Spór o ten sam dług może się toczyć w dwu sądach

TAI Press
0711128145001 Rzeczpospolita Prawo co dnia z dnia 2007-11-20
Spór o ten sam dług może
się toczyć w dwu sądach
PRAWO CYWILNE l Sąd nie jest związany wyrokiem innego sądu dotyczącym tej samej
należności, jeśli jedną ze stron wcześniejszej sprawy była inna osoba
IZABELA LEWANDOWSKA
Potwierdził to Sąd Najwyższy
w wyroku z 14 listopada 2007 r.
Sąd orzekający później musi jednak uwzględnić taki wyrok
i ustosunkować się do niego jak
do jednego z dowodów w sprawie.
Zapłata poprzez cesję
Wyrok dotyczy sprawy, o której przewodniczący składu SN
powiedział, że bardziej jej już nie
można było zagmatwać.
Początek dała jej umowa cesji, którą w sierpniu 2004 r. zawarł powód - spółka akcyjna Pebex, obecnie w upadłości
- ze spółdzielnią mieszkaniową
w Warszawie. Generalnym wykonawcą robót budowlanych
na rzecz tej spółdzielni była firma Serybud. Pebex był jej podwykonawcą.
Z tytułu wynagrodzenia za roboty wykonane przez Pebex firma Serybud na podstawie porozumienia ze spółdzielnią przelała na Pebex swe wierzytelności
przysługujące jej wobec spółdzielni. Słowem, miała zapłacić
mu należnościami wobec spółdzielni. W umowie przelewu znalazło się zastrzeżenie, że jeśli
spółdzielnia nie zapłaci podwykonawcy w terminie 60 dni przelanej na niego kwoty albo nie
uzna swej wierzytelności z tytułu
wykonanych na jej rzecz robót,
umowa ta wygasa
Wierzytelność Pebeksu wobec spółdzielni została zajęta
przez poborcę skarbowego
na poczet zaległych podatków
tej firmy. W piśmie skierowanym do poborcy spółdzielnia
potwierdziła, że jej zadłużenie
z tytułu wykonanych na jej rzecz
robót wynosi ponad 1600 tyś. zł
i że zapłaci należność przelaną
naPebex.
Ale Pebex pieniędzy od niej
nie dostał. Wystąpił więc przeciwko spółdzielni do sądu, powołując się na umowę cesji, o zapłatę
wskazanej w niej kwoty. Sąd I instancji wydał nakaz zapłaty. W jego ocenie warunek uznania długu przez spółdzielnię został spełniony; oświadczenie złożone poborcy podatkowemu było uznaniemniewlaściwym.
Pebex na podstawie tego nakazu zwrócił się do komornika
o zabezpieczenie powództwa,
(art 492 k.p.c.). Komornik wyegzekwował od spółdzielni żądaną
kwotę i wpłacił ją do depozytu
sądowego, gdzie czekała do zakończenia sprawy.
Spółdzielnia płaci dwa razy
Spółdzielnia w zarzutach
od nakazu zapłaty twierdziła, że
wobec nieuznania przez nią długu umowa cesji wygasła. Przekonywała, że nie stanowi uznania
długu oświadczenie złożone poborcy skarbowemu. Sąd I instancji był innego zdania i nakaz zapłaty utrzymał w mocy.
W toku sprawy przystąpił
do niej jako interwenient uboczny po stronie pozwanej spółdzielni Andrzej K. Twierdził, że
w kwietniu 2005 r. nabył na podstawie umowy przelewu od firmy Serybud część tej samej wierzytelności, która była przedmiotem nieważnej - jego zdaniem - umowy cesji między tą firmą a spółką Pebex.
W toku postępowania przed
sądem II instancji Andrzej K.
przedstawił prawomocne wyroki sądu w Białymstoku zasądzające na jego rzecz od spółdzielni
kwoty uzyskane w wyniku tej
umowy. Podstawą uznania przez
Dziennik
Śr. nakład 243549 egz.
Zasięg ogólnopolski
s. 4
Moc wiążąca orzeczeń sądowych .
• Orzeczenie prawomocne (wyrok, postanowienie) wiąże nie tylko
strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy
państwowe, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także
inne osoby. Taką zasadę ustanawia art. 365 kodeksu
postępowania cywilnego. Kodeks ten rozstrzyga dodatkowo
kwestię mocy wiążącej sądu cywilnego dla sądu karnego.
• Wyrok prawomocny ma powagę rzecz; osądzonej (res
iudicata), ale tylko co do tego, cc v związku z podstawą sporu
stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między
tymi samymi stronami.
sąd, że przelana wierzytelność
powstała, były te same faktury
wystawione przez Serybud, które doprowadziły do tego samego
wniosku sąd wŁodzi. Od wyroku
tego spółdzielnia nie wniosła
skargi kasacyjnej. Andrzej K. wyegzekwował zasądzone od niej
kwoty.
Sąd II instancji rozpatrujący
spór między Pebeksem a spółdzielnią zaakceptował werdykt I instancji. Po jego wyroku
kwota ściągnięta po nakazie zapłaty od spółdzielni trafiła z depozytu sądowego na rachunek
Pebeksu.
Wyrok jako dowód
Sąd II instancji nie zajął żadnego stanowiska co do wyroków
przedstawionych przez Andrzeja K. To właśnie było główną
przyczyną uwzględnienia skargi
kasacyjnej spółdzielni. SN przekazał sprawę ponownie do sądu II instancji
Brak odniesienia się do wyroków sądu w Białymstoku oznacza, że sąd zaniechał wszechstronnego rozpatrzenia sprawy.
- stwierdził sędzia Krzysztof
Strzelczyk. - Jednakże SN nie
może samodzielnie ocenić znaczenia tych wyroków, nawet jeśli
znajdują się one w aktach - tłumaczył. Są one dowodami w tej
sprawie, a SN jes t związany ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez sądy.
SN nie zgodził się jednak
z twierdzeniem spółdzielni, że
tamte wyroki są wiążące dla sądu
w tej sprawie. Jak wynika
z art. 365 k p. c, dla innych sądów
wiążąca jest tylko sentencja orzeczenia Wiążące są orzeczeniazawierające rozstrzygnięcie kwestii wstępnych i mające charakter konstytutywny. Orzeczenie zapadłe w sprawie
toczącej się w innej konfiguracji
podmiotowej, nawet jeśli przedmiot sporu jest taki sam, nie ma
takiego znaczenia Nie są wiążące
dla innych sądów ustalenia faktyczne ipoglądyprawne wyrażone w orzeczeniu innego sądu.
Nie oznacza to jednak - dodajmy - że spółdzielnia musi
dwa razy płacić za to samo. Wyj ściem z sytuacji są np.: wznowienie postępowania, powództwo
opozycyjne, a nie związanie sądu
wcześniejszym wyrokiem innego sądu (sygn. II CSK 347/07). •
/gj l masz pytanie, wyślij e-tnail do autorki
[email protected]