Szerszy opis projektu

BACH. CHORAŁY. IMPROWIZACJE
Projekt powstał z fascynacji wiolonczelisty Marcina Zdunika i pianisty Aleksandra Dębicza
muzyką Johanna Sebastiana Bacha. Polskich wykonawców zainspirował proces
„preludiowania” (niem. präludieren - improwizowad), który dla osiemnastowiecznych
niemieckich organistów-kompozytorów był zarówno sposobem na uświetnienie nabożeostw
i uroczystości, jak i drogą nieustannych poszukiwao artystycznych.
Nie każdy wie, że niemieckie słowo präludieren znaczy „improwizowad”. Gatunek preludium
wywodzi się z instrumentalnych improwizacji, poprzedzających właściwy utwór (łacioskie
słowo ludus oznacza „granie”, a zatem pre-ludus to „przed-granie”). W kościele epoki
renesansu i baroku pełniło ono funkcję zapowiedzi, utwierdzenia w tonacji, w której wierni
podczas nabożeostw mieli po chwili zacząd śpiewad. Takie przygrywki w pewnym momencie
zaczęto zapisywad w celach dydaktycznych, aby przekazad uczniom modele „rozgrywania się”
przy wykorzystaniu różnorodnych technik muzycznych.
W dzisiejszych czasach skomponowane przez Bacha mistrzowskie preludia chorałowe
(oparte na melodiach poszczególnych chorałów protestanckich) gra się wiernie odczytując
zapisany tekst nutowy, zarówno podczas nabożeostw w kościołach protestanckich,
jak i katolickich, ale oczywiście również na koncertach. Aleksander Dębicz i Marcin Zdunik
(który jest nie tylko muzykiem-praktykiem, ale od niedawna nosi również tytuł magistra
muzykologii) uznali jednak, że wielki szacunek, którym darzą dzieła lipskiego kantora,
nie stoi na przeszkodzie, aby odwołując się do korzeni gatunku i praktyki wykonawczej epoki
baroku, podejśd twórczo do wykonywania tych utworów i wzbogacid ich prezentowanie
o własne improwizacje.
Wybrane preludia chorałowe Johanna Sebastiana Bacha zostały przez instrumentalistów
zaaranżowane na wiolonczelę i fortepian, co nadaje tym utworom w ich wykonaniu
niezwykłą świeżośd brzmienia. Muzycy wzięli na warsztat m. in. tak znane kompozycje jak
Wachet auf (BWV 645) czy O Mensch, bewein dein Sünde groß (BWV 622). Zgodnie
z założeniem, program koncertów zatytułowanych „BACH. CHORAŁY. IMPROWIZACJE”
dopełnia improwizowana tkanka muzyczna (pełniąca funkcję swoistego refrenu, którym
przeplatane są poszczególne utwory), czyli dalsze „preludiowanie” na temat bachowskich
miniatur.
W 2014 roku projekt został z sukcesem zaprezentowany na pięciu koncertach:
w Sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie, w Klasztorze Dominikanów w Krakowie
(„Last Night of the Proms in Cracow”), w Opactwie Cystersów w Wąchocku (Festiwal
„Muzyka w Opactwie”), w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu (Festiwal Cichej Muzyki)
oraz w Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie koło Wielunia.
www.muzyczneaspiracje.pl