INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Węgiel brunatny paliwem

INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
W interesie przyszłych pokoleń
www.ine-isd.org.pl
Informacja prasowa
Warszawa, 23.11.2012
Węgiel brunatny paliwem bez przyszłości
Plany uruchomienia nowych kopalni odkrywkowych węgla brunatnego prowadzą polską
energetykę w ślepą uliczkę. Z szacunków dr Michała Wilczyńskiego, współpracownika Instytutu na
rzecz Ekorozwoju wynika, że zagospodarowane w Polsce złoża węgla brunatnego przy obecnej skali
wydobycia wystarczą średnio na 20 - 30 lat, a straty społeczne i środowiskowe liczone są w
miliardach. W najnowszej publikacji dowodzi, iż inwestycje w energetykę opartą na węglu
brunatnym są w wielu aspektach nieopłacalne.
Kurczące się zasoby, coraz wyższe koszty udostępniania, a co za tym idzie wzrost cen paliw kopalnych
jest oczywisty. Największe gospodarki świata, jak np. Niemcy, inwestują w nowoczesne technologie
prowadzące do oszczędzania energii, wykorzystywania odnawialnych i rozproszonych źródeł energii.
Polska niestety wciąż wierzy w siłę i przyszłość swojego węgla, choć analizy wskazują, że jest to
paliwo bez przyszłości. Pełne koszty jego pozyskiwania i przetwarzania, uwzględniające skutki
zdrowotne i środowiskowe, powodują, że jest to paliwo bardzo drogie. Mitem powtarzanym bez
głębszej refleksji jest stwierdzenie, że energia elektryczna produkowana z węgla brunatnego jest
najtańsza. Uwzględniając koszty zewnętrzne (np. zmiany klimatu, koszty wpływu na zdrowie,
produkcję rolną czy niszczenie obiektów budowlanych) energia elektryczna z węgla kosztuje nas, jako
całe społeczeństwo co najmniej dwa i pół razy więcej niż się zakłada.
W najnowszej publikacji „Węgiel brunatny paliwem bez przyszłości” wydanej przez Instytut na rzecz
Ekorozwoju autor dr Michał Wilczyński przedstawił fakty, z których wynika, że Polska powinna
skoncentrować wysiłki na przebudowie energetyki z węglowej na bardziej przyjazną środowisku.
Dlaczego?
Według dr Michała Wilczyńskiego utrzymanie mocy po 2030 roku w elektrowniach spalających węgiel
brunatny na poziomie ok. 10 000 MW wymagałoby wielkich inwestycji w nowym okręgu górniczo energetycznego Legnica – Ścinawa. Jednocześnie modernizacja polskiej energetyki wymaga nakładów
rzędu 300 - 400 mld zł (bez nowych elektrowni).
Od początku działalności kopalni odkrywkowych węgla brunatnego w Polsce zdjęto i przemieszczono
blisko 18 mld ton skał przykrywających pokłady węgla. Samego węgla wydobyto „tylko” 2,4 mld ton,
co stanowi niecałe 12%, reszta to balast ekologiczny.
Górnictwo odkrywkowe powoduje potężne zmiany stosunków wodnych i rzeźby terenu oraz
dewastację szaty roślinnej i gleby. Jednych z problemów, jak widać na przykładzie kopalni w
Bełchatowie, jest obniżenie zwierciadła wód gruntowych, co powoduje przesuszenie gleb i spadek
Instytut na rzecz Ekorozwoju
www.ine-isd.org.pl
ul. Nabielaka 15/1
00-743 Warszawa
tel.: 22-851-04-03
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
W interesie przyszłych pokoleń
www.ine-isd.org.pl
produkcji rolnej. Wymagało to wybudowania wodociągów o długości 2 tys. km, obsługujących ponad
18 tys. ludzi. Programem dopłat za obniżenie plonów w rolnictwie objęto 123 wsie. Oprócz skutków
środowiskowych i zdrowotnych budowa odkrywkowej kopalni to także likwidacja jednostek
osadniczych, zmiany sieci transportowej, zmiany funkcji obszarów produkcji rolnej, obszarów
cennych turystycznie, obszarów chronionych i przede wszystkim naruszenie struktury społecznej,
kulturowej, historycznej i przyrodniczej obszaru.
- Skala dewastacji środowiska jako skutek eksploatacji odkrywkowej i spalania węgla wymagają
głębokiej refleksji nad aktualną Polityką Energetyczną Polski, a uwzględnienie kosztów zewnętrznych
w kosztach wytwarzania energii z węgla brunatnego czyni tę energię niekonkurencyjną wobec OZE uważa dr Michał Wilczyński.
Dr Wilczyński podkreśla również, że przykłady polityk energetycznych Wielkiej Brytanii, Niemiec, i
Danii wskazują, iż zmiana struktury energetycznej (energy-mix) jest silnym impulsem dla rozwoju
technologii, kreującym nowy rynek pracy. Polsce potrzebna jest nowa strategia energetyczna w
horyzoncie minimum do 2050 roku z silnym odniesieniem do Energetycznej Mapy Drogowej 2050
Unii Eeuropejskiej.
Najwyższy czas na merytoryczną debatę o polskiej energetyce
Instytut na rzecz Ekorozwoju od lat zajmuje się problematyką energetyki. Podkreśla konieczność
przebudowy tego sektora na bardziej przyjazny środowisku, oparty w większej mierze na
odnawialnych źródłach energii i modelu rozporoszonym. Od lat zachęca również do społecznej,
merytorycznej dyskusji na ten temat. W tę filozofię wpisuje się publikacja „Węgiel paliwo bez
przyszłości”.
- Polska energetyka dryfuje. Od węgla do atomu, od atomu do gazu z łupków z niechęcią realizuje
zobowiązania unijne co do oszczędzania energii czy rozwoju energetyki odnawialnej. Czas na
poważną szeroką debatę na temat przyszłości energetyki w Polsce. Debatę uwzględniającą wszelkie
możliwe aspekty gospodarcze, ekonomiczne, społeczne i ekologiczne. Debatę społeczną nie zawężoną
do grona specjalistów, lobbystów różnych branż energetycznych czy też urzędników ministerialnych.
Do takiej debaty trzeba odwagi. Najnowszą publikacją chcemy zachęcić do takiej szerokiej, poważnej
debaty o przyszłości energetyki w Polsce - mówi prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju dr Andrzej
Kassenberg.
Publikacja „Węgiel brunatny paliwem bez przyszłości” dostępna jest bezpłatnie na stronie
www.chronmyklimat.pl lub w formie drukowanej w Instytucie na rzecz Ekorozwoju ul. Nabielaka 15
lok 1 Warszawa tel.: 22-851-04-03.
Instytut na rzecz Ekorozwoju
www.ine-isd.org.pl
ul. Nabielaka 15/1
00-743 Warszawa
tel.: 22-851-04-03