Informacja o wynikach kontroli kosmetyków dla dzieci.

Informacja o wynikach kontroli kosmetyków dla
dzieci.
W II kwartał 2009 r. w w/w zakresie przeprowadzono 13 kontroli, obejmując nimi:
2 producentów w Katowicach i Świętochłowicach
2 hurtownie w Mysłowicach i Czechowicach - Dziedzicach
9 placówek detalicznych, w Łodzi, Częstochowie, Żywcu, Bielsku - Białej, Czechowicach - Dziedzicach
Ogółem zbadano 78 partii kosmetyków przeznaczonych dla dzieci liczności 36 128 sztuk.
- produkcji krajowej - 27 partii
- pochodzących z pozostałych krajów UE (Włochy, Francja , Niemcy) - 37 partii
- pochodzących z krajów trzecich - 1 partia
- wprowadzonych pod „własną marką" - 13 partii
Zakwestionowano ogółem 7 partii wyrobów z uwagi na:
- brak lub niepełne informacje wymagane przepisami ustawy z dnia 30 marca 2001r o kosmetykach
- niezgodne z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 marca 2005r. w sprawie list substancji niedozwolonych lub
dozwolonych z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych umieszczonych na
opakowaniach kosmetyków ostrzeżenie
- bezprawne umieszczenie znaku CE
- nieprzestrzeganie przepisów o cenach.
Prawidłowość oznakowania kosmetyków dla dzieci
Kontrolę tego zagadnienia przeprowadzono w oparciu o przepisy:
●
●
●
●
art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 30 marca 2001r. o kosmetykach (Dz. U. Nr 42, poz. 473 ze zm.),
§ 1 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004r. w sprawie dodatkowych wymagań dotyczących
bezpieczeństwa i znakowania produktów, które stwarzają zagrożenia dla konsumenta przez to, że ich wygląd
wskazuje na inne niż rzeczywiste przeznaczenie (Dz. U nr 71 poz. 644),
art. 7 i 7a ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (Dz. U Nr 90, poz. 999 ze zm.),
ustawy z dnia 6 września 2001r. o towarach paczkowanych (Dz. U Nr 128, poz. 1409
ze zmianami) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 października 2005r. w sprawie szczegółowych wymagań
dotyczących oznakowań towarów paczkowanych (Dz. U Nr 211, poz. 1760).
Opakowania jednostkowe ocenianych kosmetyków zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o kosmetykach oznakowano w
sposób widoczny i czytelny, uniemożliwiający łatwe usunięcie oznakowania.
Sprawdzając przestrzeganie przepisów art. 6 ust. 2 w/cyt. ustawy zakwestionowano 5 partii z uwagi na:
a) brak zwrotu określającego termin trwałości kosmetyku „najlepiej zużyć przed końcem" ,
b) zastosowanie niewłaściwej treści zwrotu określającego termin trwałości,
c) brak numeru partii kosmetyku w odniesieniu
Pozostałe oceniane kosmetyki zawierały w oznakowaniu opakowania informacje wymagane art. 6 ust. 2 cyt. ustawy
tj.:
●
●
●
nazwę handlową kosmetyku,
nazwę i adres producenta, a także nazwę państwa, jeżeli kosmetyk jest produkowany poza terytorium RP i państw
członkowskich UE.
ilość nominalną kosmetyku w opakowaniu wyrażoną w jednostkach masy lub objętości,
1
●
●
●
●
termin trwałości określony zwrotem „najlepiej zużyć przed końcem" i następującym po nim oznaczeniem miesiąca i
roku albo informacją o miejscu umieszczenia tego terminu na opakowaniu w przypadku kosmetyków, dla których
producenci wyznaczyli minimalny okres przydatności do użycia mniej niż 30 miesięcy. Natomiast 37 partii wyrobów
w ilości 362 sztuki, dla których producenci ustalili okres przydatności dłuższy niż 30 miesięcy posiadało w
oznakowaniu uwidoczniony znak graficzny z określeniem czasu w jakim od otwarcia opakowania kosmetyk może być
stosowany bez stwarzania zagrożenia dla zdrowia użytkownika. Najczęściej ten okres wynosił 12 lub 36 miesięcy.
numer partii lub inne dane pozwalające na identyfikację partii kosmetyku,
funkcję kosmetyku,
wykaz składników określonych zgodnie z nazwami przyjętymi w Międzynarodowym Nazewnictwie Składników
Kosmetycznych (INCI), poprzedzony wyrazem „składniki" lub „ingredients".
Badane kosmetyki przeznaczone były do powszechnego stosowania dla dzieci, w związku z czym nie zachodził
obowiązek umieszczania w ich oznakowaniu szczególnych ostrzeżeń (wymaganych przy stosowaniu kosmetyku przez
osoby wykorzystujące dany produkt w ramach wykonywanego zawodu). Natomiast przedstawiono inne dodatkowe
ostrzeżenia np.: „Unikać południowego słońca, niemowlęta i małe dzieci nie powinny przebywać w pełnym słońcu.
Zawsze powinny mieć na sobie chroniące przed słońcem ubranie, a stosowane ochronne kosmetyki powinny mieć filtr
co najmniej LSF25"; „Unikać kontaktu z oczami i ustami, nie stosować bezpośrednio na śluzówkę, rozpylić na odkryte
części skóry z odległości około 15-20 cm"; „Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci".
W treści etykiet zawarto również informacje z zakresu stosowania, zawartości, zalet wynikających z korzystania z
kosmetyku i inne, np.: „Kolorowa pianka do kąpieli, do nakładania na skórę i włosy, po użyciu pianki włosy nie są
splątane i łatwo się rozczesują"; „Mleczko wygładza i nabłyszcza włosy, nie powodując ich obciążenia, bez
spłukiwania"; „Zawiera naturalne substancje nawilżające, olejek jojoba oraz wyciąg z rumianku"; „Produkt nie zawiera
olejków mineralnych, barwników i konserwantów"; „produkt posiada atest PZH oraz pozytywną opinię Instytutu Matki i
Dziecka"; „Produkt przebadany dermatologicznie".
W toku kontroli oznakowania kosmetyków uwzględniono również przepisy art. 6 ust. 3-10 cyt. ustawy, stwierdzając że
wielkość opakowań jednostkowych kosmetyków pozwalała każdorazowo umieścić informacje:
●
●
●
o numerze partii (lub innych danych pozwalających na identyfikację partii kosmetyku),
dotyczące wykazu składników,
dotyczące ostrzeżeń
bezpośrednio na opakowaniu jednostkowym.
Dokonując sprawdzenia oznakowania kosmetyków przeznaczonych dla dzieci zwrócono uwagę na wygląd opakowania,
który mógłby wskazywać na inne niż rzeczywiste przeznaczenie produktu.
W wyniku powyższego nie stwierdzono imitacji wyrobów mogących posiadać cechy i właściwości wywołujące
przeświadczenie, że są to środki spożywcze. Ze środkami spożywczymi skojarzono natomiast zapachy dezodorantów
w atomizerze. W treści ich oznakowania zamieszczono informacje precyzujące zapach preparatu odpowiadający
określonym owocom (np. kokos) lub ich mieszankom (np. jagody, porzeczki i leśne owoce) lub innym środkom
spożywczym (np. kakao i czekolada). Producent kosmetyków kierując się wykładnią przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004r. w sprawie dodatkowych wymagań i znakowania produktów, które stwarzają
zagrożenia dla konsumentów przez to, że ich wygląd wskazuje na inne niż rzeczywiste przeznaczenie (jedną z cech
imitacji jest zapach) przedstawił zrozumiałą i łatwą do odczytania informację o rzeczywistym przeznaczeniu produktu
następującej treści: "Oryginalny bezalkoholowy dezodorant. Produkt nie nadaje się do spożycia. W razie połknięcia
natychmiast skontaktować się z lekarzem podając skład produktu. Produkt przeznaczony dla dzieci powyżej 3 lat".
Podczas kontroli kosmetyków będących przedmiotem obrotu z udziałem konsumentów sprawdzono przestrzeganie
przepisów ustawy o języku polskim, nie stwierdzając nieprawidłowości. Wszystkie objęte kontrolą wyroby posiadały
wymagane ustawą o kosmetykach informacje uwidocznione w języku polskim.
Również w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o towarach paczkowanych i rozporządzenia Rady Ministrów w
sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowań towarów paczkowanych stwierdzono zgodność sposobu
oznakowania objętych kontrolą kosmetyków z wymaganiami określonymi w powyższych przepisach.
W zakresie przestrzegania prawidłowości obrotu określonego przepisami ustawy o kosmetykach, w tym
2
przestrzeganie wynikającego z art. 5 ust 1 zakazu wprowadzania kosmetyków do obrotu.
W oparciu o skład produktu zawarty na opakowaniu, dokonano sprawdzenia czy wprowadzone do obrotu kosmetyki
zawierają informacje określone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 marca 2005r. w sprawie list substancji
niedozwolonych lub dozwolonych z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych
umieszczonych na opakowaniach kosmetyków (Dz. U Nr 72, poz. 642 ze zm.).
W składzie badanych kosmetyków ujawniono substancje wymienione we wszystkich załącznikach przedmiotowego
rozporządzenia:
PETROLATUM - w kremach - który to składnik może znajdować się w wyrobie pod warunkiem, gdy znany jest cały
proces rafinowania i można udowodnić, że substancja z której pochodzi, nie jest rakotwórcza. Z uzyskanych wyjaśnień
przedsiębiorców wynika, że stosowana do produkcji wazelina biała - petrolatum nie stanowi zagrożenia, znany jest
cały proces rafinowania i można udowodnić, że substancja z której pochodzi nie jest rakotwórcza.
SODIUM HYDROXIDE - w balsamach, płynie do kąpieli, mleczkach do ciała - którego dopuszczalna zawartość w
gotowym wyrobie wynosić może 2,0 % wagowych. Z wyjaśnień przedstawiciela dystrybutora wynika, że zawartość tej
substancji w podanych produktach mieści się w normie i wynosi odpowiednio 0,0375 %, 0,194 %, 0,7 %, 0,075 % i 0,1
%.
TALC - w pudrze, kremie - dla podanej substancji nie określa się maksymalnego stężenia w gotowym kosmetyku.
Natomiast istnieje wymóg umieszczenia dla zasypek dla dzieci do 3 lat ostrzeżenia „Chronić przed dostaniem się do
ust i nosa dziecka" i taki zapis został uwidoczniony w treści oznakowania
BENZYL ALCOHOL - w dezodorancie - dla podanej substancji (w rozporządzeniu) wskazano zakres zastosowania tj.
„rozpuszczalniki, kompozycje zapachowe, aromaty".
LINALOOL -w balsamie pielęgnacyjnym z faktorem ochronnym i witaminą F produkcji
CITRONELLOL - w balsamie pielęgnacyjnym z faktorem ochronnym i witaminą F produkcji
LIMONENE - w balsamie pielęgnacyjnym
COUMARIN - kremie F-18 z faktorem ochronnym i witaminą F
BENZYL SALICYLATE - w kremie F-18 z faktorem ochronnym i witaminą F produkcji
CITRAL - w galaretce do mycia dzieci i dezodorancie
EUGENOL - w galaretce do mycia dzieci
AMYL CINNAMAL - w szamponie dla dzieci- których obecność musi być uwzględniona w wykazie składników,
określonym w art. 6 ust. 2 pkt 8 ustawy o kosmetykach, gdy jego stężenie przekracza:- 0,001 % w wyrobach
pozostawianych na skórze i 0,01 % w wyrobach spłukiwanych.
Z powyższych ograniczeń i wymagań należy domniemywać, że wymienione w składzie kosmetyków substancje
przekraczają stężenia 0,001% lub 0,01%.
stwierdzono następujące barwniki:
nr 14720 (czerwony) - w odżywce do włosów
nr 19140 (żółty) - w szamponach
nr 45100 (czerwony) - w mleczku wygładzającym włosy
nr 42090 (niebieski) - w mleczku wygładzającym włosy
nr 77891 (biały) - w mydle kremowym
3
nr 16255 (czerwony) - w galaretce do mycia
nr 60730 (fioletowy) - w galaretce do mycia
Dla barwnika o numerze 60730 określono zakres stosowania „3" - kosmetyki niekontaktujące się ze śluzówką, dla
barwnika 45100 określono zakres stosowania „4" - kosmetyki kontaktujące się krótkotrwale ze skórą, natomiast dla
pozostałych - zakres stosowania „1" - we wszystkich kosmetykach.
QUATERNIUM-15 - w płynie do kąpieli, dla którego maksymalne dopuszczalne stężenie określone zostało na
poziomie 0,2 % (z zastrzeżeniem, że każdy kosmetyk zawierający formaldehyd albo substancję, wymienioną w
niniejszym załączniku, uwalniającą formaldehyd musi mieć na etykiecie umieszczone ostrzeżenie "zawiera
formaldehyd", jeżeli stężenie formaldehydu w gotowym produkcie przekracza 0,05 %). Z wyjaśnień przedstawiciela
dystrybutora wynika, że zawartość podanego środka wynosi 0,05 %.
PHENOXYETHANOL - w kremie-maści w balsamach, szamponie, żelu i płynie do kąpieli - dla substancji tej (+)
maksymalne dopuszczalne stężenie określono na poziomie 1 % (środki oznaczone symbolem (+) mogą być
stosowane w kosmetykach w stężeniach wyższych niż podane w niniejszym załączniku, w przypadkach uzasadnionych
specyficznym przeznaczeniem wyrobu, np. w mydłach jako substancje o działaniu dezodoryzującym lub w
szamponach jako składniki o działaniu przeciwłupieżowym).
Z uzyskanych wyjaśnień wynika, że wymieniona substancja nie przekracza dopuszczalnego stężenia. I wynosi
odpowiednio: 0,5%, 0,6 %, 0,01 %, 0,7 %, 0,1 %, 0,6 %, 0,49345%, 0,63345 %, 0,00345%, 0,22045 %, 0,1 - 0,9 %, i
0,275 %
2-BROMO-2-NITROPROPANE-1,3-diol - w kremie pielęgnacyjnym - który może występować w maksymalnym
stężeniu 0,1 % z ograniczeniem - „unikać tworzenia nitrozoamin". Jako warunki stosowania i ostrzeżenia, które mogą
być uwzględnione w tekście etykiety określono: „każdy kosmetyk zawierający formaldehyd albo substancję,
wymienioną w niniejszym załączniku, uwalniającą formaldehyd musi mieć na etykiecie umieszczone ostrzeżenie
„zawiera formaldehyd", jeśli stężenie formaldehydu w gotowym produkcie przekracza 0,05%". Z wyjaśnień
przedstawiciela producenta wynika, że wskazany środek stosowany jest w stężeniu 0,02 %.
TITANIUM DIOXIDE w kremie F-18 z faktorem ochronnym,dla którego maksymalne stężenie w gotowym produkcie
może wynosić 25 %. Producent deklarował zawartość składnika na poziomie 5 %.
OCTYL METHOXYCINNAMATE - dla którego dopuszczalne maksymalne stężenie w gotowym produkcie może
wynosić 10 %. Producent oświadczył, że zawartość składnika kształtuje się na poziomie 0,5 %..
Pisemne deklaracje i oświadczenia producentów lub dystrybutorów zostały załączone do akt poszczególnych spraw.
W związku z tym, że Inspekcja Handlowa nie posiada uprawnień w zakresie badania ilościowego i jakościowego składu
kosmetyków, na podstawie dokonanych ustaleń, należy domniemywać, że obrót kosmetykami w powyższym zakresie
nie budzi zastrzeżeń.
Przestrzeganie terminów trwałości.
Sprawdzeniem objęto 78 partii kosmetyków oznaczonych terminem trwałości. W wyniku powyższego nie stwierdzono
nieprawidłowości, deklarowane na opakowaniach daty były aktualne.
Prawidłowość oznakowania wyrobów ceną.
Powyższe zagadnienie badano w 9 placówkach detalicznych, w oparciu o wymagania ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o
cenach (Dz. U Nr 97, poz. 1050 ze zm.) i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002r. w sprawie
szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do
sprzedaży (Dz. U Nr 99, poz. 894 ze zm.).
W wyniku powyższego nieprawidłowości ujawniono w 2 placówkach w Bielsku - Białej, w których stwierdzono przy
towarach oferowanych do sprzedaży brak wywieszek zawierających informacje dot. nazwy wyrobu, ceny detalicznej,
4
jednostki miary, do której odnosi się cena oraz ceny jednostkowej wymaganych przepisami § 3 ust. 1 i § 8 cyt.
rozporządzenia. Nieprawidłowości zostały usunięte.
Inne.
W ofercie handlowej drogerii w Częstochowie znajdowała się 1 partia kosmetyków dla dzieci żel do kąpieli dla dzieci z
ekstraktem z pomarańczy poj. 250 ml która zawierała w oznakowaniu znak zgodności CE zastrzeżony dla produktów
spełniających wymagania zasadnicze określone przepisami wydanymi na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.
o systemie oceny zgodności. Kosmetyki nie zaliczają się do grupy produktów, dla których istnieją określone w
przepisach zasadnicze wymagania, wobec czego umieszczenie na nich oznakowania zgodności CE narusza art. 8 ust.
4 cyt. ustawy.
W związku z bezzasadnym zastosowaniem znaku zgodności i podejrzeniem popełnienia przestępstwa z art. 47 b cyt.
ustawy skierowano stosowne zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Warszawie.
Wykorzystanie ustaleń kontroli.
Ustalenia z kontroli dały podstawę do skierowania 3 wystąpień pokontrolnych do dystrybutorów kwestionowanych
kosmetyków (w tym 1 wprowadzonych pod własną marką). Ponadto zwrócono się do WIIH w Łodzi o pomoc prawną w
przesłuchaniu osoby odpowiedzialnej za wprowadzenie do obrotu kosmetyków niewłaściwie oznaczonych, celem
skierowania wniosku do sądu w związku z popełnieniem wykroczenia z art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 30 marca 2001r. o
kosmetykach.
Podsumowanie
W świetle przepisów ustawy o kosmetykach, ujawnione nieprawidłowości w oznakowaniu, w niewielkim stopniu
naruszały interes konsumenta. Wszystkie zasadnicze informacje były uwidocznione a uchybienia dotyczyły jedynie
mniej istotnych elementów, jak brak lub podanie niewłaściwego zwrotu określającego termin trwałości kosmetyku,
brak numeru partii, niewłaściwe określenie ostrzeżeń.
Z powyższej sytuacji wynika, że cykliczne kontrole prowadzone w tym zakresie wpływają na poprawę oznakowania
kosmetyków produkcji zarówno renomowanych jak i mniej znanych firm.
W związku z tym przyszłe kontrole w tym temacie należy prowadzić z dotychczasową lub nawet mniejszą
częstotliwością.
5