Uchwała Rady i ministrów oświaty zebranych na Forum Rady

UCHWA£A RADY I MINISTRÓW OŒWIATY
ZEBRANYCH NA FORUM RADY W DNIU 3 CZERWCA 1985 R.
zawieraj¹ca program dzia³ania w sprawie równych szans dla dziewcz¹t i ch³opców w systemie oœwiaty
RADA I MINISTROWIE OŒWIATY ZEBRANI NA FORUM RADY,
uwzglêdniaj¹c Traktaty ustanawiaj¹ce Wspólnoty Europejskie,
uwzglêdniaj¹c uchwa³ê Rady i Ministrów Oœwiaty zebranych na forum Rady, z 9 lutego 1976 roku zawieraj¹c¹ program
1
dzia³ania w dziedzinie edukacji ,
uwzglêdniaj¹c dyrektywê Rady nr 76/207/EWG z 9 lutego 1976 roku w sprawie realizacji zasady równego traktowania
2
mê¿czyzn i kobiet , a w szczególnoœci artyku³ 2, ust. 4 oraz artyku³y 3 i 4 tej dyrektywy,
uwzglêdniaj¹c uchwa³y Rady oraz uchwa³y Rady i Ministrów Oœwiaty zebranych na forum Rady, dotycz¹ce równych
3,4,5,6,7
szans dla kobiet
,
uwzglêdniaj¹c zalecenie Rady nr 84/635/EWG z 13 grudnia 1984 roku w sprawie promowania dzia³añ pozytywnych na
8
rzecz kobiet ,
9
10
uwzglêdniaj¹c liczne uchwa³y Parlamentu Europejskiego na rzecz kobiet , a w szczególnoœci uchwa³ê z 17 stycznia 1984
roku w sprawie sytuacji kobiet w Europie, a tak¿e maj¹c na uwadze, i¿ instytucje oœwiatowe s¹ szczególnie odpowiednim
forum skutecznych dzia³añ s³u¿¹cych realizacji równych szans dziewcz¹t i ch³opców,
a tak¿e maj¹c na uwadze, ¿e:
wykszta³cenie i szkolenie zawodowe stanowi¹ warunek wstêpny osi¹gniêcia równych szans mê¿czyzn i kobiet w ¿yciu
zawodowym, edukacja powinna zatem przyczyniaæ siê do likwidacji stereotypów, zachêcania do akceptacji zasad sprawiedliwego dzielenia siê obowi¹zkami rodzinnymi i zawodowymi i odpowiednio przygotowywaæ m³odych ludzi do doros³ego ¿ycia;
nale¿y mieæ na wzglêdzie znaczenie anga¿owania wszystkich uczestników procesu kszta³cenia przy realizacji wszelkiej
polityki umacniaj¹cej równe szanse; przyczyni siê to bowiem do osi¹gniêcia koniecznych zmian nastawienia i mentalnoœci;
wp³yw rodziców jest powszechnie uznawany za decyduj¹cy w utrwalaniu stereotypów, postrzeganiu ról spo³ecznych
mê¿czyzn i kobiet oraz w kontekœcie d³ugoœci okresu kszta³cenia siê oraz wyboru kierunku nauki i zawodu;
nale¿y mieæ na wzglêdzie zaanga¿owanie nauczycieli i ich stowarzyszeñ w d¹¿eniu do osi¹gania równych szans dziewcz¹t
i ch³opców w szko³ach;
aby doprowadziæ do równoœci w praktyce, potrzebna jest nie tylko polityka dotycz¹ca równego dostêpu dziewcz¹t
i ch³opców do wszystkich form i szczebli kszta³cenia, ale równie¿ dzia³ania pozytywne;
raport konferencji w sprawie równoœci szans dziewcz¹t i ch³opców w edukacji (Bruksela, 27-28 listopada 1984), zorganizowanej przez Prezydencjê przy udziale Komisji.
PRZYJMUJ¥ NINIEJSZ¥ UCHWA£Ê:
I.
Rada i Ministrowie Oœwiaty zebrani na forum Rady, wyra¿aj¹ zgodê na program dzia³añ, który bêdzie realizowany w
ramach konstytucyjnych mo¿liwoœci oraz z uwzglêdnieniem warunków ekonomicznych, spo³ecznych i kulturowych
ka¿dego z pañstw cz³onkowskich, dostêpnych im funduszy i odnoœnych systemów oœwiaty. Œrodki przewidziane w
niniejszym programie s¹ niezbêdne, aby:
· zapewniæ dziewczêtom i ch³opcom równe szanse w dostêpie do wszystkich form kszta³cenia i rodzajów szkoleñ w celu
umo¿liwienia ka¿demu cz³owiekowi pe³nego rozwoju posiadanych zdolnoœci;
· umo¿liwiæ dziewczêtom i ch³opcom wybór kierunku kszta³cenia i zawodu, z pe³n¹ znajomoœci¹ rzeczy i w odpowiednim czasie, daj¹c im takie same mo¿liwoœci w zakresie zatrudnienia i niezale¿noœci ekonomicznej;
· zwiêkszaæ motywacjê dziewcz¹t i ch³opców do dokonywania niestereotypowych wyborów i wybierania kursów
daj¹cych takie kwalifikacje, dziêki którym bêd¹ oni mieli dostêp do du¿o wiêkszego wachlarza miejsc pracy;
· zachêcaæ dziewczêta do równego z ch³opcami udzia³u w nowych i rozwijaj¹cych siê dziedzinach, takich jak nowe
technologie informatyczne i biotechnologia, zarówno w oœwiacie, jak i w szkoleniu zawodowym.
Rada i Ministrowie Oœwiaty zebrani na forum Rady w zwi¹zku z tym zgadzaj¹ siê, i¿ cele te mo¿na osi¹gn¹æ, jeœli wybór
kierunku nauki i zawodu przez dziewczêta i ch³opców bêdzie dokonywany bez ¿adnych ograniczeñ co do p³ci.
67
Program dzia³ania jest nastêpuj¹cy:
1. Promowanie wœród wszystkich uczestników procesu oœwiatowego11 wiedzy na temat potrzeby d¹¿enia do osi¹gniêcia równych szans dziewcz¹t i ch³opców
a) zachêcanie do likwidacji stereotypów dotycz¹cych p³ci poprzez skoordynowane dzia³ania s³u¿¹ce podnoszeniu
œwiadomoœci, takie, jak kampanie informacyjne, seminaria, wyk³ady, debaty i dyskusje;
b) zachêcanie do wymiany informacji na temat innowacyjnych projektów w tej dziedzinie i zapewnienie mo¿liwie
jak najszerszego rozpowszechniania takich informacji;
c) przygotowanie i rozpowszechnianie na szczeblu krajowym tekstów zawieraj¹cych podsumowanie doœwiadczeñ,
zaleceñ i praktycznych wskazówek s³u¿¹cych osi¹gniêciu równych szans.
2. Poradnictwo oœwiatowe i zawodowe bêd¹ce us³ug¹ dla wszystkich uczniów, maj¹c¹ zachêcaæ dziewczêta i ch³opców do ró¿norodnych wyborów zawodu
a) zachêcanie do tego, aby informacje o ¿yciu zawodowym by³y dostarczane jak najwczeœniej, a wybór specjalizacji
opóŸniony, poniewa¿ przedwczesna specjalizacja prowadzi do preferowania tradycyjnych rodzajów kszta³cenia
i podtrzymuje segregacjê;
b) zapewnienie wszystkim uczniom dostêpu do informacji i poradnictwa przez ca³y czas ich pobytu w szkole, a w
szczególnoœci w takich okresach, gdy podejmowane s¹ decyzje o ich specjalizacji;
c) umo¿liwienie zmiany kursu podczas pobytu w szkole, na przyk³ad poprzez ³¹czenie klas;
d) zachêcanie dziewcz¹t i ch³opców do ró¿norodnoœci wyborów szko³y i zawodu, w szczególnoœci poprzez:
· zapoznawanie dziewcz¹t i ch³opców z nowymi technologiami w koñcowych klasach szkó³ podstawowych we
wszystkich instytucjach oœwiatowych,
· szkolenie osób zajmuj¹cych siê poradnictwem w dziedzinie specyficznych aspektów poradnictwa oœwiatowego
i zawodowego dla dziewcz¹t (zachêcanie do ró¿norodnoœci wyborów, w szczególnoœci nowych zawodów zwi¹zanych z nowymi technologiami oraz zapewnianie kontynuacji i pomocy dziewczêtom, które wybieraj¹ nietradycyjne specjalnoœci, itp. ),
· zapewnienie efektywnej wspó³pracy pomiêdzy poradniami oœwiatowymi, rodzicami i nauczycielami, miêdzy
szko³ami i poradniami zawodowymi oraz s³u¿bami szkoleniowymi, a tak¿e s³u¿bami zatrudnienia.
3. Otwarcie szkó³ na ¿ycie zawodowe i œwiat zewnêtrzny, w szczególnoœci poprzez organizowanie, na wszystkich szczeblach, kontaktów uczniów z ¿yciem zawodowym, szczególnie takim, gdzie promowane s¹ nietradycyjne zawody dla
kobiet, a tak¿e ogólnie ze œwiatem zewnêtrznym (stowarzyszenia m³odych ludzi, instytucje zawodowe, itp.)
4. Rozszerzenie szans skutecznego dostêpu dziewcz¹t i ch³opców do wszystkich mo¿liwoœci szkolenia zawodowego
i wspierania, dziêki odpowiednim œrodkom dzia³ania, dziewcz¹t i ch³opców, którzy wybrali nietradycyjne zawody.
5. W³¹czenie problematyki i pedagogiki “równych szans” w kszta³cenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli. Kursy dla
nauczycieli powinny np. obejmowaæ sk³adniki potrzebne do zachêcania dziewcz¹t do wyboru nauk przyrodniczych
i matematyki, a tak¿e informacje o mo¿liwoœciach zawodowych, jakie daj¹ te dyscypliny.
6. Wzmocnienie praktyk koedukacyjnych w mieszanych placówkach oœwiatowych.
7. Zachêcanie wszystkich uczniów w mieszanych placówkach oœwiatowych do udzia³u w zajêciach organizowanych w
szkole oraz zajêciach pozaszkolnych, w tym w tych, tradycyjne uznawanych za w³aœciwe dla p³ci, a tak¿e stymulowanie w szczególnoœci równego udzia³u dziewcz¹t i ch³opców w zajêciach technicznych i zwi¹zanych z naukami œcis³ymi.
8. D¹¿enie do równowagi w liczbie mê¿czyzn i kobiet zajmuj¹cych odpowiedzialne stanowiska w oœwiacie.
9. Zachêcanie dzieci do pozytywnego postrzegania równoœci p³ci dziêki promowaniu zrównowa¿onej liczby mê¿czyzn
i kobiet pracuj¹cych w sektorze oœwiaty; w tym celu nale¿y popieraæ dzia³ania maj¹ce na celu zwiêkszenie równowagi w
kontekœcie stanowisk, awansów i szkolenia. Lepsza równowaga powinna dotyczyæ zarówno nauczanych przedmiotów, jak i zajmowanych stanowisk.
10. Usuniêcie stereotypów z podrêczników szkolnych, materia³ów wykorzystywanych do nauczania, materia³ów s³u¿¹cych do oceny i poradnictwa.
11. Stworzenie lub wykorzystanie istniej¹cych struktur równych szans dla dziewcz¹t i ch³opców w celu ustanowienia
kryteriów i przygotowania zaleceñ maj¹cych na celu zlikwidowanie stereotypów w podrêcznikach szkolnych oraz
wszystkich innych materia³ów oœwiatowych i u¿ywanych do nauczania, z zaanga¿owaniem wszystkich zainteresowanych stron (wydawców, nauczycieli, w³adz publicznych, stowarzyszeñ rodziców);
12. Zachêcanie do stopniowego zastêpowania materia³ów zawieraj¹cych stereotypy materia³ami traktuj¹cymi obie p³cie
jednakowo.
13. Specjalne œrodki pomocy dla osób znajduj¹cych siê w nieuprzywilejowanej sytuacji, w szczególnoœci dla dziewcz¹t,
których rodziny w bardzo niewielkim stopniu zachêcaj¹ je do udzia³u w zajêciach szkolnych oraz dzieci pracowników
migruj¹cych (zapobieganie analfabetyzmowi, nauka jêzyka). Œrodki te s¹ adresowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Chodzi tu szczególnie o informowanie pracowników migruj¹cych o mo¿liwoœciach oœwiatowych w kraju przyjmuj¹cym.
14. Wprowadzenie konkretnych œrodków zachêcaj¹cych do promowania programów równych szans dziewcz¹t i ch³opców, w celu:
· zachêcania do stosowania w szko³ach konkretnych œrodków opartych o wytyczne uzgodnione na szczeblu krajowym;
68
·
·
·
·
przygotowywania dorocznych raportów o podejmowanych dzia³aniach;
popierania szkolenia doradców szkolnych, którzy maj¹ za zadanie przedstawianie zaleceñ, udzielanie rad, sugerowanie inicjatyw i ocenê podejmowanych œrodków;
dokonania analizy tekstów rozporz¹dzeñ (jak okólniki) w celu usuniêcia z nich elementów dyskryminacji i stereotypów;
zachêcania do korzystania z pomocy istniej¹cych instytucji, maj¹cych doœwiadczenie w sprawach dotycz¹cych
równych szans dziewcz¹t i ch³opców w procesie monitorowania tej dziedziny.
II.
Komisja Wspólnot Europejskich podejmie odpowiednie kroki w celu:
· promowania zasady równoœci miêdzy dziewczêtami i ch³opcami we wszystkich dzia³aniach i polityce Wspólnoty
zwi¹zanych z edukacj¹, szkoleniem oraz polityk¹ zatrudnienia, a w szczególnoœci w promowaniu ducha przedsiêbiorczoœci u dziewcz¹t i ch³opców, w celu u³atwienia ich przejœcia ze szko³y w ¿ycie zawodowe,
· rozszerzenia programu wizyt studyjnych, aby obj¹æ nim personel szkol¹cy nauczycieli, osoby zajmuj¹ce siê poradnictwem, inspektorów i administratorów, szczególnie odpowiedzialnych za równe szanse dziewcz¹t i ch³opców w szkole,
w celu zwiêkszenia ich doœwiadczenia praktycznego i zawodowego,
· dostarczenia dodatkowych danych, w szczególnoœci poprzez badania równych szans dziewcz¹t i ch³opców w edukacji, rozpowszechnienia ich wyników i poprawy wymiany informacji na temat dzia³añ pozytywnych przy u¿yciu sieci
Eurydice,
· zapewnienia bliskiej wspó³pracy stowarzyszeñ nauczycieli na szczeblu Wspólnoty w realizacji i promowaniu œrodków
dzia³ania na rzecz równych szans dziewcz¹t i ch³opców,
· zainicjowania, we wspó³pracy ze stowarzyszeniami rodziców na szczeblu Wspólnoty, kampanii informacyjnych dotycz¹cych mo¿liwoœci wyboru szkó³ i podzia³u zadañ miêdzy dziewczêtami i ch³opcami oraz maj¹cych na celu likwidacjê
stereotypów;
· ustanowienia grupy roboczej sk³adaj¹cej siê z osób odpowiedzialnych na szczeblu krajowym za sprawy równych szans
dziewcz¹t i ch³opców w oœwiacie oraz przedstawicieli kompetentnych instytucji (ekspertów, instytucji ds. równych
szans) w celu zebrania doœwiadczeñ pañstw cz³onkowskich oraz zapewnienia kontynuacji i oceny realizacji programu
dzia³ania; grupa robocza bêdzie sk³adaæ sprawozdania Komitetowi Oœwiaty;
· wspierania, w oparciu o konkretne kryteria (np. mo¿liwoœæ przeniesienia do innych pañstw cz³onkowskich) pewnych
dzia³añ podejmowanych przez pañstwa cz³onkowskie, w szczególnoœci inicjowania innowacyjnych programów lub
projektów oraz dzia³añ sprzyjaj¹cych wymianie miêdzy pañstwami cz³onkowskimi;
· wspierania pañstw cz³onkowskich w przygotowywaniu i rozpowszechnianiu praktycznych zaleceñ maj¹cych na celu
d¹¿enie do równych szans, w szczególnoœci dziêki przygotowaniu wytycznych Wspólnoty.
III.
Rada i Ministrowie Oœwiaty zebrani na forum Rady wzywaj¹ Komisjê do starannego rozwa¿enia, w ramach zasad reguluj¹cych Europejski Fundusz Socjalny, wniosków dotycz¹cych szkolenia instruktorów i osób zajmuj¹cych siê poradnictwem, podejmowanego w ramach dzia³añ pozytywnych na rzecz zapewnienia równych szans dziewczêtom i ch³opcom w
procesie edukacji.
IV.
Rada i Ministrowie Oœwiaty zebrani na forum Rady wzywaj¹ Komitet Oœwiaty do przed³o¿enia - po up³ywie dwóch lat pierwszego raportu oceniaj¹cego postêpy w dzia³aniach podejmowanych przez pañstwa cz³onkowskie i Wspólnotê na
rzecz rozwoju równych szans dziewcz¹t i ch³opców w procesie edukacji.
V.
Decyzja o finansowaniu przez Wspólnotê dzia³añ nakreœlonych w czêœci II oraz o zakresie tego finansowania zostanie
podjêta zgodnie z regulaminem i procedur¹ bud¿etow¹ Wspólnoty.
VI
Niniejsza uchwa³a zostanie przes³ana do Parlamentu Europejskiego i Komitetu Ekonomiczno-Spo³ecznego.
1
Dz.U. WE nr C 38 z 19.02. 1976.
Dz.U. WE nr C 38 z 19.02. 1976.
3
Uchwa³a o popieraniu równych szans dla kobiet (Dz.U. WE nr C 186, z 21.07.1982).
4
Uchwa³a w sprawie szkolenia zawodowego w zakresie technik informatycznych (Dz.U. WE nr C 166, z 25.06.1983).
5
Uchwa³a w sprawie polityki w zakresie szkolenia zawodowego ww Wspólnocie Europejskiej w latach 80. (Dz.U. WE nr C 193,
z 20.07.1983).
6
Uchwa³a w sprawie dzia³añ dotycz¹cych wprowadzenia nowych technik informatycznych w systemie oœwiaty (Dz.U. WE nr C
256, z 24.09.1983).
7
Uchwa³a w sprawie dzia³añ maj¹cych na celu zwalczanie bezrobocia wœród kobiet, a zw³aszcza czêœæ II - II(b) tej uchwa³y (Dz.U.
WE nr C 161, z 21.06.1984).
8
Dz.U. WE nr L 331, z 19.12.1984.
9
Dz.U. WE nr C 50, z 09.03.1984 i Dz.U. WE nr C 149, z 14.06.1982.
10
Dz.U. WE nr C 50, z 09.03.1984.
2
69