Protokół z zebrania Zespołu Koordynacyjnego
Transkrypt
Protokół z zebrania Zespołu Koordynacyjnego
PROTOKÓŁ Z ZEBRANIA ZESPOŁU KOORDYNACYJNEGO NUKAT, BIBLIOTEKA UNIWERSYTECKA W WARSZAWIE, 3.06.2008 R. W dniu 3.06.2008 r. odbyło się zebranie Zespołu Koordynacyjnego NUKAT, w którym uczestniczyli: Mariola Augustyniak (Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego), Maria Burchard (Centrum NUKAT - Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie), Teresa Chutnik – w zastępstwie Zofii Kilarskiej (Biblioteka Główna Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach), Małgorzata Dobosz (Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu), Mariusz Dworsatschek (Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu), Maria Garczyńska – w zastępstwie Ewy Dobrzyńskiej–Lankosz (Biblioteka Główna Akademii GórniczoHutniczej w Krakowie), Danuta Gradowska (Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie), Wanda Klenczon (Biblioteka Narodowa), Ewa Kobierska–Maciuszko (Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie), Joanna Kwaśniewska–Powroźnik (Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II), Adam Lenarczyk (Biblioteka Narodowa), Teresa Łagodzińska–Małyszko (Biblioteka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie), Jadwiga Łukaszewicz – w zastępstwie Grażyny Piotrowicz (Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu), Wojciech Sachwanowicz (Biblioteka Główna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu), Krystyna Sanetra (Biblioteka Jagiellońska), Jolanta Sobielga (Biblioteka Główna Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach), Jakub Szprot (Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW), Małgorzata Zonik (Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy). Nieobecni byli: Grażyna Jaśkowiak (Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego), Maria Rydz (Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie), Dorota Tkaczyk (Biblioteka Główna Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej). Planowany porządek zebrania: 1. Sprawozdanie Centrum NUKAT za 2007 r. 2. Informacja o bieżących pracach Centrum NUKAT w pierwszym półroczu 2008, w tym m.in. o: - konferencjach, warsztatach, szkoleniach - propozycjach usprawnień w obsłudze współkatalogowania - współpracy zagranicznej (OCLC, Google, Talis) 3. Zmiany personalne w ZK NUKAT 4. Wolne wnioski Wniesiono zmianę do porządku zebrania i omówiono jako pierwszy punkt 3. 1. Zmiany personalne w ZK NUKAT W związku z odejściem na emeryturę E. Górskiej, przewodniczącej ZK NUKAT, uzgodniono, że do końca kadencji w 2009 r. obecnego składu ZK NUKAT funkcję przewodniczącego będzie pełnił W. Sachwanowicz, wiceprzewodniczący ZK. Jako przedstawiciela Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy zgłoszono M. Zonik, a Bibliotekę Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu będzie reprezentował M. Dworsatschek. Uzgodniono, że pomimo odstąpienia Biblioteki Narodowej od współpracy z NUKAT-em, jej przedstawiciel będzie uczestniczył w zebraniach ZK NUKAT w charakterze obserwatora. 2. Sprawozdanie Centrum NUKAT za 2007 r. Zrezygnowano z prezentacji sprawozdania Centrum NUKAT za 2007 r., ponieważ zostało ono rozesłane wcześniej do członków ZK. W. Sachwanowicz poprosił o skomentowanie zamieszczonej w sprawozdaniu uwagi o bierności bibliotekarzy i informatyków bibliotek zrzeszonych w NUKAT oraz o dodatkowe informacje nt. skutków przerwania współpracy z Biblioteką Narodową. W odpowiedzi M. Burchard wyjaśniła, że obserwuje brak odzewu na konkretne problemy merytoryczne oraz niechęć do wyrażania opinii w sprawach zawodowych na forum internetowym NUKAT-u czy też za pomocą poczty elektronicznej. W sprawie Biblioteki Narodowej poinformowała, że w najbliższym „Przeglądzie Bibliotecznym” ukaże się artykuł pt. „NUKAT i Biblioteka Narodowa – dlaczego osobno?”, w którym autorka ustosunkowuje się do podanych przez BN powodów odejścia od współpracy i prezentuje swój pogląd na zaistniałą sytuację. Główną konsekwencją osobnej pracy są odrębne zbiory CKHW NUKAT i khw BN. Wyklucza to możliwość wykorzystania w NUKAT rekordów bibliograficznych przygotowywanych w BN. Natomiast zachowany jest dostęp do słownictwa JHP BN (zgodność bazy macierzystej w BN z kopią w NUKAT na razie na poziomie numerów kontrolnych), z którego mogą korzystać zainteresowane biblioteki. Kopie JHP BN utrzymywane w systemie Prolib i Aleph są na bieżąco aktualizowane na podstawie odpowiednich plików przygotowywanych i udostępnianych przez Centrum NUKAT. W. Klenczon z BN wyjaśniła, że głównym powodem odstąpienia od współpracy były nieprawidłowości w tworzeniu wspólnych haseł wzorcowych oraz zakłócenie pracy nad „Przewodnikiem Bibliograficznym”. Do końca tego roku w BN będą trwać prace nad porządkowaniem własnego zbioru khw. M. Burchard zaapelowała do przedstawicieli BN, by dokonano tego z wykorzystaniem zawartości CKHW NUKAT. Apelowała także o rozważenie możliwości powrotu BN do współtworzenia CKHW NUKAT oferując możliwość zbudowania współpracy na innych zasadach niż dotychczas, np. utworzenie kopii CKHW NUKAT w BN. Obiecała także zacieśnienie współpracy w zakresie zasad katalogowania i formatów. 3. Informacja o bieżących pracach Centrum NUKAT w pierwszym półroczu 2008 r. M. Burchard poinformowała, że w styczniu 2008 r. wprowadzono do katalogu centralnego milionowy rekord bibliograficzny, a w maju liczba skopiowanych z katalogu rekordów przekroczyła 3 miliony. W styczniu 2008 r. miała miejsce międzynarodowa konferencja z okazji 5-lecia powstania katalogu centralnego NUKAT. Dała ona szansę podsumowania dotychczasowej działalności i planowania przyszłych zadań, a także zarysowania relacji pomiędzy m.in. bibliotekarzami i wydawcami. W czasie jej trwania zaprezentowano działanie innych katalogów centralnych. Gościem specjalnym konferencji był prof. Richard Quandt, przedstawiciel Fundacji A. Mellona, która w 1998 r. przyznała dotację na rozwój katalogu centralnego. W kwietniu 2008 r. odbyły się warsztaty dla informatyków, które były okazją do wymiany doświadczeń między bibliotekami współtworzącymi NUKAT, głównie w zakresie organizacji pracy i obsługi współpracy. W większości bibliotek konieczna jest reorganizacja trybu współpracy z NUKAT-em w taki sposób, aby część zadań realizować w godzinach poza szczytowym obciążeniem łączy. Również w kwietniu Centrum NUKAT zorganizowało i przeprowadziło szkolenie z zakresu stosowania jhp KABA, z zakresu przygotowania do współkatalogowania, ponadto z udziałem Sekcji Muzycznej SBP zorganizowano i przeprowadzono warsztaty nt. katalogowania muzykaliów. Wdrożono do stosowania Format MARC21 rekordu bibliograficznego dla starego druku i dokumentu kartograficznego. Opracowano i wdrożono do stosowania procedurę przejmowania opisów rekordów bibliograficznych dla starych druków, przygotowanych przez Bibliotekę Jagiellońską poza NUKAT-em. Zapowiedziano naradę nt. formatu MARC21 rekordu bibliograficznego dla książki i planowane wprowadzenie uproszczeń w katalogowaniu i uchylenie nieżyciowych ustaleń. Na zebranie o formacie zaproszono przedstawicieli BN. M. Burchard zaproponowała zmianę w regulaminie wyłaniania składu ZK NUKAT, która umożliwi włączenie do składu ZK przedstawicieli najbardziej aktywnych bibliotek z danej kategorii. Obecny tryb wyłaniania składu ZK NUKAT preferuje biblioteki największe. Propozycje zmian w regulaminie zostaną przedstawione i przedyskutowane drogą mailową. Współpraca zagraniczna W ramach współpracy z OCLC rekordy dotyczące polskiej produkcji wydawniczej przekazywane są co kwartał do OCLC i po przetworzeniu prezentowane w bazie WorldCat. Centrum na podstawie umowy z OCLC wnosi roczną opłatę za przetwarzanie ww. danych oraz dostęp do WorldCat. Biblioteki współpracujące z NUKAT-em mogą po obniżonej cenie uzyskać dostęp do usługi FirstSearch. M. Burchard zapowiedziała zbadanie możliwości pobierania do NUKAT-u danych z OCLC, ewentualne negocjowanie kosztów i opracowanie procedury. Zaznaczyła jednak, że koszty te nie mogą obciążać Centrum NUKAT, mogą natomiast być pokrywane ze składki bibliotek. Obecnie Biblioteka Politechniki Wrocławskiej testuje pobieranie danych z OCLC, realizuje to jednak z pominięciem NUKAT-u, co negatywnie odbija się na budowaniu w katalogu NUKAT centralnej informacji o zbiorach polskich bibliotek. Centrum NUKAT regularnie aktualizuje dane prezentowane w Google Scholar. Poruszono sprawę firm, zarówno polskich jak i zagranicznych, zainteresowanych korzystaniem z rekordów katalogu centralnego. Ostatnio propozycję współpracy złożył Talis, zajmujący się redystrybucją danych z dużych bibliotek do bibliotek brytyjskich. Zespół Koordynacyjny wyraził akceptację dla udostępniania danych z NUKAT-u bibliotekom w innych krajach. Centrum NUKAT będzie prowadziło negocjacje z firmą Talis nt. opłaty za przetwarzanie danych i obsługę współpracy. 4. Wolne wnioski: • M. Burchard poinformowała o konieczności rychłej wymiany sprzętu komputerowego w Centrum NUKAT, która powinna być sfinansowana z zewnętrznych źródeł. • BUW przygotowuje się do wystąpienia o przyznanie środków unijnych na realizację scalenia w katalogu NUKAT danych z katalogów lokalnych utworzonych przed rozpoczęciem współkatalogowania. Sekretarz ZK wyjaśniła, że uczestniczyłyby w tym przedsięwzięciu biblioteki, których rekordy nie są zdublowane z innymi, czyli mające rozdzielne tematycznie zasoby. Ze statystyk wynika, że połowa wytworzonych w NUKAT rekordów jest tylko raz skopiowana, druga połowa wymagałaby porównania ze zbiorami książkowymi w katalogach lokalnych. Centrum NUKAT proponowało pomoc w tej kwestii (np. wybieranie danych na życzenie), aby biblioteka dokonała tego w jak najekonomiczniejszy sposób. Dotychczas tylko Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego ma w ok. 80 % uzgodniony zbiór. • E. Kobierska–Maciuszko zwróciła się do zebranych z prośbą o opinię nt. Mony, programu służącego do katalogowania zbiorów muzealnych, używanego przez Ossolineum. Zebrani zwrócili uwagę na brak w tym systemie obsługi standardów (format, kodowanie znaków, khw) i wynikającą z tego niemożność wykorzystania opisów w katalogu NUKAT. • W. Sachwanowicz poinformował o powstaniu w Poznaniu Konsorcjum Polskich Bibliotek Cyfrowych. Jednym z podejmowanych tematów jest możliwość przełożenia Dublin Core na MARC21. Wymaga on przedyskutowania na spotkaniu bibliotekarzy systemowych i katalogujących dokumenty elektroniczne. • M. Burchard omówiła następujące zagadnienia: - w tym roku nastąpił wzrost zainteresowania współpracą z katalogiem centralnym NUKAT ze strony bibliotek. Chętnie wykorzystywana jest możliwość wyłącznie pobierania danych, traktowana często przez biblioteki jako etap wstępny pełnej współpracy z NUKAT-em. Centrum udostępnia tym bibliotekom licencję klienta systemu Virtua jako narzędzie kopiowania danych. - nawiązano kontakt z PIK i planowane są rozmowy z polskimi wydawcami nt. stworzenia wspólnej bazy dystrybuowanych w Polsce książek. Potencjalna współpraca byłaby oparta na danych (opisach) opracowywanych w wyznaczonych bibliotekach poprzez szybszy tryb katalogowania. - dla bibliotek, które nie kwalifikują się do współpracy z NUKAT-em, a chcą pobierać dane (rekordy bibliograficzny oraz khw), Centrum NUKAT uruchomiło dostępne w Internecie narzędzie – MARC Repository, umożliwiające pobranie rekordu bibliograficznego wraz z rekordami khw w formacie wymiennym i łatwe załadowanie do bazy własnego katalogu. Korzystają z tego jak dotąd 4 biblioteki publiczne, z których żadna nie kopiuje rekordów khw. - do zawieranych z bibliotekami umów o współpracę Centrum NUKAT wprowadziło punkt o obowiązku informowania przez bibliotekę o współpracy z NUKAT na swojej stronie internetowej. - Centrum NUKAT postuluje, aby biblioteki współpracujące umieszczały w swoich sprawozdaniach informację o liczbie rekordów obcego autorstwa pozyskanych do własnych katalogów w wyniku realizacji współkatalogowania w NUKAT. • Na wniosek W. Sachwanowicza Centrum NUKAT rozważy rozdzielenie w statystykach ogólnej liczby rekordów bibliograficznych na książki, stare druki, mapy i inne formy dokumentów. M. Burchard poinformowała, że Centrum NUKAT pracuje nad zmianą prezentacji statystyk na swojej stronie domowej. Notatkę przygotowała: Ewa Fibinger