04_03_10_ustawa ubezp upraw _zaloz

ZałoŜenia
do projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw
rolnych i zwierząt gospodarskich
Warszawa, luty 2010 r. Ministerstwo
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
I. Uzasadnienie celowości zmian ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych I zwierząt
gospodarskich
Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
(Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z 2006 r. Nr 120, poz. 825 i Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 49,
poz. 328, z 2008 r. Nr 145, poz. 918 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97) weszła w Ŝycie z dniem 9
września 2005 r. W ustawie tej określono zasady:
1) stosowania dopłat do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia od ryzyka
wystąpienia skutków zdarzeń losowych w rolnictwie,
2) zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia upraw od określonego
ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych w rolnictwie,
3) udzielania dotacji celowej na pokrycie części odszkodowań z tytułu szkód
spowodowanych przez suszę.
Na podstawie art. 3 ustawy, ze środków budŜetu państwa są udzielane dopłaty do składek z
tytułu zawarcia umów ubezpieczenia:
1) upraw zbóŜ, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych,
drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin
strączkowych od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan,
powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne
skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne,
2) bydła,
koni,
owiec,
kóz,
drobiu
lub
świń
od
ryzyka
wystąpienia
szkód
spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie
się ziemi, lawinę oraz w wyniku uboju z konieczności.
Przepisy
ustawy
przewidują
moŜliwość
ubezpieczania
upraw
rolnych
i
zwierząt
gospodarskich od wszystkich określonych w ustawie ryzyk lub wybranych przez producenta
rolnego, np. występujących najczęściej na danym obszarze.
Umowy ubezpieczenia są zawierane z producentami rolnymi na okres do 12 miesięcy.
Za producenta rolnego, zgodnie z definicją określoną w art. 2 pkt 2 ustawy o
ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, uwaŜa się osobę fizyczną, osobę
prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, w której
posiadaniu lub współposiadaniu jest gospodarstwo rolne, będącą małym lub średnim
przedsiębiorcą w rozumieniu załącznika ! do rozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 z
dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do
pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE L 10 z 13.01.2001,
str. 33, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t. 2, str. 141).
Stosowanie dopłat do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia upraw i zwierząt
gospodarskich odbywa się na podstawie umów zawartych przez ministra właściwego do
spraw rolnictwa z zakładami ubezpieczeń.
Zgodnie z art. 5 ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich:
1) dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych wynoszą 50% ale mniej niŜ 40%
składki, jeŜeli określone przez zakłady ubezpieczeń stawki taryfowe ubezpieczenia upraw
rolnych nie przekraczają przy ubezpieczeniu upraw:
a) zbóŜ, kukurydzy, rzepaku jarego, rzepiku, ziemniaków lub buraków cukrowych -3,5%
sumy ubezpieczenia upraw;
b) rzepaku ozimego, warzyw gruntowych, chmielu, tytoniu, drzew i krzewów owocowych,
truskawek lub roślin strączkowych - 5% sumy ubezpieczenia;
Zakłady ubezpieczeń mogą jednak określić stawki taryfowe ubezpieczenia wyŜsze niŜ
wyŜej wymienione. W przypadku gdy stawki taryfowe ubezpieczenia upraw rolnych
określonych w ustawie są wyŜsze niŜ 3,5% lub 5%, ale nie przekraczają 6% sumy
ubezpieczenia, dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia przysługują według stawek
taryfowych ubezpieczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio 3,5% lub 5%
sumy ubezpieczenia.
2) dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia zwierząt gospodarskich wynoszą 50% ale nie
mniej niŜ 40% składki, jeŜeli określone przez zakłady ubezpieczeń stawki taryfowe
ubezpieczenia zwierząt gospodarskich nie przekraczają 0,5% sumy ubezpieczenia.
Dopłaty do składek stanowią część naleŜnych zakładom ubezpieczeń składek z
tytułu
zawarcia umów ubezpieczenia. Dopłaty są wypłacane zakładowi ubezpieczeń za dany
kwartał, w terminie do 30 dnia miesiąca następującego po tym kwartale, na podstawie
wniosku złoŜonego przez zakład ubezpieczeń, w terminie do 20 dnia tego miesiąca.
Wniosek zakładu ubezpieczeń zawiera informacje o:
1) wysokości składek z tytułu ubezpieczenia, z podziałem na składki z tytułu
ubezpieczenia upraw i składki z tytułu ubezpieczenia zwierząt:
a) naleŜnych zakładowi ubezpieczeń,
b) wpłaconych przez producentów rolnych;
2) wysokości dopłat, z podziałem na dopłaty do składek z tytułu zawarcia umów
ubezpieczenia upraw i na dopłaty do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia
zwierząt;
3) liczbie zawartych umów ubezpieczenia;
4) wartości ubezpieczenia upraw oraz wartości ubezpieczenia zwierząt.
Za ostatni kwartał roku dopłaty są wypłacane zakładowi ubezpieczeń w terminie do dnia 31
grudnia, na podstawie wniosku złoŜonego przez zakład ubezpieczeń w terminie do dnia 15
grudnia.
Ustawa o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich wprowadziła równieŜ
obowiązek zawarcia umów obowiązkowego ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni
upraw przez rolnika w rozumieniu art. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z
dnia 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia
bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy
wsparcia dla rolników oraz zmieniającego rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr
1452/2001, (WE) nr 1453/2001, (WE) nr 1454/2001, (WE) nr 1868/94, (WE) nr 1251/1999,
(WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71 i (WE) nr 2529/2001 (Dz. Urz.
UE L 270 z 21.10.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.
3, t. 40, str. 269, z późn. zm.), który uzyskał płatności bezpośrednie do gruntów rolnych w
rozumieniu przepisów o płatnościach do gruntów rolnych i oddzielnej płatności cukrowej.
Rolnik ma zatem obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia z wybranym zakładem
ubezpieczeń, który zawarł z ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowę w sprawie
dopłat, albo innym wykonującym działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczenia
upraw zbóŜ, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i
krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych,
od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych
przez powódź, grad, suszę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne.
Rolnik, który nie spełni obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego,
tj. ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw, obowiązany będzie do wniesienia
opłaty za niespełnienie tego obowiązku. Wysokość opłaty obowiązującej w kaŜdym roku
kalendarzowym, stanowić będzie równowartość w złotych 2 euro od 1 ha, ustaloną przy
zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski według tabeli
kursów nr 1 w roku kontroli. Opłata za niespełnienie tego obowiązku będzie wnoszona na
rzecz gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę rolnika.
PowyŜsze sankcje nie będą jednak stosowane wobec rolników w przypadku gdy rolnik nie
zawrze umowy ubezpieczenia obowiązkowego z powodu pisemnej odmowy przez co
najmniej dwa zakłady ubezpieczeń, które zawarły z ministrem właściwym do spraw
rolnictwa umowy w sprawie dopłat, w szczególności z powodu zaoferowania ubezpieczenia
w stawkach taryfowych przekraczających 6% sumy ubezpieczenia.
Obowiązek ubezpieczenia upraw rolnych jest konieczny w związku z unijnym obowiązkiem
posiadania polis ubezpieczenia 50% upraw rolnych przez rolników, którzy od 2010 r. będą
ubiegać się o inne formy wsparcia z budŜetu krajowego w przypadku wystąpienia klęsk.
Ponadto zgodnie z art. 10a ustawy o ubezpieczeniu upraw rolnych i zwierząt
gospodarskich, zakładom ubezpieczeń, które zawarły z ministrem właściwym do spraw
rolnictwa umowy w sprawie dopłat oraz innym zakładom ubezpieczeń, które zawarły umowy
ubezpieczenia obowiązkowego upraw, przysługuje dotacja celowa z budŜetu państwa na
pokrycie części odszkodowań wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód
spowodowanych przez suszę. Dotacja celowa na pokrycie części odszkodowań
wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód spowodowanych przez suszę przysługuje
w wysokości 60% róŜnicy pomiędzy łączną kwotą odszkodowań wypłaconych w danym
roku kalendarzowym z tytułu szkód spowodowanych przez suszę, a kwotą stanowiącą 90%
sumy składek uiszczonych w danym roku kalendarzowym z tytułu zawarcia umów
ubezpieczenia upraw zbóŜ, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw
gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub
roślin strączkowych oraz umów ubezpieczenia obowiązkowego tych upraw od ryzyka
wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę, łącznie z dopłatami do tych składek
wypłaconymi zakładowi ubezpieczeń w danym roku kalendarzowym.
W 2009 r. producenci rolni złoŜyli ponad 1.395 tys. wniosków o płatności bezpośrednie,
natomiast powierzchnia upraw zadeklarowana we wnioskach
0 przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych w kampanii 2009 r.
pomniejszona o powierzchnię zgłoszoną do płatności zwierzęcych (tj. powierzchnię trwałych
uŜytków zielonych i powierzchnię upraw traw przeznaczonych na paszę uprawianych na
gruntach ornych wynosi ok. 11,8 min ha).
W 2009 r. zakłady ubezpieczeń zawarły z producentami rolnymi łącznie 144.328 umów,
obejmujących ochroną ubezpieczeniową 2.808.104 ha upraw, co stanowi 23,8%
powierzchni upraw rolnych zgłoszonych we wnioskach o płatności bezpośrednie.
Przedstawione załoŜenia zmian w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych
1 zwierząt gospodarskich stanowią kontynuację prac zgodnie z ustaleniami Rady Ministrów,
która wskazała na konieczność przygotowania nowych propozycji rozwiązań, mających na
celu zwiększenie liczby zawartych umów ubezpieczenia, a takŜe objęcie ochroną
ubezpieczeniową większej powierzchni upraw.
Zaproponowane w załoŜeniach zmiany w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i
zwierząt gospodarskich mają na celu usprawnienie systemu ubezpieczeń upraw rolnych i
zwierząt gospodarskich, a takŜe zachęcenie zakładów ubezpieczeń do zawierania z
producentami rolnymi umów ubezpieczenia upraw rolnych od ryzyka wystąpienia szkód
spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się
ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne, co powinno
wpłynąć na zwiększenie dostępności producentów rolnych do ochrony ubezpieczeniowej
upraw rolnych od ww. ryzyk i odszkodowań w związku z wystąpieniem strat w uprawach
rolnych spowodowanych przez te zjawiska.
Proponowane zmiany dotyczą:
1) dostosowania przepisów ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt
gospodarskich do przepisów unijnych, tj.
a) rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego
niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art.
87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych), (Dz.
Urz. UE L 214 z 9.08.2008 r.),
b) rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r.
ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla
rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy
wsparcia dla rolników, zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1290/2005, (WE)
nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr
1782/2003 (Dz. Urz. UE L 30 z 31.01.2009 r.);
2) ustalenia jednolitej stawki dopłat z budŜetu państwa do składek płaconych przez
producentów rolnych z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich;
3) zmiany sposobu ustalania dotacji na częściowe dofinansowanie odszkodowań
wypłaconych w danym roku kalendarzowym producentom rolnym z tytułu zawarcia
umów ubezpieczenia upraw rolnych od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez
suszę oraz propozycji objęcia częściową reasekuracją szkód spowodowanych przez
huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne
skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne;
4) zmiany terminu składania przez zakłady ubezpieczeń wniosków o dopłaty do składek za
ostatni kwartał roku oraz terminu przekazania zakładom ubezpieczeń dopłat za ten
okres.
Określony w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
program pomocy został notyfikowany w Komisji Europejskiej. Po uzyskaniu akceptacji
Komisji został uruchomiony. Zgodnie z notyfikowanym w Komisji Europejskiej programem
pomocy, maksymalna intensywność pomocy zarówno dla ubezpieczenia upraw rolnych, jak
i zwierząt gospodarskich, została ustalona w wysokości 50 % w przypadku powszechnego
systemu ubezpieczeń od zjawisk klimatycznych. Zaproponowane zmiany w ustawie nie
wprowadzają zmian w odniesieniu do warunków udzielania pomocy notyfikowanych przez
Komisję Europejską i są zgodne z Wytycznymi Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w
sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013 (Dz. Urz. UE C 319 z 27.12.2006 r., str. 1).
Zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006
r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i
średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów
rolnych (Dz. Urz. UE L 358 z 16.12.2006 r., str. 87) maksymalna intensywność pomocy nie
moŜe przekroczyć 50% w przypadku ubezpieczenia ogólnego od ryzyka związanego z
niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi. Natomiast intensywność tej pomocy moŜe zostać
zwiększona do 80% jedynie, jeŜeli ubezpieczenie obejmuje wyłącznie straty spowodowane
niekorzystnymi
zjawiskami klimatycznymi,
które mogą być
porównane
do klęsk
Ŝywiołowych. Po przyjęciu przez Radę Ministrów projektu ustawy zmieniającej ustawę o
ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, Komisji Europejskiej zostaną
przesłane informacje dotyczące zaproponowanych zmian w notyfikowanym programie
pomocowym Nr 296/2008 „Dopłaty do składek z tytułu ubezpieczeń upraw rolnych i
zwierząt gospodarskich" wraz z projektem tej ustawy.
Zmiana ustawy oddziaływać będzie na osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki
organizacyjne
nieposiadające
osobowości
prawnej,
w
których
posiadaniu
lub
współposiadaniu jest gospodarstwo rolne oraz zakłady ubezpieczeń, które zawrą z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowy w sprawie dopłat do składek z tytułu
zawarcia umów ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.
W ustawie budŜetowej na 2010 r. na ubezpieczenie upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
została zaplanowana kwota 300 min zł w ramach rezerwy celowej w części 83, dziale 758,
rozdziale 75818, poz. 36. W ramach ww. kwoty na dopłaty do składek ubezpieczeń
przewiduje się przeznaczenie w 2010 r. kwoty 210 min zł. Zgodnie z przepisami ustawy o
ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, minister właściwy do spraw
rolnictwa zawiera z zakładami ubezpieczeń, które przedstawią ofertę z warunkami
ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich umowy w sprawie dopłat,
określające limity dopłat do składek ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na
dany rok. Po zawarciu przez ministra właściwego do spraw rolnictwa umów z zakładami
ubezpieczeń, minister właściwy do spraw rolnictwa występuje do ministra właściwego do
spraw finansów publicznych o dokonanie przeniesienia środków na dopłaty do ubezpieczeń
upraw rolnych i zwierząt gospodarskich do części 32 - Rolnictwo.
II.
Propozycje
zmian
ustawy o
ubezpieczeniach
upraw
rolnych
i
zwierząt
gospodarskich
1. Zmiana dostosowująca do przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z
dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze
wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w
sprawie wyłączeń blokowych), (Dz. Urz. UE L 214 z 9.08.2008 r., str. 3).
W ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w definicji
producenta rolnego zastosowano odwołanie do załącznika I do rozporządzenia Komisji
(WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu
WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE
L 10 z 13.01.2001). W załączniku tym określona została definicja małych i średnich
przedsiębiorstw. Rozporządzenie to zostało uchylone przez rozporządzenie Komisji (WE)
Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze
wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie
wyłączeń blokowych), (Dz. Urz. UE L 214 z 9.08.2008 r., str. 3). W załączniku I do tego
rozporządzenia określona została definicja małych i średnich przedsiębiorstw. A zatem
proponuje się w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
wprowadzenie zmiany w art. 2 pkt 2, polegającej na zastąpieniu odwołania do załącznika I
do rozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie
zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i
średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE L 10 z 13.01.2001) odwołaniem do załącznika I do
rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre
rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu WE
w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE L
214 z 9.08.2008 r., str. 3).
2. Zmiany dotyczące ustalenia jednolitej stawki dopłat do składek z tytułu
zawarcia umów ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.
Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw
rolnych i zwierząt gospodarskich dopłaty do składek z tytułu zawarcia przez producenta
rolnego z zakładem ubezpieczeń umowy ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt
gospodarskich wynoszą do 50% ale nie mniej niŜ 40% składki.
Zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1857/2006 z dnia 15 grudnia
2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla
małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem
produktów rolnych (Dz. Urz. UE L 358 z 16.12.2006 r., str. 3) maksymalna intensywność
pomocy nie moŜe przekroczyć 50 % w przypadku ubezpieczenia ogólnego od ryzyka
związanego z niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi.
W art. 5 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
proponuje się wprowadzenie zmiany polegającej na ustaleniu jednolitej 50% stawki dopłat z
budŜetu państwa do składek płaconych przez producentów rolnych z tytułu ubezpieczenia
upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. W związku z ustaleniem jednolitej stawki dopłat do
składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na
poziomie 50 %, nie zachodzi potrzeba utrzymania upowaŜnienia dla Rady Ministrów do
określania corocznie, w terminie do dnia 30 listopada, w drodze rozporządzenia, wysokości
dopłat na rok następny. Zatem proponuje się uchylenie ust. 4 w art. 5 przedmiotowej
ustawy.
3. Zmiana terminu składania wniosków o dopłaty do składek z tytułu zawarcia
umów ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
oraz wypłacania dopłat zakładowi ubezpieczeń
W art. 7 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
proponuje się wprowadzenie zmiany terminu składania przez zakłady ubezpieczeń
wniosków o dopłaty do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia za ostatni kwartał
danego roku, tj. z dnia 15 grudnia na dzień 15 stycznia następnego roku oraz zmiany
terminu przekazania zakładom ubezpieczeń dopłat za ten okres z dnia 31 grudnia na dzień
31 stycznia następnego roku. Pozwoli to na wyeliminowanie składania przez zakłady
ubezpieczeń korekt wniosków lub dodatkowych wniosków w styczniu następnego roku, z
uwagi na nie uwzględnienie wpływających do zakładów ubezpieczeń wniosków o zawarcie
umów ubezpieczenia po dniu 15 grudnia roku poprzedniego.
4. Zmiany dotyczące ustalania kwot dotacji i rozliczania dotacji na pokrycie części
odszkodowań wypłaconych producentom rolnym w danym roku kalendarzowym z
tytułu szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad,
piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania oraz
przymrozki wiosenne w uprawach rolnych.
W celu zachęcenia zakładów ubezpieczeń do zawierania z producentami rolnymi
umów ubezpieczenia upraw od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan,
powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki
przezimowania oraz przymrozki wiosenne, proponuje się wprowadzenie zmian w art. 10a
ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich,
zgodnie z którymi w przypadku gdy kwota odszkodowań wypłaconych w danym roku
kalendarzowym z tytułu szkód spowodowanych przez:
1) suszę na podstawie umów ubezpieczenia upraw, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1
ustawy, oraz umów ubezpieczenia obowiązkowego tych upraw:
a) nie przekracza kwoty stanowiącej 180 % sumy składek uiszczonych w danym roku
kalendarzowym z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia upraw, o których mowa w art.
3 ust. 1 pkt 1 ustawy, oraz umów ubezpieczenia obowiązkowego tych upraw od
ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę, łącznie z dopłatami do tych
składek wypłaconymi zakładowi ubezpieczeń w danym roku kalendarzowym, dotacja
będzie przysługiwała w wysokości 60% róŜnicy między łączną kwotą tych
odszkodowań a kwotą stanowiącą 90% sumy tych składek,
b) przekracza kwotę stanowiącą 180 % sumy składek uiszczonych w danym roku
kalendarzowym z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia upraw, o których mowa w art.
3 ust. 1 pkt 1 ustawy, oraz umów ubezpieczenia obowiązkowego tych upraw, od
ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę, łącznie z dopłatami do tych
składek wypłaconymi zakładowi ubezpieczeń w danym roku kalendarzowym, dotacja
będzie przysługiwała w wysokości 75% róŜnicy między łączną kwotą tych
odszkodowań a kwotą stanowiącą 180% sumy tych składek;
2) huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne
skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne na podstawie umów ubezpieczenia
upraw, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy, oraz umów ubezpieczenia
obowiązkowego tych upraw przekracza 90% sumy składek uiszczonych w danym roku
kalendarzowym z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia upraw oraz umów ubezpieczenia
obowiązkowego tych upraw, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez
huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne
skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne, łącznie z dopłatami do tych składek
wypłaconymi zakładowi ubezpieczeń w danym roku kalendarzowym, dotacja będzie •
przysługiwała w wysokości 50% róŜnicy między łączną kwotą tych odszkodowań a kwotą
stanowiącą 90% sumy tych składek. W przypadku kwoty odszkodowań stanowiącej do
90% sumy zebranych składek nie będzie wypłacana zakładom ubezpieczeń dotacja
celowa.
Ze względu na zaproponowane zmiany w art. 10a ustawy niezbędne jest
wprowadzenie równieŜ zmian w art. 10b ust. 3 pkt 7 i ust. 3b mających na celu ich
dostosowanie do treści zmienianych przepisów.
Ponadto w związku z zaproponowanymi zmianami w art. 10a ustawy dotyczącymi
sposobu ustalania dotacji na pokrycie części odszkodowań wypłaconych producentom
rolnym z tytułu szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad,
piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne
oraz suszę, niezbędne jest wprowadzenie równieŜ zmian w art. 10b dotyczących:
1) terminów składania przez zakład ubezpieczeń wniosków o przyznanie dotacji; Proponuje
się, aby wnioski te były składane przez zakład ubezpieczeń w terminach:
a) do dnia 30 kwietnia danego roku kalendarzowego - za okres od dnia 1 stycznia do
dnia 30 marca danego roku;
b) do ostatniego dnia maja, czerwca, lipca, sierpnia, września, października, listopada i
grudnia danego roku kalendarzowego - za poprzedni miesiąc danego roku;
c) do dnia 31 stycznia danego roku kalendarzowego - za grudzień poprzedniego roku.
2) zakresu informacji zawartych we wniosku składanym przez zakład ubezpieczeń o
przyznanie dotacji.
Proponuje się, aby informacje te były podawane odrębnie w odniesieniu do
odszkodowań wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód spowodowanych przez
suszę i odrębnie z tytułu szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz
nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne skutki przezimowania oraz
przymrozki wiosenne.
Niezbędne jest równieŜ wskazanie, iŜ zakład ubezpieczeń jest obowiązany rozliczyć
otrzymaną dotację oraz złoŜyć ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa sprawozdanie
rzeczowo-finansowe z realizacji wypłat odszkodowań producentom rolnym, przy czym w
rozliczeniu dotacji oraz sprawozdaniu rzeczowo-finansowym odrębnie powinny zostać
wykazane dane w zakresie wypłat odszkodowań z tytułu szkód spowodowanych przez
suszę i z tytułu szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad,
piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki
wiosenne.
Mając na uwadze zapewnienie prawidłowego rozliczania dotacji otrzymanej przez zakłady
ubezpieczeń, proponuje się w art. 10b ust. 5 ustawy wprowadzić zmianę upowaŜnienia,
polegającą na upowaŜnieniu ministra właściwego do spraw rolnictwa do określenia, w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych oraz ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, sposobu rozliczania dotacji, w tym wzoru
dokumentu, na którym zakłady ubezpieczeń będą dokonywać jej rozliczenia oraz trybu
składania i wzoru sprawozdania rzeczowo-finansowego. Zmiana ta zapewni prawidłowe
rozliczenie przyznanej zakładom ubezpieczeń dotacji oraz ujednolici stosowane dokumenty
w tym zakresie.
5. Zmiany dostosowujące do przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009
W związku z wejściem w Ŝycie rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19
stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego
dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy
wsparcia dla rolników, zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1290/2005, (WE) nr
247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz.
Urz. UE L 30 z 31.01.2009 r., str. 16) zawierającego definicję rolnika, proponuje się
dostosowanie przepisów ustawy, poprzez zmianę odesłania do przepisów tego
rozporządzenia.
Ponadto w art. 10c ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt
gospodarskich proponuje się wprowadzenie zmiany w ust. 8 przez usunięcie odesłania do
art. 5 ust. 2c, z uwagi na to, iŜ pisemna odmowa zakładu ubezpieczeń powinna być
uwzględniona niezaleŜnie od przyczyny tej odmowy.
6. Przepisy wprowadzające i przejściowe
Proponuje się, aby proponowane zmiany ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i
zwierząt gospodarskich weszły w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Wprowadzenie
proponowanych
zmian
w
ustawie
powoduje
konieczność
wprowadzenia przepisów dostosowujących oraz przejściowych.
Biorąc pod uwagę, iŜ maksymalne sumy ubezpieczenia dla poszczególnych upraw
rolnych i zwierząt gospodarskich są określane na dany rok do dnia 30 listopada w roku
poprzednim i mają zastosowanie w przypadku umów ubezpieczenia zawieranych przez
producentów rolnych do końca roku, na który zostały określone, proponuje się
wprowadzenie przepisu przejściowego stanowiącego, Ŝe do umów ubezpieczenia upraw
rolnych i zwierząt gospodarskich stosuje się maksymalne sumy ubezpieczenia określone na
2010 r. w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2e ustawy.
Obliczanie wysokości dotacji oraz jej przekazywanie dla zakładów ubezpieczeń
będzie odbywać się juŜ na nowych zasadach określonych w projekcie ustawy. Zatem
zachodzi potrzeba ustanowienia przepisów przejściowych w zakresie przyznawania
zakładom ubezpieczeń dotacji celowej przeznaczonej na pokrycie części odszkodowań
wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód spowodowanych przez suszę, huragan,
powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne skutki
przezimowania oraz przymrozki wiosenne. Zakładając, iŜ zmiana ustawy wejdzie w Ŝycie
przed dniem 31 lipca 2010 r., proponuje się, aby pierwszy wniosek w 2010 r. o przyznanie
dotacji celowej na pokrycie części odszkodowań wypłaconych producentom rolnym z tytułu
szkód spowodowanych przez suszę za okres od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 30 czerwca
2010 r. został złoŜony do dnia 31 lipca 2010 r., natomiast pierwszy wniosek o przyznanie
dotacji celowej na pokrycie części odszkodowań wypłaconych producentom rolnym z tytułu
szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie
się ziemi, lawinę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne za okres od dnia
1 stycznia 2011 r. do dnia 30 kwietnia 2011 r. został złoŜony do dnia 30 marca 2011 r.
W związku z tym, Ŝe regulacja w zakresie przyznawania dotacji celowej na pokrycie
części odszkodowań wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód spowodowanych
przez suszę juŜ funkcjonuje, a zmianie podlegać będzie jedynie sposób ustalania jej
wysokości, w ustawie budŜetowej na 2010 r. zostały zabezpieczone środki na ten cel i
moŜliwe będzie przyznanie jej zakładom ubezpieczeń w bieŜącym roku. Natomiast z uwagi
na to, Ŝe proponowana regulacja dotycząca przyznawania dotacji celowej na pokrycie
części odszkodowań wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód spowodowanych
przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne
skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne jest nowym rozwiązaniem i w ustawie
budŜetowej na rok 2010 nie przewidziano środków na ten cel, proponuje się, aby dotacje na
ten cel były przyznawane po zaplanowaniu środków w ustawie budŜetowej na rok 2011.
W związku z proponowaną zmianą upowaŜnienia zawartego w art. 10b ust. 5 ustawy
proponuje się zachowanie w mocy przepisów wydanych na podstawie tego przepisu, w celu
zapewnienia prawidłowego i terminowego rozliczania przez
zakłady ubezpieczeń
otrzymanej w 2010 r. dotacji.
III. Ocena przewidywanych skutków społeczno-gospodarczych regulacji
dokonania stosowanie do przedmiotu i zasięgu oddziaływania projektowanej ustawy
(OSR)
1. Podmioty, na które oddziałuje projekt ustawy
Proponowane
rozwiązania
dotyczą
osób
fizycznych,
osób
prawnych,
jednostek
organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, w których posiadaniu lub
współposiadaniu jest gospodarstwo rolne oraz zakładów ubezpieczeń, które zawrą z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowy w sprawie dopłat do składek z tytułu
zawarcia umów ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.
2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji społecznych
Proponowane rozwiązania będą przedmiotem konsultacji społecznych, m.in. z Krajową
Radą Izb Rolniczych, Związkiem Zawodowym Rolników Rzeczpospolitej „SOLIDARNI",
Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych,
NiezaleŜnym
Samorządnym
Związkiem
Zawodowym
Rolników
Indywidualnych
„Solidarność", Związkiem Zawodowym Centrum Narodowe Młodych Rolników, Komisją
Krajową NSZZ „Solidarność", NSZZ „Solidarność 80", Ogólnopolskim Porozumieniem
Związków Zawodowych, Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych,
Federacją
BranŜowych
Związków
Producentów
Rolnych,
Federacją
Związków
Pracodawców-DzierŜawców i Właścicieli Rolnych, Związkiem Zawodowym Rolnictwa
„Samoobrona", Związkiem Zawodowym Rolników „Ojczyzna", Polską Izbą Ubezpieczeń,
Forum Związków Zawodowych, Konfederację Pracodawców Polskich, Polską Konfederacją
Pracodawców Prywatnych, BCC-Związek Pracodawców, Związkiem Sadowników RP,
Związkiem Sadowników Polskich, Towarzystwem Rozwoju Sadów Karłowych, Krajowym
Związkiem Grup Producentów Owoców i Warzyw, Polskim Związkiem Ogrodniczym oraz
Polską Izbą Ogrodniczą.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budŜet państwa i budŜety
jednostek samorządu terytorialnego
Wejście w Ŝycie projektowanych zmian w zasadach udzielania dopłat do odszkodowań
spowoduje roczne skutki dla budŜetu na poziomie 660 min zł z tytułu suszy i ok. 190 min zł
z tytułu pozostałych ryzyk.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Wejście w Ŝycie projektowanych rozwiązań umoŜliwi utrzymanie miejsc pracy w
poszkodowanych gospodarstwach rolnych, poniewaŜ środki pochodzące z odszkodowań
pozwolą na wznowienie produkcji rolnej.
16
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w Ŝycie projektowanych rozwiązań powinno przyczynić
konkurencyjności
gospodarstw
rolnych,
poprzez
ograniczenie
się do poprawy
ryzyka
utraty
przez
producentów rolnych przychodów z produkcji rolniczej na skutek wystąpienia niekorzystnych
zjawisk atmosferycznych. Wypłata producentom rolnym odszkodowań umoŜliwi zakup
środków do produkcji rolnej oraz spłatę zobowiązań, a takŜe na obniŜenie stawek taryfowych
ubezpieczeń od wskazanych w projekcie załoŜeń ryzyk.
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Wejście w Ŝycie projektowanych rozwiązań w wyniku poprawy konkurencyjności gospodarstw
rolnych, powinno równieŜ przyczynić się do rozwoju wszystkich regionów w kraju.
Aleks,