pobierz

EUROPEJSKIE JĘZYKI
Do języków wywodzących się z łaciny należą: rumuński,
włoski, francuski, hiszpański i portugalski. Do grupy germańskiej
zaliczamy: holenderski, angielski, szwedzki, niemiecki,
norweski, duński i islandzki. Grupę protobułgarską reprezentują
wszystkie języki słowiańskie. Do języków ugrofińskich
zaliczamy: fiński, karelski, estoński, mordwiński, maryjski, wotiacki, zyriański, lapoński, węgierski, ostiacki i wogulski. Kolebką języków ugrofińskich są obszary między Wołgą i Kamą oraz
ziemie przyległe. Języki bałtyjskie trafiły do Europy wraz z najazdem Massagetów w IV wieku. Stanowili oni część armii
inwazyjnej Protobułgarów, dlatego języki te posiadają liczne
wtręty uraloałtajskie.
Język grecki, tak jak latynoskie, germańskie i bałtyjskie,
należy do języków indoeuropejskich. Reprezentuje czołową
kulturę drugiej generacji. Pismo greckie posłużyło za inspirację
do stworzenia wszystkich alfabetów europejskich łącznie z łaciną, pismem runicznym, gockim i etruskim. Grekę można było
usłyszeć swego czasu w Persji, Azji Centralnej, Egipcie, Libii,
Małej Azji, nad Morzem Czarnym i we wszystkich koloniach
greckich nad Morzem Śródziemnym. Dzisiaj po grecku mówi się
tylko w Grecji i na kilku wyspach egejskich.
Albański wywodzi się z języka iliryjskiego, to znaczy z kręgu
kultur: unietyckiej i halsztackiej.
Język baskijski jest wśród języków europejskich prawdziwym
białym krukiem. Nie ma nic wspólnego z hiszpańskim i
francuskim. Wywodzi się z języka ludu kultury pucharów
dzwonowatych czyli iberyjskiego. Mówiono nim kiedyś na
całym Półwyspie Pirenejskim, na Wyspach Brytyjskich, we
Francji, Niemczech, Austrii, Czechach, w północno - zachodniej
Italii, a nawet w zachodniej Polsce. Obecnie utrzymał się jedynie
w Baskonii, gdzie zapewne także zaniknie wyparty przez język
francuski i hiszpański. Jest to język pochodzenia azjanicko jafetyckiego.
język celtycki możemy jeszcze usłyszeć czasami w Walii i
Irlandii, ale dominującym językiem jest tam angielski.
Język łaciński i jego warianty rozpowszechniły się w świecie
podczas rozkwitu cesarstwa rzymskiego, podczas wypraw
odkrywczych Hiszpanów i Portugalczyków w Ameryce Środkowej i Południowej, w koloniach francuskich na wyspach
Oceanii, w Afryce, Azji i w części Kanady, w koloniach
portugalskich w Afryce i Azji.
Nie wszystkie ziemie cesarstwa uległy latynizacji. Łacina nie
przyjęła się na trwałe na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej, na ziemiach dzisiejszej Bułgarii, Jugosławii, na Węgrzech, w
Anglii itd.
Języki germańskie zapanowały nie tylko w części Europy, ale
także w Australii, Afryce Południowej, Stanach Zjednoczonych,
1
Kanadzie, Grenlandii, w byłych koloniach angielskich i holenderskich. Nie udało się Germanom wprowadzić na stałe swoich
języków w wandalskiej Afryce Północnej, w Hiszpanii podczas
pobytu Wizygotów, w Królestwie Obu Sycylii, w Italii Ostrogotów, w koloniach niemieckich w Afryce. Mimo okresowej
dominacji Gotów czy Waregów w Europie Wschodniej, nie byli
oni w stanie wprowadzić tam swojego języka poza kilkoma
słowami. Sami przyjęli język i zwyczaje protobułgarskie czyli
słowiańskie.
Języki ugrofińskie należą do większej grupy języków uraloałtajskich i do jeszcze większej wspólnoty języków tureckich.
Ludy ugrofińskie znalazły się w Europie bardzo dawno, tak
dawno, że nie możemy nawet w przybliżeniu ustalić tej daty. O
Finach wspominał Herodot. Podejrzewa się jednak, że i lud
kultury ceramiki dołkowo - grzebykowej należał także do grupy
ugrofińskiej. Najstarsze czaszki ludzkie znalezione w Polsce,
pochodzące sprzed sześciu tysięcy lat, reprezentują osobników
rasy laponoidalnej. Stąd języki ugrofińskie, tak archaiczne, mimo
iż należą do tej samej grupy języków uraloałtajskich co i
protobułgarskie (słowiańskie), różnią się tak bardzo między sobą.
Języki słowiańskie rozprzestrzeniły się na olbrzymich obszarach Eurazji od Kamczatki po Odrę. Kiedy inne ludy zdobywały kolonie, Słowianie zagospodarowywali Syberię. Język
słowiański przeniknął także w pewnym stopniu do innych
języków: niemieckiego, duńskiego, albańskiego, do języków
bałtyjskich, ugrofińskich i greckiego. W tym ostatnim 2000 nazw
greckich jest pochodzenia słowiańskiego. Język słowiański
zapanował całkowicie nad mową Macedończyków, Traków,
Wenedów, Lugiów, Bojów, Gotów, Gepidów, Burgundów,
Wandali, Heruli, Kwadów, Markomanów, Skirów, Waregów,
Bastarnów. Może dziwić fakt, że języki ugofińskie nie uległy
slawizacji. Jest to jednak łatwe do wytłumaczenia. Najazd
koczowników protobułgarskich z Azji Centralnej był wsparty
sojuszem ludów ugrofińskich, szczególnie Węgrów. Korzystali
oni z przywilejów sojuszników, podczas gdy inne ludy były
podbite i podporządkowane najeźdźcy na prawach wasali. Ludy
te płaciły koczownikom haracz, a mężczyźni byli zobowiązani do
udziału w wyprawach wojennych.
Inaczej rzecz ujmując, możemy powiedzieć, że w Europie
mamy języki indoeuropejskie i uraloałtajskie. Języki indoeuropejskie dzielą się na dwie grupy: kentum i satem. Do grupy satem
należy język albański. Nosicielami grupy kentum byli głównie
sznurowcy przybyli z Azji Centralnej (Ariowie). Ich najazd na
Europę miał miejsce w końcu III tysiąclecia pne. Działo się to w
tym samym czasie, kiedy inni Ariowie zdobywali Indie i Azję
Mniejszą. Do grupy kentum zaliczamy języki: latynoskie,
germańskie, celtyckie, bałtyjskie i grecki.
Do języków uraloałtajskich w Europie należą: słowiańskie i
ugrofińskie. W obu grupach językowych występują liczne wtręty
indoeuropejskie. Pogląd o przynależności języków słowiańskich
2
do grupy satem jest mitem pozbawionym jakichkolwiek podstaw.
Paradoks słowiański polega na tym, że etnicznie jesteśmy
bardziej indoeuropejczykami, a językowo należymy do ludów
uraloałtajskich.
3