Prognoza oddziaływania na środowisko

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO
PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO OSIEDLA „WÓLKA
PROFECKA” CZĘŚĆ B W PUŁAWACH
Sporządził: Łukasz Jarosław Reszka
1
SPIS TREŚCI
1. Wstęp …………………………………………………………………………………………..4
1.1. Podstawa prawna …………………………………………………………………………..4
1.2. Cel i zakres opracowania …………………………………………………………………..5
1.3. Główne cele projektu zmiany planu miejscowego ………………………………………...7
1.4. Powiązania projektu zmiany planu miejscowego z innymi dokumentami ………………..7
2. Charakterystyka istniejącego stanu środowiska ………………..…………………………...7
2.1. Położenie obszaru opracowania…………….…………………………………....................7
2.2. Budowa geologiczna i rzeźba terenu ………………………………………………………8
2.3. Klimat ……………………………………………………………………………………...8
2.4. Gleby ……………………………………………………………………………………….9
2.5. Wody powierzchniowe i wody podziemne ……………………………………………….10
2.6. Szata roślinna ……………………………………………………………………………..12
2.7. Obszary chronione …………………………………………………………………..........12
2.8. Powiązania przyrodnicze …………………………………………………………………17
3. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zmiany planu
miejscowego …………………………………………………………………………………..17
4. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia zmiany planu
miejscowego, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody …………………………………...17
5. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia zmiany planu miejscowego, w jakich te cele i inne
problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu ……..18
5.1. Strategia Rozwoju Miasta Puławy na lata 2007 - 2015 …………………………………..18
5.2. Plan gospodarowania wodami w obszarze dorzecza Wisły ……………………………....18
5.3. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego ……………………19
5.4. Program Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012 - 2015
z perspektywą do roku 2019 ……………………………………………………………..20
5.5. Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego kraju 2030 ………………………………21
5.6. Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 ……….21
6. Ocena przewidywanego znaczącego oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie,
wtórne,
skumulowane,
krótkoterminowe,
średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na środowisko ……….21
6.1. Ocena oddziaływania na różnorodność biologiczną ……………………………………..22
6.2. Ocena oddziaływania na ludność ………………………………………………………...23
6.3. Ocena oddziaływania na zwierzęta i rośliny ……………………………………………..23
6.4. Ocena oddziaływania na wody podziemne i powierzchniowe …………………………..23
6.5. Ocena oddziaływania na powietrze ……………………………………………………..23
6.6. Ocena oddziaływania na powierzchnię ziemi ……………………………………………24
6.7. Ocena oddziaływania na krajobraz ………………………………………………………24
2
6.8. Ocena oddziaływania na klimat ………………………………………………………….24
6.9. Ocena oddziaływania na zasoby naturalne ………………………………………………24
6.10. Ocena oddziaływania na zabytki ……………………………………………………...24
6.11. Ocena oddziaływania na dobra materialne ……………………………………………25
7. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy ……………………25
8. Propozycje przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu
dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzenia ……………………………………...26
9. Informacje o transgranicznym oddziaływaniu na środowisko ……………………............26
10. Wykorzystane materiały ……………………………………………………………………..26
11. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym …………………………………..27
3
1. Wstęp
Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka” część B w Puławach.
Podstawowym
celem
niniejszego
dokumentu
jest
prognostyczna
ocena
potencjalnego
oddziaływania skutków realizacji projektu zmiany planu miejscowego na środowisko przyrodnicze
oraz życie mieszkańców. Prognoza uwzględnia poszczególne komponenty środowiska naturalnego
i ich wzajemne powiązania.
Zaplanowane w zmianie planu miejscowego zagospodarowanie i użytkowanie terenów zostało
przeanalizowane pod kątem zgodności z:
- uwarunkowaniami określonymi w opracowaniu ekofizjograficznym,
- przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska i właściwych proporcji pomiędzy terenami
o różnych formach użytkowania,
- warunkami zagospodarowania przestrzennego, wynikającymi z potrzeb ochrony środowiska.
Projekt zmiany planu miejscowego uwzględnia również zagrożenia dla środowiska, wpływ na
zdrowie ludzi, skutki dla istniejących form ochrony przyrody i innych obszarów chronionych, zakres
zmian w krajobrazie oraz możliwość rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne
oddziaływanie na środowisko.
1.1. Podstawa prawna
Podstawą
rozpoczęcia
przedmiotowego
opracowania
planistycznego
jest
Uchwała
Nr XXXIX/425/13 Rady Miasta Puławy z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie przystąpienia do
sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka”
część B w Puławach.
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego gminy wynika z:
- art. 17 pkt 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(tekst jednolity - Dz. U. z 2015 r., poz. 199);
- art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
z dnia 3 października 2008 r. (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 z późniejszymi zmianami).
Ponadto do niniejszego dokumentu zastosowanie maja następujące akty prawne:
1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21 lipca 2001r.),
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidująca
udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie
4
ochrony środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru
sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 156 z 25 czerwca 2003 r.),
3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie
publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady
90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z dnia 14 lutego 2003 r.),
4. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 r.,
poz. 1232 z późniejszymi zmianami),
5. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 r., poz. 627
z późniejszymi zmianami).
1.2. Cel i zakres opracowania
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego osiedla „Wólka Profecka” część B w Puławach przedstawia zakres możliwych zmian,
jakie mogą nastąpić na skutek realizacji ustaleń planu miejscowego. Celem opracowania jest
stwierdzenie czy oraz jakie przeobrażenia w środowisku nastąpią w skutek realizacji
zagospodarowania terenu zgodnie z ustaleniami określonymi w projekcie dokumentu.
Zgodnie z art. 51 ust. 2 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko prognoza
oddziaływania na środowisko:
1) zawiera:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektu dokumentu oraz jego powiązaniach
z innymi dokumentami,
b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu
dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym,
2) określa, analizuje i ocenia:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektu dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektu
dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
5
d) cele w ochronie środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektu dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele
i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie,
wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe
i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000
oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:
• różnorodność biologiczną,
• ludzi,
• zwierzęta,
• rośliny,
• wodę,
• powietrze,
• powierzchnię ziemi,
• krajobraz,
• klimat,
• zasoby naturalne,
• zabytki,
• dobra materialne
z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na
te elementy.
3) przedstawia:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektu
dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru,
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru
Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań
zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod
dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań
alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków
techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
6
1.3. Główne cele projektu zmiany planu miejscowego
Głównym celem zawartym w przedmiotowej zmianie planu miejscowego jest umożliwienie
dojazdu do działki o nr ewidencyjnym 952 (nie objętej projektem zmiany planu) od strony planowanej
drogi 052 KD. Istniejący dostęp do drogi od strony ul. Zarzecze z uwagi na istniejące
zagospodarowanie nie daje możliwości obsługi komunikacyjnej pozostałej części przedmiotowej
działki, która przeznaczona jest pod zabudowę mieszkalną.
Zmiana planu ustala następujące kategorie przeznaczenia terenów:
1) MN – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej;
2) KD – tereny dróg publicznych – ulice dojazdowe.
1.4. Powiązania projektu zmiany planu miejscowego z innymi dokumentami
Projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka”
część B w Puławach wykazuje powiązania z dokumentami o stopniu międzynarodowym, krajowym,
regionalnym i lokalnym. Zgodność ustaleń na wszystkich szczeblach zapewnia harmonijny rozwój,
umożliwiający osiągnięcie długoterminowych celów.
Przedmiotowy projekt zmiany planu miejscowego powiązany jest w zasadniczy sposób
z następującymi dokumentami:
− Strategią Rozwoju Miasta Puławy na lata 2007-2015,
− Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły,
− Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego,
− Programem Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do
roku 2019,
− Koncepcją Zagospodarowania Przestrzennego Kraju 2030,
− Polityką Ekologiczną Państwa na lata 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016.
2. Charakterystyka istniejącego stanu środowiska
2.1. Położenie obszaru opracowania
Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka” część B w Puławach.
Działki objęte zmianami położone są w obowiązującym planie w terenach o symbolach „28 RZ”,
„29 MNj/MR”, „30 RP”, „30a MNj’ „052KD”. Przedmiotowy plan miejscowy obejmuje północną
część miasta, ograniczony od południowego – wschodu zwartym kompleksem leśnym. Teren objęty
zmianami planu znajduje się w strefie zainwestowania miejskiego, głównie zabudowy mieszkalnej.
7
2.2. Budowa geologiczna i rzeźba terenu
Puławy położone są na utworach czwartorzędowych, które z kolei zalegają na kredzie
(Rysunek 1.). Kreda najwyżej występuje w parku Osady Pałacowej (140 m n.p.m.),
a w okolicy ul. Kazimierskiej najniżej (80 m n.p.m.). Strop kredy pod dnem Wisły znajduje się na
rzędnych od 104 do 108 m n.p.m., tj. na głębokości 8 – 12 m poniżej lustra rzeki. Obniżenie po
wschodniej stronie Puław stanowi odnogę pradoliny Wisły, która w czasach późniejszych przesunęła
się do odgałęzienia zachodniego, które stanowi współczesną dolinę rzeki. Złoża kredowe przykryte są
starszymi i młodszymi holoceńskimi utworami czwartorzędowymi. Piaski wydmowe występujące
w formie licznych wzniesień w środkowej i północnej części obszaru pochodzą z okresu
holoceńskiego i pokrywają największe powierzchnie terenów miejskich.
Rysunek 1. Przekrój geologiczny odcinka Sybilla – Stacja Kolejowa (Źródło: Ślusarczyk E., Środowisko
przyrodnicze Puław i jego zmiany antropogeniczne, Krajowa Agencja Wydawnicza, Lublin, 1987).
2.3. Klimat
Istotnym składnikiem środowiska miejskiego jest jego mikroklimat. Miasto leży w konkretnej
strefie klimatycznej, która określa jego podstawowe elementy pogodowe. Wewnątrz miasta występują
jednak mikroklimatyczne odchylenia od średniego klimatu danej strefy, będące wynikiem
specyficznego krajobrazu miejskiego. Puławy znajdują się o tyle w dogodnej sytuacji, że posiadają
własną, sługą serię obserwacji meteorologicznych, sięgających roku 1872.
Średnia temperatura roczna dla okresu wieloletniego wynosi 7,80C. Najzimniejszym miesiącem
jest styczeń, najcieplejszym lipiec, niekiedy czerwiec względnie sierpień. W porównaniu do stacji
meteorologicznych spoza Puław temperatury średnie w mieście są wyższe o 0,40 – 1,00C.
Średnia suma rocznych opadów wynosi w Puławach 590 mm. Najwyższe opady przypadają
w lipcu (84,4 mm), a najniższe w lutym (29,2 mm). Okres charakteryzujący się stosunkowo mniejszą
ilością opadów zaznacza się głównie w miesiącach od maja do sierpnia włącznie. Pokrywa śnieżna
8
w Puławach tworzy się średnio około 10 grudnia, a jej zanik następuje zazwyczaj w pierwszej połowie
marca. Szata śnieżna najczęściej tworzy się i zanika kilkakrotnie podczas zimy. Z reguły w dolinie
Wisły pokrywa śnieżna zanika o kilka dni wcześniej niż na wysoczyźnie.
Dużą rolę klimatyczną dla współczesnych, przemysłowych Puław odgrywają ruchy mas powietrza
(wiatry). Jeśli chodzi o układ wiatrów, to w Puławach, podobnie jak i w całej Polsce, dają się wyróżnić
dwa zasadnicze kierunki : zachodni (oceaniczny) i wschodni (kontynentalny). Gdyby z czterech
zasadniczych kierunków wiatru uwzględnić tylko dwa: wschodni i zachodni, to w Puławach mamy
zdecydowana przewagę wiatrów z kierunków zachodnich. Rozkład wiatrów spowodował,
że największy zasięg szkód poprzemysłowych w lasach puławskich występuje na wschód
i południowy wschód od źródeł emisji Zakładów Azotowych „Puławy” S. A. Lokalizacja Zakładów
Azotowych w odległości około 6 km na północ od miasta sprawia, że stopień zagrożenia Puław jest
stosunkowo nieduży, ponieważ wiatry północne i północno – wschodnie stanowią niewielki odsetek.
Pomiędzy Zakładami Azotowymi a miastem występuje kompleks lasów spełniających rolę strefy
izolacyjnej, chroniącej miasto przed napływem zanieczyszczonego powietrza. Wraz z rozwojem
technicznym i obowiązującymi normami Zakłady Azotowe obniżyły do minimum wartości
wysyłanych do powietrza zanieczyszczeń, co sprawia że miasto stało się miejscem bardzo
bezpiecznym pod tym względem.
2.4. Gleby
Rola gleby w mieście jest z natury rzeczy odmienna niż na obszarach użytkowanych rolniczo.
Oprócz funkcji siedliskowych dla parków, zieleńców i ogrodów działkowych, gleba spełnia rolę
podłoża dla chodników, ulic i fundamentów mniejszych budowli. Ponadto spełnia ona bardzo istotną
rolę w kształtowaniu warunków sanitarnych, oddziałujących na filtrację wód opadowych
przedostających się do wód gruntowych. Rozmieszczenie, właściwości i wartość użytkowa gleb są
dość ściśle związane z występowaniem skał geologicznych oraz reliefem kształtującym stosunki
wodne danego terenu. Rozmieszczenie gleb naturalnych na obszarze Miasta Puławy (bez
uwzględnienia antropogenicznych przekształceń) przedstawiono na Rysunku 2.
Centralna, najwcześniej zabudowana część miasta położna jest na glebach piaskowych, pyłowych
i pyłach piaszczystych. Wyniesienie terenowe Osady Pałacowej pokryte jest w zasadzie glebami
pyłowymi i piaskami pylastymi. Wzdłuż ul. Kazimierskiej ciągnie się pas silnie zdegradowanych
szarych ziem, a obszar między ul. Włostowicką a krawędzią wysoczyzny wypełniają gleby
wytworzone z lessów deluwialnych. Północny i północno – wschodni obszar miasta zajęty jest przez
bardzo lekkie gleby wytworzone z piasków luźnych pokrytych lasem.
Dolina Wisły stanowi odrębną jednostkę typologiczną gleb. Na południe od mostu im. Ignacego
Mościckiego dolinę Wisły wypełniają mady wytworzone z pyłów zwykłych i ilastych. W międzywalu
doliny rzecznej występują odsortowane osady piasków luźnych. Na północ od mostu dolina rzeczna
9
wysłana jest madami wytworzonych z pyłów luźnych.
Rysunek 2. Rozmieszczenie gleb naturalnych na obszarze Puław (Źródło: Ślusarczyk E., Środowisko
przyrodnicze Puław i jego zmiany antropogeniczne, Krajowa Agencja Wydawnicza, Lublin, 1987).
W obrębie obszaru miejskiego występują na znacznej przestrzeni gleby typu antropogenicznego.
Należą do nich stare gleby kulturoziemne typu ogrodowego w rejonie Osady Pałacowej, na Górnej
Niwie oraz w dzielnicach o niskiej, wolno stojącej zabudowie i na terenach ogródków działkowych
w dolinie Wisły. W północno – wschodniej i północnej części obszaru występują znaczne zasięgi gleb
ukształtowanych
podczas
budowy
Zakładów
Azotowych,
przedsiębiorstw
budownictwa
mieszkaniowego, przemysłowego i innych. Obiekty te zlokalizowano na glebach nieprzydatnych dla
produkcji roślinnej.
2.5. Wody powierzchniowe i wody podziemne
Głównym elementem hydrologicznym Puław jest Wisła. Jej dolina o kierunku południkowym
osiąga pod Puławami szerokość 1,5 km. Długość Wisły w granicach opisywanego obszaru miejskiego
wynosi około 10 km. Głębokość rzeki waha się w granicach 6 m. Absolutne maksimum zanotowano
w Puławach w sierpniu 1813 r., które wynosiło 8,48 m. W okresach posuch stan wód spada do około
1,5 m. Minimum absolutne w dniu 14 stycznia 1933r. wynosiło 1,36 m. Rzędne zwierciadła wody
10
średniej rocznej przy wodowskazie wynosi 116,5 m n.p.m. Średni roczny przepływ Wisły wynosi 700
m3/s, przy prędkości 1,07 m/s.
Północna i północno – wschodnią cześć obszaru miejskiego odwadnia prawy dopływ Wisły –
rzeka Kurówka. Długość jej przepływu przez miejski obszar wynosi około 7 km, szerokość 2 – 3 m ,
głębokość w graniach 0,5 – 1,5 m. Stan wody w Kurówce zależy w dużej mierze od stanu zwierciadła
Wisły.
Wzdłuż prawej krawędzi doliny Wisły rozciąga się jej długa odnoga tzw. „Łacha”, która urokliwie
wkomponowała się w Puławski Park. Łacha wiślana, czyli jej dawne starorzecze zaczyna się
w pobliżu cmentarza włostowickiego i ciągnie się mijając znajdującą się na wzniesieniu Świątynię
Sybilli oraz Pałac Czartoryskich, podążając w kierunku Wisły.
Gmina Miasto Puławy zlokalizowana jest w granicach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych
Niecka Lubelska GZWP nr 406 o zatwierdzonych zasobach dyspozycyjnych wynoszących
ok. 1 052,70 tys. m3/d. Zbiornik należy do typu szczelinowo - porowego. Wiek GZWP nr 406 datuje
się na górną kredę, wody ujmowane są przeważnie z głębokości 85 m. W obrębie głównych
zbiorników wód podziemnych wydzielone zostały, tzw. jednolite części wód podziemnych (JCWPd).
Zgodnie z fragmentem Mapy hydrogeologicznej Polski opracowanej przez Państwowy Instytut
Geologiczny, Miasto Puławy znajduje się w IX lubelsko-podlaskim regionie hydrogeologicznym
w północno-zachodnim obrębie Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) nr 106. Strefa aktywnej
wymiany wód w utworach kredy górnej występuje na głębokości 100 - 150 m p.p.t. Strop kredy dolnej
występuje na głębokości 550 – 1 000 m.
Ze względu na komunalne ujęcie wody oraz brak odpowiedniej izolacji zbiornik GZPW nr 406
w południowej części Puław został zaliczony do obszarów szczególnej ochrony.
Na terenie gminy Miasto Puławy wody podziemne występują na różnych głębokościach,
w zależności od położenia morfologicznego. Najbardziej eksploatowanymi poziomami wodonośnymi
są: kredowy i czwartorzędowy, poziom trzeciorzędowy nie ma znaczenia jako poziom użytkowy.
Największe ujęcia wody podziemnej znajdują się w obrębie terenów miasta. Potencjalne zasoby wód
podziemnych zlewni rejonu Puławy wynoszą ok. 45mln m3/r.
Maksymalna zatwierdzona w pozwoleniach wodno - prawnych lub zintegrowanych wydajność
eksploatacyjna ujęć wody zlokalizowanych na obszarze miasta przedstawia się następująco (dane
z 2000 r.):
- ujęcie komunalne „Włostowice” - 10,5 mln m3/rok,
- ujęcie Zakładów Azotowych „Puławy” S.A. - 10,9 mln m3/rok,
- ujęcie BIOWET Sp. z o. o. – 2,16 mln m3/rok,
- ujęcie Instytut Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach IUNG – 0,35 mln m3/rok.
11
2.6. Szata roślinna
Roślinność środowiska miejskiego spełnia wielorakie funkcje. Łagodzi mikroklimat, tworząc
osłonę przed dokuczliwym wiatrem w chłodnych miesiącach roku lub dając upragnione zacienienie
w upalne dni lata. Bierze udział w obiegu wody między ziemią a atmosferą, co powoduje łagodzenie
nadmiernej suchości powietrza i obniżenie zbyt wysokich temperatur. Zieleń posiada również
zdolność oczyszczania powietrza atmosferycznego na drodze mechanicznego i biologicznego
filtrowania oraz zatrzymywania zanieczyszczeń powietrza.
Pod względem geobotanicznym rejon Puław znajduje się w IV Krainie Wyżyn Środkowopolskich
i 8 dzielnicy Wyżyny Zachodniolubelskiej. Lasy puławskie tworzą bory mieszane (dębowo – sosnowe)
na obszarze położonym na południe od rzeki Kurówki oraz świeże bory sosnowe na północ od tej
rzeki. Wzdłuż Kurówki ciągnie się pas grądów i olszyn. Z gatunków drzew powszechna jest sosna
zwyczajna, a z krzewów jałowiec. Występują ponadto: dąb bezszypułkowy i szypułkowy, brzoza
brodawkowata, kruszyna, osika, jarzębina, berberys zwyczajny oraz sporadycznie inne gatunki.
W południowo – wschodniej części obszaru miejskiego występują dwie enklawy lasów sosnowych.
Południowo – wschodnie rubieże miasta zajęte są przez grądy wąwozów parchackich z dębem,
grabem, leszczyną i lipą. Na obszarze między parkiem a Wisłą znajduje się rezerwat ścisły, mający na
celu ochronę rzadkiego w Polsce łęgu wiązowego. Lasek na Kępie ma powierzchnię 4,71 ha. Rosną
tu: wiąż pospolity, białodrzew, jesion wyniosły, olcha szara, grab, topola czarna, klon zwyczajny
i czeremcha. Drugą osobliwością florystyczną miasta jest Park Puławski, o którym wzmianki
pochodzą z drugiej połowy XVII w. Drzewostan parku stanowią: dekoracyjna lipa drobnolistna, wiąz,
topola biała, dąb szypułkowy, jawor, klon zwyczajny, jesion i buk. Z drzew iglastych spotkać można
świerk, modrzew pospolity i sosnę pospolitą. Z drzew sprowadzonych spoza kraju wymienić należy:
kasztanowiec zwyczajny i żółty, robinia biała, tulipanowiec amerykański, katalpa, sosna wejmutka,
tuja, leszczyna drzewiasta, miłorząb japoński, dąb czerwony, sumak, orzech czarny i szary, choina
kanadyjska, daglezja zielona i bożodrzew.
Place i tereny otaczające skupiska bloków mieszkalnych posiadają dużo zieleni drzewiastej,
a w szczególności krzewiastej: berberys japoński, głóg jednoszyjkowy, forsycja pośrednia, jałowiec
chiński, różne odmiany róży i inne. Dlatego też Puławy w pełni zasługują na miano miasta pełnego
zieleni i kwiatów.
2.7. Obszary chronione
Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity - Dz. U. z 2013
r., poz. 627 z późniejszymi zmianami) formami ochrony przyrody są: parki narodowe, rezerwaty
przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki
przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo – krajobrazowe oraz
ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
12
Wyjątkowe wartości przyrodnicze i krajobrazowe gminy Miasto Puławy objęte są różnymi
formami ochrony przyrody i krajobrazu. Występują tu:
Obszary objęte projektem Natura 2000:
1. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Puławy - PLH 060055,
2. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Przełom Wisły w Małopolsce - PLH 060045,
3. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Płaskowyż Nałęczowski - PLH 060015,
Obszary objęte parkiem krajobrazowym:
1. Kazimierski Park Krajobrazowy,
Obszary objęte rezerwatami przyrody:
1. Łęg na Kępie
Położenie gminy na tle obszarów chronionych przedstawia Rysunek 3.
Rysunek 3. Położenie gminy Miasto Puławy na tle przyrodniczych obszarów chronionych (źródło:
http://geoserwis.gdos.gov.pl)
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Puławy – PLH 060055
Specjalny Obszar Ochronny Siedlisk „Puławy” PLH 060055 chroni kolonię rozrodczą nocka
dużego wraz z jego terenem żerowiskowym. Kolonia nocków dużych zajmuje strych budynku,
w którym znajduje się Dom Dziecka. Zgodnie z kryteriami wyboru schronień nietoperzy do ochrony
13
w ramach polskiej części sieci Natura 2000, obiekt uzyskał 17 punktów, co daje podstawy do włączenia
go do sieci Natura 2000. Jest to największa kolonia nocka w woj. lubelskim. Do najpoważniejszych
zagrożeń dla nietoperzy należą: uszczelnianie wlotów do kryjówek, remonty i przebudowa schronień,
szczególnie w okresie ich rozrodu, wykorzystanie toksycznych środków ochrony drewna i nadmierne
udostępnianie turystyczne kryjówek.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Przełom Wisły w Małopolsce – PLH 060045
W granicach administracyjnych miasta Puławy znajduje się również fragment obszaru PLH
060045 Przełom Wisły w Małopolsce. Obszar obejmuje przełomowy odcinek doliny Wisły, od ujścia
Sanny powyżej Annopola do miasta Puławy. Dolina Wisły posiada dużą wartość przyrodniczą,
ponieważ jest jedną z niewielu dużych rzek w Europie, które zachowały się w stanie względnie
naturalnym. W dolinie Wisły występują liczne starorzecza, łachy i zastoiska, piaszczyste wyspy oraz
namuliska. Tereny te porastają rozległe zarośla wierzbowe oraz gdzieniegdzie płaty łęgów
nadrzecznych. Część koryta rzeki jest obwałowana, a obszar międzywala zajęty jest przez zarośla
wierzbowe i łąki. W górnym biegu rzeki występują strome, wapienne i lessowe skarpy wznoszące się
nawet do 90 m ponad doliną Wisły. Na stokach tych występują cenne murawami kserotermicznymi.
Na terenie ostoi stwierdzono 11 rodzajów siedlisk cennych z europejskiego punktu widzenia, które
zajmują w sumie 24% powierzchni ostoi. Największą powierzchnię zajmują użytkowane ekstensywnie
łąki (11%) oraz lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe (4%). Obszar ten obejmuje fragment
ostoi ptaków wodno - błotnych o randze europejskiej, ważnej zarówno dla gatunków lęgowych, jak
i migrujących. Spośród cennych gatunków ptaków występują tu: czapla biała i czapla nadobna, bocian
czarny, bielik, kulon, mewa czarnogłowa oraz rybitwa wielkodzioba. Ostoja jest również siedliskiem
żółwia błotnego oraz kilku cennych dla przyrody europejskiej gatunków ryb m.in. kozy, różanki
i piskorza. Dolina Wisły uważana jest za korytarz ekologiczny rangi europejskiej, który umożliwia
przemieszczanie się wielu gatunków zwierząt i roślin. Zagrożenie dla walorów przyrodniczych tego
obszaru stanowią przede wszystkim zanieczyszczenie wód Wisły, zarastanie muraw kserotermicznych
przez drzewa i krzewy oraz projekt regulacji rzeki Wisły. Niebezpieczne dla przyrody ostoi może być
również zabudowanie zboczy doliny w rejonie Kazimierz Dolny - Janowiec.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Płaskowyż Nałęczowski – PLH 060055
Specjalny obszar ochronny PLH 060015 Płaskowyż Nałęczowski w 60% pokryty jest lasem,
pozostałe tereny, szczególnie obszary wierzchowinowe, użytkowane są rolniczo. Ostoja obejmuje
jeden z najsilniej urzeźbionych rejonów w Europie. Średnio występuje tu 10 km lessowych wąwozów
na kilometr kwadratowy terenu. W ostoi znajdują się także groty w Bochotnicy. Powstały one
w wyniku eksploatacji wapienia i stanowią unikalne stanowisko geologiczne i są cenną pamiątką
kulturową. Groty znajdują się na 70-cio metrowym zboczu doliny rzeki Bystrej, która wchodzi
14
w skład tzw. krainy pstrąga i lipienia. W jej dolinie znajdują się stawy rybne i wilgotne ekstensywnie
użytkowane łąki. Zbocza i dna wąwozów porasta grąd lipowo-grabowy, a lokalnie również świetlista
dąbrowa. Groty są jedną z 20 największych zimowych ostoi nietoperzy w Polsce. Spotyka się tu
14 gatunków tych ssaków, z czego 4 znajdują się w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Prócz nich
stwierdzono tu obecność 6 siedlisk z załącznika I i 9 innych gatunków (prócz 4 wymienionych
wcześniej nietoperzy) zwierząt znajdujących się w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, a także 2
chronione gatunki roślin naczyniowych.
Kazimierski Park Krajobrazowy
Kazimierski Park Krajobrazowy utworzony został w 1979 r. i jest najstarszym parkiem
krajobrazowym w województwie lubelskim. Walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe
Kazimierza, Nałęczowa i Puław znane i doceniane były od lat. Utworzenie parku krajobrazowego
stało się ukoronowaniem wieloletnich starań naukowców i krajoznawców. Niezwykle interesująca jest
budowa geologiczna parku. Jego skalne podłoże powstało w istniejącym tu u schyłku okresu
kredowego morzu. Szkielety żyjących w nim organizmów opadły na dno i utworzyły skały wapienne
o różnej twardości. Ślady licznych gatunków zwierząt zamieszkujących dawne morze kredowe
znajdujemy do dziś we wszystkich niemal kamieniołomach na terenie parku. Na obecny krajobraz
parku miały również wpływ zlodowacenia a przede wszystkim przyniesione przez wiatr wielkie ilości
pyłu lessowego, który miejscami tworzy ponad 30 metrowej grubości czapę w której po zakończeniu
epoki lodowcowej rozpoczęły się trwające do dziś procesy erozyjne. Wyjątkowo podatne na
rozmywanie wyniosłości lessowe rozczłonkowane zostały przez niezliczoną ilość wąwozów. Ze
względu na dosyć duże urozmaicenie terenu w Kazimierskim Parku Krajobrazowym występuje
zróżnicowana
roślinność:
wodna,
szuwarowa,
torfowiskowa,
łąkowa,
leśna,
murawowa
i synantropijna. Główne walory florystyczne parku związane są z ciepłolubną roślinnością wapiennych
oraz lessowych zboczy w dolinie Wisły i Bystrej, wchodzących w skład muraw kserotermicznych.
Możemy tutaj spotkać wiele rzadkich i chronionych roślin m.in.: wisienkę karłowatą, wiciokrzew
przewiercień, powojnik pnący, ligustr pospolity, wawrzynek wilczełyko, aster gawędka, obuwik
pospolity, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, ostnica włosowata, goryczka krzyżowa,
wężymord stepowy, len złocisty, oman wąskolistny, kosaciec bezlistny. Murawy kserotermiczne to
doskonałe siedlisko dla wielu owadów. Motyl – modraszek orion oraz dwa gatunki pluskwiaków to
stwierdzone tutaj endemity żyjące jedynie w okolicach Kazimierza. Z kolei dzika dolina Wisły,
a przede wszystkim piaszczyste łachy i wyspy siedliska lęgowe dla ptaków. Dolina Wisły
charakteryzuje się bogatą awifauną, można zaobserwować tutaj m.in.: rybitwę rzeczną i białoczelną,
sieweczkę rzeczną i obrożną, mewę siwą, śmieszkę, czarnogłową i białogłową, ostrygojad.
W Kazimierskim Parku Krajobrazowym bardzo ważne są także unikalne walory kulturowe.
Centrum parku zajmuje miasteczko Kazimierz Dolny, uznane w całości wraz z otaczającym
15
krajobrazem za zespół zabytkowy o randze międzynarodowej i uznany rozporządzeniem Prezydenta
RP za Pomnik Historii. Najcenniejsze z kazimierskich zabytków to wspaniale wyeksponowane
w krajobrazie ruiny zamku Kazimierza Wielkiego, kościół farny z XVI w., zespół klasztorny OO
Franciszkanów Reformatów z II poł. XVII w., renesansowe kamienice Celejów i Przybyłów, oraz
grupa spichlerzy z XVI - XVII w. Poza Kazimierzem na uwagę zasługują: zamek Firlejów (XVI w.)
oraz zabytkowy układ urbanistyczny z czworobocznym rynkiem i kościołem w Janowcu, barokowo klasycystyczny (XVIII w.) kościół w Górze Puławskiej, późnobarokowy Pałac Małachowskich
w Nałęczowie, XVIII i XIX wieczny zespół budynków sanatoryjnych w Nałęczowie, zespoły
pałacowo - parkowe w Celejowie, Kęble, Czesławicach, zespoły dworkowo-parkowe w Wylągach,
Drzewcach, Karczmiskach i Antopolu, a także zabytki wiejskiego budownictwa drewnianego
w Męćmierzu i Rogowie oraz skansen w Janowcu.
W celu ochrony szczególnych walorów przyrodniczych, krajobrazowych, geologicznych
i florystycznych w Kazimierskim Parku Krajobrazowym zostały utworzone 3 rezerwaty: „Krowia
Wyspa”, „Skarpa Dobrska”, „Łęg na Kępie”.
Łęg na Kępie
Częściowy rezerwat przyrody „Łęg na Kępie” o powierzchni ponad 4,7 ha, położony między
Wisłą a Łachą Wiślaną ma na celu ochronę pozostałości lasu łęgowego w dolinie Wisły. Pojawiające
się tam zbiorowiska roślinne to łęg wiązowo-jesionowy i fragmenty łęgu wierzbowo-topolowego.
Rezerwat pod względem krajobrazowym stanowi integralną część zespołu parkowo-pałacowego
Czartoryskich.
W obrębie miasta poza obszarami chronionymi znajdują się tereny zieleni miejskiej, wśród
których można wymienić:
- Park Puławski o powierzchni 32 ha, wyróżniający się dużym zróżnicowaniem gatunkowym i ze
względu na swoje walory historyczne i kompozycyjne wpisany do rejestru zabytków pod numerem
A/150,
- tereny zieleni osiedlowej o łącznej powierzchni 135 ha, z roślinnością typową dla tego rodzaju
założeń, z dużym udziałem gatunków krzewiastych,
- zieleń przyuliczna o łącznej powierzchni 9,4 ha, zbudowana w większości z regularnych szpalerów
drzew w pasie trawników,
- zieleń cmentarzy, tworząca specyficzne zespoły roślinne o bogatym drzewostanie,
- ogrody działkowe skupione w sześciu kompleksach o łącznej powierzchni 50 ha.
Spośród form ochrony zlokalizowanych na terenie gminy można wyróżnić pomniki przyrody,
które stanowi aktualnie 26 drzew.
16
2.8. Powiązania przyrodnicze
Na terenie gminy Miasto Puławy znajdują się elementy sieci ekologicznej Natura 2000 - Specjalny
Obszar Ochrony Siedlisk „Puławy” PLH 060055, Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Płaskowyż
Nałęczowski PLH 060015, Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Przełom Wisły w Małopolsce PLH
060045. Dodatkowo w skład krajowego obszaru przyrody wchodzi znajdujący się w południowej
części miasta Kazimierski Park Krajobrazowy wraz z otuliną.
Integralnym elementem systemu przyrodniczego gminy Miasto Puławy jest korytarz ekologiczny
Wisły, który stanowi węzeł ekologiczny rangi międzynarodowej w sieci Econet-PL - Dolina
Środkowej Wisły (23M). Obszar węzłowy obejmuje dolinę Wisły oraz Kazimierski Park
Krajobrazowy wraz z otuliną.
Dolina Wisły pełni funkcję głównego korytarza ekologicznego Polski, mającego istotne znaczenie
dla swobodnej migracji roślin i zwierząt. Zbliżoną funkcję, jednak o znacznie mniejszym znaczeniu
pełni dolina rzeki Kurówki. Ponadto zadanie korytarzy spełniają wszystkie pasy zieleni, również
wzdłuż ciągu kolejowego, będące łącznikami pomiędzy siedliskami przyrodniczymi.
Korytarze ekologiczne odgrywają istotną rolę w utrzymaniu spójności środowiska przyrodniczego,
zarówno w ramach terenów sąsiednich gmin jak i całego kraju. Projekt zmiany planu miejscowego
musi przedstawiać założenia, które nie wpłyną negatywnie na sieć połączeń obszarów przyrodniczych,
tym samym gwarantując ich prawidłowe funkcjonowanie.
3. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zmiany planu
miejscowego
Niepodjęcie działań związanych z realizacją zmiany planu miejscowego powodować będzie
pogorszenie się stanu i stopy życia mieszkańców. W przypadku braku realizacji ustaleń projektowanej
zmiany będzie kontynuowany dotychczasowy sposób zagospodarowania.
4. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia zmiany planu
miejscowego, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
Najistotniejszym problemem ochrony środowiska w mieście jest zrównoważone zarządzanie
przestrzenią, tak aby zostały zapewnione zarówno możliwości rozwoju gospodarczego wpływające na
odpowiednią jakość życia ludzi, jak i właściwa ochrona środowiska przyrodniczego.
Z punktu widzenia ochrony środowiska wytyczne do miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego powinny w podstawowym kierunku przeznaczenia terenów uwzględniać zieleń
urządzoną.
Projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka”
część B w Puławach wprowadzając zmiany związane z przedłużeniem istniejącej drogi dojazdowej
17
w celu umożliwienia zabudowy mieszkaniowej w tylnej części działki ewidencyjnej nr 952 (nie
objętej projektem zmiany planu) uwzględnia także odpowiednie zapisy dotyczące powierzchni
zabudowy i powierzchni biologicznie czynnej. Plan zakłada wykorzystanie i ochronę zieleni
istniejącej a ponadto zwiększy się udział roślinności komponowanej, co wzbogaci i urozmaici zieleń
istniejącą. Zmiana przedmiotowego planu uwzględnia również w swoich zapisach strefę ochronną
rzeki Kurówki poprzez określenie nieprzekraczalnej linii zabudowy od wskazanej strefy.
5. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia zmiany planu miejscowego, w jakich te cele i inne
problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu
5.1. Strategia Rozwoju Miasta Puławy na lata 2007 - 2015
Jednym z celów strategicznych Strategii Rozwoju Miasta Puławy na lata 2007-2015 jest „Rozwój
i dywersyfikacja lokalnej gospodarki”.
Celami pośrednimi są:
I. Rozwój przedsiębiorczości,
II. Pozyskiwanie inwestycji,
III. Rozwój turystki i rekreacji.
W ramach celu pośredniego „Pozyskiwanie inwestycji” założono przygotowanie terenów pod
kluczowe inwestycje przemysłowe, usługowe, rekreacyjno – sportowe i turystyczne. Budowa
północnej obwodnicy miasta przyczyniła się do zwiększenia atrakcyjności dla nowych inwestycji
w szczególności terenów położonych wzdłuż ulicy Dęblińskiej na północ i południe od obwodnicy
oraz tereny parku technologicznego przy Zakładach Azotowych Puławy S.A. W Strategii Rozwoju
wyznacza się nowe tereny rozwojowe w północnej części miasta do granic miasta, a także
wyznaczono nowe tereny inwestycyjne na wschód od linii kolejowej wzdłuż ul. Lubelskiej.
Kolejnym założeniem w ramach celu pośredniego „Pozyskiwanie inwestycji” jest „Wykorzystanie
potencjału terenów inwestycyjnych Puławskiego Parku Przemysłowego”, który zlokalizowany jest
w sąsiedztwie Zakładów Azotowych Puławy S.A., a także północnej obwodnicy miasta. Główne
zadanie, jakie postawiono w Strategii Rozwoju przed Puławskim Parkiem Przemysłowym, jest
stworzenie warunków do lokalizowania na tym terenie inwestycji – zarówno dokonywanych przez
lokalnych przedsiębiorców, jak i przez podmioty zewnętrzne.
5.2. Plan gospodarowania wodami w obszarze dorzecza Wisły
Cele środowiskowe dla części wód są oparte na wartościach granicznych poszczególnych
wskaźników fizyko-chemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych, określających stan
ekologiczny wód powierzchniowych oraz wskaźników chemicznych świadczących o stanie
chemicznym wody, odpowiadających warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu,
18
z uwzględnieniem kategorii wód, według rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu
jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP).
Cele
środowiskowe
dla
jednolitych
części
wód
powierzchniowych
zostały
ustalone
z uwzględnieniem aktualnego stanu JCWP w związku z wymaganym niepogarszania ich stanu. Dla
jednolitych części wód, będących obecnie w bardzo dobrym stanie ekologicznym, celem
środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu. Dla naturalnych części wód celem będzie osiągnięcie
co najmniej dobrego stanu ekologicznego natomiast dla silnie zmienionych i sztucznych części wód co najmniej dobrego potencjału ekologicznego. Dodatkowo, w obydwu przypadkach konieczne będzie
dodatkowo utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego.
Główne cele środowiskowe określone dla wód podziemnych to:
- zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych,
- zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych,
- zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych,
- wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego trendu
stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka.
Dopuszczona jest możliwość realizacji inwestycji powodujących zmiany w jednolitych częściach
wód jeżeli cele, którym służą stanowią nadrzędny interes społeczny lub korzyści dla środowiska
naturalnego i społeczeństwa.
5.3. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego
Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego celem wiodącym
w kierunku rozwoju ochrony środowiska jest utrzymanie wysokich walorów środowiska
przyrodniczego poprzez konsekwentną realizację ekologicznie zrównoważonego rozwoju.
Cele strategiczne to:
redukcja zanieczyszczeń środowiska;
ochrona ekosystemów;
racjonalna gospodarka wodna;
racjonalna gospodarka leśna;
racjonalna gospodarka surowcami mineralnymi.
Zadania programowe samorządu województwa:
1. ochrona struktury i funkcjonowania ekosystemów naturalnych i półnaturalnych oraz ich
krajobrazów kompleksowych;
2. ochrona walorów przestrzeni rolniczej i wypoczynkowej z podkreśleniem ich specyfiki regionalnej
i lokalnej;
3. ochrona zasobów wodnych i naturalnych ekosystemów wodnych, realizacja programu redukcji
zanieczyszczeń środowiska zwłaszcza poprawa czystości rzek;
19
4. realizacja programu gospodarki wodnej i rozwoju retencji;
5. rewaloryzacja i rozwój systemów terenów zielonych w miastach i w ich otoczeniu;
6. zminimalizowanie
oddziaływania
odpadów
na
środowisko
i
realizacja
programu
zagospodarowania odpadów.
5.4. Program Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego
na lata 2012 - 2015
z perspektywą do roku 2019
Celem strategicznym polityki ekologicznej województwa lubelskiego, podobnie jak polityki
ekologicznej państwa, jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego województwa (mieszkańców,
zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) oraz harmonizacja rozwoju gospodarczego
i społecznego z ochroną walorów środowiskowych. Cel ten będzie osiągany poprzez cele realizacyjne,
które wymieniono poniżej.
Zgodnie z przyjętą strukturą Programu zdefiniowano cele ekologiczne do 2019 roku oraz kierunki
działań w zakresie:
1. Kierunki działań systemowych, w tym:
udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska,
uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych,
aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym,
zarządzanie środowiskowe,
odpowiedzialność za szkody w środowisku.
2. Ochrona zasobów naturalnych, w tym:
ochrona przyrody,
ochrona i zrównoważony rozwój lasów,
racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi,
ochrona powierzchni ziemi,
gospodarowanie zasobami geologicznymi.
3. Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, w tym:
jakość powietrza atmosferycznego,
ochrona wód,
gospodarka odpadami,
oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych,
poważne awarie przemysłowe.
20
5.5. Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego Kraju 2030
Jednym z celów polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest: kształtowanie struktur
przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego
i walorów środowiskowych.
Kierunki działań:
zaspokajanie bieżących potrzeb rozwojowych społeczeństwa w drodze najmniejszych konfliktów
ekologicznych i społecznych,
zabezpieczenia możliwości dalszego rozwoju społeczno – gospodarczego w oparciu o zachowane
w dobrym stanie zasoby naturalne, kulturowe i lokalne walory środowiska,
zapewnienie racjonalnego powiązania rozwoju społeczno – gospodarczego z ochroną zasobów
wodnych i ich dostępnością,
zapewnienie
bezpieczeństwa
poprzez
podjęcie
działań
na
rzecz
ograniczenia
ryzyka
powodziowego oraz zagrożenia skutkami suszy,
zapewnienie ciągłości i możliwości rozwoju na wielu obszarach Polski przez skuteczną ochronę
złóż kopalin (w tym wód leczniczych, termalnych i solanek) przed nieracjonalną i nielegalną
eksploatacją.
5.6. Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka Ekologiczna Państwa oparta jest na zasadzie zrównoważonego rozwoju. Oznacza to
konieczność uwzględniania tej zasady we wszystkich dokumentach strategicznych oraz programach
przygotowywanych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.
Planowane działania w obszarze ochrony środowiska w Polsce wpisują się w priorytety w skali
Unii Europejskiej i w cele Wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego.
Zgodnie ze wspólnotową polityką ochrony środowiska do najważniejszych wyzwań należy zaliczyć:
– działania na rzecz zapewnienia realizacji zasady zrównoważonego rozwoju,
– przystosowanie do zmian klimatu,
– ochronę różnorodności biologicznej.
6. Ocena przewidywanego znaczącego oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie,
wtórne,
skumulowane,
krótkoterminowe,
średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na środowisko
W niniejszym rozdziale przeanalizowano wpływ zadań zaplanowanych w projekcie zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w szczególności zadań mogących
zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko, w myśl ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst
21
jednolity - Dz. U. z 2013 roku, poz. 1235 z późniejszymi zmianami). W Tabeli 1 przedstawiono
przewidywane oddziaływanie na poszczególne elementy środowiska.
Tabela 1. Przewidywane oddziaływanie na środowisko
Elementy środowiska
Przewidywalne oddziaływanie
Krótko
Średnio
Długo
terminowe
terminowe
terminowe
+
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
-
Wody
-
+
Powietrze
+
Powierzchnia
ziemi
Bezpośrednie
Pośrednie
Wtórne
Skumulowane
Stałe
Chwilowe
Różnorodność
biologiczna
+
-
-
+
+
+
Ludzie
+
-
-
+
+
-
Zwierzęta
+
-
-
+
+
-
Rośliny
-
-
-
+
+
-
-
+
-
-
+
+
-
-
-
+
-
-
+
+
-
+
-
-
-
-
-
+
+
-
Krajobraz
+
-
-
-
-
-
+
+
-
Klimat
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Zasoby
naturalne
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Zabytki
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Dobra
materialne
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+ + oddziaływania znaczące
+ oddziaływania nieznaczące
-
brak oddziaływania
6.1. Ocena oddziaływania na różnorodność biologiczną
Projektowany dojazd do terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej będący kontynuacją
już zaprojektowanej drogi dojazdowej, ze względu na niewielką powierzchnię obszarów opracowania,
skalę i intensywność zabudowy oraz wyposażenie w infrastrukturę techniczną nie będzie znacząco
oddziaływać na środowisko. W efekcie realizacji planu nastąpi utwardzenie powierzchni biologicznie
czynnej – niezależnie od flory i fauny nastąpi ubytek powierzchni biologicznie czynnej. Pojawienie się
trwałego zainwestowania będzie miało, co prawda, bezpośredni, długoterminowy i stały lub chwilowy
wpływ na poszczególne elementy środowiska, lecz nie należy zakładać, że mógłby on być negatywny.
(Tabela 1.)
22
6.2. Ocena oddziaływania na ludność
Nie przewiduje się pogorszenia stanu środowiska i warunków życia mieszkańców. W celu
złagodzenia uciążliwości akustycznych należy wprowadzić zieleń izolacyjną, jak również ograniczyć
wycinkę istniejących drzew i krzewów poza niezbędne potrzeby związane z realizacją zabudowy.
Nowe inwestycje nie przyczynią się do emisji pól elektromagnetycznych.
Zakres projektowanych zmian ma niewielki zakres przestrzenny, dlatego też wpływ na ludność
będzie bezpośredni, długoterminowy i stały, lecz nie należy zakładać, że będzie on negatywny.
(Tabela 1.)
6.3. Ocena oddziaływania na zwierzęta i rośliny
Zbiorowiska występujące na obszarach objętych opracowaniem są najmniej cenne pod względem
fitosocjologicznym i estetycznym. Wśród rozpatrywanej roślinności brak jest informacji
o zbiorowiskach rzadkich i cennych z punktu widzenia ich składu gatunkowego (brak gatunków
chronionych). Spotykane w tym rejonie gatunki zwierząt są charakterystyczne dla krajobrazu
rolniczego, a ich siedliska nie są szczególnie zagrożone oddziaływaniem człowieka. Należy
przypuszczać, że w obszarze zainwestowania pojawią się gatunki, które przystosowały się do
miejskich warunków bytowania. W czasie realizacji i eksploatacji, projektowane inwestycje nie będą
wywierały negatywnego wpływu z uwagi na brak cennych zbiorowisk roślinnych, będą to głównie
oddziaływania bezpośrednie, długoterminowe i stałe. Po zrealizowaniu inwestycji wskazane jest
uzupełnienie nasadzeń i zagospodarowanie terenu zielenią urządzoną. (Tabela 1.)
6.4. Ocena oddziaływania na wody podziemne i powierzchniowe
Teren objęty zmianą planu leży w bezpośredniej zlewni rzeki Wisły. Ustalone w obowiązującym
planie i utrzymane w projekcie zmiany planu warunki zaopatrzenia w wodę oraz warunki docelowego
odprowadzania ścieków i oczyszczania
ścieków gwarantują bezpieczeństwo ekologiczne.
Projektowane zmiany w palnie miejscowym nie będą generować zagrożeń ilościowych i jakościowych
dla wód podziemnych i powierzchniowych z uwagi na włączenia do istniejącej sieci miejskiej.
Projektowane zmiany będą miały pośredni, skumulowany, długotrwały i stały wpływ na
analizowany element środowiska. (Tabela 1.)
6.5. Ocena oddziaływania na powietrze
Realizacja ustaleń planu zagospodarowania omawianego terenu spowoduje zmiany jakości
powietrza atmosferycznego. Same zmiany planu, z uwagi na ich niewielki zasięg, nie będą miały
istotnego znaczenia na zmiany powietrza, mimo większej intensywności zabudowy, nieuniknioną
konsekwencją procesu urbanizacji. Zatem zmiany będą miały bezpośredni, skumulowany, długotrwały
i stały wpływ na powietrze atmosferyczne. (Tabela 1.)
23
6.6. Ocena oddziaływania na powierzchnię ziemi
Realizacja ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka
Profecka” część B w Puławach może przyczynić się do zmiany ukształtowania terenu oraz wpłynąć na
stopień zanieczyszczenia gleb. Budowa nowych obiektów wiąże się ze zmianą ukształtowania terenu,
już na etapie prac budowlanych oraz ze zwiększeniem powierzchni utwardzonej. Wykonywanie
wykopów pod fundamenty, wyrównanie terenów, przemieszczanie dużych ilości ziemi oraz
umieszczanie konstrukcji budowlanych w gruncie spowoduje nieodwracalne przekształcenia
w powierzchni ziemi. Przeprowadzenie prac budowlanych może skutkować zmianą profilu glebowego
i właściwości filtracyjnych.
Rozwój sieci dróg lokalnych będzie wiązał się z presją na litosferę, poprzez wyrównanie terenów,
budowę nasypów i rowów odwadniających. Zachodzące na tym etapie oddziaływania na powierzchnię
ziemi będą miały charakter stały.
Na etapie eksploatacji powstałych obiektów oraz dróg mogą pojawić się oddziaływania
długoterminowe, bezpośrednie - wpływ nieprawidłowej gospodarki wodno - ściekowej oraz możliwe
zanieczyszczenie gleb. Odpowiednie postępowanie w zakresie gospodarki ściekowej i odpadowej
zniweluje zagrożenia dla gleb i powierzchni ziemi pochodzące z tych źródeł. (Tabela 1.)
6.7. Ocena oddziaływania na krajobraz
Wprowadzone zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ze względu na
swoja skalę nie wpłyną w sposób znaczący na przekształcenia krajobrazu. Będą to głównie
bezpośrednie, długoterminowe i stałe, raczej pozytywne oddziaływania. (Tabela 1.)
6.8. Ocena oddziaływania na klimat
Należy przypuszczać, że zagęszczenie zabudowy przyczyni się do nieznaczenie modyfikacji
warunków mikroklimatycznych w rejonie oddziaływania projektu zmiany miejscowego planu.
(Tabela 1.)
6.9. Ocena oddziaływania na zasoby naturalne
Brak wpływu ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla
„Wólka Profecka” część B w Puławach na zasoby naturalne. (Tabela 1.)
6.10.
Ocena oddziaływania na zabytki
Ustalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka”
część B w Puławach nie naruszają obowiązujących przepisów o ochronie zabytków – na terenie
objętym zmianą nie występują obiekty objęte ochroną konserwatorską. (Tabela 1.)
24
6.11.
Ocena oddziaływania na dobra materialne
Brak wpływu ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla
„Wólka Profecka” część B w Puławach na dobra materialne. (Tabela 1.)
7. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy
Prognozę oddziaływania na środowisko opracowano w ramach sporządzania projektu zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka” część B w Puławach.
Przedmiotowy dokument przygotowano w odniesieniu do ustaleń zaproponowanych w projekcie
zmiany planu miejscowego, w oparciu o dostępne powiązane opracowania i dokumenty oraz na
podstawie wizji terenowej.
Prognozowanie skutków wpływu zmian ustaleń planu na środowisko przyrodnicze jest trudne,
z uwagi na rozległy horyzont czasowy realizacji ustaleń planu, jak i występowanie w tym obszarze
wielu zmiennych tendencji rozwojowych. Sytuację komplikują wartości niewymierne, takie jak
krajobraz czy walory estetyczne, wynikające z mody i trendów w budownictwie. Ważny jest również
postęp technologiczny, zarówno w przemyśle materiałów budowalnych jak i urządzeniach służących
ochronie środowiska. Na tempo realizacji ustaleń planu, a tym samym i rozwoju przestrzennego
miasta , decydujący wpływ ma potencjał ekonomiczny mieszkańców jak i samorządu. Prognozowanie
skutków ustaleń planu na środowisko jest również utrudnione z powodu braku jednoznacznych metod
analitycznych, określających wpływ poszczególnych funkcji na stan środowiska.
Biorąc powyższe pod uwagę, dla oceny wpływu ustaleń planu na środowisko przyrodnicze
posłużono się metodą analogii funkcji. Z metody tej wynika możliwość określenia wpływu ustaleń
planu na środowisko dla funkcji pokrewnych o zbliżonym charakterze, bez względu na to, w jakim
okresie będą realizowane. Funkcję czasu uważa się za czynnik sprzyjający innowacjom
technologicznym w zakresie urządzeń służących ochronie środowiska.
Z metodologicznego punktu widzenia ważnym elementem oceny skutków wpływu ustaleń planu
na środowisko przyrodnicze jest charakter, trwałość, odwracalność, zasięg przestrzenny, a także
zjawisko kumulowania się wpływów. Oceniając charakter ustaleń, analizowano czy są one pożądane
i wówczas stanowią szansę na poprawę stanu środowiska, czas niepożądane i wówczas oceniono je
jako zagrożenia. Oceniając trwałość wprowadzonych ustaleń, brano pod uwagę czas występowania
skutków: długotrwałe czy okresowe. Natomiast odwracalność skutków wynika z trwałości
zainwestowania. Wszystkie formy zainwestowania kubaturowego i układ komunikacyjny wywołują
praktycznie skutki nieodwracalne, powodujące bezpośrednio ubytek powierzchni biologicznie czynnej
i pośrednio wpływają na pozostałe elementy środowiska przyrodniczego w zależności od charakteru
inwestycji. Natomiast zasięg przestrzenny analizowano pod kątem wpływu o charakterze lokalnym lub
regionalnym.
25
8. Propozycje przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu dokumentu
oraz częstotliwości jej przeprowadzenia
Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(tekst jednolity - Dz. U. z 2015 r., poz. 199) analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy
dokonuje Prezydent Miasta Puławy w celu oceny aktualności planu miejscowego. Wyniki analizy
przekazuje radzie po uzyskaniu opinii gminnej komisji urbanistyczno – architektonicznej, co najmniej
raz w czasie kadencji rady.
9. Informacje o transgranicznym oddziaływaniu na środowisko
Transgraniczne oddziaływanie na środowisko przedsięwzięć ujętych w zmianie miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka” część B w Puławach nie jest
możliwe tak ze względu na wielkość oddziaływania na środowisko jak i odległość do granic państwa.
Nie jest możliwe również oddziaływanie transgraniczne ze względu na gospodarkę wodnościekową
ani gospodarkę odpadami.
10. Wykorzystane materiały
1.Ślusarczyk E., Środowisko przyrodnicze Puław i jego zmiany antropogeniczne, Krajowa Agencja
Wydawnicza, Lublin, 1987 rok,
2. WIOŚ, Raport o stanie środowiska dla województwa lubelskiego za 2013 rok,
3. Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Miasto Puławy,
4. Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla województwa
lubelskiego 2011,
5. Strategia Rozwoju Miasta Puławy na lata 2007 – 2015,
6. Raport o stanie Strategii Rozwoju miasta Puławy 2004 – 2014 za okres 2004 – 2006,
7. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miasto Puławy,
8. Plan gospodarowania wodami w obszarze dorzecza Wisły
9. Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego Kraju 2030,
10. Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016,
11. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego,
12. Program Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do
roku 2019,
13. Prognoza Oddziaływania na Środowisko Strategii Rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego
Miasta Puławy na lata 2014-2020,
14. Stan zieleni miejskiej 2013. Gmina Miasto Puławy; Izabela Giedrojć.
15. Strona internetowa: http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/
26
16. Strona internetowa: http://geoserwis.gdos.gov.pl
11. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym
Podstawą prawną dla sporządzenia Prognozy oddziaływania na środowisko projektu zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Wólka Profecka” część B w Puławach
jest art. 46 ust. 1 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia
3 października 2008 r. (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 roku, poz. 1235 z późniejszymi zmianami).
Celem Prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań na środowisko skutków wykonania
zmiany planu miejscowego i stwierdzenie czy realizacja proponowanych zadań sprzyjać będzie
ochronie środowiska i zrównoważonemu rozwojowi.
Analiza celów i priorytetów wyznaczonych w projekcie zmiany planu miejscowego wykazała, że
są one zgodne z:
- Strategią Rozwoju Miasta Puławy na lata 2007-2015,
- Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły,
- Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego,
- Programem Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do
roku 2019,
- Koncepcją Zagospodarowania Przestrzennego Kraju 2030,
- Polityką Ekologiczną Państwa na lata 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016.
W projekcie zmiany planu miejscowego określone zostały następujące kategorie przeznaczenia
terenów: MN – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna oraz KD - tereny dróg publicznych – drogi
dojazdowe.
W Prognozie przeanalizowano możliwy wpływ wskazanych do realizacji w projekcie zmiany
planu miejscowego celu na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze,
powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem
zależności oddziaływania między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te
elementy.
Ocenę realizacji poszczególnych kierunków zagospodarowania dokonano przede wszystkim pod
kątem oddziaływania na środowisko na etapie eksploatacji zakładając, że uciążliwości występujące
na etapie budowy będą miały charakter przejściowy.
Przeprowadzona ocena oddziaływania pozwala na stwierdzenie, że wdrożenie zapisów zmiany
planu miejscowego, z uwzględnieniem zaleceń i rozwiązań, wynikających z prognozy oddziaływania
umożliwi wprowadzenie zmian z zachowaniem ładu przestrzennego i przełoży się na harmonijny
rozwój gminy Miasto Puławy.
27