abstrakty i lektury

INSTYTUT
KULTUROZNAWSTWA
SEMINARIUM
U W r.,
U L. S Z E W S K A 3 6, S A L A: 2 0 8
MISTRZOWSKIE
PAMIĘĆ A PŁEĆ: ETYCZNE ZAGADNIENIA PRZEDSTAWIANIA ZAGŁADY
PROF. DOROTA GŁOWACKA, WYKŁAD: 14 III, G. 17.00; SEMINARIUM: 15 III, G. 11.00
“Uboga to pamięć, jeśli działa ona jedynie wstecz” (Lewis Carroll)
Nawiązując do artykułu S. Horowitz „The Gender of Good and Evil”, zastanowimy się nad zagadnieniem płci w odniesieniu do etycznego wymiaru pamięci traumatycznej. Czy powinniśmy czuć się odpowiedzialni
jedynie za to, co pamiętamy i jak zapamiętujemy przeszłość, czy też również za to, czego nie pamiętamy, co
wyparliśmy z pamięci indywidualnej i zbiorowej? Czy kategoria płci ma wpływ na kształtowanie się zależności
pomiędzy wiedzą, władzą i pamięcią (pouvoir/savoir /mémoire)? Jaka jest zależność pomiędzy pamięcią a polityką tożsamościową (identity politics) danej grupy społecznej oraz czy pamięć kobiet (pamięć o kobietach) w
większym stopniu niż pamięć mężczyzn nie przystaje do normatywnych narracji historycznych? Czy pojęcie płci
przekształca kategorię moralnej „szarej strefy” w odniesieniu do problematyki Zagłady?
Następnie, powołując się między innymi na znaną pracę Jean-Luca Nancy’ego „Zakazana reprezentacja” zadamy pytanie o „ciało, seksualność i paradoksy «zakazanej reprezentacji»”. W jaki sposób wytwarza sie
związek pomiędzy pamięcią a kulturowymi środkami ekspresji? Jaka jest rola afektu i empatii w odniesieniu do
przedstawiania traumatycznej przeszłości? Czy zachodzi konflikt pomiędzy ontologicznym, etycznym i estetycznym wymiarem wizualnych przedstawień Zagłady? Jaki jest związek pomiędzy tym, co nienazywalne i niewypowiadalne, a nieprzedstawialnym (w sensie: niepokazywalnym) – w odniesieniu do problematyki płci?
Ponadto, w kontekście pracy E. Heinemann zatytułowanej „Nazism: the Doubly Unspeakable” skupimy
sie na zagadnieniu relacji „pomiędzy pamięcią a biopolityką, homo sacer i seksualnością”. Dlaczego wprowadzone przez Agambena (w książce Homo Sacer) pojecie „nagiego życia” pomija kategorię płci? Czy tego rodzaju
wykluczenie nie przyczynia się do zacierania pamięci o przemocy seksualnej na kobietach? Łącząc etykę Levinasa z biopolityczną analizą Agambena, Judith Butler zastanawia się (w książkach Precarious Life i Frames of War),
w jaki sposób określamy, jakie życie uważamy za godne opłakiwania a cierpienie za godne współczucia. W
związku z tym, czy życiu i śmierci kobiet przypisujemy inną (mniejszą?) wartość niż śmierci i cierpieniu mężczyzn?
Literatura:
J.-L. Nancy, Zakazana reprezentacja, przeł. A. Dziadek, „Teksty Drugie” 2004, nr 5, s. 113-134.
S. R. Horowitz, The Gender of Good and Evil. Women and Holocaust Memory, w: Gray Zones. Ambiguity and
Compromise in the Holocaust and its Aftermath, red. J. Petropoulos, J.K. Roth, Oxford 2006, s. 165-177.
E.D. Haineman, Nazism:The Doubly Unspeakable?, “Journal of the History of Sexuality” 2002, vol. 11. Nr 1/2,
s. 22-66.
Osoby zainteresowane otrzymaniem artykułów w formie pdf, proszone są o kontakt z Jackiem Małczyńskim
([email protected])
Dorota Głowacka – profesor nauk humanistycznych na University of Kins’s College w Halifaxie. Ukończyła filologię angielską
na Uniwersytecie Wrocławskim. Doktorat z literatury współczesnej uzyskała na Uniwersytecie Stanowym Nowego Yorku w
Buffalo. Zainteresowania badawcze: polityka pamięci, literatura i sztuka Holocaustu, relacje polsko-żydowskie, krytyczna
teoria rasy. Redaktorka m.in. książki Imaginary Neighbors: Mediating Polish-Jewish Relations after the Holocaust (razem z
Joanną Żylińską, 2007), a także numeru tematycznego czasopisma „Culture Machine” zatytułowanego Community (2006).
Autorka książki Disappearing Traces: Holocaust Testimonials, Ethics and Aesthetics (2012). http://www.ukings.ca/dorotaglowacka
WYKŁAD I SEMINARIUM ORGANIZOWANE W RAMACH PROGRAMU „MISTRZ” FUNDACJI NA RZECZ NAUKI POLSKIEJ