Gdy kontrahent jest niesolidny

Gdy kontrahent jest niesolidny
2015-06-16 17:18:50
2
Jeżeli węgierski partner nie jest w stanie lub nie chce dokonać zapłaty, to prawny przedstawiciel firmy
zagranicznej na Węgrzech może podjąć działania w celu wyegzekwowania należności.
Kancelaria prawna Balázs&Holló na początek rekomenduje sprawdzenie stanu firmy dłużnika w Krajowym
Rejestrze Sądowym - struktury prawnej firmy, jej sytuacji finansowej, bilansu za rok ubiegły, czy nie jest w
likwidacji lub czy zostało wobec firmy wszczęte postępowanie upadłościowe.
Jeżeli węgierska firma jest w fazie likwidacji, koniecznym jest zgłoszenie faktu roszczenia do likwidatora firmy w
celu jego egzekucji. Termin zgłoszenia roszczenia to 40 dni od daty opublikowania w dzienniku urzędowym
ogłoszenia o likwidacji.
Od 1 marca 2012 roku węgierskie prawo stanowi, że w przypadku likwidacji na żądanie dłużnika, wierzyciela,
bądź też likwidatora, każda ze stron zobowiązana jest do wyznaczania reprezentantów prawnych na czas
procesu likwidacyjnego.
Jeżeli firma nie jest w procesie likwidacji, węgierski przedstawiciel prawny sprawdza faktury wystawione przez
wierzyciela, zwłaszcza zaś, czy posiada on dowód otrzymania faktury przez dłużnika.
Sąd ogłasza firmę za niewypłacalną i zgodnie z przepisami zarządza jej likwidację, jeżeli dłużnik odmówił zapłaty
niezaprzeczalnego długu wynikającego z kontraktu w ciągu 20 dni po wygaśnięciu daty płatności lub nie
zakwestionował on roszczenia oraz nie uregulował płatności nawet po pisemnym zawiadomieniu wierzyciela.
Z firmą, której grozi wszczęcie procesu likwidacji, można podjąć negocjacje. Jeżeli strony osiągną porozumienie i
zawrą na piśmie postanowienia umowy, rekomendowane jest, by ugoda została zawarta w dokumencie
notarialnym, który uprawnia do egzekucji roszczeń bez przeprowadzenia procesu sądowego. Jeżeli dłużnik nadal
uchyla się od obowiązku zapłaty lub nie chce kontynuować negocjacji, może zostać przeprowadzona procedura
likwidacyjna.
Procedura sądowa
3
Jeżeli dłużnik kwestionuje roszczenie w ramach odpowiednich terminów, węgierski przedstawiciel prawny firmy
albo wystosowuje wezwanie do zapłaty i stara się doprowadzić do ugody pozasądowej, albo natychmiast
rozpoczyna jeden z dostępnych środków sądowych:
■
■
■
nakaz zapłaty
proces przed sądem cywilnym
lub postępowanie przed sądem polubownym.
Wniosek wytoczony przeciwko firmie dłużnika w związku z egzekucją roszczenia powinien być wniesiony do
właściwego sądu. Właściwość sądu jest determinowana przede wszystkim przez miejsce zamieszkania/siedzibę
dłużnika, ale strony przy podpisaniu umowy mogą umowie zgodzić się na wyłącznej jurysdykcji konkretnego
sądu (lub sądu polubownego) w przedmiotowej sprawie.
Jeżeli firma dłużnika nie kwestionuje roszczenia, wówczas najlepiej jest rozpocząć procedurę wystawienia
sądowego nakazu zapłaty. Wszczęcie procesu sądowego nakazu zapłaty jest obowiązkowe, jeżeli podstawowa
kwota roszczenia nie przekracza 1 mln forintów.
Od 1 lipca 2010 roku adwokaci oraz osoby prawne mogą wysyłać wniosek o wystosowanie nakazu zapłaty
wyłącznie na formularzu drogą elektroniczną i w tym przypadku notariusz wystosowuje nakaz zapłaty w ciągu
trzech dni roboczych. W czasie rozpoczęcia procedury pobierana jest opłata w wysokości 3 proc. kwoty
roszczenia (minimum 5000 forintów, maksimum 300 tys. forintów), która musi zostać zapłacona przelewem
bankowym.
Jeżeli firma dłużnika odmawia zastosowania się do nakazu zapłaty, procedura odzyskania należności musi
przybrać formę procesu sądowego. Warunkiem przekształcenia sprawy w proces cywilny jest zapłata
dodatkowych 3 proc. kwoty roszczenia, jako uzupełnienie do 3 proc. opłaty przy wezwaniu do zapłaty.
Podstawową opłatą w momencie rozpoczęcia procesu sądowego jest 6 proc. wartości roszczenia (minimum 15
tys., maksimum 1500 tys.). Ostateczny termin apelacji od decyzji sądu pierwszej instancji to 15 dni począwszy
od daty otrzymania pisemnej decyzji. Koszty sądu w sprawie rozpatrzenia wniosku apelacyjnego to 8 proc.
wartości roszczenia (minimum 15 tys., maksimum 2,5 mln).
Węgierskie sądy w sprawie uznają przede wszystkim wiarygodne rodzaje dowodów będące w formie pisemnej.
Dokumenty w języku obcym muszą być przedstawione sądowi wraz z tłumaczeniem na język węgierski przez
tłumacza przysięgłego. Tłumaczenie przez tłumacza przysięgłego dokumentów użytych w sprawach sądowych
leży w wyłącznej kompetencji jednego podmiotu będącego własnością skarbu państwa. Opłaty wynoszą ok. 30
euro za stronę małego rozmiaru węgierskiego tekstu. Podczas procedury dowodowej strony mogą złożyć wniosek
o powołanie eksperta sądowego, którego wynagrodzenie i koszty usługi wstępnie musi pokryć wnioskodawca.
Węgierski sąd wymaga od strony, która przegra proces, aby zwróciła stronie wygranej wszystkie koszty oraz
wydatki, jakie poniosła w związku ze sprawą m.in. ekspertów sądowych, tłumaczeń. Dotyczy to również kosztów
wynagrodzenia adwokatów. Węgierskie regulacje prawne dotyczące tego zagadnienia dają prawo wygranej
stronie do żądania zwrotu kosztów na wynagrodzenie reprezentanta prawnego na podstawie umowy z nim
podpisanej, bądź prawnika na podstawie wystawionej przez niego faktury za daną usługę. Sąd jest zobowiązany
do wzięcia pod uwagę umów bądź faktur, jednak posiada swobodę oraz prawo do ustalenia wysokości zwrotu
kosztów na mniejszą sumę niż suma kosztów rzeczywistych. Nie ma jednak gwarancji pełnego zwrotu kosztów.
Opłata za wszczęcie procedury egzekucyjnej wynosi 1 proc. kwoty orzeczonej wyrokiem (minimum 5000,
maksimum 350 tys. forintów, a opłata komornicza musi zostać wpłacona z góry jako depozyt przez stronę
wnioskującą o egzekucję długu. Na końcu firma dłużnika zobligowana jest do pokrycia tych wydatków.
Zgodnie z węgierskimi regulacjami firmy zagraniczne na Węgrzech mogą wprowadzić w życie wyroki wydane
4
przez sądy zagraniczne przeciwko węgierskim oskarżonym pod warunkiem, że państwo, na którego terytorium
wyrok został ogłoszony, posiada z Węgrami traktat o respektowaniu wzajemnych wyroków sądowych lub też w
przypadkach, kiedy istnieje zasada wzajemności lub też kiedy decyzja nie jest w sprzeczności z węgierskim
prawem.
Węgry są między innymi członkiem Konwencji Nowojorskiej z 1958 r. o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych
orzeczeń arbitrażowych, co pozwala firmom zagranicznym na wprowadzanie w życie na Węgrzech orzeczeń
wydanych przez polskie sądy arbitrażowe. Co więcej Rozporządzenie Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia
2000 roku w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i
handlowych oraz Rozporządzenie Rady (WE) Nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia
2004 roku w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych ma również
zastosowanie na Węgrzech.
Europejski Tytuł Egzekucyjny (ETE)
Rozporządzenie nr 805/2004, które utworzyło Europejski Tytuł Egzekucyjny, weszło w życie 21 października 2005
r. Rozporządzenie ustanawia ogólne zasady i procedurę uzyskiwania europejskich tytułów egzekucyjnych.
Szczegółowe regulacje oraz przebieg samej egzekucji pozostawiono w gestii prawa poszczególnych państw
członkowskich. ETE jest dodatkowym środkiem służącym egzekucji należności bezspornych w ramach Unii
Europejskiej. Rozporządzenie ma zastosowanie jedynie do wyroków, ugód zawartych przed sądem lub
zatwierdzonych przez sąd oraz dokumentów formalnie sporządzonych lub zarejestrowanych jako dokumenty
urzędowe po wejściu w życie rozporządzenia. Pierwszym warunkiem jest więc, aby ostateczne orzeczenie zostało
wydane po 21 października 2005 r. Poza tym orzeczenie musi spełniać następujące warunki:
■
■
■
opierać się na uznaniu roszczenia przez dłużnika, albo
ugodzie zawartej przed sądem lub przez sąd zatwierdzonej
dotyczyć roszczeń pieniężnych.
Roszczenie uznaje się także za bezsporne gdy:
■
■
dłużnik nie wniósł sprzeciwu
nie stawił się ani nie był reprezentowany przed sądem, nawet wtedy, gdy początkowo zakwestionował
roszczenie w toku postępowania sądowego.
5
Europejski Tytuł Egzekucyjny funkcjonuje na podstawie wydanego tytułu egzekucyjnego i jest wydawany w
państwie członkowskim, z którego pochodzi ten tytuł. Wyjątki stanowią roszczenia, które zostały
zakwestionowane między stronami – art. 3 Rozporządzenia. Tytuły, które nie należą do tej grupy mogą uzyskać
status Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego.
Rozporządzenie znajduje zastosowanie w sprawach cywilnych i handlowych. Wyjątki od tej zasady dotyczą spraw
wyłączonych w art. 2 ust. 2 rozporządzenia.
Dzięki rozporządzeniu nie ma potrzeby uzyskiwania wcześniej zgody władz sądowych państwa członkowskiego,
w którym ma nastąpić egzekucja. Wykonywanie ETE podlega krajowemu porządkowi prawnemu państwa
członkowskiego, w którym będzie przeprowadzana egzekucja. Podlega ona bowiem takim samym zasadom, jak
wyroki wydawane w danym państwie członkowskim. W tym celu wierzyciel jest zobowiązany dostarczyć
właściwemu organowi egzekucyjnemu w państwie członkowskim, w którym będzie prowadzona egzekucja:
■
■
odpisu wyroku oraz odpisu Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego
tłumaczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego uwierzytelnionego przez tłumacza przysięgłego na język
urzędowy państwa członkowskiego, w którym będzie prowadzona egzekucja.
W żadnym wypadku skuteczność wyroku albo jego uznanie za ETE nie może być weryfikowane w państwie
członkowskim, gdzie prowadzona ma być egzekucja.
Europejski Tytuł Egzekucyjny wydany w jednym państwie członkowskim musi być więc traktowany w innym
państwie członkowskim tak, jakby pochodził z tego państwa. W związku z tym bez podejmowania dodatkowych
kroków, wierzyciel może zwrócić się bezpośrednio do organów egzekucyjnych państwa, w którym ma być
prowadzona egzekucja, bez konieczności przedstawiania dodatkowego oświadczenia egzekucyjnego ani bez
ponownego badania orzeczenia sądowego lub jego potwierdzenia.
6