docUchwała Nr XIV/102/2004 Rady Powiatu w Bochni z
download 
Reklamacja Transkrypt
Uchwała Nr XIV/102/2004 Rady Powiatu w Bochni z
Uchwała Nr XIV/102/2004 Rady Powiatu w Bochni z dnia 21 kwietnia 2004 roku w sprawie: zatwierdzenia Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim na lata 2004-2006. Na podstawie art. 10a pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 1990 roku o pomocy społecznej ( tj.Dz. U. z 1998 roku Nr 64 poz. 414 z późn. zm. ) oraz art. 35 a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( tj.Dz. U. Nr 123 poz. 776 z późn.zm.)Rada Powiatu w Bochni postanawia, co następuje : §1 Zatwierdza się do realizacji Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim na lata 2004-2006 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. §2 Wykonanie Uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Bochni, Dyrektorowi Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Bochni . §3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Wstęp Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych wynika z zadań pomocy społecznej na poziomie samorządu powiatowego. Przyjęcie zasady podziału lokalnych zadań publicznych na gminne i powiatowe wynika z tzw. kryterium specjalizacji i kryterium skali. Zadania powiatowe polegają na świadczeniu usług specjalistycznych o charakterze powszechnym występujących na tyle rzadko w gminie, że racjonalna skala administrowania jest skalą większą niż gmina. Obowiązuje przy tym zasada uzupełnia w stosunkach między samorządami powiatowym i gminnym. Podstawą prawną dla Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych jest art. 35a pkt 1 ust. 1 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 1997 Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) a także Uchwała Nr VII/56/03 Rady Powiatu w Bochni z dnia 26.06.2003 r. w sprawie przyjęcia Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2003 – 2006. Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim na lata 2004-2006 został opracowany przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bochni. W trakcie prac nad jego przygotowaniem przeprowadzono konsultacje z Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej, Zakładami Opieki Zdrowotnej, Powiatowym Urzędem Pracy w Bochni, Organizacjami Pozarządowymi i Powiatową Społeczną Radą do Spraw Osób Niepełnosprawnych, z Inspektorem do Spraw Zdrowia oraz z Wydziałem Edukacji w Starostwie Bocheńskim. Do przygotowania Programu wykorzystano również takie dokumenty jak: 1. Agenda 22. Władze lokalne. Instruktaż w zakresie planowania polityki na rzecz osób niepełnosprawnych w społecznościach lokalnych, The Swedish co-operative body of Organisations of Disabled People Revised version 2001 2. Dane statystyczne z Narodowego Spisu Powszechnego 2002 3. Modelowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Domino” wydany przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w 2000 r. 4. oprac. Centrum Informacji Europejskiej, Unia Europejska-osoby niepełnosprawne 2001 5. Osoby niepełnosprawne w Unii Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa 2003 6. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006, Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2003 Program wynika z Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2003 – 2006 i jest on rozwinięciem tych elementów Strategii, które odnoszą się do zagadnień działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Celem strategicznym Programu jest życiowa i ekonomiczna niezależność oraz wyrównanie szans osób niepełnosprawnych w uczestniczeniu w życiu społecznym Powiatu Bocheńskiego. Priorytety poprzez które można dążyć do osiągnięcia tegoż celu są następujące: 1. Zapewnienie warunków do integralności osobistej niepełnosprawnych mieszkańców Powiatu Bocheńskiego 2. Ułatwienie zamieszkującym Powiat Bocheński osobom niepełnosprawnym funkcjonowania we własnym środowisku 3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i zawodowemu osób niepełnosprawnych w powiecie bocheńskim. Realizacja powyższych działań pozwoli polepszyć sytuację osób niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim oraz wzmocni system udzielania wsparcia osobom niepełnosprawnym w naszym powiecie. Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2004 - 2006 jest pierwszym tego rodzaju dokumentem odpowiadającym na potrzebę wpisania powiatu bocheńskiego w system finansowania pomocy społecznej z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Społeczny). Niewątpliwym sukcesem jego powstania jest zwrócenie uwagi poszczególnych instytucji i organizacji biorących udział w konsultacjach na konieczność i możliwość współdziałania dla pełniejszej realizacji wspólnych celów. 1. Przesłanki wyjściowe do opracowania Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych 1.1.Diagnoza dotycząca sytuacji osób niepełnosprawnych na terenie powiatu bocheńskiego: a) Osoby niepełnosprawne Definicje niepełnosprawności: Niepełnosprawność w rozumieniu przepisów Ustawy o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 r. definiowana jest jako stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy, powodujący trwałe lub okresowe utrudnienie, ograniczenie bądź uniemożliwienie samodzielnej egzystencji. Za osobę niepełnosprawną w krajach Unii Europejskiej uznaje się osobę, która z powodu urazu, choroby lub wady wrodzonej ma poważne trudności albo nie jest w stanie wykonywać czynności, jakie osoba w tym samym wieku zdolna jest wykonywać. Osoby niepełnosprawne różnią się między sobą rodzajem i stopniem niepełnosprawności. Powiatowy Zespół ds. Orzekania, orzeka o niepełnosprawności w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rozróżnia trzy rodzaje niepełnosprawności tj.: uszkodzenie, upośledzenie i niepełnosprawność. Wśród osób niepełnosprawnych można wyróżnić: a) osoby niepełnosprawne psychicznie - są to osoby umysłowo upośledzone, osoby z zaburzeniami świadomości oraz osoby chore psychicznie – z zaburzeniami osobowości i zachowania; b) osoby niepełnosprawne fizycznie - są to osoby z niepełnosprawnością ruchową wynikającą z przewlekłych schorzeń narządu ruchu; c) osoby z niepełnosprawnością sensoryczną - są to osoby z uszkodzeniami narządów zmysłów, w tym niesłyszący i słabo słyszący oraz niewidomi i słabo widzący; d) osoby z niepełnosprawnością złożoną - są to osoby z więcej niż jednym rodzajem niepełnosprawności. Ta różnorodność rodzi pewne trudności w ustaleniu dokładnych danych na temat skali niepełnosprawności czy liczby osób niepełnosprawnych. Główny Urząd Statystyczny do potrzeb Narodowego Spisu Powszechnego 2002 r. przyjął, iż osoba niepełnosprawna to taka, która posiada odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony i taką osobę nazywa się niepełnosprawną prawnie. Osoba, która takiego orzeczenia nie posiada lecz odczuwa ograniczenie sprawności w wykonywaniu czynności podstawowych dla swojego wieku to osoba niepełnosprawna biologicznie. Statystyka: W powiecie bocheńskim przy ogólnej liczbie ludności 97699 - osób niepełnosprawnych jest 18254 (tj. 18,7%). Niepełnosprawnych kobiet jest 9620 (53% ogółu niepełnosprawnych), mężczyzn 8094 (44% ogółu niepełnosprawnych) oraz 540 dzieci (3% ogółu niepełnosprawnych). Zaledwie 21% niepełnosprawnych mieszkańców jest aktywnych zawodowo. 464 osoby niepełnosprawne deklarują się jako osoby bezrobotne poszukujące pracy lub oczekujące na podjęcie pracy czyli taką deklarację złożyło tylko 2,5% osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne prawnie stanowią 16,4% ogółu mieszkańców powiatu bocheńskiego. b) Instytucje samorządowe w powiecie bocheńskim działające na rzecz osób niepełnosprawnych. W zakresie gminnej pomocy społecznej: - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Kazimierza Wielkiego w Bochni (teren miasta Bochnia) - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Wiśniczu (teren Nowego Wiśnicza) - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bochni (teren gminy Bochnia) - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Drwini (teren gminy Drwinia) - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej (teren gminy Lipnica M.) - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łapanowie (teren gminy Łapanów) - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzezawie (teren gminy Rzezawa) - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Trzcianie (teren gminy Trzciana) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Żegocinie (teren gminy Żegocina) Dom Pomocy Społecznej, Bochnia, ul. Karolina 14d Świadczy mieszkańcom usługi zaspakajające ich potrzeby bytowe, opiekuńcze i wspomagające - zgodnie z obowiązującym standardem. DPS umożliwia także korzystanie ze świadczeń przysługujących z tytułu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Do DPS-u kierowane są osoby wymagające całodobowej opieki, którym nie można zapewnić usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania. DPS w Bochni przeznaczony jest dla osób starych oraz osób przewlekle psychicznie chorych. Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna, ul Dąbrowskiego 1b, Bochnia Prowadzi m.in.: diagnozy rozwoju dzieci i młodzieży, diagnozy problemów zgłaszanych przez rodziców lub wychowawców, pracę z dziećmi i rodziną, psychoterapię, logoterapię, doradztwo zawodowe, interwencję w środowisku ucznia, działalność profilaktyczną i informacyjną, konsultacje indywidualne. Pracownicy poradni to: psychologowie, pedagodzy i logopedzi. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, ul Kazimierza Wlk. 31, Bochnia Realizuje zadania o zasięgu powiatowym z zakresu pomocy społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych tj. prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym, opracowywanie i realizacja powiatowej strategii integracji i polityki społecznej, udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach, organizowanie i prowadzenie poradnictwa specjalistycznego, prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej, zapewnienie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym opieki rodziców (ośrodki adopcyjno-opiekuńcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze, placówki wsparcia dziennego, programy pomocy dziecku i rodzinie), szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej, prowadzenie mieszkań chronionych, ośrodków wsparcia, w tym dla osób z zaburzeniami psychicznymi, pomoc w intergacji ze środowiskiem osób opuszczających zakłady karne, palcówki opiekuńczo-wychowawcze, resocjalizacyjne, rodziny zastępcze, udzielanie pomocy finansowej na usamodzielnienie i kontynuowanie nauki opuszczającym niektóre typy placówek, organizowanie opieki w rodzinach zastępczych, pokrywanie kosztów utrzymania dzieci w palcówkach opiekuńczo-wychowawczych, rodzinach zastępczych in. jak np.: koalicja przeciwko przemocy, realizacja programu dla sprawców przemocy, pomoc repatriantom, wypoczynek letni dla dzieci z rodzin najuboższych) W zakresie pomocy niepełnosprawnym: dofinansowywanie ze środków PFRON kosztów przystosowania stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej, udziału w turnusach rehabilitacyjnych, zakup przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, technicznych, sprzętu rehabilitacyjnego dla osób fizycznych i instytucji, likwidacja barier architektonicznych, technicznych, w komunikowaniu, udzielanie pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej, dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki, realizacja programów celowych PFRON). PCPR współpracuje z organizacjami pozarządowymi działającymi w sferze pomocy społecznej w powiecie bocheńskim. Powiatowy Urząd Pracy, ul Wojska Polskiego 3, Bochnia Zadania PUP obejmują przede wszystkim obsługę osób bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy a także wspiera pracodwaców w znalezieniu odpowiednich pracowników. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, ul. Kazimierza Wlk. 31, Bochnia Orzeka o niepełnosprawności do celów pozarentowych dla dzieci, które nie ukończyły 16 roku życia i osób dorosłych. Wydaje orzeczenia o stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym niepełnosprawności. Wydawane orzeczenia zawierają wskazania dotyczące: - odpowiedniego zatrudnienia szkolenia uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze zasiłek stały zasiłek pielęgnacyjny korzystanie z karty parkingowej Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy, ul Stasiaka, Bochnia Ośrodek prowadzi: - 6-letnią szkołę podstawową specjalną dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie w stopniu lekkim, głębszym i głębokim, - 3-letnie gimnazjum specjalne dla młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie w stopniu lekkim - 2 lub 3-letnią zasadniczą szkołę zawodową specjalną dla młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Cerekwi Ośrodek prowadzi: - szkołę podstawową specjalną dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym - gimnazjum specjalne dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym - internat ośrodka przeznaczony dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną SPZOZ Szpital Powiatowy, ul. Krakowska 31, Bochnia Szpital udziela świadczeń zdrowotnych i promuje zdrowie. Prowadzi poradnie: chirurgiczną i ginekologiczno-położniczą oraz prowadzi rehabilitację dla pacjentów przebywających na oddziałach. Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych, ul. Kazimierza Wielkiego 31, Bochnia Organ doradczy i opiniodawczy dla władz powiatu, reprezentujący środowisko osób niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim. c) Organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych na terenie powiatu bocheńskiego: Zakłady Pracy Chronionej: CONTIMAX, Andrzej Cieślik, ul. Partyzantów 12 C, Bochnia SANIT PPUH, J. Walasek, ul. Partyzantów 24, Bochnia PROFIT Budek& Budek sp. Jawna, ul. Poniatowskiego 24, Bochnia ZETWU INWEST Zakład Produkcji Drzewnej, Z. Urban, Kopaliny 50 Bocheńska Spółdzielnia Inwalidów, ul. Kiernika 6, Bochnia Organizacje pozarządowe: - Stowarzyszenie Wiara i Światło - Duszpasterstwo Osób Niepełnosprawnych Okręgu Bocheńskiego w Diecezji Tarnowskiej, ul. Bernardyńska, Bochnia. - Katolickie Stowarzyszenie Przyjaciół Niepełnosprawnych „Otwarte Serca”, Łapanów 1 - Klub Seniora, ul. Rynek, Nowy Wiśnicz - Małopolski Związek Osób Niepełnosprawnych ul. Kazimierza Wielkiego 31, Bochnia - Polski Związek Emerytów i Rencistów ul. Regis 1, Bochnia - Polski Związek Głuchych, Koło Powiatowe ul. Kowalska 13, Bochnia - Polski Związek Niewidomych, Koło Powiatowe ul. Wojska Polskiego 1, Bochnia - Poradnia Specjalistyczna i Telefon Zaufania „Arka” ul. Bernardyńka 14, Bochnia Towarzystwo Przyjaciół Chorych HOSPICJUM im. Bł. E. Bojanowskiego ul. Rynek 15, Bochnia Warsztaty terapii zajęciowej: - Warsztat Terapii Zajęciowej przy Bocheńskiej Spółdzielni Inwalidów w Proszówkach - Warsztat Terapii Zajęciowej przy Katolickim Stowarzyszeniu Przyjaciół Niepełnosprawnych Łapanów 1 Narodowy Fundusz Zdrowia, O/Bochnia, ul. Krakowska 31, Bochnia Zakłady opieki zdrowotnej: Lp 1 ZOZ Adres SP ZOZ Szpital Szpital Powiatowy ul. Krakowska 31, Powiatowy Bochnia poradnia Chirurgiczna, ginekologiczna Ośrodek ul. Campi 21, Bochnia Ośrodek ul. Wojska Polskiego 3, Bochnia Kardiologiczna, chirurgii stomatologicznej, neonatologiczna Rehabilitacji leczniczej Ośrodek ul. Kazimierza Wielkiego 38, Bochnia Ośrodek ul. Floris 22, Bochnia Poradnia chorób płuc 2 SP Miejski ZOZ 3 NZOZ Sanus 4 ul. Kazimierza SP Gminny ZOZ Wielkiego 26 Bochnia Bochnia jednostki podległe: GZOZ Bogucice ul. Proszowska 1 Bochnia GZOZ Cikowice GZOZ Łapczyca Stopień dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych pod względem architektonicznym częściowo dostosowany – 4 windy w tym jedna osobowa, podjazdy zewnętrzne, rozsuwane drzwi, wewnętrzna pochylnia i wykładzina antypoślizgowa w oddziale ratunkowym, w większości oddziałów szerokie drzwi niedostosowany – I piętro dostosowany – II piętro winda, sanitariat, wewn. pochylnia niedostosowany – wysoki parter Ogólna, stomatologiczna, w pełni dostosowany winda, poręcze, sanitariaty, pulmonologiczna, urologiczna, reumatologiczna, endokrynologiczna, wykładzina antypoślizgowa dermatologiczna, rehabilitacyjna, dziecka zdrowego i chorego Zdrowia psychicznego neurologiczna, częściowo dostosowany – logopedyczna, odwykowa winda, płytki antypoślizgowe szerokie drzwi do sanitariatu ogólna, dziecka zdrowego i chorego, stomatologiczna, rehabilitacyjna ogólna, dziecka zdrowego i chorego stomatologiczna Ogólna, dziecka zdrowego i chorego,stomatologiczna, rehabilitacyjna niedostosowany niedostosowany niedostosowany GZOZ Pogwizdów ogólna, dziecka zdrowego i chorego, stomatologiczna ogólna, dziecka zdrowego i chorego, rehabilitacyjna GZOZ Proszówki GZOZ Siedlec ogólna, dziecka zdrowego i chorego, stomatologiczna, rehabilitacyjna ogólna, dziecka zdrowego i chorego, stomatologiczna ogólna, stomatologiczna, K, rehabilitacyjna GZOZ Stradomka 5 GZOZ Wiśnicz Nowy ul. Podzamcze 4, Nowy Wiśnicz jednostki podległe: Królówka ogólna, dziecka zdrowego i chorego, stomatologiczna ogólna, dziecka zdrowego i chorego Muchówka 6 GZOZ Lipnica Lipnica Murowana 49 jednostka podległa: Murowana Rajbrot 7 GZOZ Żegocina 8 GZOZ Rzezawa 9 NZOZ Łapanów ogólna, dziecka zdrowego i chorego, stomatologiczna, rehabilitacyjna stomatologiczna Żegocina 232 I pietro –ogólna, stomatologiczna, lekarza rehabilitacji leczniczej parter – dziecka zdrowego i chorego przyziemie - rehabilitacja Rzezawa ul. Wiśniowa ogólna, dziecka zdrowego i chorego K 30 dla kobiet Jednostki podlegle: Rzezawa ul. Kościelna centrum rehabilitacyjne 6 Bratucice ogólna, dziecka zdrowego i chorego Łapanów rehabilitacyjna d) Powiatowa infrastruktura niepełnosprawnych i stan jej dostosowania niedostosowany w pełni dostosowany – wiatrołap, szerokie drzwi, z podjazdem , 5 sanitariatów + prysznic, poręcze, dywaniki antypoślizgowe niedostosowany niedostosowany częściowo dostosowany – parter podjazd, sanitariat niedostosowany – wysoki parter niedostosowany - wysoki parter dostosowany – schodołaz Skala Mobil, 2 sanitariaty niedostosowany – I piętro częściowo dostosowany – 2 sanitariaty, 2 podjazdy niedostosowany - wysoki parter całkowicie dostosowany parter niedostosowany częściowo dostosowany – parter szerokie drzwi, barierki, sanitariat do potrzeb osób Szkoły średnie: Największe bariery architektoniczne występują w budynkach: Zespołu Szkół Nr 1 Bochnia, ul. Windakiewicza 23) i Zespołu Szkół Nr 2 (Bochnia, ul Stasiaka1), Zespołu Szkół Ogólnokształcących (Bochnia, Pl. Ks. Czaplińskiego 1), Zespołu Szkół w Dąbrowicy i Zespołu Szkół w Łapanowie (wejścia przystosowane ale brak możliwości poruszania się między kondygnacjami). W Zespole Szkół Nr 3 (Bochnia, ul. Krakowska) wejście zostało przystosowane dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Istnieje możliwość dostępu na jedną kondygnację, natomiast do końca 2006 r. zostanie zamontowana winda, która zapewni pełny dostęp do wszystkich kondygnacji włącznie z zapleczem sali gimnastycznej. W II Liceum Ogólnokształcącym (Bochnia, ul. Konfederatów Barskich 29) wejście zostało przystosowane do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, jednak dostępny jest tylko parter szkoły (głównie sale gimnastyczne) a brak możliwości komunikacji między kondygnacjami bez konieczności wydostawania się na zewnątrz. Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Bochni w żadnym stopniu nie jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo. Rodzice przenoszą na rękach uczniów do klas na poziomie I i II pietra. Dom Pomocy Społecznej – kompleksowo dostosowany pod względem architektonicznym do potrzeb osób niepełnosprawnych. Szpital Powiatowy - częściowo dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych Powiatowy Urząd Pracy – kompleksowo dostosowany pod względem architektonicznym do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo. Starostwo Powiatowe – budynek urzędu z wieloma barierami dla osób niepełnosprawnych. Od wewnętrznego dziedzińca posiada wjazd dla wózków inwalidzkich oraz przystosowaną toaletę. Niepełnosprawni ruchowo mogą samodzielnie poruszać się na parterze budynku, gdzie znajdują się: Wydział Komunikacji, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, siedziba Małopolskiego Związku Osób Niepełnosprawnych oraz Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej. Ze względu na bariery architektoniczne - brak możliwości dostępu do gabinetu Starosty oraz pozostałych wydziałów Starostwa, sali narad jak i do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Działa e-powiat System internetowy e-powiat umożliwia uzyskanie dostępu do informacji o aktualnym stanie załatwianej sprawy w urzędzie powiatowym za pośrednictwem internetu. Taką informację może uzyskać każda osoba, która złożyła wniosek o wydanie dokumentu takiego jak np. paszport, prawo jazdy i świadectwo kwalifikacyjne. Jest to więc ułatwienie dla osób niepełnosprawnych, które poprzez internet z domu mogą załatwić część swoich spraw samodzielnie. Ze względu na liczne bariery niedostępne dla osób niepełnosprawnych są: Komunikacja i transport na terenie powiatu bocheńskiego, Kino Regis w Bochni, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Bochni, Muzeum w Bochni, Komenda Powiatowa Policji, siedziby powiatowych służb, inspekcji i straży (Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego, Straż Pożarna, Powiatowy Inspektorat Sanitarny) 1.2. Potrzeby osób niepełnosprawnych oraz stan zaspokojenia tych potrzeb i możliwości dokonania pozytywnych zmian w zakresie niżej wymienionych dziedzin: a) Edukacja dzieci i młodzieży oraz dorosłych osób niepełnosprawnych Wykształcenie jest podstawowym czynnikiem determinującym szanse na znalezienie pracy. Aby niepełnosprawni mogli znaleźć swoje miejsce na rynku pracy w warunkach gospodarki rynkowej, konkurencyjności i zmieniających się realiów gospodarczych muszą być kreatywni, zdolni do szybkiej adaptacji, przygotowani do ciągłego uczenia się i doskonalenia. Zwiększanie udziału osób pracujących w sektorach gospodarki wymagających wysokich kwalifikacji wymaga nieustannego podnoszenia poziomu wykształcenia oraz kwalifikacji społeczeństwa. Dlatego ważne jest nie tylko umożliwienie osobom niepełnosprawnym osiągnięcia maksymalnego poziomu wykształcenia ale także zdobywanie nowych umiejętności przez osoby już aktywne na rynku pracy. Dodatkowo w Polsce podobnie jak w wielu innych krajach tylko ok. 20% ludzi ma obecnie szansę wykonywać zawód wyuczony przez cały okres swojej aktywności zawodowej. W krajach UE już dziś ludzie zmieniają zawód średnio 6-8 razy w ciągu życia zawodowego. W zmiennych i konkurencyjnych warunkach rynku pracy ważnym elementem edukacji staje się więc kształcenie ustawiczne. Szanse edukacyjne ze względu na niepełnosprawność są mniejsze niż u osób sprawnych. Ludzie niepełnosprawni mają trudniejszy dostęp do kształcenia niż pozostała część populacji. Zaledwie 15% młodych niepełnosprawnych Polaków w wieku 15-19 lat kończy jakąkolwiek formę szkoły średniej. Szkolnictwo leżące w kompetencjach powiatu dotyczy szkół średnich. W szkołach średnich masowych w bieżącym roku szkolnym 2003/2004 uczy się 21 uczniów niepełnosprawnych. Nie udało się twórcom programu uzyskać informacji czy w programach nauczania tych szkół uwzględnia się problematykę oświaty w zakresie niepełnosprawności lub czy rodzice dzieci niepełnosprawnych są włączani w proces edukacji. Z informacji uzyskanych od członków organizacji pozarządowych wynika, że istnieje potrzeba edukowania młodzieży uczęszczającej do szkół powiatowych w dziedzinie barier jak i możliwości osób niepełnosprawnych. Wydaje się też uzasadnione zwrócenie uwagi pedagom szkolnym i nauczycielom w szkołach masowych na problem uczniów niepełnosprawnych, ich ograniczeń i możliwości. Obiekty szkolne są w większości niedostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Bochni w żadnym stopniu nie jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo. Rodzice przenoszą na rękach uczniów do klas na poziomie I i II pietra. Młodzież niepełnosprawna sensorycznie nie znajduje w środowisku lokalnym możliwości kształcenia w specjalnych ośrodkach. Najczęściej uczęszcza do szkoły średniej z internatem w Krakowie. Dzieci i młodzież niepełnosprawna głównie z dysfunkcją wzroku lub słuchu może otrzymać w powiecie bocheńskim pomoc w zakresie dofinansowania ze środków PFRON do zakupu odpowiednich sprzętów i pomocy technicznych usprawniających proces edukacji w systemie szkół masowych. Edukacja specjalna w powiecie bocheńskim skupia się w dwóch specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych: w Bochni i w Cerekwi Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Bochni prowadzi: a) 6-letnią szkołę podstawową specjalną dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie w stopniu głębokim, głębszym i lekkim b) 3-letnie gimnazjum specjalne dla młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie w stopniu lekkim c) 2 lub 3-letnią zasadniczą szkołę zawodową specjalną dla młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną lekką. Ośrodek kształtuje młodzież poprzez zajęcia edukacyjno- wychowawcze, mające na celu wspomaganie wszechstronnego rozwoju uczniów, przygotowanie ich do pełnienia ról społecznych w życiu dorosłym, poprzez rywalizację rehabilitacyjną sfer: poznawczej, komunikacyjnej i społeczno – emocjonalnej. Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Cerekwi prowadzi: a) Szkołę podstawową specjalną dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym b) Gimnazjum specjalne dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym c) Internat ośrodka przeznaczony dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną Ośrodek przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym w wieku od 7 do 24 lat, która ze względu na swoją niepełnosprawność nie może uczęszczać do szkół ogólno dostępnych w miejscu swojego zamieszkania. Ośrodek kształci również dzieci i młodzież autystyczną oraz posiadające deficyty sprzężone. Głównym zadaniem ośrodka jest zapewnienie wychowankom takiego poziomu wykształcenia ogólnego, aby mogli aktywnie i w jak największym stopniu samodzielnie uczestniczyć w życiu rodzinnymi społecznym. Zadanie to jest realizowane przy wykorzystaniu metod dostosowanych do specjalnych potrzeb edukacyjnych wynikających z niepełnosprawności wychowanków. Aktualnie Rada Powiatu w Bochni rozpatruje możliwość likwidacji Ośrodka w Cerekwi. Jego zadania miałby przejąć Ośrodek w Bochni. Brak jest diagnozy stopnia wykształcenia osób niepełnosprawnych – mieszkańców powiatu bocheńskiego, ich zainteresowania uzupełnianiem lub podnoszeniem poziomu wykształcenia, które można by zapewnić w warunkach lokalnych. Z informacji pracowników PCPR wynika, że ujawnia się zainteresowanie osób niepełnosprawnych możliwościami zdobycia zawodu w takich dziedzinach jak np. telepraca, praca przez internet. Niepełnosprawni studenci mogą uczestniczyć w programie „Student” – dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kształcenia na poziomie wyższym. b) Opieka zdrowotna i rehabilitacja w tym lecznicza. Osoby niepełnosprawne potrzebują odpowiedniej do stopnia i rodzaju niepełnosprawności opieki zdrowotnej i rehabilitacji. Jest to jedna z podstawowych potrzeb od chwili zdiagnozowania niepełnosprawności tj. od urodzenia lub od momentu powstania urazu czy pierwszych objawów choroby. Ważna jest szybka i wczesna interwencja medyczna, rehabilitacyjna i terapeutyczna. Na terenie Powiatu Bocheńskiego nie znane są lub też nie prowadzi się kompleksowych, ciągłych programów wczesnego rozpoznawania wad rozwojowych i rehabilitacji. Osoby niepełnosprawne mają prawo do świadczeń zdrowotnych i rehabilitacyjnych w ramach ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia a także dodatkowo mogą korzystać ze wsparcia finansowego Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Na terenie powiatu funkcjonują gminne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, szpital powiatowy oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Zakłady te świadczą usługi na rzecz ludności w ramach kontraktów zawieranych z Narodowym Funduszem Zdrowia. Na terenie Powiatu funkcjonują m.in. poradnie: zaburzeń i wad rozwojowych noworodków, poradnie rehabilitacji ruchowej i logopedycznej, zdrowia psychicznego. Gminne ośrodki rehabilitacji jak i Szpital Powiatowy są niewystarczająco wyposażone w sprzęt rehabilitacyjny. W Powiecie tylko jeden zakład opieki zdrowotnej w Rzezawie jest kompleksowo dostosowany architektonicznie do potrzeb osób niepełnosprawnych. Ze środków PFRON mieszkańcy Powiatu Bocheńskiego mogą w zakresie rehabilitacji otrzymywać dofinansowanie do: - uczestniczenia w 14-o dniowym turnusie rehabilitacyjnym w wybranym ośrodku na terenie Polski - dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego w zależności od indywidualnych potrzeb osoby niepełnosprawnej - dofinansowanie do zakupu sprzętów ortopedycznych i środków pomocniczych. Zakupów tych dokonują w wybranych przez siebie sklepach, w niedalekiej odległości od miejsca zamieszkania. Na terenie Powiatu istnieje możliwość wypożyczania sprzętów rehabilitacyjnych i pomocniczych w związku z działalnością prowadzoną w Bochni przez Stowarzyszenie Przyjaciół Niepełnosprawnych HOSPICJUM im. Bł. E. Bojanowskiego. Wyposażenie tej wypożyczalni jest jednak niewystarczające w stosunku do zapotrzebowania w zakresie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, ortopedyczny i środki pomocnicze. Hospicjum prowadzi opiekę domową (w miejscu zamieszkania chorego) nad osobami niepełnosprawnymi w terminalnym okresie choroby. Część osób niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim (głównie niewidomi i głuchoniemi z przewodnikiem lub tłumaczem) zgłaszają problemy w egzekwowaniu ważnych, jak się wydaje dla tej grupy osób przepisów prawnych dotyczących przyjmowania poza kolejnością w gabinetach lekarskich. W Bochni na bazie Kopalni Soli Bochnia działa sanatorium uzdrowiskowe, gdzie leczone są głównie schorzenia górnych dróg oddechowych. Kopalni jest dostępna dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Możliwość korzystania z oferty Uzdrowiska jest jednak ograniczona dla większości niepełnosprawnych mieszkańców Powiatu Bocheńskiego ze względu na bariery finansowe. Uzdrowisko aktualnie posiada uprawnienia do przyjmowania osób niepełnosprawnych w ramach dofinansowania ze środków PFRON w ramach uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych. Uzdrowisko prowadzi turnusy lecznicze w ramach dofinansowania ze środków NFOZ. Do celów rehabilitacji osób niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim nie wykorzystuje się w pełni krytych pływalni w Bochni i w Proszówkach. c) Środowiskowe wsparcie i pomoc społeczna Zasady ogólne pomocy społecznej w Polsce normuje Ustawa o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 roku (Dziennik Ustaw z 1998 r. nr 64, poz. 414 – tekst jednolity, z późniejszymi zmianami) oraz wynikające z niej akty wykonawcze. Ustawa stanowi, że pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, której celem jest pomoc osobom i rodzinom w przezwyciężaniu i zapobieganiu trudnym sytuacjom życiowym, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić osoby z niej korzystające do życiowego usamodzielnienia i pełnej integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna kierowana jest też do osób zagrożonych marginalizacją społeczną. Działania zmierzające do integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych mają charakter pasywny (zasiłki z pomocy społecznej) jak i aktywny (szkolenia, doradztwo, praca socjalna). Zgodnie z zapisami ustawowymi pomocy społecznej udziela się w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, potrzeby ochrony macierzyństwa, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej choroby, bezradności w zakresie spraw opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego (zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych), alkoholizmu i narkomanii, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, klęski żywiołowej lub ekologicznej. Wymienione przyczyny umożliwiają jednocześnie zdefiniowanie adresatów pomocy społecznej. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie z organizacjami pozarządowymi a także z pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej na terenie powiatu bocheńskiego są: • na szczeblu gminy – Ośrodki Pomocy Społecznej (9 OPS-ów); • na szczeblu powiatu – Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie; Jednostki te prowadzą pracę socjalną. Świadczenia pieniężne udzielane w ramach pomocy społecznej to różnego typu renty, zasiłki oraz dodatki. Część świadczeń ma charakter wyrównawczy i zależy od dochodów danej osoby czy rodziny. Dla części z nich (renta socjalna, zasiłek stały, gwarantowany zasiłek okresowy) wysokość zagwarantowana jest ustawowo. Poza tym, mają one charakter obligatoryjny, są gwarantowane przez państwo po spełnieniu określonych ustawą warunków. Poza głównymi służbami organizacyjnymi pomocy społecznej funkcjonują też inne placówki świadczące usługi adresowane do osób niepełnosprawnych. Są to dwa warsztaty terapii zajęciowej w Bochni i w Łapanowie oraz dom pomocy społecznej wraz z placówką świadczącą usługi na rzecz środowiska. Warsztaty terapii zajęciowej mają charakter placówek realizujących program rehabilitacji społecznej oraz przygotowania zawodowego. WTZ ma na celu ogólne usprawnienie uczestników, rozwijanie umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej. Warsztat ma przygotować do życia w środowisku społecznym, głównie poprzez rozwój umiejętności planowania i komunikowania się, dokonywania wyborów, ustalania priorytetów i decydowania o swoich sprawach. Prowadzona terapia zajęciowa w warsztacie ma na celu poprawę kondycji psychicznej i fizycznej uczestników rozwijanie podstawowych oraz specjalistycznych umiejętności zawodowych umożliwiających podjecie pracy w zakładzie aktywności zawodowej lub innej pracy zarobkowej albo szkolenia zawodowego oraz rozwijanie psychofizycznych sprawności niezbędnych w pracy. Rzeczywistość jest taka że WTZ w Powiecie Bocheńskim faktycznie stały się miejscem docelowym, ponieważ brakuje kolejnego ogniwa w łańcuchu aktywności społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym. Nie działa tu żaden zakład typu zakład aktywności zawodowej. Dom Pomocy Społecznej w Bochni jest domem stałego pobytu dla 85 osób starych, oraz świadczy usługi dla osób nie przebywających na stałe w placówce (w szczególności dla osób chorych psychicznie i inetelektualnie niepełnosprawnych). Obecnie DPS został rozbudowany o oddział dla 50 osób przewlekle psychicznie chorych. Mieszkańcy Domu mają zapewnioną pielęgnację, niezbędną pomoc w załatwianiu spraw osobistych, terapię zajęciową w pracowniach terapii, rehabilitację, możliwość korzystania z biblioteki, codziennej prasy, mają zapewniony kontakt z kapłanem i udział w praktykach religijnych. Placówka prowadzi działalność kulturalno-oświatową, która ułatwia nawiązywanie kontaktów z osobami ze środowiska. DPS w Bochni świadczy też usługi o charakterze terapeutycznym i rehabilitacyjnym dla osób niepełnosprawnych intelektualnie ze środowiska. Proponowane zajęcia terapeutyczne pozwalają uczestnikom uzyskać maksymalną samodzielność przy wykonywaniu podstawowych czynności życiowych a niekiedy powrót do satysfakcjonującego życia rodzinnego i społecznego. DPS w Bochni ma możliwości, aby poszerzyć swoją ofertę dla osób niepełnosprawnych o takie formy jak np. agroterapia, hipoterapia, rehabilitacja ruchowa, a także tworzenie grup wsparcia dla niepełnosprawnych i rodzin osób chorych psychicznie nie przebywających w palcówce na stałe. Przy DPS mogłyby funkcjonować mieszkania chronione. Dla zwiększenia oferty rehabilitacyjnej i terapeutycznej DPS w Bochni należałoby zabezpieczyć dodatkowy samochodu do przewozu osób niepełnosprawnych. W powiecie bocheńskim dotkliwie odczuwa się brak środowiskowych ośrodków wsparcia zwłaszcza dla osób z zaburzeniami psychicznymi czy miejsc tzw. odciążeniowych dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin, placówek świadczących usługi opiekuńcze, bytowe i psychologiczne, ośrodków interwencji kryzysowej, ośrodków wsparcia dla poszczególnych grup osób niepełnosprawnych. Niektóre zadania z zakresu pomocy społecznej realizują nieodpłatnie organizacje pozarządowe. W Powiecie bocheńskim działa 9 stowarzyszeń, które w swych założeniach statutowych mają podejmowanie działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Ich aktywność jest niewystarczająca w skali blisko 100 tysięcznego powiatu. Borykają się one z trudnościami finansowymi, lokalowymi, organizatorskimi, informacyjnymi a także w zakresie zatrudniania wolontariuszy. Są jednak czynne w obszarach najpilniejszych potrzeb osób niepełnosprawnych. Organizacje pozarządowe prowadzą zwłaszcza rehabilitację społeczną a także leczniczą osób niepełnosprawnych. Te organizacje najprędzej odpowiadają na rzeczywiste potrzeby środowiska osób niepełnosprawnych. W latach 2004-2006 pożądany i oczekiwany jest rozwój organizacji pozarządowych w powiecie bocheńskim ponieważ sprzyjają temu warunki określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W ślad za tym powinien następować rozwój sektora powiatowych usług socjalnych. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bochni gotowe jest wspierać działalność organizacji pozarządowych w powiecie w zakresie promocji ich działalności oraz w zakresie pozyskiwania środków finansowych na projektowane działania. W dziedzinie pomocy społecznej w Powiecie Bocheńskim niezbędne wydaje się poszerzenie zakresu i zintensyfikowanie działań mających na celu zdobywanie środków finansowych na realizację lokalnych zadań. Aplikowanie do funduszy zewnętrznych wymaga współdziałania różnych instytucji pomocowych i tworzenia partnerskich zespołów zadaniowych. Zwiększanie się liczby i rodzajów zadań pomocy społecznej oraz osób uprawnionych do korzystania z jej świadczeń powoduje konieczność doskonalenia kadr instytucji pomocy społecznej w powiecie bocheńskim. Bardzo ważne jest też aktywizowanie współpracy różnych instytucji na szczeblu gminnym i powiatowym działających w obszarze polityki społecznej oraz tworzenie sieci (nowych i istniejących) instytucji zapewniających lepsze świadczenie pomocy społecznej na terenie całego powiatu. d) Poradnictwo zawodowe, szkolenie i przekwalifikowanie Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy jest niekorzystna. Wyraża się to niskim poziomem aktywności zawodowej i relatywnie wysokim bezrobociem. Duży wpływ ma na to struktura populacji osób niepełnosprawnych według wieku i wykształcenia oraz poziom ich kwalifikacji zawodowych. Dlatego ważne jest, by zaproponować osobom niepełnosprawnym działania pozwalające wzmacniać ich kwalifikację i docelowo dać możliwość funkcjonowania także na otwartym rynku pracy. Urząd Pracy podejmuje działania których głównym celem jest pomoc osobie bezrobotnej lub poszukującej pracy w określeniu rodzaju poszukiwanego zajęcia oraz działań zmierzających do podjęcia odpowiedniej pracy (poradnictwo zawodowe, kluby pracy, pośrednictwo pracy). Urząd Pracy powinien też inicjować i organizować szkolenia bezrobotnych osób niepełnosprawnych w przypadkach braku kwalifikacji zawodowych, konieczności zmiany kwalifikacji w związku z brakiem odpowiedniego zatrudnienia lub utraty zdolności do wykonywania pracy w dotychczasowym zawodzie. Wysokość środków którymi dysponuje PUP w Bochni na szkolenia to około 20 tysięcy złotych rocznie. Zarejestrowanych osób niepełnosprawnych bezrobotnych w powiecie bocheńskim wg stanu na 2002 r. było zaledwie 464. Szkolenie powinno trwać nie dłużej niż 6 miesięcy, a w przypadku uzasadnionej potrzeby nie dłużej niż 12 miesięcy. Koszt szkolenia nie powinien być wyższy niż dwukrotne przeciętne wynagrodzenie, a szkolenie powinno umożliwić uzyskanie pracy. Bezrobotnym, którzy mają szansę podjęcia zatrudnienia wymagającego szczególnych kwalifikacji, urząd pracy może udzielić pożyczki na sfinansowanie kosztów szkolenia do wysokości czterokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Pożyczka ta powinna być spłacona w okresie 18 miesięcy po zakończeniu szkolenia. Pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników, powiatowy urząd pracy może zwrócić do 50% kosztów szkolenia pracowników, nie więcej jednak niż wynosi przeciętne miesięczne wynagrodzenie na jedną osobę. Warunkiem jest, by osoby te po ukończeniu szkolenia zostały zatrudnione przez tego pracodawcę zgodnie z kierunkiem szkolenia przez okres co najmniej 12 miesięcy. Wydaje się, że najważniejszym elementem systemu rehabilitacji zawodowej, rozumianej jako umożliwienie osobom niepełnosprawnym wyboru i realizacji zgodnej z predyspozycjami drogi zawodowej, jest właściwie funkcjonujące poradnictwo zawodowe. Zakres usług doradczych świadczonych na rzecz osób niepełnosprawnych powinien koncentrować się na poradnictwie indywidualnym, ukierunkowanym na właściwą ocenę możliwości i aspiracji zawodowych osoby niepełnosprawnej, dobór odpowiedniej formy zmiany lub uzyskania kwalifikacji zawodowych oraz (jeśli to konieczne) pomocy w adaptacji w konkretnym środowisku pracy. Program „Junior” realizowany przez powiatowe urzędy pracy w zakresie zatrudniania niepełnosprawnych absolwentów przewiduje m.in., ze doradcy zawodowi powinni nie tylko rozpoznawać predyspozycje zawodowe i określać odpowiedni rodzaj pracy dla danej osoby niepełnosprawnej ale też powinni przygotowywać potencjalnego pracodawcę i jego załogę do pracy z osobą niepełnosprawną. Dotychczasowe instrumenty finansowe promujące osoby niepełnosprawne na rynku pracy skutkują, z jednej strony rozwojem chronionego rynku pracy i zatrudnieniem osób niepełnosprawnych w warunkach dostosowanych do ich potrzeb oraz zapewnieniem tym osobom usług rehabilitacyjnych, z drugiej zaś ograniczeniem zainteresowania pracodawców zatrudnianiem osób niepełnosprawnych poza chronionym rynkiem pracy, który powinien być ofertą jedynie dla osób o bardzo dużych ograniczeniach zawodowych. W najbliższych latach państwo mocniej będzie wspierać rozwój otwartego rynku pracy przyjaznego osobom niepełnosprawnym. Zmodyfikowany system rehabilitacji zawodowej i społecznej powinien w realny sposób wspierać samodzielność i aktywność samych zainteresowanych, tj. osób niepełnosprawnych oraz aktywizować środowiska lokalne i partnerów społecznych działających na rzecz osób niepełnosprawnych. Konieczne jest wzmocnienie powiatowych służb zatrudnienia (szczególnie doradców zawodowych) w zakresie pracy z osobami niepełnosprawnymi i potencjalnymi pracodawcami. Wiąże się to również z potrzebą tworzenia specjalistycznych ośrodków szkoleniowo-rehabilitacyjnych dla osób o niepełnosprawności uniemożliwiającej korzystanie z ogólnodostępnych placówek szkoleniowych. e) Zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Na rynku pracy istnieją grupy, które znajdują się w szczególnie niekorzystnej sytuacji. Są to osoby, które ze względu na specyficzne cechy, oceniane są przez pracodawców jako mniej atrakcyjne. Trudno jest im także o własnych siłach wrócić na rynek pracy, szczególnie w okresie, kiedy rynek ten przeżywa głęboką zapaść, jak ma to miejsce w Polsce. Osoby niepełnosprawne Wg szacunków z roku 2001 r. aż 83% tej grupy to osoby bierne zawodowo. Pracuje natomiast tylko 14%, dodatkowo, jedynie 51,4% spośród nich w pełnym wymiarze czasu pracy (analogiczny wskaźnik dla osób sprawnych wynosił 91%). Szczególnie trudna jest sytuacja niepełnosprawnych kobiet. Zaledwie 11% spośród niepełnosprawnych kobiet w wieku 15 i więcej lat miało pracę, relatywnie wyższy był w ich przypadku wskaźnik bezrobocia (3,8% względem 1,3% dla niepełnosprawnych mężczyzn). Brak jest danych na ten temat w skali powiatu bocheńskiego. Działania podejmowane dotychczas w powiecie bocheńskim w zakresie kształtowania przyjaznego osobom niepełnosprawnym rynku pracy koncentrowały się na wspieraniu: - osób niepełnosprawnych poszukujących pracy – m.in. w formie szkoleń zawodowych, preferencyjnych pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej, zakupie sprzętu służącego wykonywaniu pracy oraz refundacji części kosztów tworzenia dla nich miejsc pracy i wynagrodzeń, - osób niepełnosprawnych w procesie rehabilitacji – w formie dofinansowywania ich uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych oraz w stałych formach rehabilitacji (warsztaty terapii zajęciowej), - innych pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne – w formie zwrotu części wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników wraz ze składką na ubezpieczenie społeczne. Działania te nie wyczerpują potrzeb związanych z aktywnością zawodową osób niepełnosprawnych i są utrudnione obecną stagnacją gospodarczą i ekonomiczną. Dziedzina służb zatrudnienia jest od 2000 r. podporządkowana samorządom. Wszystkie bezpośrednie działania na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobotnych wykonują powiatowe urzędy pracy. Ich zadania obejmują przede wszystkim obsługę osób bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy, czyli: • Rejestrowanie. • Prowadzenie poradnictwa zawodowego oraz dostarczanie informacji zawodowej dla bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy (w tym prowadzenie klubów pracy). • Przedstawianie propozycji zatrudnienia, szkolenia i innych form mających na celu aktywizację zawodową. • Wypłacanie zasiłków dla bezrobotnych oraz innych świadczeń pieniężnych (także przyznawanie i wypłacanie zasiłków i świadczeń przedemerytalnych). • Pozyskiwanie i gospodarowanie środkami finansowymi przeznaczonymi na przeciwdziałanie bezrobociu oraz aktywizację lokalnego rynku pracy, m.in. poprzez inicjowanie tworzenia dodatkowych miejsc pracy (subsydiowanie wynagrodzeń, udzielanie pomocy bezrobotnym w podejmowaniu działalności na własny rachunek). Osoby niepełnosprawne łącznie z innymi osobami poszukującymi pracy mogą uczestniczyć w indywidualnym i grupowym poradnictwie zawodowym i w zajęciach Klubu Pracy. Udostępniane są zbiory zawodoznawcze, ale są one niewystarczające w zakresie informacji dla osób niepełnosprawnych, potrzeba więc wzbogacenia zbiorów w zakresie specjalistycznej literatury dotyczącej osób niepełnosprawnych. Programy działań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych w powiecie realizowane są również przez PCPR ze środków PFRON. Ale też każdy pracodawca może od 2004 r. bezpośrednio z PFRON uzyskiwać zwrot niektórych kosztów z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych. Pracodawcy na podstawie art. 26 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych maja prawo uzyskać zwrot ze środków PFRON kosztów poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności oraz rozpoznania przez służby medycyny pracy tych potrzeb. Zwrotu kosztów dokonuje Starosta na warunkach i w wysokości określonej umową zawartą z pracodawcą. Pomoc przyznana na mocy tego przepisu została zatem od roku 2003 zawężona jedynie do zwrotu kosztów związanych z przystosowaniem stanowisk pracy. Oznacza to, że koszty utworzenia stanowiska pracy poniesie w całości pracodawca. Od 1 stycznia 2004 r. zaczęły obowiązywać przepisy znowelizowanej ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej. Nowelizacja w zakresie finansowania składek na ubezpieczenia społeczne nie wprowadza generalnie zmian w ZPCh, ZAZ oraz pracodawców zatrudniających mniej niż 25 osób (w przeliczeniu na pełny etat). Nadal podmioty te będą mogły starać się o zwrot części składek ubezpieczeniowych opłacanych z tyt. zatrudniania osób niepełnosprawnych. Dodatkowo z tej formy pomocy będą mogły skorzystać obok uprawnionych także pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ogółem w wysokości co najmniej 6% oraz osoby niepełnosprawne podejmujące po raz pierwszy działalność gospodarczą. Warunkiem koniecznym do uzyskania dofinansowania jest składanie comiesięcznie wniosku łącznie z deklaracja rozliczeniową tych składek. Novum jest natomiast system miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, które przysługuje zarówno ZPCH jak i także tym, którzy zatrudniają 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągają 6% wskaźnik zatrudniania osób niepełnosprawnych albo zatrudniają poniżej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat. Kwestia zwrotu pracodawcom kosztów wynagrodzeń osób niepełnosprawnych została uregulowana przepisami art. 26 a – c ustawy. Zadanie to realizuje bezpośrednio Fundusz ze środków budżetu państwa otrzymanych w ramach dotacji celowej. Kwota dofinansowania uzależniona jest od: 1. stopnia niepełnosprawności zatrudnionego 2. szczególnych schorzeń zatrudnionego 3. typu pracodawcy, który zatrudnia niepełnosprawnego. Otrzymanie miesięcznego dofinansowania uzależnione zostało od faktu nieposiadania zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu oraz ujęcia jej w ewidencji prowadzonej przez Fundusz, oraz wywiązywania się pracodawcy z określonych obowiązków sprawozdawczych. Nowe przepisy stwarzają sytuację, że pieniądze te będą szły za osobą niepełnosprawną, bez względu na to czy jest to ZPCH czy nie. Dzięki temu ma się ułatwić niepełnosprawnym drogę na otwarty rynek pracy. Istotnym elementem rynku pracy dla osób niepełnosprawnych są zakłady pracy chronionej, w których co najmniej 40% pracowników to osoby niepełnosprawne. ZPCh korzystają z preferencji podatkowych i różnych form pomocy ze środków PFRON. Pracodawcy prowadzący zakłady pracy chronionej otrzymują pomoc m.in. w formie dofinansowania odsetek od kredytów bankowych, dofinansowania wynagrodzeń osób psychicznie chorych, umysłowo upośledzonych, epileptyków i osób niewidomych, zwrotu kosztów szkolenia niepełnosprawnych pracowników oraz jednorazowych pożyczek na modernizację, ZPCh zapewniają niepełnosprawnym pracownikom dostosowane do ich wymogów warunki pracy, opiekę medyczną i usługi rehabilitacyjne. Chroniony rynek pracy w powiecie bocheńskim to 4 zakłady pracy chronionej i jedna spółdzielnia inwalidów. W Polsce rysuje się zmiana podejścia do zatrudnienia chronionego i przechodzenie do zatrudnienia na otwartym rynku pracy tych osób, których możliwości zawodowe oraz rodzaj niepełnosprawności pozwalają na sprostanie wymaganiom pracodawcy. Zakład pracy chronionej dla wielu osób niepełnosprawnych nie będzie, jak dotychczas, „docelowym” pracodawcą, lecz stanowić będzie jeden z elementów systemu służącego ich integracji zawodowej. W tym kontekście konieczne jest zracjonalizowanie skali wsparcia kierowanego do pracodawców i uzależnienie go od rzeczywistego wkładu w proces rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, a także zmiana zachęt ekonomicznych w kierunku wsparcia (np. w formie dotacji) pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne na otwartym rynku pracy. Potrzebne jest w powiecie bocheńskim otwarcie zakładu zatrudniającego osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Zakład typu ZAZ – to wyodrębniona organizacyjnie i finansowo jednostka, której podstawowym celem istnienia i funkcjonowania jest zatrudnianie osób niepełnosprawnych, przygotowanie ich do życia w otwartym środowisku pracy poprzez rehabilitację zawodową i społeczną oraz zapewnienie tym osobom pomocy w realizacji pełnego, niezależnego i aktywnego życia. Przepisy ustawy o zatrudnieniu socjalnym przewidują powołanie instytucji o nazwie Centrum Integracji Społecznej. Na podstawie zapisów ustawowych planowane jest zatrudnianie w tej instytucji osób, które obejmuje się zindywidualizowanym programem integracji ekonomicznej i społecznej. Ponadto w Centrum Integracji Społecznej organizowane będą różne formy zajęć psycho- i socjoterapeutycznych oraz edukacyjnych. Być może podobna forma wsparcia mogłaby być adresowana też do osób niepełnosprawnych W sytuacji otwartego rynku pracy konieczne jest w Powiecie Bocheńskim wzmocnienie działań informacyjnych skierowanych do pracodawców, ponieważ niepełnosprawni postrzegani są jako homogeniczna grupa społeczna a nie jako osoby w bardzo zróżnicowanej sytuacji. Pracodawcy kierują się często stereotypami i traktują pracę niepełnosprawnych jako czynność terapeutyczną, a nie przynoszącą wymierny efekt ekonomiczny i tym samym podlegającą innym regułom niż system rynkowy. Niekorzystnie na sytuację osób niepełnosprawnych wpływa też ich relatywnie niski poziom przygotowania zawodowego. f) Dostosowanie mieszkań. Większość obiektów mieszkalnych i mieszkań w powiecie bocheńskim było budowanych według normatywów nie biorących pod uwagę potrzeb osób niepełnosprawnych. Dopiero Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie sygnalizuje potrzebę uwzględniania potrzeb osób niepełnosprawnych. Obecnie nadal istnieje potrzeba sukcesywnego dostosowywania mieszkań do potrzeb ich niepełnosprawnych użytkowników. Największe ograniczenia w swobodnym i bezpiecznym poruszaniu się mają osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich i niewidomi. Najistotniejsze w warunkach zamieszkania jest dla osób niepełnosprawnych: - dogodne dojście (dojazd wózkiem inwalidzkim) do budynku i mieszkania łatwo dostępnymi pochylniami i dźwigami dostosowanymi do niepełnosprawności ruchowej, - wyposażenie mieszkania w balkon lub loggię o szerokości umożliwiającej prowadzenie wózka inwalidzkiego, - dostęp do poszczególnych pomieszczeń bezpośrednio z przedpokoju oraz dobre warunki komunikacji wewnętrznej mieszkania, - odpowiednia wielkość kuchni, - odpowiedni układ i wielkość łazienki oraz wydzielonej kabiny ustępowej Ponadto ważne są wszelkie dodatkowe sprzęty pomocne w normalnym funkcjonowaniu osoby niepełnosprawnej w mieszkaniu jak np. poręcze i uchwyty, oznaczenia kolorystyczne, oświetlenie, wyposażenie łazienki w kabinę natryskową umożliwiającą wjazd wózkiem inwalidzkim. Prace związane z likwidacja barier architektonicznych są kosztowne. Osoby niepełnosprawne w powiecie bocheńskim mogą zgłosić do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wniosek o dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych tj. niwelowanie wszelkich utrudnień występujących w budynkach i najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym. Dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych obejmuje koszty adaptacji i przystosowania mieszkania do indywidualnych potrzeb osób niepełnosprawnych. W siedzibie PCPR są udostępniane oferty producentów i sprzedawców urządzeń i sprzętów (podnośniki wannowe, windy, poręcze, siodełka prysznicowe itp.) ułatwiających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w mieszkaniu. PCPR udostępnia też osobom zainteresowanym poradnik dotyczący rozwiązań przestrzennych, architektonicznych i technicznych uwzględniających potrzeby osób niepełnosprawnych. W Powiecie Bocheńskim odczuwany jest brak szerokiej, publicznej informacji na temat sposobów rozwiązań problemów architektonicznych w mieszkaniach osób niepełnosprawnych. Wnioskodawcy zmuszeni są do wykazania się aktywnością i samodzielnością w kwestii przygotowania wniosku a następnie realizacji umowy. Żaden organ administracji publicznej ani jego jednostka organizacyjna nie może przygotować osobie indywidualnej projektu, kosztorysu, wyszukać i zaangażować wykonawców prac adaptacyjnych a taka potrzeba wśród osób niepełnosprawnych istnieje. Tę lukę mogłyby wypełnić grupy samopomocowe złożone z osób zainteresowanych likwidacją barier i profesjonalistów, tak aby oddzielić organ przyznający dofinansowanie od osoby (osób) wypełniających wniosek i realizujących indywidualną umowę. Również osobom niepełnosprawnym w kwestiach związanych z mieszkaniem przysługuje tzw. dodatek mieszkaniowy uzależniony min. od metrażu przypadającego na jedna osobę. Jeżeli w lokalu mieszkalnym zamieszkuje osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim lub inna osoba niepełnosprawna, której niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pomieszczeniu, to organ decydujący o dodatku mieszkaniowym powinien ten fakt uwzględnić. Dodatki mieszkaniowe przyznaje wójt lub burmistrz. g) Dostosowania komunikacji i transportu zbiorowego. Niepełnosprawni ruchowo, zwłaszcza poruszający się wózkach inwalidzkich napotykają na znaczne bariery transportowe w powiecie bocheńskim. Dotyczy to zwłaszcza transportu na miejsce rehabilitacji lub na miejsce spotkań grup samopomocowych czy kół zainteresowań. Niepełnosprawni ruchowo często z tego powodu nie wychodzą z domu. Pewną szansą dla nich będzie planowany na najbliższe miesiące zakup mini-busa do przewozu osób niepełnosprawnych w ramach projektu „Taxi dla niepełnosprawnych”. Samochód będzie udostępniany przez Starostwo Powiatowe w Bochni. Transport zbiorowy świadczony na rzecz mieszkańców powiatu bocheńskiego przez Rejonowe Przedsiębiorstwo Komunikacji w Bochni nie jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Żaden autobus nie ma platformy do wjazdu wózkiem inwalidzkim, ani też urządzeń głośnomówiących, przy pomocy których informowano by niewidomych pasażerów o linii i przystanku autobusowym. W 14 pojazdach znajdują się tablice wyświetlające numer linii i przystanki końcowe. Te pojazdy są też zaopatrzone w tablice wyświetlające na czarnym tle numer linii w kolorze żółtym. Zamieszczane są zbyt wysoko. Jest to niewyraźne oznaczenie dla osób słabowidzących oczekujących na przystanku. Natomiast na starszych typach autobusów umieszczane są białe tablice z czarnym drukiem cyfr oznaczających linię, co jest lepiej widoczne dla osób niedowidzących. Problemy w komunikowaniu się rozumianym jako przekazywanie i odbieranie informacji mają głównie osoby z dysfunkcjami narządu wzroku, słuchu czy mowy, choć nie wyklucza się z tej grupy także osób niepełnosprawnych. W PCPR osoby niepełnosprawne mogą otrzymać kartę parkingową uprawniająca do niestosowania się do niektórych znaków przepisów ruchu drogowego. h) Dostosowanie budynków użyteczności publicznej i infrastruktury. Potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie dostosowania budynków użyteczności publicznej do ograniczeń wynikających z dysfunkcji narządu wzroku, mowy lub ruchu są znaczne. Siedziba władz samorządu powiatowego - Starostwo Powiatowe to budynek z wieloma barierami dla osób niepełnosprawnych. Jedynie od wewnętrznego dziedzińca posiada wjazd dla wózków inwalidzkich oraz przystosowaną toaletę. Ze względu na bariery architektoniczne brak możliwości dostępu do gabinetu Starosty oraz pozostałych wydziałów Starostwa, sali narad jak i do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Oznaczenia tablic informacyjnych przy wejściach są nieczytelne dla osób słabowidzących. Bariery architektoniczne występują szeroko w budynkach szkół powiatowych zarówno masowych jak i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych. Bariery są także w instytucjach kultury znajdujących się na terenie powiatu bocheńskiego, w bibliotece, w kinie. 2. Program Cel strategiczny Życiowa i ekonomiczna niezależność oraz wyrównanie szans osób niepełnosprawnych w uczestniczeniu w życiu społecznym Powiatu Bocheńskiego Priorytet 1 Zapewnienie warunków do integralności osobistej niepełnosprawnych mieszkańców Powiatu Bocheńskiego Cel główny 1.1 Zapewnienie dostępu do opieki i informacji medycznej oraz rehabilitacji i pomocy terapeutycznej zadanie 1.1.1 przygotowanie mapy powiatowej usług medycznych, rehabilitacyjnych i terapeutycznych – baza danych wskaźniki weryfikacji osiągnięcia celu: stworzenie dokumentu (bazy danych) w terminie do grudnia 2004, realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie i partnerzy zadanie 1.1.2 rozpowszechnianie informacji o dostępnych usługach, świadczeniach, sprzętach itp. medycznych, rehabilitacyjnych i terapeutycznych. wskaźnik weryfikacji osiągnięcia celu: ilość akcji informacyjnych, realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie jednostki samorządu terytorialnego, właściciele obiektów użyteczności publicznej. zadanie 1.1.3 likwidacja barier funkcjonalnych w obiektach służących leczeniu, rehabilitacji i terapii osób niepełnosprawnych w powiecie bocheńskim. wskaźnik: liczba obiektów w których zlikwidowano bariery realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, jednostki samorządu terytorialnego, właściciele obiektów użyteczności publicznej. zadanie 1.1.4 umożliwienie indywidualnym osobom niepełnosprawnym korzystania ze sprzętu rehabilitacyjnego, medycznego i terapeutycznego oraz usług w tym zakresie w pobliżu miejsca zamieszkania. wskaźnik: liczba osób którym udostępniono korzystanie ze sprzętów realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 1.1.5 orzekanie o niepełnosprawności do celów poza rentowych wskaźnik: liczba wydanych orzeczeń, realizator: Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności Cel główny 1.2 Świadczenie pomocy osobom niepełnosprawnym w życiu codziennym zadanie 1.2.1 świadczenie usług środowiskowych z zakresu pomocy społecznej wskaźniki weryfikacji: ilość udzielonych usług realizator: ośrodki pomocy społecznej zadanie 1.2.2 informowanie o prawach i uprawnieniach wskaźnik: ilość porad w sprawie praw i uprawnień realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 1.2.3 praca socjalna z indywidualnym klientem niepełnosprawnym wskaźnik: ilość klientów objętych pracą socjalną realizator: ośrodki pomocy społecznej zadanie 1.2.4 przyznawanie dodatków mieszkaniowych wskaźnik: ilość przyznanych dodatków realizator: wójtowie i burmistrzowie powiatu bocheńskiego zadanie 1.2.5 wydawanie kart parkingowych wskaźnik: ilość wydanych kart realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Cel główny 1.3 Ułatwienie lub umożliwienie indywidualnym osobom niepełnosprawnym mobilności i komunikacji z otoczeniem zadanie 1.3.1 zaopatrzenie osób niepełnosprawnych w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wskaźnik: ilość osób, które otrzymały zaopatrzenie realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 1.3.2 likwidacja barier technicznych i w komunikowaniu się na podstawie indywidualnych wniosków osób niepełnosprawnych wskaźnik: ilość osób u których zlikwidowano bariery realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Cel główny 1.4 Świadczenie pomocy osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu niezbędnych środków egzystencji Zadanie 1.4.1 wypłata świadczeń pomocy społecznej wskaźnik: ilość udzielonych świadczeń realizator: ośrodki pomocy społecznej, ZUS Priorytet 2 Ułatwienie zamieszkującym Powiat Bocheński osobom niepełnosprawnym funkcjonowania we własnym środowisku. Cel główny 2.1 Wspieranie osób niepełnosprawnych i ich rodzin w rozwiązywaniu problemów dnia codziennego zadanie 2.1.1 tworzenie pozainstytucjonalnych form usług socjalnych w oparciu o społeczność powiatową (np. tworzenie miejsc odciążeniowych) wskaźnik: liczba inicjatyw realizator: organizacje pozarządowe, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 2.1.2 inspirowanie tworzenia i wspieranie rozwoju „grup wsparcia” wskaźnik: liczba utworzonych grup wsparcia realizator: ośrodki pomocy społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje pozarządowe, Powiatowy Urząd Pracy, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Poradnia Zdrowia Psychicznego zadanie 2.1.3 motywowanie osób niepełnosprawnych i ich rodzin do aktywności obywatelskiej wskaźniki: liczba szkoleń, artykułów prasowych realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 2.1.4 promocja i wspieranie organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Bocheńskim wskaźniki: liczba spotkań, szkoleń i konsultacji z udziałem organizacji pozarządowych realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 2.1.5 wspieranie funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej wskaźniki: wzrost liczby uczestników terapii realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje pozarządowe zadanie 2.1.6 podejmowanie działań z zakresu wczesnej interwencji i przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym wskaźniki: liczba przeprowadzonych akcji realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje pozarządowe zadanie 2.1.7 prowadzenie opieki paliatywnej wskaźniki: ilość osób niepełnosprawnych, którym udzielono pomocy realizator: Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych HOSPICJUM im. Bł. E. Bojanowskiego w Bochni Cel główny 2.2 Dostosowanie mieszkań do potrzeb osób niepełnosprawnych zadanie 2.2.1 dofinansowywanie likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się w mieszkaniach osób niepełnosprawnych w zależności od indywidualnych potrzeb wraz z usługą inspektora nadzoru budowlanego lub zamiana mieszkania wskaźniki: liczba dostosowanych mieszkań realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 2.2.2 dofinansowywanie dostosowania wyposażenia mieszkań do potrzeb maksymalnej samodzielności osób niepełnosprawnych wskaźniki: liczba mieszkań z dostosowanym wyposażeniem realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 2.2.3 udostępnianie poradników i informatorów pomocnych w dostosowywaniu mieszkań do potrzeb osób niepełnosprawnych wskaźniki: liczba udzielonych porad realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Cel główny 2.3 Rozwój powiatowego systemu pomocy osobom niepełnosprawnym zadanie 2.3.1 wspieranie doskonalenia zawodowego kadr pracujących na rzecz osób niepełnosprawnych, doskonalenie metod i technik pracy z osobami niepełnosprawnymi wskaźniki: ilość osób uczestniczących w szkoleniach realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 2.3.2 koordynacja i integracja działań instytucji i organizacji aktywnych na rzecz osób niepełnosprawnych, tworzenie zespołów zadaniowych, wzajemne przekazywanie informacji wskaźniki: liczba interakcji lub wspólnych działań realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 2.3.3 tworzenie projektów realizacji programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych i pozyskiwanie środków na ich finansowanie wskaźniki: liczba przygotowanych projektów realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie i partnerzy Priorytet 3 Przeciwdziałanie wykluczeniu w powiecie bocheńskim społecznemu i zawodowemu osób niepełnosprawnych Cel główny 3.1 Zapewnienie dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej dostępu do edukacji na poziomie szkół powiatowych zadanie 3.1.1 likwidacja barier funkcjonalnych w obiektach służących edukacji wskaźniki: liczba obiektów realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, podmioty prowadzące placówki edukacyjne zadanie 3.1.2 promocja szkół przyjaznych osobom niepełnosprawnym wskaźniki: liczba szkół realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, podmioty prowadzące szkoły zadanie 3.1.3 zwiększenie dostępu do informacji dla nauczycieli i pedagogów w szkołach masowych na temat barier i potencjału dzieci i młodzieży niepełnosprawnej wskaźniki: liczba akcji informacyjnych realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.1.4 dofinansowywanie zaopatrzenia w urządzenia, sprzęty i pomoce służące dostępowi do edukacji dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej wskaźniki: ilość zaopatrzonych dzieci i młodzieży realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Cel główny 3.2 Wspieranie możliwości zatrudniania osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy lub na rynku chronionym zadanie 3.2.1 wspieranie przekwalifikowania i szkolenia osób niepełnosprawnych wskaźniki: ilość osób przeszkolonych realizator: Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.2.2 szkolenie kadr doradców zawodowych w kwestii pracy z osobami niepełnosprawnymi (w tym poszerzanie dostępu do literatury fachowej) wskaźniki: ilość przeszkolonych doradców zawodowych realizator: Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.2.3 popularyzacja informacji o zawodach dostępnych osobom niepełnosprawnym (np. wykorzystujących nowe technologie jak telepraca, praca przez internet) wskaźniki: liczba akcji informacyjnych realizator: Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.2.4 akcje informacyjno-promocyjne dla pracodawców na temat zatrudniania osób niepełnosprawnych, kształtowanie pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych jako pracowników wskaźniki: ilość akcji informacyjno-promocyjnych realizator: Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.2.5 wspieranie finansowe pracodawców w przystosowywaniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych wskaźniki: ilość przystosowanych miejsc pracy realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.2.6 subsydiowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych wskaźniki: ilość osób zatrudnionych w drodze zatrudnienia subsydiowanego realizator: Powiatowy Urząd Pracy zadanie 3.2.7 udzielanie osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej oraz poradnictwo w zakresie kontynuowania tej działalności wskaźniki: liczba udzielonych pożyczek realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy zadanie 3.2.8 podejmowanie działań zmierzających do zorganizowania miejsca pracy dla osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności wskaźniki: stworzenie zakładu typu zakład aktywności zawodowej realizator: Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje pozarządowe zadanie 3.2.9 rozeznanie potrzeb i stworzenie ośrodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego służącego diagnozowaniu możliwości i uzdolnień osób ze znacznym ewentualnie umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (uzupełnienie specjalistycznych działań służb poradnictwa zawodowego) Cel główny 3.3 Likwidacja barier architektonicznych, urbanistycznych, w komunikowaniu się i technicznych w obiektach użyteczności publicznej na terenie Powiatu Bocheńskiego zadanie 3.3.1 likwidacja barier architektonicznych w Starostwie Powiatowym w Bochni wskaźniki: stopień przystosowania obiektu realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Starostwo Powiatowe w Bochni Cel główny 3.4 Dostosowanie infrastruktury niepełnosprawnych komunikacji publicznej do potrzeb osób zadanie 3.4.1 dostosowanie autobusów komunikacji publicznej na terenie Powiatu Bocheńskiego do potrzeb osób niepełnosprawnych wskaźniki: liczba pojazdów dostosowanych realizator: podmiot realizujący przewozy publiczne, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.4.2 likwidacja barier transportowych, organizacja przewozu specjalnego stosownie do potrzeb osób niepełnosprawnych (np. taxi dla niepełnosprawnych) wskaźniki: liczba przewozów realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje pozarządowe Cel główny 3.5 Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w zakresie spędzania czasu wolnego zadanie 3.5.1 udostępnianie obiektów kulturalnych, sportowych, wypoczynkowych i rozrywkowych pod względem architektonicznym, urbanistycznym, komunikacyjnym, w komunikowaniu się i technicznym. wskaźniki: liczba udostępnionych obiektów realizator: powiatowe placówki kultury, sportu, wypoczynku i rozrywki, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.5.2 dofinansowywanie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w sporcie, kulturze, rekreacji i turystyce wskaźniki: ilość osób realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadanie 3.5.3 dofinansowywanie osobom niepełnosprawnym rehabilitacyjnych na terenie Polski wskaźniki: liczba osób realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie uczestnictwa w turnusach Cel główny 3.6 Oświata i profilaktyka zdrowotna, rozpowszechnianie informacji o problematyce osób niepełnosprawnych oraz promocja pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych zadanie 3.6.1 publikacje w prasie lokalnej na temat osiągnięć osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia wskaźniki: liczba publikacji, artykułów prasowych realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje pozarządowe zadanie 3.6.2 spotkania informacyjne i prelekcje adresowane do różnych grup docelowych wskaźniki: liczba prelekcji i spotkań realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje pozarządowe zadanie 3.6.3 współpraca z placówkami edukacyjnymi i zakładami opieki zdrowotnej w dziedzinie oświaty i profilaktyki. wskaźniki: liczba interakcji realizator: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 2.1. Finansowanie programu Priorytet 1. Cel główny 1.1 1.2 1.3 2 1.4 2.1 2.2 2.3 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Zadanie 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.3.1 1.3.2 1.4.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.1.6 2.1.7 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.2.7 3.2.8 3.2.9 3.3.1 3.4.1 3.4.2 3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.6.1 3.6.2 3.6.3 Koszt szacunkowy 2500 1000 700000 100000 236000 3000 3000 216000 1600000 500 500000 300000 14400000 100000 50000 10000 10000 1300000 30000 100000 500000 300000 1000 50000 5000 50000 250000 500 500 200000 35000 15000 2000 2000 100000 100000 200000 200000 400000 280000 200000 200000 200000 100000 400000 1000 5000 2000 Źródła finansowania: Środki własne powiatu Środki własne gminy Dotacje Środki uzyskane od sponsorów Środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Europejski Fundusz Społeczny 3. Efektywna realizacja programu 3.1.Koordynacja działań i wzajemna współpraca podmiotów zaangażowanych w realizację programu Złożoność działań, jakie należy podjąć w ramach Programu dla osiągnięcia założonych celów wymaga zaangażowania w jego realizację wielu osób, organizacji instytucji. Dla skuteczności tych działań powinien zostać powołany przez Starostę Zespół Koordynacyjny Programu złożony z przedstawicieli podmiotów tworzących i realizujących Program: 1) przedstawiciele Ośrodków Pomocy Społecznej, 2) Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, 3) Powiatowej Społecznej Rady do Spraw Osób Niepełnosprawnych, 4) Powiatowego Urzędu Pracy. 3.2.Działalność informacyjna i promocyjna Uczestnicy Programu będą wymieniać informacje podczas spotkań zwoływanych przez Zespół Koordynujący Programu przynajmniej 1 raz na kwartał. Zespół przygotowuje sprawozdanie z realizacji Programu w styczniu 2005 i w styczniu 2006 r. i przedstawia je Staroście Bocheńskiemu. Adresaci i uczestnicy programu będą informowani o realizacji programu drogą listowną tradycyjną i elektroniczną oraz w prasie lokalnej i poprzez tablice ogłoszeń. 4. Uczestnictwo osób niepełnosprawnych w programie Uczestnictwo osób niepełnosprawnych i ich przedstawicieli w realizacji Programu uznaje się za nieodzowne. Każdy projekt realizowany w ramach Programu powinien zakładać na każdym etapie uczestnictwo w nim osób niepełnosprawnych. Projekty powinny być uprzednio zaopiniowanie przez Powiatową Społeczną Radę do Spraw Osób Niepełnosprawnych. 5. Szkolenie służb i kadr oraz osób zaangażowanych w proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych Służby i kadry zaangażowane w realizację Programu będą odbywać spotkania informacyjnoszkoleniowe na wstępie realizacji każdego projektu. Ich celem będzie pogłębienie wiedzy na temat rehabilitacji i integracji społecznej osób niepełnosprawnych a w efekcie zwiększenie skuteczności pomocy osobom niepełnosprawnym. Ponadto doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej w Powiecie Bocheńskim zostało wpisane w celu 2.3 (Rozwój powiatowego systemu pomocy osobom niepełnosprawnym) niniejszego Programu.
