1. Przyczyny I wojny światowej. Europejska równowaga sił

1. Przyczyny I wojny światowej.
Europejska równowaga sił wypracowana w 1815 roku została naruszona przez utworzenie
silnych Niemiec. Dążyły one do udziału w podziale kolonialnym świata, więc rozpoczęły
budowanie wielkich okrętów morskich. Przegrały jednak z Wielką Brytanią.
Każde państwo w Europie dążyło do dominacji w Europie. Ta niepewność doprowadziła iż
państwa zaczęły szukać sprzymierzeńców. Powstały następujące sojusze:
a)
Trójporozumienie – sojusz Niemiec, Austro – Węgier i Włoch (po odstąpieniu
Włoch) blokiem państw centralnych.
b)
Trójporozumienie – sojusz Francji, Wielkiej Brytanii i Rosji. Określane też jako
ententa.
Szczególnym zagrożeniem dla pokoju w Europie okazało się wyzwalanie narodów na
Półwyspie
Bałkańskim. Na przełomie XIX i XX wieku zaczęły się wyzwalać spod zależności Turcji.
O wpływy w tym rejonie trwała rywalizacja między Rosją a Austro – Węgrami. Rosja
pragnęła zdobyć cieśniny czarnomorskie, a Austro – Węgry chciały powstrzymać Serbię od
zjednoczenia ziem południowych Słowian (duża ich ilość mieszkała na terenie Austro –
Węgier).
W 1914 roku przyjechał do Sarajewa (stolica zamieszkiwanych terenów przez Słowian na
terenie Austro –Węgier) arcyksiążę Franciszek Ferdynand i jego żona. Chciał nadać
Słowianom południowym autonomię co krzyżowało serbskie plany zjednoczeniowe). Gdy
arcyksiążę przejeżdżał przez Sarajewo, młody Serb przeprowadził zamach na niego z
skutkiem śmiertelnym.
Zamach w Sarajewie spowodował iż:
a) Austro – Węgry skierowały do Serbii ultimatum (żądanie spełnienia jakiś warunków pod
groźbą zerwania przyjaznych stosunków albo rozpoczęcia wojny), przyjęcie go przez
Serbie oznaczało by jej utratę niepodległości.
b) Rosja mając nadzieje na wpływy w Bałkanach poparła Serbię.
c) Rząd Niemiec zapewnił o swoim poparciu Austro – Węgry, które wypowiedziały Serbii
wojnę. Wówczas Niemcy wypowiedział wojnę sojusznikom Rosji (Francji i Anglii) i
zaatakowały Francję z terytorium Belgii.
W ciągu kilku dni europejskie potęgi znalazły się w stanie wojny. Do dziś badacze nie potrafią
jednomyślnie określić kto rozpętał I wojnę światową.