Metody retencjonowania wody na obszarach rolniczych i warunki

METODY RETENCJONOWANIA WODY NA OBSZARACH ROLNICZYCH
I WARUNKI ICH STOSOWANIA
Redakcja naukowa:
dr hab. inż. Zbigniew Kowalewski, prof. nadzw.
SPIS TREŚCI
1. Wstęp (W. Mioduszewski) ..................................................................................................................5
2. Metodyczne podstawy rozwoju małej retencji (W. Mioduszewski, Z. Kowalewski) ..........................7
2.1. Zasoby wody w krajobrazie rolniczym ......................................................................................7
2.2. Rodzaje i formy małej retencji wodnej .......................................................................................9
2.3. Metody retencjonowania wody (zwiększania dostępności zasobów wody) .............................13
2.4. Założenia do programu rozwoju małej retencji ........................................................................17
2.5. Zagadnienia związane z warunkami stosowania technicznych metod retencjonowania
wody .........................................................................................................................................18
3. Wpływ technicznych metod retencjonowania wody na strukturę bilansu wodnego w przykładowych zlewniach rolniczych ..........................................................................................................21
3.1. Informacje ogólne (Z. Kowalewski, T. Szymczak) ....................................................................21
3.2. Charakterystyka wybranych zlewni (T. Szymczak, Z. Kowalewski) .........................................22
3.3. Wpływ zbiorników na bilans wodny i odpływ rzeczny ze zlewni Dzierzbi (Z. Kowalewski) ............................................................................................................................................26
3.3.1. Charakterystyka regionalnego modelu przepływu wód gruntowych i powierzchniowych SIMGRO ..........................................................................................................27
3.3.2. Założenia do badań modelowych i opis wariantów obliczeniowych .............................32
3.3.3. Analiza wyników badań modelowych ...........................................................................36
3.3.4. Podsumowanie ...............................................................................................................50
3.4. Wpływ zbiorników wodnych na odpływ rzeczny z małej zlewni nizinnej (T. Szymczak) .......51
3.4.1. Założenia do badań modelowych z wykorzystaniem Systemu Modelowania Odpływu Rzecznego (SYSMOR) .......................................................................................52
3.4.2. Opis badań modelowych i analiza wyników ..................................................................55
3.4.3. Podsumowanie ...............................................................................................................70
3.5. Wpływ sterowania budowlą piętrzącą na spłaszczenie fal wezbraniowych w rzece Tarczynka (B. Kierasiński; T. Szymczak) ........................................................................................71
3.5.1. Informacje wprowadzające ............................................................................................71
3.5.2. Metodyka obliczeń .........................................................................................................72
3.5.3. Wyznaczanie hydrogramów wezbrań ............................................................................77
3.5.4. Dane wejściowe do programu HEC ResSim ..................................................................78
3.5.5. Analiza wyników obliczeń .............................................................................................83
3.6. Wpływ zbiornika suchego na zmniejszenie kulminacji wezbrań powodziowych w zlewni Sony Zachodniej (T. Szymczak) ............................................................................................88
3.6.1. Informacje wprowadzające ............................................................................................88
3.6.2. Lokalizacja zbiornika i jej uzasadnienie ........................................................................89
3.6.3. Parametry techniczne zbiornika .....................................................................................93
3.6.4. Numeryczny model zbiornika ........................................................................................94
3.6.5. Obliczenia symulacyjne pracy zbiornika i ich wyniki ...................................................97
3.6.6. Wyniki symulacji pracy zbiornika .................................................................................99
3.6.7. Podsumowanie i wnioski ..............................................................................................100
4. Nietechniczne metody retencjonowania wody – ogólna charakterystyka możliwych działań
(B. Kierasiński, Z. Kowalewski) ......................................................................................................102
4.1. Informacje ogólne ...................................................................................................................102
4.2. Przekształcenia krajobrazu rolniczego ...................................................................................104
4.3. Zabiegi przeciwerozyjne .........................................................................................................111
4.4. Poprawa struktury gleb ciężkich i lekkich ..............................................................................120
4.5. Ograniczanie spływów powierzchniowych ............................................................................123
4.6. Ograniczanie ewapotranspiracji (grunty orne) .......................................................................124
5. Analiza wpływu zmiany struktury użytkowania zlewni na bilans wodny na przykładzie
zlewni Pniewniczanki (K. Krężałek) ..............................................................................................127
5.1. Informacje wprowadzające .....................................................................................................127
5.2. Charakterystyka wybranej zlewni ..........................................................................................128
5.3. Metodyka badań .....................................................................................................................133
5.4. Analiza wyników badań modelowych ....................................................................................141
5.5. Wnioski ...................................................................................................................................153
6. Podsumowanie ...............................................................................................................................155
7. Literatura ........................................................................................................................................158