prognoza oddziaływania na środowisko - BIP

Transkrypt

ZMIANA MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY BOBROWNIKI – SOŁECTWO BOBROWNIKI
PROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
KATOWICE , CZERWIEC 2013 ROKU
Opracowanie zostało wykonane
przez Zespół Biura Rozwoju Regionu Sp. z o.o.
Autorzy opracowania:
AGNIESZKA BŁOŃSKA
WIESŁAW KONIECZNY
ZDZISŁAW WIELAND
BIURO ROZWOJU REGIONU SP. Z O.O.
ULICA ŚRODKOWA 5, 40-584 KATOWICE
tel/fax: 32/251-29-12, 32/205-23-93
e-mail: [email protected]
Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Bobrowniki – sołectwo Bobrowniki
SPIS TREŚCI
I.
Wprowadzenie .......................................................................................................
2
I. 1.
Przedmiot i cel prognozy .....................................................................................................
2
I. 2.
Podstawy prawne i merytoryczne prognozy .........................................................................
3
I. 3.
Zawartość, główne cele projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi
dokumentami ........................................................................................................................
7
I. 4.
Metodyka ..............................................................................................................................
8
II.
Ocena aktualnego stanu środowiska na terenach objętych projektem oraz na
obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem ........................
10
II. 1.
Budowa geologiczna i ukształtowanie terenu …………........................................................
10
II. 1.1
Budowa geologiczna …………………………......……...........................................................
10
II. 1.2
Rzeźba terenu …………………………......……………..........................................................
12
II. 1.3
Zagrożenie wystąpienia powierzchniowych ruchów masowych gruntu ……….....................
13
II. 2.
Złoża kopalin i skutki ich eksploatacji …………………………………..………………………..
13
II. 3.
Gleby ....................................................................................................................................
14
II. 4.
Wody ....................................................................................................................................
15
II. 4.1
Wody podziemne ..................................................................................................................
15
II. 4.2
Wody powierzchniowe ……………………………..................................................................
16
II. 5.
Klimat i stan sanitarny atmosfery .........................................................................................
17
II. 6.
Biosfera i krajobraz ...............................................................................................................
18
II. 7.
Zabytki ……………………….................................................................................................
19
II. 8.
Zagrożenia środowiska ........................................................................................................
20
III.
VI.
Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego
dokumentu,
w
szczególności
dotyczące
obszarów
podlegających ochronie prawnej na mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004
o ochronie przyrody ................................................................................................
Ocena projektu planu w aspekcie uwzględnienia celów ochrony środowiska
ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym ............
Przewidywane oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszarów Natura
2000 oraz integralność tych obszarów ...................................................................
Przewidywane oddziaływania na środowisko ........................................................
VI.1.
Warunki zdrowotne i bezpieczeństwo ludności ....................................................................
27
VI.2.
Zwierzęta i rośliny oraz różnorodność biologiczna ...............................................................
28
VI.3.
Wody powierzchniowe i podziemne .....................................................................................
29
VI.4.
Klimat i powietrze atmosferyczne .........................................................................................
30
VI.5.
Powierzchnia ziemi i zasoby naturalne ................................................................................
31
VI.6.
Krajobraz i zabytki ................................................................................................................
32
VI.7.
Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko ..............................
33
VII.
VIII.
Propozycje rozwiązań ograniczających lub kompensujących skutki niekorzystne
Proponowane metody analizy skutków realizacji postanowień projektowanego
dokumentu .............................................................................................................
Streszczenie w języku niespecjalistycznym ...........................................................
34
IV.
V.
IX.
22
24
26
27
35
36
SPIS TABEL
1
Problemy ochrony środowiska ………………………………………..…………..
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW
Prognoza oddziaływania na środowisko – mapa w skali 1:6000
1
22
I. WPROWADZENIE
I. 1. PRZEDMIOT I CEL PROGNOZY.
Przedmiotem prognozy oddziaływania na środowisko (zwanej dalej „prognozą”) jest
pr oj ek t
zm ia n y
m i ej s c o we go
p l a nu
za g os po d ar o wan i a
pr ze s tr z en n eg o
gm i n y
B obr o wn ik i w s o ł ec t wi e B ob r o wn ik i (zwanego dalej „planem”).
Projekt planu dotyczy obszaru całego sołectwa. Został on sporządzony w związku
z Uchwałą Nr XV/166/11 Rady Gminy Bobrowniki z dnia 29 grudnia 2011 r. w sprawie przystąpienia
do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Bobrowniki
– sołectwo Bobrowniki.
Projekt dokumentu został sporządzony na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 624), dalej - upzp.
Plan, zgodnie z art. 46 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.), dalej - uooś, należy
do dokumentów wymagających przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji dokumentu.
Postępowanie to obejmuje w szczególności: (i) uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji
zawartych
w
prognozie,
(ii) sporządzenie
prognozy,
(iii)
uzyskanie
wymaganych
opinii,
(iv) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.
Zasady i cel sporządzania prognozy oddziaływania na środowisko reguluje rozdział 2 w
dziale IV uooś (Prognoza oddziaływania na środowisko). Bezpośrednią podstawę prawną
sporządzenia prognozy stanowi art. 51 ust. 1 uooś. Celem prognozy jest, zgodnie z art. 51 ust. 1 i 2
uooś:
• ocena istniejącego stanu środowiska oraz określenie potencjalnych zmian tego stanu
w przypadku braku realizacji projektu planu;
• określenie problemów i celów środowiska istotnych z punktu widzenia projektu planu;
• określenie przewidywanych znaczących oddziaływań na cele i przedmiot ochrony obszarów
Natura 2000 oraz integralność tych obszarów;
• określenie przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko (różnorodność biologiczną,
ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby
naturalne, zabytki i dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami
i między oddziaływaniami na te elementy);
• przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszarów Natura 2000
oraz integralność tych obszarów;
• przedstawienie (przy wzięciu pod uwagę cele i geograficzny zasięg projektu dokumentu, a także
cele i przedmiot ochrony obszarów Natura 2000 oraz integralność tych obszarów) rozwiązań
alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie dokumentu (wraz z uzasadnieniem ich
wyboru oraz opisem metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru) albo wyjaśnienie
2
braku rozwiązań alternatywnych (ze wskazaniem napotkanych trudności wynikających
z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy);
• określenie proponowanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu planu oraz
częstotliwości jej przeprowadzania.
Zgodnie z art. 53 w związku z art. 57 ust. 1 pkt 2 i art. 58 ust. 1 pkt 2 uooś, zakres i stopień
szczegółowości informacji wymaganych w prognozie został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem
Ochrony Środowiska w Katowicach (pismo WOOŚ-BB.411.180.2012.RK1 z dnia 9 listopada 2012 r.)
oraz z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Dąbrowie Górniczej (pismo
NS/ZNS/522/610/4013/12/2012 z dnia 15 października 2012 r.).
I. 2. PODSTAWY PRAWNE I MERYTORYCZNE PROGNOZY:
Bezpośrednią podstawą wykonania niniejszej prognozy są przepisy rozdziału 2 w dziale IV
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.
Nr 199, poz. 1227, wraz z późniejszymi zmianami). Podczas prac nad dokumentacją oparto się o
przepisy zawarte w niżej wymienionych aktach prawnych:
• Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie
ochrony dzikiego ptactwa,
• Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie
ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory,
• Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca
oczyszczania ścieków komunalnych,
• Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w
sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim,
• Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko,
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska. Tekst jednolity – Dz.U. 2008, Nr
25, poz. 150 wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Tekst
jednolity – Dz.U. 2012 r, poz. 647, wraz z późniejszymi zmianami,
• Prawo wodne, ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Tekst jednolity – Dz.U. 2012 r., poz. 145, wraz z
późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków. Tekst jednolity – Dz.U. 2006 Nr 123, poz. 858, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Tekst jednolity – Dz.U. 2004
Nr 121 poz. 1266, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Tekst jednolity Dz.U. 2012
poz. 803,
• Ustawa z dnia 28 września 1991 roku o lasach. Tekst jednolity – Dz.U. 2011, Nr 12, poz. 59,
wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Tekst jednolity – Dz.U. 2009r. Nr 151,
3
poz. 1220, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Dz.U.
Nr 75, poz. 493, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Dz.U. 2011r, Nr 163, poz. 981,
wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Tekst jednolity - Dz.U. 2010r., Nr 243, poz.
1623, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2013 r. o odpadach. Dz.U. 2013 r, poz. 21,
• Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Tekst jednolity
- Dz.U. 2012 r., poz. 391, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Tekst jednolity - Dz.U. 2010,
Nr 102, poz. 651, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dz.U. Nr 162, poz.
1568, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. Tekst jednolity - Dz.U. z 2007 r. Nr 16,
• Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Tekst jednolity - Dz.U. 2007r., Nr 204,
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji
w zakresie dróg publicznych. Tekst jednolity - Dz.U. 2008, Nr 193, poz. 1194, wraz z
późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w
zakresie budowli przeciwpowodziowych. Dz. U. Nr 143, poz. 963, wraz z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Dz.U.
2010, Nr 106 poz. 675, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko. Dz.U. Nr 213, poz. 1397.
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzaju i ilości
substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do
zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej. Dz.U. Nr 58, poz. 535, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim
powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę
przeznaczoną do spożycia. Dz.U. Nr 204, poz. 1728.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy
spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego. Dz.U. Nr 137, poz. 984, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim
powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach
naturalnych. Dz.U. 2002 nr 176 poz. 1455,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic
obszarów dorzeczy i regionów wodnych. Dz.U. Nr 126, poz. 878, wraz z późniejszymi zmianami,
4
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie sposobu wyznaczania
obszaru i granic aglomeracji. Dz.U. Nr 137 poz. 922,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji
stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji
priorytetowych. Dz.U. Nr 257 poz. 1545,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu
ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód
powierzchniowych. Dz.U. Nr 258, poz. 1549,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów.
Dz.U. Nr 112, poz. 1206,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych
substancji w powietrzu. Dz.U. 2012r., poz. 1031,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla
niektórych substancji w powietrzu. Dz.U. 2003, Nr 1, poz. 12,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny
poziomów substancji w powietrzu. Dz.U. 2012r., poz. 1032,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów
emisyjnych z instalacji. Dz.U. Nr 95, poz. 558,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku. Dz.U. Nr 120, poz. 826 wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska, z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów. Dz.U. Nr 192, poz. 1883
• Rozporządzenie Ministra Środowiska, z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie standardów jakości
gleby oraz standardów jakości ziemi. Dz.U. Nr 165, poz. 1359,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie informacji
dotyczących ruchów masowych ziemi. Dz.U. Nr 121 poz. 840,
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia
2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych.
Dz.U. 2012 r., poz. 463,
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. Nr 75, poz. 690, wraz
z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich
usytuowanie. Dz.U. Nr 132, poz. 877, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
Dz.U. Nr 43, poz. 430, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w
sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich
usytuowanie. Dz.U. Nr 63, poz. 735, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie
określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze. Dz.U. Nr 52,
5
poz. 315,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także
kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura
2000. Dz.U. Nr 77, poz. 510, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej
ochrony ptaków. Dz.U. Nr 173. poz. 1037, wraz z późniejszymi zmianami,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej
roślin. Dz.U. 2012r., poz. 81
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt. Dz.U. Nr 237. poz. 1419.
Wykorzystane materiały źródłowe:
• Biernat S.: Szczegółowa mapa geologiczna Polski. 1:50 000. Arkusz M 34-50D Bytom. Instytut
Geologiczny. Wydawnictwo Geologiczne. Warszawa1954
• Biernat S.: Szczegółowa mapa geologiczna Polski. 1:50 000. Arkusz M 34-51C Wojkowice.
Instytut Geologiczny. Wydawnictwo Geologiczne. Warszawa1957
• Bogacz. B., Pszczółka P., Pszczółka J.: Ekofizjografia gminy Bobrowniki. Msc. Bobrowniki,
wrzesień 2003.
• Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31 XII 2011 r. Ministerstwo
Środowiska. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa, 2012.
• Doktorowicz-Hrebnicki St.: Arkusz Grodziec. Objaśnienie (z 14 fig. w tekście i 5 tablicami).
Państwowy Instytut Geologiczny. Mapa Szczegółowa Polskiego Zagłębia Węglowego. Warszawa
1935.
• Gilewska S.: Wyżyny Śląsko- Małopolskie [w:] Geomorfologia Polski t. I [red. M. Klimaszewski].
PWN Warszawa 1972.
• Informacja o stanie środowiska w 2011 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w
Katowicach. http://www.katowice.pios.gov.pl/
• Informacja o warunkach geologiczno – górniczych na terenie pogórniczym AD.0180.88.2013.
Wyższy Urząd Górniczy. Archiwum Dokumentacji Mierniczo – Geologicznej (pismo L.dz.
3933/02/2013/EB z dn. 25.02.2013).
• Instrukcja postępowania na wypadek awarii zapory piętrzącej zbiornika wodnego Kozłowa Góra,
Hydroprojekt Warszawa Sp. z o.o. Oddział Sosnowiec, 1998.
• Instrukcja postępowania na wypadek awarii zapory zbiornika Rogoźnik, Biuro Rozwoju Regionu
Sp. z o.o., Katowice 1998.
• Instrukcja postępowania na wypadek awarii zapory piętrzącej zbiornika wodnego Kozłowa Góra,
Hydroprojekt Warszawa Sp. z o.o. Oddział Sosnowiec, 1998.
• Jędrzejewski W. i in. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w
Polsce, 2011
• Linie i stacje elektroenergetyczne w środowisku człowieka, Polskie Sieci Elektroenergetyczne
S.A., Warszawa 2005;
• Mapa Geologiczna Polski 1 : 200 000. B – mapa bez utworów czwartorzędowych. Ark. Gliwice.
Opr.: S. Kotlicki. Instytut Geologiczny, Warszawa 1977.
6
• Mapa Geologiczna Polski 1 : 200 000. B – mapa bez utworów czwartorzędowych. Ark. Kraków.
Opr.: H. Kaziuk. Instytut Geologiczny, Warszawa 1978.
• Mapa hydrograficzna w skali 1:50 000 wraz z komentarzem, 2000. D. Absalon, A. Jankowski, M.
Leśniok. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.
• Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających
szczególnej ochrony 1 : 500 000. Red. A.S. Kleczkowski. Instytut Hydrogeologii i Geologii
Inżynierskiej Akademii Górniczo - Hutnicza. Kraków, 1990.
• Numeryczny model terenu (skala 1:13000), Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i
Kartograficznej w Warszawie, 2007.
• Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa śląskiego. Centrum Dziedzictwa Przyrody
Górnego Śląska, Katowice 2003 r.
• Ortofotomapa - wykonana na podstawie zdjęcia lotniczego w skali 1:13000 (nalot z 2009 r.),
Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach.
• Parusel J., Skowrońska K., Wower A., Korytarze ekologiczne w województwie śląskim –
koncepcja do planu zagospodarowania przestrzennego województwa . Etap I, Katowice 2007.
• Pergół S., Sokołowski J.: Wody podziemne. Bilans zasobów eksploatacyjnych i dyspozycyjnych
wód podziemnych Polski wg stanu na dzień 31 grudnia 2011r. Państwowy Instytut Geologiczny
Państwowy Inastytut Badawczy. Warszawa, 2012.
• Różkowski A., Rudzińska-Zapaśnik T., Siemiński A. (red.): Mapa warunków występowania,
użytkowania, zagrożenia i ochrony zwykłych wód podziemnych Górnośląskiego Zagłębia
Węglowego i jego obrzeżenia. 1:100 000. PIG, Warszawa 1997.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bobrowniki,
Przedsiębiorstwo Projektowania, Studiów, Usług i Realizacji Sp. z o.o. „Terplan”, Katowice 2011.
• Żero E.: Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, Arkusz Bytom (M 34-50 D).
Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1968.
I. 3. ZAWARTOŚĆ, GŁÓWNE CELE PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO
POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI
Zawartość i główne cele projektu planu
Cel, zasady i tryb sporządzenia planu oraz zakres dokumentu określa ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia
2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (Dz. U. Nr 164, poz. 1587), a także – w odniesieniu do problematyki planu - ustawy:
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn.
zm.), z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn.
zm.), z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568,
z późn. zm.), z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 145) oraz z dnia 7
czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tj. Dz. U.
z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.).
Przedmiotem planu są ustalenia wynikające z polityki przestrzennej gminy, w zakresie
określonym w art. 15 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz
w przepisach
odrębnych,
odnoszące
się
do
obszaru
objętego
planem. Miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego. Sporządza się go zgodnie
7
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego odnoszącymi się
do obszaru objętego planem (art. 15 ust. 1).
Treść uchwały (projektu planu) jest zawarta w 4 rozdziałach: 1 – przepisy ogólne, 2 –
ustalenia ogólne dotyczące obszaru planu, 3 – ustalenia dotyczące terenów, 4 – przepisy końcowe.
Ustalenia obowiązujące w całym obszarze planu obejmują:
• zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego;
• zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
• zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków;
• wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych;
• wskaźniki zagospodarowania terenu i wskaźniki miejsc do parkowania;
• granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych
na podstawie odrębnych przepisów;
• szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym;
• szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu;
• zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji;
• zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów infrastruktury technicznej;
• stawki procentowe.
Ustalenia
dotyczące
terenów
(dla
poszczególnych
terenów
wydzielonych
liniami
rozgraniczającymi) obejmują: przeznaczenie terenów, zasady kształtowania zabudowy i gabaryty
obiektów.
Dokumenty powiązane:
1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego (Uchwała Nr II/21/2/2004
Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 21 czerwca 2004 r., Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 68/2004,
poz. 2049);
2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bobrowniki
(Uchwała Nr XII/116/11 Rady Gminy Bobrowniki z dnia 27 października 2011 r.);
3. Opracowanie ekofizjograficzne dla gminy Bobrowniki, 2010 r.
I.4. METODYKA
W trakcie prac zebrano i przeanalizowano materiały archiwalne, dokonano wizji terenu,
przeanalizowano opracowanie ekofizjograficzne i materiały zebrane dla potrzeb tego opracowania.
Dokonano identyfikacji obszarów, których zagospodarowanie może ulec zmianie w następstwie
realizacji ustaleń planu. Zidentyfikowano możliwe skutki wynikające ze zmiany zagospodarowania
terenu, określono i oceniono wpływ tych zmian, przeanalizowano wpływy otoczenia na obszar objęty
projektem oraz wpływ ocenianych zmian na obszary sąsiednie. Określono niezbędne zalecenia
minimalizujące wpływy negatywne.
Prognoza została dostosowana do stopnia szczegółowości projektu planu oraz do etapu
jego przyjęcia w procesie opracowywania projektu dokumentu. Obejmuje syntetyczny opis i ocenę
stanu środowiska w podziale na jego podstawowe elementy. Odnosi się też do możliwych zmian
w środowisku w przypadku nieprzyjęcia ocenianego dokumentu.
8
W części prognostycznej opracowania zawarto wielopłaszczyznową ocenę projektowanych
ustaleń polityki przestrzennej z punktu widzenia ochrony i kształtowania środowiska, sporządzoną
z zastosowaniem metody analizy przestrzennej wspomagane technikami GIS. Do prezentacji
wyników prac posłużono się metodami opisowymi i graficznymi w postaci zestawień tabelarycznych
i map wielkoskalowych. Szczegółowe omówienie przyjętych metod zawarto w rozdziałach
dotyczących zagadnień, w ocenie których metody te zostały zastosowane.
Nowe obszary, przeznaczone w projekcie planu zagospodarowania przestrzennego pod
zainwestowanie zwaloryzowano za pomocą 2-punktowej skali. Pod uwagę brano elementy
krajobrazu, szatę roślinną, rolę obszaru w utrzymaniu różnorodności biologicznej (zróżnicowanie
gatunkowe roślin i zwierząt, w tym potencjalne miejsca rozrodu i bytowania zwierząt) oraz znaczenie
obszaru jako tzw. korytarza ekologicznego. Zainwestowanie tych terenów będzie skutkować utratą
ich dotychczasowych walorów. W zależności od ich znaczenia w środowisku przyrodniczym straty
będą zróżnicowane. Oceniono je w dwupunktowej skali:
1 – skutki małoznaczące - tereny o niewielkich walorach przyrodniczych, głównie tereny rolnicze
i porolne
2 – skutki umiarkowane - tereny o nieco podwyższonych walorach przyrodniczych (np. strefa
ekotonowa, istotne elementy krajobrazu, itp.)
Dokument miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględnia znaczną
część wniosków, jakie zostały przedstawione po przeprowadzeniu wstępnej oceny koncepcji planu,
w aspekcie uwzględnienia uwarunkowań ekofizjograficznych.
9
II. OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA NA TERENACH OBJĘTYCH
PROJEKTEM ORAZ NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM
ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM
II. 1. BUDOWA GEOLOGICZNA I UKSZTAŁTOWANIE TERENU
II. 1.1. BUDOWA GEOLOGICZNA
Podłoże skalne budują głównie utwory karbonu, triasu i czwartorzędu.
Górne partie górotworu karbońskiego budują utwory serii paralicznej (namur A). Są to
głównie łupki z wkładkami piaskowców warstw florowskich, zawierające kilka (w większości cienkich)
pokładów węgla kamiennego. Paleozoiczne skały osadowe tworzą północny skłon niecki bytomskiej.
Przy południowej granicy obszaru opracowania na osadach warstw florowskich zalegają łupki,
i piaskowce z licznymi pokładami węgla (przeważnie o nieznacznej miąższości), wyodrębniane jako
warstwy porębskie/grodzieckie. W południowej części obszaru warstwy karabońskie zapadają
w kierunku południowym. Zerodowany strop utworów karbonu, w którym zalega warstwa ilastych
zwietrzelin, wznosi się generalnie w kierunku północnym, od ok. 100 m n.p.m. w części południowej
do ok. 290 m n.p.m. w części północnej, gdzie odsłaniają się na powierzchni terenu w szczytowych
partiach łagodnych wzniesień. W pozostałej części obszaru zalegają pod młodszymi utworami.
Utwory triasu zalegają niezgodnie na powierzchni stropowej osadów karbonu w południowej
i zachodniej części obszaru. W spągu serii triasu (pstry piaskowiec środkowy) występują rzeczne
piaski i słabozwięzłe piaskowce o barwie od jasnokremowej do ceglasto-brunatnej oraz iły czerwone
lub pstre warstw świerklanieckich. Na nich zalegają deponowane już w środowisku morskim utwory
retu (pstry piaskowiec górny) – w niższej partii profilu wykształcone jako wapienie piaszczyste
i dolomity margliste, które przykryte są serią wapieni gruboławicowych dolomitycznych i wapieni
jamistych. Utwory te odsłaniają się na powierzchni terenu w rejonie wschodnich odcinków
ul. J. Słowackiego (warstwy świerklanieckie) oraz ul. H. Sienkiewicza i na południe od tej ulicy
(utwory retu). Zasadniczą część masywu wzgórz w południowej części obszaru planu budują utwory
triasu środkowego (wapień muszlowy), przede wszystkim warstwy błotnickie i gogolińskie: wapienie
faliste, rozdzielane wapieniami marglistymi, zlepieńcowatymi i komórkowymi, o barwach od
szarokremowej do ciemnożółtej, w części spągowej z warstwą szarych lub kremowo – szarych
wapieni zawierających dużą ilość skamieniałych łodyg liliowców. Południowa część masywu została
objęta strefą wtórnej dolomityzacji wapieni i margli, której uległy części warstw gogolińskich
i gorazdeckich oraz cały profil warstw terebratulowych i karchowickich, a także część dolomitów
diploporowych. Dolomityzacji towarzyszyło okruszcowanie rudami cynku i ołowiu, a także żelaza.
Dolomity kruszconośne (grubołowicowe, drobnokrystaliczne) są szare na świeżym przełamie, często
przybierają barwę żółtą do rdzawo – brunatnej, w miarą utleniania się związków żelaza. Wychodnie
dolomitów kruszconośnych znajdują się na południowym stoku wzgórza między Bobrownikami
i Namiarkami oraz w rejonie szczytu i na południowym stoku Gór Kamyckich. W obrębie niższych
partii tego stoku na powierzchni zalegają nie okruszcowane, syngenetyczne dolomity diploporowe,
drobnokrystaliczne, jasnoszare lub kremowe, często porowate.
Z końcem triasu zakończyła się sedymentacja osadów morskich. Masy skalne zostały
tektonicznie wyniesione i gęsto pocięte uskokami podczas starokimeryjskiej fazy górotwórczej.
10
W rejonie Bobrownik i Rogoźnika w większości bloków skał triasowych warstwy skalne zostały
nachylone w kierunku południowym, ku obniżającej się wówczas niecce bytomskiej. Permskomezozoiczne piętro strukturalne w całości nabrało charakteru monokliny w czasie laramijskiej,
głównej fazy orogenezy alpejskiej, po wyniesieniu warstw skalnych i ogólnym ich nachyleniu
w kierunku NE pod kątem kilku stopni. W południowej części Gminy starsze struktury mogły ulec
odświeżeniu. Po ustąpieniu morza górnokredowego nastąpił okres rozwoju rzeźby na skałach
węglanowych w tropikalnych warunkach lądowych. Powstały wówczas liczne leje i zapadliska
krasowe. Największe obniżenia zapadliskowe osiągały wymiary do ok. 100 m oraz głębokość 10–20
m, rozcinając warstwy kolejnych poziomów triasu (Doktorowicz – Hrebnicki, 1935). Liczne są leje i
kominy krasowe o średnicy od 0,3-0,5 metra do 1,0-1,5 metra i więcej, rzadziej występują szczeliny
ze śladami erozji wodnej, o długości kilkunastu – kilkudziesięciu metrów i szerokości do 2-3 metrów.
Formy krasowe wypełniają różnorodne iły, gliny i piaski lub żwiry; w niektórych (zwłaszcza
większych) zagłębieniach pomiędzy tymi osadami znajdowano limonity, a czasami też galman, które
zdeponowane zostały na wtórnym złożu – w wyniku zapadania się stropu nadkładu nad
skrasowiałym górotworem. Utwory wypełniające formy erozyjne krasu zaliczane są do jury dolnej, z
uwagi na podobieństwo do słodkowodnych osadów dolnego liasu (hetang) tworzących warstwy
połomskie, lub do paleogenu – neogenu, za czym mocno przemawia położenie systemu krasowego
w korelacji z paleogeńsko - neogeńską powierzchnią zrównania na wierzchowinach wzgórz
Płaskowyżu Twardowickiego. Zapadlisko krasowe o dużych rozmiarach, wypełnione opisanymi
wyżej osadami, skartowano na południowo – wschodnim skraju obszaru opracowania. Na
wierzchowinie oraz w wyższych partiach stoków wzgórz zbudowanych z wapieni i dolomitów
obserwuje się zagłębienia mogące świadczyć o obecności mniejszych lejów i kominów krasowych.
Należy mieć na uwadze, że niektóre formy mogą być niewidoczne pod zwietrzeliną lub zasypane.
Obecność krasu oraz rozcięcie uskokami wzgórz zbudowanych z utworów triasu należy uwzględniać
przy określaniu niezbędnego stopnia szczegółowości rozpoznania podłoża budowlanego. Kras jest
jednym z czynników przemawiających za nie przeznaczaniem do zabudowy wierzchowiny
i wyższych partii stoków wzgórz.
Utwory
czwartorzędu
wykształcone
są
najczęściej
w
postaci
piasków
i
żwirów
wodnolodowcowych, które zostały osadzone podczas zlodowacenia odry (środkowopolskie, stadiał
maksymalny). Wypełniają rozległe obniżenia między wzgórzami zbudowanymi ze skał karbonu lub
triasu. W rejonach ich występowania panują dobre warunki budowlane. W niższych partiach stoków
wzgórz zbudowanych ze skał starszego podłoża zalegają cienkie (do kilku metrów grubości)
pokrywy gliniastych i piaszczystych osadów deluwialnych. Na stokach nachylonych ku dolinie
Jaworznika zalega pokrywa zróżnicowanych osadów gliniastych lub piaszczysto - gliniastych
o charakterze deluwialnym, eluwiów będących pozostałością po rozmytych glinach lodowcowych,
bądź resztki glin zwałowych. Warunki budowlane w obrębie pokryw takich osadów są zmienne.
Osady czwartorzędu w rozcięciach erozyjnych dolin cieków osiągają miąższość do ok. 10-20
metrów. Dolinę Brynicy wypełniają głównie piaszczyste, rzeczne osady holoceńskie, zawierające
domieszki próchniczne i przewarstwienia mułków. Szerokie dno doliny Jaworznika między
Pustkowiem i Bobrownikami wyściełają holoceńskie namuły rzeczne o zmiennych cechach
mechanicznych, zawierające domieszki i przewarstwienia próchniczne, w podmokłych obniżeniach
pokryte warstwą torfu. Osady te zalegają na zróżnicowanych utworach plejstoceńskich, w tym
słaboprzepuszczalnych mułkach i glinach. Podłoże takie jest niekorzystne do zabudowy, płytko
zalegają tu wody gruntowe.
11
II. 1.2. RZEŹBA TERENU
Według
regionalizacji
geomorfologicznej
Polski
Południowej
M.
Klimaszewskiego,
uszczegółowionej przez S. Gilewską, obszar opracowania położony jest w hercyńskiej strefie
geomorfologicznej, na obszarze kolejnych jednostek hierarchicznych niższego rzędu:
prowincji: Wyżyny Śląsko-Małopolskie,
podprowincji: Wyżyna Śląsko – Krakowska.,
makroregionu: Wyżyna Śląska,
mezoregionu: Wyżyna Śląska Północna,
regionu Próg Środkowotriasowy.
Część północna znajduje się w granicach Kotliny Józefki – subregionu wyróżnianego ze
względu na silnie rozcięcie Progu Środkowotriasowego, obejmujące całą serię triasu. Powierzchnia
terenu tworzy falistą równinę erozyjno - denudacyjną z łagodnymi wzniesieniami grzbietów
twardzielcowych o wysokości względnej nieco przekraczającej 10 m i sięgających ok. 290 m n.p.m.
Nachylenie terenu jest przeważnie niewielkie, od prawie płaskiego (poniżej 2%) do 5-8%. Większe
nachylenie (do 12-15%) występuje sporadycznie. We wschodniej części sołectwa powierzchnia
terenu nachylona jest łagodnie, przechodząc w szerokie obniżenie starej formy erozyjnej,
wykorzystywanej obecnie przez dolinę Jaworznika. Forma ta stanowi szerokie (600-700 m),
kotlinowate obniżenie, zwężające się w części południowej do ok. 350 m, przed odcinkiem
przełomowym przez grzbiet południowej odnogi Płaskowyżu Twardowickiego w Wojkowicach.
Powierzchnia obniżenia nachylona jest w kierunku południowym od 287 m n.p.m. na północ od
Pustkowia do 273 m n.p.m. przy granicy Gminy. Do doliny Jaworznika uchodzi krótka, ok. 900 –
metrowa płytka boczna dolina, która rozczłonkowuje sąsiednią równinę. Przy zachodniej granicy
sołectwa denudacyjne dno Kotliny Józefki rozcina dolina Brynicy. Jej wyższy, południkowy odcinek
ma szerokość ok. 200-250 m. U podnóża południowego obrzeżenia Kotliny Józefki dolina Brynicy
zwęża się do ok. 150 m i skręca w kierunku zachodnim, omijając masyw triasowy koło Namiarek.
Przy zakręcie uchodzą do doliny Brynicy dwie formy boczne, obie mają przebieg zbliżony do
równoleżnikowego oraz długość ok. 1000 m.
Część południowa sołectwa Bobrowniki leży w obrębie wysuniętej, południowo – zachodniej
odnogi subregionu Płaskowyż Twardowicki. Odnogę buduje ciąg wydłużonych garbów o przebiegu
wschód – zachód, sięgających ok. 310 m n.p.m. (wierzchołek między Bobrownikami i Namiarkami
oraz Gór Kamyckich) oraz 328,3 m n.p.m. (na wschód od ul. Strażackiej, wierzchołek leży na terenie
Wojkowic), zbudowanych z utworów triasu. W spłaszczonej części wierzchowinowej wzgórz istnieje
szereg kolistych zagłębień, które mogą być jednocześnie formami powierzchniowymi krasu, jak
również pozostałościami po dawnej eksploatacji szybikowej rud. Południowe stoki masywu rozcinają
cztery strome dolinki denudacyjne, kształtowane przez wody płynące okresowo. Nachylenia terenu
są zróżnicowane. Na spłaszczonych wierzchowinach zwykle nie przekraczają 5-8%, na stokach
najczęściej mieszczą się w granicach 8-15%, miejscami sięgając 20%. Dolinki denudacyjne
o znacznym nachyleniu profili podłużnych, rozcinające Płaskowyż Twardowicki, sprzyjają szybkiej
koncentracji wód opadów nawalnych w osiach dolin.
Zachodnią i południowo – zachodnią część sołectwa zajmuje dolina Brynicy. Odcinek
przełomowy przez grzbiety triasowe w rejonie Namiarek oraz odcinek niższy, biegnący w kierunku
południowo – wschodnim mają wyraźne krawędzie zboczy doliny podcinających wzniesienia
triasowe. W najniższym odcinku doliny na terenie Bobrownik, w obrębie zakoli wykształconych
12
w dolinie zbocza podcięć erodującej rzeki sięgają 7,5 m wysokości. Dno doliny Brynicy obniża się od
ok. 273 m n.p.m. przy północnej granicy sołectwa do ok. 263 m n.p.m. opuszczając teren Gminy.
Na terenie Bobrownik antropogeniczne zmiany ukształtowania powierzchni ziemi są
stosunkowo liczne. Główne antropogeniczne elementy rzeźby stanowią strome skarpy, osiągające
kilka, a miejscami kilkanaście metrów wysokości, uformowane podczas budowy autostrady A1.
Głęboko, na odcinku ok. 700 m, rozcięto wzgórze na zachód od zabudowy Bobrownik, dalej na
północ droga poprowadzona jest częściowo nasypem wypełniającym fragment doliny Brynicy.
Kilkumetrową wysokość mają skarpy podcięć stoków przy ulicach biegnących wzdłuż doliny Brynicy
oraz przy dawnej linii kolejowej prowadzącej do szybu Bobrowniki III. Znaczącym elementem
antropogenicznej rzeźby jest platforma zrównana pod zlikwidowaną już zabudowę szybu Bobrowniki
III. W dolinie Brynicy całkowicie odkształcone przez człowieka jest wyrównane i obustronnie
obwałowane koryto rzeki.
II. 1.3. ZAGROŻENIE WYSTĄPIENIA POWIERZCHNIOWYCH RUCHÓW MASOWYCH GRUNTU
Ukształtowanie powierzchni terenu oraz budowa litologiczna podłoża wykluczają możliwość
zagrożeń powierzchniowymi ruchami masowymi gruntu. Stoki o nachyleniach powyżej 20%
zbudowane są ze skał zwięzłych, a pokrywa zwietrzeliny jest na nich bardzo cienka.
II. 2. ZŁOŻA KOPALIN I SKUTKI ICH EKSPLOATACJI
Pod
południową
i
zachodnią
częścią
sołectwa
Bobrowniki
zalegają
fragmenty
udokumentowanych złóż węgla kamiennego: „Jowisz”, „Andaluzja”, „Piekary” oraz „Julian”.
Wszystkie złoża były w przeszłości eksploatowane. Obecność udokumentowanych złóż węgla
kamiennego nie stwarza istotnych ograniczeń dla przeznaczania terenu do różnych funkcji.
Wydobycie węgla ze złoża „Piekary” prowadzi aktualnie Kompania Węglowa S.A. Oddział
KWK „Piekary” na podstawie koncesji 1/2007 z dnia 11.01.2007r., wydanej przez Ministra
Środowiska, w granicach obszaru górniczego „Piekary Śląskie II” w terenie górniczym „Piekary
Śląskie II”. Termin ważności koncesji upływa 31.12.2017r. Przedsiębiorca górniczy posiada także
koncesję 10/2003 z dnia 23.10.2003 r., zmienioną decyzją Ministra Środowiska z dnia 13.12.2006r.
DGe-4771-26/9540/06/Mwo, na podstawie której eksploatuje złoże węgla kamiennego „Brzeziny”.
Koncesja wyznacza obszar górniczy oraz teren górniczy „Brzeziny Śląskie V”, obejmujące
południowo – wschodnią część sołectwa. Złoże węgla kamiennego „Brzeziny” położone jest poza
granicami Gminy, nie mniej niż 150 m od południowej granicy Bobrownik. Termin ważności koncesji
upływa 23.10.2017r. Zgodnie z deklaracją złożoną pismem KWK/V-790/TMG-378/2012 z dn.
27.03.2012r. przedsiębiorca górniczy nie przewiduje prowadzenia robót eksploatacyjnych w części
złoża „Piekary” położonej w granicach administracyjnych gminy Bobrowniki, a w oznaczonym
obszarze znajdują się wyłącznie wyrobiska korytarzowe nie mające wpływu na stan środowiska.
W rejonie Piekar Śląskich i Bobrownik przemysłowa eksploatacja węgla kamiennego
w XX w. sięgała do pokładu 620, którego wychodnie w stropie powierzchni utworów karbonu
znajdują się w południowej części sołectwa. Strop karbonu silnie obniża się w kierunku południowym
i pod doliną Brynicy znajduje się sto kilkadziesiąt metrów p.p.t. W takiej sytuacji nie ma możliwości
występowania w omawianym rejonie płytkich wyrobisk, mogących powodować zagrożenie dla
obiektów budowlanych na powierzchni. Eksploatacja dokonana w przeszłości skutkowała
odkształceniami ciągłymi powierzchni terenu, lecz ze względu na urozmaicenie rzeźby nie powstały
13
zagłębienia bezodpływowe. Jedynie w dnie doliny Brynicy obserwuje się niecki obniżeniowe
widoczne w rzeźbie, a rzeka była poddawana regulacji w celu umożliwienia grawitacyjnego spływu
wody. Szyb wentylacyjny Bobrowniki III został zlikwidowany, niezbędne jest jednak pozostawienie
strefy bezpieczeństwa w granicach nie mniejszych niż 20 m od krawędzi szybu, a także zapewnienie
dostępu do szybu w celu kontroli i ewentualnego uzupełnienia zasypu.
Południowo – wschodnia część sołectwa (Góry Kamyckie) znajdowała się w granicach
zlikwidowanego obszaru górniczego rud cynku i ołowiu „Brzeziny”. Według dokumentacji ZGH
„Orzeł Biały”, znajdującej się w Archiwum Dokumentacji Mierniczo – Geologicznej Wyższego Urzędu
Górniczego, nie prowadzono eksploatacji rud pod Bobrownikami (informacja AD.0180.88.2013, L.dz.
3933/02/2013/EB z dn. 25.02.2013r.), zwraca się jednak uwagę na niekompletność dokumentacji.
Wg objaśnień do arkusza Grodziec mapy geologicznej (Doktorowicz-Hrebnicki S., 1935) przy
granicy sołectwa, na przedłużeniu ul. Strażackiej znajdowała się kopalnia rud Pod Wygodą, z co
najmniej dwoma szybami o głębokości 30-40 m. Dokładna lokalizacja szybów nie jest znana, zasięg
wyrobisk podziemnych można określić jedynie w przybliżeniu. Wyrobiska potencjalnie mogą
stwarzać zagrożenie dla obiektów budowlanych na powierzchni – zasadne jest szczegółowe
rozpoznania warunków podłoża do głębokości ok. 50 m.
W obrębie wierzchowiny oraz stoków wzgórz zbudowanych z utworów triasu (w tym
dolomitów kruszczonośnych) znajdują się niewielkie łomy pozostałe po odkrywkowej eksploatacji
wapieni lub dolomitów. Liczne są koliste zagłębienia, które mogą być pozostałością szybików
eksploatacyjnych, często zakładanych także w lejach krasowych. Dawna eksploatacja rud metodą
szybikową nie jest udokumentowana. Wyrobiska stanowić mogą utrudnienie w zabudowie terenu,
podobnie jak same formy krasowe.
II. 3. GLEBY
Na terenie sołectwa występuje znaczne zróżnicowanie typów gleb. W obrębie wzniesień
zbudowanych ze skał węglanowych występują rędziny. Są to najczęściej rędziny średnie, miejscami
ciężkie - gliniaste. W północnej części sołectwa, na podłożu piasków słabogliniastych i gliniastych
lekkich wykształciły się gleby bielicowe i rdzawe. Na cięższym podłożu glin lekkich w części
północnej powstały czarne ziemie właściwe, a na południu gleby brunatne właściwe. W dolinie
Brynicy oraz w obrębie bocznej doliny Jaworznika, w warunkach dużego zawodnienia powstały
gleby organiczne (mułowo-torfowe lub torfowo-mułowe). Najlepsze kompleksy rolniczej przydatności
są związane rędzinami oraz fragmentem gleb brunatnych (kompleksy pszenne – dobre i wadliwe).
Poza tym występują kompleksy żytnie słabe, kompleks zbożowo-pastewny mocny oraz w dolinach kompleksy użytków zielonych, przeważnie słabych, a rzadziej średnich.
Walory bonitacyjne gleb są przeciętne lub słabe. Grunty III klasy bonitacyjnej obejmują
fragmenty gruntów ornych o łącznej powierzchni 20,8 ha. Przeważają grunty orne i łąki IV klasy
bonitacyjnej. Znaczny jest też udział gleb V klasy bonitacyjnej.
Gleby na terenie sołectwa cechują się na ogół bardzo dużą zawartością metali ciężkich. Jest
to w części pochodną naturalnego ich występowania w skałach budujących ten teren oraz
wydobywania rud metali w przeszłości. Istotne jest również skażenie poprzez emisję z zakładów
przemysłowych. Kompleksowe badania gleb na terenach rolnych dawnego województwa
katowickiego, prowadzone w latach 1982 - 1996 przez Ośrodek Badań i Kontroli Środowiska
w Katowicach, w 28 punktach pomiarowych z przedmiotowego terenu, wykazały zawartość ołowiu
w glebie w zakresie 135 do 1310 mg/kg, kadmu od 6 do 54 mg/kg, a cynku od 470 do 4460 mg/kg.
14
II. 4. WODY
II. 4.1. WODY PODZIEMNE
Zasoby wód podziemnych zalegają w obrębie czwartorzędowego, triasowego oraz
karbońskiego piętra wodonośnego.
Piętro czwartorzędowe związane jest z nieciągłą pokrywą plejstoceńskich osadów
wodnolodowcowych oraz plejstoceńskich i holoceńskich osadów rzecznych. Zwierciadło wody
zalega płytko (do 2 m) w północno – wschodniej i wschodniej części obszaru opracowania,
szczególnie często występuje tuż pod powierzchni terenu między Bobrownikami, Pustkowiem
i Piaskami (Łęg). Zwierciadło wód gruntowych zalega płytko, często ok. 1 m p.p.t. i mniej także
w obniżeniu pomiędzy garbem triasowym w G.Wadowskich oraz w dnie doliny Brynicy. Przydatność
wskazanych terenów do zabudowy jest ograniczona. Wody są zanieczyszczone, nie mają znaczenia
gospodarczego.
Piętro wodonośne triasu tworzą utwory triasu dolnego, przede wszystkim wapienie
i dolomity retu, mniejsze znaczenie ma poziom związany z gruboklastycznymi osadami warstw
świerklanieckich. Zasilanie odbywa się bezpośrednio z powierzchni w rejonie wychodni skał
wodonośnych, a lokalnie systemem szczelin krasowych, w strefach kontaktów tektonicznych,
licznymi wyrobiskami górniczymi mającymi połączenie z powierzchnią oraz pośrednio, poprzez
przepuszczalne osady pokrywy czwartorzędowej. Zwierciadło wód podziemnych znajduje się na
głębokości ok. 20 – 30 m. Utwory wodonośne triasu w południowej części sołectwa charakteryzuje
3
2
znaczna zasobność (szacunkowy moduł zasobowy wynosi 200-300 m /d*km ). Omawiany obszar
znajduje się w granicach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP) nr 329 Bytom. Zbiornik
podlega silnej presji ze względu na drenaż nadkładu karbonu nad wyrobiskami kopalń węgla
kamiennego. Stopień zagrożenia wód GZWP, wyrażony teoretycznym czasem pionowej migracji
zanieczyszczeń do głównych horyzontów wód podziemnych, jest wysoki w rejonach wychodni
utworów triasu (2–5 lat), natomiast w obniżeniach dolin, posiadających pokrywę utworów
czwartorzędowych – średni (5 - 25 lat).
Piętro wodonośne karbonu stanowią warstwy drobnoziarnistych piaskowców, występujących
podrzędnie w obrębie utworów warstw florowskich. Zasilanie odbywa się z powierzchni terenu, na
wychodniach w Kotlinie Józefki oraz pośrednio, poprzez przepuszczalne osady czwartorzędu
pokrywające dno kotliny. Zasobność poziomów wodonośnych jest umiarkowana – w omawianym
rejonie wydzielono Użytkowy Poziom Wód Podziemnych (UPWP) Siemianowice, obejmujący
północną i północno - wschodnią część sołectwa Bobrowniki. Zwierciadło wód podziemnych zalega
na głębokości przekraczającej 50 m, a stopień zagrożenia wód jest niski (czas migracji
zanieczyszczeń z powierzchni 25 – 100 lat). Wody są drenowane systemem odwadniania kopalń
węgla kamiennego. Według danych monitoringu krajowego, prowadzonego przez Państwowy
Instytut Geologiczny, jakość wód w punkcie kontrolnym w Dobieszowicach (w granicach JCWPd nr
134), jest zadowalającej jakości – klasa III.
Główne źródła zanieczyszczeń wód podziemnych stanowią na obszarze opracowania ścieki
komunalne, a podrzędnie również zanieczyszczenia spływające z pól, szczególnie w okresach
nawożenia gruntów rolnych. Obecnie na obszarze sołectwa funkcjonuje system kanalizacji służącej
do zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych, z wyjątkiem Namiarek (jest projektowana).
W trefach zasilania wód triasowych GZWP należy unikać zmian zagospodarowania terenu
powodujących znaczący przyrost powierzchni szczelnych, utrudniających infiltrację wód opadowych
15
i roztopowych wgłąb górotworu oraz zapewnić obsługę systemem kanalizacji służącej do
zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych wszystkich posesji, na których powstają ścieki.
W zczególności należy unikać w obszarach zasilania GZWP lokalizacji przedsięwzięć mogących
potencjalnie w istotny sposób zagrażać zanieczyszczeniem wód podziemnych – również w
sytuacjach awaryjnych.
II. 4.2. WODY POWIERZCHNIOWE
Cały obszar planu znajduje się w zlewni Brynicy, która opływa go od zachodu i południa.
Północno-wschodnia i wschodnia część sołectwa znajduje się w zlewni Jaworznika – lewostronnego
dopływu Brynicy. Jaworznik płynie wzdłuż wschodniej granicy Bobrownik, częściowo w granicach
wsi. Brynica płynie w uregulowanym korycie. W Bobrownikach niemal na całym odcinku jest
obwałowana. Wały przeciwpowodziowe są wysokiej klasy. Jak wynika ze Studium określającego
obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią dla obszarów nieobwałowanych w zlewni rzeki
Przemszy (2004) są wystarczające do przejęcia przepływów o prawdopodobieństwie wystąpienia co
najmniej Q = 0,3%. Przepływy na rzece w dużym stopniu są determinowane poprzez upusty na
zaporze zbiornika Kozłowa Góra. Przy prawidłowej i bezawaryjnej pracy zbiornika nie jest
w praktyce możliwe powstanie wezbrania, zagrażającego przelaniem się wód przez koronę wałów
przeciwpowodziowych. Istnieje jednak zagrożenie występowaniem podtopień w dnie doliny, na
zawalu. We fragmencie doliny, przy granicy z Dobieszowicami, gdzie rzeka nie jest obwałowana
podczas powodzi w 2010 r. część doliny była zalana. Poważniejsze zagrożenie powodziowe
mogłoby wystąpić w przypadku przerwania zapory zbiornika Kozłowa Góra, albo niekontrolowanego
upustu wód ze zbiornika. Według Instrukcji na wypadek awarii zapory piętrzącej zbiornika wodnego
Kozłowa Góra (1998) zalaniem zagrożona byłaby cała dolina rzeki.
Z uwagi na charakter systemu piętrzącego "Rogoźnik" wypływ wody w ilościach niosących
poważne zagrożenie powodziowe w dolinie Jaworznika może nastąpić przede wszystkim w sytuacji
awarii systemu piętrzenia zbiorników. Z uwagi na szerokie dno doliny, w części bobrownickiej,
obszar potencjalnego zalania mógłby być znaczny.
Zgodnie ze sporządzoną w grudniu 2011 r. przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej wstępną oceną ryzyka powodziowego, na terenie gminy Bobrowniki nie wyznaczono
obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, ani nie zidentyfikowano obszarów, na których
wystąpienie powodzi jest prawdopodobne. Oznacza to, że w wyznaczonym w ustawie Prawo wodne
terminie 22 grudnia 2013 r. dla obszaru gminy nie zostaną sporządzone mapy zagrożenia i ryzyka
powodziowego. Dla obszarów, które w wyniku wstępnej oceny ryzyka powodziowego nie zostały
zaliczone
do
obszarów
narażonych
na
niebezpieczeństwo
powodzi,
mapy
zagrożenia
powodziowego mogą zostać sporządzone w tzw. drugim cyklu planistycznym. Są to terminy
wskazane w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne
oraz niektórych innych ustaw, w których Prezes KZGW ma obowiązek dokonania przeglądu i w razie
potrzeby - pierwszej aktualizacji wstępnej oceny ryzyka powodziowego (do dnia 22 grudnia 2018 r.)
oraz map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego (do dnia 22 grudnia 2019 r.).
Systematycznemu monitoringowi jakości wód powierzchniowych podlegają wody Brynicy
oraz zbiornika Kozłowa Góra. Według oceny za 2011 r. potencjał ekologiczny w obszarach
chronionych dla zbiornika Kozłowa Góra oceniono jako umiarkowany. Wody zbiornika nie spełniały
wymagań określonych dla jednolitych części wód przeznaczonych do poboru wody na potrzeby
zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Stężenia wskaźników: BZT5, OWO, ChZT-Cr, pH, azot
16
Kjeldahla przekroczyły normy określone dla kategorii jakości wody A2 oraz dla obszarów wrażliwych
na eutrofizację ze źródeł komunalnych, a potencjał ekologiczny tych wód był umiarkowany. Jakość
wód Jaworznika była badana do 2010 r. powyżej ujścia do Brynicy. Według oceny stanu/potencjału
ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych w 2010 roku, stan ekologiczny tej rzeki
uznano za umiarkowany.
II. 5. KLIMAT I STAN SANITARNY ATMOSFERY
Według regionalizacji rolniczo-klimatycznej Gumińskiego obszar gminy znajduje się
o
w dzielnicy częstochowsko-kieleckiej. Średnia temperatura roczna wynosi 7,7 C (Pyrzowice),
o
o
średnia temperatura stycznia to -3 C, a lipca 17 C. Okres wegetacyjny trwa 200 - 210 dni, a średni
czas zalegania pokrywy śnieżnej w ciągu roku mieści się w przedziale 50 - 70 dni. Roczne sumy
opadów wynoszą ok. 700 mm, najwyższe notuje się w lipcu - ok. 100 mm, a najniższe w styczniu ok. 40 mm.
Według danych z lotniskowej stacji meteorologicznej w Pyrzowicach przeważają wiatry
z sektora zachodniego (NW, W, SW), wiejące w ponad 60% dni w roku. Wśród nich dominuje
kierunek południowo-zachodni (28%) i zachodni (26%). Wiatry z sektora wschodniego to głównie
wiatry południowo-wschodnie (SE) i wschodnie (E) wiejące w ponad 20% dni w roku. Ich udział
szczególnie zaznacza się w sierpniu, listopadzie i styczniu. Średnioroczna prędkość wiatru wynosi
3,8 m/s. Najwyższe średnie prędkości notuje się w kwietniu (4,7 m/s) i lutym (4,6 m/s), natomiast
najniższe we wrześniu (3,1 m/s) i sierpniu (3,2 m/s). Najwyższą prędkość osiągają wiatry północnozachodnie (5,4 m/s).
Na analizowanym obszarze występuje duże zróżnicowanie topoklimatyczne. Wynika ono
głównie z rzeźby terenu. Niekorzystne warunki topoklimatyczne charakteryzują dna dolin (krótki
okres bezprzymrozkowy, duże dobowe wahania wilgotności i temperatury, występowanie zjawiska
inwersji temperatur oraz zastoisk chłodnego powietrza). Cechy te utrudniają również rozpraszanie
zanieczyszczeń
powietrza.
Najlepszymi
warunkami
topoklimatycznymi
charakteryzują
się
południowe stoki Gór Kamyckich.
Głównymi
źródłami
zanieczyszczeń
powietrza
atmosferycznego
są:
niska
emisja
z indywidualnych palenisk domowych, emisja z niewielkich zakładów produkcyjnych i usługowych,
ruch drogowy, a ponadto napływ zanieczyszczeń z miast aglomeracji górnośląskiej (głównie Piekar
Śląskich, Bytomia, Wojkowic, Siemianowic Śląskich i Chorzowa).
Systematyczne pomiary poziomu zanieczyszczeń powietrza, na terenie województwa
śląskiego, prowadzi Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach. Wśród obecnie
funkcjonujących stacji automatycznego systemu monitoringu jakości powietrza w województwie
śląskim, trudno wskazać reprezentacyjną dla tego terenu.
Jak wynika z rocznej oceny jakości powietrza w województwie śląskim w 2010 r.,
wykonanej wg zasad określonych w art. 89 ustawy Prawo ochrony środowiska, gmina została
zaliczona do strefy śląskiej. Ocena roczna z uwagi na ochronę zdrowia zakwalifikowała ten obszar
do klasy C, co oznacza, że poziomy stężeń przekraczają wartość dopuszczalną powiększoną
o margines tolerancji. Odnotowano przekroczenia stężeń pyłu zawieszonego PM10, benzo(a)pirenu,
dwutlenku siarki i ozonu. Konsekwencją zaliczenia strefy do klasy C była konieczność opracowania
programu ochrony powietrza.
17
Aktualnie obowiązującym jest Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego,
w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu (uchwała Nr
III/52/15/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16 czerwca 2010 r.) Za najważniejsze
działania niezbędne do przywrócenia poziomów substancji w powietrzu do poziomów
nieprzekraczajacych standardów jakości powietrza przyjęto:
a. działania dotyczące zmniejszenia niskiej emisji, która w głównej mierze wpływa na jakość
powietrza w województwie śląskim;
b. działania związane z transportem zwłaszcza miejskim - ze względu na bezpośrednie
oddziaływanie na ludzi;
c.
inne powodujące duże redukcje emisji na obszarach przekroczeń norm pyłu zawieszonego
PM10 oraz benzo(a)pirenu.
Według Programu kierunkiem koniecznym do osiągnięcia redukcji w zakresie emisji
powierzchniowej jest modernizacja lub likwidacja indywidualnych źródeł spalania opalanych węglem.
Wskazuje się na potrzebę kontynuowania programów ograniczania niskiej emisji, modernizacji
i rozwoju systemów ciepłowniczych (zdalaczynnych), kontrolę spalania odpadów przez
mieszkańców.
Spośród konkretnych działań wymienia się m.in.:
• aktualizację i kontynuację Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE) i stworzenie systemu
organizacyjnego w celu jego realizacji
• realizację PONE poprzez stworzenie systemu zachęt do wymiany systemów grzewczych do
uzyskania wymaganego efektu ekologicznego
• uwzględnianie
w
planach
zagospodarowania
przestrzennego
wymogów
dotyczących
zaopatrywania mieszkań w ciepło z nośników nie powodujących nadmiernej „niskiej emisji” PM10
oraz projektowanie linii zabudowy uwzględniając zapewnienie „przewietrzania” ze szczególnym
uwzględnieniem terenów o gęstej zabudowie.
II. 6. BIOSFERA I KRAJOBRAZ
W wyniku wieloletniej działalności człowieka, szata roślinna przeważającej części obszaru
sołectwa Bobrowniki zatraciła charakter naturalny. Przy znikomej lesistości dominują tu obszary
porolne, najczęściej porośnięte agregacyjnymi zbiorowiskami neofitów, nieliczne są silnie
przekształcone fitocenozy o charakterze łąkowym i murawowym.
Konsekwencją powszechnego zjawiska pozostawania łąk i pól odłogiem na terenie
sołectwa, jest rozwój procesów spontanicznego zarastania gruntów porolnych. Z czasem
wykształciły się tu zbiorowiska ruderalne głównie z klas Agropyretea intermedio-repentis
i Artemisietea vulgaris. Fitocenozy tych zbiorowisk, z natury półotwarte, zostały porośnięte przez
inwazyjny gatunek pochodzenia północnoamerykańskiego – nawłoć kanadyjską (Solidago
canadensis). Wysokie, chwiejące się na wietrze łany nawłoci, kwitnące aż do późnej jesieni,
znacznie
ograniczyły
różnorodność
i
liczebność
gatunków
rodzimych.
Wśród
gatunków
odnajdywanych w tych fitocenozach wymienić można takie jak: perz pospolity (Elymus repens),
ostrożeń polny (Cirsium arvense), bylica pospolita (Artemisia vulgaris), czasem pojawiają się także
marchew zwyczajna (Daucus carota), krwawnik pospolity (Achillea millefolium) oraz trzcinnik
piaskowy (Calamagrostis epigejos). Oprócz nich, w miejscach silniej nasłonecznionych i bogatszych
w węglan wapnia występują ciepłolubne gatunki muraw kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea
i ciepłolubnych okrajków z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei, np.: tymotka Boehmera (Phleum
18
phleoides), cieciorka pstra (Coronilla varia), chaber drakiewnik (Centaurae scabiosa), dziewięćsił
pospolity (Carlina vulgaris), lebiodka pospolita (Origanum vulgare) oraz przytulia biała (Galium
album). Nielicznie spotyka się pojedyncze gatunki kalcyfilnych chwastówe z klasy Stellarietea
mediae, takie jak: mak polny (Papaver rhoeas), chaber bławatek (Centaurea cyanus), ostróżeczka
polna (Consolida regalis), które stanowią pozostałości po niegdyś licznych zbiorowiskach chwastów
polnych.
Pomiędzy nieużytkami zajętymi przez zwartą roślinność ruderalną pojawiają się porośnięte
drzewami niewielkie obszary występujące głównie w opuszczonych i zdziczałych ogrodach.
Dominującą roślinność stanowią tu zdziczałe i zwykle nadmiernie zagęszczone drzewa owocowe,
głównie jabłonie (Malus sp.) i śliwy (Pyrus sp.), pod którymi występują często tylko płonne trawy.
Ponadto spotyka się sztucznie wprowadzone jednowiekowe i jednowarstwowe drzewostany, wśród
których dominują monokultury sosnowe (Pinus sylvestris) i brzozowe (Betula pendula). Cennym
elementem krajobrazu porolnego sołectwa Bobrowniki są niewielkie enklawy drzew i krzewów
o bardziej naturalnym charakterze. W miejscach nasłonecznionych występują pasowo lub wyspowo
zbiorowiska zaroślowe z klasy Rhamno-Prunetea, zbudowane głównie przez tarninę (Prunus
spinosa). W zadrzewieniach i zakrzewieniach śródpolnych spotykane są także takie gatunki jak
dereń świdwa (Cornus sanguinea), dzika róża (Rosa canina), czy dziki bez czarny (Sambucus
nigra). W miejscach wilgotniejszych występują zarośla utworzone przez pospolite gatunki wierzb
(Salix sp.). Oprócz dużego waloru krajobrazowego zadrzewienia i zakrzewienia pełnią ważną rolę
biocenotyczną, stanowiąc miejsce schronienia i żerowania dla licznych gatunków zwierząt, głównie
ptaków. Cennym elementem krajobrazowym są ponadto pojedynczo rosnące drzewa i krzewy,
głównie klon jawor
(Acer pseudoplatanus) i klon pospolity (Acer platanoides), leszczyna
pospolita (Corylus avellana) oraz różne gatunki topoli (Populus sp.). Różnorodność biologiczną
wzbogacają płaty muraw kserotermicznych (siedlisko z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej)
rozwijające się w szczytowych partiach wzniesień. W ich strukturze dominują trawy: kłosownica
pierzasta (Brachypodium pinnatum) i tymotka Boehmera (Phleum phleoides) z domieszką innych
gatunków kserotermicznych typowych dla klasy Festuco-Brometea (np. chaber drakiewnik
Centaurea stoebe, turzyca wiosenna Carex caryophyllea, lucerna sierpowata Medicago falcata,
wilczomlecz sosnka Euphorbia cyparissias, przelot pospolity Anthylis vulneraria). Reprezentują one
zespoły Adonido-Brachypodietum i Sileno-Phleetum. Na granicy z Rogożnikiem występuje jeszcze
dość rozległy płat wilgotnych łąk, nie użytkowanych już dziś rolniczo i podlegających spontanicznej
sukcesji. W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Bobrowniki (2011) część tego terenu jest wskazana do objęcia obszarową formą ochrony przyrody
(zespół przyrodniczo-krajobrazowy).
II. 7. ZABYTKI
Do rejestru zabytków został wpisany drewniany kościół p.w. świętego Wawrzyńca z XVII w.,
wraz z otoczeniem w granicach ogrodzenia. Podlega on ochronie zgodnie z ustawą z dnia 23 lipca
2003r o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003r. Nr 162 poz. 1568 z późn. zm.).
Ponadto w gminnej ewidencji zabytków znalazły się: cmentarz parafialny, 25 domów mieszkalnych
z początku XX w. i 1 z końca XIX w., budynek poczty i dawne koszary z początku XX w., mur
z figurą Jana Nepomucena (XVIII w.) oraz liczne obiekty militarne (bunkry i schrony bojowe
z czasów II wojny światowej). Ponadto w obszarze planu znajdują się stanowiska archeologiczne
(okres średniowiecza).
19
II. 8. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA
Klimat akustyczny
Głównymi źródłami uciążliości akustycznych, oddziaływującymi na analizowany obszar są:
autostrada A1, ul. Sienkiewiczaora oraz ul. Polna.
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U.
Nr 120, poz. 826) w brzmieniu ustalonym Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia
1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109), które weszło w życie w dniu 23 października 2012 r.
Zmiana rozporządzenia zwiększyła wartości dopuszczalnych poziomów hałasu generowanego przez
drogi i linie kolejowe, przy utrzymaniu norm dotyczących pozostałych obiektów i działalności
będących źródłem hałasu.
Dopuszczalne równoważne poziomy dźwięku A w decybelach (dB), dla emisji pochodzącej
z dróg lub linii kolejowych, wynoszą:
•
dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, terenów zabudowy związanej ze stałym
lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, domów opieki i szpitali - 64 dB dla całej doby
(wskaźnik LDWN) i 59 dB dla pory nocnej (wskaźnik LN),
• dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego, zabudowy
zagrodowej, terenów rekreacyjno-wypoczynkowych, terenów mieszkaniowo-usługowych - 68 dB
dla całej doby (wskaźnik LDWN) i 59 dB dla pory nocnej (wskaźnik LN).
Według raportu o oddziaływaniu na środowisko budowy autostrady A1 (2009) strefa
ponadnormatywnego hałasu (wg norm obowiązujących do 2012 r. - LDWN = 60dB lub LN = 50 dB)
sięgała maksymalnie na odległość do ok. 400 m. Po zmianie w 2012 r. rozporządzenia w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, szacuje się, że strefa ponadnormatywnego hałasu
powinna być mniejsza, mniej więcej o połowę. Obszary istniejącej zabudowy mieszkaniowej,
znajdujące się w bliskiej odległości od autostrady są chronione ekranami akustycznymi.
Promieniowanie elektromagnetyczne
Głównymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego na tym terenie
są urządzenia elektroenergetyczne (linia wysokiego – 220 kV i średniego napięcia) oraz stacje
bazowe telefonii komórkowej.
W przypadku urządzeń elektroenergetycznych brak jest przepisów określających strefy ich
ponadnormatywnego
oddziaływania.
Dla
urządzeń
telekomunikacyjnych
zasięg
możliwych
przekroczeń wartości dopuszczalnych jest określany w raportach oddziaływania na środowisko.
Stacje bazowe telefonii komórkowej są rozlokowane w wielu miejscach na terenie całej gminy (są to
głównie wieże wolnostojące w terenach rolnych). Zasięg ich ponadnormatywnego oddziaływania na
ogół wynosi od 30 do 100 m w poziomie oraz od 10 do 40 m w pionie. Ze względu na rzeźbę terenu
urządzenia te rozmieszczane są na szczytach wzgórz, które są odpowiednio oddalone od zabudowy
i w związku z tym nie stwarzają zagrożenia dla ludzi.
Zagrożenie wystąpieniem poważnej awarii
Nadzwyczajne zagrożenia środowiska są związane z możliwością wystąpienia awarii bądź
wypadków z udziałem substancji niebezpiecznych. Na obszarze planu nie ma zakładów
o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (art. 248 ustawy Prawo ochrony
20
środowiska). Zagrożenie wystąpieniem awarii w wyniku wypadku komunikacyjnego występuje
wzdłuż ulic, którymi przewozi się materiały niebezpieczne. Należy do nich autostrada A1.
21
III. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W
SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH
OCHRONIE PRAWNEJ NA MOCY USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004
O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze planu i w jej bezpośrednim sąsiedztwie problemami ochrony środowiska
istotnymi z punktu widzenia ocenianego dokumentu (zwłaszcza z uwagi na kierunki przeznaczenia
terenów do pełnienia zróżnicowanych funkcji) oraz utrzymania lub przewrócenia właściwego stanu
środowiska są:
• zagrożenie dla funkcjonowania regionalnego korytarza ekologicznego doliny Brynicy,
• zagrożenie dla utrzymania tradycyjnych - naturalnych i kulturowych cech krajobrazu,
• nieodpowiedni stan sanitarny atmosfery,
• presja na wody,
• utrata potencjału użytkowego gleb – zabudowa kompleksów rolnych o względnie dobrej
przydatności do produkcji rolnej,
• zagrożenie powodziowe,
• hałas komunikacyjny.
W tabeli 1 opisano podjęte lub możliwe do podjęcia działania na rzecz rozwiązania lub
redukcji problemu.
Tab. 1. Problemy ochrony środowiska
Problem ochrony środowiska
Środki podjęte dla rozwiązania lub
redukcji problemu
Środki możliwe do podjęcia dla
rozwiązania lub redukcji problemu
Zagrożenie dla funkcjonowania
regionalnego korytarza
ekologicznego doliny Brynicy.
Ochrona w planach miejscowych
gruntów rolnych, w tym wilgotnych łąk
przed trwałym zainwestowaniem.
Ochrona najcenniejszych
przyrodniczo terenów, w tym łąk
w dolinie Brynicy poprzez ustalenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Wykorzystanie na ochronę części
nieużytków porolnych funduszy UE
dostępnych w ramach Programów
rolnośrodowiskowych.
Zagrożenie dla utrzymania
tradycyjnych - naturalnych
i kulturowych cech krajobrazu
Ochrona w planach miejscowych
najważniejszych atrybutów harmonijnego krajobrazu kulturowego
Ograniczanie rozpraszania zabudowy,
zwłaszcza w kierunku doliny Brynicy.
Nieodpowiedni
atmosfery
stan
sanitarny Monitoring stanu sanitarnego
atmosfery;
wymiana źródeł ciepła
i termomodernizacja budynków
22
Realizacja Programu ochrony
powietrza dla stref województwa
śląskiego, a w szczególności
uwzględnianie w planach
zagospodarowania przestrzennego
wymogów dotyczących
zaopatrywania mieszkań w ciepło
z nośników nie powodujących
nadmiernej „niskiej emisji” PM10
oraz projektowanie linii zabudowy
uwzględniając zapewnienie
„przewietrzania” ze szczególnym
uwzględnieniem terenów o gęstej
zabudowie
Problem ochrony środowiska
Presja na wody
Środki podjęte dla rozwiązania lub
Środki możliwe do podjęcia dla
redukcji problemu
rozwiązania lub redukcji problemu
Rozbudowa kanalizacji sanitarnej
Dalsza rozbudowa kanalizacji
sanitarnej – objęcie tym systemem
wszystkich obszarów zwartej
zabudowy;
Eliminacja działalności gospodarczych
stanowiących duże zagrożenie dla
wód podziemnych w strefach ich
zasilania.
Utrata potencjału użytkowego Wapnowanie gleb
gleb – zabudowa kompleksów
rolnych o względnie dobrej
przydatności do produkcji rolnej,
zanieczyszczenie gleb metalami
ciężkimi
Rozwój osadnictwa na terenach
o słabszych glebach;
Ochrona najlepszych – zwartych
kompleksów rolnych przed
fragmentacją;
Utrzymywanie obojętnego lub lekko
zasadowego pH gleby (ograniczanie
przyswajania związków metali
ciężkich przez rośliny)
Zagrożenie powodziowe
Ze strony administracji wodnej
(RZGW w Gliwicach) brak
skutecznych działań mających na
celu określenie stref zagrożenia
powodziowego. W gminnych
dokumentach planistycznych, w dnie
doliny Brynicy nie dopuszcza się
nowej zabudowy.
Wykonanie map zagrożenia
powodziowego;
Wykluczenie w dokumentach
planistycznych zabudowy na
terenach zalewowych.
Hałas komunikacyjny
Opracowanie map rozprzestrzeniania Wykluczenie funkcji zagospodarosię hałasu od autostrady A1, budowa wania terenu, podlegających
ekranów akustycznych
ochronie akustycznej w miejscach,
gdzie stwierdzono przekroczenie
dopuszczalnych poziomów hałasu
lub w miejscach gdzie jest to
prawdopodobne.
23
IV. OCENA PROJEKTU PLANU W ASPEKCIE UWZGLĘDNIENIA CELÓW
OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM
Za dokumenty rangi krajowej i międzynarodowej (w tym wspólnotowej) formułujące cele
istotne z punktu widzenia ocenianego dokumentu uznano następujące:
• Decyzja 1600/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lipca 2002 r. ustanawiająca
szósty wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego;
• Odnowiona strategia UE dotycząca trwałego rozwoju (w wersji przyjętej przez Radę Europejską
w dniach 15-16 czerwca 2006 r.);
• Europejska Konwencja Krajobrazowa (Florencja, 2000 r.), ratyfikowana przez Polskę w 2004 r.;
• Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (Uchwała Nr 239 Rady Ministrów z dnia
13 grudnia 2011 r., M.P. z 2012, poz. 252);
• Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016 (przyjęta przez
Sejm w dniu 22.05.2009 r.);
• Strategia Rozwoju Kraju 2020, (Uchwała Nr 159 Rady Ministrów z dnia 25 września 2012 r., M.P.
z 22 listopada 2012, poz. 882).
Wyboru dokumentów dokonano na podstawie zidentyfikowanych istotnych problemów
ochrony środowiska występujących na terenie gminy Bobrowniki, celów ochrony środowiska
określonych w dokumentach oraz ustaleń projektu planu miejscowego i ich potencjalnych skutków
środowiskowych w kontekście środowiskowo - przestrzennym. Dokonano oceny spójności projektu
z celami ochrony środowiska sformułowanymi w/w dokumentach, biorąc pod uwagę ustalenia
projektu planu miejscowego i ich potencjalne skutki środowiskowe. Do oceny spójności
wykorzystano metodykę przyjętą w Prognozie oddziaływania na środowisko projektu Krajowego
Planu Strategicznego Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Konsorcjum projektowe
Agrotec Sp. z o.o., Agrotec Spa i Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa, 2006. Przy analizie
oceniono relację, jaka zachodzi pomiędzy ustaleniami projektu planu miejscowego a dokumentami
o charakterze strategicznym, w następujących kategoriach:
1. Formalnie niekolidujące (NK) – spełniony jest wymóg spójności przede wszystkim z racji
ogólności ustaleń
2. Wzmacniające (W) – spełniony jest wymóg spójności, a zawarte w badanym dokumencie
ustalenia będą wzmacniać cele dokumentów strategicznych
3. Konfliktowe (K) – wymóg spójności podważony poprzez rozbieżność ustaleń.
Opis relacji przedstawia tabela 2.
Tab. 2. Analiza spójności projektu planu z celami ochrony środowiska ustanowionymi
w dokumentach rangi krajowej i międzynarodowej
Dokument
Opis
Ocena
spójności
Komentarz
Decyzja 1600/2002/WE
Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 22 lipca
2002 r. ustanawiająca
szósty wspólnotowy
program działań w zakresie
środowiska naturalnego
Program określa działania w zakresie:
przeciwdziałania zmianie klimatu,
działania w sprawie przyrody i
różnorodności biologicznej, działania w
sprawie środowiska naturalnego,
zdrowia i jakości życia
NK
x
24
Dokument
Opis
Strategia wyznacza cele ochrony
Odnowiona strategia UE
środowiska w zakresie: zmiany klimatu
dotycząca trwałego rozwoju i czystej energii, zrównoważonego
(2006)
transportu, ochrony zasobów
naturalnych i gospodarowania nimi.
Europejska Konwencja
Krajobrazowa (Florencja,
2000 r.)
Nadrzędnym celem Konwencji jest
zapewnienie skuteczniejszej ochrony
krajobrazu w Europie; jednym ze
środków ogólnych realizacji celu jest
zintegrowanie krajobrazu z własną
polityką w zakresie planowania
regionalnego i urbanistycznego (...) jak
również z wszelką inną polityką, która
bezpośrednio lub pośrednio oddziałuje
na krajobraz
Koncepcja Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju
2030
Koncepcja formułuje cele (główne i
szczegółowe) rozwoju przestrzennego
kraju opartego na ustrojowej zasadzie
zrównoważonego, trwałego rozwoju, w
tym:
- kształtowanie struktur przestrzennych
wspierających osiągnięcie i utrzymanie
wysokiej jakości środowiska
przyrodniczego i walorów
krajobrazowych Polski,
- przywrócenie i utrwalenie ładu
przestrzennego
Polityka Ekologiczna
Państwa w latach 20092012 z perspektywą do
roku 2016
Podstawowy krajowy dokument
strategiczny wyznaczający cele w
zakresie ochrony środowiska
i zrównoważonego rozwoju. Odnosi się
do wszystkich problemów środowiska,
jego celem jest zapewnienie poprawy
jakości życia poprzez zachowanie
właściwego stanu środowiska.
Strategia Rozwoju
Kraju 2020
Celem strategicznym ŚSRK jest
wzmocnienie i wykorzystanie
gospodarczych, społecznych i
instytucjonalnych potencjałów
zapewniających szybszy i
zrównoważony rozwój kraju oraz
poprawę jakości życia ludności. Wśród
obszarów interwencji wymienia się:
- zwiększanie konkurencyjności
gospodarki,
- poprawę spójności społecznej i
terytorialnej.
Ocena
spójności
Komentarz
NK
x
NK
x
W
NK
NK
Ustalenia projektu będą
wpływać na poprawę
efektywności
wykorzystania przestrzeni,
co jest celem
szczegółowym polityki
przestrzennej państwa.
Ustalenia projektu
umożliwiają realizację
większości celów ochrony
środowiska, możliwych do
realizacji na
przedmiotowym obszarze,
wyznaczonych w tym
dokumencie. Nie
stymulują jednak
w szczególny sposób
działań proekologicznych
Dokument w swych
ustaleniach kieruje się
zasadami ładu
przestrzennego
i zrównoważonego
rozwoju. Nie wpłynie
istotnie na poziom
i jakości życia
mieszkańców
Z powyższego zestawienia wynika ogólna zbieżność ustaleń projektowanego dokumentu
z celami, zadaniami lub działaniami służącymi ochronie środowiska, określonymi w dokumentach
ustanowionych na szczeblu krajowym, unijnym lub międzynarodowym.
25
V. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA NA CELE I PRZEDMIOT OCHRONY
OBSZARÓW NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TYCH OBSZARÓW
Na obszarze planu nie występują obszary sieci Natura 2000. Najbliższe to obszary
specjalnej ochrony siedlisk: „Bagno Bruch koło Pyrzowic” (12 km na północ), Podziemia
Tarnogórsko-Bytomskie (8 km na północny zachód) oraz Lipienniki w Dąbrowie Górniczej (12 km na
wschód).
Stwierdza się, że ze względu na przedmiot ochrony tych terenów, w powiązaniu
z umiarkowaną ingerencją w środowisko projektowanych zmian zagospodarowania terenu nie
wystąpi oddziaływanie na cele i przedmiot ochrony oraz integralność obszarów Natura 2000.
26
VI. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
VI.1. WARUNKI ZDROWOTNE I BEZPIECZEŃSTWO LUDNOŚCI
Hałas. Projekt planu przewiduje utrzymanie dotychczasowych głównych korytarzy transportowych,
w tym autostrady A1. W dłuższej perspektywie można spodziewać się zwiększenia natężenia ruchu
na autostradzie (po ukończeniu wszystkich planowanych odcinków). Nie przewiduje się powstania
nowych znaczących źródeł hałasu.
W wyniku ustaleń planu powstaną nowe tereny o funkcji chronionej przed hałasem w bliskiej
odległości od autostrady A1 (150 m i więcej). Tereny te są przeważnie chronione przed hałasem
ekranami akustycznymi. Nie przewiduje się wystąpienia przekroczeń wartości dopuszczalnych
hałasu w obrębie nowo wyznaczonych pod zabudowę terenów.
Zagrożenia wodne. Projekt planu ogólnie respektuje potrzebę ochrony dolin rzecznych przed
zabudową, m.in. w celu unikania naturalnych zagrożeń wodnych. Zagrożenia wodne mogą wystąpić
głównie w dolinie Brynicy, gdzie nie przewiduje się rozwoju zabudowy. W obrębie den lokalnych
dolin mogą wystąpić podtopienia terenu po wystąpieniu gwałtownych deszczy nawalnych oraz
wysoki poziom wód gruntowych zagrażający podziemnym kondygnacjom. Niekorzystnym z tego
punktu widzenia jest przeznaczenie nowych terenów pod zabudowę w dolinie rowu –
prawobrzeżnego dopływu Jaworznika.
Zagrożenie osuwaniem się mas ziemnych. Budowa geologiczna, ukształtowanie terenu
oraz warunki hydrogeologiczne tego terenu wykluczają możliwość osuwania się mas ziemnych na
tym obszarze.
Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne. Dopuszczalne poziomy PEM w środowisku,
odnoszące się do oddziaływania na ludzi, określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30
października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku
oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192, poz. 1883). Określa ono,
m.in.,
jako
dopuszczalne:
poziom
składowej
elektrycznej
pola
elektromagnetycznego
o częstotliwości 50 Hz < 1 kV/m - dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową
oraz < 10 kV/m dla pozostałych terenów dostępnych dla ludności oraz poziom składowej
magnetycznej < 60 A/m dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową i pozostałych
terenów
dostępnych
dla
ludności.
Dopuszczalny
poziom
składowej
elektrycznej
pola
elektromagnetycznego o częstotliwości 300 MHz - 300 GHz (w tym zakresie mieszczą się m.in.
częstotliwości wykorzystywane w telefonii komórkowej) wynosi 7 V/m, a dopuszczalna gęstość mocy
– 0,1 W/m2.
Stacje bazowe telefonii komórkowej są rozlokowane w wielu miejscach na terenie całej
gminy. Zamontowane są na: masztach, kominach, wieżach kościołów oraz dachach budynków.
Zasięg ich ponadnormatywnego oddziaływania na ogół wynosi od 30 do 100 m w poziomie oraz od
10 do 40 m w pionie. Wszystkie przypadki dotyczą miejsc aktualnie niedostępnych dla ludzi, co jest
koniecznym warunkiem uzyskania zgody na lokalizację tych urządzeń.
W projekcie planu nie przewiduje się budowy napowietrznych linii elektroenergetycznych
wysokiego napięcia lub stacji elektroenergetycznych. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury
technicznej w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną określają, że rozbudowa i przebudowa
dotyczyć będzie infrastruktury elektroenergetycznej na poziomie średnich i niskich napięć.
27
Ryzyko narażenia ludzi na skutki poważnych awarii. Projekt planu nie przewiduje obszarów, na
których potencjalnie mogą być lokalizowane zakłady stwarzające zagrożenie wystąpienia
poważnych awarii. Wzdłuż tras przewozu towarów niebezpiecznych (autostrada A1), w 300
metrowych strefach potencjalnego narażenia ludzi na skutki pośredniego skażenia środowiska
spowodowanego wypadkiem z udziałem środków transportu towarów niebezpiecznych, projekt
planu ustala nowe tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową. Ograniczanie ryzyka
poważnej awarii podczas transportu materiałów niebezpiecznych polega przede wszystkim na
utrzymywaniu dobrego stanu technicznego środków transportu oraz stosowaniu właściwych
procedur bezpieczeństwa.
VI.2. ZWIERZĘTA I ROŚLINY ORAZ RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA
Wpływ na rośliny będzie się przejawiać głównie poprzez przekształcenia (zmniejszanie
udziału powierzchni biologicznie czynnej, synantropizacja zbiorowisk roślinnych) zajmowanych pod
zabudowę i drogi nowych terenów dotychczas otwartych (rolnych, nieużytków porolnych i
w niewielkim stopniu gruntów leśnych) oraz presję na ostoje rzadkich i chronionych gatunków roślin.
Planowane inwestycje nie wpłyną znacząco na obniżenie różnorodności biologicznej wsi.
W zdecydowanej większości przebiegać one będą przez tereny porolne o bardzo znikomej
różnorodności biologicznej ze względu na dominację na nich nawłoci kanadyjskiej (Solidago
canadensisis). Gatunek ten wnika masowo w nieużytkowane pola, a także dawne niekoszone od lat
łąki (w tym dawne łąki wilgotne), a dzięki efektywnemu rozmnażaniu głównie wegetatywnemu
bardzo szybko zaczyna na nich dominować eliminując rodzime gatunki flory i całkowicie zmieniając
pierwotny charakter roślinności. Na niektórych odłogowanych polach pojawiają się już zadrzewienia
i zakrzewienia w postaci spontanicznie rozwijających się zagajników złożonych z lekkonasiennych
drzew np. brzozy, topoli, wierzby. Na niektórych działkach przeznaczonych pod zabudowę,
szczególnie tych w pobliżu istniejących już domów występują nasadzenia drzew iglastych – głównie
sosny, świerka i modrzewia. W wyniku realizacji ustaleń planu nastąpi ubytek powierzchni
biologicznie czynnej w stosunku do stanu istniejącego. Jednak porolny krajobraz z wyżej
wymienionymi elementami (niewielkie zadrzewienia i zakrzewienia oraz roślinność zielna
o charakterze ruderalnym lub skupienia neofitów) dominuje na terenie całej wsi, więc przeznaczenie
części gruntów pod inwestycje nie wpłynie w istotny sposób na elementy przyrody ożywionej. Nie
ucierpi również znacząco krajobraz wsi, za wyjątkiem silnie urzeźbionej powierzchni z fragmentami
muraw kserotermicznych w okolicy cmentarza, które są siedliskiem cennych gatunków termofilnych,
co zwiększa różnorodność biologiczną. Istotne jest również zachowanie ciągłości tych muraw na
stokach. Znaczącą rolę w krajobrazie pełnią również zarośla śródpolne (w zachodniej części wsi)
reprezentujące fazę terminalną z drzewiastymi okazami głogów. W odlesionym krajobrazie wsi mają
one istotne znaczenie dla różnorodności biologicznej, będąc ostoją zarówno dla gatunków roślin, jak
i zwierząt (głównie schronienie dla ptaków).
Ogólnie negatywny wpływ na zwierzęta i rośliny oraz różnorodność biologiczną należy
uznać za umiarkowany. Zdecydowana większość zajmowanych pod zabudowę obszarów cechuje
się niskimi lub przeciętnymi walorami przyrodniczymi. W przypadku obszarów cenniejszych
(fragmenty muraw kserotermicznych, zarośla śródpolne) stanowi to stosunkowo niewielką część
całkowitej powierzchni ich występowania w granicach planu i jego otoczeniu.
Proponowane zmiany kierunków zagospodarowania skutkują przeznaczeniem ok. 80 ha
nowych terenów pod zabudowę i drogi. Zwiększa to o 30% łączną powierzchnię terenów
przewidzianych
do
urbanizacji
w
stosunku
28
do
obowiązującego
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego. Nowe tereny budowlane to przeważnie tereny zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, usług oraz zabudowa mieszana - mieszkaniowo-usługowa.
Proponowany w planie minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej (przykładowo: dla terenów
MN – 50%, dla terenów MNU - 40%, a dla terenów U2 20%) pozwala na stwierdzenie, że łączny
ubytek powierzchni biologicznie czynnej, w przypadku nowych terenów budowlanych, nie powinien
być wyższy niż 45 ha. Planowany rozwój zabudowy będzie się odbywał na ogół kosztem gruntów
rolnych.
VI.3. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE
Jakość wód. Stan sanitarny wód kształtowany będzie przez ilość i sposób odprowadzania oraz
stopień oczyszczenia powstających ścieków oraz przez naturalną odporność środowiska na
zanieczyszczenia.
Przeznaczenie nowych terenów do zabudowy powodować będzie znaczący wzrost ilości
ścieków powstających w granicach planu miejscowego. Na terenach przeznaczonych pod rozwój
funkcji mieszkaniowych będą to głównie ścieki bytowe, miejscami z niewielkim udziałem ścieków
powstających podczas dopuszczonych rodzajowo działalności gospodarczych. Wpływ realizacji
przedsięwzięć usługowych i produkcyjnych na ilość i rodzaj wytwarzanych ścieków zależy od
rodzaju usług i procesów technologicznych. W niektórych przypadkach nie można wykluczyć
powstawania ścieków o składzie odmiennym od ścieków bytowych. O rzeczywistym wpływie na
jakość wód powierzchniowych i podziemnych decydować będzie stopień oczyszczenia ścieków,
a pośrednio również stopień skanalizowania obszaru, gdyż tylko odprowadzanie ścieków siecią
kanalizacji sanitarnej do centralnej oczyszczalni ścieków daje gwarancję odpowiedniego ich
oczyszczenia. Korzystanie ze zbiorników bezodpływowych często prowadzi do niekontrolowanego
przedostawania się nieoczyszczonych ścieków bytowych bezpośrednio do wód i gruntu. System
kanalizacji powinien być możliwie szybko rozbudowany na nowych terenach przeznaczonych do
tego celu w planie miejscowym.
W dokumencie miejscowego planu, w § 6. - Zasady ochrony środowiska, przyrody
i krajobrazu kulturowego, w celu minimalizacji presji na środowisko, wprowadzono zasadę, że do
czasu realizacji systemu gospodarki ściekowej dopuszcza się stosowanie indywidualnych systemów
oczyszczania ścieków. Nie dopuszcza się stosowania rozwiązań technicznych, które mogłyby
powodować przedostawanie się nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych lub do ziemi.
Podobne wymogi ustalono w § 14. - Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów
infrastruktury technicznej. Ograniczenia w sposobie użytkowania terenu, sprzyjające również
ochronie wód zawierają ogólny zakaz (§ 6): wprowadzania przedsięwzięć stwarzających zagrożenie
dla życia lub zdrowia ludzi, a w szczególności ryzyko wystąpienia poważnych awarii, w rozumieniu
ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późniejszymi zmianami).
Projekt planu miejscowego określa szczególne warunki zagospodarowania terenów
Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, w granicach których obowiązuje:
nakaz obsługi zabudowy siecią kanalizacji służącej do zbiorowego odprowadzania ścieków po jej realizacji; do tego czasu dopuszczalne jest gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach
bezodpływowych;
dla działalności gospodarczych – nakaz stosowania technologii eliminujących zagrożenie
zanieczyszczenia głównych zbiorników wód podziemnych
29
Należy mieć na uwadze, że obecne – rolnicze wykorzystywanie części terenów
przeznaczanych do zabudowy, również stanowi pewne zagrożenie dla jakości wód podziemnych.
Warunki odpływu i retencji. Realizacja projektu planu przyczyni się do zmiany warunków odpływu
w zlewniach. Naturalna retencja gruntowa na niektórych terenach zostanie ograniczona na skutek
wzrostu powierzchni nieprzepuszczalnych (ulic, chodników, parkingów, dachów budynków).
Jednocześnie przyspieszeniu ulegnie spływ wód opadowych do cieków. Będą to zjawiska
niepożądane z punktu widzenia kształtowania się przepływów cieków wodnych. Z jednej strony
spowoduje to silniejsze wezbrania po wystąpieniu deszczy nawalnych, a z drugiej - głębsze niżówki
w okresach bez opadów (słabsze zasilanie gruntowe). Przy zakładanej w planie skali urbanizacji
zlewni
można
uznać,
że
przewidywane
zmiany
będą
niewielkie.
Przyrost
powierzchni
nieprzepuszczalnych pogorszy też warunki zasilania poziomu wodonośnego. Większe znaczenie
może
mieć
pogorszenie
warunków
zasilania
Głównych
Zbiorników
Wód
Podziemnych
spowodowane wprowadzaniem zabudowy oraz towarzyszących budynkom powierzchni szczelnych
placów i jezdni na część obszarów wychodni warstw wodonośnych, gdzie infiltracja wód jest
intensywna oraz w strefie występowania form krasowych, sięgających głęboko w głąb górotworu.
Kominy i leje krasowe lokalnie pełnią szczególnie dużą rolę w zasilaniu wód podziemnych
zalegających w wapieniach i dolomitach triasu.
Projekt planu miejscowego ustala przepisy ograniczające niekorzystny wpływ przyrostu
powierzchni szczelnych, związany z przeznaczeniem do trwałego zainwestowania nowych terenów,
na warunki kształtowania warunków odpływu i retencji: Odprowadzenie wód opadowych lub
roztopowych, należy zapewnić poprzez wykorzystanie indywidualnych systemów umożliwiających
ich zatrzymanie w obrębie działki budowlanej, obszaru objętego inwestycją lub danego terenu, w
celu ich użytkowego wykorzystania lub rozsączenia w gruncie, z zastrzeżeniem niepogorszenia
stosunków wodnych na nieruchomościach sąsiednich. Czynnikiem łagodzącym potencjalne
pogorszenie warunków zasilania wód podziemnych jest również ustalenie dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej MN oraz zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej MNU – jakie
jedynie wyznaczane są na obszarach zasilania GZWP, minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej
na działce budowlanej na poziomie 40-50 %.
VI.4. KLIMAT I POWIETRZE ATMOSFERYCZNE
Klimat. Wpływ projektowanych zmian w zagospodarowaniu przestrzennym na warunki klimatyczne
może się przejawiać poprzez emisję gazów cieplarnianych (oddziaływanie na klimat w skali
globalnej) oraz poprzez zmiany mikroklimatyczne. Emisja gazów cieplarnianych wynikać będzie
w głównej mierze ze spalania paliw (węgla, oleju lub gazu) w celach grzewczych. Skala tego
zjawiska będzie zależna w głównej mierze od stopnia intensyfikacji zabudowy mieszkaniowej oraz
charakteru wprowadzanych usług. Do ograniczenia emisji dwutlenku węgla przyczyni się stosowanie
kotłów o wysokiej sprawności, szczególnie w przypadku spalania węgla kamiennego oraz
stosowanie odnawialnych źródeł energii (biomasa oraz energia geotermalna, słoneczna lub
wiatrowa). Ogólnie można się spodziewać, że wytwarzanie energii cieplnej realizowane będzie
w coraz większym stopniu w oparciu o nowoczesne technologie. Ponadto nowe budynki powinny się
charakteryzować mniejszym zapotrzebowaniem na ciepło (lepsza izolacyjność cieplna, rekuperacja),
natomiast część starych budynków zostanie docieplona.
Zmiany mikroklimatyczne będą nieznaczne. Będą polegać głównie na zaostrzaniu się
niepożądanych cech topoklimatów terenów zabudowanych, charakteryzujących się zmniejszeniem
30
bezpośredniego promieniowania słonecznego i parowania oraz osłabieniem wymiany turbulencyjnej
powietrza.
Powietrze. Realizacja ustaleń projektu planu spowoduje powstanie dodatkowego zapotrzebowania
na ciepło, uruchomienie nowych instalacji wytwórczych oraz zwiększenie ruchu samochodowego,
skutkując zwiększoną emisją pyłowo - gazową do atmosfery.
W planie (§ 6) wprowadza się zasadę, że dla nowych źródeł ciepła nie dopuszcza się
stosowania systemów grzewczych opartych o spalanie paliw w urządzeniach o średniorocznej
sprawności energetycznej poniżej 80%.
Przepisy odnoszące się do efektywności energetycznej wodnych kotłów grzewczych
gazowych i olejowych obowiązują powszechnie, wprowadzanie do obrotu nowych urządzeń
niespełniających standardów jest zabronione. Ustalenia projektu planu mają zatem znaczenie
w odniesieniu do kotłów na paliwa stałe. Brak wskazania odnośnie stosowania alternatywnych
źródeł energii oraz budowy domów pasywnych nie powinien być traktowany jako zakaz.
Zasadniczy
wpływ
na
jakość
powietrza
atmosferycznego
terenów
z
zabudową
jednorodzinną, gdzie stosuje się indywidualne źródła grzewcze, w znaczącej części oparte na
spalaniu paliw stałych, ma jakość stosowanego paliwa. Stosowanie odpadowych mułów
wydobywanych
z
osadników
kopalń
węgla
kamiennego,
zawierających
znaczne
ilości
zanieczyszczeń, które są emitowane do atmosfery, znacząco niekorzystnie wpływa na jej stan
sanitarny. Dla zdrowia ludzi najgroźniejsze skutki wynikają z rozpowszechniającego się w ostatnich
latach spalania odpadów komunalnych w piecach grzewczych. Ograniczenie zagrożenia zależy od
wdrożenia i egzekwowania znowelizowanych przepisów dotyczących utrzymania porządku
i czystości w gminie oraz gospodarki odpadami, a także od kontynuacji programu ograniczania
niskiej emisji. Wymiana kotłów grzewczych na wysokosprawne, niskoemisyjne urządzenia,
najczęściej
wymagające
paliwa
dobrej
jakości,
zasadniczo
wyklucza
spalanie
odpadów
komunalnych. Działania w tym zakresie pozostają poza regulacjami przepisów o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym.
Szacuje się, że możliwe działania (opisane powyżej) na rzecz zapobiegania szkodliwym
skutkom niskiej emisji dla środowiska, powinny co najmniej zrównoważyć spodziewany przyrost
nowych jej źródeł. Należy podkreślić, że w przypadku Bobrownik, gdzie istniejąca i planowana
zabudowa lokuje się przeważnie poza dolinami występują na ogół warunki sprzyjające rozpraszaniu
zanieczyszczeń w powietrzu. Gorsze warunki występują w dolinach: Brynicy (ul. Akacjowa)
i Jaworznika (ul.: Dąbrowskiej, Polna).
VI.5. POWIERZCHNIA ZIEMI I ZASOBY NATURALNE
Wpływ na powierzchnię ziemi. Realizacja zabudowy przewidywanej w projekcie planu
miejscowego może powodować niewielkie, miejscowe przekształcenia powierzchni ziemi,
polegające na zmianie ukształtowania terenu wskutek przemieszczania wierzchnich warstw gruntów
oraz likwidacji lub zaburzaniu profili glebowych. Usunięcie profilu glebowego i zmiany ukształtowania
powierzchni ziemi w miejscach posadawiania budynków oraz wprowadzania powierzchni
utwardzonych zasadniczo można uznać za nieodwracalne. Zaburzenia profilu gleby w związku
z prowadzoną budową, w miejscach gdzie pozostanie powierzchnia biologicznie czynna, na której
przywrócona zostanie szata roślinna, będą miały charakter długotrwały, lecz odwracalny.
31
Projekt planu miejscowego zawiera ustalenia mogące wpływać na częściowe zmniejszenie
skali zmian ukształtowania powierzchni terenu, zwłaszcza związanych z nadsypywaniem podłoża
działek budowlanych na terenach podmokłych, sąsiadujących z ciekami powierzchniowymi:
W § 5 ustalono, że przy sytuowaniu budynków ustala się linie nieprzekraczalne zabudowy,
zgodnie z oznaczeniami na rysunku planu, a w miejscach, gdzie linii tych nie wyznaczono,
odpowiednio w odległościach zgodnych z ustawą o drogach publicznych (Dz.U. z 1985r., Nr 14, poz.
60 z późniejszymi zmianami) oraz w odległości od linii brzegu powierzchniowych wód publicznych
oraz rowów - nie mniejsze niż 10 m od linii brzegu cieków naturalnych i stawów oraz nie mniejsze
niż 5 m od rowów.
Pośrednio korzystny w tym względzie jest również zapis § 6: Ochrona cieków
powierzchniowych i rowów melioracyjnych wymaga zapewnienia swobodnego dostępu do cieku w
pasie o szerokości 5 m od brzegu cieku lub górnej krawędzi okalającej go skarpy oraz o szerokości
2 m od brzegu rowu melioracyjnego.
Zagrożenie osuwaniem się mas ziemnych. Budowa geologiczna, ukształtowanie terenu
oraz warunki hydrogeologiczne tego terenu nie stwarzają warunków sprzyjających osuwaniu się
mas ziemnych w obrębie naturalnie kształtowanych stoków na obszarze objętym projektem planu.
Stabilność skarpy wykopu w ciągu autostrady A1 zależy przede wszystkim od prawidłowych
rozwiązań projektowych i wykonania skarpy. Górne krawędzie skarp mieszczą się na terenie
autostrady KDA, a tereny bezpośrednio sąsiadujące nie są przeznaczone do zabudowy. Wyjątkiem
jest północno - wschodnia część terenu 2U2, lecz w sąsiedztwie skarpa przy autostradzie A1 nie jest
wysoka. Można przyjąć, że zabudowa terenu 2U2 nie będzie wpływać na stabilność skarpy.
Wpływ na zasoby naturalne. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
ujawniono wszystkie udokumentowane złoża kopalin, zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 9
czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 163 poz. 981). Oprócz złoża węgla
kamiennego „Piekary”, eksploatowanego w części położonej poza obszarem gminy Bobrowniki,
pozostałe złoża węgla kamiennego („Andaluzja”, „Julian”, „Jowisz”) zostały zarzucone. Po
sporządzeniu w 2011r. nowych dodatków do dokumentacji geologicznych, wszystkie zarzucone
złoża posiadają obecnie zasoby bilansowe (ograniczone), jednak prawdopodobieństwo podjęcia
ponownej eksploatacji węgla jest niewielkie. W przypadku złoża „Julian” dodatkowym czynnikiem
ograniczającym możliwość eksploatacji jest przebieg autostrady A1, wymagającej ochrony przed
skutkami ewentualnej eksploatacji górniczej. Wobec powyższego zasadne jest stwierdzenie, że
ustalenia projektowanego dokumentu nie mają wpływu na dostępność zasobów naturalnych kopalin.
VI.6. KRAJOBRAZ I ZABYTKI
Obszar Bobrownik charakteryzuje się krajobrazem charakterystycznym dla dzielnic
podmiejskich z elementami wiejskiego krajobrazu kulturowego. Elementem zwiększającym
atrakcyjność krajobrazową jest urozmaicona rzeźba terenu z Górami Kamyckimi oraz doliną Brynicy.
Elementem dysharmonijnym jest natomiast autostrada A1. Zabudowa nowych terenów może
zaburzyć nieco obecne - wartościowe cechy krajobrazu, poprzez zabudowę szczytowych partii
wzniesień wapiennych oraz łąk pomiędzy ulicami Dąbrowskiej i Polną.
Projekt
dokumentu
zawiera
ustalenia
zapewniające
właściwą
ochronę
zabytków.
W przypadku ochrony obiektu wpisanego do rejestru zabytków, podstawowe zasady ochrony tych
obiektów wynikają z ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dla
32
innych wyznaczonych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - ujętych w gminnej ewidencji
zabytków (budynki, krzyże i kapliczki), wprowadzono stosowne zapisy mające na celu ich ochronę (§ 7).
Ogólnie można stwierdzić,
że dokument
zapewnia
ochronę
obiektów
zabytkowych
na dotychczasowym poziomie.
VI.7. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
Skutki realizacji ustaleń projektu planu będą mieć zasadniczo oddziaływanie lokalne.
Niektóre skutki w postaci skumulowanej z oddziaływaniem innych obszarów będą wpływać na
jakość środowiska w układzie ponadlokalnym. Jednak wpływ przedmiotowych obszarów na
kształtowanie stanu środowiska w skali ponadlokalnej będzie bardzo słaby. W tym kontekście należy
uznać, że nie występuje znaczące transgraniczne oddziaływanie na środowisko w rozumieniu art.
104 Ustawy z dnia 3 października 2009 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko.
33
VII. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ OGRANICZAJĄCYCH LUB
KOMPENSUJĄCYCH SKUTKI NIEKORZYSTNE
Konieczność rozpatrywania rozwiązań alternatywnych w stosunku do rozwiązań zawartych
w projekcie dokumentu, a także rozwiązań kompensujących zachodzi w przypadku stwierdzenia
możliwości wystąpienia znaczących negatywnych oddziaływań (w rozumieniu art. 3 pkt 17 uooś) na
obszar Natura 2000. Prognoza oddziaływania na środowisko realizacji projektu planu nie wskazuje
na możliwość wystąpienia negatywnych w stopniu znaczącym oddziaływań na obszary Natura 2000.
Nie proponuje się zatem rozwiązań kompensujących niekorzystne skutki dla środowiska, zwłaszcza,
kiedy możliwe niekorzystne skutki dla środowiska mają charakter potencjalny. Możliwość ich
wystąpienia jest warunkowana wprowadzeniem zmian do miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego, a następnie realizacją inwestycji, której presja na środowisko jest na tym etapie
trudna do określenia.
Z uwagi na to, że zwiększy się presja na wody powierzchniowe i podziemne (dodatkowe
ilości ścieków wytwarzanych w nowych gospodarstwach domowych) oraz może wzrosnąć liczba
źródeł niskiej emisji (presja na powietrze) proponuje się przyspieszyć rozwój systemu kanalizacji
sanitarnej oraz realizować program ograniczania niskiej emisji (wspieranie: termomodernizacji
budynków, niskoemisyjnych systemów grzewczych, odnawialnych źródeł energii).
34
VIII. PROPONOWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
W związku z tym, że realizacja miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
następuje poprzez wydawanych na ich podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, skutki realizacji
projektu wyrażać się będą we wpływie na środowisko konkretnych inwestycji. Oznacza to, że ocenę
skutków realizacji planu należy przeprowadzać poprzez zbadanie wpływu na środowisko planów
miejscowych i pozwoleń na budowę. Jest to możliwe w trakcie analizy zmian w zagospodarowaniu
przestrzennym, o której mowa w art. 32 upzp (ocena aktualności planu nie rzadziej niż raz na cztery
lata, co najmniej raz w trakcie kadencji rady gminy).
W trakcie wspomnianej analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, należy
skontrolować skuteczność realizacji dokumentu w zakresie:
• wykorzystania przestrzeni (zasięgu terenów o różnym przeznaczeniu lub o różnych zasadach
zagospodarowania);
• szczegółowego przeznaczenia terenów,
usługowych i produkcyjnych;
zwłaszcza
w
zakresie dopuszczalnych funkcji
• parametrów i wskaźników urbanistycznych (dopuszczalna intensywność i powierzchnia
zabudowy, minimalny udział terenu biologicznie czynnego, wysokość zabudowy);
• zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego (nakazy, zakazy, dopuszczenia
i ograniczenia w zagospodarowaniu terenów wynikające z potrzeb ochrony środowiska, o których
mowa w szczególności w art. 72 i art. 73 upoś oraz ustaleń dla form ochrony przyrody); w
szczególności należy skontrolować stosowanie zasad dotyczących: ochrony zdrowia ludzi przed
hałasem, właściwego rozdzielania funkcji mieszkaniowych od funkcji uciążliwych dla środowiska
zamieszkania, rozwiązań chroniących grunt i wody powierzchniowe przed zanieczyszczeniem
oraz służących poprawie stanu sanitarnego atmosfery;
• zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
• granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych
na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi;
• szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczeń w ich użytkowaniu, w tym
dotyczących zakazu zabudowy;
• zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej.
W
dłuższej
perspektywie
należy
dokonać
oceny
skutków
realizacji
dokumentu
wykorzystując niektóre wskaźniki dotyczące, m.in., powierzchni terenów zieleni urządzonej, liczby
mieszkańców objętych systemem kanalizacji, miejsc parkingowych, a także określić postępy
w realizacji planowanego układu drogowego oraz rekultywacji terenów zdegradowanych.
Analizę zgodności wykorzystania przestrzeni należy dokonać metodami GIS, wykorzystując
w tym celu aktualne mapy zasadnicze i zdjęcia lotnicze. W ocenach innych zagadnień wskazane
jest skorzystanie z wyników państwowego monitoringu środowiska oraz informacji o korzystaniu
ze środowiska
i
pomiarów
wymaganych
przepisami
od zarządzających drogami i liniami kolejowymi.
35
dotyczącymi
ochrony
środowiska
IX. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Prognoza
oddziaływania
na
środowisko
dotyczy
projektu
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego gminy Bobrowniki w sołectwie Bobrowniki, sporządzanego
na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Podstawę prawną sporządzenia prognozy stanowi art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.).
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem planistycznym
stanowiącym prawo miejscowe. Stanowi on podstawę wydawania pozwoleń na budowę. Również
prowadzone inwestycje budowlane wymagające zgłoszenia oraz zmiany sposobu użytkowania
terenu na działce powinny być zgodna z ustaleniami planu.
W pierwszej części opracowania oceniono cechy i aktualny stan środowiska na terenach
objętych projektem oraz w otoczeniu tych terenów. Z oceny tej wynikają główne uwarunkowania,
jakie wpływają na sposób prowadzenia polityki przestrzennej gminy, w tym ograniczenia
zagospodarowania przestrzennego. Stanowi to kontekst, w jakim oceniono wpływ ustaleń planu na
szeroko rozumiane środowisko.
Budowa geologiczna i ukształtowanie terenu nie stwarzają zasadniczych przeszkód
w zagospodarowaniu terenu. Wyjątek stanowią obszary dawnego płytkiego górnictwa, tylko w części
udokumentowanego oraz możliwość występowania w podłożu krasu. W związku z powyższym
niektóre tereny wymagają bardziej szczegółowego zbadania podłoża budowlanego. Pomimo, że
część obszaru gminy znajduje się w obrębie terenów górniczych wyznaczonych dla eksploatacji
węgla kamiennego nie należy spodziewać się szkód górniczych.
Jakość gleb w obszarze opracowania jest zróżnicowana, przeważnie są to gleby
o przeciętnej przydatności rolniczej, przy czym są one silnie zanieczyszczone.
Zagrożenie powodziowe nie jest duże. Jest to zagrożenie potencjalne (przerwanie wałów
przeciwpowodziowych, awaria zapory zbiornika wodnego). Możliwe są również mniejsze
podtopienia w dolinie Brynicy i Jaworznika.
Obszar planu charakteryzuje się niezbyt dużym stopniem bioróżnorodności, zarówno pod
względem siedliskowym – biorąc pod uwagę poszczególne zespoły i zbiorowiska roślinne, jak
i gatunkowym. W wyniku wieloletniej działalności człowieka, szata roślinna przeważającej części
obszaru sołectwa Bobrowniki zatraciła charakter naturalny. Przy znikomej lesistości dominują tu
obszary porolne.
Za główne problemy ochrony środowiska na tym obszarze i w jej bezpośrednim sąsiedztwie
uznano:
• zagrożenie dla funkcjonowania regionalnego korytarza ekologicznego doliny Brynicy,
• zagrożenie dla utrzymania tradycyjnych - naturalnych i kulturowych cech krajobrazu,
• nieodpowiedni stan sanitarny atmosfery,
• presja na wody,
• utrata potencjału użytkowego gleb – zabudowa kompleksów rolnych o względnie dobrej przydatności do
produkcji rolnej,
36
• zagrożenie powodziowe,
• hałas komunikacyjny.
Na przedmiotowym terenie nie występują obiekty i obszary chronione w oparciu o ustawę
o ochronie przyrody, w szczególności nie występują obszary sieci Natura 2000. Różnorodność
biologiczną wzbogacają płaty muraw kserotermicznych (siedlisko z załącznika I Dyrektywy
Siedliskowej) rozwijające się w szczytowych partiach wzniesień. Część tego terenu (łąki w dolinie
Jaworznika) jest proponowana do objęcia obszarową formą ochrony przyrody (zespół przyrodniczokrajobrazowy).
W dalszej części oceniono wpływ ustaleń planu na poszczególne komponenty środowiska,
w tym zgodność ustaleń planu z aktami prawnymi regulującymi zasady korzystania ze środowiska.
Oceniając wpływ na ludzi stwierdza się, że ustalenia planu nie wpływają istotnie na
zwiększenie zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa ludności, w szczególności zagrożenia
powodziowego i zagrożenia hałasem.
Oceniając wpływ na rośliny, zwierzęta i bioróżnorodność zwraca się uwagę na fakt, że
zdecydowana większość zajmowanych pod zabudowę obszarów cechuje się niskimi lub
przeciętnymi walorami przyrodniczymi. W przypadku obszarów cenniejszych (fragmenty muraw
kserotermicznych, zarośla śródpolne) stanowi to stosunkowo niewielką część całkowitej powierzchni
ich występowania w granicach planu i jego otoczeniu.
Oceniając wpływ na wody zwraca się uwagę na możliwy znaczący wzrost ilości
odprowadzanych ścieków bytowych, w powiązaniu z planowanym dużym programem rozwoju
zabudowy, zwłaszcza mieszkaniowej. Przeciwdziałanie zagrożeniom dla wód, w tym stanowiących
zasoby wody pitnej, będzie polegać przede wszystkim na rozbudowie systemu odprowadzania
ścieków i objęcie nim zdecydowanej większości gospodarstw domowych.
Realizacja ustaleń projektu planu spowoduje powstanie dodatkowego zapotrzebowania na
ciepło oraz zwiększenie ruchu samochodowego. Może to skutkować zwiększoną emisją pyłowo gazową do atmosfery. Ogólnie szacuje się, że możliwe działania na rzecz zapobiegania szkodliwym
skutkom niskiej emisji dla środowiska, mogą, co najmniej zrównoważyć spodziewany przyrost
nowych jej źródeł.
Realizacja zabudowy przewidywanej w projekcie planu może powodować niewielkie,
miejscowe przekształcenia powierzchni ziemi, polegające na zmianie ukształtowania terenu wskutek
przemieszczania wierzchnich warstw gruntów oraz likwidacji lub zaburzaniu profili glebowych.
Z uwagi na zwiększenie presji na wody powierzchniowe i podziemne (dodatkowe ilości
ścieków wytwarzanych w nowych gospodarstwach domowych) oraz wzrost liczby źródeł niskiej
emisji (presja na powietrze), jako działania mogące przyczynić się do ograniczenia niekorzystnych
dla środowiska skutków ustaleń planu, proponuje się przyspieszyć rozwój systemu kanalizacji
sanitarnej oraz realizować program ograniczania niskiej emisji (wspieranie: termomodernizacji
budynków, niskoemisyjnych systemów grzewczych, odnawialnych źródeł energii).
37

prognoza oddziaływania na środowisko - BIP

Transkrypt

Podobne dokumenty

Słodkie Fantazje - Bobrowniki Małe

Słodkie Fantazje - Bobrowniki Małe

Wniosek o dokonanie zmiany przeznaczenia terenu w miejscowym

regulamin turnieju tenisa stołowego

Do Burmistrza ……………………….. Wniosek o zmianę

zał 2.odt - GMINA SUWAŁKI

C:\Program Files\Arisco\EDOS\Raporty\AKarta.fr3 - BIP

LOKALIZACJA STADIONU SPORTOWEGO w granicach

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR LXVII/708/IV/2005 RADY