Wycieczka tematyczna „Kasernepolis – Olsztyn

Wycieczka tematyczna „Kasernepolis – Olsztyn miastem koszar”
1)Koszary Dragonów,
(-)
2)Koszary Artylerii,
(-)
3)Jezioro Długie,
(-)
4)Komenda Wojewódzka Policji,
(-)
5)Hotel „Villa Pallas”,
(-)
6)Miasteczko uniwersyteckie Kortowo,
(-)
Wycieczka ma na celu poznanie interesującego aspektu historii Olsztyna, jakim są dzieje tutejszego
garnizonu pod koniec XIX i na początku XX w. Wojskowi stanowili znaczny odsetek mieszkańców
miasta (w 1912 r. około jednej siódmej) i odgrywali istotną rolę w jego rozwoju. Pozostały po nich
pamiątki w postaci tuzina zespołów koszarowych, zachowanych do dzisiaj w różnym stopniu.
Długość całkowita: 8000 m
Czas trwania: 110 min (plus czas zwiedzania)
Uczestnicy: osoby zainteresowane historią Olsztyna, architekturą, militariami
Etapy wycieczki:
1. Koszary prywatne (ul. Zientary-Malewskiej) i koszary piechoty (ul. Jagiellońska)
1500 m, 20 min
Rozpoczynamy na ul. Zientary-Malewskiej. W kamienicy pod nr 3 w latach 1943-81 mieszkała poetka
i działaczka warmińska, której imieniem nazwaną ulicę. Kolejne budynki – nr 5, 7, 9 wchodziły
niegdyś w skład tzw. koszar prywatnych. Zostały one wzniesione pod koniec XIX w. przez
przedsiębiorcę Floriana Materna pod wynajem wojsku. Podążamy dalej ulicą, aby skręcić w lewo w
ul. Moniuszki. Dochodzimy do ul. Limanowskiego i skręcamy w prawo, a potem jeszcze raz w prawo
w Jagiellońską. Po chwili naszym oczom ukazują się kompleksy koszarowe po obu stronach ulicy. Te
po prawej po opuszczeniu przez wojsko uległy znacznym przekształceniom. Wzniesiono je w latach
1905-06 dla jednostek 151. Pułku Piechoty, zastąpionego potem przez pułk 146. Dla kolejnych
jednostek tegoż pomiędzy 1910 a 1913 r. wybudowano kolejny kompleks – nieco dalej po lewej
stronie ulicy. Obecnie w jednym z jego odnowionych budynków mieści się szkoła wyższa.
2. Koszary prywatne (ul. Kasprowicza)
1000 m, 15 min
Zawracamy i podążamy ul. Jagiellońską aż do ul. Żeromskiego. Skręcamy w tę ulicę w prawo i
dochodzimy do al. Wojska Polskiego. Po przeciwnej stronie ulicy możemy obejrzeć budynki należące
niegdyś do kolejnego kompleksu koszar prywatnych – wzniesionych pod koniec XIX w. przez
Andrzeja Funka przy obecnej ul. Kasprowicza. Większość gmachów została przebudowana i utraciła
dawny wygląd. Chlubnym wyjątkiem jest budynek przy Kasprowicza 4a. Odrestaurowany, z
czerwonej cegły, z arkadami, fryzami oraz elementami ozdobnymi z żółtej cegły, wzbudza podziw i
pozwala sobie wyobrazić, jak mógł wyglądać cały zespół koszarowy za czasów swojej świetności.
Podążając al. Wojska Polskiego w stronę centrum mijamy audytorium szkoły wyższej urządzone w
dawnej krytej ujeżdżalni wojskowej.
3. Koszary Dragonów
750 m, 10 min (plus czas spędzony na terenie koszar)
Skręcamy w prawo w ul. Dąbrowskiego. Mijając po lewo cmentarz św. Jakuba, wkraczamy na teren
Koszar Dragonów wybudowanych w latach 1884-86 dla 10. Wschodniopruskiego Pułku Dragonów
Króla Alberta Saskiego, elitarnej formacji kawaleryjskiej, która wcześniej stacjonowała w Metzu.
Częściowo spalone przez Armię Czerwoną, po wojnie odbudowane i przeznaczone na magazyny.
Obecnie są obiektem zainteresowania różnych środowisk, które pragną przywrócić im dawny blask.
4. Koszary artylerii (ul. Artyleryjska) i koszary piechoty (ul. Leśna)
750 m, 10 min
Następnym punktem na trasie są koszary artylerii z lat 1887-89, zlokalizowane po drugiej stronie
Łyny. Dochodzimy do nich ul. Artyleryjską, a następnie skręcając w prawo. Do dzisiaj zachowała się
większość budowli, w których pierwotnie stacjonował 2 dywizjon 16. Zachodniopruskiego Pułku
Artylerii. W 2009 r. 26 budynków zostało wpisanych do rejestru zabytków. Kierując się dalej ul.
Artyleryjską docieramy do kompleksu koszar wybudowanych wzdłuż brzegu Jeziora Długiego (i
obecnej ul. Leśnej) w latach 1895-1900. Zakwaterowano tu bataliony piechoty. Budynki utrzymane
są w stylu neogotyckim. Część z nich zaadaptowano na cele mieszkalne. Jeden gmach koszarowy
znalazł się w środku Osiedla Leśna. Otoczony przez nowoczesne budynki wielorodzinne stoi samotnie
jako wspomnienia dawnych czasów.
4. Koszary artylerii ciężkiej (ul. Pstrowskiego) i kasyno oficerskie (ul. Żołnierska)
4,0 km, 55 min
Wracamy do ul. Artyleryjskiej. Przechodzimy na jej drugą stronę, potem pod wiaduktem kolejowym.
Podążamy dalej ul. Grunwaldzką i al. Niepodległości do ul. Pstrowskiego. Na początku tej ostatniej
widzimy kompleks koszar z 1913 r., w którym pierwotnie stacjonowała artyleria ciężka. Po II wojnie
światowej urzędowało w nich Wojsko Polskie, a w 2003 r. wprowadziła się tu Komenda Wojewódzka
Policji. Tuż za kompleksem skręcamy w lewo i kierujemy się w górę, wzdłuż ogrodzenia. Idąc dalej
dochodzimy do ul. Żołnierskiej, skręcamy w lewo i docieramy do Villi Pallas – dawnego kasyna
należącego do koszar przy ul. Pstrowskiego. Obecnie znajduje się tu hotel i restauracja, a dawny
wygląd budynku uległ znacznemu przekształceniu.
Opcja dla wytrwałych:
Koszary kawalerii zmotoryzowanej (al. Warszawska)
Stamtąd możemy udać się na al. Warszawską. Do 2003 r. na terenie tamtejszych koszar – oddanych
do użytku w 1939 r. i największych w Olsztynie – działało wojskowe centrum szkoleniowe. Obecnie
kompleks zagospodarowuje Uniwersytet Warmiński-Mazurski. Dawne tereny wojskowe sięgają do
Jeziora Kortowskiego i graniczą z kampusem uniwersyteckim.
www.visit.olsztyn.eu