Ultrasonograficzna diagnostyka jako tanie, proste i

kardiolog.pl
Ultrasonograficzna diagnostyka jako tanie,
proste i łatwo dostępne badanie nawet w
domu pacjenta
Ultrasonografia jest jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin diagnostyki obrazowej.
Rozwój ten dotyczy zarówno szerokich klinicznych zastosowań w codziennej diagnostyce
jak i postępu w budowie aparatów ultrasonograficznych. Badanie ultrasonograficzne
uzyskało w wielu stanach i podejrzeniach patologii miano metody przesiewowej. Badania
ultrasonograficzne ze swoim potwierdzonym bezpieczeństwem stosowania, relatywnie
niską ceną, możliwością zastosowania niemal w każdej sytuacji i miejscu stanowi ważną
metodę przesiewową. Powszechnie postępująca miniaturyzacja urządzeń elektronicznych
znalazła swoje zastosowanie również w produkcji ultrasonografów. Obecnie produkowane
są małe przenośne ultrasonografy mające zastosowanie w prostych, podstawowych
badaniach ultrasonograficznych u dorosłych i dzieci.
Ultrasonografia jest jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin diagnostyki obrazowej. Rozwój
ten dotyczy zarówno szerokich klinicznych zastosowań w codziennej diagnostyce jak i postępu w
budowie aparatów ultrasonograficznych. Na szczególną uwagę ze względu na cenę oraz
możliwości zastosowania nie tylko w szpitalu ale także w innych miejscach gdzie przebywa pacjent
(podczas wizyty domowej, w pogotowiu ratunkowym) zasługują małe przenośne ultrasonografy.
Monitory stacjonarnych ultrasonografów zapewniają obecnie dużą głębię prezentowania odcieni
szarości a występująca w małych aparatach przenośnych 256 stopniowa skala szarości zapewnia
wystarczający kontrast do wykonywania podstawowych badań ultrasonograficznych.
Podstawową cechą ultrasonograficzną badanych struktur jest ich echogeniczność, czyli zdolność
do odbijania fal ultradźwiękowych. Płyny (krew, żółć, mocz) słabo odbijają ultradźwięki a na
monitorze ultrasonografu są widoczne jako czarne pola. W przeciwieństwie do tego złogi,
zwapnienia, pęcherzyki gazu, których powierzchnia silnie odbija fale dźwiękowe, są jasne. Pojęcia
używane w ultrasonografii takie jak hipo-, normo- czy hiperechogeniczność to względne określenia
echogeniczności opisywanej struktury na tle otoczenia, w porównaniu do innych narządów lub do
stanu przyjętego jako norma.
Badanie ultrasonograficzne uzyskało w wielu stanach i podejrzeniach patologii miano metody
przesiewowej. Ultrasonograficzne badania profilaktyczne zdobyły duże znaczenie we wszystkich
dziedzinach medycyny. Zadaniem badań przesiewowych jest wyszukanie osób zagrożonych
chorobą jak i osób już chorych. Badania ultrasonograficzne ze swoim potwierdzonym
bezpieczeństwem stosowania, relatywnie niską ceną, możliwością zastosowania niemal w każdej
sytuacji i miejscu stanowi ważną metodę przesiewową. Oczywiście należy pamiętać, że
ultrasonografia często daje obrazy nieprawidłowe ze względu na brak umiejętności osoby
wykonującej badanie czy pewne ograniczenia sprzętowe uniemożliwiające prawidłowe,
powtarzalne uwidocznienie narządów miąższowych. Dodatkowo należy pamiętać, że różne
choroby mogą się manifestować takim samym obrazem ultrasonograficznym. Zmiany stwierdzane
w ultrasonografii należy traktować wyłącznie jako objaw, którego swoistość jest ograniczona.
Prawidłowy obraz badania ultrasonograficznego również nie wyklucza pewnych patologii.
Zasadnicze podczas badania są warunki: otyłość, wzdęcie (obecność gazów w pętlach jelitowych),
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
kardiolog.pl
obecność blizn czy ran na powłokach a także zły stan ogólny pacjenta mają duże znaczenie w
ocenie ultrasonograficznej i powinny być brane pod uwagę w trakcie wyciągania wniosków z
takiego badania. Dodatkowo prawidłowa interpretacja obrazów ultrasonograficznych zależy w
zasadniczym stopniu od rzeczywistego odzwierciedlenia budowy anatomicznej narządów. Podczas
badania powstają niestety artefakty, mogące wprowadzać w błąd lekarza interpretującego badanie.
Artefakty można podzielić na te, które są zależne od ultrasonografu i na te, które powstają w
wyniku oddziaływania ultradźwięków na tkanki ludzkie. Świadomość lekarza wykonującego
badanie ma zasadnicze znaczenie w ocenie artefaktów, a ostrożna interpretacja
niejednoznacznych obrazów ultrasonograficznych wyklucza nieprawidłową diagnozę.
Ze względu na ciągły charakter badania ultrasonograficznego i w zasadzie brak możliwości jego
udokumentowania (interpretacja fotografii wykonanych za pomocą termodrukarek przez innych
lekarzy w późniejszym okresie ma wątpliwą wagę) najważniejszy jest pisemny opis badania
ultrasonograficznego. Standardowo taki opis składa się z dwóch części: obiektywnego opisu
badania oraz oceny diagnostycznej/interpretacji badania.
"Z założenia ultrasonografy takie nie są przeznaczone do
wykonywania szczegółowych badań ultrasonograficznych,
ale jedynie do podstawowych, choć nadają się one również
do oceny dużych zbiorników płynu w jamie opłucnowej,
oceny wielkości główki płodu i jej położenia, ocenę
skurczów serca płodu i lokalizacji łożyska."
Należy podkreślić, że dokonuje się rozwój również w technice ultrasonograficznej. Aparaty są coraz
doskonalsze, oferują nowe funkcje, coraz szersze spektrum dostępnych głowic.
Powszechnie postępująca miniaturyzacja urządzeń elektronicznych znalazła swoje zastosowanie
również w produkcji ultrasonografów. Obecnie produkowane są małe przenośne ultrasonografy
mające zastosowanie w prostych, podstawowych badaniach ultrasonograficznych u dorosłych i
dzieci. Takimi aparatami można diagnozować tkanki i narządy położone w jamie brzusznej poniżej
przepony. Zaletą przenośnego ultrasonografu jest jego mała waga (nawet poniżej 1 kg), małe
rozmiary i prostota obsługi. Te cechy czynią taki aparat przydatny w każdym miejscu, w którym
przebywa pacjent. Zalety te można docenić używając ultrasonografu podczas obchodów (wizyt)
lekarskich, podczas wizyt domowych, w karetce pogotowia ratunkowego, w miejscu zaistnienia
urazu, w wielu sytuacjach ambulatoryjnych.
Przenośne ultrasonografy wykazują przydatność diagnostyczną w ocenie:
- wymiarów narządów miąższowych jamy brzusznej - nerek, macicy, stercza, objętości moczu w
pęcherzu moczowym i zalegania moczu po fikcji, dużych naczyń krwionośnych jamy brzusznej,
przewodu żółciowego wspólnego,
- obecności wolnego i otorbionego płynu w jamie brzusznej, miednicy mniejszej,
- zmian ogniskowych litych i płynowych średnicy powyżej 10mm w miąższu wątroby, śledziony,
nerek oraz powiększenia wymiarów trzustki,
- poszerzenia dróg żółciowych wewnątrz- i zewnątrzwątrobowych,
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
kardiolog.pl
- kamicy pęcherzyka żółciowego i nerek,
- poszerzenia układu kielichowo-miedniczkowego nerek i w wodonerczu,
- poszerzenia aorty brzusznej i tętniakach aorty brzusznej,
- torbielach jajników średnicy powyżej 20mm,
- w wykrywaniu wynaczynionej krwi po urazach jamy brzusznej,
- obecności ciąży,
- dużych wodniaków jąder i krwiaków moszny.
Z założenia ultrasonografy takie nie są przeznaczone do wykonywania szczegółowych badań
ultrasonograficznych, ale jedynie do podstawowych, wymienionych powyżej, choć nadają się one
również do oceny dużych zbiorników płynu w jamie opłucnowej, oceny wielkości główki płodu i jej
położenia, ocenę skurczów serca płodu i lokalizacji łożyska. Co ciekawe ultrasonografy przenośne
mogą pracować zasilane z baterii akumulatorowej, pozwalając na 3 godziny ciągłego badania.
Pracują z wykorzystaniem prezentacji B i M mode oraz ich kombinacji. Można podłączyć do nich
głowice sektorowe mechaniczne o częstotliwości 3,5 MHz i 5 MHz.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3