Możliwości zastosowania terapii manualnej w leczeniu

-1-
Marianna BIAŁEK
Prywatny Gabinet Fizjoterapii
w Jaworze
MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA TERAPII MANUALNEJ
W LECZENIU SKOLIOZ
DOŚWIADCZENIA WŁASNE
Słowa kluczowe:
skolioza, skręcenie miednicy, zaburzenia czynnościowe,
zjawisko mory projekcyjnej.
Coraz
większe
znaczenie
w
patologii
zniekształceń
postawy ciała, bólu i innych dolegliwości przypisuje się
tzw.
ukrytym
Początkowo
bywają
są
to
czynności
utajone
bezbolesne
zaburzonej
segmenty
zaburzeniom
kręgosłupa.
zaburzenia
dzięki
ruchomości
segmentu
zaburzenie
u
dzieci.
ruchomości,
możliwości
jednego
Ale
ruchowych
to
które
kompensowania
przez
trwa
sąsiednie
i
choroba
rozwija się. Kluczowymi rejonami owych zaburzeń są: obszar
miednicy
(skośność
kręgosłupa.
lub
Konsekwencją
skręcenie)
oraz
górny
niesymetrycznego
odcinek
ustawienia
miednicy bywają rzekome skrócenia kończyny dolnej, skośna
płaszczyzna kości krzyżowej i w efekcie skrzywienie boczne
kręgosłupa (skolioza) oraz zaburzenia równowagi statycznej
miednicy.
W
skutek
tego
podobne
zaburzenia
równowagi
-2-
statycznej występują w obszarze górnego odcinka kręgosłupa
szyjnego.
Lewit
stwierdza, że u ponad 40% dzieci szkolnych i
przedszkolnych
występuje
skręcenie
miednicy
wywołane
najczęściej zbyt szybkim przyjmowaniem postawy ciała przez
dzieci ze skróceniem bądź eliminowaniem fazy raczkowania.
Natomiast
około
90%
zapalenia
migdałków
dzieci
ma
cierpiących
zablokowaną
na
chroniczne
ruchomość
górnego
odcinka szyjnego kręgosłupa (1).
Skrzywienie
boczne
fizjologicznych
kręgosłupa
przede
jest
wszystkim
w
warunkach
właściwą
reakcją
kręgosłupa na asymetryczne ustawienie miednicy i kończyn
dolnych
(2).
łopatek
i
Dlatego
zaburzenia
też
lecząc
kończyn
asymetrię
dolnych
miednicy,
zmniejszamy
kąt
skrzywienia kręgosłupa.
Celem
pracy
jest
przedstawienie
możliwości
wykorzystania terapii manualnej w leczeniu skolioz.
Materiał i metoda
Do oceny asymetrii tułowia wykorzystano zjawisko mory
projekcyjnej.
Technika
ta
umożliwia
rejestrację
obrazu
pleców pacjenta z naniesiona optycznie mapą warstwicową.
Na
jest
podstawie
specjalistycznego
obliczenie
oprogramowania,
przestrzennego
kształtu
możliwe
powierzchni
pleców. Uzyskane wyniki badania w postaci obrazu warstwic
poziomych
podstawie
O wielkości
pozwalają
położenia
asymetrii
określić
asymetrię
wybranych
świadczą
tułowia
punktów
różnice
na
kostnych.
w
położeniu
jednoimiennych punktów kostnych po obu stronach tułowia.
-3-
W
badanej
podstawie
grupie
różnic
asymetrię
w
tułowia
położeniu
określałam
następujących
na
punktów
kostnych:
1) odchylenie
wyrostków
kolczystych
od
linii
C7-S1
(mierzone w milimetrach)
2) różnica w wysokości położenia dolnych kątów łopatek (w
milimetrach),
3) różnica w odległości dolnych kątów łopatek od kręgosłupa
( w milimetrach),
4) stopnia
nachylenia
poprzez
oznaczenie
miednicy
w
szczytów
płaszczyźnie
kolców
biodrowych
czołowej
tylnych
górnych,
5) stopnia skręcenia miednicy w płaszczyźnie poprzecznej.
Przyjęto umownie (3), że parametry:
1) mierzone
w
milimetrach
świadczą
o
następującej
asymetrii:
 > 0  5 mm - asymetria mała,
 > 5  10 mm - asymetria umiarkowana,
 > 10 mm - asymetria znaczna,
2)mierzone w stopniach świadczą o następującej asymetrii
 > 0   1,5 
- asymetria mała,
 > 1, 5   3 - asymetria umiarkowana,
 > 3  - asymetria znaczna.
Do pracy wykorzystałam 14 (czternasto) osobową grupę
dzieci w wieku 7 - 17 lat, w tym 9 (dziewięć) dziewczynek
i 5 (pięciu) chłopców. Osoby te miały dwukrotnie badany
-4-
kręgosłup techniką mory projekcyjnej tj. przed zabiegami i
po
serii
zabiegów.
odstępach
2
-
3
Zabiegi
manualne
tygodniowych
z
były
wykonywane
zaleceniem
w
ćwiczeń
wynikających z badania.
Na każdej wizycie badaniu ręcznemu poddane było:
 położenie kolców biodrowych tylnych górnych w postawie
stojącej,
 położenie
kolców
biodrowych
przednich
górnych
w
postawie stojącej,
 objaw wyprzedzania kończyn dolnych, w pozycji z leżenia
tyłem do siadu,
 objaw
wyprzedzania
wyrostków
poprzecznych
w
siadzie
rozkrocznym (odc. L5 - Th 9),
 osteopatyczne badanie ruchomości kręgosłupa piersiowego
i szyjnego, w leżeniu tyłem.
Badany był również stan mięśni:
I.
Przykurcze stwierdzono w następujących mięśniach:
 mm. tylne uda (najczęściej przykurcz obustronny)
 m.
gruszkowaty
(przykurcze
obustronne
z
przewagą
jednostronną),
 m. pośladkowy średni (przykurcz jednostronny),
 m. napinacz powięzi szerokiej (przykurcz jednostronny
po stronie wypukłości
 m.
biodrowo
-
skrzywienia),
lędźwiowy
stronie wypukłości
(przykurcz
skrzywienia),
jednostronny
po
-5-
 m.
czworoboczny
lędźwi
stronie wklęsłości
(przykurcz
jednostronny
po
skrzywienia),
 m. piersiowy większy
(obustronny - tylko u jednej
osoby w badanej grupie dzieci),
 m. kapturowy (przykurcz jednostronny),
 mm.
rotatory
kręgosłupa
(przykurcze
po
stronie
po
stronie
wklęsłości skrzywienia).
II. Osłabione były:
 mm pośladkowe,
 mm.
brzucha
(zwłaszcza
skośny
brzucha,
wklęsłości skrzywienia),
 m. zębaty przedni (po stronie odstającej łopatki,
 m. równoległoboczny (po stronie oddalonej łopatki od
kręgosłupa),
 m.
kapturowy
część
dolna
(po
stronie
uniesionej
łopatki).
Z zabiegów terapii manualnej najczęściej stosowane były
manipulacje na:
 miednicy (S1V),
 L4,
 Th / L,
 Th 3 - Th 5,
 C00/ C1.
Do
autoterapii
relaksacji
zalecane
mięśni
mięśni osłabionych.
były
ćwiczenia
przykurczonych
oraz
poizometrycznej
trening
siłowy
-6-
Wyniki
TABELA NUMER I
Wielkość bocznego skrzywienia kręgosłupa oraz kąta
skręcenia i nachylenia miednicy przed i po serii zabiegów
manualnych w grupie wiekowej 7 - 12 lat.
Wiek
Płeć
Przed zabiegami
Po serii zabiegów
(w stopniach)
(w stopniach)
Rodz.
Wielkoś
ć
Skolio- Wielzy
7
Ż
F
Kąt
Kąt
kość
skrę-
skoliozy
P 18
W
9
Ż
F
Kąt
Kąt
nachy- kość
skrę-
nachy-
cenia
lenia
skol-
cenia
lenia
mied-
mied-
iozy
mied-
mied-
nicy
nicy
nicy
nicy
1
-
-
-
-
P 20
Ż
F
P 23
14
3
M
F
P 8
W -
OBJAŚNIENIA DO TABEL:
M - męska
Ż - żeńska
F - fizjologiczne
I - idiopatyczne
P - pierwotne
W - wtórne
P 13
W
2
3
W 15
10
P 3
W -
W 18
9
Wiel-
2
4
3
-
P 12
W
4
W -
P 15
W
-
P
7
W 18
-
1
5
P 5
poprawy
P 11
W 10
2
3
P 3
W -
-7-
TABELA NUMER II
Wielkość bocznego skrzywienia kręgosłupa oraz kąta
skręcenia i nachylenia miednicy przed i po serii zabiegów
manualnych w grupie wiekowej 13 - 17 lat.
Wiek
Płeć
Przed zabiegami
Po serii zabiegów
(w stopniach)
(w stopniach)
Rodz.
Wielkoś
ć
Skolio- Wielzy
13
M
F
Kąt
Kąt
kość
skrę-
skoliozy
P 12
W
13
M
F
Kąt
Kąt
nachy- kość
skrę-
nachy-
cenia
lenia
skol-
cenia
lenia
mied-
mied-
iozy
mied-
mied-
nicy
nicy
nicy
nicy
2
-
2
-
-
P 13
Ż
F
P 13
W
14
Ż
F
1
2
1
2
Ż
F
P 18
2
1
M
F
P 14
4
2
Ż
F
P 35
-
5
Ż
J
P 21
W
16
Ż
F
2
4
2
-
M
F
P 15
W
Wnioski
-
1
P 18
2
3
-
1
1
-
4
P 4
W 5
P 5
P 16
P 10
W 16
1
4
P
4
W 10
-
3
P 13
W
-
-
5
P 3
W -
-
2
W 14
2
1
W 15
-
P 21
P
W -
-
P 22
W
W 18
17
1
W 18
-
P 22
P 10
P 9
W 12
6
P 8
W
W 23
15
-
W -
W 10
15
P 10
W
W 16
14
2
-
P 8
poprawy
W -
W -
W 19
14
P 12
W
-
P 26
P 3
W -
W 12
14
Wiel-
P 1
W 4
-
3
P 11
W
-
-8-
1) Częściej skolioza występuje u dziewczynek niż u chłopców
w wieku szkolnym,
2) zaburzona równowaga statyczna miednicy ma znaczący wpływ
na powstanie i rozwój skoliozy,
3) w trakcie leczenia w pierwszej kolejności zmniejsza się
kąt skrzywienia wtórnego, a następnie pierwotnego,
4) duży wpływ na ustawienie łopatek mają zabiegi wykonywane
na
Th2 - Th5,
5) znaczny wpływ na zmniejszenie kąta skoliozy maja zabiegi
wykonywane na miednicy,
6) szybsza i większa poprawa występuje u dzieci czynnie
zaangażowanych w proces leczenia,
7) średnio po 3 - 4 miesiącach terapii, stopień skrzywienia
zmniejszył się o 9,6 (od 5 przy skoliozach małych, do
16 - 18 przy
skoliozach na pograniczu I/II).
Piśmiennictwo
1) Rakowski A. - Kręgosłup w stresie. GWP. Gdańsk 1994.
2) Lewit K. - Leczenie manualne zaburzeń czynności narządu
ruchu. PZWL. Warszawa 1984.
3) Bieć
E.
-
Skolimowski
T.
-
Asymetria
ciała
w
płaszczyźnie czołowej u dzieci z idiopatycznymi bocznymi
skrzywieniami kręgosłupa. 1996. Fizjoterapia 4.
4) Neumann H.D. - Medycyna manualna. PZWL. Warszawa. 1992
Streszczenie
-9-
Boczne
częściej
skrzywienie
występuje
kręgosłupa
u
dzieci
w
(skolioza)
wieku
coraz
szkolnym.
Dotychczasowe leczenie, polegało na zatrzymaniu stopnia
skrzywienia,
przez
wytworzenie
silnego
„gorsetu
mięśniowego”. Praca ta przedstawia możliwości znacznego
zmniejszenia
kąta
skoliozy
w
bardzo
krótkim
czasie
z
wykorzystaniem terapii manualnej, ćwiczeń poizometrycznej
relaksacji mięśni przykurczonych oraz treningu siłowego
mięśni osłabionych.
Badania własne przeprowadziłam na grupie 14 osobowej w
tym 9 dziewcząt i 5 chłopców, w wieku od 7 - 17 lat. Przed
zabiegami oraz po serii zabiegów każde dziecko badane było
techniką mory projekcyjnej.
Średnio po 3-4 miesiącach terapii, stopień skrzywienia
zmniejszył się o 9,6 (od 5 przy skoliozach małych, do
16-18 przy skoliozach na pograniczu I/ II 
Summary
It is more and often that spinal curvatures occur in
schoolchildren. Up to the present the treatment has been
based on stopping the degree of curvature through making
of a „muscular corset”.
This work describes some possibilities of considerable
reduction of the scoliosis angle in a very short time,
using
a
manual
therapy,
stretching
exercises
of
the
contracted muscles and strength-testing training of the
weakend muscles.
- 10
-
I have made my own studies with a group composed of 20
children
-
9
girls
and
5
boys.
Before
and
after
the
therapies mentioned above each child was examined with the
projection mora technique.
On the average after 3 or 4 months of the therapy, the
degree of curvature lessened 9,6  (from 5  for minor
scoliosis to 16  - 18  for scoliosis of I/II).