docZałącznik do uchwały Nr. ……………. Rady Gminy
download 
Reklamacja Transkrypt
Załącznik do uchwały Nr. ……………. Rady Gminy
Załącznik do uchwały Nr. ……………. Rady Gminy STRATEGIA ROZWOJU GMINY CHMIELNO NA LATA 2016-2022 (projekt) CHMIELNO 2015 1 SPIS TREŚCI 1. Uwarunkowania i funkcje Strategii oraz metodologia i organizacja prac nad jej aktualizacją ………………………………………………………………………. strona nr.3 2. Diagnoza sytuacji gospodarczej i społecznej Gminy Chmielno …………… strona nr. 8 2.1. Charakterystyka ogólna ……………………………………………………strona nr. 8 2.2. Demografia ………………………………………………………………….strona nr. 8 2.3. Infrastruktura oświatowo-edukacyjna ……………………………………..strona nr. 9 2.4. Rolnictwo …………………………………………………………………...strona nr. 10 2.5. System sieci drogowej i komunikacyjnej ………………………………...strona nr. 10 2.6. Gospodarka komunalna …………………………………………………...strona nr. 11 2.7. Walory przyrodnicze i kulturowe ………………………………………...strona nr. 12 2.8.1. Przyroda chroniona i jej zasoby ………………………………………..strona nr. 13 2.8.2. NATURA 2000 …………………………………………………………...strona nr. 13 2.8.3 Rezerwaty przyrody i kopaliny ………………………………………….strona nr. 15 2.8.4 Atrakcyjność turystyczna ………………………………………………..strona nr. 15 3. Analiza SWOT ……………………………………………………………….strona nr. 17 3.1. Wprowadzenie ……………………………………………………………..strona nr. 17 3.2. Analiza SWOT dla Gminy Chmielno …………………………………….strona nr. 17 3.3. Wnioski z analizy SWOT ………………………………………………….strona nr. 21 4. Cele rozwojowe Strategii …………………………………………………...strona nr. 23 4.1. Wprowadzenie ……………………………………………………………..strona nr. 23 4.2. Cel ogólny – Misja Strategii ……………………………………………....strona nr. 24 4.3. Cele strategiczne i operacyjne rozwoju Gminy Chmielno w latach 2016-2022 …………………………………………………………………………………….strona nr. 24 5. Wdrażanie Strategii …………………………………………………………strona nr. 33 5.1 Sposób wdrażania Strategii ………………………………………………..strona nr. 33 5.2 Podmioty zaangażowane w proces wdrażania Strategii …………………strona nr. 34 2 1.1 UWARUNKOWANIA I FUNKCJE STRATEGII ORAZ METODOLOGIA I ORGANIZACJA PRAC NAD JEJ AKTUALIZACJĄ Strategia Rozwoju Gminy Chmielno jest podstawowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Jest to dokument, którego celem jest wskazanie wizji oraz strategicznych kierunków rozwoju gminy. Strategia jest podstawowym instrumentem długofalowego zarządzania. Pozwala na zapewnienie ciągłości i trwałości w poczynaniach władz Gminy, przekładających się na spójne i konsekwentne podejmowanie decyzji i dokonywanie wyborów, w tym w zakresie wydatkowania środków finansowych i realizowania działań organizacyjnych. Strategia umożliwia również efektywne gospodarowanie własnymi zasobami, takimi jak: środowisko kulturowe i przyrodnicze, zasoby ludzkie, infrastruktura czy też środki finansowe. Planowanie działań samorządów w dłuższej perspektywie wynika z konieczności prawidłowej realizacji szeregu działań, dla których został powołany samorząd terytorialny. Na poziomie samorządu gminnego na system planowania składają się m.in. takie akty jak: strategia rozwoju gminy, strategia rozwiązywania problemów społecznych, wieloletni plan finansowy, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, program przeciwdziałania narkomanii, Program wspierania rodziny, program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, plan urządzeniowo-rolny, program rozwoju oświaty, projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, plany rozwoju poszczególnych wsi. Przedmiotem niniejszego opracowania jest aktualizacja Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Chmielno, która został opracowana w roku 2000. Cel jaki został ustanowiony w Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Chmielno w 2000 roku jest nadal aktualny: „CHMIELNO TO WSZECHSTRONNIE ROZWIJAJĄCA SIĘ GMINA KASZUBSKA, ZACHOWUJĄCA SWOJE WYJĄTKOWE WALORY PRZYRODNICZE, KRAJOBRAZOWE I KULTUROWE” Cel ten wymaga jednak twórczego przeformułowania, biorąc pod uwagę nowe uwarunkowania i wyzwania rozwojowe, wynikające zarówno ze zmian sytuacji społeczno-gospodarczej samej Gminy Chmielno, jak i przemian zachodzących w jej otoczeniu w ostatnich latach. 3 Strategia rozwoju gminy jest szansą na stworzenie długofalowej wizji rozwoju gminy oraz na koordynację i hierarchizację podejmowanych działań. Dokument taki pozwala we właściwy sposób i w odpowiedniej kolejności rozwiązywać problemy, a także przewidywać niektóre z nich, zanim się pojawią. Dzięki opracowaniu strategii jest szansa na zwiększenie wiarygodności gminy wobec partnerów zewnętrznych. Wreszcie Strategia daje ogromne możliwości promocji gminy. Warte podkreślenia jest również to, że planowanie strategiczne przyczyni się do przygotowania społeczności lokalnej do nadchodzących zmian. Przy tworzeniu strategii rozwoju należy zwracać uwagę na to, by poczynione inwestycje pozwalały na rozwiązanie problemu i poprawę efektywności podejmowanych działań. Nie powinny zaś one stawać się obciążeniami (np. wysokie koszty kredytów, nadmierne koszty eksploatacji, itp.), których dźwiganie przez następne lata ograniczałoby możliwości rozwojowe gminy. Tworzenie programu rozwoju jest procesem dynamicznym, ciągłym, a jego efekty wdrożeniowe zależą od konsekwencji i zaangażowania interesariuszy niezależnie od kolejnych kadencji organów gminy oraz od umiejętności i otwartości we wprowadzaniu konkretnych korekt w uchwalonych przez władze lokalne planach. Przy opracowywaniu niniejszego dokumentu przyjęto model ekspercko-partycypacyjny, polegający na możliwie szerokim udziale władz i społeczności lokalnej w pracach nad Strategią, przy jednoczesnym zaangażowaniu ekspertów zewnętrznych odpowiedzialnych m.in. za zorganizowanie i przeprowadzenie procesu konsultacji społecznych i przygotowanie ostatecznej wersji dokumentu. Nowe rozwiązania prawne, społeczne i finansowe pozwalają na nowe podejście do budowania Strategii Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016-2022. Definiując funkcje Strategii przyjęto, że stanowi ona porozumienie pomiędzy lokalną społecznością a organami samorządu gminy, którego przedmiotem są kierunki, w jakich powinna rozwijać się gmina. Proces budowania aktualnej Strategii oparty został na konsultacjach społecznych, w którym przedstawiciele lokalnych władz przedstawiają mieszkańcom gminy swoje zamierzenia. Nie chodzi tutaj wyłącznie o samo zakomunikowanie mieszkańcom Chmielna zamiarów organów gminy, ale również o weryfikację tych zamierzeń w oparciu o opinie mieszkańców i uwzględnienie tych opinii w dalszych działaniach. Celem konsultacji społecznych w postaci spotkań oraz opinii pisemnych i ankiet jest nawiązanie systematycznego dialogu pomiędzy mieszkańcami a samorządowymi organami przedstawicielskimi. Komunikacja zwrotna pozwala na uniknięcie wielu potencjalnych konfliktów i usprawnia proces decyzyjny. Przy poszukiwaniu optymalnego rozwiązania duże znaczenie może mieć wiedza mieszkańców o występujących problemach, a także o możliwych sposobach ich rozwiązania. Konsultacje 4 społeczne są bardzo aktualnym wyzwaniem dla demokracji i samorządności, tworzą podstawy dla rzeczywistej realizacji prawa społeczności lokalnej do decydowania o własnych sprawach. Głównym celem konsultacji jest podniesienie efektywności, transparentności (przejrzystości) procesów decyzyjnych oraz społecznego zaangażowania w realizację dużych projektów lub zmian w zakresie prawa i polityki. Konsultacje społeczne pełnią szereg ważnych funkcji społecznych, a zwłaszcza funkcję:· informacyjną, partycypacyjną, identyfikacyjną, kreatywną, edukacyjną i prewencyjną. Strategia Rozwoju Gminy Chmielno musi uwzględniać kluczowe uwarunkowania zewnętrzne. Duży wpływ na rozwój gminy ma fakt, że powiat kartuski i część jego gmin jest częścią Obszaru Metropolitalnego Trójmiasto, w ramach którego będzie miał zastosowanie nowy instrument koordynacji wydatkowania środków i realizacji przedsięwzięć rozwojowych w ramach Polityki Spójności UE, czyli tzw. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT). Obszar realizacji ZIT, zgodnie z RPO WP 2014-2020, obejmuje terytorium 30 gmin i jest tożsamy z zasięgiem Obszaru Metropolitalnego Trójmiasta (OMT), wskazanym w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego (PZP WP), jakkolwiek w uzasadnionych przypadkach obejmuje on również obszar sąsiadujących 23 gmin (w tym gmina Chmielno ), nazwany obszarem poszerzonej współpracy. OM rozumiany jest jako obszar miejski położony wokół miasta wojewódzkiego wraz z powiązanym z nim funkcjonalnie obszarem wiejskim. Innym istotnym czynnikiem wpływającym na gminę Chmielno jest Kaszubski Park Krajobrazowy, który został utworzony Uchwałą nr XIX/82/83 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 15 czerwca 1983 roku. Obejmuje centralny obszar etniczny Kaszub, położony na Pojezierzu Kaszubskim. Powierzchnia KPK wynosi 33 202 ha, z czego większość zajmują użytki rolne 16 712 ha (50,3%), następnie lasy 11 230 ha (33,8%) oraz wody 3 430 ha (10,3%). Teren parku znajduje się w granicach trzech powiatów (kartuskiego, kościerskiego, wejherowskiego) oraz ośmiu gmin, z których Kartuzy, Chmielno, Sierakowice i Stężyca stanowią większość powierzchni Parku. Pozostała część należy do Somonina i Linii oraz marginalnie do Kościerzyny i Nowej Karczmy. Prace nad Strategią trwały od czerwca do października 2015 roku i obejmowały następujące etapy: 1) przygotowanie diagnozy stanu wyjściowego, czyli opisu sytuacji społeczno-gospodarczej gminy wraz z elementami analizy strategicznej, 5 2) konsultacje społeczne, służące między innymi weryfikacji analizy strategicznej oraz wypracowaniu misji i wizji rozwoju Gminy, 3) identyfikację kluczowych zadań i projektów przyczyniających się do realizacji strategii, 4) przygotowanie ostatecznej wersji strategii oraz jej zatwierdzenie przez Radę Gminy. Osoby biorące udział w opracowaniu Strategii Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016-2022: Koordynator: Maciej Konkol Moderatorzy: i opieka merytoryczna: Tadeusz Podymiak, Dariusz Adamowicz, Marcin Kuper, Gabriela Jóskowska, Ewelina Lila oraz inni eksperci zewnętrzni. Redakcja dokumentu: Tadeusz Podymiak oraz eksperci zewnętrzni. Lista członków komisji roboczych 1) Zespół ds. rozwoju gospodarczego (zakres tematyczny: plan przestrzenny, obsługa w UG, pozyskiwanie inwestorów, pozyskiwanie środków unijnych i krajowych, nowe inwestycje gminne 1.Antonii Czaja 2. Janusz Elas 3. Zenon Formela 4. Mariusz Grzegowski 5. Henryk Kostuch 6. Piotr Krefta 7. Marcin Kuper 8. Marian Kwidziński 9. Sławomir Pek 10. Zygmunt Wenta 2) Zespół ds. rozwoju społecznego (zakres tematyczny: edukacja, służba zdrowia, organizacje pozarządowe, pomoc społeczna, seniorzy, współpraca z innymi samorządami) 1. Tomasz Balcerowicz 6 2. Ewa Gizela 3. Bożena Jancen 4. Gabriela Jóskowska 5. Anna Król 6. Marcin Kuper 7. Marian Kwidziński 8. Witold Maćków 9. Helena Płotka 3) Zespół ds. zasobów i ich ochrony (zakres tematyczny: dziedzictwo kulturalne, materialne, kulinarne, historyczne, krajobraz, woda, park krajobrazowy itp.) 1. Antonii Czaja 2. Maria Dradrach 3. Edyta Klasa 4. Stanisław Klimowicz 5. Aleksander Kostuch 6. Norbert Maczulis 6. Tadeusz Makowski 7. Brygida Michalewicz 9. Krystian Michalewicz 10. Witold Sieciechowski Pozostali uczestnicy procesu konsultacji: Lidia Grzesiuk, Karol Szabucki 7 2. Diagnoza sytuacji gospodarczej i społecznej Gminy Chmielno 2.1. Charakterystyka ogólna Gmina Chmielno jest typową gminą wiejską, położoną w Powiecie Kartuskim, 42 km od Gdańska i 45 km od Gdyni. O charakterze gminy decydują dwie sfery działalności gospodarczej – rolnictwo i turystyka. W gminie jest 627 podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON (powiat 11940). Duże znaczenie ma też aktywne pielęgnowanie tradycji kaszubskich. Gmina Chmielno graniczy z gminą miejsko – wiejską Kartuzy oraz z gminami wiejskimi: Somonino, Stężyca i Sierakowice. Wśród walorów gminy należy wymienić m.in. liczne jeziora oraz zróżnicowany krajobraz który obecnie podlega ochronie. Na terenie gminy znajduje się stosunkowo niewiele lasów. Geograficznie znajduje się w granicach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Łączna powierzchnia całej gminy wynosi 8 539 ha. ( 7.764ha) (78,61 km2, ) Największy udział w powierzchni mają użytki rolne, które liczą 4 889 ha, tj. 62,19% całej powierzchni. Są to głównie grunty orne, prawie wszystkie w klasach V - VI. Pozostałą część użytków rolnych zajmują użytki zielone tj. pastwiska i łąki. Trzecie, co do zajmowanej powierzchni są lasy i zadrzewienia liczące 1 124 ha, tj. 14, 30% całej powierzchni gminy. wody zajmują 1 154 ha co stanowi 14,68%25% całej powierzchni : jeziora, oczka wodne, rzeka Radunia i Łeba oraz grunty zurbanizowane i zabudowane stanowią 453 ha co stanowi 5,76%) powierzchni gminy. Tereny inne to 241ha co stanowi 3,07 % powierzchni gminy Gmina jest podzielona na 10 sołectw tj. Chmielno, Przewóz, Zawory, Cieszenie, Miechucino, Reskowo, Borzestowska Huta, Borzestowo, Garcz, Kożyczkowo. Źródło: Starostwo Powiatowe w Kartuzach, stan na styczeń 2014 r. 2.2. Demografia Gminę zamieszkuje 7540 osób (dane UG Chmielno na 31.08.2015r). Na przestrzeni paru lat, od 2004 roku (6 557 ) nastąpił wzrost liczby mieszkańców o 983 osoby. W gminie Chmielno mieszkają średnio 92 osoby/km2, W powiecie gęstość zaludnienia wynosi 110 osoby/km2 (GUS, 2013 r.). Liczba ludności w poszczególnych sołectwach: Chmielno: 1780 osób Przewóz: 452 osób Zawory: 440 osób 8 Cieszenie: 427 osób Miechucino: 1562 osób Reskowo: 379 osób Borzestowska Huta: 315 osób Borzestowo: 640 osób Garcz: 1003 osób Kożyczkowo: 522 osób Dane: Urząd Gminy Chmielno 2015 Struktura wieku mieszkańców obecnie wynosi: Ludność w wieku przed-produkcyjnym liczy 2186 osób, co stanowi ponad 28,99 % ogólnej liczby mieszkańców, Ludność w wieku produkcyjnym liczy 4 453 osób, co stanowi ponad 59,06% ogólnej liczby mieszkańców, Ludność w wieku po-produkcyjnym liczy 901 osób, co stanowi ponad 11,95 % ogólnej liczby mieszkańców, Źródło: GUS – Bank Danych Lokalnych (2014) 2.3. Infrastruktura oświatowo-edukacyjna Do najważniejszych zadań samorządów lokalnych należy dbanie o rozwój edukacji publicznej. W skład infrastruktury oświatowo-edukacyjnej w Gminie Chmielno wchodzi 7 placówek szkolnych: Szkoła Podstawowa w Chmielnie Szkoła Podstawowa Imienia Franciszka Tredera w Borzestowie, 83-335 Borzestowo 182 Zespół Szkół-Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Miechucinie, 83-334 Miechucino ul. Szkolna 1 Szkoła Podstawowa w Reskowie, 83-334 Reskowo 68 Szkoła Podstawowa w Kożyczkowie, Kożyczkowo 80, 83-333 Chmielno Zespół Szkół-Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Chmielnie ul. Bernarda Grzędzickiego 28, 83-333 Chmielno Ponadto ma terenie gminy funkcjonują 2 punkty przedszkolne: Przedszkole Samorządowe w Chmielnie ul. Piotra Bukowskiego 2a, 83-333 Chmielno 9 Przedszkole Niepubliczne Miś Uszatek w Miechucinie ul. Kartuska 29 2 oddziały przedszkolne przy szkołach w Miechucinie i Kożyczkowie Dzienny punkt opieki nad dzieckiem do lat 3 w Garczu ul. Słoneczna 18, 83-333 Chmielno Żłobek w Chmielnie ul. Gryfa Pomorskiego 33A, 83-333 Chmielno 2.4. Rolnictwo Podobnie jak i teren całego Powiatu, obszar gminy w przeważającej części pokryty jest glebami powstałymi z utworów polodowcowych (plejstoceńskich) – glin i piasków zwałowych oraz piasków akumulacji wodno-lodowcowej. Są to najczęściej gleby kwaśne i bardzo kwaśne, wymagające regularnego wapnowania. Dominującą klasą gleb jest klasa V i VI, mniej jest klas IV, a najmniej klasy III oraz sporadycznie występująca II klasa. Dodatkowo gleby są różnorodne na niewielkim terenie co powoduje, że na jednym polu mogą zdarzyć się fragmenty gleb klasy III i V, a nawet najsłabszej VI. W gminie Chmielno jest 472 gospodarstwa rolne w tym: 7 o obszarze od 1 ha do 1,99ha 49 o obszarze od 2 ha do 4,99 ha 201 o obszarze od 5 ha do 9,99 ha 97 o obszarze od10 ha do 14,99 ha 39 o obszarze od 15 ha do 19,99 ha 13 o obszarze od 20 ha do 49,99 ha Źródło: Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego ( 2013) 2.5. System sieci drogowej i komunikacyjnej Przez teren gminy przebiegają: - droga wojewódzka nr 211 pełniąca funkcje regionalne, - droga wojewódzka nr 228 o funkcjach regionalnych. Droga o przebiegu na obszarze gminy, -drogi powiatowe: nr 10246 Wygoda Łączyńska - Chmielonko - Chmielno, nr 10247 Garcz Chmielno - Ręboszewo, nr 10248 Przewóz - Chmielonko, nr 10244 Miechucino - Borzestowo - Wygoda Łączyńska - Borucino, nr 10245 Miechucino - Wygoda Łączyńska, nr 10221 Miechucino - Mirachowo. Drogi gminne – 42 odcinki dróg o łącznej długości 73,051 km., 10 Stan techniczny sieci drogowej na terenie gminy jest zróżnicowany. Podstawowy układ drogowy gminy obejmujący drogi wojewódzkie, powiatowe i częściowo gminne (z wyłączeniem niektórych fragmentów), posiada utwardzone nawierzchnie, w większości bitumiczne, w dobrym i średnim stanie technicznym. Drogi lokalne i dojazdowe to nie urządzone drogi gruntowe, niekiedy o nienormatywnych pasach drogowych. Jednak podstawowe problemy warunków technicznych i bezpieczeństwa ruchu drogowego, skoncentrowane są na głównych trasach drogowych, prowadzących intensywny, podlegający cyklicznym, typowym dla ruchu rekreacyjnego wahaniom obciążeń. Nabierają one szczególnego znaczenia, ze względu na ruch pieszy i rowerowy, wynikający z miejscowych powiązań oraz ruchu rekreacyjno-turystycznego. Brak ścieżek pieszo-rowerowych widać szczególnie w okresach letnich, gdy pasy drogowe są zajęte przez pieszych i rowerzystów. Problemy wyczerpywania się przepustowości obserwowane są na trasach dróg wojewódzkich, prowadzących ruch tranzytowy, a zwłaszcza na drodze nr 218 Kartuzy – Sierakowice. Biorąc pod uwagę specyficzny rodzaj obciążeń ruchowych typu rekreacyjnego oraz stosunkowo niewielką odległość od Aglomeracji Gdańskiej, obserwowane są w okresie szczytów weekendowych znaczne spiętrzenia ruchu. Zasadniczą rolę w obsłudze przewozów pasażerskich spełnia komunikacja autobusowa. Są to linie o charakterze lokalnym o węzłowych punktach w Kartuzach, Sierakowicach, Stężycy, Kościerzynie, oraz miejscowego znaczenia zapewniająca bezpośrednie powiązanie Chmielna z Kartuzami. Bardzo ważnym zadaniem stojącym przed władzami gminy jest organizacja transportu zbiorowego. Od stycznia 2017 roku jednostki samorządu terytorialnego muszą zorganizować komunikację na własnym terenie. Zgodnie z przepisami publicznym transportem zbiorowym są zarówno przewozy organizowane przez samorządy nie miejskie (przewozy gminne, powiatowe, wojewódzkie, międzywojewódzkie - art. 4., ust. 3, 7 i 10 ustawy PTZ), jak też funkcjonujące komercyjnie, ale w oparciu o wypłacane rekompensaty określone w art. 52 ustawy PTZ i dopłaty do udzielonych ulgi ustawowych określone w art. 56 ustawy. 2.6. Gospodarka komunalna Dnia 1 stycznia 2012 r. weszła w życie znowelizowana ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zasadniczą zmianą wprowadzoną przez ustawę było przekazanie własności nad odpadami komunalnymi samorządom gminnym, a wraz z nią nałożenie na gminy wielu nowych zadań i obowiązków. Od 2012 r. zadaniem gmin jest decyzyjność, odpowiedzialność i finansowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Zgodnie z 11 zapisami ww. ustawy na gminy został m.in. nałożony obowiązek objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, wprowadzenia systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, budowy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, prowadzenia działań gospodarowania informacyjnych odpadami i komunalnymi, edukacyjnych nadzorowania w zakresie prawidłowego funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie Gminy Chmielno i zagospodarowania tych odpadów określa Uchwała Nr XXIII/231/2013 Rady Gminy Chmielno z dnia 29 października 2013 r. w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów W 2013 r. w gminie Chmielno utworzony został Gminny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych znajdujący się przy oczyszczalni ścieków w Kożyczkowie w celu przyjmowania odpadów problemowych i ich okresowego magazynowania. 2.8. Walory przyrodnicze i kulturowe Prawie cała gmina Chmielno jest obszarem prawnie chronionym, bo niemal w całości leży w granicach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Jest ona niejako łącznikiem pomiędzy Lasami Mirachowskimi i lasami południowo-wschodniej części Parku. W gminie Chmielno kilka, choć niewielkich i rozproszonych Obszarów Cennych Przyrodniczo. Należą do nich wilgotne łąki, szuwary, torfowiska, fragmenty boru i brzeziny bagiennej, zarośla wierzbowe, płaty olsów i buczyny w okolicach miejscowości Rzym, Borzestowska Huta, Garcz i Chmielno oraz jezior: Nierzostowo, Raduńskie Dolne, Reskowskie, Białe i Rekowo. Gmina posiada pięć pomników przyrody w postaci starych drzew, wśród których na uwagę zasługują dwie 200 i 300-letnie lipy we wsi Przewóz. Ponadto w różnych częściach gminy jeszcze inne obszary wartościowe pod względem przyrodniczym, choć nie objęte statusem ochrony. Jeziora: Raduńskie Dolne wraz z Nierzostowem, Kłodnem, Białe i Rekowo oraz ich obrzeże szerokości 500 m określone zostały jako strefa ciszy. 12 2.8.1. Przyroda chroniona i jej zasoby Walory poza przyrodnicze, obok podstawowych dóbr turystycznych, jakim jest środowisko naturalne, odgrywają istotną rolę dla turystyki i rekreacji. Ustawa z dn. 16.04.2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627 ze zm.) przedstawia poszczególne formy ochrony przyrody, na które składają się formy wielkoobszarowe takie jak: Natura 2000, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu oraz formy indywidualnej ochrony takie jak pomniki przyrody i użytki ekologiczne. Przez teren województwa pomorskiego, w tym przez teren gminy Chmielno i Powiatu Kartuskiego, przebiegają korytarze ekologiczne. Charakteryzują się dużą różnorodnością gatunkową, krajobrazową i siedliskową. Są one także ważnymi ostojami dla gatunków rodzinnych i wędrownych, a zwłaszcza dla gatunków rzadkich i zagrożonych wyginięciem. Wszystkie korytarze ekologiczne należy uwzględniać w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, np. w opracowaniach ekofizjograficznych, MPZP, mając na uwadze ich specyfikę. Jako akty prawa miejscowego, gwarantują one określone, zgodne z wymogami ochrony środowiska i zasadami zrównoważonego rozwoju, zachowania korytarzy ekologicznych jako ciągłego systemu. 2.8.2. NATURA 2000 1) Obszar o znaczeniu dla Wspólnoty tzw. OZW – Staniszewskie Błoto (kod PLH220027, Gminy: Chmielno, Kartuzy) obejmuje fragment kompleksu Lasów Mirachowskich, otaczający torfowisko Staniszewskie Błota i jezioro Leśne Oczko. Torfowisko jest silnie odwodnione, ale pewne jego fragmenty zachowały jeszcze wysokie walory przyrodnicze. Dominującymi zbiorowiskami na torfowisku są: bór i brzezina bagienna. W otoczeniu torfowiska występują acydofilne dąbrowy. Na pozostałym terenie dominują kwaśne buczyny. Staniszewskie Błoto zabezpiecza jedną z największych w województwie pomorskim powierzchnię borów i brzezin bagiennych z bardzo obfitą populacją widłaka jałowcowatego. Znaczne walory przyrodnicze ma też dystroficzne jezioro Leśne Oczko, otoczone roślinnością torfowiskową o klasycznym układzie zonacyjnym. Wyróżniono tu 6 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, zajmujących ok. 90 % obszaru. Ostoja jest jednym z najdalej na południe wysuniętych stanowisk np. wrzośca bagiennego Erica tetralix, 13 tajęży jednostronnej Goodyera repens oraz rzadkich gatunków torfowców i porostów. Żyje tu bogata populacja skójki gruboskorupowej Unio crassus. Obserwowano tu też wydrę. 2) Obszar o znaczeniu dla Wspólnoty tzw. OZW – Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego (kod PLH220095, Gminy: Chmielno, Kartuzy, Somonino, Stężyca, Kościerzyna - pow. kościerski) położony jest w centralnej, najwyższej części Pojezierza Kaszubskiego. Najbardziej charakterystyczną cechą omawianego obszaru jest „łańcuch” jezior rynnowych. Są to jeziora: Kłodno, Małe Brodno, Wielkie Brodno, Ostrzyckie, Patulskie, Dąbrowskie, Lubowisko i Stężyckie oraz Bukrzyno Duże i Bukrzyno Małe. Szata roślinna obszaru jest silnie zróżnicowana - z wieloma rzadkimi zespołami roślinnymi oraz bogatą florą, w której obecne są liczne zagrożone gatunki. Najpowszechniejszymi zespołami leśnymi są: kwaśna buczyna niżowa Luzulo pilosae-Fagetum, żyzna buczyna niżowa Galio odorati-Fagetum; niekiedy towarzyszą im subatlantyckie grądy gwiazdnicowe Stellario holosteae-Carpinetum, acydofilne dąbrowy Fago-Quercetum - zajmując jednak zdecydowanie mniejsze powierzchnie. Miejscami występują drzewostany sosnowe prawdopodobnie na siedlisku śródlądowego boru świeżego Leucobryo-Pinetum. Najcenniejszym z zespołów leśnych, lecz zajmującym niewielką powierzchnię, jest kaszubska buczyna storczykowa ze związku Cephalanthero-Fagenion o prowizorycznej nazwie Fagus silvatica-Cypripedium calceolus. Najbardziej urozmaicona jest roślinność nieleśna w dnach układów dolinnych, w szczególności na przesmykach jezior rynnowych, w ujściach rzek do jezior, w zatoczkach jezior oraz w dolnych partiach stoków rynien. Roślinność zdominowana jest tu przez ugrupowania nieleśne: wodne, szuwarowe, ziołoroślowe, łąkowe, młaki i mechowiska. Ostoja obejmuje jedne z najcenniejszych przyrodniczo, silnie zróżnicowane siedliskowo obszary Pojezierza Kaszubskiego. Wyraża się to m in.: - występowaniem 19 typów siedlisk przyrodniczych wymienianych w zał. I Dyrektywy Siedliskowej (niektóre z nich są jednak małopowierzchniowe), - obecnością wyjątkowo szerokiego inwentarza zagrożonych i chronionych gatunków roślin i zwierząt, w tym wielu wyszczególnianych w zał. II Dyrektywy Siedliskowej oraz w Dyrektywie Ptasiej, - bogactwem gatunkowym i obecnością wielu zróżnicowanych zbiorowisk roślinnych leśnych i nieleśnych. 14 3) Obszar Specjalnej Ochrony Lasy Mirachowskie (kod PLB 220008, Gminy: Chmielno, Kartuzy, Sierakowice, Linia) obejmuje kompleks lasów leżących w centralnej części Pojezierza Kaszubskiego na Wysoczyźnie Mirachowskiej. Lasy te są największym zwartym kompleksem leśnym na Pojezierzu. W środkowej i południowej części ostoi lasów jest mało, gdyż zostały one wycięte, a grunty zajęte pod uprawy rolne. Ostoja obejmuje fragment centralnej, najwyższej części pojezierza morenowego. Jest to obszar wododziałowy pomiędzy dwoma dużymi rzekami przymorskimi, biorą tu początek Łupawa z Bukowiną. W północnej części przebiega równoleżnikowo głęboka rynna, w której układają się jeziora Lubygość i zespół jezior Potęgowskich. Jest tu też wiele małych jeziorek i oczek dystroficznych, otoczonych torfowiskami, z borami sosnowymi i brzezinami bagiennymi. Przeważają siedliska lasu mieszanego świeżego, boru mieszanego świeżego, boru mieszanego bagiennego i lasu świeżego. W drzewostanie dominuje sosna (58 % udziału), mniejszy udział świerka, buka i brzozy. Drzewostan jest stosunkowo młody, najstarsze płaty obejmują rezerwaty przyrody. Osadnictwo jest mocno rozwinięte na terenach nieleśnych. W ostoi stwierdzono występowanie co najmniej 19 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej (w tym 14 lęgowych). Ponadto 4 gatunki zamieszczone zostały na liście ptaków zagrożonych w Polskiej czerwonej księdze zwierząt. Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego na lata 2015 – 2018 z perspektywą na lata 2019 - 2022 2.8.3 Rezerwaty przyrody i kopaliny W gminie Chmielno nie istnieje żaden rezerwat przyrody , mimo że na terenie Powiatu znajduje się 14 rezerwatów przyrody, które oddziałują na sąsiednie gminy. Na terenie gminy nie występują żadne złoża kopalin, w całym powiecie kartuskim znajduje się 114 złóż kopalin Źródło: geoportal.pgi.gov.pl 2.8.3 Atrakcyjność turystyczna Gmina Chmielno, często zwana „Perełką Pomorza”, tak jak cały powiat kartuski bogata jest w lasy, jeziora, atrakcyjne tereny do wypoczynku oraz cenne zabytki przyrody i architektury. Na terenie gminy znajduje się 10 jezior przy których znajduje się 8 kąpielisk ogólnodostępnych. Dlatego są sprzyjające warunki do uprawiania sportów wodnych, takich jak: żeglarstwo, kajakarstwo, surfing czy wędkarstwo. 15 Lokalne warunki przyrodnicze stwarzają bardzo dobre warunki do wypoczynku na łonie natury, szczególnie akcent kładzie się na pobyt całych rodzin. Sprzyja temu rozwijająca się ciągle baza turystyczna. Powstały gospodarstwa agroturystyczne, 35 stale oferuje swoje usługi na stronach internetowych, a przy najczęściej uczęszczanych szlakach funkcjonują prywatne pensjonaty i obiekty małej gastronomii. Zabytki i inne atrakcje w gminie to: Kościół parafialny św. Piotra i Pawła w Chmielnie pochodzący z 1845 roku, z umieszczoną w fundamencie datą. Jego czworoboczną wierzę postawiono 1860 roku, a jej połączenie z korpusem głównym nastąpiło w roku 1887. We wnętrzu godny obejrzenia jest barokowo ołtarz główny z 1700 roku, dwa XVIII- wieczne feretrony i ciekawa chrzcielnica. Cennym zabytkiem jest także legendarny dzwon z XVI wieku z gotyckim napisem, zawierającym wezwaniem do św. Anny Barbary i Katarzyny o pomoc przeciw złym siłom. Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Neclów Działające od 1993 roku przy warsztacie garncarskim położonym przy drodze do Kartuz. W budynku na pierwszym piętrze można obejrzeć prace garncarza na kole i samemu spróbować sztuki wykonania naczynia glinianego. Stara Checz Kaszubska Niedaleko muzeum znajduje się chata konstrukcji szkieletowej, relikt dawnej zabudowy wsi. Grodzisko Pozostałość kasztelańskiego grodu z X- XIII wieku. Do dziś zachowały się jedynie zarysy wałów . Położone na przesmyku pomiędzy Jeziorem Białym i Kłodnem. Na terenie grodziska stoi krzyż wykuty z żelaza z 1888 roku, ufundowany przez Feliksa Gilmeistra w 25 rocznicę Powstania Styczniowego. Izba Pamięci - Juliusza Studnickiego W Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji w Chmielnie znajduję się Izba Pamięci Juliusza Studnickiego założona przez prof. Włodzimierza Łajminga w której znajdziemy m.in. obraz „Kościół w Chmielnie”. Młyn w Chmielonku Położony przy drodze do wsi Zawory na Raduni. Zbudowany w 1738 roku, zniekształcony podczas wielokrotnej przebudowy. Od 1972 roku przystosowany do pracy za pomocą energii elektrycznej. Młyn wodny działał tu od XIII wieku i zbudowany został przez cystersów z Oliwy. Stacja kolejowa w Miechucinie 16 Rzadki zespół zabytkowy z budynkiem dworca kolejowego i wieżą ciśnień o rozmieszczeniu przestrzennym nie zmienionym od początku ubiegłego stulecia. Zostały wytyczone szlaki turystyczne: piesze, rowerowe, konne i kajakowe prowadzące przez najciekawsze miejscowości gminy np. "Droga Kaszubska". Umownie za jej początek przyjęto skrzyżowanie w miejscowości Garcz, gdzie droga skręca w lewo w kierunku Chmielna. Wybudowano ją w latach 1965-67 jako drogę krajobrazową. Ponadto jest trasa rowerowa wokół jeziora Kłodno- Chmielno, Zawory, Chmielno. Cennymi terenami powiatu pod względem przyrodniczym są obszary NATURA 2000 oraz rezerwaty przyrody. Ponadto wartościowe zabytki sakralne i świeckie stwarzają możliwość organizowania różnorodnych imprez okolicznościowych przez cały rok. 3. Analiza SWOT 3.1. Wprowadzenie Analiza SWOT jest to metoda, która pozwala na przeprowadzenie diagnozy sytuacji np. dotyczącej społeczności lokalnej. Nazwa techniki pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: Strengths (silne strony, atuty), Weaknesses (wady, słabe strony), Opportunities (okazje, szanse), Threats (trudności, zagrożenia). Technika ta, oceniająca zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne czynniki mogące mieć wpływ na powodzenie planu strategicznego, stanowi użyteczne narzędzie prowadzące do dokonania analizy zasobów i otoczenia Gminy Chmielno oraz określenia priorytetów rozwoju. W celu uzyskania jasnej analizy traktuje się silne i słabe strony jako czynniki wewnętrzne z punktu widzenia społeczności lokalnej, na które społeczność ma wpływ, a szanse i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne, znajdujące się w otoczeniu bliższym i dalszym Gminy. 3.2. Analiza SWOT dla Gminy Chmielno Słabe strony Mocne strony - dobry przyrost naturalny, aktywni i - słabość kapitałowa i niski poziom pracowici mieszkańcy; dobrze rozwoju organizacyjnego lokalnych rozwinięta drobna przedsiębiorczość, firm; oparta o firmy rodzinne, o 17 różnorodnym profilu działalności; - brak fachowców o kwalifikacjach oczekiwanych przez rynek pracy; - wysokie walory środowiska mała mobilność mieszkańców i niska naturalnego; zasoby przyrodnicze (w skłonność do zmiany zawodu; tym lasy i jeziora) i walory - krajobrazowe (lokalizacja w powierzchni, funkcjonujące na Kaszubskim Parku Krajobrazowym); słabych glebach; - - gospodarstwa rolne małe o małej niski poziom organizacji i współpracy bogate dziedzictwo historyczne i w ramach działalności rolniczej kulturowe, w szczególności tradycje (m.in. brak grup producenckich); kaszubskie, w tym kulinarne; silne poczucie kaszubskiej tożsamości etnicznej; - słaba promocja produktu lokalnego i brak odpowiednich systemów - rodzinne wielopokoleniowe dystrybucji; słabe powiązania między gospodarstwa rolne i potencjał producentem a konsumentem; rozwoju produktów lokalnych, w tym „truskawki kaszubskiej” (najwięcej certyfikowanych plantacji); - brak całodobowej komunikacji publicznej; - dobrze rozwinięte lokalne rzemiosło -brak wystarczających środków na oraz rozpoznawalne wyroby twórców utrzymanie gminnej bazy lokalowej ludowych (np. Necla); - brak dostępu do całodobowej opieki zdrowotnej, w szczególności w - dobra baza lokalowa ochrony zdrowia weekend oraz brak całodobowej apteki; - dobra baza lokalowa w zakresie integracji i pomocy społecznej oraz program profilaktyczny dla dzieci i młodzieży we współpracy z GOPS; - czyste środowisko naturalne, którego stan uległ poprawie m.in. w wyniku - deficyt specjalistów w takich dziedzinach medycyny jak np. stomatologia, urologia, neurologia, ginekologia; niska jakość usług np. 18 gazyfikacji; - - rozwinięta baza infrastrukturalna dla stomatologicznych; - aktywnych form zdrowego trybu zdrowotnej i opieki dla osób życia (siłownie, skate park, „Orlik”); starszych; dobrze wykwalifikowana kadra nauczycielska; indywidualizacja w podejściu do nauczania i dobra - brak pielęgniarki w szkole; - niska jakość niektórych usług zdrowotnych (np. współpraca z rodzicami; dobre stomatologicznych); wyniki w nauczaniu; - brak systematycznej profilaktyki adekwatna do potrzeb sieć placówek i - wciąż istniejące braki w wyposażeniu infrastrukturalnym placówek rejonizacja; dowóz i opieka nad edukacyjnych: sal gimnastycznych, dziećmi w nauczaniu; pracowni językowych i innych pracowni specjalistycznych; - duża oferta i intensywność działań towarzyszących edukacji, w tym wychowawczych i profilaktycznych: - słaba oferta czasu wolnego okresie zimowym; brak ścieżek organizacja imprez środowiskowych, edukacyjnych, mała ilość wyjazdów wycieczki, wyjazdy na zawody, do kina, na basen, itp.; działalność charytatywna, realizacja projektów i innowacji; - niedostatecznie rozwinięty i niezawodny dostęp do sieci internetowej; brak e-dziennika w szkole; 19 - niedostateczna znajomość języków obcych wśród mieszkańców; Szanse - bliskość Trójmiasta – węzła Zagrożenia - rosnąca konkurencja ze strony dużych komunikacyjnego, dużego rynku firm zagranicznych, w szczególności pracy i ośrodka metropolitalnego sieci handlowych i koncernów koncentrującego dużą liczbę ludności, spożywczych; usług wyższego rzędu i inwestycji oraz mniejszych, ale znaczących - nadmiernie restrykcyjne przepisy w ośrodków miejskich – Lęborka i zakresie wytwarzania i sprzedaży Słupska; produktów lokalnych i małego przetwórstwa; - ogólny wzrost znaczenia turystyki i innych przemysłów czasu wolnego; - nadmiernie rygorystyczna moda na zdrowy styl życia i na interpretacja przepisów ochrony produkty lokalne; środowiska, utrudniająca harmonijne godzenie wymogów ochronnych i - ogólny wzrost znaczenia usług rozwoju społeczno-gospodarczego; prozdrowotnych i opiekuńczych, w tym dla osób starszych, związany z - - - postępujące zmiany klimatu trendami demograficznymi w Europie skutkujące niestabilnością warunków (starzenie się społeczeństw pogodowych i zwiększaniem się wysokorozwiniętych); ryzyka w działalności rolniczej; rozwój Pomorskiej Kolei - słabość rozwiązań prawnych i Metropolitalnej; renesans transportu administracyjnych w zakresie zbiorowego, w tym kolejowego (w ochrony lokalnych produktów i szczególności – rozwój kolei do nadmierny import produktów Lęborka; rolnych; rozwiązania prawne i finansowe związane z, opartą na zasadzie - niewystarczające poziomy kontraktów miejscowych placówek 20 solidarności, Wspólną Polityką Rolną ochrony zdrowia z NFZ; UE; wzrost znaczenia produkcji ekologicznej, sprzedaży bezpośredniej i małego przetwórstwa; - słabnięcie więzi rodzinnych, m.in. w związku z emigracją zarobkowej, wynikającą ze słabości lokalnego rynku pracy; - wzrost zagrożeń związanych z upowszechnianiem się patologii i uzależnień, takich, jak m.in. dopalacze, narkotyki, alkohol, uzależnienie od nowoczesnych technologii komunikacyjnych (internet, smart fon); 3.3. Wnioski z analizy SWOT 1. Siłą Gminy jest dobrze rozwinięta lokalna przedsiębiorczość, oparta na aktywności i pracowitości jej mieszkańców. Miejscowe przedsiębiorstwa należą jednak w większości do kategorii mikro i małych, na stosunkowo niskim poziomie rozwoju organizacyjnego i niewielkim nastawieniu na ekspansję poza lokalny rynek bądź innowacyjność. Firmy te wymagają wsparcia w kierunku ich profesjonalizacji, wzmocnienia kapitałowego oraz zachęcania do tworzenia silnych, lokalnych więzi kooperacyjnych, tak, aby mogły stawić czoło rosnącej konkurencji ze strony dużych, sieciowych koncernów oraz w pełni wykorzystać sąsiedztwo dużego i prężnego rynku trójmiejskiego. 2. Gospodarka Gminy jest zróżnicowana i oparta na wielu branżach, co poprawia jej stabilność, ponieważ nie jest uzależniona od jednej, dominującej funkcji. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę unikalne atuty przyrodnicze i kulturowe Gminy, wiodącym kierunkiem jej rozwoju w najbliższych latach pozostaną różnego rodzaju przemysły czasu wolnego (turystyka, rekreacja, oferta kulturalna, prozdrowotna, kulinarna, itp.). Aby przełamać sezonowość oraz stosunkowo niski poziom dochodów z tego rodzaju działalności, konieczne jest wykreowanie kilku wiodących i rozpoznawalnych produktów oferty czasu wolnego oraz 21 konsolidacja (współpraca) lokalnych przedsiębiorców wokół zintegrowanej i pakietowej oferty w tym zakresie. 3. Istotnym elementem gospodarki Gminy pozostaje rolnictwo. Ze względu na klasy gruntów rolnych oraz stosunkowo niewielką wielkość gospodarstw rolnych, nie stanie się ono nigdy w pełni konkurencyjne wobec wysokotowarowego rolnictwa funkcjonującego na innych obszarach Pomorza i w innych regionach. Szansą dla lokalnego sektora rolnego jest silniejsza współpraca w ramach grup producenckich oraz różnicowanie działalności (agroturystyka, małe przetwórstwo, sprzedaż bezpośrednia, małą gastronomia, sprzedaż przez Internet) i wprowadzanie na rynek unikalnych i wyżej przetworzonych produktów lokalnych. Warunkiem takiej reorientacji sektora jest zainteresowanie pracą w nim młodych i dobrze wykształconych ludzi. 4. Największym atutem Gminy są jej mieszkańcy, aktywni i o silnym poczuciu wspólnoty i tożsamości lokalnej, opartym na kaszubskim dziedzictwie kulturowym. W powiązaniu z lokalnymi tradycjami wytwórczości i rzemiosła, nawiązującymi do kultury kaszubskiej, daje to szansę na wykreowanie szeregu unikalnych produktów lokalnych nawiązujących do tej kultury oraz na zbudowanie atrakcyjnego i ciekawego również dla osób z zewnętrz wizerunku Gminy. Musi to jednak następować w myśl zasady: „nowoczesność w tradycyjnej formie” i nie będzie możliwe bez zaangażowania młodych i dobrze wykształconych mieszkańców Gminy. 5. Kluczem do rozwoju Gminy w przyszłości będzie wykształcenie jej młodych mieszkańców, a jednocześnie przekonanie ich, że rosnące aspiracje zawodowe i życiowe, zwiększające się wraz z poziomem wykształcenia, są oni w stanie zaspokoić w swoim miejscu zamieszkania. Działania podejmowane w tym zakresie przez Gminę muszą obejmować co najmniej trzy kierunki: a) systematyczną poprawę jakości kształcenia w szkołach na terenie Gminy oraz współpracę z gminami sąsiednimi i powiatem na rzecz poprawy jakości kształcenia ponadgimnazjalnego, w szczególności zawodowego; b) starania na rzecz coraz lepszej komunikacji z Trójmiastem, pozwalające dogodnie łączyć zamieszkiwanie w Gminie z aktywnością na trójmiejskim rynku pracy; c) wspieranie lokalnej przedsiębiorczości w tworzeniu miejsc pracy atrakcyjnych dla młodych i wykształconych mieszkańców, poprzez unowocześnianie i podnoszenie kreatywności i innowacyjności w takich sektorach jak rolnictwo i oferta przemysłów czasu wolnego. 22 6. Warunkiem dalszego rozwoju Gminy będzie przeciwdziałanie negatywnym skutkom obecnych trendów demograficznych oraz wykorzystanie tych trendów na swoją korzyść. Przeciwdziałanie zjawiskom migracyjnym, skutkującym drenażem Gminy z osób młodych, i rosnących aspiracjach życiowych, migrującym do Trójmiasta lub zagranicę, wymaga uczynienia z Gminy atrakcyjnego miejsca zamieszkania. O atrakcyjności osiedleńczej, poza miejscami pracy, decydować będzie dostęp mieszkańców do odpowiedniej jakości usług społecznych – edukacyjnych, zdrowotnych, kulturalnych i rekreacyjnych, a także opiekuńczych, adresowanych do rodzin mających pod opieką dzieci lub osoby starsze. Atrakcyjna oferta tego rodzaju usług mogłaby uczynić z Gminy miejsce atrakcyjne również dla potencjalnych nowych mieszkańców, migrujących w poszukiwaniu atrakcyjnego miejsca do zamieszkania, np. z Trójmiasta, a także dla osób (np. starszych) przybywających sezonowo, w poszukiwaniu usług prozdrowotnych. 7. Oferta Gminy w zakresie usług zdrowotnych nie będzie konkurencyjna bez zapewniania odpowiednich specjalistów oraz zaplecza infrastrukturalnego o właściwym standardzie. Należy jednak pamiętać, że zdrowie człowieka zależy od wielu powiązanych czynników, wśród których wyróżnia się cztery główne grupy: a) styl życia człowieka – odpowiada za zdrowie w 50%; b) środowisko zewnętrzne człowieka- odpowiada za zdrowie w 20%; c) czynniki genetyczne człowieka – odpowiadają za zdrowie w 20%; d) medycyna naprawcza ( ochrona zdrowia) – odpowiada za zdrowie w 10%. W związku z powyższym punkt ciężkości należy przenosić z działań ochrony zdrowia mieszkańców na wiele sektorów społecznogospodarczych, a indywidualny styl życia mieszkańca gminy w największym stopniu determinuje zachowanie zdrowia. Dlatego ważnym elementem jest wspieranie mieszkańców gminy w uzyskaniu należytego stanu zdrowia, nie tylko poprzez ułatwienie im dostępu do świadczeń medycznych, ale przede wszystkim przez dokonywanie wyborów korzystnych dla ich zdrowia, co przełoży się na większą aktywność społeczno- zawodową. 4. Cele rozwojowe Strategii 4.1. Wprowadzenie Rozwój gminy jest złożonym procesem i zależy od bardzo wielu czynników. Dlatego projektując cel ogólny/wizję gminy Chmielno oraz strategiczne cele jej rozwoju, zwrócono uwagę na następujące czynniki: 23 - uwarunkowania zewnętrzne, czyli czynniki niezależne od działań podejmowanych na szczeblu gminy; w analizie SWOT zdefiniowane zostały jako potencjalne szanse i zagrożenia, - uwarunkowania wewnętrzne czyli potencjały i problemy określone w analizie SWOT jako mocne i słabe strony gminy; - aktualne dokumenty strategiczne na poziomie gminnym, powiatowym, regionalnym i krajowym, - kompetencje samorządu gminnego oraz jego możliwości finansowe, - instrumenty i programy finansowe, dostępne dla gmin w ramach środków unijnych oraz budżetu państwa, - wnioski z konsultacji społecznych. 4.2. Cel ogólny – Misja Strategii W wyniku realizacji Strategii: Gmina Chmielno stanie się miejscem atrakcyjnym dla mieszkańców, turystów i inwestorów działającym w oparciu o istniejące zasoby naturalne, przyrodnicze, kulturowe, historyczne i potencjał społeczności lokalnej, sprawnie zarządzanym i z gospodarką i rynkiem pracy opartym na lokalnej przedsiębiorczości. Otwartym na potrzeby zmieniającego się otoczenia, z uwzględnieniem partycypacji społecznej i współpracy na rzecz dobra wspólnego i działań prorozwojowych. Pierwszy aspekt ww. celu ogólnego/wizji wskazuje na istotne uwarunkowanie rozwojowe gminy, a mianowicie potencjał turystyczny. Gmina Chmielno posiada niezwykłe walory środowiska i ukształtowanie terenu, które predestynują ją do ich eksponowania i wykorzystania, a także promowania się jako miejsce idealne na przyjemne spędzanie wolnego czasu w zgodzie z naturą, z dala od zgiełku miasta. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż podkreślona została tutaj również przynależność do regionu, w którym znajdują się również atrakcje warte odwiedzenia. Obraz przyszłości zawiera również odniesienie do sfery działalności gospodarczej, podkreślając, iż tereny gminy ze względu na potrzebę ochrony środowiska naturalnego i zachowanie walorów turystycznych są miejscem gdzie przedsiębiorczość rozwija się poprzez 24 branżę turystyczną i działalność usługową, z dużym akcentem na dbanie o lokalny rynek pracy. Ww. cel ogólny stanowi/wizja stanowi rozwinięcie wizji wynikającej z dotychczasowej Strategii, która brzmiała: „W 2022 roku gmina Chmielno w pełni korzysta ze swojego położenia w sąsiedztwie Kartuz i Trójmiasta, walorów środowiska i tradycji kulturalno- społecznych. Rozwinęła się konkurencyjna i innowacyjna turystyka, rolnictwo i rzemiosło na bazie lokalnych zasobów.” 4.3 Cele strategiczne rozwoju Gminy Chmielno w latach 2015-2022 Wybór obszarów w których skupiać się powinna realizacja strategicznych celów rozwojowych jest wynikiem analizy uwarunkowań determinujących sytuację społecznogospodarczą w Gminie Chmielno, analizy otoczenia zewnętrznego oraz wymogów ustawowych. Na tej podstawie wyodrębniono cztery cele strategiczne, korespondujące z głównymi wyzwaniami rozwojowymi Gminy Chmielno, zidentyfikowanymi na podstawie diagnozy i analizy SWOT. Są to cele następujące: 1) Poprawa warunków życia i atrakcyjności osiedleńczej 2) Wzrost jakości i efektywności edukacji 3) Wykorzystanie walorów naturalnych i przyrodniczych oraz rozwój lokalnej przedsiębiorczości 4) Stworzenie na bazie kaszubskich tradycji kulturalno-społecznych marki obszaru i produktów lokalnych Cel strategiczny 1. Poprawa warunków życia i atrakcyjności osiedleńczej Uzasadnienie wyboru celu: O rozwoju gminy zdecydują przede wszystkim procesy demograficzne, o których pomyślnym rozwoju decydować będzie jej atrakcyjność osiedleńcza. O atrakcyjności osiedleńczej 25 przesądzają różne czynniki. W ramach niniejszego celu strategicznego skupiać się będą działania zorientowane na podniesienie jakości i dostępności podstawowych usług społecznych oraz atrakcyjności oferty czasu wolnego. Efekty realizacji celu: Szybko rozwijająca się gmina, przyjazna ludziom młodym i seniorom, wspierająca godzenie życia zawodowego i rodzinnego, z rozwijającą się lokalną gospodarką związaną z agroturystyką i rolnictwem. Sposób realizacji celu: Cel strategiczny będzie realizowany poprzez następujące cele operacyjne i podejmowane w ich ramach działania: Cel operacyjny 1.1. Poprawa dostępności i jakości usług podstawowej opieki zdrowotnej Priorytetowe działania i rezultaty: - wszyscy mieszkańcy mogą liczyć na podstawową opiekę zdrowotną i ochronę zdrowia i życia w gminie; zwiększenie poziomu satysfakcji pacjentów - rozszerzone usługi specjalistyczne z zakresu usług zdrowotnych oraz ułatwienie dostępu do badań specjalistycznych - całodobowy dostęp do usług medycznych. Cel operacyjny 1.2. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców poprzez wczesną profilaktykę Priorytetowe działania i rezultaty: - dostępność programów profilaktyki dla poszczególnych grup mieszkańców - upowszechnianie zdrowego stylu życia - wzmocnienie współpracy z instytucjami i organizacjami pozarządowymi realizujące programy profilaktyki zdrowotnej Cel operacyjny 1.3. Wzmocnienie podstawowych funkcji rodziny. Poprawa sytuacji życiowej rodzin i osób dotkniętych i zagrożonych wykluczeniem społecznym Priorytetowe działania i rezultaty: - stworzenie efektywnego sytemu wspierania rodziny i dziecka - zwiększenie intensywności i zasięgu działań wspierających i aktywizujących społeczność lokalną 26 - aktywizacja społeczno-zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Cel operacyjny 1.4. Poprawa bezpieczeństwa na obszarze gminy Priorytetowe działania i rezultaty: -zwiększenie poczucia bezpieczeństwa u większości mieszkańców -działania inwestycyjne przyczyniające się do poprawy bezpieczeństwa głównie dzieci i młodzieży w drodze do szkoły oraz bezpiecznego spędzania czasu ( np. budowa zatok autobusowych, chodników i ścieżek pieszo-rowerowych, oświetlenia, oznakowania itd.) -wdrożenie gminnego monitoringu - szkolenia przedmedyczne dla młodzieży Cel operacyjny 1.5. Poprawa jakości i efektywności utrzymania infrastruktury społecznej Priorytetowe działania i rezultaty: - co najmniej połowa dostępnej infrastruktury społecznej w gminie spełnia standardy i rosnące wymagania mieszkańców, w tym w zakresie efektywności energetycznej - poprawa infrastruktura edukacji- budowa sal sportowych przy szkołach - poprawa infrastruktury ochrony zdrowia i socjalna, między innymi poprzez budowę dziennych domów seniora, domów pogodnej starości Cel operacyjny 1.6. Poprawa warunków życia i atrakcyjności osiedleńczej poprzez efektywne wykorzystanie zasobów w gospodarstwach domowych Priorytetowe działania i rezultaty: - upowszechnienie wykorzystania ekologicznych nośników energii; - upowszechnienie wykorzystania naturalnych sposobów oczyszczania ścieków w postaci przydomowych osadników i małych oczyszczalni ścieków Źródła finansowania: - Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. - Programy sektorowe 2014-2020 (PROW, PO Rybactwo i Morze, PO WER, itd.) - budżet gminy - inne publiczne krajowe i zagraniczne (np. ASOS, PO FIO, itd.) - z wkładu prywatnego 27 - z innych źródeł Cel strategiczny 2. Wzrost jakości i efektywności edukacji Uzasadnienie wyboru celu: O rozwoju gminy decydować będzie jakość zasobów ludzkich i kapitału społecznego. Fundament pod te czynniki rozwoju kładzie edukacja. Konieczne jest stworzenie mechanizmów i form podnoszenia jakości edukacji, aby zapewnione zostały równe szanse edukacyjne dla dzieci i młodzieży w ramach gminy, a także zapewniające jakość edukacji nieodbiegającą od najlepszych standardów w kraju. Efekty realizacji celu: Stworzenie zintegrowanego systemu zajęć pozalekcyjnych, umożliwiających wyrównanie dzieciom i młodzieży z terenów wiejskich szans w dostępie do edukacji, a w szczególności do innowacyjnych metod nauki; Stworzenie systemu stypendialnego dla najbardziej uzdolnionych uczniów z terenu gminy; Zorganizowanie rozszerzonych zajęć języków obcych i zajęć sportowych we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Sposób realizacji celu: Cel strategiczny będzie realizowany poprzez następujące cele operacyjne i podejmowane w ich ramach działania: Cel operacyjny 2.1. Zwiększenie jakości i efektywności edukacji na poziomie podstawowym i gimnazjalnym Priorytetowe działania i rezultaty: - podnoszenie poziomu i wprowadzenie innowacyjnych metod nauczania, - boisko wzbogacenie bazy dydaktycznej (pomoce dydaktyczne, sieć informatyczna, - wzbogacenie oferty interesujących zajęć pozaszkolnych dla młodzieży - większy nacisk na naukę języków obcych; zwiększenie wyposażenia szkół w sale językowe; biegła znajomość 2 języków (np. niemiecki i angielski) przez absolwentów jako standard; 28 powszechna nauka języka kaszubskiego we wszystkich szkołach Gminy Chmielno; - Cel operacyjny 2.2. Wspieranie edukacji przedszkolnej Priorytetowe działania i rezultaty: - rozwój alternatywnych form edukacji przedszkolnej z wykorzystaniem istniejącej bazy oświatowej i kulturalnej, - wspieranie inicjatyw oddolnych na rzecz edukacji wczesno przedszkolnej Cel operacyjny 2.3. Wzrost aktywności społecznej w edukacji przez całe życie Priorytetowe działania i rezultaty: - promocja różnych form edukacji pozaszkolnej (kształcenie ustawiczne, organizowanie szkoleń przekwalifikowujących , edukacja na odległość itd. ) - współpraca z organizacjami pozarządowymi przy organizacji edukacji dla dorosłych - tworzenie warunków do aktywności społecznej i jej promocja wśród seniorów - promocja wolontariatu Cel operacyjny 2.4. Zwiększenie dostępności Internetu Priorytetowe działania i rezultaty: - na terenie całej gminy dostępna jest infrastruktura ICT Źródła finansowania: - Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. - Programy sektorowe 2014-2020 (PROW, PO Rybactwo i Morze, PO WER, itd.) - budżet gminy - inne publiczne krajowe i zagraniczne (np. ASOS, PO FIO, itd.) - z wkładu prywatnego - z innych źródeł Cel strategiczny 3. Wykorzystanie walorów naturalnych i przyrodniczych oraz rozwój lokalnej przedsiębiorczości Uzasadnienie wyboru celu: 29 Głównym atutem rozwojowym gminy są warunki naturalne – przyrodnicze i krajobrazowe. Konieczne jest wykorzystanie dotychczasowych działań podejmowanych w związku z ochroną posiadanych zasobów przyrodniczych, w wyniku których tereny zurbanizowane gminy objęte są miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, cała gmina jest uzbrojona w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną i zapewniony jest dostęp do sieci gazowej. Turystów przyciąga czysta woda w jeziorach, czyste lasy, czyste wsie, bogata tradycja kulturalno-społeczna o które dba świadome i gospodarne społeczeństwo. Na tej podstawie należy podjąć działania zmierzające do gospodarczego wykorzystania możliwości rozwojowych gminy, w sposób godzący wymogi ochrony środowiska i rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. Efekty realizacji celu: Zwiększenie liczby miejsc pracy i efektywności lokalnych przedsiębiorstw; Wydłużenie sezonu turystycznego i zwiększenie dochodów z turystyki; Wzrost dostępności i atrakcyjności pakietowej i skoordynowanej oferty turystycznej; Zwiększenie wykorzystania lokalnych, unikalnych walorów kulturowych dla podniesienia atrakcyjności i kompleksowości oferty turystycznej. Sposób realizacji celu: Cel strategiczny będzie realizowany poprzez następujące cele operacyjne i podejmowane w ich ramach działania: Cel operacyjny 3.1. Rozwój kompleksowej oferty turystyczno-rekreacyjnej Priorytetowe działania i rezultaty: - promocja oferty turystycznej, zorientowanej w szczególności na mieszkańców Trójmiasta - gmina posiada kompleksową i zintegrowaną ofertę turystyczno-rekreacyjną Cel operacyjny 3.2. Rozwój publicznej infrastruktury turystycznej Priorytetowe działania i rezultaty: - co najmniej połowa obiektów dostępnej infrastruktury turystycznej w gminie spełnia standardy i rosnące wymagania korzystających - odnowa Grodziska - budowa punktów widokowych 30 rozwój ścieżek rowerowych, tras i szlaków turystycznych w powiązaniu z miejscami - wytwarzania produktów lokalnych Cel operacyjny 3.3. Poprawa mechanizmów wspierania lokalnej przedsiębiorczości Priorytetowe działania i rezultaty: - inkubator przedsiębiorczości dla osób młodych – wirtualne biuro - promocja aktywności zawodowej wśród seniorów i pracodawców - tworzenie zagospodarowania planu przestrzennego dla działalności gospodarczej - system ulg podatkowych; wszystkie organy samorządu lokalnego wspierają rozwój indywidualnej przedsiębiorczości; - pomoc rolnikom w tworzeniu grup producenckich w celu wyeliminowania pośredników i uzyskiwania większych cen; - wszyscy interesariusze gminy prowadzą działania informacyjne na rzecz postaw przedsiębiorczych wśród mieszkańców i promocji gospodarczej gminy; wsparcie merytoryczne osób, szczególnie młodych, rozpoczynających działalność gospodarczą. - tworzenie warunków do rozwoju ekonomii społecznej Cel operacyjny 3.4. Aktywizacja mieszkańców i rozwój społeczeństwa obywatelskiego Priorytetowe działania i rezultaty: - wspieranie partnerstw lokalnych i inicjatyw oddolnych na rzecz rozwoju gminy Chmielno (formalnych i nieformalnych) - -stworzenie warunków do organizowania się społeczności lokalnej Źródła finansowania: - Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. - Programy sektorowe 2014-2020 (PROW, PO Rybactwo i Morze, PO WER, itd.) - budżet gminy - inne publiczne krajowe i zagraniczne (np. ASOS, PO FIO, itd.) - z wkładu prywatnego - z innych źródeł Cel strategiczny 4. Stworzenie na bazie kaszubskich tradycji kulturalno-społecznych marki obszaru i produktów lokalnych Uzasadnienie wyboru celu: 31 Na współczesnym wysoce wymagającym rynku produktów i usług, kluczowe znaczenie dla osiągnięcia przewagi konkurencyjnej oraz zajęcie dominującej pozycji mają produkty i usługi, które cechuje unikalność i oryginalność, komplementarność oraz łatwa dostępność i wysoka jakość. Gmina Chmielno posiada dobre uwarunkowania środowiskowe oraz historycznokulturowe (np. dziedzictwo kultury kaszubskiej), do rozwijania takiej oferty, np. opartej na charakterystycznych i produktach żywnościowych i unikalnej ofercie kulinarnej. Duży potencjał wiązać też należy z produktami wypracowanymi w oparciu o tradycje lokalnego rzemiosła lub sztuki. Efekty realizacji celu: Zwiększenie rozpoznawalności Gminy Chmielno i charakterystycznej dla niej oferty lokalnych usług i produktów w skali krajowej i międzynarodowej; Zwiększenie rozpoznawalności i dostępności konkretnych lokalnych produktów, w tym żywnościowych i wytworów rzemiosła i sztuki; Zwiększenie dochodów lokalnych przedsiębiorców. Sposób realizacji celu: Cel strategiczny będzie realizowany poprzez następujące cele operacyjne i podejmowane w ich ramach działania: Cel operacyjny 4.1. Wsparcie istniejących produktów lokalnych Priorytetowe działania i rezultaty: - wsparcie dla produktu regionalnego „truskawka kaszubska” - tworzenie warunków do rozwoju krótkich łańcuchów żywnościowych i ochrona lokalnego handlu wspieranie wprowadzania produktów lokalnych na nowe rynki, w tym poprzez - promocję i wsparcie organizacyjne oraz doradcze budowa systemu wizualnej identyfikacji produktów lokalnych - Cel operacyjny 4.2. Tworzenie nowych produktów lokalnych Priorytetowe działania i rezultaty: - prowadzenie działań sprzyjających rozwojowi nowych produktów lokalnych - tworzenie inkubatorów kuchennych / przetwórczych - tworzenie warunków do rozwoju wiosek tematycznych - tworzenia nowych produktów lokalnych na bazie kultury kaszubskiej 32 Cel operacyjny 4.3. Promocja produktów lokalnych oraz marki Gminy Chmielno w regionie, kraju i za granicą Priorytetowe działania i rezultaty: - nawiązanie ściślejszej i systematycznej współpracy pomiędzy władzami, przedsiębiorcami i wytwórcami produktów lokalnych - wszyscy interesariusze gminy prowadzą działania informacyjno-promocyjne na rzecz upowszechnienia oferty i rozpoznawalności marki Gminy Chmielno Źródła finansowania: - Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. - Programy sektorowe 2014-2020 (PROW, PO Rybactwo i Morze, PO WER, itd.) - budżet gminy - inne publiczne krajowe i zagraniczne (np. ASOS, PO FIO, itd.) - z wkładu prywatnego - z innych źródeł 5. Wdrażanie Strategii 5.1 Sposób wdrażania Strategii Raz w roku dokonywany będzie przegląd stanu wdrażania Strategii. Przegląd ten będzie miał formę debaty Rady Gminy, na podstawie sprawozdania z realizacji Strategii, przedstawionego przez Wójta Gminy. Proponuje się przyjąć, aby weryfikacja Strategii, w tym, jej uzupełnianie i rozszerzenie Strategii o nowe zadania było dokonywane raz na rok, na sesji przyjmującej budżet gminy na dany rok. Natomiast proces uzupełniania dokumentu o nowe zadania inwestycyjne i projekty będzie zawsze powiązany z procedurą konstruowania budżetu. Wszystkie postulaty i propozycje zmian Strategii będą realizowane zgodnie z zasadą partycypacji społecznej. Wnioski dotyczące uaktualnienia Strategii będą zgłaszane przez koordynatora Strategii, powołanego przez Wójta Gminy. Wnioski aktualizujące strategię opierać się będą na wynikach monitoringu i ewaluacji zadań objętych dokumentem, po uwzględnieniu zmian zachodzących w otoczeniu gospodarczym i społecznym Gminy Chmielno. Istotnym wymogiem, stawianym dokumentom szczebla strategicznego, jest wewnętrzny system monitorowania i ewaluacji postępów we wdrażaniu oraz osiąganiu założonych celów, a w konsekwencji osiągnięcie stanu zakładanego w wizji. Gromadzenie i interpretacja danych 33 dotyczących strategii pozwala na bieżące korekty działań podmiotów wdrażających strategię w razie wystąpienia nieprawidłowości. Strategia Rozwoju Gminy Chmielno 2016-2022 podlega systemowi monitoringu i ewaluacji powiązanego z systemem wdrażania. Osiągnięcie wyznaczonych w strategii celów monitoringu uwarunkowane jest ilością i jakością informacji zgodnie z przyjętymi procedurami monitoringowymi. Metodyczne dążenia do realizacji celów podlegać muszą ocenie skuteczności, by w razie wykrycia nieprawidłowości było możliwe dokonywanie korekt działań na etapie wdrażania. Konieczne jest zatem stworzenie pełnego systemu, obejmującego: a) monitoring, czyli podsystem zbierania i selekcjonowania informacji, b) ewaluację, czyli podsystem oceny i interpretacji zgromadzonego materiału. Odpowiedzialność za wyniki wdrożenia strategii spoczywa na Wójcie i Radzie Gminy. Realizacja poszczególnych zadań prowadzona będzie przez Wójta Gminy przy pomocy pracowników odpowiedzialnych za poszczególne zadania w urzędzie. Zadanie to należy do Gminy Chmielno i będzie polegało na: -zbieraniu i przekazywaniu partnerom społecznym i gospodarczym (potencjalnym beneficjentom) informacji o dostępnych źródłach finansowania zewnętrznego (kierowanie potencjalnych beneficjentów do odpowiednich instytucji); -synchronizowaniu procesów planowania przestrzennego z zapisami strategii; -ścisłej współpracy z jednostkami odpowiedzialnymi za przeprowadzanie inwestycji; - wydawaniu jednostkom ubiegającym się o środki zewnętrzne opinii o zgodności planowanej inwestycji/zadania z zapisami strategii (w przypadku gdy taka opinia jest wymagana); -inicjowaniu i koordynacji opracowania średniookresowych dokumentów programowych; -informowaniu społeczności lokalnej o istnieniu strategii i obranych kierunkach rozwoju, postępach i efektach wdrażania strategii (media, broszury); - dokonywaniu koniecznych modyfikacji i zmian wynikających ze zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych i sytuacji wewnętrznej gminy. 5.2 Podmioty zaangażowane w proces wdrażania Strategii Główną instytucją odpowiedzialną za wdrożenie strategii jest Wójt wraz z podległym mu Urzędem Gminy. Wójt odpowiada za ogólną koordynację procesu wdrażania i monitorowania 34 strategii. W szczególności odpowiedzialny jest za przygotowanie i wdrożenie projektów wynikających z Wieloletniej Prognozy Finansowej. Instytucjami wspomagającymi Urząd Gminy w procesie wdrażania strategii są: - Rada Gminy, która powinna zadbać o promocję i właściwe zrozumienie strategii wśród społeczności lokalnej; - Placówki szkolne (szczególna ważna rola nauczycieli jako liderów lokalnych); - Inne jednostki podległe Wójtowi Gminy (np. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Centrum Integracji Społecznej); - Organizacje pozarządowe działające na terenie gminy; -Gminna Biblioteka Publiczna; - Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji; - Inne, w tym mieszkańcy Gminy i ich organizacje, w tym przedsiębiorcy i rolnicy i ich organizacje. W celu prowadzenia systematycznego dialogu społecznego na rzecz wdrażania Strategii, realizując zasadę stałego zaangażowania jej kluczowych interesariuszy, powołana zostanie Rada Strategii przy Wójcie Gminy. W jej skład wejdą przedstawiciele ww. struktur, organów, podmiotów i środowisk. Rada spotykać się będzie co najmniej raz na kwartał, obradując pod przewodnictwem Wójta Gminy. Funkcję sekretarza Rady, odpowiedzialnego za organizację jej pracy, pełnić będzie Koordynator Strategii. Przedmiotem prac Rady będzie m.in. dokonywanie, wspólnie przez kluczowych interesariuszy, przeglądu wdrażania Strategii, wypracowywanie dla Wójta i Rady Gminy rekomendacji co do pożądanych zmian w zapisach Strategii, a także stymulowanie współpracy różnych sektorów (publiczny, społeczny, gospodarczy) wokół realizacji konkretnych przedsięwzięć wdrażających cele Strategii. 35
