KONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjum

KONKURS FIZYCZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
rok szkolny 2012/2013
Program merytoryczny
CELE KONKURSU
1. Rozwijanie i pogłębianie u uczniów zainteresowań i pasji związanych z fizyką.
2. Rozbudzanie ciekawości poznawczej i twórczego działania uczniów.
3. Rozwijanie u uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości
podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów.
4. Kształtowanie samodzielności w zdobywaniu i rozszerzeniu wiedzy fizycznej,
wykorzystywanie różnych źródeł informacji.
ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANY NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH
KONKURSU
Uczestnicy konkursu powinni wykazać się wiedzą i umiejętnościami obejmującymi
i poszerzającymi treści podstawy programowej kształcenia ogólnego, w części dotyczącej
przedmiotu fizyka na III etapie edukacyjnym, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 977).
Na wszystkich etapach uczeń powinien wykazać się umiejętnościami:
a) przeprowadzania rozumowań,
b) odkrywania prawidłowości i dostrzegania analogii,
c) stosowania pojęć do rozwiązywania problemów,
d) wyjaśniania zjawisk fizycznych,
e) czytania wykresów i tabel,
f) dostrzegania prawidłowości, opisywania ich i sprawdzania na przykładach,
g) analizowania wyników i oceną ich sensowności,
h) wyciągania wniosków z informacji podanych w różnej postaci,
i) sprawnego wykonywania obliczeń i działań na jednostkach.
I etap – szkolny
Treści zadań etapu szkolnego oparte będą o:
1. Obowiązkowe treści nauczania umieszczone w podstawie programowej dla przedmiotu
fizyka dla III etapu edukacyjnego:
a) właściwości materii,
b) ruch prostoliniowy i siły,
c) drgania i fale.
2. Wymagania doświadczalne:
a) wyznaczanie gęstości substancji,
b) wyznaczanie prędkości przemieszczania się,
c) pomiar siły wyporu,
d) wyznaczanie masy ciała za pomocą dźwigni dwustronnej,
e) wyznaczanie okresu i częstotliwości drgań ciężarka zawieszonego na sprężynie oraz
wahadła matematycznego,
f) wytwarzanie dźwięku o większej i mniejszej częstotliwości od danego dźwięku za
pomocą dowolnego drgającego przedmiotu lub instrumentu muzycznego.
3. Zagadnienia rozszerzające:
a) działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na składowe, obliczanie
wartości wektorów wypadkowych z zastosowaniem twierdzenia Pitagorasa),
b) prędkość względna,
c) droga w ruchu jednostajnie przyspieszonym,
d) ruch jednostajnie przyspieszony z prędkością początkową,
e) ruch jednostajnie opóźniony pod wpływem siły tarcia, współczynnik tarcia,
f) maszyny proste: równia pochyła, dźwignia jednostronna, bloczek ruchomy,
g) swobodne spadanie ciał,
h) siły sprężystości, energia potencjalna sprężystości,
i) rezonans mechaniczny,
j) pęd i zasada zachowania pędu
II etap – rejonowy
Obowiązuje zakres wiedzy i umiejętności z etapu szkolnego oraz:
1. Obowiązkowe treści nauczania umieszczone w podstawie programowej dla przedmiotu
fizyka dla III etapu edukacyjnego:
a) energia i jej przemiany,
b) elektryczność.
2. Wymagania doświadczalne:
a) wyznaczanie ciepła właściwego wody,
b) demonstrowanie zjawiska elektryzowania,
c) budowanie prostego obwodu elektrycznego,
d) wyznaczanie oporu elektrycznego opornika,
e) wyznaczanie mocy żarówki.
3. Zagadnienia rozszerzające:
a) bilans cieplny,
b) rozszerzalność cieplna ciał stałych, cieczy i gazów,
c) prawo Coulomba,
d) opór właściwy,
e) prawa Kirchhoffa,
f) szeregowe i równoległe łączenie oporów,
g) mieszane łączenie oporów.
III etap – wojewódzki
Obowiązuje zakres wiedzy i umiejętności z etapu szkolnego i rejonowego oraz:
1. Obowiązkowe treści nauczania umieszczone w podstawie programowej dla przedmiotu
fizyka dla III etapu edukacyjnego:
a) magnetyzm,
b) fale elektromagnetyczne i optyka,
2. Wymagania doświadczalne:
a) demonstracja działania prądu w przewodzie na igłę magnetyczną,
b) demonstracja zjawiska załamania światła,
c) wytwarzanie za pomocą soczewki skupiającej ostrego obrazu przedmiotu na ekranie,
odpowiednio dobierając doświadczalnie położenie soczewki i przedmiotu
3. Zagadnienia rozszerzające:
a) zjawisko indukcji elektromagnetycznej,
b) zasada działania transformatora,
c)równanie zwierciadła i soczewki,
d)przyrządy optyczne (lupa, oko),
e)konstrukcje powstawania obrazów w układach optycznych.
LITERATURA:
1. Podręczniki i zbiory zadań z fizyki dopuszczone do użytku szkolnego przez MEN
2. Ilczuk U., Kurek E., Konkursy z fizyki. Wybór zadań, Warszawa WSIP, 1993
3. Godlewska M., Szot-Gawlik D., Doświadczenia z fizyki dla uczniów gimnazjum,
Kraków ZamKor, 2001
4. Paul G., Hewitt, Fizyka wokół nas, Warszawa PWN, 2000
5. Niemiec J., Wójcicka J., Biblioteka nauczyciela fizyki gimnazjum, praca z uczniem
zdolnym, Zadania konkursowe dla uczniów gimnazjum, Kraków ZamKor, 2008