Monitoring jezior w 2003 roku

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie
Źródło:
http://www.wios.warszawa.pl/pl/monitoring-srodowiska/monitoring-wod/monitoring-jezior/92,Monitoring-jezior-w-2003-roku.h
tml
Wygenerowano: Wtorek, 7 marca 2017, 16:12
Monitoring jezior w 2003 roku
Jeziora w województwie mazowieckim badane są w sieci regionalnej. Zbiorniki będące w systemie monitoringu
badane są zgodnie z metodyką "Wytyczne monitoringu podstawowego jezior" opracowaną przez Instytut Ochrony
Środowiska w Warszawie, który pełni nadzór merytoryczny nad badaniami. Główne założenia metodyki to:
●
●
●
dwusezonowy cykl badań (cyrkulacja wiosenna i stagnacja letnia),
ocena podatności na degradację,
punktowy system oceny jakości jezior.
Zgodnie z programem monitoringu jezior, zakłada się przebadanie każdego z wytypowanych zbiorników co 5 lat.
W województwie mazowieckim monitoringiem objętych jest 5 jezior o powierzchni powyżej 100 ha oraz 11
mniejszych, lecz ważnych ze względów gospodarczych i przyrodniczych.
Zadaniem prowadzonego monitoringu jest wskazanie głównych zagrożeń ekosystemów jeziornych, rejestracja
zmian powstałych w wyniku antropogenicznej presji oraz ocena ogólnego stanu ekologicznego jezior, co powinno
posłużyć podejmowaniu efektywnych działań mających na celu ochronę zbiorników.
Obowiązujące przy badaniu jezior wskaźniki i ich normatywy dla 3 klas czystości przedstawia tabela 1.
Określenie klasy czystości opiera się na sumarycznej ocenie wszystkich wskaźników wody. W celu dokonania tej
oceny wykonuje się następujący tok postępowania:
●
●
●
●
odniesienie otrzymanych wartości poszczególnych wskaźników do odpowiednich klas,
przyjęcie następującej punktacji dla klas: I - 1 punkt, II - 2 punkty, III - 3 punkty, poza klasą - 4 punkty,
obliczenie średniej arytmetycznej z otrzymanej punktacji,
odniesienie otrzymanego wyniku do podanych zakresów: I klasa < 1,5 pkt; II klasa < 2,5 pkt; III klasa < 3,25 pkt,
poza klasą > 3,25 pkt.
O ostatecznym wyniku klasyfikacji decyduje miano coli. Jeżeli wartość miana coli odpowiada gorszej klasie
czystości wód niż to obliczono na podstawie wskaźników fizycznych, chemicznych i biologicznych, to o
ostatecznym wyniku klasyfikacji decyduje miano coli. W przypadku odwrotnym (gdy wartość miana coli
odpowiada korzystniejszej klasie czystości niż to wynika z pozostałych wskaźników) miano coli nie wpływa na
wynik klasyfikacji.
STAN CZYSTOŚCI JEZIOR W 2003 ROKU
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono w województwie mazowieckim:
●
●
brak jezior o wodach odpowiadających I klasie czystości,
4 jeziora o wodach odpowiadających II klasie czystości (Białe, Sędeńskie, Szczutowskie, Zuzinowskie),
●
●
9 jezior o wodach odpowiadających III klasie czystości (Bledzewskie, Ciechomickie, Drzesno, Górskie, Kocioł,
Lucieńskie, Przytomne, Sumino, Zdworskie),
3 jeziora o wodach pozaklasowych (Łąckie Duże, Starorzecze Białobrzeskie, Urszulewskie).
W 2003 roku badaniami były objęte trzy jeziora: Kocioł, Przytomne i Sędeńskie. Zmianę jakości wód tych
zbiorników na przestrzeni badanych lat przedstawia tabela 2.
Badane jeziora są zbiornikami podatnymi na degradację. Są to jeziora zaliczane do zbiorników II i III kategorii
podatności na degradację. Zadecydowały o tym przede wszystkim niekorzystne warunki morfometryczne, a w
drugiej kolejności warunki zlewniowe zbiorników.
W 2003 roku stan czystości wody w Jeziorze Kocioł w porównaniu z ostatnim okresem badawczym uległ poprawie
pomimo, że jakość wody pozostała na tym samym poziomie, tj. III klasy czystości.
W badanym roku w okresie letnim, w warstwie naddennej zmniejszyło się ponad dwukrotnie stężenie BZT5 i
około dwukrotnie azotu amonowego. Średnia wartość stężenia fosforu całkowitego w warstwie powierzchniowej
zmniejszyła się czterokrotnie. W 2003 roku w warstwie powierzchniowej zanotowano również niższe wartości
stężeń: ChZT-Cr latem, fosforanów wiosną oraz azotu całkowitego (wartość średnia). Latem wartości stężeń
fosforanów w warstwie naddennej były na poziomie pozaklasowym z tym, że w badanym roku były one około
dwukrotnie wyższe niż w poprzednim okresie badawczym.
Pozostałe badane parametry fizyko-chemiczne były na podobnych poziomach jak w poprzednim okresie
badawczym.
Pod względem hydrobiologicznym i bakteriologicznym woda w jeziorze utrzymywała się na podobnym poziomie
od lat.
W przypadku Jeziora Przytomne, woda pod względem właściwości fizyko-chemicznych utrzymywała się na tym
samym poziomie, tj. II klasa czystości, co w poprzednim okresie badawczym.
W porównaniu do poprzedniego okresu badawczego, w 2003 roku w warstwie powierzchniowej stwierdzono
dwukrotnie wyższe wartości stężeń fosforanów. Zanotowano również wyższe wartości w przypadku stężeń azotu
całkowitego i chlorofilu. Pomimo tego wartości stężeń tych parametrów były na poziomie II i III klasy czystości.
Latem w warstwie naddennej, zmniejszyła się prawie sześciokrotnie wartość stężenia fosforanów i ponad
sześciokrotnie fosforu całkowitego, a w warstwie powierzchniowej zanotowano niższe wartości stężeń ChZT-Cr i
BZT5 niż w ostatnim okresie badawczym.
Wartości pozostałych badanych parametrów były na podobnych poziomach. Pod względem hydrobiologicznym
woda w Jeziorze Przytomne utrzymywała się na zbliżonym poziomie jak w poprzednim okresie badawczym. W
2003 roku pogorszył się stan sanitarny wody w jeziorze z II na III klasę czystości, co w konsekwencji spowodowało,
że w ogólnej klasyfikacji woda jeziora została zaliczona do III klasy czystości (weryfikacja ze względu na miano
coli typu kałowego).
Stan czystości wody Jeziora Sędeńskiego w 2003 roku w porównaniu z ostatnim okresem badawczym uległ
poprawie. Woda jeziora pod względem właściwości fizyko-chemicznych była na poziomie II klasy czystości. W
porównaniu do poprzedniego okresu badawczego w 2003 roku prawie czterokrotnie zmniejszyło się stężenie
ChZT-Cr. Zanotowano również niższe wartości stężeń azotu mineralnego, chlorofilu i suchej masy sestonu.
Wartości stężeń fosforanów i fosforu całkowitego były bardzo niskie, a w stosunku do poprzednich badań były
cztero- i trzykrotnie niższe. Wartości pozostałych badanych parametrów były na podobnych poziomach.
Bakteriologicznie woda odpowiadała II klasie czystości. W 2003 roku stan sanitarny wody uległ poprawie z III na II
klasę czystości.
Pod względem hydrobiologicznym woda utrzymywała się na zbliżonym poziomie jak w poprzednim okresie
badawczym.
W sumarycznej ocenie woda Jeziora Sędeńskiego odpowiadała II klasie czystości.
Na podstawie zmian wartości poszczególnych wskaźników klas czystości oraz wyników badań hydrobiologicznych
wszystkich jezior województwa mazowieckiego, można stwierdzić pogarszanie się jakości wód w zbiornikach na
przestrzeni lat od 1985 do 2003 roku. Świadczy o tym mniejsza przezroczystość wody, wyższy chlorofil oraz
gorsze warunki tlenowe w wodzie niż w pierwszej połowie lat 90. Na postępującą eutrofizację zbiorników
wskazuje również struktura jakościowa i ilościowa planktonu oraz bentosu jezior. Wizualnym dokumentem
degradowania zbiorników są masowe zakwity glonów, co spowodowane jest przeżyźnieniem wód jeziornych
substancjami biogennymi. Spowodowane jest to głównie zanieczyszczeniami obszarowymi i turystyczno rekreacyjnym wykorzystaniem zbiorników. W przypadku jezior województwa mazowieckiego turystyka obok
rolnictwa jest głównym źródłem zanieczyszczenia zbiorników. Zjawisko to pogłębia się w wyniku małej odporności
zbiorników na degradację.
Data publikacji 24.07.2008
Data modyfikacji 29.08.2008Rejestr zmian
Liczba wizyt: 4213
Autor: Administrator WIOŚ
Opublikowane przez Administrator WIOŚ