Lekcja 50. Temat: Wpływanie na elementy rynku pracy Rynek pracy

Krzysztof Gergelewicz
Lekcja 50.
Temat: Wpływanie na elementy rynku pracy
Temat w podręczniku: Rynek pracy
Rynek pracy są to relacje zachodzące między poszukującymi pracy (podaż pracy)
a pracodawcami, oferującymi miejsca pracy (popyt na pracę).
Rynek pracy funkcjonuje na podobnej zasadzie, jak rynek dóbr i usług konsumpcyjnych.
Spotyka się na nim podaż z popytem, w wyniku czego kształtuje się cena pracy. Ceną,
w zależności od systemu płac, może być np. stawka godzinowa, dniówka, stawka za wykonanie
jednostki produktu.
Podaż pracy jest to liczba osób, które chcą w danym okresie pracować za określoną stawkę
wynagrodzenia.
Popyt na pracę jest to wielkość zgłaszanego przez pracodawców zapotrzebowania na pracę,
przy danej stawce płacy.




Podmiotami na rynku pracy są:
pracodawcy,
pracownicy,
samozatrudnieni,
bezrobotni.
Pracodawca jest to osoba fizyczna lub osoba prawna, a także inna jednostka organizacyjna nie
posiadająca osobowości prawnej, która, spełniając wymogi prawne, zatrudnia pracowników.
Pracownik jest to osoba fizyczna zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru,
mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Samozatrudniony jest to osoba prowadząca własną firmę, w której sama dla siebie stworzyła
miejsce pracy i nie zatrudnia pracowników najemnych, a jedynie mogą z nim współpracować
członkowie rodziny.
Pracownikiem jest tylko osoba wykonująca pracę w ramach stosunku pracy. Zatem nie jest
pracownikiem osoba, która np. świadczy pracę w ramach przepisów prawa cywilnego, np. na
podstawie umowy o dzieło, czy umowy zlecenia. Pracownikiem w rozumieniu prawa pracy
może być wyłącznie pełnoletnia osoba fizyczna. Pod pewnymi warunkami pracownikiem może
być osoba, która nie ukończyła 18 lat. Nie może być natomiast pracownikiem osoba prawna (np.
spółka, instytucja, stowarzyszenie).
1
Krzysztof Gergelewicz
Czynniki wpływające na wielkość popytu i podaży pracy
Popyt na pracę
Podaż pracy
Wyszczególnienie
Objaśnienie
Wyszczególnienie
Objaśnienie
Poziom płac
Im wyższe są stawki
Poziom płac
Im wyższe jest
płac w gospodarce, tym
proponowane
niższy jest popyty na
wynagrodzenie, tym
pracę zgłaszany przez
więcej osób jest
pracodawców.
skłonnych podjąć daną
pracę.
Zmiany
Wzrost wydajności
Migracje
Wyjazdy do pracy za
w wydajności
powoduje, że zmniejsza zagraniczne
granicę zmniejszają
pracy
się zapotrzebowanie na
podaż pracy na rynku
pracę.
krajowym.
Koniunktura
Ożywienie gospodarcze Mobilność
Im mniejsza jest ich
gospodarcza
wpływa na zwiększenie
potencjalnych
skłonność do zmiany
zapotrzebowania na
pracowników
miejsca zatrudnia (a co za
pracę, natomiast
tym często idzie też
w okresie recesji popyt
miejsca zamieszkania),
na pracę się zmniejsza.
tym niższa podaż pracy.
Inne
Na popyt pracy
Inne
Na podaż pracy wpływają
wpływają także m.in.
także m.in. preferencje
przemiany strukturalne
i tradycje społeczne,
w gospodarce, wielkość
poziom cen towarów
i struktura zasobów siły
i sług oraz system
roboczej oraz poziom
kształcenia.
mechanizacji.
Ćwiczenia
1. Zdefiniuj pojęcia: rynek pracy, podaż pracy, popyt na pracę, pracodawca, pracownik,
samozatrudniony.
2. Omów skutki nadwyżki podaży pracy nad popytem na pracę.
3. Wymień podmioty tworzące rynek pracy.
4. Wyjaśnij, dlaczego praca jest wartością w życiu człowieka.
5. Podaj motywy aktywności zawodowej człowieka.
6. Wskaż rolę, którą planujesz w przyszłości pełnić – pracodawcy, pracownika, czy samo
zatrudnionego. Swój wybór uzasadnij.
7. Wymień czynniki wpływające na wielkość popytu na pracę.
8. Wymień czynniki wpływające na wielkość podaży na pracę.
9. Omów poszczególne czynniki wpływające na wielkość popytu na pracę.
10. Omów poszczególne czynniki wpływające na wielkość podaży na pracę.
Zadania testowe
1. Rynek pracy są to relacje zachodzące między
A. poszukującymi pracy a pracobiorcami.
B. pracodawcami a przedsiębiorcami tworzącymi miejsca pracy.
C. między poszukującymi pracy a pracodawcami, oferującymi miejsca pracy.
D. pracodawcami a przedsiębiorcami.
2
Krzysztof Gergelewicz
2. Podmiotami na rynku pracy są:
A. pracodawcy, pracobiorcy, samozatrudnieni, bezrobotni.
B. pracodawcy, pracownicy, samozatrudnieni, bezrobotni.
C. pracodawcy, przedsiębiorcy, samozatrudnieni, bezrobotni.
D. pracodawcy, pracownicy, samozatrudnieni, pracobiorcy.
3. Na podaż pracy wpływa m.in.
A. migracja zagraniczna.
B. poziom płac.
C. mobilność potencjalnych pracowników.
D. koniunktura gospodarcza.
4. Samozatrudniony
A. jest to osoba fizyczna lub osoba prawna.
B. jest to osoba, która sama sobie zalazła zatrudnienie, bez pośrednictwa agencji
pośrednictwa pracy.
C. jest to osoba zatrudniona na podstawie wyboru.
D. jest to osoba prowadząca własną firmę, w której sama dla siebie stworzyła miejsce pracy
i nie zatrudnia pracowników najemnych.
3