Kim jest logopeda? To terapeuta zajmujący się pomocą dla dzieci

Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Kim jest logopeda?
To terapeuta zajmujący się pomocą dla dzieci, młodzieży i dorosłych z wadami wymowy takimi
jak: seplenienie, rotacyzm, mowa bezdźwięczna, jąkanie. Zadaniem logopedy szkolnego jest
zapobieganie zaburzeniom mowy (profilaktyka), rozpoznawanie (diagnoza) oraz usuwanie wad
w trakcie terapii logopedycznej.
W ostatnich latach systematycznie wzrasta liczba dzieci z wadami wymowy. Na podstawie
diagnozy logopedycznej do najczęściej spotykanych wad zalicza się:
- Seplenienie międzyzębowe - podczas artykulacji głosek syczących (s,z,c,dz) język
wsuwany jest między zęby;
- Seplenienie proste - czyli zamiana głosek szumiących (sz,ż,cz,dż) na syczące (s,z,c,dz)
np. zamiast
szafa - safa, czapka - capka
- Bezdźwięczność całkowita lub częściowa, wymawianie głosek dźwięcznych (g,b,d,z, w,dz)
jak bezdźwięcznych (k,p,t,s,f,c) np.
woda - fota, zegar - sekar;
- Rotacyzm - brak artykulacji głoski r lub jej deformacja;
- Artykulacja zmiękczona głosek syczących np. sanki - sianki, zupa - ziupa, cebula - ciebula
;
- Artykulacja twarda głosek miękkich np. ciasto - casto, siano - sano, nie - ne
- Wymowa niedbała spowodowana brakiem otwierania ust przy mówieniu, zaciśnięciem
szczęk, co powoduje, że mowa jest niewyraźna i niezrozumiała.
Jeśli uczeń prawidłowo wymawia wcześniej zaburzone głoski nie tylko w mowie kontrolowanej
w czasie ćwiczeń ale także spontanicznie w każdej sytuacji, wówczas następuje zakończenie
terapii. Wadom wymowy towarzyszą często wady zgryzu (konieczna wizyta u ortodonty),
trudności w nauce, problemy związane z zachowaniem i koncentracją uwagi, a także
zaburzenia emocjonalne i psychiczne.
W czasie terapii logopeda skupia się przede wszystkim na korygowaniu zaburzonej mowy, ale
pamięta również o ćwiczeniach usprawniających percepcję wzrokową, słuchową, orientację
przestrzenną. Wprowadza też elementy ćwiczeń ułatwiających naukę czytania i pisania,
doskonali rozwój ruchowy i emocjonalny.
W zajęciach mogą uczestniczą rodzice (szczególnie w początkowym etapie) po to, aby mogli
prawidłowo utrwalać mowę dziecka w trakcie ćwiczeń domowych. Dzięki systematycznej pracy
uczeń szybko i skutecznie nauczy się poprawnie mówić i pisać.
1 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Godziny pracy logopedy
Dzień
Godziny
Poniedziałek
8:30- 14:45
Wtorek
8:00 – 15:00
Środa
8:00- 14:40
2 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Czwartek
8:00-14:00
Piątek
8:00-13:00
Gabinet logopedyczny mieści się w sali 28 (II piętro).
KIEDY NALEŻY UDAĆ SIĘ Z DZIECKIEM DO LOGOPEDY?
1. Dziecko nieprawidłowo oddycha, ma ciągle otwartą buzię, mówi przez nos, często choruje.
2. Dziecko ma trudności z gryzieniem, żuciem i odgryzaniem pokarmów, brzydko je i pije.
3. Gdy tylko mamy jakiekolwiek wątpliwości czy dziecko dobrze słyszy.
3 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
4. Podczas artykulacji głosek ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, t, d, n dziecko wsuwa język
między zęby.
5. Dziecko zniekształca głoski, zastępuje je innymi, mowa jest niewyraźna.
6. Jeśli utrzymuje się rozwojowa niepłynność mówienia, dziecko często zacina się, powtarza
sylaby.
Rodzicu!
Jeżeli masz jakąkolwiek wątpliwość, czy rozwój mowy twojego dziecka przebiega prawidłowo,
udaj się natychmiast do logopedy. Wczesne wykrycie zaburzenia mowy zwiększa szanse na
powodzenie terapii logopedycznej.
JAK MOŻEMY WSPIERAĆ ROZWÓJ MOWY DZIECKA?
1. Naturalny trening języka, warg, podniebienia.
Ważnym ćwiczeniem, które usprawnia aparat artykulacyjny jest karmienie piersią, następnie
picie z kubka, jedzenie łyżeczką, samodzielne żucie i gryzienie pokarmów. Dziecko powinno
gryźć twarde pokarmy, np. skórkę od chleba, marchew, jabłko. Ważne jest wczesne
zrezygnowanie ze smoczków i butelek.
2. Zadbajmy o prawidłowe oddychanie:
4 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Oddychanie przez nos, nie przez usta! Pamiętajmy o częstym oczyszczaniu nosa dziecka. Jeśli
infekcje pojawiają się często, skonsultujmy się z lekarzem laryngologiem lub alergologiem.
3. Kontrolujmy zgryz dziecka.
W przypadku wątpliwości skonsultujmy się z ortodontą.
4. Rozwijajmy słuch dziecka:
Śpiewajmy razem z nim, słuchajmy muzyki!
5. Rozwijajmy słownictwo dziecka:
Czytajmy bajki, wiersze, uczmy rymowanek, a przede wszystkim dużo z nim rozmawiajmy!
Rozmowa jest najważniejsza ponieważ buduje ważną więź emocjonalną między Wami.
JAK ROZWIJAĆ SPRAWNOŚĆ JĘZYKOWĄ DZIECKA?
Sprawność językowa jest bardzo ważna dla rozwoju dziecka i jego powodzenia w nauce
ponieważ często ocenia się możliwości ucznia na podstawie jego umiejętności werbalnych.
5 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Ucz swoje dziecko rozmowy
Dzięki rozmowie dziecko uczy się wzajemnego kontaktu, uczy się kiedy i co powiedzieć. Uczy
się również tego, że w rozmowie jest czas na mówienie i słuchanie.
Wyjaśniaj znaczenie czynności i zdarzeń
Dziecko dopiero po wyjaśnieniu znaczenia zdarzeń, czy czynności zaczyna rozumieć ich sens,
co pomaga w tworzeniu wzorów logicznego myślenia. Dzięki komentarzom, głośnej analizie
wydarzeń przyswaja sobie podstawowe wzorce językowe. Zatem niezmiernie ważne jest aby
mówić wyraźnie i poprawnie językowo.
Używaj języka rozwiniętego
Nie należy ograniczać bogactwa swoich wypowiedzi tylko dla tego, że dziecko nie rozumie
trudnych słów. Dziecko powinno być otaczane kąpielą słowną- nowe, nieznane słowa są równie
ciekawe jak zabawki.
Używaj języka zmysłów
Warto mówić nie tylko o tym co się widzi, ale też o tym, co się słyszy i czuje. Taka wypowiedź
jest lepiej rozumiana i lepiej zapamiętywana.
Rozwijaj naturalną skłonność do mówienia
Należy słuchać wypowiedzi dziecka, starać się odpowiadać za każdym razem, kiedy do nas
mówi i zadawać pytania. Dziecko będzie znacznie chętniej i więcej mówiło, gdy przekona się,
że przynosi to efekty. Nigdy nie zbywaj dziecka obojętnością i cierpką uwagą.
6 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Wzbogacaj słownictwo przez cały czas
Opowiadaj dziecku o tym, co robisz - ze szczegółami. Podczas ubierania się uczymy nazw
ubrań i ich części (rękaw, kołnierz, kieszeń), podczas jedzenia uczymy nazw produktów
żywieniowych, ich cech (słodki, kwaśny) oraz wykonywane przy tym czynności (gryzę,
połykam). Dzieci łącząc słowa z konkretnymi przedmiotami i sytuacjami tworzą i wzbogacają
swój zasób słownika. Mówienie do siebie na temat tego, co się robi lub będzie się robiło, ułatwia
dziecku wyrażanie swoich uczuć i emocji. Wykorzystując czynności wykonywane przez dziecko
możemy rozbudowywać wypowiedź dziecka.
Ważne jest też czytanie ponieważ doskonale stymuluje rozwój mowy. Wskazane jest zatem
częste czytanie, opowiadanie bajek, wspólne oglądanie filmów i rozmawianie na ich temat.
Ćwiczenia logopedyczne DLA RODZICÓW DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Dzieci w wieku przedszkolnym mają często problemy z pionizacją języka (jego ruchami w
płaszczyźnie pionowej) i opieraniem czubka języka o podniebienie, które jest jego normalną
pozycją spoczynkową. Język albo zalega płasko na dnie jamy ustnej, albo wychodzi poza łuki
zębów. W tym drugim przypadku usta dziecka są uchylone. Oba zjawiska są bardzo
niepożądane. Często dochodzi do wad zgryzu: przodozgryzu (w przypadku płasko
zalegającego języka) lub tyłozgryzu (w przypadku międzyzębowego ułożenia czubka języka).
Warto zaznaczyć, że od momentu wypełnienia łuków dziąsłowych zębami, co następuje ok. 3
roku życia, język nie powinien opuszczać jamy ustnej.
Język zalegający lub wsuwany ciągle między zęby uniemożliwia dziecku prawidłowe połykanie
śliny i pokarmów.
Język, któremu brak tendencji do unoszenia się, spowoduje przetrwanie infantylnego tj.
niemowlęcego typu połykania. Takie połykanie odbywa się z towarzyszącym napinaniem warg,
skurczem mięśnia bródkowego, ale za to bez udziału mięśni dna jamy ustnej.
7 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Brak pionizacji języka może być cechą dziedziczną, częściej jednak działają tu przeszkody
mechaniczne, które spychają język w dół, np. ssanie palca, zbyt długie używanie smoczków i
gryzaków, karmienie butelką, nawykowe oddychanie ustami itp. Niemożność pionizacji języka
rzutuje też na artykulację niektórych głosek, szczególnie przedniojęzykowych, których
artykulacja ulega zdeformowaniu np. międzyzębowa wymowa głosek: t, d, n, l, r, s, z, c, dz.
Przykłady ćwiczeń pionizujących język:
1. Można pokazywać prawidłowe układanie języka na sobie. Innym sposobem jest dotykanie
końca języka i podniebienia jakimś przedmiotem np. schłodzoną łyżeczką lub palcem dla
ułatwienia trafienia nim na właściwe miejsce.
2. Unoszenie języka z pozycji poziomej do podniebienia z wykorzystaniem głoski „l”. Warunkiem
skuteczności tej metody jest prawidłowa realizacja tej głoski, tzn. przy górnym wałku
dziąsłowym:
- Dziecko wymawia słowa z głoską ,,l” np. lala, Lila, lak, lok, lampa, Ala, Ola.....
- Dziecko powtarza zdania: „Alka lubi lalę Oli”, „Latem latają motyle”, „Ela lubi lody” itp.
3. Zabawa w ,,Język Alów”
Główną zasadą tego języka jest dodawanie ,,al.” do wyrazów kończących się spółgłoską, np.
lis – lisal, pies – piesal, kot – kotal, dom – domal oraz
,,la”
do wyrazów zakończonych samogłoską, np. oko – okola, usta – ustala, mama – mamala, krowa
– kowala.
8 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
4. Zabawa w ,,Język na gumce”.
Dziecko wymawia sylaby typu: al, ol, ul, el przy szeroko otwartych ustach.
Nauka prawidłowego połykania śliny:
Ćwiczenia polegają na uczeniu dziecka połykania śliny z końcem języka ukierunkowanym do
podniebienia. Trudność polega na utrzymaniu języka przez cały akt połykania na podniebieniu,
a nie tylko w jego fazie początkowej. Zachowanie języka sprawdza się w sposób następujący:
trzymając prawą ręką głowę dziecka od tyłu, dwoma palcami lewej ręki rozchyla się wargi, a
kciuk układa na krtani; polecamy unieść język do podniebienia, zaciskając zęby i przełknąć
ślinę. Nieprawidłowemu połknięciu towarzyszy przeważnie napinanie warg, często ,,za wszelką
cenę’’, co wyczuwa się pod rozchylającymi wargi palcami i jest momentem utwierdzającym o
takim połykaniu. Wynika to z faktu przeciwstawiania warg, szczególnie dolnej, naporowi języka
do przodu i ma na celu powstrzymanie go przed wysunięciem poza jamę ustną. W takim
przypadku należy powtórzyć ćwiczenie od początku.
Ćwiczenie połykania śliny powinny być wykonywane możliwie często w ciągu dnia.
Równocześnie należy przypominać dziecku o konieczności trzymania języka cały czas na
podniebieniu, szczególnie przed każdym posiłkiem. Ma to na celu wytworzenie skojarzenia
ułożenia języka w czasie ćwiczeń z przełykaniem płynnych i stałych pokarmów. Sprawą
niezwykle ważną jest osiągnięcie prawidłowego przebiegu połykania od początku do końca dla
osiągnięcia celu w postaci zmiany sposobu połykania pokarmów. Połykanie z językiem
uniesionym do podniebienia i bez towarzyszącego napięcia warg jest dowodem opanowania
przez ćwiczącego tego etapu i pozwala na przejście do dalszej nauki.
Szczególnie ważne jest, aby funkcja połykania była właściwa przed wymianą przednich zębów
mlecznych na stałe. Brak siekaczy stwarza szczelinę prowokującą język do wciskania się w nią,
co powoduje utrwalenie istniejącego nieprawidłowego połykania lub jego nawrót.
9 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
Nauka oddychania przez nos:
Działaniom rodziców powinna stale towarzyszyć dbałość o zamknięcie buzi dziecka, a tym
samym przeciwdziałanie niefizjologicznemu oddychaniu ustami. W tym celu rodzice powinni:
- zakładać dzieciom czapeczki z zapięciem pod brodą,
- obserwować i domykać usta podczas snu, jeśli są uchylone,
- szybko odzwyczajać dziecko od ssania pustego smoczka,
- przypominać dzieciom otwierającym usta o ich zamknięciu – jeśli oczywiście dziecko nie jest
przeziębione i może oddychać nosem,
- stosować ćwiczenia mięśnia okrężnego ust za pomocą plastikowej płytki przedsionkowej,
którą można kupić w sklepie ze sprzętem medycznym. Dziecko zakłada ją pod wargi, następnie
mocno zaciska usta. Z kolei palcem założonym na kółko odciąga płytkę do przodu, aż do
odczucia zmęczenia, po czym rozluźnia wargi, odpoczywa i powtarza ćwiczenie od początku.
Napinanie mięśni warg powinno się odbywać ok. 10 razy dziennie po ok. 3 minuty. Decydująca
jest tutaj systematyczność, mająca na celu uzyskanie nawyku zamykania ust i oddychania
przez nos. Czasami zachodzi konieczność zmiany kształtu płytki, która uraża śluzówkę swoimi
zbyt zagiętymi końcami. Uzyskujemy to przez jej rozgięcie po uprzednim uplastycznieniu w
bardzo gorącej wodzie i z kolei utrwaleniu nowego kształtu w zimnej.
LITERATURA:
10 / 11
Logopeda
Wpisany przez Administrator
niedziela, 30 września 2012 17:34 - Poprawiony środa, 03 października 2012 16:24
B. Rocławski (red), Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk 1989;
M. Skorek, Oblicza wad wymowy, Warszawa 1993;
I. Styczek, Logopedia, Warszawa 1981;
11 / 11