Wpływ wybranych czynników na efektywność tuczu świń Trzeba być

Wpływ wybranych czynników na efektywność tuczu świń Trzeba być

ISSN 2080–489X
6(24)/2012
Dwumiesięcznik „Trouw i MY”
Wpływ wybranych czynników na efektywność
tuczu świń
dr inż. Jerzy Akińcza
Trzeba być hodowcą, a nie tylko hodować
Anna Klimecka
3
OD REDAKCJI
Dwumiesięcznik „Trouw i MY”
Szanowni Czytelnicy,
6(24)/2012
oddajemy w Wasze ręce ostatnie w tym roku wydanie biuletynu „Trouw i MY”. W numerze omawiamy
czynniki, które wpływają na efektywność tuczu świń. Odwiedzimy fermę trzody chlewnej w Wybranowie. W tym także numerze pan Jurgen Verkuyten, Prezes Trouw Nutrition, podsumowuje 20 lat istnienia
firmy na rynku polskim. Życzę Państwu wesołych Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności
w nadchodzącym Nowym Roku.
dr Jolanta Gdala
Z ŻYCIA TNP
To już 20 lat!
Anna Klimecka
Martin&Jacob Sp. z o.o.
Wydawca:
Dobrzy pracownicy
tworzą dobrą firmę
Już 20 lat firma Trouw Nutrition Polska produkuje szeroką gamę produktów przezna-
Trouw Nutrition Polska Sp. z o.o.
ul. Chrzanowska 21/25
05–­825 Grodzisk Mazowiecki
telefon: +48 22 755 03 00
fax: +48 22 755 03 72
czonych do żywienia zwierząt gospodarskich, które niezmiennie cieszą się wysokim
8
towujących pasze we własnych gospodar-
SPIS TREŚCI
14
3
To już 20 lat!
Redaktor naczelna:
Anna Klimecka
Martin&Jacob Sp. z o.o.
dr Jolanta Gdala
REDAKTORZY NAUKOWI:
Sadzą, sadzą drzewa, silą polskie lasy
dr inż. Jerzy Akińcza
Anna Klimecka
Martin&Jacob Sp. z o.o.
8
ul. Fabryczna 14 D, 53–609 Wrocław
5000 egzemplarzy
dr inż. Jerzy Akińcza
Zakład Hodowli Trzody Chlewnej, Instytut
Hodowli Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy
we Wrocławiu
towego produktu. Niezmiernie ważna jest
20
Adam Wojciechowski
Kierownik Produktów Drobiowych,
Trouw Nutrition Polska
Trzeba być hodowcą, a nie tylko
hodować
Anna Klimecka
Martin&Jacob Sp. z o.o.
Świąteczne informacje
Anna Klimecka
Martin&Jacob Sp. z o.o.
22
także profesjonalna obsługa klienta – do-
Siedziba firmy Trouw Nutrition Polska w Grodzisku Mazowieckim
radztwo żywieniowe, realizacja złożonego
analizujemy rynek, a uzyskana o nim wie-
efekt doskonałej współpracy z dostawcami
wykorzystujemy narzędzia HACCP i zasady
dza pomaga nam we wprowadzaniu no-
surowców i odbiorcami produktów. Dlatego
Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP OVOCOM.
wych produktów, które są zgodne z ocze-
chciałbym bardzo serdecznie podziękować
Posiadamy także certyfikat jakości QS (2008).
kiwaniami klientów.
tym wszystkim, którzy współpracując z nami,
Jesteśmy jedną z najnowocześniejszych wy-
20 lat to wystarczająco długi czas, by zdobyć
przyczynili się do naszego sukcesu.
twórni w Polsce i Europie – podkreśla Jurgen
wiedzę, doświadczenie i potencjał niezbędny
20 lat istnienia Trouw Nutrition Polska to czas
Verkuyten, prezes TNP.
do funkcjonowania w następnych latach.
wielkich zmian i rozwoju. Udoskonalając przez
Przez 20 lat obecności na rynku Trouw
Rozwój TNP
lata fabrykę, nieustannie poszerzaliśmy ofertę
Nutrition Polska nigdy nie zapomniała, że naj-
naszych wysokiej jakości produktów. Produk-
ważniejszy jest klient. Dostarczając najwyż-
Oferta Trouw Nutrition Polska jest bardzo bo-
cję premiksów rozpoczynaliśmy w oparciu
szej jakości produkty oraz fachowe doradz-
gata i obejmuje premiksy, mieszanki mineral-
o jedną linię produkcyjną. Dziś mamy cztery
two, pomaga klientom uzyskać jak najlepsze
Dlaczego w Wigilię jemy karpia?
ne, mieszanki uzupełniające, dodatki paszo-
linie, na których produkowane są premiksy
wyniki produkcyjne, a co za tym idzie – także
Karp wigilijny pieczony w winie
we, produkty dla młodych zwierząt, produkty
sypkie, premiksy płynne, mieszanki mineral-
wysokie efekty ekonomiczne.
prozdrowotne oraz doradztwo żywieniowe
ne, mieszanki uzupełniające, prestartery dla
i serwis laboratoryjny. Produkty docierają do
prosiąt oraz preparaty mlekozastępcze. Jako
Etyka w biznesie
rolnika poprzez doskonale rozwiniętą sieć
pierwsi w branży paszowej wprowadziliśmy
TNP zawsze traktuje uczciwie partnerów
dystrybucyjną lub dostarczane są bezpo-
system kodów paskowych służących do
handlowych i ostatecznych nabywców.
średnio na fermę. – Rozwój firmy, jej wysoka
identyfikacji surowców i gotowych produk-
Jest to szczególnie ważne w warunkach
pozycja na rynku to zasługa całego zespo-
tów. Również jako pierwsza firma tej bran-
silnej konkurencji i zabiegania o klienta. Na
łu. To efekt zaangażowania, inwencji i du-
ży uzyskaliśmy certyfikat ISO 9001 (1997)
rynku pozostaną podmioty, które „grają”
żej ambicji naszych pracowników. To także
oraz certyfikat jakości GMP (1999). Obecnie
czysto i budują z nabywcami swoich
23
ZAMÓW BEZPŁATNĄ PRENUMERATĘ „Trouw i MY”
ZADZWOŃ: 71 792 06 90
NAPISZ: [email protected]
dym etapie produkcji: od surowca do go-
zamówienia, dostarczenie produktu. Stale
Technowinki
www.martin-jacob.com
Nakład:
ich jakości, która gwarantowana jest na każ-
19
10
Martin&Jacob Sp. z o.o.
Wpływ wybranych czynników
na efektywność tuczu świń
Ciekawostki
Wartość odżywcza jaj kurzych
a jakość skorupy
Opracowanie:
stwach. Uznanie to wynika m.in. z wysokiej
18
6
Adam Wojciechowski
Kierownik Produktów Drobiowych, TNP
uznaniem naszych klientów – mieszalni
pasz, dystrybutorów, hodowców przygo-
www.trouwnutrition.pl
Redakcja:
14
Krzyżówka z Czesiem
4
5
Z ŻYCIA TNP
Sukces firmy zależy od jej zdolności
do pozyskania i utrzymania klientów.
Szczególną rolę, i to pod wieloma względami, ma do odegrania dział sprzedaży.
Przedstawiciele handlowi zapewniają
wzajemną komunikację między firmą
a klientami, słuchają, oceniają potrzeby
klientów, oferują rozwiązania, pomagają rozwiązać problemy, odnoszą się do
zgłaszanych uwag, a także zapewniają
długoterminową, ciągłą obsługę. Sprzedawcy stanowią potężną siłę. Każdy
dział sprzedaży może zarówno pogorszyć wyniki firmy, jak i znacznie poprawić jej pozycję. Pracodawcy zaczęli
postrzegać pracowników działów handlowych jako wizytówki organizacji. To
w końcu działy handlowe budują wizerunek firmy jako długofalowego partnera handlowego. Kiedy nastąpiła według Pana największa
następuje proces ich realizacji. Jeśli wdraża-
ekspansja TNP, co stanowi sukces firmy?
my jakiś pomysł, musimy skontrolować, czy
Największa ekspansja następuje teraz. Biorąc
to działa. Nie jest to monotonne. Często or-
pod uwagę wyniki sprzedaży, co roku są one
ganizujemy spotkania z przedstawicielami
lepsze. Kontynuujemy rozwój firmy. Zdecydo-
handlowymi, dealerami, podczas których
wanie pniemy się w górę. Każdy z pracowników
wspólnie rozmawiamy. Spotkania stanowią
odpowiada za wynik firmy. Trouw Nutrition Pol-
często kanwę nowych pomysłów.
ska dostosowuje się do twardych reguł rynku.
Czym się zajmuje Dział Sprzedaży? Na co
Podstawą sukcesu są przede wszystkim ludzie.
szczególnie zwraca Pan uwagę w zarządza-
Firma dba o to, by pracownik czuł się z nią zwią-
niu sprzedażą?
zany. Zawsze byliśmy i jesteśmy otwarci na po-
Nasz dział sprzedaje produkty TNP głównie
trzeby klientów. Dysponujemy bardzo dobrej
poprzez sieć dystrybutorów . Nie obsługuje-
jakości produktami, dołączając do tego profe-
my dużych i średnich wytwórni pasz, raczej
sjonalny serwis doradczy, rozwiązujemy proble-
wytwórnie lokalne. Te pierwsze obsługiwane
my związane z hodowlą i produkcją zwierzęcą.
są przez Kolegów z innego działu. By zespół
Zarządzanie, wprowadzenie procedur, inno-
działał musi być wzajemna komunikacja, cel,
wacyjne produkty to jest właśnie ta nowocze-
współpraca, pomoc. W dziale sprzedaży prak-
sność. W biznesie niezwykle ważne jest poczu-
tykujemy to na co dzień. Jesteśmy firmą pro-
cie odpowiedzialności i dotrzymywanie słowa.
dukującą wiele produktów przeznaczonych
Robimy wszystko, aby dotrzymywać obieca-
do żywienia zwierząt: są to koncentraty, pro-
nych terminów i ustaleń. Sukces naszej korpo-
dukty mlekozastępcze, mieszanki mineralne,
racji jest wynikiem wyróżniających ją zdolności,
premiksy, prestartery. Naszą bardzo mocną
najczęściej wywodzących się ze szczególnego
stroną jest to, że nasze produkty są bardzo
My nie chcemy być tylko sprzedawcami,
charakteru jej stosunków z dostawcami, klienta-
dobrze postrzegane przez hodowców. Naj-
chcemy prowadzić biznes oparty na sprze-
Z Jarosławem Arciszewskim, kierownikiem
mi i pracownikami
ważniejszy w zarządzaniu jest element ludzki.
daży poprzez wiedzę i doradztwo. I właśnie
Działu Sprzedaży Trouw Nutrition Polska,
Co jest najważniejsze w firmie? Który z presti-
Właściwy zespół, składający się z pracow-
dlatego TNP jest firmą nietypową. Bierzemy
rozmawiała Anna Klimecka.
żowych projektów utkwił Panu w pamięci?
ników o odpowiednich kompetencjach, to
pełną odpowiedzialność za to, co sprzedaje-
Piastuje Pan bardzo odpowiedzialne sta-
Najważniejszy jest człowiek, czytelność,
podstawa. Od członków mojego zespołu wy-
my. Wsłuchujemy się w potrzeby klienta. To
nowisko w Trouw Nutrition Polska. Proszę
otwartość, jasność stawiania celów, zadań,
magam dużego zaangażowania, otwartego
element niezmiernie istotny. Biorąc pod uwa-
powiedzieć, jak rozpoczął Pan, nazwijmy to,
a przede wszystkim szeroko rozumiana
umysłu, kreatywności, szerokiego podejścia
gę kompetencję zespołu, wierzę, że wygra-
Dołożyć kawałek duszy
do tego, co się robi
Jurgen Verkuyten
prezes Trouw Nutrition Polska
produktów relacje, oparte na zaufaniu
Jarosław Arciszewski,
kierownik Działu Sprzedaży
swoją przygodę z TNP. Jakich zmian był Pan
uczciwość. Tutaj wszystko jest transparentne,
do biznesu i stawiania sobie poprzeczki na
my. Będąc doradcami, łatwiej nam dostrzec
Wspólny entuzjazm buduje doskonałe relacje
świadkiem na przestrzeni ostatnich lat?
omawiane i wyjaśniane na bieżąco. Mamy
dużej wysokości. By osiągnąć wysoko posta-
potrzeby hodowcy.
i zrozumieniu potrzeb. Tak właśnie od mo-
zawodowe i towarzyskie.
W Trouw Nutrition Polska pracuję od 2007
wprowadzony system premiowania, który
wione cele muszę pracować z najlepszymi na
Traktuje Pan TNP jako lidera na rynku pol-
mentu powstania działa TNP.
Trouw Nutrition Polska aktywnie wdraża po-
roku. Trouw Nutrition Polska jest nowoczesną
daje szanse dobrego zarobku raz na kwartał.
rynku. Mam to szczęście, że w moim zespole
skim?
W firmie spędzamy dużą część naszego życia
litykę zrównoważonego rozwoju. Wierzę, że
firmą, która ciągle się zmienia. Potrafi wyczuć
Każdy wie, za co jest rozliczany. Na przestrze-
pracują ludzie, którzy mają wysokie ambicje.
Zdecydowanie tak. Mam obiektywne porów-
– może być nam w niej dobrze, ale może też
nasze działania zyskają uznanie w oczach
rynek i dopasować się do obecnych twardych
ni lat przeprowadziliśmy wiele projektów. To,
Wspólnie analizujemy sytuacje i trendy ryn-
nanie z innymi firmami. W Trouw Nutrition
być źle. Jeżeli pracujemy z myślą o przyszłych
naszych klientów, bo przecież wszyscy pra-
reguł biznesu. Atutem TNP jest elastyczność –
co było pierwsze i wówczas trudne również
kowe, co dostarcza nam informacji niezbęd-
Polska mamy jasno określony cel – robimy
pokoleniach, wówczas praca staje się recep-
cujemy na naszą przyszłość i przyszłość kolej-
jako wyspecjalizowany podmiot, wchodzący
dla mnie, to połączenie dwóch organizmów
nych do zbudowania prawidłowej strategii
wszystko, by mieć większy dostęp do rynku.
tą na sukces i na osobiste szczęście. Firma
nych pokoleń. Wartości takie jak współpraca,
w skład Grupy Nutreco, światowego produ-
BASF i TNP, aby klient z tego skorzystał. To
i planów biznesowych.
Chcemy być postrzegani przez rynek, jako
Trouw Nutrition Polska jest nastawiona na
rzetelność, solidarność, sprawiedliwość, tole-
centa koncentratów, mieszanek witamino-
było wyzwanie i autentycznie coś, co skupia-
Jaki jest wkład Trouw Nutrition Polska
przedsiębiorstwo o wysokich standardach.
dynamiczny rozwój, a nie tylko na zysk. Takie
rancja, szacunek dla środowiska uczą nas, że
wych i dodatków do pasz dla zwierząt, jest
ło uwagę wielu osób.
w rozwój rolnictwa?
Nie jesteśmy tylko dostawcą produktów,
podejście wiąże się z rozwojem organizacji
potrzeba wartości nigdy nie ulega nasyceniu.
zdecydowanym liderem. Jesteśmy istotnym
Jak wygląda tydzień pracy Jarosława Arci-
Bardzo istotny. Muszę stwierdzić, że wszystkie
staramy się tworzyć wspólnie z klientem
wewnętrznej. TNP jest doskonałym miejscem
Nigdy też nie przemija radość z jej osiągania.
elementem tej firmy. Mamy swoje zadania i je
szewskiego?
firmy włożyły ogromny wysiłek w to, jak ten
coś, co przyniesie efekt długofalowy. Trouw
dla ludzi ambitnych, którzy chcą się rozwijać.
Ten rodzaj szczęścia jest trwały i nieprzemija-
realizujemy. Wyedukowana kadra, doradcy,
Staram się być 2-3 dni w tygodniu w firmie.
rozwój teraz wygląda. TNP dba o kapitał ludz-
Nutrition Polska to historia jednej wielkiej ro-
To firma, która skupia ludzi kompetentnych,
jący. To jest właśnie zapłata za dobro, które
pracownicy, przedstawiciele handlowi – wszy-
To są dni, które poświęcam pracy biurowej.
ki. Organizujemy bardzo wiele spotkań dla
dziny, która jak na dobra rodzinę przystało,
przyjaznych, gotowych na nowe wyzwania.
czynimy – podsumowuje Jurgen Verkuyten.
scy o wysokich kwalifikacjach.
Ustalamy wspólnie plany, cele, po czym
ludności, przekazujemy wiedzę hodowcom.
wspiera się w każdej sytuacji.
6
7
REPORTAŻ
Sadzą, sadzą drzewa, silą polskie lasy
wichury, sąsiadującego z cmentarzem mariawickim, na terenie Nadleśnictwa Celestynów.
Uczestnicy akcji posadzili roczne sadzonki
sosny, chcąc w ten sposób zwrócić uwagę na
konieczność sadzenia drzew, które produkują
Anna Klimecka
potrzebny do życia tlen, pochłaniają odpo-
Martin&Jacob Sp. z o.o.
wiedzialny za zmiany klimatyczne dwutlenek
węgla, zmniejszają zanieczyszczenie powie-
W wyjątkowo ciepłe, jak na tę porę roku, piąt-
i szanować lasy, by ich nie zanieczyszczać.
trza, tłumią hałas, wspomagają retencję wod-
kowe południe 19 października 2012 roku
Świadomość ludzi rośnie. Podchodzą do
ną oraz mają znaczący wpływ na funkcjono-
w leśnictwie Czarci Dół, w miejscowości Po-
przyrody w sposób proekologiczny, miło
wanie całego ekosystemu.
gorzel Osiecka, firma Trouw Nutrition Polska
przy okazji spędzając czas. Sosny przez nas
To świetny pomysł na pokazanie, jak bardzo
wraz ze swoimi klientami postanowiła posa-
posadzone przetrwają wiele, wiele lat. Są
ważna jest ekologia nie tylko w Polsce, ale
dzić drzewa, by w ten sposób po raz kolejny
inwestycją w przyszłość. By zmieniać świat
także na całym świecie. To jest piękne, sym-
uczcić jubileusz 20-lecia istnienia na rynku
wystarczy jeden dobry uczynek raz na jakiś
boliczne i proste. Drzewo zawsze było, jest
polskim. Działając wspólnie, pozostawili po
czas – podkreśla prezes Trouw Nutrition Pol-
i będzie symbolem pokoju oraz siły przyrody.
sobie trwały, pozytywny ślad.
ska Jurgen Verkuyten.
Sadzenie drzew to pomysł na zrównoważe-
– Uświetnienie jubileuszu poprzez sadze-
Firma Trouw Nutrition Polska sfinansowała
nie tego, co robimy z przyrodą na co dzień.
nie drzew to zaszczepienie idei, by chronić
zalesienie hektara lasu zniszczonego przez
Ten las będzie rósł dla wszystkich!
„
Podchodzą do przyrody w sposób
proekologiczny, miło przy okazji spędzając czas.
”
Prezes Trouw Nutrition
Polska Jurgen Verkuyten
przy sadzeniu drzewek wraz
z właścicielem PHU Paszex
Sławomirem Mirowskim
„
Firma Trouw Nutrition Polska
wraz ze swoimi klientami postanowili
posadzić drzewa, by uczcić jubileusz
20-lecia istnienia na rynku polskim.
”
8
9
DRÓB
Wartość odżywcza jaj kurzych
a jakość skorupy
oraz jej wybarwienia. Odgrywa także rolę we
wspomaganiu procesów korygujących błędy
żywieniowe, wywołujące osłabienie układu
kostnego u kur nieśnych.
OPTAVIT SHELL polecany jest dla kur nieśnych
szczególnie w drugiej połowie cyklu produkcyjnego – po 50. tygodniu życia kur, w sy-
Adam Wojciechowski
tuacjach zmniejszonego pobrania paszy, na
Kierownik Produktów Drobiowych
przykład w warunkach stresu temperaturo-
Trouw Nutrition Polska
wego, jak również we wszystkich sytuacjach,
Od wielu lat wartość odżywcza białka jako składnika pokarmowego pochodzącego z jaj kurzych
uznawana jest w żywieniu człowieka za wzorcową. Strawność rzeczywista tego białka jest najwyższa
spośród znanych nam białek w przyrodzie. Spożycie jednego, średniej wielkości jaja kurzego pokrywa 25% dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka na białko pokarmowe.
Wartości odżywcze jaja
kurzego
Substancje te są ponadto prekursorami
a spośród tych ostatnich żywienie kur nie-
uszkodzenia oraz ich wybarwienie. Zawiera
gdy dochodzi do pogorszenia jakości skorup.
śnych jest czynnikiem dominującym. W bo-
w swym składzie zestaw witamin, mikroele-
OPTAVIT SHELL jest produktem pozwalającym
gatych społeczeństwach coraz częściej mówi
mentów oraz substancji aktywnych, które
zwiększyć liczbę pełnowartościowych, han-
się o tak zwanej funkcjonalnej żywności,
uczestniczą pośrednio i bezpośrednio w pro-
dlowych jaj pozyskanych od jednej nioski. Za-
dającej szansę na bardziej zrównoważoną
cesie gospodarki wapniowo-fosforowej w or-
pobiega jednocześnie coraz częściej spotyka-
i bezpieczną dla zdrowia konsumenta dietę
ganizmie kury. OPTAVIT SHELL wpływa na
nej sytuacji, kiedy z powodu złej jakości skorup
żywieniową. W ramach tej działalności, mo-
poprawę efektywności formowania skorupy
dochodzi do wcześniejszej likwidacji stada.
Poziom cholesterolu
dyfikując odpowiednio paszę dla kur, udaje
związków – eikozanoidów, które przeciw-
Do niedawna sporo emocji wywoływał jeden
między innymi w witaminy E i B oraz selen,
Wartość energetyczna jaja kurzego jest sto-
działają otyłości, miażdżycy i nowotworom.
ze składników frakcji lipidowej jaja – choleste-
jod, mangan, fluor. Z częściowym sukcesem
sunkowo niska i wynosi 149 kcal/100 g jego
Wchodzą one także w formie fosfolipidów
rol. Ostatnie badania dowiodły jednak, że jaja
można zmieniać także profil kwasów tłusz-
treści. Zatem jedno jajo pokrywa zaledwie 5%
w skład tkanki nerwowej. Żółtko jaja kurze-
i jego przetwory spożywane w przeciętnych
czowych, tak aby był bliższy optymalnym
zapotrzebowania energetycznego dorosłego
go jest bogate w witaminy rozpuszczalne
ilościach nie stanowiły istotnego czynnika
zaleceniom w żywieniu człowieka.
mężczyzny. Na uwagę zasługuje fakt, że tłusz-
w tłuszczach: A, D, E. Jedno jajo kurze pokry-
ryzyka
cze jaja kurzego, które ulokowane są głównie
wa 25% dziennego zapotrzebowania na wit.
u człowieka. Skład chemiczny i wartość od-
Efektywność produkcji
we frakcji żółtkowej jaja, zbudowane są głów-
A i 5% na wit. E. Jest także bogatym źródłem
żywcza jaj kurzych uwarunkowane są czyn-
Istotnym elementem wpływającym na efek-
nie z kwasów tłuszczowych nienasyconych.
witamin: B2 i B12 oraz kwasu foliowego.
nikami genetycznymi oraz środowiskowymi,
tywność ekonomiczną produkcji jaj, jak i na
bardzo istotnych dla organizmu ludzkiego
wystąpienia
hipercholesterolemii
się skutecznie produkować jaja wzbogacone
mikrobiologiczną czystość jaj konsumpcyjnych, jest zachowanie czystej, nieuszkodzonej
skorupy jaja. Skorupa o odpowiedniej grubości, wytrzymałości, bez pęknięć i zabrudzeń,
stanowi podstawową ochronę jaja przed
wniknięciem drobnoustrojów do jego treści.
Wraz z wiekiem kur, w naturalny sposób,
pogarsza się jakość skorupy jaj. Następuje
zmniejszenie jej grubości, odporności na
uszkodzenia mechaniczne oraz pogorszenie
jej barwy.
Optavit Shell
Firma Trouw Nutrition Polska opracowała
produkt – OPTAVIT SHELL, który dodawany
do paszy dla kur nieśnych w ilości 2,5 kg/t
paszy pełnoporcjowej, poprawia jakość skorup jaj, ich wytrzymałość na mechaniczne
10
11
REPORTAŻ
Tadeusz Piguła jest założycielem gospodarstwa rolnego w Wybranowie, w gminie Rojewo,
którego początki sięgają lat siedemdziesiątych. Swoją działalność rozpoczynał od 13 ha ziemi, z pierwszą chlewnią wybudowaną w 1978 roku. Obecnie, łącznie z dzierżawami, gospodarstwo liczy ponad 140 ha ziemi. Od ponad sześciu lat hodowlą trzody chlewnej zarządza
pani Małgorzata Piguła, córka właścicieli, która pełni także rolę menedżera gospodarstwa.
Rodzice – Irena i Tadeusz – w pełni akceptują działania pani Małgorzaty, która często stosuje
innowacyjne rozwiązania w prowadzonej hodowli świń.
Trzeba być hodowcą, a nie tylko
hodować
Anna Klimecka
Martin&Jacob Sp. z o.o.
Dobra organizacja
podstawą sukcesu
Od początku gospodarstwo było nastawione na produkcję trzody chlewnej. Pani
Małgorzata Piguła swoją wiedzę, zdobytą
podczas szkoleń, konferencji oraz studiów,
wykorzystuje w codziennej pracy ze stadem podstawowym liczącym 120 loch
Prosięta po samcu PIC w całości są przeznaczane na tucz
rasy Wielka Biała Polska (WBP). Gospodarze
odchowują około 1000 sztuk tuczników.
W gospodarstwie znajdują się trzy duże
chlewnie oraz porodówka, która mieści się
porodówce zwierzęta utrzymywane są na
są loszki na remont stada. Natomiast prosię-
na dwóch poziomach, a specjalnie skonstru-
ściółce płytkiej. Gospodarstwo ma płytę
ta po samcu PIC w całości przeznaczane są
owana winda wwozi i zwozi lochy i prosięta.
gnojową.
na tucz. W miocie z reguły jest 12-14 prosiąt.
W gospodarstwie są utrzymywane zwierzę-
– Maciory proszą się na porodówce, do któ-
Cykl hodowlany
W najbliższym czasie pani Małgorzata Piguła
ta w różnych grupach produkcyjnych. Efek-
rej wprowadzane są około dwóch tygodni
planuje kupienie nowych loszek. – Chcemy
tywność każdego etapu hodowli w dużym
przed porodem. W pierwszej dobie życia
W gospodarstwie w Wybranowie hodowla
wprowadzić nową genetykę. Wszystkie nowe
stopniu zależy od żywienia. Odpowiednia
prosiętom przycinamy kiełki oraz ogonki. Le-
trzody chlewnej prowadzona jest w cyklu
zwierzęta, które do nas trafiają, przechodzą
pasza ma istotny wpływ na rozród, odchów
karz weterynarii podaje im antybiotyk oraz
zamkniętym. Remont stada podstawowego
kwarantannę. Prowadzenie i zarządzanie
prosiąt oraz wyniki tuczu. By odsadzane pro-
szczepionki. Prosięta po odsadzeniu przeno-
wynosi ok. 45-50%. Hodowcy stosują me-
sekcją rozrodu to nie lada wyzwanie. Łatwo
sięta były w dobrej kondycji, ważne jest, aby
szone są do odchowalni, z której po dwóch
todę naturalnego rozrodu, a skuteczność
można popełnić błąd. Jedną z możliwości
w pierwszych godzinach życia pobrały odpo-
tygodniach trafiają do tuczarni.
krycia wynosi ok. 90%. Jeżeli zachodzi taka
dokształcania są konferencje i szkolenia,
wiednią ilość siary. Jakość i ilość pobieranego
Na porodówce pokarm jest zadawany
potrzeba, to stosują także inseminację. W sta-
w których chętnie uczestniczę. Bazuję rów-
mleka jest również bardzo ważna. Od 10. dnia
dzie znajdują się knury rasy WBP oraz PIC.
nież na swoim własnym doświadczeniu – tłu-
życia prosiętom podawany jest pierwszy pre-
Spośród potomstwa knura WBP wybierane
maczy pani Małgorzata.
starter – Nuklospray Yoghurt firmy TNP.
ręcznie, a na tuczarni paszociągiem. Tuczniki przebywają na ściółce głębokiej. Na
Małgorzata Piguła zarządza hodowlą trzody chlewnej
Żywienie
12
13
REPORTAŻ
Profilaktyka
Zabiegi prewencyjne owocują tym, że go-
nastawienie. Rolnik musi być uparty w kon-
spodarze nie mają większych problemów ze
frontacji z tymi wszystkimi przeszkodami,
Gospodarze starają się otoczyć swoje zwie-
zdrowiem zwierząt.
które stają na jego drodze. Ci rolnicy, któ-
rzęta jak najlepszą opieką. Stadem z Wy-
wspólną cechę – niezachwianą wiarę w sie-
profilaktykę. Przyjęliśmy zasadę, by podawać lochom dwukrotnie szczepionkę prze-
Dla każdego sukces oznacza tak naprawdę
świadomi tego, co robimy. Chcę unowo-
ciw parwowirozie, miesiąc przed pokryciem
co innego, ponieważ każdy z nas ma inne
cześnić gospodarstwo w miarę możliwości.
oraz bezpośrednio przed dopuszczeniem.
potrzeby, cele życiowe i wartości, którymi
Troszkę powiększyć stado podstawowe,
W wypadku stada podstawowego lekarz
się kieruje. Co jest kluczem do osiągnięcia
znaleźć dobrych odbiorców tuczników. Być
weterynarii aplikuje szczepionki przeciwko
sukcesu? Małgorzata Piguła zna odpowiedź
niezależnym. Planuję namówienie okolicz-
kolibakteriozie, nosoryjówce, beztlenow-
na to pytanie: – W kilku słowach to: wytrwa-
nych rolników, by stworzyć na naszym te-
com i dodatkowo przeciw parwowirozie
łość, pracowitość, liczenie zysku, ulepsza-
renie grupę producencką. W myśl zasady:
i różycy – wymienia Małgorzata Piguła.
nie tego, co się ma. O wszystkim decyduje
większy może więcej.
rynarii. – Kładziemy bardzo duży nacisk na
„
rzy osiągają sukces w hodowli, mają jedną
W drodze do osiągnięcia
sukcesu
branowa opiekuje się zaufany lekarz wete-
bie, we własne zdolności. Jesteśmy w pełni zdeklarowanymi hodowcami, jesteśmy
Odpowiednia pasza ma
istotny wpływ na rozród
i odchów prosiąt.
”
Jest to prestarter podawany w formie
obniżenie efektywności produkcji, by nie
konkurencyjnych firm – podkreśla hodow-
papki, która swoją konsystencją przypomina
ponosić strat. Produkty TNP stosowane w pa-
czyni. Gospodarstwo korzysta z programu
jogurt. Prosięta bardzo chętnie go pobierają.
szach ceni wysoko za ich niezawodną jakość.
żywieniowego opracowanego przez Trouw
W wieku 30 dni prosięta są odsadzane na pre-
Twierdzi, że ich cena jest adekwatna do war-
Nutrition Polska. Od momentu przejścia na
starterze Master, do którego były stopniowo
tości.
ten program pani Małgorzata Piguła za-
przyzwyczajane w okresie przedodsadzenio-
uważyła dużą poprawę jakości produkowanego tucznika, a także bardzo dobrą kondy-
zastosowaniu mieszanki paszowej mineralnej
Program żywieniowy
Trouw Nutrition Polska
zaobserwowano wyraźną poprawę kondycji
Hodowcy z Wybranowa zaopatrują się
Polska korzystamy również z programu do
zwierząt. Pasza, jaką dostają lochy, ma nieba-
w firmie Premvit z Inowrocławia, regio-
bilansowania dawek pokarmowych. Wspól-
gatelny wpływ na wyniki rozrodu, a to prze-
nalnego dystrybutora Trouw Nutrition
nie ustalamy surowce wchodzące w skład
cież jeden z najważniejszych wskaźników
Polska. – Współpracę z TNP zaczęliśmy
pasz. Komponenty dobieramy w zależności
ekonomicznych w produkcji trzody chlew-
w 2009 roku. Firma ma bardzo dobrą re-
od tego, jakie są dostępne w gospodar-
nej. Pani Małgorzata zdaje sobie sprawę, że
nomę i bardzo dobrą opinię wśród rolni-
stwie. Bierzemy również pod uwagę cenę
nie może pozwolić nawet na najmniejsze
ków, a nawet wśród przedstawicieli innych
– mówi pani Małgorzata.
wym. Lochy żywione są paszą przygotowaną
na bazie mieszanki paszowej mineralnej. Po
cję osesków oraz loch karmiących. – Dzięki
doradcom żywieniowym z Trouw Nutrition
„
…od momentu przejścia na program TNP
zauważamy dużą poprawę jakości
produkowanego tucznika…
”
14
15
Trzoda chlewna
Wpływ wybranych czynników
na efektywność tuczu świń
dr inż. Jerzy Akińcza
Zakład Hodowli Trzody Chlewnej, Instytut Hodowli Zwierząt,
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
W ostatnich latach obserwuje się niską opłacalność produkcji wieprzowiny. Rozwiązaniem może być poprawa standardów jakościowych żywca i zwiększenie efektywności jego produkcji. W miarę postępu genetycznego w hodowli trzody chlewnej
wzrasta zapotrzebowanie zwierząt na zbilansowane składniki pokarmowe.
Wysokojakościowe
warunki zoohigieniczne
i za granicą, potencjał dla przyrostów zwie-
w doświadczeniach żywieniowych. Przez
rząt mięsnych w pierwszych dwóch trzecich
zahamowanie pobierania paszy tuczniki nie
tuczu jest wyższy niż u zwierząt ze średnim
mogą w pełni wykorzystać swoich predyspo-
Większa wydajność zwierząt odbywa się
udziałem mięsa w tuszy. Dla średnio mię-
zycji genetycznych do uzyskiwania wysokich
materii i w decydujący sposób mają wpływ
granulowania następuje: żelatynizacja skrobi,
pełnoporcjową najłatwiej jest zastosować
kosztem wydelikacenia ich pod względem
snych świń maksymalna zdolność odkła-
przyrostów. Młode świnie odkładają więcej
na budowę szkieletu. Wadliwe zaopatrzenie
rozluźnienie struktury paszy oraz poprawa
tucz wstępny i końcowy. Przy żywieniu
zdrowotnym, co powoduje, że wymagają
dania białka osiągana jest przy masie ciała
mięsa i mniej tłuszczu. Wykorzystują one
doprowadza u młodych zwierząt do krzywi-
strawności białka. Proces ekspandowania po-
trzyfazowym można wymieszać w odpo-
one bardzo dobrych warunków zoohigie-
około 70 kg, natomiast dla tuczników mię-
paszę lepiej od starszych świń. Dodatek 10 g
cy, a u tuczników do osteochondrozy.
prawia strawność i wpływa na lepsze wyko-
wiedniej proporcji pasze z tuczu wstępnego
nicznych. Zapewnienie tucznikom optymal-
snych frakcja białkowa w całym przyroście
paszy witaminowo-mineralnej na zwierzę na
i końcowego dla fazy pośredniej. Najkorzyst-
nych warunków utrzymania i zbilansowanie
tuczników mięsnych zmniejsza się dopiero
dzień podczas pierwszych 14 dni tuczu uła-
Przygotowanie paszy
rzystanie składników pokarmowych. Żywiąc
zwierzęta paszą ekspandowaną, uzyskuje się
niejsze jest żywienie wielofazowe stosowa-
dawki pokarmowej zwiększa przyrosty do-
przy masie ciała około 80 kg. Świnie mięsne
twia start tuczu. W fazie wstępnej powinno
Do pełnego wykorzystania paszy niezbęd-
przeciętnie o około 20 g wyższe przyrosty
ne w tuczu przy zachowaniu zasady „całe
bowe, jednocześnie zapewniając dobrą mię-
szybko przyrastają, jednak w tuczu końco-
się unikać niedostatecznego zaopatrzenia
na jest obróbka, która ułatwia trawienie oraz
dobowe w tuczu.
pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie
sność tusz.
wym mają niższy apetyt od zwierząt średnio
w makro- i mikroelementy. Wapń i fosfor
wpływa na lepsze pobieranie paszy i wyż-
mięsnych. Potwierdzają to wyniki uzyskiwane
uczestniczą w wielu procesach przemiany
sze przyrosty dobowe. W wyniku zabiegów
Żywienie fazowe
puste”. Co dwa tygodnie zmienia się propor-
Dzięki selekcji loch i knurów ras matecznych
i ojcowskich oraz przy zastosowaniu krzyżo-
mechanicznych (czyszczenia, obłuskiwania,
Przez żywienie fazowe można dokładniej
o dwie pasze wyjściowe, odpowiadające
wania towarowego możliwe jest wyprodu-
rozdrabniania) zwiększa się ilość dostępnego
dopasować zawartość fosforu i białka w pa-
fazie tuczu. Żywienie wielofazowe wpływa
kowanie w krótkim czasie tuczników o dużej
białka, zostaje obniżony poziom włókna oraz
szy do zapotrzebowania oraz zmniejszyć
optymalnie na wykorzystanie paszy i przyro-
zawartości mięsa w tuszy o bardzo dobrej
zmniejsza się koncentracja zanieczyszczeń
wydalanie azotu i fosforu do środowiska, na-
sty dobowe.
jakości. W Polsce wieprzowina produkowana
w paszy. Śrutowanie i gniecenie ułatwia wni-
wet o 20%. Mieszankę paszową powinno się
jest w oparciu o tucz zwierząt obydwu płci
kanie soków trawiennych do wnętrza ziaren
dopasować do przebiegu wzrostu zwierząt.
Stymulatory wzrostu
– loszek i wieprzków, które różnią się między
zbóż i roślin strączkowych, przez co popra-
Ze wzrostem masy ciała tuczników wzrasta
Po wprowadzeniu zakazu stosowania anty-
sobą masą ciała i przyrostami dobowymi (na
wia się strawność składników pokarmowych.
pobranie paszy (60% paszy zjadanej w cza-
biotyków w paszach, w celu ograniczenia
korzyść wieprzków) oraz zawartością mięsa
Suszenie lub prażenie wpływają na strukturę
sie tuczu jest zjadane od masy ciała 70 kg).
rozwoju bakterii chorobotwórczych w prze-
i tłuszczu w tuszy (na korzyść loszek).
skrobi zbóż, obniżenie koncentracji składni-
Zawartość białka surowego, aminokwasów
wodzie pokarmowym, podaje się zwierzętom
ków antyżywieniowych i zmniejszenie po-
i substancji mineralnych w paszy dla świń
w paszy kwasy organiczne (m.in. mrówkowy,
Zdolność odkładania
białka
ziomu zanieczyszczeń mikrobiologicznych.
w czasie tuczu powinna być stopniowo
mlekowy, cytrynowy) i ich sole. Zwierzęta,
Natomiast granulowanie i ekspandowanie
redukowana. Przy stosowaniu żywienia
które karmiono paszami z dodatkiem kwasu
wpływają na zmiany składu chemicznego pa-
fazowego można żywić tucznika w każ-
mrówkowego, charakteryzowały się większy-
Zwierzęta mięsne mają wyższe zapotrze-
szy, dostępność składników odżywczych oraz
dym wieku zgodnie z zapotrzebowaniem
mi przyrostami masy ciała. Bakterie chorobo-
bowanie na białko, ściślej na aminokwasy
zmniejszenie ilości substancji antyżywienio-
i równocześnie uzyskać wyższe wskaźniki
twórcze w przewodzie pokarmowym można
egzogenne. Jak wykazały badania w kraju
wych i drobnoustrojów w paszy. W procesie
w tuczu. Przy żywieniu dwufazowym paszą
skuteczniej zwalczać przez podawanie
cje mieszanki, przygotowywanej w oparciu
16
17
Trzoda chlewna
w paszy probiotyków i prebiotyków. Pro-
na niedobór wody pitnej oraz są wrażliwe
potencjał genetyczny i uzyskać lepsze wskaź-
biotyki są szczepami bakterii zmieniającymi
na jej jakość. Zbyt słabe nawilżenie paszy
niki tuczu.
florę jelit w sposób korzystny dla zdrowia
może spowodować obniżenie strawności
zwierzęcia, zaś prebiotyki selektywnie po-
i zmniejszenie przyrostów. Stosowanie zwil-
Kanibalizm
budzają wzrost i aktywność pożądanych
żonej mieszanki chroni zwierzęta przed po-
Obgryzanie ogonów i uszu jest zaburzeniem
szczepów bakterii obecnych w przewodzie
drażnieniem górnych dróg oddechowych, co
zachowania, które często występuje u tuczni-
pokarmowym. Współdziałanie probiotyków
zapobiega powstawaniu stanów zapalnych
ków. Niekorzystne jest nie tylko oddziaływanie
z prebiotykami poprawia funkcjonowanie
nabłonka oraz owrzodzeń w przewodzie po-
na dobre samopoczucie i zdrowie zwierząt,
jelit, ogranicza rozwój mikroflory patogennej,
karmowym.
lecz także na straty ekonomiczne. Występuje
poprawia wchłanianie składników mineral-
Płeć
związek między złym mikroklimatem i warun-
nych oraz wpływa na lepsze wykorzystanie
paszy i wyższe przyrosty masy ciała.
Wieprzki pobierają w tuczu końcowym wię-
wym żywieniem. Problem można rozwiązać,
Woda
cej paszy niż loszki i bardziej się otłuszczają,
między innymi, poprzez podanie co najmniej
szczególnie od masy ciała 80 kg. Konsekwen-
przez tydzień koncentratu mineralnego, który
W celu utrzymania zwierząt w zdrowiu oraz
cją tego jest niższy udział mięsa w tuszy i gor-
uspokaja agresywne zwierzęta. Obgryzanie
osiągania przez nie bardzo dobrej produkcyj-
sze wykorzystanie paszy. W kojcach powinno
ogonów i uszu występuje częściej jesienią
ności niezbędny jest stały dostęp do wody,
się grupować tuczniki według płci i zbliżonej
i wiosną. Jeśli dochodzi do obgryzania ogo-
gdyż jej brak szybciej doprowadza do wy-
masy ciała. Przez zastosowanie odpowied-
nów w kojcu, to przeważnie dotyczy to całej
niszczenia organizmu niż niedostatek po-
nio przygotowanych dawek żywieniowych
grupy. Pogryzione zwierzęta gorzej wykorzy-
karmu. Świnie wykazują niewielką tolerancję
dla płci można optymalnie wykorzystać
stują paszę i mają niższe przyrosty.
kami utrzymania w chlewni oraz niedoboro-
Odrobaczanie zwierząt
jak: wysoka temperatura, duża wilgotność,
płucnej następuje pogorszenie wyników
zbyt duże zagęszczenie w chlewni, na po-
tuczu.
Do zwalczania robaczyc decydująco przy-
branie paszy oraz przyrosty tuczników.
Utrzymanie ściółkowe wpływa korzystnie na
czynia się cytowana już zasada „całe po-
Na obniżenie tempa wzrostu tuczników
samopoczucie i zdrowie tuczników oraz na
mieszczenie pełne – całe pomieszczenie
większy wpływ wywiera zagęszczenie niż
większe przyrosty i mniejsze zużycie paszy.
puste”. Tuczniki powinny być odrobaczane
liczebność grupy. W przypadku zbyt du-
Wzbogacenie kojców w dodatkowe przedmio-
w trzecim tygodniu tuczu. Zarobaczone
żej obsady w kojcu częściej dochodzi do
ty (łańcuszki, gryzaki, piłki, butelki plastikowe)
zwierzęta przyrastają dziennie mniej (do 15%)
walk. Szkodliwe gazy i duża ilość kurzu
redukuje poziom agresji, co jest bardzo dobrym
i zużywają więcej paszy (do 10%). Zarobacze-
w powietrzu wpływają na częstsze wystę-
rozwiązaniem w czasie zestawiania nowych
nie zwierząt sprzyja kanibalizmowi.
powanie zapalenia płuc i chorób dróg od-
grup warchlaków i tuczników, a w rezultacie
Warunki utrzymania
dechowych u tuczników (amoniak i kurz
wpływa na poprawę efektywności produkcji.
podrażniają błony śluzowe i zwierzęta są
Więcej swobody ruchu i zimno redukują
Wyniki wielu badań potwierdziły negatyw-
podatniejsze na ataki zarazków). Badania
wykorzystanie paszy i przyrosty dobowe
ny wpływ czynników stresujących, takich
wykazują, że od 10% uszkodzenia tkanki
w tuczu.
18
19
CIEKAWOSTKI
TECHNOWINKI
Koloseum zaczęło się przechylać
Helowe twarde dyski
Eksperci ujawniają, że południowa część
Western Digital HGST (Hitachi Glo-
Powinien też pozwolić na gęst-
konstrukcji znajduje się o 40 cm niżej niż
bal Storage Technologies) propo-
sze upakowanie danych. - Ko-
północna. Po raz pierwszy przechylanie za-
nuje napełnianie dysków twardych
rzyści z zastosowania helu są
obserwowano mniej więcej rok temu. Od
helem. Takie rozwiązanie pozwoli
znane od dawna. My dokonali-
tamtej pory prowadzony był monitoring -
na łatwe zwiększenie pojemności
śmy przełomu, gdyż opracowa-
powiedziała w wywiadzie udzielonym dzien-
HDD.
liśmy tanią technologię, dzięki
nikowi Corriere della Sera Rosella Rea, dyrektor
Obecna technologia budowy dys-
której możliwe stało się użycie
zabytku. Rea poprosiła o zbadanie problemu
ków twardych zbliża się do granicy
helu na masową skalę - mówią
dwie instytucje z Wiecznego Miasta: Instytut
fizycznej możliwości, poza którą nie
przedstawiciele Western Digi-
Geologii Środowiskowej i Geoinżynierii IGAG
będzie możliwe dalsze zwiększanie
tal. Zapewniają przy tym, że ich
– przypuszcza prof. Monti. Jeśli ta teoria się
gęstości zapisu. HGST proponuje,
helowe dyski zużywają o 23%
jakieś pęknięcie. – Płyta, na której spoczywa
potwierdzi, prace stabilizacyjne będą ko-
by obecne w dyskach twardych
mniej energii niż urządzenia
Koloseum, jest jak owalny pączek o grubości
nieczne.
powietrze zastąpić helem. Gaz ten
wypełnione powietrzem. Bio-
jest znacznie rzadszy od powietrza,
rąc zaś pod uwagę również ko-
oraz La Sapienza University. Ekspertyza ma
w fundamentach pod amfiteatrem powstało
powstać w rok. Naukowcy sprawdzają m.in.,
jak na budowlę wpływa okoliczny ruch drogowy. Prof. Giorgio Monti przypuszcza, że
13 m. Gdzieś tam mogło dojść do pęknięcia
Źródło: www.pap.pl
Paliwo z wody
przez co obracające się talerze HDD będą
grzało. Zastosowanie helu pozwoli zatem na
rzyści płynące ze zwiększenia gęstości zapi-
napotykały na znacznie mniejszy opór. Za-
budowę cieńszych talerzy i umieszczenie
su, to oszczędność energii liczona w watach
równo na nie, jak i na ramię głowicy odczy-
ich bliżej siebie, dzięki czemu w HDD będzie
na terabajt wynosi aż 45%. Pierwsze dyski
tująco-zapisującej i na silnik będą działały
można zastosować siedem talerzy. Obec-
wypełnione helem mają trafić na rynek już
mniejsze siły. Co więcej, hel lepiej przewo-
ny limit wynosi pięć. Dysk z helem powi-
w przyszłym roku.
dzi ciepło, więc urządzenie będzie się mniej
nien pracować też ciszej i być chłodniejszy.
Źródło: www.kopalniawiedzy.pl
Zaopatrywanie w paliwo operujących na ca-
oraz zwiększy bezpieczeństwo i niezależ-
w wodorowęglanach. – Jeśli uda się wyko-
łym świecie samolotów US Navy to zadanie
ność US Navy - mówi doktor Heather Wil-
rzystać ten węgiel to Marynarka Wojenna
skomplikowane, kosztowne i niebezpieczne.
lauer z NRL. Laboratorium zaprezentowało
będzie mogła uniezależnić się od niepew-
W ubiegłym roku U.S. Navy Military Sea Lift
już technologię pozyskiwania CO2 i produk-
nych źródeł dostaw paliwa z obcych krajów
Command, która operuje flotyllą 15 specjal-
cji wodoru z wody morskiej oraz konwersji
i utrzymywania długich linii zaopatrzenio-
nych tankowców, dostarczyła niemal 600 mi-
dwutlenku węgla i H2 w węglowodory, które
wych – dodaje Willauer.
Naukowcy z Fraunhofer Institute opraco-
precyzyjnego określenia miejsca pojawienia
wilgotności 85% oraz przeszła ona 1000-krot-
lionów galonów paliwa.
można będzie zamienić w paliwo. Dwutle-
Głównym elementem systemu produku-
wali tkaninę, która może służyć jako system
się intruza. Istniejące obecnie podobne roz-
ną zmianę temperatury w zakresie od -40 do
Naukowcy z U.S. Naval Research Laboratory
nek węgla jest powszechnie występującym
jącego paliwo jest trzykomorowe ogni-
antywłamaniowy. Tkanina wyposażona jest
wiązania zakładają użycie złożonego systemu
85 stopni. Po takich torturach materiał spra-
(NRL) pracują nad technologią, która po-
źródłem węgla. W wodzie morskiej jest go
wo elektrochemiczne. Wykorzystuje ono
w przewodzące włókna połączone z mi-
włókien optycznych, co powoduje, że są one
wował się znakomicie, wszystko działało jak
zwoli na pozyskiwanie paliwa z wody mor-
140 razy więcej niż w powietrzu. Od 1 do
elektryczność do wymiany jonów wodoru
krokontrolerem. Dzięki temu jest w stanie
bardzo drogie. Tkanina korzysta ze standar-
należy, nie odnotowano żadnych zakłóceń
skiej. – Potencjalne korzyści, to uzyskanie na
3 procent CO2 w wodzie morskiej wystę-
produkowanych na anodzie z jonami sodu
określić, w którym miejscu tkaniny nastąpiło
dowych materiałów i procedur produkcji,
jego pracy.
pełnym morzu paliwa JP-5, co pozwoli na
puje w formie kwasu węglowego, 1% to
z wody morskiej. W ten sposób zostaje
jej przerwanie oraz wszcząć alarm. Materiał
co umożliwia jej tanią masową produkcję.
uproszczenie procesu zaopatrywania floty
węglany, a pozostałe 96% jest związane
zwiększona kwasowość wody. Na katodzie
może posłużyć zarówno do ochrony budyn-
W celu sprawdzenia
woda jest redukowana do H2 i powstaje
ków, jak i samochodów. Dla przewoźników
niezawodności nowe-
NaOH. Można to połączyć z zakwaszo-
poważnym problemem są kradzieże towarów
go materiału, a przede
ną wodą, przywracając jej oryginalne pH
z ciężarówek stojących nocą na parkingach.
wszystkim
przed spuszczeniem wody do oceanu.
Nowy materiał, zastosowany jako plandeka,
jego
Testy wykazały, że metoda ta pozwala na
natychmiast po naruszeniu wszcząłby alarm.
trycznego, został on
ciągłą produkcję H2 oraz pozyskanie do
Wspomniana tkanina może nie tylko alarmo-
poddany rygorystycz-
92% CO2 z wody. Obecnie NRL pracuje nad
wać w przypadku naruszenia jej integralno-
nym testom. Tkaninę
optymalizacją i produkcją paliwa na więk-
ści. Po połączeniu jej z czujnikami nacisku
prano w temperaturze
szą skalę. Wstępne symulacje wykazały, że
może np. zabezpieczać całe sale muzealne,
40 stopni Celsjusza,
możliwe będzie produkowanie paliwa do
gdyż położona na podłodze mogłaby uru-
wystawiano
samolotów odrzutowych w cenie 3-6 do-
chomić alarm gdyby w określonych godzi-
1000 godzin na dzia-
larów za galon.
nach ktoś wszedł do chronionej sali. Olbrzy-
łanie temperatury 85
mią zaletą tego rozwiązania jest możliwość
stopni Celsjusza przy
Źródło: www.pap.pl
Antywłamaniowa tkanina
trwałości
systemu
elek-
przez
Źródło: www.kopalniawiedzy.pl
20
21
ŚWIĄTECZNE Informacje
„Święta, święta i po świętach” – kto z nas nie zna tego powiedzenia? Jednak zanim
naprawdę będzie po Bożym Narodzeniu, święta trzeba przygotować i przeżyć. Dla
wielu osób koniec grudnia oznacza mnóstwo pracy, zakupów, masę wydanych
pieniędzy, gonitwy za prezentami, wszechobecne nerwy. Może faktycznie tak
jest, jednak nie da się ukryć, że święta mają specyficzny, wyjątkowy klimat. Już od
początku grudnia w stacjach radiowych pojawiają się znane świąteczne piosenki,
miasta i sklepy przybierają uroczysty wystrój. Ze świętami wiąże się mnóstwo tradycji i obyczajów. Ich korzenie sięgają naprawdę głęboko.
Dlaczego wysyłamy kartki
świąteczne?
Dlaczego buduje się
szopki bożonarodzeniowe? Pierwszą kartkę z życzeniami z okazji świąt Boże-
Otóż rozpowszechnienie idei budowania i „od-
go Narodzenia wysłał w 1842 r. 16-letni londyń-
twarzania” żłóbka betlejemskiego w kościołach
ski artysta, William Maw Egley, ale jego pomysł
parafialnych zawdzięczamy św. Franciszkowi,
nie został doceniony przez adresata. W następ-
który zbudował w pobliżu kościoła w Greccio
nym roku pojawiły się w Wielkiej Brytanii kartki
w roku 1223 obszerną szopkę, w której znalazło
zdobione na prywatne zamówienie sir Hen-
się nawet miejsce dla osła i dla wołu. Na począt-
ry’ego Cole’a, pierwszego dyrektora Muzeum
ku jej jedynymi postaciami byli członkowie św.
Wiktorii i Alberta w Londynie. W 1875 r. kartki
Rodziny, stopniowo zaczęli wypełniać ją także
świąteczne pojawiły się w Ameryce, za spra-
pasterze, aniołowie, Trzej Królowie, słudzy He-
wą urodzonego we Wrocławiu Louisa Pranga.
roda i jego dworzanie. Świętej Rodzinie towa-
Zasługą Pranga było nie tylko wprowadzenie
rzyszą przy żłóbku charakterystyczni przedsta-
wzorów bożonarodzeniowych, ale także orga-
wiciele danej społeczności – np. mieszczanie,
nizowanie konkursów na najpiękniejsze kartki
chłopi, rzemieślnicy, górale. Wśród wielu tra-
świąteczne. Wysyłanie życzeń świątecznych na
dycji polskich szopek najbardziej znane są tzw.
specjalnych kartonikach stało się popularne na
szopki krakowskie. Od roku 1927 istnieje nawet
całym świecie dopiero w latach 20. XX wieku.
tradycja konkursu na najpiękniejszy jej egzem-
W Polsce kartki świąteczne pojawiły się pod ko-
plarz. Coroczną wystawę tych szopek można
niec XIX wieku i pomimo popularnych życzeń
podziwiać na Rynku w Krakowie.
mailowych, telefonicznych, esmesowych, wciąż
lubimy je dostawać.
Dlaczego całujemy się pod
jemiołą? Dlaczego do wigilijnego stołu
zasiadamy, kiedy na niebie
pojawi się pierwsza gwiazdka? Dlaczego pod biały
obrus w czasie wieczerzy
wigilijnej należy położyć
sianko? W Polsce wieczerzę wigilijną rozpoczynało się, gdy na
Jest to zwyczaj starszy niż chrześcijaństwo.
nie ptaki mogły jemiołę dziobać i rozsiewać po
niebie ukazywała się pierwsza gwiazda. Czyniło się
W czasach pogańskich siano było ofiarą dla
całej okolicy. Zwyczaj całowania pod jemiołą
tak na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej, którą według
boga Ziemiennika i miało zapewnić gospo-
wywodzi się przypuszczalnie z XVII – wiecznej
Ewangelisty, św. Mateusza, ujrzeli Mędrcy, zwani też
darzom dostatek. Służyło także świątecz-
Anglii. Po każdym pocałunku mężczyzna zry-
Trzema Królami. Zwyczaj ten był i nadal jest głęboko
nym wróżbom. Aby sprawdzić, co czeka nas
wał z krzaku po jednej kulce. Wierzono, że gdy
zakorzeniony w polskiej kulturze. Według astrono-
w przyszłym roku, trzeba wyciągnąć źdźbło.
zerwie ostatnią, otrzyma dar płodności. Wiąże
mów w tym roku Pierwszą Gwiazdę będzie można
Zielone wróży zdrowie, z kłosami – dostatek,
się to z lepkim sokiem z owoców, które trakto-
dostrzec już około godziny 16.00, czyli niedługo po
suche – złe samopoczucie. Sianko nawiązuje
wano jako boskie nasienie. Jemioła więc musia-
zachodzie Słońca. O godzinie 16.30 będzie pięknie
również do miejsca, w którym urodził się Je-
ła mieć nieziemski rodowód i działanie i dlate-
i jasno świecić na tle ciemnego już nieba. zus, czyli wypełnionej sianem szopki.
go pocałunek pod jemiołą przynosi szczęście,
Już od starożytności jemioła była traktowana
jako dar bogów. Być może jest to związane
z tym, że rośnie na drzewach tak wysoko, że nie
mogą jej dosięgnąć ludzie ani zwierzęta. Jedy-
powodzenie, a także trwałość związku osób
całujących się pod nią.
22
23
PO GODZINACH
Dlaczego w Wigilię jemy karpia?
Krzyżówka z Czesiem
soleniem innego sposobu ich konserwacji.
Długo szukano odpowiedniego rozwiązania.
Problem został rozwiązany wraz z pojawieniem się w naszym kraju cystersów, którzy
przywędrowali do Polski pod koniec XII wieku.
Wraz z siecią ich klasztorów rozrastała się także
sieć stawów. Wiele z nich powstało zwłaszcza
na Śląsku i w zachodniej Małopolsce. Ryby
słodkowodne stały się w Polsce cenione i lubiane. Początkowo jednak kosztowały zbyt
dużo, by traktować je jak zwykłą, codzienną
potrawę. Kupowano je zazwyczaj na uroczyste okazje. Doskonałym pretekstem była
właśnie wieczerza wigilijna – uczta, a jednocześnie post. Karp jest rybą azjatycką. Tam żył
w naturze w odmianie zwanej sazan. Już kilka
tysięcy lat temu hodowali go w stawach ChińWszystko zaczęło się w średniowieczu, kiedy
przy pomocy doskonale uzbrojonego wojska
czycy i Japończycy. Do Europy sprowadzili
nasz kraj pozbawiony był początkowo dostę-
poszerzył granice państwa. Pojawił się wów-
go prawdopodobnie krzyżowcy pod koniec
pu do morza. Ówczesny król Bolesław Krzywo-
czas problem z transportem świeżo złowio-
XII wieku, a więc wtedy, gdy cystersi zakładali
usty dzięki swoim zdolnościom i oczywiście
nych ryb. W średniowieczu nie znano poza
w Polsce pierwsze stawy rybne.
Karp wigilijny pieczony w winie
Składniki
karpia, podobnie robimy z czosnkiem
• karp około 1,5-2 kg
(do karpia 1,5 kg siekamy 4 sporej wiel-
• natka pietruszki
kości ząbki). Całość polewamy sokiem
• 4 ząbki czosnku
z cytryny. Ważne, żeby do brzucha
• sok z całej cytryny
wlać więcej soku. Polewamy olejem
• 3 łyżki oliwy z oliwek
i winem, pieczemy około 1 godziny
• 250 ml białego wina
pod przykryciem (im większy karp,
Przygotowanie
tym dłużej pieczemy). Gotowość
Karpia oczyszczamy i obficie osypu-
sprawdzamy widelcem, jeśli mięso
jemy przyprawami z każdej strony.
odchodzi, ryba jest gotowa. Pod ko-
Możemy to robić nad naczyniem,
niec pieczenia ściągamy przykrywkę,
w którym będziemy piec rybę. Moż-
by wino odparowało i pozostawiło
na użyć naczynia żaroodpornego lub
swój aromat.
brytfanki metalowej. Natkę pietruszki
siekamy i wkładamy ją do brzucha
SMACZNEGO!
Nagrodą za prawidłowe rozwiązanie „Krzyżówki z Czesiem” są gadżety Trouw Nutrition Polska.
Hasło wraz z adresem i numerem telefonu prosimy przesłać do 15 stycznia 2013 r. na adres: Martin&Jacob Sp. z o.o., ul. Fabryczna 14 D, 53–609 Wrocław.
Zwycięzcą „Krzyżówki cukiniowej” została pani Zofia Sidorska z Knyszyna. Serdecznie gratulujemy!
Zdrowych i Wesołych Świąt Bożego Narodzenia
oraz wszystkiego, co najlepsze w nadchodzącym
Nowym Roku!
www.trouwnutrition.pl