyczyni się do wypełnienia
załoŜonej misji;
3. wskazanie celów strategicznych oraz zadań słuŜących osiągnięciu wytyczonych celów
podstawowych;
4. określenie podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań.
Opracowywany dokument musi zawierać wskazanie okresu, w którym będzie
realizowany. Specyfika planowania strategicznego zakłada długofalowe działania i dlatego
naleŜy określić stosunkowo odległy horyzont czasowy tak, by w proponowanych
rozwiązaniach i działaniach nie koncentrować się na bieŜących, doraźnych i często
partykularnych celach, lecz skupić uwagę na tych problemach, które z uwagi na swój cięŜar
gatunkowy, zakres oddziaływań, skutki dla społeczności lokalnej są waŜne dla całej
wspólnoty. Dlatego teŜ zakreślony w strategii horyzont czasowy do 2013 r. wydaje się
spełniać te warunki. Dodatkowo pokrywa się on z przyjętym w Unii Europejskiej okresem
64
budŜetowania, co pozwala na skorelowanie rozwiązywanych problemów z wykorzystaniem
szans, jakie niosą ze sobą moŜliwości korzystania z funduszy unijnych.
W zasadniczej części strategii moŜna wyróŜnić dwie części.
Część pierwsza – Diagnoza Stanu istniejącego Gminy Drawno zawiera ocenę
aktualnej sytuacji społeczno – gospodarczej Gminy. Z uwagi na tematykę opracowania
(strategia dotycząca problemów społecznych) raport dotyczy tych dziedzin, które
w największym stopniu wpływają na aktualny poziom Ŝycia mieszkańców gminy. Dlatego teŜ
znajduje się tutaj m.in. opis infrastruktury technicznej, stanu gospodarki, sytuacji
demograficznej, problemów społecznych na terenie gminy.
Część druga natomiast rozpoczyna się tzw. analizą SWOT. Obejmuje ona szanse
i zagroŜenia, wskazuje mocne i słabe strony gminy, analizuje perspektywy, projekcje
w obszarze szeroko rozumianej polityki społecznej i tych sfer Ŝycia, które bezpośrednio jej
dotykają. Analiza SWOT sporządzona została w formie tabelarycznego zestawienia. Przyjęty
sposób prezentacji pozwala na czytelne przedstawienia obszarów, gdzie interwencja w stan
obecny pozwoli na osiągnięcie zamierzonych rezultatów.
W drugiej części strategii została takŜe wytyczona misja gminy oraz wskazanie
wspomnianych wcześniej celów podstawowych i operacyjnych. Ich wybór został
poprzedzony
rzetelną
oceną
stanu
faktycznego,
uwarunkowaniami
mikro-
i makroekonomicznymi, wnioskami wypływającymi z dokonanej analizy SWOT oraz
potrzebami lokalnej społeczności. Nie bez znaczenia były równieŜ dotychczasowe
doświadczenia w rozwiązywaniu problemów społecznych, będące udziałem zwłaszcza
pracowników Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.
65
2. Badania opinii społecznej
2.1. Badania ankietowe
Strategia powinna być dokumentem wynikającym z potrzeb oraz dąŜeń społeczności
lokalnej, dlatego teŜ nie moŜe powstawać jedynie w oparciu o dokumenty i przemyślenia
urzędników. W prace nad strategią zaangaŜowano społeczność lokalną zakładając, Ŝe tylko
w przypadku uspołecznienia prac nad zapisami strategii dokument ten znajdzie akceptację
mieszkańców i reprezentującej ich Rady Miejskiej.
Opracowano anonimową ankietę skierowaną do mieszkańców Gminy, zawierającą
8 pytań dotyczących podstawowych kwestii takŜe społecznych związanych z gminą. Do
Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wpłynęło 257 wypełnionych przez
mieszkańców Gminy ankiet. Część pytań miała charakter otwarty i dotyczyła dwóch kwestii:
określenia instytucji zajmujących się rozwiązywaniem problemów społecznych na terenie
gminnym oraz przedstawienia propozycji rozwiązywania problemów społecznych.
W ankiecie umieszczono takŜe 6 pytań zamkniętych dotyczących sytuacji
gospodarczej gminy, poziomu Ŝycia mieszkańców Gminy a takŜe wskazania problemów
społecznych,
perspektyw
dla
młodzieŜy
oraz
oceny
instytucji
zajmujących
się
rozwiązywaniem problemów społecznych.
Analiza danych zgromadzonych na podstawie ankiet wskazuje, Ŝe gmina i panujące
w niej warunki Ŝycia i działalności gospodarczej są przeciętne lub niŜsze od przeciętnych.
Wśród respondentów przewaŜały kobiety, które stanowiły 79,38% badanych osób.
Wykres 1. Struktura i grupy wiekowe respondentów.
0,39% 1,17%
20,23%
17,12%
61,09%
16-22 lata
23-32 lata
33-45 lat
46-60 lat
pow. 60 roku Ŝycia
Źródło: opracowanie własne.
66
Grupy wiekowe respondentów przedstawia poniŜszy wykres. Według tych danych
najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku od 33 do 45 lat, następnie osoby w wieku 4660 lat a na trzecim miejscu osoby w wieku 23-32 lata.
W grupie respondentów dominowały równieŜ osoby bezrobotne z niewielką
4 punktową przewagą, natomiast dla ok. 54% badanych osób, miejscem ich zamieszkania jest
Drawno.
Wykres 2. Wykształcenie respondentów.
13,62%
10,89%
wyŜsze
średnie
zawodowe
podstawowe
35,02%
40,47%
Pierwsze pytanie dotyczyło udzielenia opinii na temat panującej sytuacji gospodarczej
w Gminie Drawno. Około 35% respondentów uznało, iŜ sytuacja gospodarcza w gminie jest
raczej dobra, ok.11% uznała ją za dobrą. Niestety 24% respondentów uwaŜa, Ŝe jest ona
raczej zła a 13%, Ŝe jest zła. JednakŜe podsumowując odpowiedzi, pozytywnym zjawiskiem
jest fakt, iŜ ok. 46% badanych osób uznało, Ŝe sytuacja gospodarcza panująca w Gminie
Drawno jest dobra.
W kolejnym pytaniu respondenci opisywali sytuację przeciętnej rodziny Ŝyjącej
w Gminie Drawno. Niestety w sumie ponad 68% z nich uznała, Ŝe jest ona raczej zła i zła.
Jedynie co szósta osoba wskazała, Ŝe sytuacja przeciętnej rodziny Ŝyjącej w ich gminie jest
dobra bądź raczej dobra.
Ponad 44% respondentów uznało, Ŝe w porównaniu do gmin sąsiednich mieszkańcy
w Gminie Drawno Ŝyją na podobnym poziomie. Niestety co czwarta osoba wskazała, Ŝe
gorzej jej się Ŝyje a jedynie 7% badanych osób uznało, Ŝe Ŝyje im się lepiej niŜ osobom
zamieszkującym sąsiednie gminy.
Prawie 90% respondentów uznało, Ŝe najwaŜniejszym problemem na terenie gminy
jest wysokie bezrobocie, sięgające ok. 15,5% (wskaźnik bezrobocia, stopa bezrobocia jest
67
natomiast
kilka
procent
wyŜsza),
następnie
brak
mieszkań
oraz
alkoholizm
i ubóstwo. W pewnych kwestach respondenci mieli dylemat jak np. w problemie
bezdomności. Według nich albo tego problemu nie mam albo oni go nie widzą. Podobnie jest
w pozostałych problemach, które występują w środowisku rodzinnych, wewnątrz czterech
ścian domu. Szczegółowe zestawienie problemów według procentowej liczby wskazań
Tabela 36. Czy dostrzega Pan/Pani w miejscu swojego zamieszkania następujące problemy
społeczne:
Problem
Tak
Nie
Nie wiem
Ubóstwo
63,81
15,56
20,62
Alkoholizm
73,15
13,62
13,23
Narkomania
14,40
35,41
50,19
Bezdomność
10,89
44,75
44,36
Bezrobocie
87,89
6,61
5,45
Niepełnosprawność
32,30
25,68
42,02
Brak opieki nad osobami starszymi
30,35
25,29
44,36
Długotrwała lub cięŜka choroba
24,12
25,68
50,19
Przemoc w rodzinie
34,63
20,62
44,75
Zaniedbane dzieci
43,58
23,74
32,68
Brak mieszkań
71,60
11,67
16,73
Bezradność w sprawach opiekuńczo–
wychowawczych i prowadzenia gosp. domowego
przestępczość
41,63
14,79
43,58
20,23
26,46
53,31
Niestety jedynie 44% osób ankietowanych wskazała, iŜ na terenie gminy występują
instytucje zajmujące się rozwiązywaniem w/w problemów. Osoby te najczęściej wskazywały
na Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Policję oraz Komisję Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych wraz z Pełnomocnikiem. Pozostałe osoby, czyli co 6 respondent
twierdził, iŜ na terenie gminy nie ma instytucji, które zajmowałyby się tymi problemami, a co
3 respondent nie wie czy na terenie gminy działają tego rodzaju instytucje.
W kolejnym pytaniu respondenci zostali poproszeni o udzielenie odpowiedzi na
pytanie, czy w gminie istnieją dobre perspektywy dla młodzieŜy i ponad 85% respondentów
uwaŜa, iŜ na terenie gminy nie ma dobrych perspektyw ( wskazywali oni na odp. raczej nie
i nie).
68
W pierwszym pytaniu otwartym respondenci zostali poproszeni o ocenę instytucji
działających na terenie gminy i zajmujących się rozwiązywaniem problemów społecznych.
Najlepsze oceny tj. „5” (ponad 35% na 4 i 34% na 5) otrzymały cztery instytucje:
„CARITAS” oraz wszystkie placówki oświatowe działające na terenie gminy (Przedszkole,
Szkoła Podstawowa i Gimnazjum). W następnej kolejności na „4+” zostały ocenione dwie
instytucje: Biblioteka i Drawieński Ośrodek Kultury. Pozytywne oceny uzyskały równieŜ
instytucje: Komisariat Policji, Urząd Miejski, Stowarzyszenie Ludzi Bezrobotnych, MiejskoGminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Przychodnia Niepubliczna oraz Komisja ds.
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Respondenci mieli takŜe problem z ocenieniem
następujących instytucji tj. Kół Gospodyń Wiejskich oraz Rady Sołeckie. W pierwszych
przypadku ok.28% respondentów nie wiedziało jak one funkcjonują, dlatego teŜ trudno było
im wystawić jakąkolwiek ocenę, natomiast w przypadku oceny Rad Sołeckich ponad 65%
osób badanych nie potrafiło ich ocenić. Te osoby, które miały coś na ten temat do
powiedzenia, działalność Kół Gospodyń Wiejskich oceniły na „4”.
W ostatnim pytaniu respondenci zostali poproszeni o przedstawienie propozycji zadań,
jakie Gmina Drawno powinna wykonać, aby problemy społeczne występujące na terenie
gminy stały się mniej uciąŜliwe dla społeczeństwa. Swoje sugestie zaproponowało 66%
respondentów. Najczęściej przedstawianą propozycją rozwiązywania problemów społecznych,
na które wskazało 37% respondentów, jest walka z bezrobociem, stworzenie nowych miejsc
pracy poprzez sprowadzenie do gminy nowych inwestorów, lepsze moŜliwości dla
mikroprzedsiębiorstw. W drugiej kolejności respondenci wskazywali na budowę nowych
mieszkań, dzięki nim i pracy młodzi ludzie nie musieliby wyjeŜdŜać do pracy za granicę;
rozwiązywanie problemów społecznych przez M-GOPS, Urząd Miejski poprzez prowadzenie
szerszego wywiadu środowiskowego, aby urzędnicy byli bardziej otwarci do ludzi;
zorganizowanie nowych zajęć pozaszkolnych, kół zainteresowań, stworzenie świetlic na
wsiach, placów zabaw oraz większe udostępnienie Ośrodka Kultury dla dzieci i młodzieŜy.
TakŜe 6% respondentów miało zastrzeŜenia do pracy Komisariatu Policji. Według nich
Policja powinna podejmować więcej działań i skuteczniej zapobiegać przestępczości poprzez
częstsze patrolowanie ulic i lepszą współpracę z innymi instytucjami.
69
2.2. Spotkanie z liderami gminy
Drugim elementem uspołecznienia procesu tworzenia strategii rozwoju było
zorganizowanie spotkania, w którym udział wzięli liderzy lokalni. Spotkanie odbyły się
19 marca 2007r. w Sali Drawieńskiego Ośrodka Kultury.
Do udziału w spotkaniu zaproszono szerokie grono przedstawicieli poszczególnych instytucji
gminnych oraz mieszkańców z terenu gminy.
W spotkaniu udział wzięło 30 osób, obecni byli Sołtysi, dyrektorzy i kierownicy
instytucji samorządowych, lokalni przedsiębiorcy, mieszkańcy, urzędnicy odpowiedzialni za
kluczowe referaty w Urzędzie Miejskim oraz władze gminy.
Spotkanie to dotyczyło głównie przedstawienia propozycji rozwiązywania problemów
społecznych Gminy Drawno. Spotkanie rozpoczęło się krótkim wprowadzeniem oraz
przedstawieniem
wyników
wcześniej
przeprowadzonych
ankiet,
następnie
zostały
przedstawione cele strategiczne, naniesione niewielkie zmiany oraz zgłoszone propozycje
działań. Wszystkie zaproponowane cele strategiczne ostatecznie zostały zaakceptowane przez
uczestników spotkania.
Z przyjętych obszarów problemowych w zakresie polityki społecznej w gminie
Drawno wynikają działania w następujących sferach:
1. Patologie społeczne,
2. Kryzys funkcji rodziny,
3. Marginalizacja grup społecznych.
Dzięki zorganizowanemu spotkaniu i udziałowi w nim przedstawicieli róŜnych
środowisk z terenu gminy moŜliwe było sformułowanie takich zapisów strategii, które
najwierniej obrazują potrzebę rozwiązywania problemów społecznych mieszkańców gminy.
70
3. Analiza SWOT
W planowaniu strategicznym stosowane są róŜne techniki analityczne oraz sposoby
dochodzenia do konstruktywnych wniosków. Z powodu duŜej wagi zagadnienia naleŜy przy
tym korzystać ze sprawdzonych metod. Planowanie strategiczne powinno zostać
podporządkowane następującym regułom:
•
nazwanie, określenie, zdefiniowanie problemu (to, jak zdefiniujemy problem
w duŜym stopniu określa, które cele i metody powinny być zastosowane, aby
ocenić przydatność alternatywnych rozwiązań. Ma to bezpośredni wpływ na
wybór konkurencyjnych opcji);
•
przyjęcie kryteriów ewaluacyjnych (pod jakimi względami będziemy porównywali
ze sobą i oceniali sposoby rozwiązania);
•
określenie konkurencyjnych sposobów postępowania (zakładamy, Ŝe zawsze da
się wyróŜnić kilka sposobów rozwiązania problemu, naleŜy je teŜ opisać ze
szczegółami);
•
prezentacja alternatyw i ich selekcja (w tym kroku następuje ocena alternatyw
według ustalonych kryteriów ewaluacyjnych i wybór jednej z nich);
•
bieŜące monitorowanie i ewaluacja wyników wybranej do realizacji polityki (po
wyborze sposobu rozwiązania konieczną jest stała ocena czy przyjęte rozwiązanie
wpływa w zamierzony sposób na rzeczywistość społeczną).
W praktyce najczęściej wykorzystywaną metodą jest Analiza SWOT. Skrót SWOT
pochodzi od czterech angielskich słów: Strenghts (silne strony), Weaknesses (słabe strony),
Opportunities (szanse), Threats (zagroŜenia). Metoda ta pozwala na ocenę dwóch grup
wewnętrznych i zewnętrznych czynników wpływających na rozwój badanej organizacji.
KaŜda grupa rozpatrywana jest pod kątem dodatniego i ujemnego wpływu na badaną
organizację.
71
W formie graficznej analizę SWOT przedstawia poniŜsza tabela.
Tabela 37. Obraz graficzny Analizy SWOT.
Wywierany
wpływ
Uwarunkowania
wewnętrzne
zewnętrzne
pozytywny
Silne strony
Szanse
negatywny
Słabe strony
ZagroŜenia
Źródło: G.Gierszewska, M.Romanowska, Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2003, s. 236
W prezentowanej tabeli poszczególne określenia oznaczają:
Silne strony – to pozytywne zjawiska wynikające z samej organizacji (np. wysoki poziom
wiedzy kadry, znajomość lokalnych uwarunkowań itp.)
Słabe strony – to negatywne zjawiska wpływające na ograniczenie szans i moŜliwości
rozwojowych organizacji, na które ma ona wpływ (np. słaba komunikacja wewnętrzna, brak
koordynacji działań. itp.)
Szanse – to pozytywne zjawiska, które stwarzają moŜliwości rozwojowe niezaleŜne od
działań organizacji (np. połoŜenie geograficzne)
ZagroŜenia – to negatywne zjawiska wypływające z otoczenia organizacji, niezaleŜne od jej
działań (np. niedoskonałość rozwiązań prawnych, konkurencyjność sąsiednich podmiotów,
pogarszanie wskaźników makroekonomicznych itp.)
Na podstawie przedstawionej we wcześniejszych rozdziałach diagnozy stanu
istniejącego gminy Drawno, diagnozy i analizy problemów społecznych oraz opinii
mieszkańców została opracowana analiza SWOT, która jest przedstawiona w poniŜszej tabeli.
72
Tabela 38. Analiza SWOT.
ANALIZA SWOT
Mocne strony
•
spadek poziomu bezrobocia,
•
moŜliwość
zmiany
organizowanym
•
kwalifikacji
kursom
Słabe strony
zawodowych
długotrwale bezrobotnych, bez staŜu oraz wśród kobiet,
dzięki
kształcenie •
umoŜliwiającym
•
i podwyŜszanie kwalifikacji;
występowanie wysokiego poziomu bezrobocia wśród osób
ok. 80% osób bezrobotnych pozbawionych jest prawa do zasiłku,
przewaŜającym źródłem utrzymania mieszkańców gminy są renty,
•
aktywnie funkcjonujące Stowarzyszenie Ludzi Bezrobotnych,
emerytury oraz praca najemna – efektem jest zła sytuacja
•
wzrost znaczenia wykształcenia jako wartości,
ekonomiczno-społeczna rodzin,
•
potencjał demograficzny – znaczna liczba osób w wieku •
niewielki popyt wewnętrzny wynikający z niskich dochodów
produkcyjnym i przedprodukcyjnym,
mieszkańców gminy,
prowadzenie działań socjalnych i zapobiegających dysfunkcjom
•
przewaŜająca liczba małych gospodarstw rolnych ( do 5 ha),
rodziny,
•
wzrost świadczeniobiorców pomocy społecznej,
•
istnienie świetlic środowiskowych,
•
główne powody korzystania z pomocy to ubóstwo, bezrobocie
•
aktywnie działający Środowiskowy Dom Samopomocy,
i niepełnosprawność,
•
istnienie Punktu Konsultacyjno-Informacyjnego i Pełnomocnika •
brak
Burmistrza
podejmowania działań mających na celu poprawę własnej sytuacji,
•
ds.
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych,
pomagających w rozwiązaniu lokalnych problemów społecznych,
•
•
osób
zagroŜonych
wykluczeniem
do
niekorzystne tendencje polegające na dziedziczeniu ubóstwa
i patologii,
korzystne warunki do tworzenia gospodarstw proekologicznych,
rozwoju turystyki i agroturystyki,
motywacji
•
ograniczone zasoby rzeczowe i finansowe, które mogą być
•
wykorzystane na rzecz rozwiązywania problemów społecznych,
korzystne warunki krajobrazowe i klimatyczne do organizacji
wypoczynku i rekreacji,
•
brak przemysłu silnie niszczącego środowisko,
•
współpraca z instytucjami pozarządowymi zajmującymi się
•
jest równomierna i wystarczająca,
•
gmina dysponuje stałymi środkami finansowymi na profilaktykę i
•
dobry dostęp do bazy lecznictwa odwykowego,
wyuczona
bezradność,
roszczeniowość
postaw
wśród
mieszkańców,
rozwiązywanie problemów alkoholowych,
•
bariery architektoniczne utrudniające Ŝycie społeczne osobom
niepełnosprawnym,
osobami uzaleŜnionymi,
•
oferta pomocy osobom niepełnosprawnym oraz opieki nad nimi nie
•
zbyt mała oferta róŜnorodnych form spędzania wolnego czasu dla
dzieci i młodzieŜy,
•
brak specjalistów zajmujących się rodzinami z problemami,
•
istnieją problemy alkoholowe w rodzinach, co powoduje przemoc
domową,
•
brak moŜliwości kontynuacji aktywności zawodowej wśród osób
starszych,
•
niewielka liczba róŜnorodnych, aktywnie działających organizacji
pozarządowych,
•
niedostateczna
baza
zabezpieczająca
potrzeby
społeczne
(niedostateczna liczby mieszkań socjalnych i komunalnych),
•
niedobory infrastruktury słuŜby zdrowia (np. brak stomatologa),
•
brak pełnego skanalizowania gminy,
•
dostateczny lub zły stan sieci wodociągowej,
74
Szanse
•
ZagroŜenia
wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców oraz zwiększenie • pogłębiające
dostępności do szkół róŜnego stopnia,
•
zjawisko
biedy,
bezsilności,
bezradności
i bezrobocia wśród społeczeństwa co powoduje wzrost patologii,
istnieją lokalne i regionalne działania skierowane do osób • postępująca degradacja wartości rodziny, postępująca apatia
długotrwale bezrobotnych oraz przeciwdziałające długotrwałemu
władze
lokalne
społecznymi
i zniechęcenie oraz upadek „kultury pracy”,
• zła sytuacja ekonomiczno-gospodarcza kraju źle wpływa na pomoc
bezrobociu,
•
się
w
i
regionalne
ramach
współpracują
rozwiązywania
z
partnerami
problemów
osobom z problemami,
osób • brak konsekwentnej i długofalowej polityki państwa oraz wizji dla
bezrobotnych i długotrwale bezrobotnych,
rozwoju samorządności w Polsce, co moŜe wpływać na
•
dalszy spadek poziomu bezrobocia,
samorządność w gminie,
•
wzrasta dostępność kształcenia ustawicznego na obszarach • brak
wiejskich,
odpowiednich
rozwiązań
prawnych,
które
skutecznie
zachęcałyby przedsiębiorców do inwestowania na terenie gminy,
•
standaryzacja w usługach socjalnych,
• istnienie zjawiska nielegalnego zatrudnienia,
•
racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych,
• brak lokalnych i regionalnych działań skierowanych do osób
•
rozwój przemysłu, inwestycji, turystyki i agroturystyki,
•
wykorzystywanie w pełni nowych źródeł energii, recyklingu, • brak miejsc pracy dla młodzieŜy, duŜy odsetek osób bezrobotnych
długotrwale bezrobotnych,
gospodarki odpadami,
•
brak
uciąŜliwego
z niskim poziomem wykształcenia,
przemysłu
i
transportu
dla
środowiska • ucieczka najlepiej wykształconych i najbardziej dynamicznych grup
naturalnego,
społecznych do ośrodków miejskich bądź innych państw Unii
•
wzrost mobilności zawodowej i geograficznej,
Europejskiej,
•
brak
występowania
zjawiska
„uzaleŜnienia”
od
pomocy • zmniejszająca się liczba miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych,
75
• złe zabezpieczenie przez państwo poziomu Ŝycia osób w podeszłym
społecznej,
•
wzrost społecznej akceptacji osób niepełnosprawnych, starszych
wieku,
i samotnych,
• istnienie negatywnego stereotypu człowieka starego,
•
zapewniona pomoc osobom w podeszłym wieku,
• wzrost patologii wśród osób starszych,
•
dostosowanie infrastruktury do osób starszych, niepełnosprawnych • ogólna sytuacja społeczna i finansowa kraju nie sprzyja osobom
- likwidowanie barier architektonicznych,
starszym, a nowy system emerytalno - rentowy nie jest szansą na
•
uwraŜliwianie młodzieŜy na potrzeby ludzi starszych,
poprawę warunków Ŝycia osób starszych, co moŜe mieć oddźwięk
•
prowadzenie promocji zdrowia dla osób starszych,
w gminie,
•
traktowanie uzaleŜnienia jako problem społeczny,
•
zainteresowanie
wspólną
pracą
na
rzecz
• system prawny regulujący funkcjonowanie nowych form pomocy
przeciwdziałania
społecznej osób starszych równieŜ nie jest szansą na poprawę
uzaleŜnieniom fachowców z róŜnych dziedzin,
warunków ich Ŝycia, co moŜe negatywnie wpłynąć na Ŝycie
•
wysoki poziom współpracy pomiędzy szkołą a rodziną,
starszych osób w gminie,
•
racjonalne rozdzielanie środków publicznych,
•
wzrost znaczenia organizacji pozarządowych działających na rzecz • wzrost liczby osób samotnych na terenie gminy,
• alienacja i marginalizacja zagroŜonych grup społecznych,
• niekorzystne
dzieci i młodzieŜy,
•
moŜliwość korzystania ze środków finansowych Unii Europejskiej,
•
dostosowanie standardów do wymogów UE,
•
ciągłe doskonalenie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez
współpraca
fachowców
dotyczące
wzrostu
przestępczości,
zwłaszcza wśród nieletnich,
• moŜliwość przedstawiania małej liczby ofert róŜnych form
spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieŜy,
• brak kształcenia ustawicznego na obszarach wiejskich,
kadrę pomocy społecznej,
•
tendencje
róŜnych
przeciwdziałania uzaleŜnieniom,
dziedzin
na
rzecz • moŜliwość braku rozwoju ofert kulturalnych i rozrywkowych na
terenie gminy,
76
•
istnienie systemu wsparcia dla osób z problemem uzaleŜnienia,
•
dobra współpraca z innymi jednostkami pomocy społecznej • niewystarczające
prowadzonymi przez inne podmioty,
•
przygotowanie
absolwentów
do
potrzeb
w zakresie słuŜb pomocy społecznej,
prawidłowy przepływ informacji pomiędzy sektorem publicznym • brak ofert szkoleniowych dotyczących pracy z dziećmi, młodzieŜą
a pozarządowym w dziedzinie pomocy społecznej,
•
• moŜliwość wzrostu afirmacji alkoholu i nikotyny wśród młodzieŜy,
i rodziną dla kadry pomocy społecznej,
rozwój działalności pozarządowych na rzecz osób z problemami • zbyt
społecznymi oraz grup szczególnego ryzyka.
duŜa
biurokratyzacja
udzielania
pomocy
społecznej,
uwarunkowana przepisami prawa,
• wzrost zapotrzebowania na placówki opieki stacjonarnej, usługi
opiekuńcze,
• przeciąŜenie pracowników socjalnych ilością zadań,
• złe finansowanie pomocy społecznej,
• brak stabilności prawa w dziedzinie pomocy społecznej,
• rozpad więzi społecznych i zanik kontroli społecznej.
77
4. Analiza problemów w zakresie polityki społecznej
Identyfikację głównych obszarów problemowych w sferze polityki społecznej
w gminie Drawno dokonano metodą MAPS (metoda aktywnego planowania strategicznego)
na spotkaniu z radnymi, sołtysami, przedstawicielami jednostek samorządu gminy oraz
władzami gminy 19 marca 2007 roku. Dokonując kolejnych przybliŜeń, na zasadzie
konsensusu, wyodrębniono trzy główne obszary problemowe, które są przedstawione poniŜej.
Opracowanie
strategii
ich
rozwiązań
powinno
wydatnie
zwiększać
efektywność
funkcjonowania pomocy społecznej w gminie.
Dla poszczególnych problemów wyodrębniono priorytety, za które uznano główne
źródła (przyczyny) tworzące te problemy. Ułatwiło to sformułowanie celów strategicznych
dla poszczególnych obszarów problemowych a następnie polityki społecznej jako całości.
Formułowanie tych celów poprzedzono analizą moŜliwości oraz ograniczeń istniejących
w samym systemie pomocy społecznej jak i poza nim.
OBSZAR PROBLEMOWY 1
Patologie społeczne
PROBLEMY
Wzrastająca liczba
osób długotrwale
korzystających z
pomocy
Alkoholizm
Przemoc w rodzinie
oraz przestępczość,
naduŜywanie
narkotyków
CELE
Aktywizacja
świadczeniobiorców
pomocy społecznej
Przeciwdziałanie
i profilaktyka
rozwiązywania
problemów alkoholowych
Ochrona dzieci przed
przemocą, narkomanią
i skutkami alkoholizmu
rodziców
79
OBSZAR PROBLEMOWY 2
Kryzys funkcji rodziny
PROBLEMY
Niewydolność opiekuńczowychowawcza (cedowanie
odpowiedzialności przez rodziców
na inne instytucje)
Brak
zagospodarowania
czasu wolnego
Demoralizacja
nieletnich
CELE
Podniesienie
świadomości
opiekuńczowychowawczej
Wzmocnienie relacji
rodzinnych poprzez
prawidłowe spędzanie
wolnego czasu
Zapobieganie
niedostosowaniu
społecznemu
80
OBSZAR PROBLEMOWY 3
Marginalizacja grup społecznych
PROBLEMY
Ubóstwo społeczeństwa
Osoby
niepełnosprawne
Osoby starsze,
długotrwale lub cięŜko
chore
Brak mieszkań
socjalnych i
komunalnych
Bezrobocie
CELE
Ograniczanie
skutków
ubóstwa
Wzrost aktywności osób
niepełnosprawnych w
społeczności lokalnej
Poprawa jakości Ŝycia
oraz zwiększenie
moŜliwości udziału w
Ŝyciu społecznym ludzi
starszych i chorych
Poprawa jakości Ŝycia
poprzez
zabezpieczenie
mieszkań dla ubogich
Zmniejszenie
zjawiska wykluczenia
społecznego osób
bezrobotnych
81
5. Misja
Gmina z definicji jest wspólnotą samorządową zorientowaną na zaspokajanie potrzeb
jej mieszkańców. Dlatego teŜ władze gminy we wszystkich swych działaniach muszą dąŜyć
do jak najlepszego i najpełniejszego zaspokojenia potrzeb lokalnej społeczności. Zgodnie
z kanonami nowocześnie rozumianej polityki społecznej, polegać ma to nie tylko na
dystrybucji dóbr, lecz na stwarzaniu moŜliwości i warunków do rozwoju we wszystkich
dziedzinach Ŝycia. Oczywiście biorąc pod uwagę istotę zrównowaŜonego rozwoju naleŜy
pamiętać o osobach wykluczonych, które z róŜnych przyczyn nie stają się beneficjentami
przemian i wzrastającego poziomu Ŝycia.
Zdefiniowane zadania pozwalają sformułować misję gminy Drawno w zakresie polityki
społecznej, którą jest:
Zapewnienie mieszkańcom Gminy Drawno
moŜliwości rozwoju osobistego i zawodowego
oraz przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu.
82
6. Cele strategiczne
W celu realizacji celu nadrzędnego – misji sformułowano 4 podstawowe cele, którym
przyporządkowano
działania
słuŜące
osiągnięciu
głównego
celu.
Hierarchia
skonkretyzowanych celów podstawowych wynika z analizy SWOT oraz diagnozy dotyczącej
najwaŜniejszych problemów społecznych. Jeden z celów poświęcono instytucji rodziny,
poniewaŜ to dzięki niej jednostka moŜe realizować swoje potrzeby przynaleŜności do grupy,
bezpieczeństwa i afirmacji. To w tej komórce społecznej tworzone, powielane i utrwalane są
wzorce zachowań. W dobie coraz szybszego tempa Ŝycia, kiedy rodzice coraz mniej czasu
poświęcają wychowywaniu dzieci, kiedy lansowane są konsumpcyjne modele Ŝycia a pomoc
rodzinie jest szczególnie waŜna. Przyjęty priorytet pozostaje równieŜ najbardziej
ekonomicznie uzasadnionym. Kierowana tam pomoc przynosi przy zaangaŜowaniu takich
samych środków największe korzyści społeczne.
PoniŜej w formie tabelarycznej przedstawiono cele strategiczne oraz planowane
działania.
83
Cel strategiczny nr 1 – Zmniejszenie liczby osób i rodzin zagroŜonych patologiami społecznymi
Realizatorzy i podmioty
Działania słuŜące osiągnięciu celu
wspierające
Urząd Miejski;
A. Aktywizacja świadczeniobiorców pomocy społecznej
1. Wprowadzanie
innowacyjnych
metod
pracy
Okres realizacji
z
Działanie ciągłe w
długotrwałym Miejsko- Gminny Ośrodek Pomocy horyzoncie czasowym
świadczeniobiorcą.
Społecznej w Drawnie;
strategii
2. Tworzenie i realizacja programów pomocy prowadzących do Organizacje pozarządowe.
usamodzielnienia (poradnictwo).
3. Inicjowanie powstania grupy samopomocy.
B. Przeciwdziałanie i profilaktyka rozwiązywania problemów alkoholowych
1. Tworzenie i realizacja programów profilaktycznych.
Urząd Miejski;
Miejsko - Gminna Komisja
horyzoncie czasowym
2. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjno-edukacyjnej Rozwiązywania Problemów
strategii
dla dzieci i młodzieŜy informującej m.in. o negatywnych skutkach Alkoholowych;
spoŜywania alkoholu.
Pełnomocnik Burmistrza ds.
3. Wskazywanie osobom uzaleŜnionym i zagroŜonym uzaleŜnieniem Rozwiązywania Problemów
moŜliwości uzyskania pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej.
4. Wspieranie powstawania grup samopomocowych AA.
Alkoholowych; Punkt InformacyjnoKonsultacyjny;
5. Rozwój poradnictwa specjalistycznego dla osób wychodzących Miejsko- Gminny Ośrodek Pomocy
z alkoholizmu.
6. Otoczenie opieką członków rodzin osób uzaleŜnionych i udzielanie Powiatowe Centrum Pomocy
im pomocy, w tym dotyczącej przemocy w rodzinie.
Rodzinie w Choszcznie;
84
7. Ciągłe monitorowanie zjawiska spoŜywania alkoholu, zwłaszcza Organizacje pozarządowe;
wśród dzieci i młodzieŜy.
Szkoły;
8. Działalność edukacyjna polegająca na promocji zdrowego stylu Policja.
Ŝycia.
9. Monitorowanie i pozostawienie na dotychczasowym poziomie liczby
punktów sprzedaŜy alkoholu w gminie, zaostrzenie kontroli
w punktach sprzedaŜy.
C. Ochrona dzieci przed przemocą, narkomanią i skutkami alkoholizmu Urząd Miejski;
rodziców
Miejsko- Gminny Ośrodek Pomocy horyzoncie czasowym
w
Drawnie;
Punkt strategii
1. Rozwój poradnictwa specjalistycznego.
Społecznej
2. Tworzenie i realizacja programów profilaktycznych.
Konsultacyjny dla ofiar przemocy;
3. Wspieranie akcji informacyjnych na temat przemocy, narkomanii Organizacje pozarządowe;
i alkoholizmu.
Szkoły; Świetlice środowiskowe:
4. Wskazywanie i tworzenie dla dzieci i młodzieŜy alternatywnych do Drawieński Ośrodek Kultury;
alkoholu i narkomanii form spędzania wolnego czasu.
Policja.
5. Psychoedukacja rodziców (dot. problemu narkomanii).
6. Wspieranie letniego i zimowego wypoczynku dzieci z rodzin
wysokiego ryzyka.
7. Rozwój zajęć pozalekcyjnych w szkole i poza szkołą.
8. Szkolenia dla nauczycieli i pracowników pomocy społecznej.
9. Wspieranie organizacji pozarządowych.
85
Cel strategiczny nr 2 – Wspieranie prawidłowego funkcjonowania rodzin
Okres realizacji
wspierające
Urząd Miejski;
A. Podniesienie świadomości opiekuńczo- wychowawczej
1. Pomoc dla rodzin dysfunkcyjnych poprzez działanie edukacyjne Miejsko- Gminny Ośrodek Pomocy horyzoncie czasowym
i wspierające, by lepiej rodziły sobie z trudną sytuacją rodzinną.
Powiatowe
2. Informowanie rodzin o dostępnych formach pomocy.
strategii
Centrum
Pomocy
3. Utworzenie i wdroŜenie gminnego systemu pomocy rodzinie (ze Rodzinie w Choszcznie;
Jednostki samorządu terytorialnego;
strony M-GOPS, szkoły, psychologa).
4. Uświadamianie
rodzicom
ich
roli
w
wychowaniu
dzieci Organizacje pozarządowe;
Szkoły.
(pedagogizacja rodziców).
5. Promowanie prawidłowych wzorców funkcjonowania rodziny,
promocja wartości rodzinnych.
6. Edukacja dzieci, młodzieŜy i dorosłych w zakresie nowoczesnych
metod wychowawczych.
7. Uświadamianie
młodzieŜy
w
zakresie
odpowiedzialności
rodzicielskiej.
8. Koordynacja działań i współpraca ośrodka pomocy społecznej,
szkoły, instytucji kościelnych w zakresie wsparcia udzielanego
rodzinie.
86
B. Wzmocnienie relacji rodzinnych poprzez prawidłowe spędzanie wolnego Urząd Miejski;
czasu
1. Zwiększenie
świadomości
w
zakresie
prawidłowego Społecznej w Drawnie;
zagospodarowania czasu wolnego.
strategii
2. Promowanie aktywnego wypoczynku (sport, wycieczki, itp.).
Organizacje pozarządowe;
3. Wyrobienie nawyku aktywnego wypoczynku rodzinnego.
Drawieński Ośrodek Kultury;
4. Organizowanie imprez kulturalno-rozrywkowych.
Kluby Sportowe;
5. Stworzenie dzieciom i młodzieŜy alternatywnych metod spędzania Szkoły; Świetlice środowiskowe.
wolnego czasu (świetlice środowiskowe, kawiarenki internetowe,
zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań itp.).
6. DoposaŜenie istniejących świetlic środowiskowych.
7. Tworzenie gminnych programów wzmacniających więzi rodzinne.
Urząd Miejski;
1. Pogadanki wskazujące na prawidłowe wzorce zachowania.
horyzoncie czasowym
2. Promowanie właściwych zachowań.
strategii
3. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia.
Szkoły;
4. Rozwój profilaktyki uzaleŜnień.
Poradnie specjalistyczne,
C. Zapobieganie niedostosowaniu społecznemu
Kościół, Policja,
Miejsko- Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych.
87
Cel strategiczny nr 3 – Ograniczenie zjawiska marginalizacji grup szczególnego ryzyka
Okres realizacji
wspierające
Urząd Miejski;
A. Ograniczenie skutków ubóstwa
1. Działania ratunkowe polegające na udzielaniu doraźnej pomocy Miejsko- Gminny Ośrodek Pomocy horyzoncie czasowym
strategii
w formie pienięŜnej - świadczeń rodzinnych, dodatków Społecznej w Drawnie;
Powiatowe
mieszkaniowych, zasiłków i stypendiów dla dzieci i młodzieŜy.
Centrum
Pomocy
2. Działania polegające na udzielaniu świadczeń w formie niepienięŜnej Rodzinie w Choszcznie;
– dotacja na posiłki dzieci w szkole, zakup podręczników, usługi Powiatowy Urząd Pracy.
opiekuńcze w miejscu zamieszkania.
3. Łagodzenie
skutków
ubóstwa
poprzez
organizowanie
robót
publicznych i organizowanie prac społecznie uŜytecznych.
4. Praca socjalna z beneficjentami mająca na celu wskazanie
umiejętnego sposobu odkrycia i wykorzystania ich własnych
zasobów (praca socjalna, wsparcie psychologiczne, doradztwo
zawodowe).
5. Stałe doskonalenie współpracy pomiędzy róŜnymi instytucjami
i organizacjami zajmującymi się problemem ubóstwa.
6. Stała weryfikacja przyznawanych świadczeń (głównie pienięŜnych),
tak, aby przyznawana pomoc trafiała do osób rzeczywiście jej
potrzebujących.
88
B. UmoŜliwienie osobom niepełnosprawnym pełnego udziału w Ŝyciu Urząd Miejski;
społecznym
1. Współpraca
z
organizacjami
działającymi
na
rzecz
niepełnosprawnych.
2. Wsparcie Środowiskowego Domu Samopomocy.
osób Społecznej w Drawnie;
strategii
Powiatowe Centrum Pomocy
Rodzinie w Choszcznie; PFRON;
3. Edukacja dzieci i dorosłych w zakresie przybliŜenia problemów osób Powiatowy Urząd Pracy w
niepełnosprawnych.
Choszcznie; Starostwo Powiatowe;
4. Systematyczne świadczenie usług opiekuńczych, rehabilitacyjnych SłuŜba zdrowia; Szkoły;
oraz specjalistycznych.
5. Likwidacja barier architektonicznych oraz komunikacyjnych.
Środowiskowy Dom Samopomocy;
6. Pomoc w wyposaŜaniu mieszkań chronionych dających moŜliwość Drawieński Ośrodek Kultury.
utrzymania maksymalnie długiej samodzielności.
7. Profilaktyka dla członków rodzin osób niepełnosprawnych.
8. Pomoc w podjęciu pracy osobom niepełnosprawnym.
9. Organizowanie imprez kulturalno-rozrywkowych.
C. Poprawa jakości Ŝycia oraz zwiększenie moŜliwości udziału w Ŝyciu Urząd Miejski;
społecznym osób starszych i chorych
1. Rozwój usług opiekuńczych dla osób starszych.
2. Inicjowanie tworzenia domów dziennego pobytu.
strategii
3. Wspieranie rodzin opiekujących się osobami starszymi i chorymi (np. Rodzinie w Choszcznie; Starostwo
poradnictwo psychologiczne).
Powiatowe; SłuŜba zdrowia; Szkoły;
89
4. Udzielanie pomocy materialnej osobom starszym i chorym np. przy Organizacje pozarządowe;
zakupie leków, opału, dodatki mieszkaniowe itp.
Drawieński Ośrodek Kultury.
5. Organizowanie imprez kulturalno-rozrywkowych dla osób starszych
i ich rodzin.
6. Edukacja w zakresie funkcjonowania osób starszych w rodzinie.
7. Inicjowanie utworzenie Klubów Seniora.
D. Poprawa jakości Ŝycia poprzez zabezpieczenie mieszkań dla najbardziej Urząd Miejski;
Jednostki organizacyjne gminy.
potrzebujących
horyzoncie czasowym
strategii
1. Opracowanie czytelnych zasad przydzielania i wynajmowania lokali
wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy.
2. Monitorowanie zagroŜeń wynikających z zaległości czynszowych
lokatorów komunalnych.
3. Tworzenie
mieszkań
socjalnych
poprzez
adaptację
niewykorzystanych budynków komunalnych na mieszkania.
4. Tworzenie mieszkań chronionych.
5. Budowa budynku komunalnego z przeznaczeniem na mieszkania dla
najbardziej potrzebujących.
E. Zmniejszenie zjawiska wykluczenia społecznego osób bezrobotnych
Urząd Miejski
1. Budowanie sieci współpracy między instytucjami działającymi na Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy
rzecz rozwiązywania problemów bezrobocia.
2. Rozwój doradztwa zawodowego, takŜe w szkołach.
Społecznej; Gimnazjum;
horyzoncie czasowym
strategii
Powiatowy Urząd Pracy;
90
3. Rozwój aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu (prace Gminne Centrum Informacji;
interwencyjne, roboty publiczne, staŜe, przygotowanie zawodowe).
4. Wspieranie szkoleń zawodowych.
5. Wspieranie zatrudnienia subsydiowanego.
Rodzinie w Choszcznie.
6. Organizowanie pomocy psychologa w celu eliminacji negatywnych
skutków psychospołecznych bezrobocia.
7. Działania informacyjne i konsultacyjne na terenie urzędu gminy dla
bezrobotnych poszukujących pracy.
8. Wspieranie Klubu Integracji Społecznej.
9. Wspieranie Stowarzyszenia Ludzi Bezrobotnych.
10. Rozwój poradnictwa specjalistycznego.
11. Stworzenie preferencyjnych warunków dla rozwoju lokalnego rynku
pracy.
12. Promowanie przedsiębiorczości.
91
Cel podstawowy nr 4 – Wzmocnienie oddziaływania i intensyfikacja działań Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w
Drawnie
wspierające
1. Współpraca M-GOPS z organizacjami społecznymi i koordynacja Burmistrz Gminy;
wspólnie podejmowanych działań.
2. Wprowadzenie
nowoczesnych
Okres realizacji
Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy horyzoncie czasowym
metod
pracy
i
podnoszenie Społecznej w Drawnie;
kwalifikacji osób zatrudnionych w M-GOPS.
3. Udział pracowników M-GOPS w szkoleniach, kursach, warsztatach.
Powiatowe
Centrum
strategii
Pomocy
Rodzinie w Choszcznie.
4. Wymiana doświadczeń, korzystanie z pozytywnych wzorców innych
gmin.
5. Wzmocnienie kadrowe Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Drawnie.
92
7. Monitorowanie Strategii
Monitorowanie strategii jest obserwacją realizacji celów strategicznych i realizacji
programów operacyjnych wynikających z następnych faz programowania rozwoju.
Monitorowanie realizacji strategii umoŜliwia:
•
obserwację stanu zaawansowania projektów rozwojowych, umoŜliwiających
aktualną identyfikację problemów w ich realizacji;
•
ocenę zaangaŜowania jednostek odpowiedzialnych za ich realizację;
•
weryfikację zgodności załoŜonych celów i efektywności wykorzystania
przeznaczonych na ich realizację środków;
•
kontrolę postępu prac związanych z realizacją działań.
Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest dokumentem określającym cele
i działania do roku 2013 w zakresie problematyki społecznej, wymagającym okresowej
aktualizacji do zmian zachodzących w otoczeniu, jak i w samym społeczeństwie.
Przygotowanie projektu dokumentu i jego przyjęcie przez Radę Miejską kończy pierwszy
etap planowania. Długookresowy charakter planowania strategicznego w zakresie
problematyki społecznej wymaga stałego śledzenia zmian prawnych, gospodarczych,
politycznych, społecznych i ich uwzględniania w strategii.
Strategia rozwiązywania problemów społecznych wymaga okresowej aktualizacji.
Aktualizacja ta będzie przeprowadzana przez zespół, który powinien zostać powołany przez
Burmistrza odrębnym zarządzeniem, a w jego skład mogą wejść m.in.: Sekretarz, Kierownik
Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, przedstawiciel Miejsko-Gminnej Komisji
ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Radni, Przewodniczący Komisji Rozwoju
Społecznego, Rady Miejskiej oraz Przewodniczący Komisji BudŜetu i Inwestycji.
Zespół ten winien się spotykać przynajmniej raz w roku i ocenić poziom wdraŜania
poszczególnych celów i kierunków działania. Zespół swoją ocenę powinien przekazać
Burmistrzowi i Radzie, sugerując przyjęcie proponowanych rozwiązań, np. programów
celowych, programu rozwiązywania problemów alkoholowych itp.
Wskaźnikami oceny monitorowania Strategii będą miedzy innymi:
•
Wzrost (liczba) nowo powstałych podmiotów gospodarczych w gminie.
•
Ilość stworzonych nowych miejsc pracy.
•
Ilość osób, którym udało się wyjść z uzaleŜnień (alkoholizmu).
93
•
Ilość osób, którym udało się skutecznie pomóc (ofiarom przemocy domowej,
osobom,
rodzinom,
w
których
występowały
problemy
opiekuńczo-
wychowawcze i prowadzenia gospodarstwa domowego).
•
Ilość zorganizowanych spotkań, szkoleń, konferencji, seminariów, narad
dotyczących podnoszenia kwalifikacji wśród pracowników M-GOPS.
•
Ilość zorganizowanych spotkań, szkoleń dla mieszkańców gminy.
•
Liczba wspartych i realizowanych projektów, programów.
•
Liczba zorganizowanych imprez, zajęć, spektakli profilaktycznych głównie dla
dzieci i młodzieŜy mających na celu rozwój zainteresowań oraz promocję
zdrowego stylu Ŝycia.
•
Liczba nowo powstałych mieszkań socjalnych i chronionych.
•
Ilość osób, do których dotarły ulotki informujące o zagroŜeniach, instytucjach
i organizacjach udzielających pomocy oraz moŜliwościach pomocowych.
•
Procentowy udział uczniów w Szkołach, którzy piją alkohol, palą papierosy,
biorą lub brali narkotyki.
•
Liczba zaangaŜowanych instytucji w rozwiązywanie problemów społecznych.
•
Ilość obiektów uŜyteczności publicznej, w których zlikwidowane zostały bariery
architektoniczne.
•
Liczba
oraz
rodzaj
świadczonych
usług
specjalistycznych,
liczba
świadzeniobiorsów.
Tabela do prezentacji realizacji poszczególnych działań strategii rozwiązywania problemów
społecznych w gminie Drawno.
Rok
Cele
operacyjne
Działania
Mierniki /
Wskaźniki
Źródło informacji
2007
94
8. Źródła finansowania Strategii
Zidentyfikowane cele i działania w zakresie rozwiązywania problemów społecznych
w gminie wymagają odpowiednich źródeł finansowania. Źródła te moŜna podzielić na
następujące grupy:
1. Środki finansowe pochodzące z budŜetu gminy w zakresie finansowania zadań
własnych gminy w zakresie pomocy społecznej oraz w innych obszarach ujętych
w strategii.
2. Środki pochodzące z budŜetu państwa na zadania zlecone gminie przez administrację
rządową.
3. Środki finansowe pochodzące ze źródeł organizacji pozarządowych. Pozyskiwaniem
tych środków powinny się zająć podmioty funkcjonujące na terenie gminy, w tym
między innym: Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Drawnie, Szkoły,
organizacje pozarządowe itp.
4. Europejski Fundusz Społeczny (EFS) poprzez działania zapisane w Programie
Operacyjnym Kapitał Ludzki.
5. Środki pochodzące ze Starostwa Powiatowego.
6. Fundusze inwestorów prywatnych.
Decydujące znaczenie dla pełnego wykorzystania środków Unii Europejskiej będzie
miał potencjał absorpcyjny gminy, czyli zdolność do uzupełnienia środków europejskich
środkami
własnymi
oraz
przygotowania,
planowania
i
prowadzenia
programów
i projektów inwestycyjnych w wymiarze współpracy z UE.
95
9. Promocja Strategii
W ramach promocji i upowszechniania danych dotyczących „Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych w Gminie Drawno” podejmowane będą następujące działania:
•
Umieszczenie dokumentu na stronie internetowej Urzędu Miejskiego oraz
w Biuletynie Informacji Publicznej.
•
Zamieszczenie na tablicy ogłoszeń przy Urzędzie Miejskim informacji o przyjęciu
Strategii.
•
Informowanie o zawartych w dokumencie planach na zebraniach odbywających się
w cyklu rocznym.
•
Zapewnienie moŜliwości zapoznania się przez mieszkańców ze Strategią poprzez
udostępnienie jej w biurze Rady Miejskiej.
•
Organizowanie spotkań bezpośrednich z zainteresowanymi grupami mieszkańców
gminy.
•
Opracowanie programu informacyjnego (ulotki, poradniki).
Dodatkowo wszystkie sprawozdania i oceny powstające w ramach monitorowania
Strategii, jak równieŜ jej zmiany będą publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej.
96
Wnioski
„Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Drawno” jest
dokumentem długofalowym, wskazującym na konkretne działania w ramach przyjętych
priorytetów. Strategia jest drogowskazem i instrumentem działania władz samorządowych,
instytucji pomocy społecznej, w tym Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, który
ma słuŜyć wspólnej misji, jaką jest zapewnienie mieszkańcom Gminy Drawno moŜliwości
rozwoju osobistego i zawodowego oraz przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu
społecznemu.
Istotne znaczenie w realizacji strategii mają partnerzy społeczni wszystkich szczebli
organizacji Ŝycia społecznego. Strategia ma pobudzać do aktywności organizacje, instytucje
działające w obszarze pomocy społecznej oraz rozwoju gospodarczego i społecznego gminy.
Poprzez cele, kierunki działania oraz propozycje projektów zawarte w dokumencie ma
dotrzeć do najbardziej potrzebujących.
Określony w ten sposób kształt strategii otwiera instytucjom niepublicznym wiele
moŜliwości, nie tylko uczestnictwa w ogólnym systemie pomocy mieszkańcom gminy
znajdującym się w trudnej sytuacji Ŝyciowej, ale takŜe daje moŜliwości pozyskiwania
środków finansowych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Strategia zawiera cele strategiczne (priorytety) i ich rozwiązania (kierunki działania),
w stopniu stanowiącym podstawę do formułowania programów, w których określa się
terminy realizacji i zasady finansowania poszczególnych zadań.
Opracowany dokument jest strategią długookresową – do 2013 roku i zawiera
podstawowe cele perspektywiczne, jednakŜe konieczne będzie ich weryfikowanie. Horyzont
realizacji strategii uwarunkowuje konieczność opracowania i wdraŜania średniookresowych
programów celowych jako uzupełnienie do kaŜdego z wyodrębnionych obszarów
tematycznych.
W
zaleŜności
od
potrzeb
społecznych,
w
przyszłości
proces
wdraŜania
i monitorowania strategii moŜe zostać zmodyfikowany i usprawniony na korzyść
mieszkańców naszego powiatu.
97

Strategia rozwiązywania problemów społecznych za

Transkrypt

Podobne dokumenty

obszary specjalnej ochrony ptaków Lasy Puszczy nad

„Rekreacja i edukacja w Drawieńskim Parku Narodowym późną

Rekreacja i edukacja w Drawieńskim Parku Narodowym

SERWIS INFORMACYJNY Z DNIA 12.08.2010 r.

SERWIS INFORMACYJNY Z DNIA 05-06.04.2012 r.

95 000 85 m2 - Swiatnieruchomosci.stargard.pl

Ogłoszenie przetargu-obsługa polowań