Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym

Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym
Przemysław Zaremba
Gdańsk, 10 listopad 2009
PPP w Polsce – podstawa prawna
Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie
publiczno-prywatnym:
obowiązuje od 27 lutego 2009 r.,(Dz.U 09.19.100)
nie wymaga aktów wykonawczych,
ma charakter ramowy,
zastąpiła ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o
partnerstwie publiczno-prywatnym
Ustawy powiązane z ustawą o PPP
Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi z dnia 9
stycznia 2009 roku (Dz.U.09.19.101) weszła w Ŝycie 20 lutego
2009 roku
prawo do pobierania poŜytków z przedmiotu koncesji albo to prawo wraz z zapłatą
pewnej sumy pienięŜnej (art. 2 ust. 3 i 4 dyrektywy 2004/18/WE).
Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004
roku (Dz.U.07.223.1655)
•
Procedura wyboru Partner Prywatnego,
•
Regulacje dotyczące zamówień udzielanych przez koncesjonariusza
Ustawa o PPP w relacji do ustaw pokrewnych
Przepisy
Proceduralne
dotyczące
wyboru partnera
prywatnego
Przepisy materialne
• wniesienie
wkładu własnego
• spółka celowa
• zarząd i
eksploatacja
Prawo
zamówień
publicznych
Ustawa o
koncesjach na
roboty
budowlane lub
usługi
Ustawa o partnerstwie
publiczno-prywatnym
Zmiany wynikające z nowej ustawy o PPP
likwidacja nadmiernych obowiązków,
Elastyczność
Ramowość; w ograniczonym zakresie reguluje prawa i
obowiązki stron
przyznanie zainteresowanym jak największej swobody
kształtowania partnerstwa,
złagodzenie przepisów dotyczących wymogu zgody
Ministra Finansów na finansowanie z budŜetu państwa,
zgodność z prawem UE,
TREŚĆ NOWEJ USTAWY
Zakres zastosowania
Przedsięwzięcie
Wybór partnera prywatnego
„Wkład własny”
Zarządzanie i utrzymanie
„Los” składników majątkowych po PPP
Spółka celowa (SPV)
PPP - Definicja (Art. 1)
Ustawa określa zasady współpracy podmiotu
publicznego i partnera prywatnego w ramach
partnerstwa publiczno-prywatnego
Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest
wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na
podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem
publicznym i partnerem prywatnym.
Modele realizacji inwestycji (od form tradycyjnych do umów PPP)
Odpowiedzialność
podmiotu publicznego
Zadanie realizowane
samodzielnie
przez podmiot publiczny
•
•
•
•
•
Projektowanie
Budowa
Finansowanie
Eksploatacja
Zarządzanie
- Podmiot publiczny
Tradycyjne zamówienie
nie realizuje projektu
• Finansowanie
• Eksploatacja
• zarządzanie
Projektowanie
Budowa
Budowa
- Podmiot prywatny
(Zaprojektuj)ZbudujEksploatuj-PrzekaŜ
(BOT, DBOT)
Projektowanie
Projektowanie
Budowa
Finansowanie Finansowanie
Odpowiedzialność
podmiotu prywatnego
Zaprojektuj-ZbudujEksploatuj-Posiadaj-PrzekaŜ
(BOOT)
•
•
•
•
Projektowanie
Budowa
Finansowanie
Eksploatacja i
zarządzanie
Zaprojektuj-budujEksploatuj-Posiadaj
(BOO)
•
•
•
•
Projektowanie
Budowa
Finansowanie
Eksploatacja i
zarządzanie
Eksploatacja i
zarządzanie
Własne jednostki(zakłady) Własne jednostki(zakłady)
organizacyjne
organizacyjne
Wykonawca / SPV
Wykonawca zarządza eksploatuje go
Wykonawca Spółka
zarządzająco-eksploatacyjna
Własność
Własność
Wykonawca
Własność
Własność
Własność
DzierŜawa
Metoda tradycyjna
z obowiązkiem zbycia na
rzecz partnera publicznego
Partnerstwo Publiczno-Prywatne
PRZYKŁADOWA STRUKTURA
Nadzór regulacyjny
Organ regulacyjny
Umowa PPP
SUBSYDIA
Podmiot publiczny
Partner prywatny
UDZIAŁ
Finansujący wspólnicy
Spółka celowa SPV
FINANSOWANIE
Finansujący
OPŁATY
USŁUGA
Usługobiorcy
Budowa
Wykonawca obiektu
PODMIOT PUBLICZNY I PARTNER PRYWATNY
(art. 2) – słowniczek ustawowy
Podmiot publiczny
dokładnie jak „zamawiający” w Prawie zamówień publicznych
(dyrektywa 2004/18/WE „sektory klasyczne”)
Partner prywatny
krajowy bądź zagraniczny przedsiębiorca
Składnik majątkowy
Przedsięwzięcie
Wkład własny (dopłata do usług, część wydatków na realizację,
składnik majątkowy)
Rodzaje przedsięwzięć (art. 2)
Pojęcia prawa cywilnego i prawa budowlanego:
a) budowa lub remont obiektu budowlanego,
b) świadczenie usług,
c) wykonanie dzieła, w szczególności wyposaŜenie składnika
majątkowego w urządzenia podwyŜszające jego wartość lub
uŜyteczność, lub
d) inne świadczenie
– połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem
majątkowym,
który
jest
wykorzystywany
do
realizacji
przedsięwzięcia publiczno-prywatnego lub jest z nim związany;
Art. 3 Zadania ministra właściwego
do spraw gospodarki
Organem właściwym w sprawach partnerstwa publiczno-prywatnego
będzie minister właściwy do spraw gospodarki.
Do zadań Ministra Gospodarki będzie naleŜało w szczególności :
upowszechnianie i promowanie partnerstwa publiczno-prywatnego,
dokonywanie analiz i ocen funkcjonowania partnerstwa publicznoprywatnego,
w tym stanu i perspektyw finansowego zaangaŜowania sektora
prywatnego.
Wybór partnera prywatnego (art. 4-6)
Ogólne odniesienie do:
ustawy o zamówieniach publicznych,
ustawy o koncesjach na roboty budowlane lub usługi,
(zaleŜne od sposobu wynagradzania partnera prywatnego)
Dodatkowa informacja w Biuletynie Informacji
Publicznej (Biuletyn Zamówień Publicznych, Dziennik Urzędowy Unii
Europejskiej)
Kryteria oceny ofert
(najkorzystniejsza oferta w PPP – art. 2 pkt. 5 UPZP kryterium
cenowe)
Dokumenty przetargowe po stronie partnera
publicznego
Ogłoszenie o PPP, w tym:
opis potrzeb i wymagań partnera publicznego;
kryteria oceny ofert.
Opis warunków koncesji/PPP, w tym:
opis przedmiotu koncesji/PPP (zawierający odniesienie do
specyfikacji technicznej, dane dot. funkcjonalności).
Protokół z postępowania
Projekt umowy o PPP
Najkorzystniejsza oferta
(kryteria obligatoryjne i fakultatywne)
.........bilans pomiędzy wynagrodzeniem, a pozostałymi kryteriami.....
podział zadań i ryzyk (obligatoryjne)
terminy i wysokość przewidywanych płatności lub innych świadczeń
podmiotu publicznego (obligatoryjne)
podział dochodów pochodzących z przedsięwzięcia (fakultatywne)
stosunek wkładu własnego podmiotu publicznego do wkładu partnera
prywatnego (fakultatywne)
efektywność realizacji przedsięwzięcia (fakultatywne)
kryteria odnoszące się bezpośrednio do przedmiotu przedsięwzięcia, w
szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, poziom
oferowanych technologii, koszt utrzymania, serwis (fakultatywne)
OGŁOSZENIE O PPP
WNIOSKI O ZAWARCIE UMOWY O PPP
ZAPROSZENIE
DO UDZIAŁU W NEGOCJACJACH
NEGOCJACJE
OPCJONALNIE – ZMIANY WYMAGAŃ OKREŚLONYCH
W OGŁOSZENIU O PPP
ZAPROSZENIE DO ZŁOśENIA OFERT
WRAZ Z OPISEM WARUNKÓW PPP
ZŁOśENIE OFERT
WYBÓR NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY
ZŁOśENIE
DOKUMENTÓW POTWIERDZAJĄCYCH SPEŁNIENIE
WARUNKÓW UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU
ZAWARCIE UMOWY O PPP
Dialog konkurencyjny
Przesłanki:
•
•
nie jest moŜliwe udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego,
poniewaŜ ze względu na szczególnie złoŜony charakter zamówienia nie moŜna opisać przedmiotu zamówienia
zgodnie z art. 30 i 31 lub obiektywnie określić uwarunkowań prawnych lub finansowych wykonania zamówienia
cena nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty
postępowanie w sprawie
dopuszczenia do udziału w dialogu
Zamawiający
przedstawia opis
potrzeb i
wymagań
DIALOG w
przedmiocie
rozwiązań
Wybór rozwiązania
najbardziej odpowiadającego
potrzebom zamawiającego
zaproszenie
do składania ofert
WYBÓR
WYKONAWCY
Sporządzenie
SIWZ
Definicja umowy o partnerstwie (art. 7)
Przez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny
zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem
oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację
lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny
zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu
przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu
własnego.
Wynagrodzenie partnera prywatnego zaleŜy przede wszystkim od
rzeczywistego wykorzystania lub faktycznej dostępności przedmiotu
partnerstwa publiczno-prywatnego.
Sposób wynagradzania partnera prywatnego
determinuje jego wybór
WYNAGRODZENIE
PRAWO POBIERANIA POśYTKÓW
PRAWO POBIERANIA POśYTKÓW
WRAZ Z ZAPŁATĄ
INNE
USTAWA O KONCESJI NA
ROBOTY BUDOWLANE LUB USŁUGI
USTAWA O KONCESJI
NA ROBOTY BUDOWLANE
LUB USŁUGI
USTAWA
PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Wynagrodzenie
partnera prywatnego
Koncesja na roboty budowlane lub usługi
50%
Partnerstwo Publiczno - Prywatne
Wynagrodzenie partnera
prywatnego/koncesjonariusza
Ustawa nie określa wynagrodzenia i jedynie przewiduje, Ŝe
wynagrodzenie partnera prywatnego zaleŜy przede
wszystkim od:
rzeczywistego wykorzystania, lub
faktycznej dostępności przedmiotu partnerstwa publicznoprywatnego
MoŜna wprowadzić szereg dodatkowych kryteriów
Umowa o PPP - elementy obowiązkowe
skutki nienaleŜytego wykonania i niewykonania
zobowiązania → kary umowne lub obniŜenie
wynagrodzenia partnera prywatnego (art.7)
prawo podmiotu publicznego do bieŜącej kontroli
realizacji przedsięwzięcia przez partnera prywatnego
(art.8)
Umowa o PPP - elementy obowiązkowe cd.
w przypadku niewłaściwego z przeznaczeniem
wykorzystywania składnika majątkowego przez
partnera prywatnego → obowiązek zwrotu składnika
podmiotowi publicznemu (art. 9)
w razie sprzedaŜy przez podmiot publiczny bądź spółkę
nieruchomości będącej wkładem własnym partnerowi
prywatnemu przysługuje prawo pierwokupu (art. 12)
Umowa o PPP – elementy fakultatywne
moŜliwość pozostawienia składnika majątkowego u
partnera prywatnego po zakończeniu czasu trwania
umowy (art.11)
moŜliwość wydłuŜenia terminu wykonania prawa
pierwokupu (art.12)
moŜliwość wprowadzenia zmian w umowie, jeśli
wynika to z okoliczności, których nie moŜna było
przewidzieć w chwili zawarcia umowy (art.13)
Rodzaje umów w projektach PPP
Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym
Umowa o wniesienie wkładu własnego
Umowa spółki – PPP w formie spółki
Finansowanie przedsięwzięcia
Zgodnie z ustawą PPP podmiot prywatny zobowiązuje się do
poniesienia w całości albo w części wydatków na realizację
przedsięwzięcia lub poniesienia ich przez osobę trzecią.
Umowy o PPP zawsze będą przewidywały po stronie partnera
prywatnego obowiązek sfinansowania przedsięwzięcia.
Banki i instytucje finansowe mogę występować w roli osób
trzecich finansujących przedsięwzięcie. W takim wypadku bank
będzie dąŜył do zapewnienia sobie nadzoru nad realizacją
przedsięwzięcia. Przy większych przedsięwzięciach rola banków jest
na tyle duŜa, Ŝe mają zagwarantowany ograniczony udział przy
procesie decyzyjnym w trakcie realizacji umowy.
Finansowanie przedsięwzięcia cd.
Podmiot publiczny moŜe ale nie ma obowiązku, aby w
jakiejkolwiek części ponosić wydatki realizacji
przedsięwzięcia. Nie mniej jednak
taka moŜliwość
powinna być rozwaŜana. Poniesienie części wydatków
przez podmiot publiczny:
ogranicza
ryzyko
prywatnego, a takŜe
ekonomiczne
skraca okres zwrotu przedsięwzięcia
partnera
Skutki rozwiązania umowy (art. 10)
Brak szczególnych regulacji:
wcześniejsze rozwiązanie umowy podlega ogólnym
regułom wynikającym z prawa cywilnego
na gruncie ustawy o PPP = naturalne zakończenie
umowy
Podmiot publiczny, niezwłocznie po rozwiązaniu umowy o
partnerstwie publiczno-prywatnym dokona wyboru nowego
partnera prywatnego, chyba Ŝe przedsięwzięcie ma być
realizowane w inny sposób (inny niŜ PPP).
PPP w formie spółki (art. 14-16)
3 typy spółek celowych:
spółka kapitałowa (spółka akcyjna lub spółka z o.o.)
spółka komandytowa gdzie podmiot publiczny nie moŜe być
komplementariuszem (odpowiadać majątkiem bez
ograniczenia, a podmiot prywatny tylko do sumy
komandytowej)
spółka komandytowo-akcyjna (brak podwójnego
opodatkowania)
podmiot publiczny zawsze ma ograniczoną
odpowiedzialność
cel i przedmiot działalności spółki nie moŜe wykraczać poza
zakres określony umową o partnerstwie
PPP w formie spółki (art. 14 - 16)
zgody wszystkich wspólników albo akcjonariuszy spółki
wymaga zbycie lub obciąŜenie:
nieruchomości
przedsiębiorstwa
podmiotowi publicznemu przysługuje prawo pierwokupu
akcji albo udziałów partnera prywatnego w spółce
Finansowanie PPP z budŜetu państwa
zaangaŜowanie
środków
budŜetowych
w
wysokości
przekraczającej 100 mln zł. wiąŜe się z wymogiem zgody
Ministra Finansów
wniosek jest składany przez podmiot publiczny:
określenie planowanego przedsięwzięcia,
przewidywana wysokość środków z budŜetu w poszczególnych okresach
na realizację przedsięwzięcia
Minister Finansów uwzględnia wpływ planowanych wydatków z
budŜetu państwa na bezpieczeństwo finansów publicznych
PPP a fundusze unijne
Brak szczególnych regulacji w ustawie
Ogólne odniesienie w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o
zasadach prowadzenia polityki rozwoju (art. 28):
W ramach programu operacyjnego dofinansowane mogą
być takŜe projekty realizowane w formule PPP
Projekty złoŜone w Konkursie
Dobre Praktyki 2008
1.
2.
3.
Gorzów Wlkp. – Budowa nowej siedziby urzędu miasta – budowa
kompleksowego centrum działania administracji samorządowej
miasta Gorzowa scalającego wszystkie wydziały i jednostki
organizacyjne urzędu wraz z infrastrukturą towarzyszącą.
Zielona Góra – rozbudowa głównego zespołu szpitalnego na ul.
Walczaka i jednoczesne przeniesienie zespołów i zakładów
diagnostycznych z drugiego zespołu szpitalnego przy ul. Dekerta
Drzonków – budowa centrum rekreacyjno – sportowego (włącznie
z hotelem, kortami tenisowymi, bazą pięcioboju nowoczesnego,
ośrodkiem piłki noŜnej, centrum rekreacyjno-rehabilitacyjnym,
poligonem sportów konnych)
Dziękuję za uwagę
Przemysław Zaremba, Dyrektor Projektu - Centrum PPP
E-mail: [email protected]