Eucharystia w nauczaniu Ojców Kościoła (punkty wykładu)

EUCHARYSTIA W NAUCZANIU OJCÓW KOŚCIOŁA
NADZWYCZAJNI SZAFARZE EUCHARYSTII
22 LISTOPADA 2014 R.
1. Kim są Ojcowie Kościoła?
a. Pisarze starożytni (Wschód do 749 r., + Jan Damasceński, Zachód do 636 r., + Izydor z
Sewilli)
b. Charakteryzujący się świętością życia,
c. Poprawnie nauczający doktryny wiary,
d. Zaakceptowani przez Kościół.
2. Wartość ich świadectwa:
a. Bliscy czasom apostolskim,
b. Świadkowie ustnej tradycji apostolskiej,
c. Świadkowie pierwszej ewangelizacji i inkulturacji,
d. Świadkowie formowania się zrębów teologii Kościoła.
3. Podstawy biblijne:
a. „To czyńcie na moją pamiątkę”:
i. Praktyka wyprzedza refleksję,
ii. Refleksja towarzyszy praktyce Kościoła,
iii. Refleksja oddziałuje na praktykę.
b. Ojcowie Kościoła pasterzami:
i. Praktyka pierwszym zadaniem Ojców Kościoła,
ii. Praktyka wpływa na literacką stronę działalności,
iii. Brak kontrowersji dotyczących samego sakramentu.
4. Zapisy o Eucharystii:
a. Związane z nadużyciami:
i. Nadużycia dyscyplinarne wobec Eucharystii ,
ii. Nadużycia dyscyplinarne wobec szafarzy: Ignacy Antioch., List do Magnezjan,
List do Rzymian (nic nie czynić bez biskupa i jego prezbiterów, zwłaszcza
Eucharystii), Klemens Rzymski, List do Koryntian (rozłam w Kościele z powodu
odsunięcia szafarzy).
b. Związane z wątpliwościami:
i. Materia Eucharystii: Cyprian, List 67 (woda czy wino),
ii. Materia Eucharystii: Ireneusz z Lionu, Odrzucenie wszystkich herezji V, 2
(prawdziwe Ciało i prawdziwa Krew z chleba i wina – przeciwko gnostykom).
c. Związane z formacją katechumenów:
i. Sposób celebrowania Eucharystii (Didache),
ii. Sposób celebrowania Eucharystii (Justyn, Apologia I, 65-67),
d. Aluzje związane z mistyką i szacunkiem do Eucharystii:
i. Troska o Postaci: Orygenes, Homilia do Księgi Wyjścia 13, 3 (troska o
najdrobniejszą cząstkę Chleba konsekrowanego),
ii. Jedność Eucharystii jednością Kościoła i Królestwa Bożego: Ignacy Antioch.,
List do Magnezjan, List do Rzymian (nic nie czynić bez biskupa i jego
prezbiterów, zwłaszcza Eucharystii), Jan Chryzostom, Wykład Ewangelii św.
Mateusza; Jan Chryzostom, Komentarz do 1 Listu do Koryntian, Augustyn,
Mowa 272,
iii. Męczeństwo staje się Eucharystią złożoną Bogu: Ignacy Antioch., List do
Rzymian (stanę się Bożym chlebem przez męczeństwo),
iv. Udział w Eucharystii zmusza do troski o własne wnętrzne: Orygenes, Komentarz
do Ps 67, Jan Chryzostom, Komentarz do Listu do Efezjan – godnie przystąpić do
Chrystusa; Cyprian z Kartaginy, List 67.
v. Wiara potrzebna do przyjęcia prawdy o Eucharystii: Cyryl Jerozolimski,
Katecheza mistagogiczna 4.
vi. Karmienie się Ciałem Chrystusa codziennie, Hieronim, Komentarz do Księgi
Koheleta.
vii. Formuła przeistoczenia – interpretacja: Ambroży, O sakramentach, Augustyn,
Mowa 227.
5. Egzegeza poszczególnych części Eucharystii (IV – VI w.):
a. Jan Chryzostom: „I z duchem twoim”,
b. Teodor z Mopswestii: „Znak pokoju”,
c. Cyprian z Kartaginy: „Wino i woda”, Ambroży, O sakramentach.
6. Wnioski końcowe.