doc„Variety – Cannes Daily”, Nick Holdsworth, 19 maja 2008 Zało˝enie
download 
Reklamacja Transkrypt
„Variety – Cannes Daily”, Nick Holdsworth, 19 maja 2008 Zało˝enie
„The Daily Cannes”, Vladimir Kozlov, 12 maja 2009 Bran˝e filmowe z Europy Ârodkowej, w Polsce, na W´grzech i w Czechach prosperowały w ostatnich latach całkiem dobrze i odnotowały zyski. Uniknàç skutków ekonomicznego kryzysu udało si´ dzi´ki publicznym dotacjom oraz Êrodkom z sektora prywatnego. Sytuacja w trzech wymienionych krajach jest odmienna. Najbardziej stabilna wydaje si´ byç w Polsce, gdzie cztery lata temu wprowadzono ustaw´, zgodnie z którà 1,5% zysków od ka˝dego filmu przekazywane jest na rzecz publicznego funduszu zarzàdzanego przez Polski Instytut Sztuki Filmowej. „Variety – Cannes Daily”, Nick Holdsworth, 19 maja 2008 Zało˝enie w 2005 roku Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej zrewolucjonizowało produkcj´ kinematograficznà, na jednym z najwa˝niejszych w Europie wschodniej rynków filmowych. (…) Dyrektor Instytutu, Agnieszka Odorowicz, osobiÊcie przekonywała setki polskich deputowanych, by poparli wniosek o utworzenie instytucji majàcej pomóc złapaç wiatr w ˝agle narodowej kinematografii. „Variety”, Will Tizard, 25 czerwca – 8 lipca 2007 Polska i jej nowy Instytut Filmowy oferuje wsparcie i kontakty. Współpraca Polaków przy filmach „Inland Empire” Davida Lyncha oraz „Nightwatching” Petera Greenawaya jest tego dowodem. Instytut w 2006 roku udzielił wsparcia 35 mi´dzynarodowym koprodukcjom. Dowodzi to wzrastajàcej ÊwiadomoÊci zmian, jakie zaszły w prawie filmowym i finansowaniu zagranicznych produkcji, a które umo˝liwiajà uzyskanie wsparcia finansowego równie˝ obcokrajowcom. „The Hollywood Reporter”, Nick Holdsworth, 14–20 listopada 2006 Po latach uÊpienia nowe pokolenie twórców i fundusz filmowy budzà kinematografi´ polskà. Pierwszy raz od lat filmowcy szukajà inspiracji poza granicami swojego kraju. Zaczynajà powstawaç filmy, w których twórcy przestajà skupiaç si´ wyłàcznie na specyficznie polskich problemach i si´gajà po uniwersalne tematy. nowe êródła finansowania produkcji w postaci regionalnych funduszy filmowych, ponad 100 festiwali filmowych odbywajàcych si´ ka˝dego roku w Polsce, 18 festiwali polskich filmów na Êwiecie – te i wiele innych sukcesów, inicjatyw, wydarzeƒ i przedsi´wzi´ç ka˝dego roku zmieniało obraz naszej kinematografii. 5. rocznica uchwalenia ustawy o kinematografii jest okazjà do podsumoSzanowni Paƒstwo, wania drogi, która wiodła od kilku milionów dotacji dla 12 filmów fabularnych w roku 2004 do produkcji 60 filmów fabularnych rocznie i 107 Wspólnym zaanga˝owaniem całego Êrodowiska filmowego w zaledwie milionów przeznaczonych na produkcj´ filmowà w roku 2010. 5 lat staliÊmy si´ najszybciej rozwijajàcym si´ rynkiem filmowym Dlatego wszyscy, którzy przyczyniliÊmy do uchwalenia ustawy w Europie Ârodkowej. OdnotowaliÊmy pi´ciokrotny wzrost produkcji o kinematografii i do odnowy polskiego kina, z dumà wyliczamy sukcesy i dziesi´ciokrotne zwi´kszenie liczby widzów na polskich filmach. 5 lat wyznaczajàcych kierunki rozwoju i decydujàcych o przyszłoÊci Obok ju˝ uznanych twórców debiutuje wielu młodych re˝yserów patrzàcych polskiej kinematografii. OdnieÊliÊmy sukces, który wydawał si´ nierealny. z innej perspektywy na naszà kultur´ i histori´. Nasza kinematografia DziÊ uwa˝amy za niemo˝liwe, aby polska kinematografia tworzyła nurty zyskuje coraz wi´ksze uznanie w Êwiecie. w Êwiatowej sztuce filmowej, a polskie kino stało si´ symbolem najwy˝szych Niemal wszystkie polskie filmy fabularne, dokumentalne i animowane wartoÊci artystycznych w Êwiecie. Niech to b´dzie nasz nast´pny cel. ostatnich lat powstały przy udziale Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, a podczas ubiegłorocznego Kongresu Kultury Polskiej PISF został wskazany jako model do wprowadzenia tak˝e w innych dziedzinach polskiej kultury. Trzy nominacje do Oskara, w tym jedna statuetka Amerykaƒskiej Akademii Filmowej, nagrody na mi´dzynarodowych festiwalach dla polskich filmów, Agnieszka Odorowicz Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej Spis treÊci 11 KALENDARIUM 2005–2009 17 NOWE ZADANIA POLSKIEJ KINEMATOGRAFII 24 PARTNER ÂWIATOWYCH PRODUCKJI 30 POLSKI FILM NA ÂWIECIE 46 DYSTRYBUCYJNE SZTUCZKI 56 KINO IDEALNE 58 KINO OSTRO˚NEGO PESYMIZMU 62 SCENARIUSZ I RE˚YSERIA 66 NOWA JAKOÂå W STARYM KINIE 72 MARSZ DO KINA! 78 AKADEMIA POLSKIEGO FILMU 84 POLSKI FILM W PARLAMENCIE 86 FILMOWE WNIOSKI 86 NAGRODY PISF PO RAZ TRZECI KALENDARZ FESTIWALI 2010 Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Kołysanka” re˝. Juliusz Machulski prod. Studio Filmowe Zebra, Polska 2010 fot. Artur Sienicki 2005 Mecenasi polskiej kultury 30 czerwca 2005 roku Sejm uchwala nowà ustaw´ o kinematografii. Na mocy ustawy polskie kino wspierajà za poÊrednictwem Instytutu: nadawcy telewizyjni, operatorzy kablowi, platformy cyfrowe, dystrybutorzy i operatorzy kin. Przekazujà na polskà kinematografi´ 1,5 % z okreÊlonych ustawà rodzajów przychodu. PISF staje si´ administratorem publicznych funduszy przeznaczonych na kultur´ filmowà, a według szacunków na jego konto ka˝dego roku wpływaç ma co najmniej 75 mln zł. PISF tworzy warunki do rozwoju polskiej kinematografii, przygotowuje programy operacyjne, formularze wniosków, ustala zasady prac ekspertów. W ponad dwustuosobowej grupie ekspertów, nominowanych przez Ministra Kultury, KALENDARIUM oceniajàcych projekty filmowe znajdujà si´ przedstawiciele wszystkich zawodów filmowych m.in.: re˝yserzy, scenarzyÊci, aktorzy, krytycy filmowi, producenci i dystrybutorzy. PISF wyst´puje do Komisji Europejskiej o notyfikacj´ pomocy paƒstwa w ramach polskiego programu dofinansowania przedsi´wzi´ç z dziedziny kinematografii. Po notyfikacji Instytut rozpoczyna realizacj´ kompleksowego wspierania polskiej kinematografii za pomocà 6 programów operacyjnych. Pierwszy nabór wniosków rozpoczyna si´ 2 grudnia 2005 roku. Tylko na pierwsze trzy sesje do PISF wpływa prawie 900 wniosków o dofinansowanie. Dofinansowania udzielane sà w formie dotacji, por´czeƒ, po˝yczek, stypendiów i nagród. 11 2006 Dynamicznie i mi´dzynarodowo 2007 10 x wi´cej widzów W zaledwie rok od wejÊcia w ˝ycie ustawy i pół roku po jej notyfikacji przez Komisj´ Kwota, którà Instytut przeznacza na wspieranie samej produkcji filmowej, wzrasta Europejskà PISF staje si´ głównym partnerem dla producentów filmowych i wiodàcych z 52,2 mln zł w roku 2006 do 101,87 mln w roku 2007. instytutów filmowych Europy. PISF dofinansowuje produkcj´ 66 filmów fabularnych – a˝ o 21 filmów wi´cej ni˝ w roku W roku 2006 powstajà 104 filmy, w tym 33 filmy fabularne, 59 dokumentalnych i 12 poprzednim. animowanych (dla porównania w roku 2004 ze Êrodków publicznych dofinansowano Ukoƒczono produkcj´ 39 pełnometra˝owych filmów fabularnych, w tym 10 debiutów 12 filmów fabularnych). i 10 koprodukcji mi´dzynarodowych. RoÊnie liczba koprodukcji z polskim udziałem – 6 w roku 2005, 22 w roku 2006. Ârednia kwota dotacji utrzymuje si´ na poziomie 1,5–2 mln zł. O polskim kinie i działalnoÊci PISF tylko w roku 2006 opublikowano 100 artykułów w prasie zagranicznej, m.in.: o tym, ˝e „Polska najlepiej ze wszystkich nowych krajów Unii Europejskiej promuje własny przemysł i kultur´ filmowà”. Efektami nowej ustawy i konsekwencjà działaƒ Instytutu ju˝ w roku 2006 sà: ponad dwukrotnie wy˝sza Êrednia dotacja na poszczególne produkcje, nieporównywalnie wy˝szy poziom finansowania prac literackich i developmentu, wielokrotnie wi´kszy bud˝et na produkcj´ filmowà, a tak˝e realne wsparcie dla szkół filmowych i dystrybutorów. „Złota Kaczka” dla ustawy o kinematografii. W 2006 roku czytelnicy miesi´cznika „Film” Âredni bud˝et filmu fabularnego w 2007 roku wynosił 3–4 mln zł, nie liczàc filmów wysokobud˝etowych i koprodukcji mi´dzynarodowych, których bud˝ety si´gajà nawet 20 mln zł. Dziesi´ciokrotnie wzrasta frekwencja na polskich filmach. W 2005 roku polscy widzowie kupili zaledwie 700 tys. biletów na rodzime produkcje, w 2006 roku – ponad 5 mln, do połowy roku 2007 na polskich filmach było ju˝ ponad 4 mln widzów. Jesienià 2007 roku do kin trafiło jeszcze 6 tytułów i frekwencja w całym roku 2007 przekroczyła próg 8 mln widzów! Na rynku dystrybucyjnym wzrost udziałów odnotowujà SPI, Kino Âwiat, Warner oraz uznali ustaw´ za najwa˝niejsze wydarzenie filmowe minionego roku. ITI Cinema. Pojawiajà si´ tak˝e nowi uczestnicy rynku, jednym z nich jest Fundacja Remontowanych jest 38 kin, odbywa si´ 36 krajowych festiwali i przeglàdów filmowych Promocji Kina Film Polski, odpowiedzialna za dystrybucj´ polskich filmów. (w roku 2008 liczba ta wzroÊnie do ponad 100!). DziałalnoÊç rozpoczyna pierwsze w Polsce kino cyfrowe (Nove Kino Praha). Instytucja Przeglàdy polskiego filmu odbywajà si´ w ponad 180 miejscach na Êwiecie. Filmowa Max Film zapoczàtkowała u˝ycie technologii cyfrowej do pokazów kinowych. Tylko na wsparcie sieci kin studyjnych, dyskusyjnych klubów filmowych oraz szerokiej sfery upowszechniania kultury filmowej Instytut przeznaczył w roku 2006 ponad 7 mln zł, tyle samo, ile wynosił bud˝et na całà produkcj´ filmowà w roku 2002, czyli na kilka lat przed powo∏aniem Instytutu. 12 13 2008 Nowe êród∏a finansowania 2009 Edukacja filmowa Na poczàtku roku PISF po raz pierwszy przyznaje swoje nagrody w dziedzinie Podczas Kongresu Kultury Polskiej w Krakowie, Polski Instytut Sztuki Filmowej zostaje wska- upowszechniania kultury filmowej. Podczas uroczystej gali w 11. kategoriach filmowych zany jako wzorowa instytucja finansujàca i wspierajàca kultur´. zostajà nagrodzeni m.in. organizatorzy festiwali filmowych, autorzy ksià˝ek i programów Rok 2009 to przełom w edukacji filmowej. W ponad 14 tys. szkół gimnazjalnych telewizyjnych o tematyce filmowej. i ponadgimnazjalnych rozpoczynajà si´ zaj´cia z historii polskiego kina. Po sukcesie Ruszajà programy „30 minut”, „Pierwszy dokument” i „Młoda animacja”. Filmoteki Szkolnej rusza tak˝e Akademia Polskiego Filmu – zaj´cia fakultatywne z historii W marcu 2008 roku swojà działalnoÊç rozpoczyna Studio „Młodzi i Film” im. Andrzeja filmu na poziomie akademickim. Munka i – podobnie jak niegdyÊ legendarne Studio im. Karola Irzykowskiego – tworzy Studio Munka, po pó∏torarocznej działalnoÊci i po wyprodukowaniu ponad 40 filmów młodym filmowcom warunki profesjonalnego debiutu. 30-minutowych, staje si´ producentem pierwszego pełnometra˝owego debiutu. Pod opiekà Po latach reaktywowane zostaje Koło Scenarzystów Stowarzyszenia Filmowców Polskich artystycznà Agnieszki Holland w Studiu powstaje pierwszy pełnometra˝owy film „L´k i zaczyna swojà reprezentacj´ wÊród wielu innych krajów europejskich. wysokoÊci” Bartka Konopki. Studio Munka zapowiada nowe pełnometra˝owe produkcje. Dzi´ki staraniom PISF działalnoÊç rozpoczynajà cztery regionalne fundusze filmowe Po raz pierwszy w historii Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni zostaje przyznana (jako pierwszy ¸ódzki nagroda w kategorii najlepsza charakteryzacja. Fundusz Filmowy). Kolejne cztery sà w przygotowaniu i oficjalnie rozpocznà działalnoÊç na poczàtku 2009 roku. Za rok fundusze b´dà PISF, jako jedyna instytucja działajàca w sferze kultury, w roku 2009 otrzymuje certyfikat dysponowały łàcznà kwotà ponad 15 mln zł i wspierały wszystkie gatunki filmowe. jakoÊci ISO. Powstaje pierwszy film fabularny dofinansowany ze Êrodków Âlàskiego Funduszu Filmowego. PISF w połowie roku 2009 poddaje dyskusji Êrodowiska filmowego ide´ stworzenia Eksperci PISF oceniajà ponad 600 scenariuszy filmowych. nowych zintegrowanych programów operacyjnych. W listopadzie PISF ogłasza Programy Âredni bud˝et produkcji w 2008 roku wynosi∏ 4,8 mln zł, a Êrednia dotacja PISF – 2,1 mln. Operacyjne na rok 2010, po zmianach, które majà pomóc osiàgnàç priorytety programowe W roku 2008 zostały wykonane zdj´cia do ponad 60 filmów fabularnych. wa˝ne dla kinematografii, m.in.: takie jak produkcja filmów autorskich, o tematyce Nagrod´ g∏ównà w sekcji „Un Cartain Regard” Festiwalu w Cannes otrzymuje „Tulpan” historycznej, filmów dla widowni dzieci´cej, młodzie˝owej i familijnej. Sergieja Dworcewoja, ze zdj´ciami Jolanty Dylewskiej. Film „Tulpan” to wspólna 38 mln widzów w polskich kinach i 8,4 mln na polskich filmach to rekord frekwencyjny produkcja Niemiec, Szwajcarii, Rosji, Kazachstanu i Polski. ostatnich lat. Widzowie chodzà do kina coraz czeÊciej (frekwencja per capita 1,03)! Oscara, nagrod´ Amerykaƒskiej Akademii Filmowej, otrzymuje polsko-brytyjska animacja „PiotruÊ i wilk”, a nominacj´ w kategorii najlepszy film nieangloj´zyczny – „Katyƒ” Andrzeja Wajdy. 14 15 KONKURS GŁÓWNY 35. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI CHRZEST re˝yseria Marcin Wrona•zdj´cia Paweł Flis *debiut CISZA re˝yseria Sławomir Pstrong•zdj´cia Przemysław Kamiƒski CUDOWNE LATO re˝yseria Ryszard Brylski•zdj´cia Arkadiusz Tomiak debiut DWA OGNIE re˝yseria Agnieszka Łukasiak•zdj´cia Hubert Taczanowski debiut ERRATUM re˝yseria Marek Lechki•zdj´cia Przemysław Kamiƒski debiut FENOMEN re˝yseria Tadeusz Paradowicz•zdj´cia Grzegorz K´dzierski JOANNA re˝yseria Feliks Falk•zdj´cia Piotr Âliskowski JUTRO B¢DZIE LEPIEJ re˝yseria Dorota K´dzierzawska•zdj´cia Arthur Reinhart KOŁYSANKA re˝yseria Juliusz Machulski•zdj´cia Arkadiusz Tomiak MADE IN POLAND re˝yseria Przemysław Wojcieszek•zdj´cia Jolanta Dylewska MAŁA MATURA 1947 re˝yseria Janusz Majewski•zdj´cia Adam Bajerski debiut MATKA TERESA OD KOTÓW re˝yseria Paweł Sala•zdj´cia Mikołaj Łebkowski MILION DOLARÓW re˝yseria Janusz Kondratiuk•zdj´cia Piotr Lenar MISTYFIKACJA re˝yseria Jacek Koprowicz•zdj´cia Arkadiusz Tomiak debiut NIE OPUSZCZAJ MNIE re˝yseria Ewa Stankiewicz•zdj´cia Piotr Niemyjski RÓ˚YCZKA re˝yseria Jan Kidawa-Błoƒski•zdj´cia Piotr Wojtowicz debiut SKRZYDLATE ÂWINIE re˝yseria Anna Kazejak•zdj´cia Michał Englert ÂWI¢TY INTERES re˝yseria Maciej Wojtyszko•zdj´cia Grzegorz K´dzierski TRICK re˝yseria Jan Hryniak•zdj´cia Piotr Âliskowski TRZY MINUTY. 21:37 re˝yseria Maciej Âlesicki•zdj´cia Andrzej Ramlau WENECJA re˝yseria Jan Jakub Kolski•zdj´cia Arthur Reinhart PISF wspó∏finansowa∏ 20 filmów z 21 startujàcych w Konkursie G∏ównym 35. FPFF w Gdyni. * „Cisza” – film telewizyjny wyprodukowany przez TVN „Zdj´cie” scen. i re˝. Maciej Adamek, prod. Koncept Media Radek StyÊ, Polska-Niemcy-W´gry 2010 fot. Piotr Redliƒski N O W E Z A DA N I A P O L S K I E J K I N E M AT O G R A F I I ISF wyznacza polskiej kinematografii nowe priorytety. W 70% sfinansuje 6 mln zł dla filmu „Katyƒ” to dotych- filmy fabularne o wysokim potencjale artystycznym i festiwalowym, czas najwi´ksze dofinansowanie produkcje autorskie, historyczne i kinowe filmy familijne. przyznane dla filmu historycznego i najwy˝sza kwota przyznana dla polskiej produkcji w historii Insty- Polski film historyczny mo˝e otrzymaç na produkcj´ nawet 12 mln zł, tutu. Od 2010 roku polski film a w przypadku polskich koprodukcji wi´kszoÊciowych do – 13 mln zł. historyczny mo˝e otrzymaç na Kwotà 80 tys. zł PISF wesprze powstanie profesjonalnego scenariusza produkcj´ nawet 12 mln zł. Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Jutro b´dzie lepiej” re˝. Dorota K´dzierzawska, prod. Kid Film Arthur Reinhart, Polska/Japonia 2010 fot. Arthur Reinhart filmu historycznego o du˝ym znaczeniu dla kultury narodowej. PISF w 2010 roku przeznaczy co najmniej 49 mln zł na filmy autor- Wy˝sze bud˝ety i zmiany w programach otwierajà nowe mo˝liwoÊci Problemy producentów zwiàzane z potrzebà skie, 35 mln na filmy historyczne, 13 mln na kino dla młodego widza nie tylko dla producentów i twórców, którzy planujà realizacj´ zabezpieczenia drugiej połowy finan- i 10 mln na produkcj´ filmów o znaczàcym potencjale frekwencyjnym. fabularnych projektów historycznych. Zmiany w Programach sowania produkcji, tzw. poszukiwanie Łàcznie sfinansuje polskà produkcj´ filmowà kwotà 107 mln zł. Operacyjnych PISF na rok 2010 zostały dostosowane do potrzeb brakujàcego 50% bud˝etu filmu, bloko- dynamicznie rozwijajàcej si´ polskiej kinematografii ostatnich wały ciekawe projekty. W rezultacie wiele lat. Majà stworzyç jeszcze wi´ksze mo˝liwoÊci dla rozwoju ambitnych i wa˝nych społecznie filmów kina artystycznego, edukacji filmowej i promocji polskiego nie doczekało si´ realizacji. filmu za granicà oraz całego sektora polskiej kinematografii. PISF stanàł naprzeciw oczekiwaƒ polskiej Zmiany nastàpiły nie tylko w zasadach przyznawania wsparcia kinematografii i po 5 latach b´dzie finan- finansowego. Sà nowe priorytety, obowiàzki i przywileje twórców. sował polskà produkcj´ filmowà w 70%. 18 19 Produkcja filmowa Zamiast dotychczasowego klasycznego podziału na film fabularny, Zmiany w Programach Operacyjnych dokumentalny i animowany, polska produkcja filmowa zawiera PISF na rok 2010 zostały dostosowane si´ w czterech nowych priorytetach: do potrzeb dynamicznie rozwijajàcej Filmy autorskie si´ w ostatnich latach polskiej kine- Filmy o tematyce historycznej matografii. Majà stworzyç wi´ksze Filmy dla młodego widza i widowni familijnej mo˝liwoÊci dla rozwoju kina autor- Filmy o wysokim potencjale frekwencyjnym skiego, edukacji filmowej i promocji Nowe priorytety ∏àczà w sobie zarówno gatunki filmowe (fabuła, polskiego filmu za granicà oraz całego dokument, animacja), jak i wszystkie etapy rozwoju projektów sektora polskiej kinematografii. Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Fenomen” scen. i re˝. Tadeusz Paradowicz, prod. Studio N-Art, Polska 2010 fot. Maciej Dyczkowski (development, stypendia scenariuszowe, produkcja) oraz debiuty. Fundusze na walk´ z piractwem Szkolenia, kursy i warsztaty Edukacja filmowa i kształcenie profesjonalne to pierwszy priorytet PO Edukacja i upowszechnianie kultury filmowej. Celem priorytetu jest m.in.: podnoszenie kwalifikacji i umiej´tnoÊci przedstawicieli zawodów filmowych, finansowanie programów dla studentów i absolwentów szkół filmowych ułatwiajàcych profesjonalny debiut, organizacja kursów, szkoleƒ oraz warsztatów w kraju i za granicà, a tak˝e szkolenia dla nauczycieli w zakresie edukacji filmowej. Alokacja na cały priorytet, w którym zawierajà si´ tak˝e Êrodki finansowe dla projektów edukacyjnych i przedsi´wzi´ç zwi´kszajàcych dost´p do dorobku polskiej i Êwiatowej kinematografii, wynosi prawie 10 mln zł. Jednym z celów nowego priorytetu Badania i rozwój w PO Edukacja W 2010 roku rekonstrukcji cyfrowej i upowszechnianie kultury filmowej jest zwalczanie piractwa. PISF zostanà poddane m.in.: filmowe dzieła przeznaczył Êrodki finansowe na wdra˝anie projektów zapobiegajàcych Wojciecha Jerzego Hasa łamaniu praw autorskich w sferze kinematografii. Ârodki finansowe sà przeznaczone równie˝ na rozwój badaƒ naukowych rynku audiowizualnego oraz badaƒ z zakresu wiedzy o filmie. „Krzy˝acy” Aleksandra Forda, „Trzeba zabiç t´ miłoÊç” Janusza Morgensterna, „Człowiek na torze” Andrzeja Munka, „Ziemia Obiecana” Andrzeja Wajdy, Dzieła filmowe w nowej odsłonie a tak˝e „Wielki Szu” Sylwestra Ch´ciƒskiego, W ramach PO Edukacja i upowszechnianie kultury filmowej, którego „Seksmisja” i „Vabank” Juliusza Machulskiego. alokacja na rok 2010 wynosi 24 mln z∏, powsta∏ nowy priorytet Digitalizacja i zachowanie archiwów filmowych. Celem nowego priorytetu jest ochrona zbiorów filmowych, konserwacja archiwów oraz dokumentacji filmowej, a tak˝e rekonstrukcja dzieł narodowej kinematografii. 20 („P´tla”, „Lalka”, „Jak byç kochanà”), 21 Wi´ksze szanse na dystrybucj´ zagranicznà Producenci i dystrybutorzy, których filmy ubiegajà si´ o nagrody na Êwiatowych festiwalach klasy A, mogà otrzymaç nawet do 90% dofinansowania na kampanie promocyjne z udziałem polskich twórców. Producenci mogà ubiegaç si´ o dofinansowanie promocji i sprzeda˝y filmu na rynek zagraniczny. Ârodki finansowe na udział producentów, m.in. w targach filmowych, znajdujà si´ w PO Promocja polskiego filmu za granicà. Ponad 6 mln zł PISF przeznaczy w roku 2010 na promocj´ polskiego filmu za granicà, prezentacj´ dorobku polskich twórców filmowych na Êwiecie, udział filmowców zagranicznych w krajowych imprezach filmowych, wspieranie działaƒ promocyjnych majàcych na celu wprowadzanie polskich filmów do dystrybucji zagranicznej oraz na realizacj´ współpracy mi´dzynarodowej. CDN… w kinach W ramach programu Rozwój kin PISF przeznaczy w roku 2010 3 mln z∏ na modernizacj´ kin, kolejne etapy przystosowania obiektów Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Ró˝yczka” re˝. Jan Kidawa-Błoƒski, prod. WFDiF, Polska 2010 fot. Krzysztof Wellman do projekcji cyfrowych, wymian´ sprz´tu, dostosowanie kin do projekcji dla osób niepełnosprawnych i na popraw´ warunków odbioru sztuki filmowej w małych kinach. PA R T N E R  W I AT O W Y C H P R O D U KC J I łotówka wydana przez PISF na dotacje generuje Êrednio prawie 2 zł podatków, które zasilajà bud˝et paƒstwa. Dla dynamiki polskiej produkcji filmowej ostatnich lat przejrzyÊcie funkcjonujàcy mechanizm finansowania i czterokrotnie zwi´kszone Êrodki finansowe na produkcj´ to ju˝ za mało. Szansà dla Polski, jako partnera Êwiatowych produkcji, jest wprowadzenie systemu ulg i zach´t podatkowych. Europejskie wzorce Brak instrumentów podatkowych, które obowiàzujà ju˝ w wi´kszoÊci paƒstw UE, a tak˝e proces komercjalizacji telewizji publicznej, która Polsce potrzebne sà jasno okreÊlone systemy zach´t i ulg podatkowych. właÊciwie zaniechała uczestnictwa w produkcji filmów, w znaczny sposób JeÊli nie doprowadzimy do szybkich zmian w tym obszarze, coraz trudniej hamujà dynamiczny rozwój narodowej kinematografii. b´dzie konkurowaç na rynku koprodukcji mi´dzynarodowych. We Francji produkcj´ filmowà dodatkowo wspierajà kanały telewizji Odzyskanie renomy i mi´dzynarodowej rangi polskiej kinematografii publicznej. France 2 – wspiera głównie kino fabularne, France 3 – film w Êwiecie nie ułatwia brak zwrotu VAT zagranicznym producentom dokumentalny i animowany, a France 5 – kino dokumentalne. Niemcy filmowym, jaki obowiàzuje ju˝ w Belgii, Francji, Holandii, Niemczech, wprowadziły nowy instrument finansowy w postaci automatycznych dopłat Rumunii, na W´grzech, we Włoszech czy w Wielkiej Brytanii. Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Cudowne lato” re˝. Ryszard Brylski prod. Opus Film, Polska 2010 fot. Artur Sienicki do koprodukcji. Na ten cel przeznaczyły 90 mln euro, trzykrotnie wi´cej ni˝ my mamy na całà produkcj´. W Europie działajà wielkie i bogate fundusze W latach 2006–2009 przy finansowym wsparciu PISF powstało regionalne i to tam b´dà si´ zgłaszaç najlepsze europejskie produkcje. w koprodukcji 35 filmów fabularnych. W roku 2009 PISF podjàł 43 decyzje o dofinansowaniu filmów realizowanych w koprodukcjach i przeznaczył Êrodki dla 27 filmów fabularnych, 13 dokumentalnych i 3 filmów animowanych. 24 25 Siła konkurencji W Irlandii istnieje mo˝liwoÊç odpisania a˝ 80% inwestycji pod warunkiem, ˝e 75% zostanie wydane na terenie kraju. We Francji firmy Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Trick” re˝. Jan Hryniak, prod. Aromer S.C., Polska 2010 fot. Dariusz Majewski mogà odpisywaç od dochodów opodatkowanych 50%, a osoby fizyczne – do 25% inwestycji. W wi´kszoÊci krajów zachodnich i we wszystkich paƒstwach Unii Europejskiej oraz niektórych nienale˝àcych do niej, takich jak Norwegia, Islandia czy Szwajcaria, realizowane sà modele publicznego współfinansowania kinematografii. Dotacje z bud˝etu paƒstwa, które stanowià np. w Hiszpanii i Danii 100% Êrodków przeznaczonych na wspieranie kinematografii, a w innych krajach ponad 50% (Włochy, Szwecja, Szwajcaria) i od 10% do 30% w Norwegii, Holandii, Francji i Portugalii, sà podstawowymi êródłami finansowania narodowych kinematografii. Chocia˝ w Polsce finansuje si´ produkcj´ filmowà w granicach 50% (od tego roku nawet do 70%), to w porównaniu z innymi paƒstwami UE przeznacza si´ na przemysł i kultur´ filmowà Łàcznie w roku 2009 PISF przeznaczył W latach 2002–2005, czyli tu˝ przed wprowadzeniem nowej wcià˝ ograniczone Êrodki, a bud˝ety filmów sà wcià˝ znacznie mniejsze na wspieranie całej produkcji filmowej ustawy o kinematografii, polska produkcja filmowa została ni˝ na Êwiecie. ponad 132,6 mln zł. To wi´cej ni˝ w roku sfinansowana z bud˝etu paƒstwa kwotà 16 mln euro. 2008 – 115 mln zł i ponad dwukrotnie W latach 2006-2009 Polski Instytut Sztuki Filmowej przekazał wi´cej ni˝ w latach poprzednich, kiedy na polskà produkcj´ filmowà sum´ ponad cztery razy wi´kszà kwota ta wynosiła Êrednio 70 mln zł. (70 mln euro). To jednak wcià˝ niewielkie Êrodki w porównaniu Dla filmów realizowanych w koprodukcjach mi´dzynarodowych najwi´ksze kwoty z gigantami kinematografii. Na wspieranie rodzimych produkcji dofinansowania PISF przyznał w 2009 roku. filmowych w latach 2002–2005 Francja przekazała prawie 8 mln zł dla filmu fabularnego 2,5 mld euro, Niemcy – 936 mln euro. „Krzy˝ walecznych” re˝. Andrzej Bartkowiak, Porównujàc si´ z Czechami, wypadamy du˝o lepiej. Nasi 600 tys. dla filmu dokumentalnego „Gry wojenne” południowi sàsiedzi w latach 2006–2009 dofinansowali swojà Dariusza Jabłoƒskiego, 5 mln dla animacji produkcj´ filmowà kwotà 25,5 mln euro, czyli 3 razy mniejszà ni˝ „Projekt Chopin” re˝. Martin Clapp, my finansujemy swoje kino. Marek Skrobecki, Geoff Lindsey. 26 27 BARBARA HOLLENDER „Rzeczpospolita” Na naszych oczach dokonuje si´ w polskim kinie rewolucja. I nie chodzi o zwykłà wymian´ pokoleniowà, lecz o zmian´ sposobu myÊlenia […] 20 lat po transformacji w naszej sztuce filmowej rodzi si´ nowy trend. Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Dwa ognie” re˝. Agnieszka Łukasiak prod. HOB AB koprod. Apple Film Production Polska-Szwecja 2010 fot. Kenneth Paulsson Âwiatowa premiera filmu „Matka Teresa od Kotów” Pawła Sali odb´dzie si´ podczas 45. Mi´dzynarodowego Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach. Film weêmie udział w Konkursie Głównym Festiwalu. POLSKI FILM NA ÂWIECIE „33 sceny z ˝ycia” „Zero” pokazywane było w sekcji Eastern Bloc w sposobach promocji polskiego filmu na Êwiecie i wyraêna poprawa re˝. Małgorzata Szumowska Competition i zostało zaliczone do 10 najlepszych mi´dzynarodowego wizerunku polskiej kinematografii. Polskie kino MFF w Locarno, 2008 filmów Festiwalu. Film trafił równie˝ do Sao prezentowane jest na wszystkich kontynentach. - nagroda specjalna jury Paulo (jedna z najwa˝niejszych imprez filmowych ciàgu ostatnich czterech lat nastàpiła znaczàca zmiana Oscar i trzy nominacje Amerykaƒskiej Akademii Filmowej w dwa lata!, „Cztery noce z Annà” w Ameryce Południowej, promujàca nowe talenty nagrody specjalne jury na festiwalach „klasy A” w Locarno i Tokio – re˝. Jerzy Skolimowski z całego Êwiata), Rotterdamu i Waszyngtonu, polskie filmy coraz cz´Êciej pojawiajà si´ na Êwiatowych festiwalach filmowych i zdobywajà nagrody. MFF w Tokio, 2008 - nagroda specjalna jury Na Êwiecie dostrze˝ono tak˝e nowe pokolenie polskich filmowców. Przykładami niech b´dà dwa ubiegłoroczne filmy twórców nowego pokolenia, które znalazły si´ w Konkursie Głównym 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni („Wojna polsko-ruska” Xawerego ˚uławskiego i „Zero” Pawła Borowskiego). Droga festiwalowa „Zera” rozpocz´ła si´ w Pusan. Film został zaproszony do Korei Południowej i pokazany wÊród 12 filmów z całego Êwiata w sekcji konkursowej – Flash Forward. Amerykaƒska premiera filmu odbyła si´ w lutym 2010 roku podczas 25. Mi´dzynarodowego Festiwalu Filmowego w Santa Barbara. gdzie był jednym z kandydatów do głównej nagrody Capital Focuse Award. „Królik po berliƒsku” re˝. Bartosz Konopka „Wojna polsko-ruska”, Xawerego ˚uławskiego, została Nominacja do Oscara 2010, ju˝ zaprezentowana podczas 9 festiwali filmowych nagrody Amerykaƒskiej Akademii Filmowej na Êwiecie, m.in. podczas ubiegłorocznego festiwalu - w kategorii najlepszy krótkometra˝owy w Karlowych Warach, a tak˝e na festiwalach film dokumentalny w Belgradzie, Chicago, Wilnie, Los Angeles, w Nowym „Katyƒ”, re˝. Andrzej Wajda Jorku i Moskwie, gdzie film otrzymał „Słonia” – głównà Nominacja do Oscara 2008, nagrod´ Festiwalu Polskich Filmów Wisła. nagrody Amerykaƒskiej Akademii Filmowej „Wojna polsko-ruska” pokazywana była tak˝e w Londynie, - w kategorii najlepszy film nieangloj´zyczny Edynburgu, Sztokholmie, Budapeszcie i Luxemburgu. Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni Plakat autorstwa Tomasza Olbiƒskiego i Szymona Zar´by do filmu „Matka Teresa od kotów” debiutu fabularnego Pawła Sali, prod. Zespół Filmowy Rozwój, Polska 2010 „PiotruÊ i wilk”, re˝. Suzy Templeton Oskar 2008, nagroda Amerykaƒskiej Akademii Filmowej - w kategorii najlepszy animowany film krótkometra˝owy 30 31 PRZYKŁADOWE NAGRODY ZAGRANICZNE DLA POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH „Sztuczki”, re˝. Andrzej Jakimowski Od 2005 roku PISF jest koordynatorem „Tulpan” Niemcy-Polska-Kazachstan-Rosja-Szwajcaria 64. Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica, Wenecja, 2007 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji, 2007 kampanii oscarowych polskich filmów, re˝. Sergiej Dworcewoj - najlepszy film w sekcji Giornate degli Autori / Venice Days - Europa Cinemas Award oraz Lanterna Magica Award organizuje festiwale i inicjuje przeglàdy - Lanterna Magica Award Festiwal European Films on Wheels, Kars, 2007 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes, 2008 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Tokio, Japonia, 2007 - nagroda krytyków – Bràzowa G´Ê polskiego kina na całym Êwiecie. W 2010 - nagroda główna w sekcji Un Certain Regard - nagroda dla najlepszego aktora – Damian Ul 4th Funchal International Film Festival, Funchal, 2008 roku polskie filmy zaprezentowane zostanà Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy, Sao Paulo, Brazylia, 2007 - Grand Prix - nagroda specjalna jury - najlepszy re˝yser – Andrzej Jakimowski m.in. w Szanghaju, Wietnamie i Tokio. - nagroda East of the West, nagroda NETPACK Festiwal Filmowy w Miami, USA, 2008 PISF ka˝dego roku promuje polskà Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Cottbus, 2008 - Miami Knight Grand Jury Prize dla najlepszego filmu zagranicznego kinematografi´ i umo˝liwia polskim Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy Mannheim-Heidelberg, Niemcy, 2007 „Jestem”, re˝. Dorota K´dzierzawska producentom obecnoÊç na Êwiatowych - nagroda specjalna jury Mi´dzynarodowy Festiwal Dzieci´cych Filmów i Programów - nagroda właÊcicieli kin Telewizyjnych, Taipei, Tajwan, 2008 targach filmowych, organizujàc „umbrella Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Salonikach, Grecja, 2007 - nagroda główna w kategorii najlepszy stand”. Z inicjatywy PISF w 2009 roku - Nagroda WartoÊci Ludzkich pełnometra˝owy film dzieci´cy Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Tbilisi, Gruzja, 2007 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy im. Andrieja Tarkowskiego Polish Cinema Stand działały na targach - nagroda dla najlepszego filmu: statuetka Złotego Prometeusza „Zerkało”, Iwanowo, Rosja, 2008 w Berlinie, Hong Kongu, Cannes i Tokio. - nagroda im. Siergieja Parad˝anowa - nagroda za re˝yseri´ Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Odessie na Ukrainie, 2008 Mi´dzynarodowy Festiwal „Du Grain ∫ Démoudre”, - główna nagroda jury Gonfreville-l’Orcher, Francja, 2007 „Katyƒ”, re˝. Andrzej Wajda Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Bratysławie, 2007 - nagroda jury młodzie˝owego Nominacja do Oscara 2008, - nagroda FIPRESCI Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy Free Zone w Belgradzie, Serbia, 2007 nagrody Amerykaƒskiej Akademii Filmowej Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy Premier Plans w Angers, Francja, 2008 - nagroda publicznoÊci - w kategorii najlepszy film nieangloj´zyczny - nagroda specjalna jury i nagroda publicznoÊci Festiwal Filmów Polskich w Los Angeles, 2007 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Waszyngtonie, USA, 2008 Neisse Film Festival w Zittau, 2008 - Hollywood Eagle dla najlepszego filmu - nagroda publicznoÊci - główna nagroda jury Festiwal Filmów Polskich w Perpignan, Francja, 2007 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Lubljanie, Słowenia, 2008 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy Chatenay-Malabry w Pary˝u, 2008 - Grand Prix - nagroda Złotego Smoka - główna nagroda jury Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy Berlinale, 2006 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Denver, 2008 East-West International Film Festival, Baku, 2008 - nagroda specjalna jury Kinderfilmfest w sekcji 14plus - nagroda publicznoÊci - nagroda jury młodzie˝owego Giffoni Film Festival, 2006 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Sewilli, 2008 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów Autorskich w Rabacie, 2008 - Nagroda Prezydenta Republiki Włoskiej - nagroda specjalna - nagroda aktorska – Ewelina Walendziak Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Ourense, 2006 Nagroda Prix d’Excellence 2008 Europejskiej Akademii Filmowej - Premio a la mejor fotografia - nagroda za najlepsze kostiumy dla Magdaleny Biedrzyckiej - nagroda Prix de la Jeunesse, nagroda Prix de l’Education Nationale Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Karlowych Warach, 2008 - nagroda za re˝yseri´, wyró˝nienie jury Interfilm i Signis Mi´dzynarodowy Festiwal Operatorów Filmowych Manaki Brothers w Skopje w Macedonii, 2008 - nagroda Silver Camera dla Jolanty Dylewskiej Festiwal w Montrealu, 2008 - nagroda dla najlepszego filmu - Louvre d’Or Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Tokio, 2008 - Grand Prix Festiwal Filmowy The Times BFI w Londynie, 2008 - Sutherland Trophy Nagrody Filmowe Azji i Pacyfiku, 2008 - najlepszy film fabularny Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Zurichu, 2008 - nagroda dla najlepszego filmu – Golden Eye Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Reykjaviku, 2008 - nagroda New Visions – Odkrycie Roku PRZYKŁADOWE NAGRODY ZAGRANICZNE DLA POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH „Bezmiar sprawiedliwoÊci”, re˝. Wiesław Saniewski „Komornik”, re˝. Feliks Falk „Magiczne drzewo”, re˝. Andrzej Maleszka Festiwal Filmów Polskich „Wisła” w Moskwie, 2009 MFF w Teheranie, 2007 MFF dla Dzieci, Chicago, 2009 - Specjalna Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Rosji - nagroda za najlepszy scenariusz - nagroda specjalna jury MFF w Houston, USA, 2008 MFF w Houston, USA, 2007 Festiwal Polskich Filmów, Chicago, 2009 - Special Jury Remi Award - Złota Nagroda Remi - nagroda specjalna “Poltelu” Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Batumi, 2008 MFF w Berlinie, 2006 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów dla Dzieci, Oulu, Finlandia, 2009 - nagroda jury ekumenicznego w sekcji Panorama - nagroda specjalna CIFEJ (Mi´dzynarodowego Centrum Filmów - nagroda aktorska – Jan Frycz Festiwal Polskich Filmów w Chicago, 2007 - nagroda publicznoÊci Festiwal Filmu Polskiego w Perpignan, 2007 „Pora umieraç”, re˝. Dorota K´dzierzawska - nagroda za najlepszà rol´ m´skà Festiwal Prix Jeunesse w Monachium, Niemcy, 2008 - nagroda za najlepszy scenariusz - Grand Prix - wyró˝nienie „Z odzysku”, re˝. Sławomir Fabicki Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco, 2008 - specjalne wyró˝nienie jury Festiwal Filmowy w Salerno, Włochy, 2007 - nagroda jury MFF dla Dzieci i Młodzie˝y w Zlinie w Czechach, 2007 - The Europa Award za najlepszy pełnometra˝owy debiut europejski MFF Moveast, Pecs, W´gry, 2007 - nagroda główna – Złoty Beniamin MFF w Cannes, 2006 - wyró˝nienie jury ekumenicznego Europejska Nagroda Filmowa, 2006 - w kategorii Europejskie Odkrycie Roku (nominacja) dla Dzieci i Młodzie˝y) - specjalne wyró˝nienie jury i nagroda publicznoÊci Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Wisconsin, USA, 2008 MFF w TrieÊcie, Włochy, 2007 MFF „Złoty Rycerz” w Moskwie, 2006 Festiwal Filmowy w TrieÊcie, Włochy, 2008 - Steep & Brew Audience Award for Best Narrative Film BAM Kids Festiwal, Nowy Jork, 2010 „Masz na imi´ Justine”, re˝. Franco de Pena - nagroda dla najlepszego pełnometra˝owego filmu dla dzieci - Holter Award – nagroda publicznoÊci MFF w Montrealu, Kanada, 2005 - wyró˝nienie za “wkład artystyczny” - Grand Prix Festiwal Filmów Polskich w Nowym Jorku - nagroda specjalna MFF o MiłoÊci w Mons, Belgia, 2006 IFEMA Malmo, 2008 - nagroda za najlepszà rol´ kobiecà – Anna CieÊlak - Grand Prix - nagroda za najlepszy film festiwalu przyznana - nagroda publicznoÊci przez mi´dzynarodowego jury kobiece Berdiansk International Film Festiwal, 2008 EFF w Sewilli, Hiszpania, 2006 - Grand Prix - nagroda w sekcji Eurimages - najlepsza aktorka Bogota Film Festival, 2006 - najlepsze zdj´cia - nagroda g∏ówna Precolombio de Bronze Mi´dzynarodowy Festiwal Dzieci´cych Filmów, Tajwan, 2010 - nagroda publicznoÊci Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów dla Dzieci, Kristiansand, 2010 - Grand Prix - nagroda publicznoÊci CMS International Children’s Film Festiwal, India, 2010 - nagroda publicznoÊci International Film Festiwal Leeds, 2008 - nagroda publicznoÊci Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów Arka Noego Moskwa, 2009 „Rezerwat”, re˝. Łukasz Palkowski „Plac Zbawiciela”, re˝. Krzysztof Krauze - Grand Prix Nowojorski Festiwal Filmów Polskich, Nowy Jork, 2008 Joanna Kos-Krauze International Film Festiwal Zimbabwe, 2009 - nagroda “Ponad Kategoriami” - nagroda za najlepsze zdj´cia Festiwal Filmowy w TrieÊcie, Włochy, 2008 Festroia International Film Festival, Setubal, 2008 - nagroda główna - nagroda FIPRESCI - nagroda za debiut China Golden Rooster & Hundred Flowers Film Festival, Suzhou, 2007 - nagroda publicznoÊci i nagroda dla najlepszego aktora – Antoni Pawlicki Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy “Golden Brig”, Odessa, 2008 - nagroda za re˝yseri´ Black Nights Film Festival, Tallin, Estonia, 2006 - nagroda za najlepszà pierwszoplanowà rol´ m´skà Semana Internacional de Cine de Valladolid, Hiszpania, 2007 - specjalne wyró˝nienie jury MFF Krajów Nadbałtyckich, Swietłogorsk, 2008 - nagroda Espiga de Plata dla najlepszego filmu Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy w Tajwanie, 2007 - nagroda za scenariusz - nagroda dla najlepszej aktorki – Jowita Budnik MFF w Salonikach, 2006 - nagroda dla najlepszego re˝ysera i dla najlepszego aktora – Antoni Pawlicki MFF w Bratysławie na Słowacji, 2006 - specjalne wyró˝nienie jury W drodze po mi´dzynarodowe nagrody Instytut wspiera filmowców nie tylko finansujàc promocj´ filmów startujàcych do rywalizacji z produkcjami z całego Êwiata, lecz w pierwszej kolejnoÊci zabiega o ich obecnoÊç na mi´dzynarodowych festiwalach. „Królik po berliƒsku”, PRZYKŁADOWE NAGRODY ZAGRANICZNE DLA POLSKICH FILMÓW DOKUMENTALNYCH re˝. Bartosz Konopka Nominacja do Oscara 2010, nagrody Amerykaƒskiej Akademii Filmowej - w kategorii najlepszy krótkometra˝owy film dokumentalny „Zi´tek”, re˝. Bartosz Blaschke „Kamienna Cisza”, re˝. Krzysztof Kopczyƒski Worldwide Short Film Festival, Toronto, 2008 Mi´dzynarodowy Festiwal Praw Człowieka „Docudays” w Kijowie, Ukraina, 2008 - nagroda specjalna jury MFF Dokumentalnych „MiradasDoc”, Guia de Isora, 2008 - nagroda za najlepszy debiut re˝yserski MFF Dokumentalnych w Chicago, 2007 - nagroda „Sky is the Limit” MFF Dokumentalnych i Animowanych w Lipsku, Niemcy, 2007 - nagroda jury ekumenicznego The Ann Arbor Polish Film Festival, USA, 2008 - nagroda publicznoÊci - nagroda dla najlepszego dokumentu Manlleu Short Film Festival, Katalonia, 2008 Plakat filmu dokumentalnego „Beats of freedom. Zew wolnoÊci” re˝. Leszek Gnoiƒski i Wojciech Słota prod. Instytut Adama Mickiewicza, TVN dystrybucja: ITI Cinema, Polska 2010 foto plakat: Robert Ceranowicz/Fokus projekt plakatu: Robert Kopczyƒski W ostatnich latach najcz´Êciej nagradzanymi na Êwiecie - nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego polskimi filmami dokumentalnymi były „Nasiona” Blue Sea Film Festival, Rauma, 2008 Wojciecha Kasperskiego, „Jak motyl” Ewy Pi´ty, „Zi´tek” - nagroda dla filmu dokumentalnego MFF Krótkometra˝owych „Magma”, Acireale, 2008 w re˝yserii Bartosza Blaschke i „Lekcja Białoruskiego” - nagroda dla najlepszego dokumentu Mirosława Dembiƒskiego. Na Êwiecie dostrze˝ono m.in. Austin Film Festival, 2008 „Kamiennà cisz´” Krzysztofa Kopczyƒskiego, - nagroda dla najlepszego krótkometra˝owego filmu dokumentalnego MFF Tirana, 2008 „Pierwszy dzieƒ” Marcina Sautera i „Solo” Macieja Pisarka. - nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego Uznaniem mi´dzynarodowych jury cieszy si´ od wielu Flickerfest International Short Film Festival, Sydney, 2009 lat twórczoÊç Macieja Adamka („˚ycie przed Tobà”, „W drodze”, „Jestem”). Film Pawła Łoziƒskiego „Chemia” otrzymał w marcu 2010 roku nagrod´ za re˝yseri´ Mi´dzynarodowego Festiwalu Filmów One World w Pradze, „Solo”, re˝. Maciej Pisarek - nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego MFF Dokumentalnych „Docupolis”, Barcelona, 2008 - nagroda „Tercer Ojo” dla najlepszego dokumentu eksperymentalnego MFF Muzycznych MOFFOM, Praga, 2008 - nagroda główna MFF o Sztuce, Montreal, 2009 - Grand Prix The Indie Fest, 2009 - Award of Excellence Oulu (Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów Muzycznych), 2009 - wyró˝nienie specjalne MFF Krótkometra˝owych „Mecal”, Barcelona, 2009 - nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego MFF Dokumentalnych „Saratowskie cierpienia”, Saratow, 2008 - nagroda specjalna im. Władysława Mikoszy jednego z najwi´kszych na Êwiecie festiwali poÊwi´conych prawom człowieka. Najnowszy film Marcela Łoziƒskiego, „Poste restante”, został nagrodzony przez Europejskà Akademi´ Filmowà. Nominacja do Oscara dla „Królika po berliƒsku” sprawiła, ˝e film dokumentalny Bartosza Konopki stał si´ najgłoÊniejszym filmem dokumentalnym ostatnich lat. 36 37 PRZYKŁADOWE NAGRODY ZAGRANICZNE DLA POLSKICH FILMÓW DOKUMENTALNYCH „Trójka do wzi´cia”, re˝. Bartosz Konopka „Na działce”, etiuda, re˝. Thierry Paladino Nowojorski Festiwal Filmów Polskich, 2007 Festiwal Filmowy w Belgradzie, 2007 - najlepszy film dokumentalny w konkursie mi´dzynarodowym MF Muzyki i Filmu Mediawave w Györ na W´grzech, 2007 - nagroda specjalna Teatru Barka Europejski Festiwal Szkół Filmowych Vilnius Film Shorts, Litwa, 2007 - główna nagroda w kategorii film dokumentalny MFF Krótkometra˝owych Curta Cinema w Rio de Janeiro, Brazylia, 2007 - nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego Nowojorski Festiwal Filmów Polskich, Nowy Jork, USA, 2007 MFF Krótkometra˝owych w Malescorto, Włochy, 2004 - wyró˝nienie MFF “Ekotopfilm” w Bratysławie, Słowacja, 2004 - nagroda „Ponad Granicami” im. Krzysztofa KieÊlowskiego w kategorii filmu krótkiego FF Krótkich, Dokumentalnych i Animowanych „Message To Man” „Nasiona”, re˝. Wojciech Kasperski w St. Petersburgu, Rosja, 2007 Big Sky Documentary Film Festival w Missoula, Montana, USA, 2007 - nagroda za najlepszy debiut EFF Krótkometra˝owych, Brest, Francja, 2007 - nagroda specjalna jury MF Muzyki i Filmu Mediawave w Györ na W´grzech, 2007 - Grand Prix - nagroda główna - nagroda za najlepszà kreacj´ aktorskà – Klaudia Barcik Festiwal Filmów Polskich w Seattle, USA, 2008 MF Kratkofil w Banja Luce w BoÊni i Hercegowinie, 2007 - nagroda za najlepszy film krótki „Pierwszy dzieƒ”, re˝. Marcin Sauter Festiwal Filmów Dokumentalnych „Jeden Êwiat” w Pradze, Czechy, 2008 - specjalne wyró˝nienie Mi´dzynarodowy Festiwal Praw Człowieka „Docudays” w Kijowie, Ukraina, 2008 - nagroda Doclisboa 2007, Lisbona, Portugalia, 2007 - nagroda Johnnie Walkera dla najlepszego krótkiego filmu dokumentalnego Festiwal Filmu Polskiego w USA, Chicago, 2007 - nagroda publicznoÊci MFF Krótkometra˝owych, Siena, 2007 - wyró˝nienie specjalne dla dokumentu w konkursie mi´dzynarodowym - Grand Prix Parnu International Documentary and Anthropology Film Festival, „Jak motyl”, re˝. Ewa Pi´ta - wyró˝nienie specjalne Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów Etnograficznych “EtnoFilm” w Cadce, Słowacja, 2004 - Bràzowy Turoƒ Estonia, 2007 - nagroda jury mi´dzynarodowego - Grand Prix MF “Kino bez barier” w Moskwie, 2004 MFF Dokumentalnych DOCSDF, Mexico City, Meksyk, 2007 - nagroda dla najlepszego krótkometra˝owego filmu dokumentalnego - specjalne wyró˝nienie jury MFF Krótkometra˝owych w Sienie, Włochy, 2004 MFF Dokumentalnego „Flahertiana” w Permie w Rosji, 2007 - Wielki Srebrny Nanuk – nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego AFI Discovery Channel Documentary Festival „Silverdocs” w Waszyngtonie, 2006 - główna nagroda w kategorii krótkiego filmu dokumentalnego Prix Europa w Berlinie, Niemcy, 2006 - specjalne wyró˝nienie w kategorii dokument telewizyjny Alternatywny Festiwal Kina Niezale˝nego w Barcelonie, Hiszpania, 2006 - wyró˝nienie specjalne jury w kategorii filmu dokumentalnego Laur, Rosyjska Nagroda dla Filmów Dokumentalnych, 2006 - nagroda w kategorii najlepszy krótkometra˝owy niefabularny film telewizyjny „Lekcja białoruskiego”, re˝. Mirosław Dembiƒski Festiwal Praw Człowieka „One World” w Pradze, Czechy, 2007 - nagroda Vaclava Havla i nagroda jury studenckiego Next Generation UE Mi´dzynarodowy Festiwal Praw Człowieka w Pary˝u, 2007 - nagroda jury studenckiego MFF „Steps”, Charków, Ukraina, 2007 - nagroda publicznoÊci MFF „Prix Europa”, Berlin, Niemcy, 2007 - Special Prix Europa w kategorii dokument telewizyjny MFF o WolnoÊci „Festival des Libertes”, Bruksela, Belgia, 2007 - Prize of the Festival of Liberties 2007 MFF Dokumentalnych w Lipsku, Niemcy, 2006 - nagroda MDR dla najlepszego filmu z Europy Wschodniej MFF Dokumentalnego w Amsterdamie, 2006 - The MovieSquad DOC U! Award - nagroda specjalna w kategorii filmów dokumentalnych International Disability Film Festival w Calgary, Kanada, 2005 - nagroda za film dokumentalny Documentary Film Festival “Humanity in the World” w Sztokholmie, Szwecja, 2005 - Bràzowy Dyplom Chicago International TV Awards, 2005 - Silver Plaque w kategorii dokumentu społecznego i politycznego International Documentary and Anthropology Festival w Parnu, Estonia, 2005 - nagroda „Kinematograf”, re˝. Tomasz Bagiƒski Animago, Stuttgart, 2009 - nagroda w kategorii film krótkometra˝owy Oskar dla „Piotrusia i wilka” z pewnoÊcià odÊwie˝ył pozycj´ polskiej animacji, po sukcesie z 2002 roku, kiedy Tomasz Bagiƒski, po 19 latach od amerykaƒskiego sukcesu Zbigniewa Rybczyƒskiego, otrzyma∏ nominacj´ do Oscara za „Katedr´”. Razem z „Królikiem po berliƒsku” do Hollywood trafił jego „Kinematograf”. Był w gronie dziesi´ciu produkcji, z których Amerykaƒska Akademia Filmowa wybrała pi´ç filmów nominowanych do Oscara, wÊród nich, tym razem, zabrakło filmu Bagiƒskiego. „Kinematograf”, film animowany Tomasza Bagiƒskiego, prod. Platige Image, Polska 2009 PRZYKŁADOWE NAGRODY ZAGRANICZNE DLA POLSKICH FILMÓW ANIMOWANYCH „PiotruÊ i wilk”, re˝. Suzy Templeton „Arka”, re˝. Grzegorz Jonkajtys Oscar 2008, nagroda Amerykaƒskiej Akademii Filmowej Festiwal Animacji Komputerowej oraz Efektów Specjalnych - w kategorii najlepszy animowany film krótkometra˝owy SIGGRAPH w San Diego, USA, 2007 nagrody BAFTA (Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej), 2007 - Best of Show - nominacja w kategorii najlepszy krótki film animowany MFF Molodist w Kijowie, Ukraina, 2007 MFF Animowanych w Annecy, 2007 - najlepszy krótkometra˝owy film - Grand Prix – Kryształ Annecy FF Krótkich w Budapeszcie, W´gry, 2007 - nagroda publicznoÊci - nagroda dla najlepszego filmu animowanego MFF Animanima w Cacak, Serbia, 2007 - nagroda za re˝yseri´ „Linia ˝ycia”, re˝. Tomasz Ducki Prix Ars Electronica w Lintz, Austria, 2007 - Award of Distinction FF Animowanych w Kecskemét, W´gry, 2007 MFF Krótkometra˝owych w Teheranie, Iran, 2007 - Grand Prix - nagroda dla najlepszego filmu animowanego w konkursie - nagroda krytyków - nagroda ufundowana przez Zwiàzek Kina Artystycznego mi´dzynarodowym MFF Krótkich w Tiranie, Albania, 2007 MFF Dokumentalnych i Animowanych w Lipsku, Niemcy, 2007 - nagroda dla najlepszego filmu animowanego - główna nagroda w kategorii film animowany i wideo Tokyo International Anime Fair, Japonia, 2008 The Top Talent Festival w Kunsthaus, Austria, 2007 - nagroda w kategorii generalnej - nagroda w kategorii Digital Video and Animations Australian Effects and Animation Festival, Australia, 2007 MFF Animowanych – Animateka w Lubljanie, Słowenia, 2007 - Winner – Short Film - nagroda publicznoÊci oraz specjalna nagroda jury View Conference, Włochy, 2007 18 mi´dzynarodowych festiwalach na Êwiecie MFF Animowanych Monstra w Lizbonie, Portugalia, 2008 - Best 3D Short m.in.: w Moskwie, Kijowie, Sarajewie, Wiedniu, „Esterhazy” re˝. Izabela Pluciƒska, prod. Donten & Lacroix Films, koprod. TVP Kultura, Polska-Niemcy 2009 Film został pokazany od 2009 roku na - najlepszy film studencki Brukseli i Londynie. W 2010 roku zostanie pokazany MFF Studenckich Early Melons w Bratysławie, Słowacja, 2008 m.in.: w Budapeszcie, Madrycie i Melbourne. - najlepszy film animowany Tabor Film Festival w Zabok, Chorwacja, 2008 „Laska”, re˝. Michał Socha - Grand Prix X Festiwal Polskich Filmów, Los Angeles, 2009 MUUUVi w Lăzarei, W´gry, 2008 plastelinowej o króliku ze słynnej wiedeƒskiej - zwyci´zca w kategorii Animacja - najlepszy film animowany Mi´dzynarodowy Festiwal Animacji Annecy, 2009 dynastii, który przybywa w 1989 roku do - wyró˝nienie za twórcze wykorzystanie muzyki 42 Klasyczna animacja zrealizowana w technice Berlina, została kupiona do dystrybucji w Wielkiej Brytanii, USA, Japonii, Turcji i na Tajwanie. FESTIWALE POLSKICH FILMÓW NA ÂWIECIE 2009 WILNO (LITWA) DUBLIN (IRLANDIA) NOWY JORK (USA) LILLE (FRANCJA) Tydzieƒ Filmu Polskiego Kinopolis Festiwal Filmu Polskiego w Dublinie Festiwal Polskich Filmów Festiwal Filmu Polskiego www.nypff.com PERPIGNAN (FRANCJA) MOSKWA (ROSJA) SZTOKHOLM (SZWECJA) Festiwal Filmów Polskich „Wisła’’ Kinoteka Stockholm CHICAGO (USA) Festiwal Filmu Polskiego www.festiwalwisla.pl www.kinoteka.se Festiwal Filmu Polskiego www.catstudios.fr www.pffamerica.com ROCHESTER (WIELKA BRYTANIA) SANKT PETERSBURG (ROSJA) LOS ANGELES (USA) Festiwal Nowego Polskiego Kina Festiwal Polskich Filmów TORONTO-VANCOUVER (KANADA) www.filmfest.ru www.polishfilmla.org Festiwal Filmów Polskich Festiwal Filmów Polskich LONDYN (WIELKA BRYTANIA) HANOWER, HAMBURG, LUBEKA, BREMA (NIEMCY) TORONTO (KANADA) AUSTIN (USA) Festiwal Polskich Filmów Kinoteka Festiwal Filmland Polen Festiwal Filmów Polskich – Ekran 2010 Festiwal Filmów Polskich www.kinoteka.org.uk www.filmlandpolen.de www.ekranfilm.com HOUSTON (USA) LONDYN, EDYNBURG (WIELKA BRYTANIA) Festiwal Filmów Polskich New Europe Film Festiwal BERLIN (NIEMCY) SEATTLE (USA) Festiwal FilmPOLSKA Festiwal Filmów Polskich www.filmpolska.de www.pffaseattle.org www.neweuropefilm.com ROCHESTER (USA) Festiwal Filmów Polskich 44 45 Fundacja Promocji Kina Film Polski Sp. z o.o. DYSTRYBUCYJNE SZTUCZKI „Có˝ warte sà poszukiwania duchowe zawarte w filmie, jeÊli nikt go nie oglàda?” Milos Forman ajwi´cej polskich filmów wprowadziły na ekrany kin spółki ITI CINEMA Od 2010 roku PISF wspiera i FUNDACJA PROMOCJI KINA FILM POLSKI. 171 dofinansowaƒ z PISF dystrybucj´ i promocj´ filmów poprzez na łàcznà kwot´ ponad 14 mln zł otrzymali w latach 2006 – 2009 polscy Sieç Kin Studyjnych i Lokalnych. dystrybutorzy. PISF dofinansował powstanie 5 594 kopii 109 polskich filmów. Ranking dystrybutorów 16 polskich filmów do dystrybucji kinowej wprowadziła FUNDACJA „Korowód”, re˝. Jerzy Stuhr „Rezerwat”, re˝. Łukasz Palkowski „My, Cichociemni”, re˝. Paweł K´dzierski „Nadzieja”, re˝. Stanisław Mucha „Niezawodny system”, re˝. Izabela Szylko „Ogród Luizy”, re˝. Maciej Wojtyszko „Rysa”, re˝. Michał Rosa „Lekcje Pana Kuki”, re˝. Dariusz Gajewski „Drzazgi”, re˝. Maciej Pieprzyca „Jeszcze nie wieczór”, re˝. Jacek Bławut „Âroda, czwartek rano”, re˝. Grzegorz Pacek „Po-lin. Okruchy pami´ci”, re˝. Jolanta Dylewska „Demakija˝”, re˝. Maria Sadowska, Dorota Lamparska, Anna Maliszewska „Chłopiec na galopujàcym koniu”, re˝. Adam Guziƒski „Królik po berliƒsku”, re˝. Bartosz Konopka „Esterhazy”, re˝. Izabela Pluciƒska ITI Cinema Sp. z o.o. PROMOCJI KINA FILM POLSKI, o jeden film wi´cej, czyli 17 polskich tytułów, trafiło na ekrany kin dzi´ki spółce ITI CINEMA. Bardzo wa˝ne miejsce w dystrybucji polskiego kina zajmujà KINO ÂWIAT i MONOLITH FILMS (spółki wprowadziły w latach 2006–2009 po 14 polskich filmów). To najlepsze wyniki ostatnich 4 lat na rynku dystrybucyjnym. Kolejne miejsca nale˝à do SPI (10), VIVARTO (9), VISION FILM (9), BEST FILM, GUTEK FILM i FORUM FILM POLAND. Dystrybucje te wprowadzały do kin w ostatnich latach Êrednio po 2 polskie filmy rocznie. Działajàca od 2008 roku SYRENA FILMS dystrybuowała 5 polskich filmów, w tym ostatnich laureatów Złotych Lwów „Małà Moskw´” i „Rewers”. 46 Kino Âwiat Sp. z o.o. „Po sezonie”, re˝. Lech Majewski „SamotnoÊç w sieci”, re˝. Witold Adamek „Z odzysku”, re˝. Sławomir Fabicki „Co słonko widziało”, re˝. Michał Rosa „Bezmiar sprawiedliwoÊci”, re˝. Wiesław Saniewski „Sztuczki”, re˝. Andrzej Jakimowski „Hania”, re˝. Janusz Kamiƒski „To nie tak jak myÊlisz, kotku”, re˝. Sławomir Kryƒski „Popiełuszko. WolnoÊç jest w nas”, re˝. Rafał Wieczyƒski „33 sceny z ˝ycia”, re˝. Małgorzata Szumowska „Gry wojenne”, re˝. Dariusz Jabłoƒski „Gwiazda Kopernika”, re˝. Zdzisław Kudła, Andrzej Orzechowski „MiłoÊç na wybiegu”, re˝. Krzysztof Lang „Nigdy nie mów nigdy”, re˝. Wojciech Pacyna „StatyÊci”, re˝. Michał Kwieciƒski „Âwiadek koronny”, re˝. Jarosław Sypniewski, Jacek Filipiak „Testosteron”, re˝. Andrzej Saramonowicz, Tomasz Konecki „Wszystko b´dzie dobrze”, re˝. Tomasz Wiszniewski „Katyƒ”, re˝. Andrzej Wajda „Mała wielka miłoÊç”, re˝. Łukasz Karwowski „Kochaj i taƒcz”, re˝. Bruse Parramore „Tatarak”, re˝. Andrzej Wajda „Wojna polsko-ruska”, re˝. Xawery ˚uławski „Generał. Zamach na Gibraltarze”, re˝. Anna Jadowska „Francuski numer”, re˝. Robert Wichrowski „Dublerzy”, re˝. Marcin Zi´biƒski „Tylko mnie kochaj”, re˝. Ryszard Zatorski „Nie kłam kochanie”, re˝. Piotr WereÊniak „Lejdis”, re˝. Tomasz Konecki „Idealny facet dla mojej dziewczyny”, re˝. Tomasz Konecki „Dom zły”, re˝. Wojciech Smarzowski 47 Monolith Sp. z o.o. SPI International Polska Sp. z o.o. Forum Film Poland Sp. z o.o. „Czeka na nas Êwiat”, re˝. Robert Krzempek „Kto nigdy nie ˝ył”, re˝. Andrzej Seweryn „Job czyli ostatnia szara komórka”, re˝. Konrad Niewolski „Tryptyk rzymski”, re˝. Marek Lazur „Pod powierzchnià”, re˝. Marek Gajczak „Zamiana”, re˝. Konrad Aksinowicz „Jeszcze raz”, re˝. Mariusz Malec „Serce na dłoni”, re˝. Krzysztof Zanussi „Ile wa˝y koƒ trojaƒski?”, re˝. Juliusz Machulski „Generał Nil”, re˝. Ryszard Bugajski „Operacja Dunaj”, re˝. Jacek Głomb „Galerianki”, re˝. Katarzyna Rosłaniec „Enen”, re˝. Feliks Falk „Zero”, re˝. Paweł Borowski „Chaos”, re˝. Xawery ˚uławski „Palimpsest”, re˝. Konrad Niewolski „Kochankowie z Marony”, re˝. Izabella Cywiƒska „Teraz ja”, re˝. Anna Jadowska „Jasne bł´kitne okna”, re˝. Bogusław Linda „Szaleƒcy”, re˝. Pawe∏ Wendorff „Rozmowy nocà”, re˝. Maciej ˚ak „Futro”, re˝. Tomasz Drozdowicz „Włatcy Móch. åmoki, czopki i mondzioły”, re˝. Bartek K´dzierski „Dom zły”, re˝. Wojciech Smarzowski „RyÊ”, re˝. Stanisław Tym „Skorumpowani”, re˝. Jarosław ˚amojda „Ranczo Wilkowyje”, re˝. Wojciech Adamczyk „Ja wam poka˝´!”, re˝. Denis Delic „Z∏oty Êrodek”, re˝. Olaf Lubaszenko „Magiczne drzewo”, re˝. Andrzej Maleszka Vision Film Sp. z o.o. S.K.A. „Kochankowie roku tygrysa”, re˝. Jacek Bromski „Wszyscy jesteÊmy Chrystusami”, re˝. Marek Koterski „U Pana Boga w ogródku”, re˝. Jacek Bromski „Pora mroku”, re˝. Grzegorz Kuczeriszka „Jak ˝yç?”, re˝. Szymon Jakubowski „Nieruchomy poruszyciel”, re˝. Łukasz Barczyk „SennoÊç”, re˝. Magdalena Piekorz „U Pana Boga za miedzà”, re˝. Jacek Bromski „Mniejsze zło”, re˝. Janusz Morgenstern Vivarto Sp. z o.o. „Krótka histeria czasu”, re˝. Dominik Matwiejczyk „Nie ma takiego numeru”, re˝. Bartosz Brzeskot „Wie˝a”, re˝. Agnieszka Trzos „Szklane usta / krew poety”, re˝. Lech Majewski „Hiena”, re˝. Grzegorz Lewandowski „Sztuka masa˝u”, re˝. Mariusz GawryÊ „Przebacz”, re˝. Marek Stacharski „Doskona∏e popo∏udnie”, re˝. Przemys∏aw Wojcieszek „Par´ osób, ma∏y czas”, re˝. Andrzej Baraƒski Best Film CO Sp. z o.o. „Jasminum”, re˝. Jan Jakub Kolski „Plac Zbawiciela”, re˝. Krzysztof Krauze, Joanna Kos-Krauze „Pora umieraç”, re˝. Dorota K´dzierzawska „Afonia i pszczoły”, re˝. Jan Jakub Kolski „Ostatnia akcja”, re˝. Michał Rogalski 48 Polskie filmy sà coraz cz´Êciej zapraszane do udziału w konkursach mi´dzynarodowych i nagradzane na Êwiatowych festiwalach, nadal jednak rzadko trafiajà do zagranicznej dystrybucji. Zdarzajà si´ jednak wyjàtki, takie jak wprowadzenie filmu „Sztuczki” Andrzeja Jakimowskiego w kinach 30 krajów. O ile dystrybucja nominowanego do Oskara filmu „Katyƒ” Andrzeja Wajdy była naturalnym nast´pstwem jego amerykaƒskiego Syrena Films Sp. z o.o. sukcesu, o tyle w przypadku „Sztuczek” mo˝na mówiç „Mała Moskwa”, re˝. Waldemar Krzystek „Rewers”, re˝. Borys Lankosz „Benek”, re˝. Robert Gliƒski „Miasto z morza”, re˝. Andrzej Kotkowski „Janosik. Prawdziwa historia”, re˝. Agnieszka Holland, Kasia Adamik o najwi´kszym sukcesie dystrybucyjnym ostatnich lat. Zjednoczenie Artystów i RzemieÊlników Andrzeja Jakimowskiego za ten sukces otrzymało w ubiegłym roku Nagrod´ Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w kategorii dystrybucja polskiego filmu. „Sztuczki” zostały pokazane na ekranach kin m.in.: Andory, Hiszpanii, Belgii, Bułgarii, Gutek Film Sp. z o.o. Estonii, Francji, Grecji, Irlandii, a nawet Korei, Australii „Oda do radoÊci”, re˝. Anna Kazejak, Jan Komasa, Maciej Migas „Cztery noce z Annà”, re˝. Jerzy Skolimowski „Boisko bezdomnych”, re˝. Kasia Adamik „0-1-0”, re˝. Piotr Łazarkiewicz „Wino truskawkowe”, re˝. Dariusz Jabłoƒski „Kobieta z papugà na ramieniu”, re˝. Ryszard Maciej Nyczka „Jak to si´ robi”, re˝. Marcel Łoziƒski i Nowej Zelandii. 49 „Sztuczki” na Êwiatowych afiszach Tatarak w paryskich kinach „Tatarak” Andrzeja Wajdy trafił do francuskich, czeskich, słowackich, greckich i syryjskich kin. „Katyƒ” Andrzeja w Chinach Wajdy mogli zobaczyç w kinie mieszkaƒcy Wybrze˝a KoÊci w Grecji Słoniowej, Burkina Faso, Kongo, Gabonu, Senegalu, w Czechach Czadu, Togo, Zambii i Madagaskaru. Film trafił tak˝e na W´grzech na ekrany kin Ameryki Łaciƒskiej (Boliwii, Ekwadoru, w Norwegii Wenezueli, Surinami, Gujany, Urugwaju, Paragwaju, Tajwaƒski dystrybutor: CINEPLEX projekt graficzny: Maria Eysmont-Machulska w Hiszpanii Chile, Argentyny), Izraela i Iranu. w Izraelu Tak˝e pierwsza polsko-izraelska koprodukcja „Wiosna 41”, we Francji w Niemczech Tricks do której zdj´cia powstały na terenie Polski, miała swojà dystrybucj´ w Czechach, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Rosji, Chinach i Turcji. „33 sceny z ˝ycia”, Małgorzaty Szumowskiej, oglàdali w kinach Niemcy, a bilety do kina na film Sławomira Fabickiego „Z odzysku” mo˝na było SpoÊród 85 wniosków na dystrybucj´ polskiego kupiç w USA, Kanadzie i Australii. Francuski plakat filmu „Tatarak” re˝. Andrzej Wajda, prod. Akson Studio Polska 2009 francuski dystrybutor: Les Films du Losange filmu, zło˝onych w 2009 roku, 75 otrzymało dofinansowanie na łàcznà kwot´ prawie 5 mln zł. Porównujàc wynik z rokiem 2008, nastàpił wzrost nie tylko w liczbie zło˝onych projektów (o 31 wi´cej), lecz tak˝e w iloÊci udzielonych dofinansowaƒ (1045 kopii wi´cej). Całkowita kwota dofinansowania wszystkich projektów, w porównaniu z rokiem 2008, wzrosła w 2009 roku o ponad 1,5 mln zł. 50 51 KRÓLIK W HOLLYWOOD „Królik po berliƒsku”, Nominowany do Oscara „Królik po berliƒsku” jeszcze przed nominacjà re˝. Bartosz Konopka trafił do Êwiatowej dystrybucji telewizyjnej ponad 16 paƒstw Êwiata m.in.: Francji, Japonii, Szwecji, W´gier, Czech, Włoch, Belgii, Holandii, Szwajcarii i Finlandii. Chocia˝ Amerykaƒska Akademia Filmowa nie przyznała statuetki dla filmu Bartka Konopki, nominacja do Oskara otworzyła kolejne dystrybucyjne Êcie˝ki. Nominacja do Oscara 2010, nagrody Amerykaƒskiej Akademii Filmowej - w kategorii najlepszy krótkometra˝owy film dokumentalny MFF Hot Docs Toronto (Kanada), 2009 - Grand Prix „za poszerzanie granic dokumentu” Imponujàcà dystrybucj´ na Êwiecie miał tak˝e głoÊny film dokumentalny o spektakularnej ucieczce z Auschwitz. „Uciekinier”, w re˝. Marka Tomasza Pawłowskiego został zakupiony przez stacje telewizyjne Niemiec, Włoch, Danii, Finlandii, Brazylii, Nigerii i Japonii. Zrealizowany zosta∏ w 2007 roku, a do poczàtku 2010 roku, miał ponad 80 pokazów 13. Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych w Jihlavie (Czechy), 2009 - Silver Eye Award dla najlepszego filmu Êredniometra˝owego Festiwal Filmu Polskiego, Chicago (USA), 2009 - nagroda publicznoÊci – Złote Z´by festiwalowych, specjalnych oraz emisji telewizyjnych na wszystkich kontynentach, w takich krajach jak: Niemcy, Szwecja, Finlandia, Dania, Norwegia, Anglia, Irlandia, USA, Brazylia, RPA, Chiny. Od kwietnia 2009 roku w regularnej dystrybucji, m.in. w Kanadzie, Niemczech i na Ukrainie był, dokument Joanny Dylewskiej „Pol-in. Okruchy pami´ci” o ˝yciu ˚ydów w przedwojennej Polsce. W animacji Êwiatowà dystrybucjà telewizyjnà mo˝emy si´ pochwaliç m.in. za sprawà filmu „Laska” Michała Sochy, który został zakupiony do telewizji Francji, Niemiec, Szwajcarii, Belgii, Luksemburga, Austrii i Brazylii. 52 copyright MS Films O Złote Lwy 35. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych walczyç b´dzie piàty w dorobku Przemysława Wojcieszka pełnometra˝owy film fabularny „MADE IN POLAND”. prod. GRUPPA Rafał Widajewicz, Polska 2010 fot. Grzegorz Spała / Agencja Flesz KINO IDEALNE Uniwersalne, zrozumiałe, oryginal- yniki sonda˝u przeprowadzonego przez PISF i Filmweb.pl w grupie A˝ 63,7% badanych oglàda polskie filmy ne, odwa˝ne, kontrowersyjne, wolne 444 osób, głównie przedstawicieli wolnych zawodów, studentów w telewizji, niewiele mniej, bo a˝ 56,3% od cenzury i polityki – takie powinno i mieszkaƒców du˝ych miast, wykazały, ˝e widzowie oczekujà filmów – na DVD i tylko 28,2% – w kinie. Prawie byç, zdaniem widzów, kino idealne. osadzonych w polskich realiach. Niestety, jednoczeÊnie a˝ co czwarta 60% ankietowanych widziało na du˝ym ankietowana osoba nie widziała w ciàgu ostatnich 2 lat w kinie ˝adnego ekranie od 1 do 5 polskich filmów, a co polskiego filmu! O tym, ˝e polskie filmy potrzebujà wi´kszych bud˝etów dziesiàty – od 6 do 10. Tylko ponad 40% i lepszej promocji, wie prawie co trzecia ankietowana osoba. Co druga ankietowanych lubi kino psychologiczne była zdania, ˝e w szkołach powinno uczyç si´ o filmie, a co trzecia i społeczne. – ˝e edukacja filmowa powinna byç obowiàzkowa. Niemal połowa Niestety, zaledwie co piàty ankietowany ankietowanych uznała, ˝e młodzi filmowcy powinni mieç prawo oglàda filmy autorskie. Za to 2/3 badanych do szybkiego debiutu, a ponad połowa, ˝e polskie filmy powinny byç wybiera komedie. W polskim kinie najbardziej lubimy dowcip 38,1% i dialogi 36% a wybór rodzimych produkcji uzale˝niamy od tematu 45,2% finansowane ze Êrodków publicznych. recenzji 16,3% opinii znajomych 13,2% TV DVD kino i obsady aktorskiej 11,3% A˝ 63,7% badanych oglàda polskie filmy Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Mistyfikacja” scen. i re˝. Jacek Koprowicz prod. Yeti Films, Polska 2010 fot. Glinka Agency 56 w telewizji, niewiele mniej, bo a˝ 56,3 % na – DVD, a 28,2% – w kinie. 57 KINO OSTRO˚NEGO PESYMIZMU ilmy twórców nowego pokolenia nadajà dziÊ ton polskiej kinematografii. Małgorzata Szumowska, Xawery ˚uławski, Paweł Borowski, Borys Lankosz, Kinga D´bska, Katarzyna Rosłaniec, Jacek Borcuch, Przemysław Wojcieszek, Marcin Wrona, Agnieszka Smoczyƒska, Bartosz Konopka, Tomasz Bagiƒski – lista wielkich nadziei polskiego kina powi´kszy si´ podczas tegorocznego Festiwalu w Gdyni. Po raz pierwszy pełnometra˝owe filmy fabularne poka˝à w Konkursie Głównym Festiwalu: Paweł Sala (Matka Teresa od kotów), Marek Lechki (Erratum), Anna Kazejak (Skrzydlate Êwinie), Agnieszka Łukasiak (Dwa ognie), Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Erratum” scen. i re˝. Marek Lechki, prod. Harmony Film Production Marek Lechki, Polska 2010 fot. Bartosz Maz Ewa Stankiewicz (Nie opuszczaj mnie) i Sławomir Pstrong (Cisza). W Panoramie Polskiego Kina debiuty zaprezentujà m.in.: Maciej Odoliƒski Sztuka filmowa wymaga od twór- (7 minut), Tomasz Lewkowicz (HuÊtawka), Adam Dobrzycki ców odpowiedzialnoÊci za efekt, cel, Co powiedzà o nas i naszej rzeczywistoÊci współczesne Sukces „Wszystko, co kocham” Jacka Borcucha (polski (Projekt dziecko) i Maciej Prykowski (Zgorszenie publiczne). tzw. ˝ycie filmu. Filmowcy muszà filmowe obrazy tym, którzy przyjdà po nas? „Nie film po raz pierwszy w historii festiwalu Sundance!), zadawaç sobie pytania: co, komu mo˝emy wcià˝ patrzeç do tyłu i porównywaç si´ głoÊny „Rewers” Borysa Lankosza, nominowany do i dlaczego chcà opowiedzieç? z tamtym pokoleniem. Sà inne czasy, wymagajàce Oskara „Królik po beliƒsku” Bartosza Konopki, prezen- Rola filmowca we współczesnym innych Êrodków wyrazu, jest inna mentalnoÊç, inny towany na festiwalach w San Paulo, Santa Barbara, Êwiecie jest byç mo˝e pod tym j´zyk…” – przekonywała w jednym z wywiadów dla Pusan i Rotterdamie debiut Pawła Borowskiego „Zero”, wzgl´dem wyjàtkowa. „Filmu” Małgorzata Szumowska. Xawery ˚uławski przekonujà, ˝e nowe pokolenie twórców rozumie swojà w rozmowie z Januszem Wróblewskim dla „Polityki” wyjàtkowà rol´ w kinematografii – ich zadaniem jest przepowiada, ˝e „za chwil´ powstanà projekty grupy stworzenie na ekranie oryginalnej, a jednoczeÊnie młodych, potrafiàcych opowiadaç filmowców, które uniwersalnej i odwa˝nej wizji Êwiata, komunikujàcej zaistniejà w Êwiecie”. si´ z widzem na całym Êwiecie. 58 Fala twórców nowego kina zaczyna zadawaç sobie pytania: co, komu i dlaczego chce opowiedzieç? W nowym polskim kinie mamy oryginalne wizje Êwiata, odwa˝ne, prowokujàce historie, niebanalnych bohaterów i gr´ z widzem. Mamy kino społecznie zaanga˝owane, niekomercyjne, poruszajàce współczesne problemy, ale tak˝e kino pokazujàce w nowy sposób naszà przeszłoÊç („Rewers”, „Dom zły”, „Wszystko, co kocham”), realizowane z myÊlà o wymagajàcej publicznoÊci kino wielkich nadziei. Co zatem łàczy filmy ostatnich lat zrealizowane przez nowà fal´ twórców? Paweł Borowski mówi o „kinie ostro˝nego pesymizmu”. JeÊli historia si´ powtórzy, majà racj´ ci, którzy wierzà, ˝e coÊ z tego wszystkiego musi si´ narodziç. 30 lat temu twórca kultowego „Kung-fu” te˝ nie mógł wiedzieç, ˝e stworzył właÊnie nazw´ dla nurtu filmowego, który znajdzie swoje stałe miejsce w historii kina. „Dom zły” re˝. Wojciech Smarzowski, prod. Film It, Polska 2009 fot. Krzysztof Wiktor/Fotos-Art. SCENARIUSZ I RE˚YSERIA Polsce od kilku lat wykonuje si´ zdj´cia do ponad 60 filmów fabularnych rocznie, ponad połowa z nich trafia do kin. Rocznie w Instytucie eksperci rozpatrujà ponad 600 scenariuszy filmowych, w wi´kszoÊci, zgodnie z polskà specyfikà, ich autorami sà sami re˝yserzy. W polskim kinie sà scenariusze autorstwa pisarzy, takie jak ubiegłoroczny „Rewers” Andrzeja Barta czy „SennoÊç” Wojciecha Kuczoka. Wyre˝yserowane przez siebie historie napisali m.in.: Jacek Koprowicz (Mistyfikacja), Paweł Chochlew (Tajemnica Westerplatte), Michał Rosa (Rysa), Maciej Âlesicki (Trzy minuty. 21:37), Waldemar Krzystek (Mała Moskwa). Przykładami re˝yserów, którzy sà autorami niemal wszystkich scenariuszy do swoich filmów, sà Krzysztof Krauze, Jacek Bromski i Jan Jakub Kolski. 62 Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Wenecja” scen. i re˝. Jan Jakub Kolski prod. Akson Studio, Polska 2010 fot. Anna Gondek Kolejne pokolenie re˝yserów wymyÊla i pisze historie do swoich filmów. Zdarza si´, ˝e re˝yserzy oddajà prowadzenie historii doÊwiadczonym PISF tworzy internetowà Tak jest w przypadku filmów Doroty K´dzierzawskiej czy Małgorzaty scenarzystom, jak w przypadku „Ró˝yczki” (Maciej Karpiƒski, Jan Kidawa- baz´ scenariuszy zło˝onych Szumowskiej. Piszà dla siebie Przemysław Wojcieszek (Made in -Błoƒski). Sà tacy, którzy biorà sprawy w swoje r´ce, ale… piszà na w ramach stypendiów Poland) i Jacek Borcuch (Wszystko, co kocham). Tak˝e debiutanci: podstawie głoÊnej powieÊci (Xawery ˚uławski, „Wojna polsko-ruska”). Sà i konkursów scenariuszowych. Katarzyna Rosłaniec (Galerianki), Kinga D´bska (Hel) i Paweł Borowski tak˝e ci, którzy pomimo, ˝e film jest z zało˝enia dziełem zbiorowym, idà Instytut b´dzie pełnił (Zero). Do swoich tegorocznych debiutów fabularnych scenariusze drogà „solo”… Piotr Dumała w swoim fabularnym „Lesie” poza scenariuszem funkcj´ administratora bazy napisali: Paweł Sala (Matka Teresa od kotów), Marek Lechki (Erratum), i re˝yserià odpowiedzialny był tak˝e za stworzenie scenografii, Marek Lechki i poÊredniczył w kontaktach Adam Dobrzycki (Projekt dziecko) i Maciej Odoliƒski (7minut). swój film „Erratum” nie tylko wymyÊlił, wyre˝yserował, lecz tak˝e wyprodukował. mi´dzy producentami W napisach koƒcowych filmu „Nieruchomy poruszyciel” Łukasz Barczyk i scenarzystami. wyst´puje a˝ cztery razy! (scenariusz, re˝yseria, scenografia i monta˝). Sà jednak twórcy, którzy nie bojà si´ współpracy scenariuszowej, a nawet gotowych scenariuszy. Przykładem niech b´dzie twórca kultowego „Wodzireja” (scen. Feliks Falk, dialogi Feliks Falk, Jerzy Stuhr). Chocia˝ w dorobku tego twórcy trudno znaleêç filmy, których nie jest scenarzystà (podobnie jest z najnowszym filmem „Joanna”), „Komornik” powstał na podstawie tekstu Grzegorza Łoszewskiego, a scenariusz „ENEN” – przy współpracy Agnieszki Holland. Na współprac´ postawili tak˝e twórcy takich filmów, jak „Generał Nil” (Ryszard Bugajski i Krzysztof Łukaszewicz), Podczas 35. Festiwalu Polskich „Dom zły” (Wojciech Smarzowski i Łukasz KoÊmicki), „Mniejsze zło” Filmów Fabularnych w Gdyni odb´dzie (Janusz Morgenstern i Janusz Anderman) czy „Maraton Taƒca” (Magdalena si´ spotkanie filmowców i pisarzy Łazarkiewicz, Maciej Kowalewski). LITERATURA DLA FILMU. W dyskusji o zwiàzkach literatury z kinem, które przez lata stanowiły o sile polskiej kinematografii, oraz o nowych mo˝liwoÊciach twórczej współpracy, udział wezmà polscy filmowcy oraz około pi´çdziesi´ciu dramaturgów i prozaików. 64 Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Joanna” scen. i re˝. Feliks Falk, prod. Akson Studio, Polska 2010 fot. Piotr Âliskowski Kino pod Baranami w Krakowie N O WA J A KO  å W S TA RY M K I N I E nagrodzone zostało w 2009 roku przez Sieç Kin Europejskich Europa Cinemas za najlepszy program. onad połowa kin lokalnych w Polsce otrzymała dofinansowanie PISF na modernizacj´ i przystosowanie do nowoczesnych projekcji. W 2009 roku koszty funkcjonowania Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych zostały w 90% sfinansowane przez PISF. W całej Polsce projekcje filmów odbywajà si´ wcià˝ w małych kinach studyjnych – na przekór popcornowej modzie tradycja przetrwała. Na ten cel przeznaczył ponad 13 mln zł. Z funduszy PISF została zmodernizowana m.in.: sala kinowa PWSFTviT w Łodzi, a tak˝e legendarne warszawskie kina „Luna” i „Kultura”, krakowska „Rotunda” oraz najstarsze polskie kino „Pionier” w Szczecinie. „Nowojka” w Lipnie „Hutnik” w Gostyninie „Pionier” w ˚arach „Niwa” w Nasielsku „Felix” w Łowiczu „Amok” w Gliwicach „Orzeł” w Bolesławcu „Koral” w Pile „Skarb” w Zwierzyƒcu „Rejs” w Słupsku „Lot” w Âwidniku „Bałtyk” w Suwałkach „Charlie” w Płocku „Kultura” w Bełchatowie „Baszta” w Ârodzie Wielkopolskiej „Zdrój” w Busku Zdroju „Cytryna” w Łodzi „Bajka” w Darłowie „Kadr” w Ârodzie Âlàskiej „Metalowiec” w KraÊniku „Âwiatowid” w Elblàgu „Rialto” w Poznaniu „Przemko” w Raciborzu „Zorza” w Rzeszowie „Muza” w Lublinie „Capitol” we Wrocławiu Do sieci Europa Cinemas, działajàcej w ramach programu Unii Europejskiej MEDIA, nale˝y 769 kin w 43 krajach. Kino Pod Baranami nale˝y równie˝, jak 113 innych kin, do polskiej Sieci Kin Kino „Bajka”, wrzesieƒ 2009 Studyjnych i Lokalnych. Kino „Bajka” w Darłowie lata 70. Zdj´cie archiwalne ze zbiorów Paƒstwowej Słu˝by Ochrony Zabytków Oddział Wojewódzki Szczecin / archiwum Kina „Bajka” 66 67 Kino „Bajka”, wiosna 2009 Zdj´cia dzi´ki uprzejmoÊci Pana Arkadiusza Sipa, Dyrektora Darłowskiego OÊrodka Kultury PISF sfinansował modernizacj´ sal i budynków 207 tradycyjnych kin. PISF DOFINANSOWAŁ MODERNIZACJ¢ 207 KIN, M.IN.: Przy wsparciu finansowym PISF udało si´ reaktywowaç pierwsze dêwi´kowe kino na Âlàsku – kultowà „Glori´” w Bytomiu, a tak˝e kina „Iskra” w Augustowie, „Agrafka” i „Uciecha” w Krakowie. W roku 2009 PISF udzielił dofinansowaƒ na kwot´ ponad 4 mln zł na kolejne etapy modernizacji m.in.: kina „Rialto” w Poznaniu, „Muza” w Lublinie, „Łydynia” w Ciechanowie, „Wilga” w Garwolinie, Kino „Pionier” w Szczecinie Archiwum Kina „Pionier” „Echo” w Jarocinie. Kino „Pionier” w Szczecinie w latach 60. Certyfikat Ksi´gi Rekordów Guinnessa Kino Pionier 1909 w Szczecinie uznane zostało za najstarsze, działajàce nieprzerwanie w tym samym miejscu, kino na Êwiecie. W sferze przystosowania kin lokalnych do nowoczesnych projekcji i oczekiwaƒ widza udało si´ nie tylko wesprzeç działania małych kin, lecz Zdj´cia dzi´ki uprzejmoÊci Pana Jerzego MiÊkiewicza współwłaÊciciela kina „Pionier” tak˝e cz´Êç z tych obiektów po prostu uratowaç. Szczególnie wa˝na okazała si´ pomoc dla kin lokalnych i oÊrodków kultury działajàcych w małych miastach. Tam dotacje na modernizacj´ przyniosły natychmiastowe efekty W Polsce dzia∏a prawie 300 małych kin, 212 sal cyfrowych, 77 multipleksów (648 ekranów) w postaci znaczàcego wzrostu sprzeda˝y biletów. PISF sfinansował tak˝e zakup sprz´tu do organizacji kin letnich. 68 Konstanty Ildefons Gałczyƒski Małe kina Najlepsze to małe kina w rozterce i w udr´ce, z krzesłami wyÊciełanymi pluszem czerwonym jak serce. Jak˝e tu miło si´ wtuliç, deszcz, zawieruch´ przeczekaç i nic, i nic nie mówiç, i trwaç, i nie uciekaç. Na dworze jeszcze widno, a ju˝ si´ lampa kołysze i cienie meandrem biegnà nad zwiastujàcym afiszem. Srebrzysta struga płynie przez um´czone serce Drzemiesz w tym małym kinie jak list miłosny w kopercie: „Ty moje Êliczne ÊlicznoÊci! Znów si´ do łó˝ka sam kład´. Na jakim˝ spotkam ci´ moÊcie? Twój Pluszowy niedêwiadek”. Chłopcy si´ drà wniebogłosy w promieniach sztucznego Êwiata, sprzedajà papierosy, irysy i sznurowadła. O, ju˝ si´ wieczór zaczyna! Ksi´˝yc wyciàga r´ce. Najlepsze te małe kina w rozterce i w udr´ce. Kasjerka ma loki spadziste, króluje w budce złocistej, wi´c bierzesz bilet i wchodzisz w ciemnoÊç, gdzie Êpiewa film: Wychodzisz zatumaniony, zasnuty, zakiniony, przez wietrzna peryferie w´drujesz i myÊlisz, ˝e najlepsze te małe kina, gdzie wszystko si´ zapomina; ˝e to gospoda ubogich, którym dzieƒ spłynàł êle. (1947) szeleszczà gaje kinowe, nareszcie inne, palmowe, a po chodniku bezkresnym snuje si´ srebrny dym. „Od pełni do pełni” re˝. Tomasz Szafraƒski, prod. SPI Film Studio, Polska 2010 fot. Artur ˚urawski MARSZ DO KINA! 402 864 218 922 porównaniu do rekordowej polskiej frekwencji ostatnich lat – 39,2 Ostatnie lata pokazujà, ˝e w Pol- mln widzów w roku 2009, prawie 94,5 mln widzów w hiszpaƒskich kinach sce w szybkim tempie wzrasta mo˝e wprowadziç nas w kompleksy, ale gdy porównamy si´ do krajów takich zainteresowanie polskim kinem. jak W´gry czy Czechy, wypadamy naprawd´ dobrze. Frekwencja na polskich filmach 441 462 575 501 od roku 2005 wzrosła ponad W 2009 roku ponad 13 mln Hiszpanów obejrzało w kinach swoje 272 803 dziesi´ciokrotnie! produkcje. Polacy niestety mniej licznie oglàdajà swoje filmy. W 2005 roku 230 625 polscy widzowie kupili zaledwie 700 tys. biletów na rodzime produkcje. W ca∏ym 2006 roku na polskich filmach było ponad 5 mln widzów, 217 890 a do po∏owy roku 2007 – ju˝ ponad 4 mln. Kiedy jesienià 2007 roku do kin trafiło jeszcze 6 polskich tytułów, frekwencja w całym roku 2007 668 268 przekroczyła próg 8 mln widzów! 955 943 W´grzy chodzà do kina rzadziej ni˝ my. Swoje produkcje w 2009 obejrzało 655 tys. w´gierskich widzów. Nawet jeÊli pomno˝ymy t´ 1 312 230 liczb´ razy cztery, otrzymujàc mniej wi´cej t´ samà liczb´ mieszkaƒców co w Polsce, otrzymamy 2,6 mln widzów, czyli nadal 3 razy mniej 454 776 ni˝ u nas na narodowych produkcjach. 285 772 *èród∏o: boxoffice.pl 72 *Stan na 11 kwietnia 2010 W 2009 roku 37 polskich produkcji na du˝ym ekranie widzia∏o 8,4 mln widzów. Nie wolno nam zapominaç o szansach, jakie dla promocji kina Od lat Êrednia liczba wizyt w kinie 264 filmy na 12 350 kopiach miały swoje przynoszà nagrody na najwa˝niejszych krajowych festiwalach na wszystkich filmach per capita premiery w polskich kinach w 2009 roku. filmowych. W ubiegłym roku publicznoÊç, a tak˝e jury Festiwalu na jednego mieszkaƒca nie 35 polskich filmów, 93 europejskie i 136 w Gdyni postawili na „Rewers”, debiut Borysa Lankosza. Obsypany przekracza∏a jednej rocznie. innych produkcji obejrza∏o w kinach nagrodami polski kandydat do Oskara z miejsca stał si´ najgłoÊniejszym W roku 2009 wyniosła 1,03, prawie 40 mln widzów. polskim filmem ubiegłego roku. „Wojnie polsko-ruskiej” promocj´ przy Êredniej cenie biletu 17,39 zł. zapewniła równie głoÊna powieÊç Doroty Masłowskiej. „Dom zły” Wojciecha Smarzowskiego miał bardzo udanà kampani´ promocyjnà, a widzowie czekali na kolejny film twórcy „Wesela”. Nie dziwi popularnoÊç „Galerianek” debiutujàcej Katarzyny Rosłaniec. Film otrzyma∏ G∏ównà Nagrod´ Festiwalu „M∏odzi i Film” w Koszalinie i zosta∏ debiutem roku Festiwalu w Gdyni, a temat filmu bardzo zainteresowa∏ publicznoÊç. Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Skrzydlate Êwinie” re˝. Anna Kazejak prod. Akson Studio, Polska 2010 fot. Olga Grochowska ROK 2008 ROK 2009 *èród∏o: boxoffice.pl i SKSiL 74 Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Milion dolarów” re˝. Janusz Kondratiuk, prod. Profilm Agencja Filmowa, Polska 2010 fot. Maciej Dyczkowski AKADEMIA POLSKIEGO FILMU Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Mała Matura 1947” scen. i re˝. Janusz Majewski, prod. WFDiF, Polska 2010 fot. Marcin Makowski / Makufly o sukcesie Filmoteki Szkolnej, która odbywa si´ dziÊ ju˝ w ponad 14 tys. szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w całej Polsce, przyszedł czas na zaj´cia z historii polskiego filmu na poziomie akademickim. 240 karnetów, 4 semestry, 48 ekscytujàcych wykładów z historii polskiego kina, prawie 100 projekcji polskich filmów, spotkania z twórcami, zaliczenia na ocen´ – wszystko to dla miłoÊników kina w warszawskiej „Kulturze”. Akademia Polskiego Filmu realizowana jest od lutego tego roku tak˝e w Łodzi, od paêdziernika rusza w Krakowie, a w przyszłym roku podbije Poznaƒ. Wszystko rozpocz´ło si´ w paêdzierniku 2009 roku w Warszawie, wykładem o niezwykłych poczàtkach i popularnoÊci kinematografu. Spotkaniu towarzyszyły projekcje trzech polskich filmów z okresu kina niemego: pierwszego polskiego filmu fabularnego „Pruska kultura”, zrekontruowanej w Filmotece Narodowej „Mogiły nieznanego ˝ołnierza” oraz filmu „Mocny Człowiek” w re˝. Henryka Szaro. 78 Akademia Polskiego Filmu powstała z inicjatywy i Êrodków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej we współpracy z Fundacjà Film Polski, Filmotekà Narodowà i Stowarzyszeniem Filmowców Polskich. Projekcje i spotkania z twórcami odbywajà si´ raz w tygodniu, a wykłady prowadzone sà przez znawców filmowych tematów, wybitnych naukowców, profesorów uczelni z całej Polski. Uniwersytet Warszawski, Akademia Sztuk Pi´knych, Wy˝sza Szkoła Dziennikarstwa im. Melchiora Waƒkowicza w Warszawie oraz Uniwersytet Łódzki i PWSFTviT zaliczy∏y zaj´cia Akademii do przedmiotów ogólnouniwersyteckich. Zaj´cia w ramach Akademii sà rejestrowane i publikowane na stronie: www.akademiapolskiegofilmu.pl 80 Film w Konkursie Głównym 35. FPFF w Gdyni „Trzy minuty. 21:37” re˝. Maciej Âlesicki prod. Paisa Films, Polska 2010 fot. Robert Pałka P O L S K I F I L M W PA R L A M E N C I E 2007 2008 kalendarzu. Pokazy polskich filmów oraz spotkania z twórcami „Persona non grata”, re˝. Krzysztofa Zanussi „Katyƒ”, re˝. Andrzej Wajda „FILM POLSKI W KULTURZE NARODOWEJ” pod Patronatem „˚ycie na podsłuchu”, „Nadzieja”, re˝. Stanisław Mucha Honorowym Marszałka Sejmu RP sà niepowtarzalnà okazjà do rozmów re˝. Florian Henckel von Donnersmarck „Korowód”, re˝. Jerzy Stuhr o przyszłoÊci polskiej kinematografii. „Strajk”, re˝. Volker Schlöndorff „Jeszcze nie wieczór”, re˝. Jacek Bławut d ponad 4 lat polski film ma swoje stałe miejsce w parlamentarnym „Z odzysku”, re˝. Sławomir Fabicki Polski Instytut Sztuki Filmowej zorganizował 22 pokazy filmowe „Uciekinier”, re˝. Marek Tomasz Pawłowski z udziałem twórców w polskim Parlamencie. POKAZY FILMOWE Z CYKLU „FILM POLSKI W KULTURZE NARODOWEJ” 17 polskich filmów fabularnych, 2 polskie filmy dokumentalne i 3 produkcje zagraniczne 2009 2010 „Mała Moskwa”, re˝. Waldemar Krzystek „Miasto z morza”, re˝. Andrzej Kotkowski „Generał Nil”, re˝. Ryszard Bugajski „Wszystko, co kocham”, re˝. Jacek Borcuch „Cztery noce z Annà”, re˝. Jerzy Skolimowski „Beats of freedom. Zew wolnoÊci”, „Rewers”, re˝. Borys Lankosz re˝. Leszek Gnoiƒski, Wojciech Słota 2006 „Ró˝yczka”, re˝. Jan Kidawa-B∏oƒski „Zakazane piosenki”, re˝. Leonard Buczkowski „Dług”, re˝. Krzysztof Krauze „Jan Paweł II”, re˝. John Kent Harrisom „Plac Zbawiciela”, re˝. Krzysztof Krauze, Joanna Kos-Krauze „StatyÊci”, re˝. Michał Kwieciƒski „Jasminum”, re˝. Jan Jakub Kolski 84 85 FILMOWE WNIOSKI W całym roku 2009 o dofinanso- festiwali, przeglàdów filmowych i innych wydarzeƒ edukacyjnych wanie PISF we wszystkich progra- i upowszechniajàcych kultur´ filmowà. mach ubiegały si´ 1372 filmowe projekty. Tylko na pierwszà sesj´ ekordowa liczba 946 wniosków o dofinansowanie projektów filmowych, zło˝onych w jednej sesji, wpłyn´ła w 2010 roku. Przez 4 lata do PISF na samà produkcj´ filmowà zło˝onych zostało 1150 projektów. W roku 2006 na produkcj´ filmów fabularnych zło˝one zostały do oceny 2010 roku do PISF wpłyn´ło 946 104 wnioski. Rozpatrzono 164 projekty filmów dokumentalnych. Trzy lata wniosków. póêniej w całym roku 2009 o dofinansowanie ubiegało si´ 59 projek- Łàcznie we wszystkich sesjach i programach operacyjnych ponad tów fabularnych, 125 dokumentalnych i 39 (ponad dwukrotnie wi´cej 5 tys. wniosków. Ka˝dego roku PISF odnotowuje wzrost przedsi´wzi´ç i projektów filmowych ubiegajàcych si´ o dofinansowanie. Najcz´Êciej, bo a˝ 873 razy, wnioskowali do PISF organizatorzy ni˝ w roku 2006) filmów animowanych. Dofinansowanie otrzymało 76 „Wojna polsko-ruska” scen. i re˝. Xawery ˚u∏awski prod. Film Media, Polska 2009 fot. Wojciech Krzywkowski filmów fabularnych, 56 filmów dokumentalnych i 10 animacji. We wszystkich latach Na finansowe wsparcie infrastruktury kin we wszystkich latach zło˝ono o dofinansowanie ubiegało si´ 300 wniosków. O dofinansowanie dystrybucji polskich filmów ubiegano 255 debiutów re˝yserskich, si´ 211 razy. Dla porównania, tylko w jednej sesji w programie z czego dofinansowanie otrzymało Upowszechnianie Kultury Filmowej zostało zło˝onych 205 projektów. 137. ScenarzyÊci we wszystkich Eksperci ocenili 399 wniosków z∏o˝onych na promocj´ filmu polskiego za latach aplikowali 513 razy granicà i 154 wnioski o stypendia zagraniczne. o stypendia scenariuszowe. Tylko na drugà sesj´ 2010 roku do Instytutu wp∏yn´∏o 1305 wniosków. 87 NAGRODY PISF PO RAZ TRZECI odczas Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni nagrody Nagrody PISF przyznawane odbierajà m.in.: aktorzy, re˝yserzy, producenci, scenarzyÊci i operatorzy. sà za najwy˝sze osiàgni´cia Od ubiegłego roku jury nagradza tak˝e za najlepszà charakteryzacj´. w promocji i upowszechnianiu W Êwiecie filmu jest wiele nagród, którymi wyró˝niamy scenografi´, sztuki filmowej. muzyk´ filmowà czy kostiumy. Ale czy naprawd´ doceniamy wszystkich? Sukcesy polskiej kinematografii ostatnich lat to nie tylko zasługa nowej 1. Podmiot prowadzàcy kino 2. Mi´dzynarodowe wydarzenie filmowe Laureaci za rok: Laureaci za rok: 2007 Kino Muranów w Warszawie 2007 Camerimage w Łodzi 2008 Kino Charlie w Łodzi 2008 Planete Doc Review 2009 ? 2009 ? Nominowani: Nominowani: Kino Amok w Gliwicach 25. Warszawski Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy Kino Sokół w Nowym Sàczu 4. Festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi” Kino Pod Baranami w Krakowie 9. Mi´dzynarodowy Festiwal Filmowy Kino Muza w Poznaniu Era Nowe Horyzonty Kino Charlie w Łodzi 11. Przeglàd Filmowy „Kino na Granicy” ustawy i polskich filmowców. Znaczàcy wkład w promocj´ polskiej kultury 3. Krajowe wydarzenie filmowe 4. Promocja za granicà filmowej majà animatorzy kultury, organizatorzy festiwali, krajowych Laureaci za rok: Laureaci za rok: i mi´dzynarodowych wydarzeƒ filmowych, dystrybutorzy, portale 2007 Letnia Akademia Filmowa w Zwierzyƒcu 2007 Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce internetowe, autorzy ksià˝ek i recenzji filmowych. Polski Instytut Sztuki 2008 Akcja „Tu było kino” 2008 Projekt Polish Docs Filmowej – jako instytucja integrujàca całe Êrodowisko filmowe – ka˝dego 2009 ? 2009 ? roku podkreÊla ich zasługi. Nominowani: Nominowani: 34. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni- Producentka filmu Anna Wydra i Fundacja Promocji Nagrody za działalnoÊç w 2009 roku Małopolska Sieç Kin Cyfrowych Kina Film Polski za promocj´ filmu dokumentalnego zostanà wr´czone podczas uroczystej gali 28. Koszaliƒski Festiwal Debiutów Filmowych „Królik po berliƒsku” na Êwiatowych festiwalach 26 maja 2010 roku w Sopocie. „Młodzi i Film” filmowych 7. Festiwal Nowego Filmu Polskiego FILMLAND POLEN 2009 Telewizja Polska i Lunapark za promocj´ zagranicznà filmu „Magiczne drzewo” Andrzeja Maleszki Muzeum Kinematografii w Łodzi za wystawy „Roman Polaƒski. Aktor. Re˝yser” i „100 lat Polskiego Filmu” 88 5. Dystrybucja polskiego filmu 6. Krytyka filmowa 9. Ksià˝ka o filmie 10. Edukacja młodego widza Laureaci za rok: Laureaci za rok: Laureaci za rok: Laureaci za rok: 2007 ITI Cinema 2007 miesi´cznik „Kino” 2007 „KieÊlowski. ˚ycie po ˝yciu. Pami´ç” 2007 Ogólnopolski Konkurs Wiedzy o Filmie 2008 dystrybucja zagraniczna filmu „Sztuczki” 2008 Maria Kornatowska (ZAiR) 2009 ? 2009 ? Stanis∏aw ZawiÊliƒski 2008 „Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, Nominowani: konteksty” Tadeusz Lubelski Michał Chaciƒski za rozmowy w Studio TVP Kultura 2009 ? ITI Cinema za dystrybucj´ filmu Jacek Rakowiecki za miesi´cznik „Film” Nominowani: „Wojna polsko-ruska” Bła˝ej Hrapkowicz za recenzje filmowe w roku 2009 Nominowani: 2008 Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza Ale Kino! 2009 ? Nominowani: Ogrody Polskiej Animacji „Ach! Plakat filmowy w Polsce” Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej Wydawnictwo DVD Telewizji Kino Polska Dorota Folga-Januszewska 27. Mi´dzynarodowy Festiwal Filmów Narodowy Instytut Audiowizualny „Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiàgni´ç filmu Młodego Widza Ale Kino! za Polskà Szkoł´ Dokumentu fabularnego. Podró˝ piàta 1974–1981” Ksià˝ka „Kino bez tajemnic” pod redakcjà Adam Garbicz, Jacek Klinowski prof. Eweliny Nurczyƒskiej-Fidelskiej, Konrada Klejsy 8. Portal internetowy Laureaci za rok: 7. Audycja radiowa lub program telewizyjny 2007 Filmpolski.pl Laureaci za rok: 2008 Stopklatka.pl 2007 Kino Polska 2009 ? 2008 Kocham Kino Nominowani: „Kino nieme. Historia kina” tom I pod redakcjà Tadeusza Lubelskiego, Iwony Sowiƒskiej i Rafa∏a Syski „Noce i dnie mojego ˝ycia” Jerzy Antczak 2009 ? Stopklatka.pl Nominowani: Filmweb.pl 11. Dyskusyjny Klub Filmowy „Kocham Kino” Gra˝yny Torbickiej w TVP2 Baza filmowa.pl i Filmpolski.pl Laureaci za rok: „Trójkowo, filmowo” Ryszarda Jaêwiƒskiego Fototeka Filmoteki Narodowej 2007 DKF Rotunda w Krakowie w Programie 3 Polskiego Radia 2008 DKF Bariera w Lublinie AktualnoÊci Filmowe Agnieszki Egeman w Canal+ 2009 ? Nominowani: DKF Klatka w Poznaniu DKF MiłoÊç Blondynki w Gdaƒsku DKF Mikro-Odeon w Krakowie 90 Tomasza K∏ysa i Piotra Siterskiego W tym roku po raz pierwszy statuetka autorstwa Piotra Michnikowskiego i 10.000 zł zostanie wr´czone w nowej 12. kategorii Rekonstrukcja cyfrowa dzieł polskiej kinematografii 12. Rekonstrukcja cyfrowa dzieł polskiej kinematografii Nominowani: Grzegorz Molewski za pionierskie działania w zakresie cyfrowej rekonstrukcji polskich filmów The Chimney Pot za rekonstrukcj´ cyfrowà filmu „Sanatorium pod klepsydrà” Kadr ze spotu promujàcego polskà kinematografi´ W POŁOWIE 2010 ROKU RUSZY KAMPANIA SPOŁECZNA Zamieszczone w spocie PROMUJÑCA POLSKÑ KINEMATOGRAFI¢ podzi´kowania Êrodowiska filmowego dla podmiotów Kampani´ wspieraç b´dzie autorski spot Pawła Borowskiego, który tworzàcych bud˝et polskiej nie powstałby bez pomocy i udziału studiów produkcyjnych (Opus kinematografii wygłaszajà: Film i Platige Image), WFDiF, SFP, realizatorów filmowych, wybitnych Olgierd Łukaszewicz, Daniel przedstawicieli Êrodowiska filmowego oraz wielu, którzy bezinteresownie Olbrychski, Krzysztof Stroiƒski, pomogli w przedsi´wzi´ciu. Piotr Adamczyk i Robert Gliƒski. W spocie wystàpili m.in.: Małgorzata Szumowska, Marian Dzi´dziel, Andrzej Grabowski, Robert Wi´ckiewicz, Borys Szyc i Tomasz Bagiƒski. Partnerami kampanii społecznej Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej sà kina, nadawcy telewizyjni i portale internetowe. Spot, zrealizowany dzi´ki pomocy Êrodowiska filmowego, b´dzie wyÊwietlany przed seansami w kinach oraz emitowany przez telewizje w czasie antenowym przeznaczonym na kampanie społeczne. Kadr ze spotu promujàcego polskà kinematografi´ 92 93 Tekst i redakcja: Marta Kosnowska Współpraca: Olaf Eysmont èródła: Portal internetowy PISF www.pisf.pl „Raport o stanie polskiej kinematografii” Tadeusz Miczka, 2009 Podzi´kowania dla Producentów, którzy bezpłatnie udost´pnili filmowe fotosy i plakaty, a tak˝e dla Czeskiego Centrum Filmowego, Hiszpaƒskiego Instytutu Kinematografii oraz dla wszystkich, którzy przyczynili si´ do powstania publikacji. Specjalne podzi´kowania dla Pani Kiry Gałczyƒskiej i Mikołaja Gałczyƒskiego Projekt graficzny, dtp: Mariusz Filipowicz, Karolina Michałowska Korekta: Monika Fidler Druk i oprawa: Kreacja Nakład: 3 000 egz. Data wydania: maj 2010
