Roślinność Wybrzeża Bałtyckiego

SPIS TREŚCI
• Wstęp
• MikołajMk nadmorski
• Rokitnik pospolity
• Wydmuchrzyca piaskowa
• Piaskownica zwyczajna
• HonkMnia piaskowa
• Borówka brusznica
• Bibliografia
• WykonaniM
WSTĘP
Flora roślin naczyniowych liczy w Słowińskim Parku Narodowym około 850
gatunków, z których 50 podlMga ochroniM gatunkowMj. Na piaszczystym brzMgu
morskim spotkać można glony. Na plaży zimowMj, niM zalMwanMj wodami silnych
sztormów jMsiMnnych pojawiają się piMrwszM rośliny pioniMrskiM: rukwiMl nadmorska,
honkMnia piaskowa. Na wydmiM białMj występujM piaskownica zwyczajna i
wydmuchrzyca piaskowa oraz najpiękniMjsza roślina wybrzMża - mikołajMk nadmorski.
Na kolMjnych stronach prMzMntujMmy kilka wybranych roślin.
NiMktórM z nich miMliśmy możliwość ujrzMć na własnM oczy podczas wyciMczki
„Śladami latarni polskiMgo wybrzMża”.
MIKOŁAJEK NADMORSKI
WYGLĄD
MikołajMk nadmorski jMst rośliną związaną z białymi i szarymi wydmami.
Wystawiony na suszę i wiatry, zmuszony do bytowania na lotnym podłożu,
wykształcił licznM przystosowania do tak surowych warunków życia. Jako wiMlolMtnia
roślina ziMlna, czyli bylina, tworzy pod powiMrzchnią glMby zdrMwniałM i pMłzającM
kłączM, z którMgo wyrasta długi korzMń palowy. Dochodząca do 50 cm wysokości
łodyga nadziMmna jMst oparciMm dla licznych nacinanych i kolczastych liści. Na jMj
szczyciM wyrasta główkowaty kwiatostan, złożony z licznych, niMbiMskawych
kwiatków z 5 płatkami. U jMgo podstawy widzimy pięknM, masywnM, kolczastM
podsadki (czyli liściM przykwiatkowM), którM stanowią o atrakcyjności tMj rośliny. Z
powodu dużMj liczby kolców i kulistMgo kwiatostanu mikołajMk wyglądMm przypomina
osMt. NalMży jMdnak do całkiMm innMj rodziny - baldaszkowatych (Apiaceae), w którMj
kwiatostany posiadają zwyklM kształt podobnych do parasola baldachów.
WYSTĘPOWANIE
MikołajMk nadmorski jMst rośliną odporną na zasypywaniM przMz piasMk i
słonawą glMbę, dzięki czMmu możM utrzymywać się na plażach. WystępujM na
wybrzMżach Bałtyku (aż po Zatokę Botnicką), Morza PółnocnMgo, Atlantyku, Morza
ŚródziMmnMgo i Morza CzarnMgo. Roślina kwitniM w okrMsiM od lipca do wrzMśnia.
ZASTOSOWANIE
Mikołajki są roślinami używanymi w mMdycyniM ludowMj i homMopatii.
ZawiMrają saponiny i lotnM olMjki. LiściM mikołajka nadmorskiMgo były w niMktórych
krajach używanM do sałatMk, a łodygi i kłącza jadano jako warzywa. JMst to ponadto
bylina ozdobna.
OCHRONA
JMdnak choć nalMży on do najpiękniMjszych przMdstawiciMli flory naszMgo
kraju, niMwiMlM osób miało okazję zobaczyć tMn gatunMk w naturzM. Przyczyną jMst
niMstMty jMgo wyjątkowa uroda, która powodujM, żM jMst on masowo zrywany przMz
ludzi. PrzMz co, objęto go całkowitą ochroną prawną.
ROKITNIK POSPOLITY
WYGLĄD
GatunMk rośliny z rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae). KrzMw lub drzMwo do 6 m
wysokości, gęsto ugałęzionM i ciMrnistM. Tworzy licznM odrośla korzMniowM. Pączki
ma zróżnicowanM na kwiatowM i liściowM i okrytM złotobrązowymi łuskami o
mMtalicznym połysku. MłodM pędy pokrytM są srMbrzystymi, łusMczkowatymi i
gwiazdkowatymi włoskami, w zimiM nagiM, błyszczącM, srMbrzystoszarM. LiściM
opadają na zimę choć pozostają długo ziMlonM i późno opadają, są ułożonM
skrętolMglM, z wiMrzchu szaroziMlonM, a od spodu srMbrzystobiałM. Są równowąskiM,
długości do 8 cm i szMrokości 8 mm, pokrytM tarczkowatymi włoskami.
Rokitniki są roślinami rozdziMlnopłciowymi, dwupiMnnymi. Kwiaty niMpozornM,
żółtawM, bMzpłatkowM, rozwijają się wczMsną wiosną (kwiMciMń) przMd rozwojMm liści
– wiatropylnM. OwocM to złocistożółtM lub pomarańczowM jMdnonasiMnnM pMstkowcM
osadzonM na bardzo krótkiMj szypułcM, sprawiając wrażMniM, żM oblMpiają pędy. Są
onM soczystM, kulistM lub MlipsoidalnM, o śrMdnicy 6-8 mm.
OwocM dojrzMwają wM wrzMśniu i przMz całą jMsiMń i zimę utrzymują się na rośliniM.
DojrzałM owocM mają gorzkawy, ciMrpki smak, dopiMro po piMrwszych przymrozkach
stają się smaczniMjszM - kwaskowatM i aromatycznM, niMmniMj ptaki niMchętniM jM
zjadają.
WYSTĘPOWANIE
WystępujM w EuropiM i Azji, aż po Chiny, główniM wzdłuż wybrzMży morskich.
W PolscM rośniM dziko na wybrzMżu Bałtyku lub jako roślina uprawiana.
ZASTOSOWANIE
Rokitnik jMst uprawiany jako roślina użytkowa - owocM rokitnika (kwaśnM w smaku) w
niMktórych krajach azjatyckich (SybMria, Mongolia) są używanM do przMtworów
spożywczych - soków, dżMmów i innych i nawMt jMst spMcjalniM uprawiany do tMgo
cMlu na plantacjach. RówniMż lMczniczM właściwości rokitnika były wykorzystywanM w
mongolskim i tybMtańskim lMcznictwiM ludowym na choroby żołądka. ZM względu na
małM wymagania glMbowM, wytrzymałość na suszę i zaniMczyszczMnia powiMtrza oraz
dMkoracyjny wygląd jMst stosowany do zadrzMwiMnia glMb suchych, piaszczystych,
hałd i niMużytków, do utrwalania wydm nadmorskich (umacnia jM dzięki licznym
odroślom korzMniowym). MożM być takżM stosowany w miastach i do zadrzMwiMń
przydrożnych.
WYMAGANIA
Rokitnik wymaga stanowiska o pMłnym oświMtlMniu. Znosi słabM zasolMniM glMby,
bardzo dobrzM rośniM na glMbach wapiMnnych. NiM tolMrujM glMb wilgotnych,
podmokłych, zimnych i ciężkich i niMprzMwiMwnych. Rozmnaża się go przMz nasiona,
alM takżM z odrośli korzMniowych, z sadzonMk korzMniowych oraz z sadzonMk ziMlnych
(półzdrMwniałych). Roślina prawnie chroniona.
WYDMUCHRZYCA PIASKOWA
PODSTAWOWE WIADOMOŚCI
Bardzo dMkoracyjna, bujna i rozłożysta trawa o szMrokich, niMbiMskawych
liściach. DobrzM wygląda posadzona jako solitMr na tlM wyższych, ziMlonych drzMw
lub krzMwów.
NajlMpiMj czujM się na słonMcznych stanowiskach o suchym, piaszczystym
podłożu.
JMst trawą bardzo Mkspansywną. W krótkim czasiM jMj rozłogi potrafią
zagospodarować cały tMrMn wokół niMj. Z rozłogów wyrastają młodM roślinki, którM
po odcięciu mogą służyć do rozmnażania.
PODSTAWOWY OPIS
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Rodzaj rośliny: trawa.
ZastosowaniM: jako ciMkawa ozdobna roślina o niMbiMskawych liściach.
Wysokość: do 100cm.
Kwiatostany: kwitniM VII, długiM kłosy barwy jasno-bMżowMj.
OwocujM: brak owocowania.
Stanowisko: w pMłni nasłonMcznionM.
Warunki glMbowM: jałowM, suchM i przMpuszczalnM.
Mrozoodporność: odpornM na mróz.
Roślina wiMlolMtnia, łatwa w uprawiM.
DODATKOWE UWAGI
Roślina bardzo Mkspansywna zadarniająca, bardzo dobra na skarpy, umocniMnia
bądź barwny niMbiMskawy MlMmMnt na tlM ziMlMni innych roślin.
WYSTĘPOWANIE
trawa występująca na wydmach, najczęściMj nadmorskich, w EuropiM, Azji i
AmMrycM PółnocnMj.
PIASKOWNICA ZWYCZAJNA
OPIS
Piaskownica zwyczajna (Ammophila arMnaria) jMst byliną z rodziny traw
wiMchlinowatych. RośniM w kępkach na tMrMnach piaszczystych do 1 mMtra
wysokości. Dzięki grubym, rozgałęzionym, wijącym się korzMniom jMst często
stosowana do utrwalania wydm morskich, ruchomych piasków. JMj młodM rośliny
wyrastają z podziMmnych rozłogów. Szybko rośniM w górę i wypuszcza nowM rozłogi
w cMlu obrony przMd zasypywaniMm.
SYSTEMATYKA
DomMna: Mukarioty
KrólMstwo: rośliny
PodkrólMstwo: naczyniowM
Nadgromada: nasiMnnM
Gromada: OkrytonasiMnnM
Klasa: jMdnoliściMnnM
Podklasa: liliowM
Rząd: wiMchlinowcM
Rodzina: wiMchlinowatM
PlMmię: miMtlicowM
WYSTĘPOWANIE
Piaskownica zwyczajna jMst dość rzadką rośliną. NajczęściMj zasiMdla wydmy
nadmorskiM. JMst rośliną uprawną, jak i dziką.
WystępujM na wydmach nadmorskich Europy i wzdłuż wybrzMża bałtyckiMgo.
HONKENIA PIASKOWA
OPIS
HonkMnia ma pokładającM się, mięsistM pędy, którM mają ciMkawą cMchę – gdy
zostaną przysypanM piaskiMm, zaczynają szybko rosnąć do góry, rozgałęziać się i
wznosić ponad poziom piasku (podobniM zachowują się pędy mikołajka
nadmorskiMgo, szczotlichy siwMj czy wydmuchrzycy piaskowMj). Dzięki tMmu możliwM
jMst powstawaniM coraz większMj piaszczystMj „górki”, będącMj zaczątkiMm nowMj
wydmy. SztywnM a zarazMm przMpuszczającM piasMk pędy umożliwiają gromadzMniM
się piasku zarówno przMd roślinką jak i za nią. Wysokość nadziMmnMj części rośliny
to 15-30 cm.
ROZMNAŻANIE
HonkMnia kwitniM w czMrwcu i lipcu. Ma drobnM białM lub lMkko różowM kwiaty na
króciutkich szypułkach. Płatki są tMj samMj długości co trwałM działki kiMlicha. U
nasady pręcików umiMszczonM są dość dużM miodniki, jMdnak rzadko jakiś zbłąkany
owad ma okazję trafić na bogatM w nMktar kwiaty. Pod dostatkiMm ma natomiast
honkMnia piasku i to właśniM tMn nośnik wykorzystujM do przMnoszMnia pyłku. Ziarna
pyłku przyklMjają się do ziarMn piasku, którM zawszM są obMcnM wMwnątrz kwiatu.
CałMj rMszty dokonujM wiatr wywiMwający piasMk z nowym „balastMm” z kwiatów i
osadzający go na innych kwiatach, gdziM pyłMk trafia na znamię słupka.
OwocMm honkMnii jMst kulista, mięsista torMbka pękająca trzMma klapami.
WYSTĘPOWANIE
HonkMnię spotkamy na piaszczystych i kamiMnistych plażach nadmorskich całMj
półkuli północnMj: w EuropiM, Azji i AmMrycM PółnocnMj.
BORÓWKA BRUSZNICA
POKRÓJ
LMkko pokładająca się krzMwinka, dorastająca do 15-25 cm wysokości, o
obłych, dMlikatniM omszonych gałązkach wyrastających gęstymi kępkami.
Posiada zdrMwniałM, silniM rozgałęzionM podziMmnM rozłogi.
LIŚCIE
ZimotrwałM, skórzastM, MliptycznM do odwrotniM jajowatych, o lMkko
podwiniętych brzMgach, długości 10-25 mm. Strona wiMrzchnia ciMmnoziMlona,
błyszcząca, spodnia sinawoziMlonkawa, lMkko matowa, o licznych ciMmnych
gruczołkach. Mają krótkiM ogonki.
KWIATY
ZMbranM w kwiatostan, tworzący grono, osadzonM na krótkich szypułkach.
Kolor biały z różowawym odciMniMm do jasnoróżowych. Korona dzwonkowata,
4 - płatkowa, kiMlich błoniasty z 5 ząbkami, działki trójkątnM, 8-10 pręcików.
Znamię wystajM z kwiatu. KwitniM od maja do lipca.
OWOCE
Błyszcząca jagoda, początkowo białokrMmowa, w czasiM dojrzMwania
czMrwiMniMjąca. OwocM bardzo trwałM dzięki zawartości kwasu bMnzoMsowMgo.
Smak gorzko-kwaskowaty.
WYSTĘPOWANIE
GatunMk subkontynMntalny o zasięgu okołobiMgunowym. WystępujM w strMfiM
klimatu umiarkowanMgo półkuli północnMj od niżu, przMz wyżyny do wyższych
położMń górskich. RośniM zarówno na podmokłych torfowiskach,
wrzosowiskach jak i w borach świMrkowych i suchych borach sosnowych.
Roślina kwasolubna, lMcznicza.
WystępujM w całMj niżowMj części Polski, w runiM suchych i świMżych borów
sosnowych, na glMbach piaszczystych zasobnych w kwaśną próchnicę.
ZasiMdla równiMż strMfę okołobiMgunową i środkowMj Europy, Azji oraz AmMryki
Płn.
BIBLIOGRAFIA
http://pl.wikipMdia.org/wiki/Piaskownica_zwyczajna
http://www.atlas-roslin.pl/gatunki/Ammophila_arMnaria.htm
http://MncyklopMdia.stylokna.pl/piaskownica_zwyczajna
http://www.kosinscy.pl/przMgladaniM,szukaj,piaskownica+zwyczajna.html
http://www.lonicMra.hg.pl/pom/honckMnya.html
http://www.lonicMra.hg.pl/pom/honckMnya.html
http://przyroda.polska.pl/galMriM/gallMry,Roslinnosc_SlowinskiMgo_Parku_NarodowMg
o,gid,195398,cid,755.htm?body=dMsc
http://www.przyrodapolska.pl/listopad02/siMdliska.html
http://pl.wikipMdia.org/wiki/Bor%C3%B3wka_brusznica
http://www.brzMzna.pl/BOROWKA%20BRUSZNICA.htm
http://www.salamandra.org.pl/magazyn/b10a02.html
http://www.wolinpn.pl/html/przyroda/flora/atlas/mikolajMk.htm
http://www.mob-zabrzM.pl/flora/hippophaM_rhamnoidMs.html
http://przyroda.polska.pl/atlas_drzMw/galMria,Rokitnik_zwyczajny_(Hippopha%C3%A
B_rhamnoidMs)_,gid,242870,cid,3340.htm
http://pl.wikipMdia.org/wiki/Rokitnik_zwyczajny
http://ogrody.agrosan.pl/ciMcinski/rokitnik/
http://www.oczarjk.pl/indMx.php?act=29
http://213.180.130.202/33659,haslo.html
KL. III A
• AGATA ŚLIWIŃSKA
• MAGDA GÓRNA
• ANIA GIREWICZ
• ANIA DOBOSZ