Wnioski ze spotkania w zakresie partnerstwa administracyjno

Wnioski ze spotkania w zakresie partnerstwa administracyjno-publicznego ds.
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Główny Inspektor Ochrony Środowiska, wzorem rozwiązań funkcjonujących w
Konwencji Bazylejskiej, postanowił rozpocząć na terenie Polski realizację programu partnerstwa
administracyjno-przemysłowego, celem efektywnego rozwiązywania problemów, związanych z
zagospodarowaniem
poszczególnych
strumieni
odpadów,
również
w
kontekście
ich
transgranicznego przemieszczania.
Program
partnerstwa
zakłada
uczestnictwo
przedstawicieli
różnych
szczebli:
administracji, przemysłu, biznesu, organizacji pozarządowych, środowiska naukowych, którzy
będą współpracować na rzecz wyeliminowania problemów stwarzanych przez strumienie
odpadów. Ich zadaniem jest wypracowanie skutecznych metod postępowania z poszczególnymi
strumieniami odpadów zgodnie z zasadami gospodarowania bezpiecznymi dla środowiska oraz
życia i zdrowia ludzi. Program partnerstwa realizowany w GIOŚ to nic innego jak dialog w celu
wspólnego
rozwiązywania
problemów.
Doświadczenia
ostatnich
miesięcy
pozwoliły
zidentyfikować problematyczne strumienie odpadów. Jednym z nich jest zużyty sprzęt
elektryczny i elektroniczny.
Potrzeba powołania partnerstwa w zakresie gospodarowania odpadami zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego wynika z faktu, iż masa wytwarzanych tego rodzaju odpadów
wzrasta z roku na rok, a ich zagospodarowanie powoduje wiele problemów. W porównaniu do
wszystkich rodzajów odpadów produkowanych przez człowieka masa tzw. elektrośmieci wzrasta
każdego roku najszybciej. Sprzęt elektryczny i elektroniczny zawiera toksyczne metale ciężkie,
takie jak ołów, rtęć, kadm oraz niebezpieczne związki chemiczne i dlatego tak istotne jest
rozwiązanie problemu właściwego zagospodarowania zużytej elektroniki. Działająca pod
auspicjami Głównego Inspektora Ochrony Środowiska grupa ds. partnerstwa administracyjnopublicznego składać się będzie się z przedstawicieli wszystkich instytucji i przedsiębiorstw
zainteresowanych prawidłowym wdrażaniem w Polsce Dyrektywy WEEE. Celem grupy będzie
dokonywanie na bieżąco analizy problemów istniejących w tym obszarze oraz podejmowanie
kompleksowych działań ograniczających zjawiska szarej strefy oraz współpracy na linii
przedsiębiorcy – administracja publiczna.
1
W dniu 20.03.2009r. w siedzibie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska odbyło się
pierwsze spotkanie partnerstwa administracyjno-publicznego dotyczące zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego. Spotkaniu przewodniczył Pan Andrzej Jagusiewicz, Główny
Inspektor Ochrony Środowiska. W spotkaniu ze strony administracyjnej udział wzięli
przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Gospodarki, Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Mazowieckiego i Wielkopolskiego Wojewódzkiego
Inspektoratu Ochrony Środowiska. oraz przedstawiciele GIOŚ z Departamentu Kontroli Rynku,
Departamentu Inspekcji i Orzecznictwa i DWZ. Stronę przemysłową reprezentowali
przedstawiciele izb gospodarczych i związków i producentów sprzętu elektrycznego,
największych zakładów przetwarzania zużytego sprzętu oraz wszystkich organizacji odzysku
sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Główny Inspektor Ochrony Środowiska jako główny cel powołania partnerstwa
administracyjno-publicznego ds. zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego przedstawił
problem wzrostu masy wytwarzanych tego rodzaju odpadów a następnie właściwe ich
zagospodarowanie. Omawiając problem podkreślił, że jest to jeden z najbardziej uciążliwych
strumieni odpadów, wymieniany wśród odpadów najczęściej przemieszczanych z Europy do
krajów Azji i Afryki.
Prowadząca spotkanie Pani Izabela Szadura – Dyrektor Departamentu Kontroli Rynku
dokonała oceny funkcjonowania systemu gospodarki zużytym sprzętem – w świetle doświadczeń
Inspekcji ochrony Środowiska. Przedstawiła główne problemy związane z rejestrem i bazą
danych zużytego sprzętu, bezpośrednio wpływające na uzyskiwane dane, obrazujące stan
gospodarowania zużytym sprzętem w kraju tj. ilości zużytego sprzętu zbieranego,
przetwarzanego i poddawanego odzyskowi. Dyrektor DKR szczególną uwagę zwróciła na
uzyskany przez Polskę niski współczynnik zbierania zużytego sprzętu z gospodarstw domowych,
który wyniósł w 2007r. 0,71 kg/mieszkańca, przy ogólnym poziomie zbierania 4,88 kg.
Dodatkowo przedstawiła skalę przywozu do Polski i wywozu z kraju odpadów zużytego sprzętu
oraz stwierdzone przypadki nielegalnego wywozu tych odpadów z kraju, (głównie do Malezji i
Chin) oraz przypadki nielegalnego przywozu i tranzytu.
Następnie zabrali głos przedstawiciele uczestników systemu gospodarki zużytym
sprzętem, przedstawiając problemy z funkcjonowaniem tego rynku z ich punktu widzenia.
2
WNIOSKI i USTALENIA
1. Za podstawowe problemy prawidłowego funkcjonowania systemu zbiórki zużytego sprzętu
uznano:
· brak selektywnej zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego na
obszarach mniejszych ośrodków miejskich i gmin wiejskich;
· mała aktywność gmin, a w niektórych przypadkach niechęć wobec inicjatyw
tworzenia punktów zbierania zużytego sprzętu;
· brak mechanizmów administracyjnych zachęcających gminy do zbierania
zużytego sprzętu;
2. Zauważalny jest problem „szarej strefy” w gospodarce zużytym sprzętem w zakresie tzw.
„handlu kwitami”;
3. W celu eliminowania ww. „szarej strefy” należy:
·
zwiększyć współpracę pomiędzy uczestnikami rynku gospodarki zużytym sprzętem w
zakresie zwalczania nierzetelnej sprawozdawczości, wynikającej z ustawy o zużytym
sprzęcie elektrycznym i elektronicznym – unikanie płacenia za dokumenty
potwierdzające przetwarzanie, odzysk czy recykling odpadów, bez faktycznego
przekazywania odpadów do tych operacji;
·
dokonywać przez WIOŚ wnikliwej analizy porównawczej danych zawartych w
dokumentach związanych z przekazywaniem odpadów do przetwarzania z danymi
przekazywanymi w sprawozdaniach;
·
szczegółowo
sprawdzać
przez
WIOŚ
faktyczne
możliwości
technologiczne
dokonywania odzysku określonych odpadów powstałych z przetworzenia zużytego
sprzętu (zawyżanie przez niektóre zakłady przetwarzania podawanych ilości
przetwarzanego zużytego sprzętu);
4. Wskazano aby IOŚ zwróciła szczególną uwagę na prawidłowość przetwarzania zużytego
sprzętu zawierającego substancje zubożające warstwę ozonową (SZWO) – przede wszystkim
lodówki, chłodziarki, zamrażarki;
5. Istnieje potrzeba prowadzenia bieżącej weryfikacji wydanych decyzji związanych z
prowadzeniem zakładu przetwarzania;
3
6. Wymaga rozpoznania możliwość prowadzenia kontroli zakładów przetwarzania przez WIOŚ
wspólnie ze służbami finansowymi – prowadzenie analizy zużycia mediów (np. energii
elektrycznej, wody), wielkości emisji do powietrza, odprowadzania ścieków w danym czasie
i poniesionych na to wydatków;
7. Wykrywanie podmiotów wprowadzających sprzęt bez wymaganego wpisu do rejestru (szara
strefa) powinno być realizowane we współpracy IOŚ z izbami gospodarczymi i związkami
producentów;
8. W celu poprawy funkcjonowania gospodarki zużytym sprzętem zgłoszono do rozważenia
wprowadzenie systemu certyfikacji zakładów przetwarzania oraz stworzenia większej
przejrzystości w działaniach organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego
poprzez wprowadzenie mechanizmów „Clearing House”;
9. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na najbliższym szkoleniach przedstawi
inspektorom wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska wnioski i ustalenia
wynikające ze spotkania partnerskiego;
Jednocześnie uprzejmie informuję, że następne spotkanie Partnerstwa AdministracyjnoPrzemysłowego dotyczące zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego przewidywane jest
już po opracowaniu przez GIOŚ raportu o funkcjonowaniu systemu gospodarowania zużytym
sprzętem - za 2008r.
4