docWymagania klas gim
download 
Reklamacja Transkrypt
Wymagania klas gim
Zespół Gimnazjalno - Szkolny WYMAGANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO KLASA I: SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) UCZEŃ SŁUCHANIE • słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i kolegów, • odtwarza podstawową treść cudzej wypowiedzi, • rozumie treść pytań i poleceń • słucha uważnie całości wypowiedzi nauczyciela i kolegów, • odtwarza pełną treść cudzej wypowiedzi, • odtwarza własnymi słowami treść pytań i poleceń • nawiązuje do cudzych wypowiedzi we własnej pracy, • selekcjonuje informacje z wysłuchanej wypowiedzi, • potrafi wyjaśnić sens pytań i poleceń • wykorzystuje twórczo cudze wypowiedzi, • notuje informacje i główne myśli cudzej wypowiedzi, • rozpoznaje intencje zawarte w pytaniach i poleceniach MÓWIENIE • krótko wypowiada się na podany temat, • przestrzega poprawności gramatycznej, prawidłowo wymawia wyrazy, • przedstawia się w kilku zdaniach, • opowiada własnymi słowami wybrane wydarzenie z fabuły utworu epickiego, • krótko przedstawia sytuację zobrazowaną w utworze lirycznym, • odtwarza wybrane • wypowiada się na podany temat, zachowuje wewnętrzną logikę wypowiedzi • unika powtórzeń wyrazów, stara się prawidłowo je wymawiać i akcentować, • przedstawia się w sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej, • opowiada własnymi słowami fabułę krótkiego utworu epickiego, • opowiada własnymi słowami sytuację liryczną • porządkuje treść swojej wypowiedzi, świadomie ją komponuje, • stosuje urozmaicone słownictwo, • stara się przestrzegać zasad poprawnej wymowy i akcentowania, • przedstawia się w sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej, stosuje odpowiednie słownictwo, • opowiada fabułę utworu kilkuwątkowego, • tworzy rozbudowaną wypowiedź na podany temat, zachowuje logikę, spójność i kompozycję wypowiedzi, • stosuje funkcjonalnie różnorodne środki językowe, • bezbłędnie wymawia i akcentuje wyrazy, • tworzy wypowiedź o charakterze autoprezentacji, • opowiada fabułę utworu, świadomie wykorzystuje tempo mówienia, intonację, 2 Zespół Gimnazjalno - Szkolny CZYTANIE. ODBIÓR TEKSTÓW LITERACKICH I INNYCH TEKSTÓW KULTURY wydarzenie akcji dramatu, • krótko przedstawia bohatera utworu, prezentuje jego wygląd, • nazywa uczucia bohaterów literackich, • nazywa wartości przedstawiane w tekście, • przedstawia rzeczowe argumenty w dyskusji na temat problemów znanych z codziennego życia, • odtwarza zawartość treściową definicji, • formułuje pytania dotyczące warstwy przedstawieniowej utworu, • płynnie wygłasza tekst z pamięci zobrazowaną w wierszu, • odtwarza główne wydarzenia, akcję dramatu, • wstępnie charakteryzuje bohatera utworu, • nazywa i krótko przedstawia uczucia bohaterów literackich, • krótko wypowiada się na temat wartości przedstawianych w tekście, • przedstawia rzeczowe i emocjonalne argumenty w dyskusji na temat znanych mu z doświadczenia problemów, • przedstawia znaczenie terminów i pojęć, wykorzystując podane definicje, • formułuje pytania związane z dosłownymi znaczeniami utworu, • płynnie recytuje tekst, przestrzega intonacji zdaniowej • opowiada i dookreśla sytuację liryczną, • odtwarza akcję dramatu, • charakteryzuje i krótko ocenia bohatera utworu, • wypowiada się na temat uczuć i przeżyć bohaterów literackich, • omawia wartości przedstawiane w tekście, • przedstawia argumenty w dyskusji dotyczącej tekstu literackiego, • wyjaśnia samodzielnie znaczenie terminów i pojęć, • formułuje pytania związane z przenośnymi znaczeniami utworu, • płynnie recytuje tekst, dobiera odpowiednie tempo, intonację • komentuje sytuację liryczną, • opowiada akcję dramatu, eksponuje głosowo punkt kulminacyjny, • charakteryzuje i ocenia bohatera utworu, przedstawia i komentuje motywy jego postępowania, • określa uczucia i przeżycia bohaterów, uzasadnia swą wypowiedź odwołaniami do tekstu, • prezentuje własne stanowisko wobec wartości przedstawianych w tekście, • posługuje się wszystkimi rodzajami argumentów w dyskusji na różne tematy, • swobodnie posługuje się w wypowiedziach terminami i pojęciami, • formułuje pytania problemowe dotyczące wszystkich składników utworu, • interpretuje głosowo utwór • czyta płynnie tekst, • wydobywa z tekstu wskazane informacje, • odtwarza elementy świata przedstawionego w tekście, • wskazuje formy pozwalające rozpoznać nadawcę i adresata w utworze lirycznym, • wydobywa z tekstu • czyta płynnie tekst, uwzględnia znaki interpunkcyjne, • samodzielnie wydobywa z tekstu najważniejsze informacje, • odczytuje tekst na poziomie dosłownym, • nazywa i określa nadawcę i adresata wypowiedzi • czyta płynnie tekst, dobiera odpowiednie tempo i intonację, • wydobywa i porządkuje istotne informacje, • odczytuje naddane znaczenia tekstu, • określa relacje między nadawcą i adresatem w utworze lirycznym, • czyta tekst, uwzględnia jego organizację rytmiczną, • twórczo wykorzystuje informacje z tekstu we własnej pracy, • odczytuje i komentuje naddane znaczenia tekstu, • charakteryzuje postawę nadawcy wobec świata, • charakteryzuje adresata 3 Zespół Gimnazjalno - Szkolny informacje pozwalające określić sytuację liryczną, • wie, że język utworu lirycznego cechuje się obecnością różnych środków poetyckich, • odróżnia lirykę od innych rodzajów literackich, • kojarzy pieśń, fraszkę z liryką jako rodzajem literackim, • zna balladę jako gatunek, • odróżnia narratora od autora utworu, • rozróżnia pojęcia: wątek, fabuła, akcja, • odróżnia epikę od innych rodzajów literackich, • kojarzy powieść i opowiadanie z epiką jako rodzajem literackim, • odróżnia dramat od innych rodzajów literackich, • odróżnia tekst główny od tekstu pobocznego, • odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości, • rozpoznaje w tekstach podstawowe motywy literackie, • zna podstawowe słowniki, • wymienia elementy warstwy przedstawieniowej obrazu lirycznej, • przedstawia sytuację liryczną, • rozpoznaje i nazywa podstawowe środki poetyckie, • wymienia podstawowe cechy liryki jako rodzaju literackiego, • wymienia główne cechy gatunkowe fraszki, • wie, że ballada ma cechy różnych rodzajów literackich, • rozpoznaje narratora w tekście, • szereguje wydarzenia wątku, • wymienia podstawowe cechy epiki jako rodzaju literackiego, • wymienia główne cechy powieści i opowiadania, • rozpoznaje w tekście głównym dialogi i monologi, • rozpoznaje elementy realistyczne i fantastyczne, • dostrzega ciągłość podstawowych motywów literackich, • wyszukuje w odpowiednich słownikach wskazane informacje, • komentuje warstwę przedstawieniową obrazu 4 • wyodrębnia obrazy poetyckie, • określa funkcje różnych środków poetyckich, • wyjaśnia, czym cechują się utwory liryczne, • wyjaśnia, czym jest fraszka, • wskazuje w balladzie cechy różnych rodzajów literackich, • wyjaśnia rolę narratora w tekście, • wyodrębnia etapy akcji utworu, • wyjaśnia, czym cechują się utwory epickie, • wyjaśnia, czym cechuje się powieść, opowiadanie, • wskazuje brak narratora i cechy budowy jako ważne wyróżniki rodzajowe dramatu, • dostrzega w tekstach ironię, • zestawia teksty, w których występuje ten sam motyw literacki, • samodzielnie korzysta z odpowiednich słowników, • rozpoznaje na obrazie znaczenia naddane, • wskazuje elementy symboliczne wypowiedzi lirycznej, • opisuje i komentuje obrazy poetyckie, • formułuje znaczenia wynikające z zastosowanych środków poetyckich, • uzasadnia, dlaczego utwór należy do liryki, • wykorzystuje wiedzę o przynależności gatunkowej utworu lirycznego do interpretacji tekstu, • wyjaśnia, czym cechuje się ballada jako gatunek literacki, • określa narratora i narrację utworu, • komentuje przebieg akcji utworu, • rozpoznaje budowę fabuły, • uzasadnia, dlaczego utwór należy do epiki, • rozpoznaje różne rodzaje powieści, • wymienia cechy dramatu jako rodzaju literackiego, • wyjaśnia rolę i funkcję ironii, • porównuje i komentuje sposób wykorzystania tego samego motywu literackiego w różnych tekstach, • posługuje się informacjami zaczerpniętymi ze słowników, • wyjaśnia rolę środków języka malarskiego w tworzeniu znaczeń obrazu Zespół Gimnazjalno - Szkolny PISANIE • tworzy poprawne związki wyrazowe, • buduje logiczne zdania, • pisze zgodnie z podstawowymi normami poprawnościowymi, • redaguje według podanego wzoru użytkowe formy wypowiedzi: streszczenie, ogłoszenie, list, dedykację, życzenia, instrukcję, notatkę, gratulacje, ogłoszenie, zaproszenie, podziękowanie, • redaguje według podanego wzoru: opis postaci, miejsca, przedmiotu, • przy niewielkiej pomocy redaguje opowiadanie, nadaje mu tytuł, • redaguje według podanego wzoru charakterystykę postaci • tworzy poprawnie zdania rozwinięte i złożone, • nie popełnia błędów zakłócających komunikację językową, • redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi, • zachowuje podstawowe cechy każdej z form wypowiedzi, • redaguje samodzielnie opis postaci, miejsca, przedmiotu, • redaguje samodzielnie opowiadanie, wprowadza dialogi, • redaguje samodzielnie charakterystykę postaci • łączy logicznie zdania, • pisze tekst przejrzysty kompozycyjnie, • stosuje akapity, • redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo, środki językowe podkreślające intencję wypowiedzi, • redaguje rozwinięty opis postaci, miejsca, przedmiotu, • redaguje opowiadanie zawierające dialogi i opisy, • redaguje charakterystykę postaci, stosuje bogate słownictwo nazywające cechy • stosuje funkcjonalnie bogate słownictwo, • tworzy tekst bez błędów, przejrzysty kompozycyjnie, • dba o estetykę zapisu, • redaguje użytkowe formy wypowiedzi zgodnie z wszystkimi cechami kompozycyjnymi i językowymi danej formy, • redaguje opis postaci, miejsca, przedmiotu, stosuje bogate słownictwo nazywające i określające cechy wyglądu, stosuje porównania, • redaguje twórcze opowiadanie zakończone puentą, • redaguje charakterystykę postaci, uzasadnia podane cechy, przedstawia ocenę postaci Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się samodzielnością i kreatywnością. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i erudycji interdyscyplinarnej. Świadomie i funkcjonalnie posługuje się bogatym słownictwem terminologicznym. Samodzielnie analizuje i interpretuje teksty literatury pięknej, literatury faktu. Czyta, rozumie i wykorzystuje teksty popularnonaukowe i naukowe. Potrafi analizować i interpretować dzieła malarskie z uwzględnieniem specyfiki środków języka malarskiego. Formułuje problemy, proponuje sposoby ich rozwiązania. Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne i pisemne. Odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, publikuje swoje teksty. 5 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i umiejętności wyklucza osiągnięcie nawet minimalnego postępu. KLASA II: LEKTURA I INNE TEKSTY KULTURY, NAUKA O JĘZYKU WYMAGANIA KONIECZNE (ocena: dopuszczający) Józef Wybicki Mazurek Dąbrowskiego • wymienia postacie i fakty historyczne wspominane w tekście, • wskazuje wyrazy i ich formy gramatyczne, pozwalające rozpoznać nadawcę tekstu, • gromadzi podstawowe materiały do prezentacji multimedialnej, Wymówić głoskę, zapisać literę. Głoska i litera • świadomie posługuje się terminami: głoska, litera, sylaba, • poprawnie dzieli proste wyrazy na głoski i litery, Adam Mickiewicz Inwokacja • wskazuje adresatów wypowiedzi, PODSTAWOWE (ocena: dostateczny) UCZEŃ • zbiera i przedstawia podstawowe informacje o postaciach i faktach historycznych, • określa, kto i w czyim imieniu wypowiada się w tekście, • porządkuje materiały do prezentacji multimedialnej według wybranej przez siebie zasady, ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) • przedstawia okoliczności powstania hymnu, • nazywa wartości ukazane w tekście, • układa tekst komentarzy słownych do prezentacji multimedialnej, • formułuje argumenty, które uzasadniają uznanie Mazurka Dąbrowskiego za hymn narodowy, • formułuje przesłanie wynikające z tekstu hymnu, • przedstawia samodzielnie przygotowaną prezentację multimedialną, • wyjaśnia różnice między samogłoską a spółgłoską, • poprawnie dzieli wyrazy na głoski i litery, • rozpoznaje i prawidłowo stosuje różne sposoby zapisywania głosek, • poprawnie dzieli wyrazy na sylaby, • rozpoznaje w wyrazach funkcję głoski i, prawidłowo zapisuje te wyrazy, • dzieli trudne wyrazy na głoski, litery, sylaby; poprawnie zapisuje znaki diakrytyczne, • wyjaśnia pojęcia apostrofa, inwokacja, • określa, kim może być osoba mówiąca, nazywa jej • przedstawia stosunek osoby mówiącej do kraju 6 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • wymienia elementy krajobrazu przedstawianego w tekście, • dostrzega malarskość opisu krajobrazu, nazywa środki poetyckie służące do jego przedstawienia, uczucia, • dostrzega nawiązanie do fraszki J. Kochanowskiego, wyjaśnia jego rolę w tekście, dzieciństwa, rozpoznaje idealizację wspominanego świata, • rozpoznaje motyw arkadyjski, wyjaśnia jego znaczenie w kreowaniu wspominanego przez poetę świata, Aby język giętki powiedział wszystko. Upodobnienia głoskowe, Na to trzeba położyć nacisk. Akcent i intonacja • wie, że istnieją różnice między wymową a pisownią wyrazów, • prawidłowo akcentuje wyrazy ze stałym akcentem, • stara się poprawnie recytować utwór, • prawidłowo zapisuje wyrazy, w których występują różnice między wymową a pisownią, • prawidłowo akcentuje większość wyrazów, • recytuje poprawnie utwór, • rozpoznaje podstawowe rodzaje upodobnień głosek, • prawidłowo akcentuje wszystkie wyrazy, • w czasie recytacji poprawnie wymawia i akcentuje wyrazy, • rozpoznaje zjawiska fonetyczne związane z różnicami między wymową a pisownią wyrazów, • prawidłowo akcentuje wszystkie wyrazy, stosuje w wypowiedzi odpowiednią intonację zdaniową, • interpretuje głosowo recytowany utwór, Henryk Sienkiewicz Latarnik • krótko przedstawia bohatera utworu, • przypomina, jak bohater wszedł w posiadanie książki; odtwarza zakończenie utworu, • wie, że utwór jest nowelą, • na podstawie wzoru układa krótki opis przeżyć wewnętrznych, • opowiada o najważniejszych wydarzeniach w życiu bohatera, • nazywa i omawia przeżycia bohatera w czasie lektury Pana Tadeusza, • wymienia elementy fabuły, charakterystyczne dla noweli, • układa samodzielnie opis przeżyć wewnętrznych, • nazywa cechy charakteru i osobowości bohatera, zestawia je z wydarzeniami z jego życia, • wyjaśnia, czym stał się Pan Tadeusz dla bohatera, • wskazuje w tekście wydarzenia odpowiadające kolejnym elementom fabuły noweli, • układa opis przeżyć wewnętrznych, stara się stosować odpowiednie środki językowe, • przedstawia i charakteryzuje bohatera utworu, • wyjaśnia, jak lektura Pana Tadeusza zmieniła życie bohatera, • uzasadnia, dlaczego utwór jest nowelą; wskazuje w tekście retrospekcję, wyjaśnia jej znaczenie dla fabuły utworu, • układa opis przeżyć wewnętrznych, stosuje funkcjonalnie odpowiednie środki językowe, kończy tekst puentą, 7 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Świat się rusza – wywiad z Ryszardem Kapuścińskim; „Wyjechani” to my – wywiad z Katarzyną Kawecką • formułuje ogólny temat obu wywiadów, • wie, jak graficznie zapisać wywiad, • układa proste pytania do projektowanego wywiadu, • określa cel obu wywiadów, • rozpoznaje różne rodzaje pytań w wywiadzie, • szereguje pytania do projektowanego wywiadu według wskazanej zasady, • wyodrębnia problemy poruszane w obu wywiadach, • rozpoznaje sposoby nawiązania między pytaniem a odpowiedzią, • przeprowadza i zapisuje krótki wywiad, • porównuje oba wywiady, biorąc pod uwagę ich tematykę, cel i poruszane problemy, • wyjaśnia, czym cechuje się wywiad jako gatunek publicystyczny, • przedstawia zapis przeprowadzonego przez siebie wywiadu, Stary Testament. Księga Wyjścia (fragment Dziesięć ważnych słów) • wie, że Biblia jest podstawowym źródłem kultury europejskiej, • odtwarza wydarzenia przedstawione we fragmencie, • wyjaśnia pojęcie dekalog, • z podanych określeń prawidłowo wybiera cechy stylu biblijnego, • wyjaśnia pochodzenie nazwy Biblia, • odtwarza wydarzenia, dynamizuje relację przez zastosowanie czasu teraźniejszego, • korzystając z wzoru, układa słownikową definicję pojęcia dekalog, • wskazuje w tekście przykłady powtórzeń; wie, że jest to typowy dla stylu biblijnego środek stylistyczny, • wymienia podstawowe części Biblii, • wie, kim był Mojżesz, wyjaśnia jego rolę w przedstawionych wydarzeniach, • nazywa wartości wynikające z przykazań biblijnego dekalogu, • nazywa środki stylistyczne charakterystyczne dla stylu biblijnego, podaje ich przykłady z tekstu, • wyjaśnia, dlaczego Biblia jest podstawowym źródłem kultury europejskiej, • wskazuje elementy symboliczne, wyjaśnia ich znaczenie, • formułuje ogólne przesłanie wynikające z dekalogu biblijnego, • wyjaśnia, na czym polega i z czego wynika specyfika stylu biblijnego, Jan Paweł II Przemówienie do młodzieży • wskazuje w tekście informacje dotyczące okoliczności spotkania papieża z młodzieżą, • zna termin styl retoryczny; wie, że jest on charakterystyczny dla przemówienia, • wymienia wartości przywołane w tekście, • wyjaśnia, czym cechuje się pytanie retoryczne; wie, że jest to środek stylu retorycznego, • formułuje temat przemówienia, • wymienia podstawowe środki językowe charakterystyczne dla stylu retorycznego, wskazuje ich przykłady w tekście, • charakteryzuje postawy życiowe przywołane przez papieża w jego przemówieniu, • wyjaśnia, na czym polega i czemu służy styl retoryczny wypowiedzi, Jostein Gaarder Świat Zofii (fragment) • odtwarza podstawowe informacje związane z • formułuje pytania, które chciałby zadać Sokratesowi, • odtwarza podstawowe poglądy Sokratesa na temat • przedstawia poglądy Sokratesa dotyczące 8 Zespół Gimnazjalno - Szkolny postacią Sokratesa, • układa krótki tekst, w którym przedstawia kilka argumentów broniących Sokratesa, • układa według podanego wzoru krótkie przemówienie w obronie Sokratesa, sposobów poznawania świata przez człowieka, • układa samodzielnie krótkie przemówienie w obronie Sokratesa, wartości w życiu człowieka, • układa mowę w obronie Sokratesa, stosuje funkcjonalnie środki stylu retorycznego, Od mistrza do arcymistrza. Wyraz podstawowy i pochodny • wyjaśnia, czym jest wyraz podstawowy i pochodny, • wskazuje wyrazy podstawowe dla podanych wyrazów pochodnych, tworzy proste wyrazy pochodne od podanych wyrazów podstawowych, • wyjaśnia, czym jest podstawa słowotwórcza i formant, • dzieli proste wyrazy na podstawę słowotwórczą i formant, • zna różne rodzaje formantów, • dzieli słowotwórczo wyrazy z różnymi rodzajami formantów, • wyjaśnia, czym jest rodzina wyrazów, • odróżnia rdzeń od podstawy słowotwórczej, tworzy rozbudowane rodziny wyrazów, Nancy Kleinbaum Stowarzyszenie Umarłych Poetów (fragment) • odtwarza w punktach przebieg lekcji, • wie, co oznacza sformułowanie carpe diem, • na podstawie podanego wzoru próbuje napisać opinię, • z podanych propozycji wybiera określenia charakteryzujące opisaną lekcję, motywuje swój wybór przykładami z tekstu, • krótko wyjaśnia, na czym polega życie według zasady carpe diem, • na podstawie wzoru pisze opinię, • omawia i komentuje atmosferę panującą na lekcji, • formułuje rady dla człowieka, który chciałby żyć według zasady carpe diem, • pisze samodzielnie krótką opinię, • wyjaśnia, na czym polega niezwykłość opisanej lekcji, • wyjaśnia sens wskazanych metafor, podaje ilustrujące je przykłady, • pisze rozwiniętą opinię, uwzględnia wszystkie części kompozycyjne tej formy wypowiedzi, Architekci słowa. Jak zbudowane są wyrazy pochodne? • tworzy wyrazy pochodne od jednego wyrazu podstawowego przez dodanie przyrostka lub przedrostka, • tworzy wyrazy pochodne od wyrażeń przyimkowych, • tworzy wyrazy pochodne od dwóch wyrazów podstawowych, • tworzy złożenia, zestawienia, zrosty, Stary Testament. Księga Rodzaju. Wygnanie z Raju • odtwarza przebieg wydarzeń, • wymienia elementy świata przedstawionego, • opowiada, jak mógłby wyglądać pierwszy dzień • odtwarza motywy działania bohaterów, • dostrzega symboliczne elementy świata przedstawionego, • opowiada z perspektywy • odtwarza i ocenia motywy działania bohaterów, • wymienia symboliczne elementy świata przedstawionego, • odtwarza i komentuje treść • ocenia i komentuje motywy działania bohaterów, • wyjaśnia symboliczne znaczenia elementów świata przedstawionego, • wyjaśnia, co człowiek 9 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ludzi po wygnaniu z raju, Adama lub Ewy, jak mógłby wyglądać pierwszy dzień po opuszczeniu raju, słów skierowanych przez Boga do ludzi, stracił a co zyskał, kiedy opuścił raj, Konstanty Ildefons Gałczyński Teatrzyk „Zielona Gęś”: Żarłoczna Ewa • rozpoznaje nawiązania tekstu do Biblii, • korzystając z podanego wzoru, układa tekst przeprosin, • wskazuje wspólne elementy między tekstem a Biblią, • układa samodzielnie tekst przeprosin, • wyjaśnia, na czym polega przekształcenie motywu biblijnego, • układa tekst przeprosin, stara się nadać im żartobliwy charakter, • wyjaśnia cel nawiązania i literackiego przekształcenia motywu biblijnego, • układa tekst żartobliwych przeprosin, Jan Parandowski Mitologia (fragment) Tezeusz • odtwarza przebieg wydarzeń przedstawionych w tekście, • przedstawia bohaterów mitu, posługując się cytatami, • podaje dosłowne znaczenie labiryntu, nici Ariadny i postaci Minotaura, • relacjonuje przebieg wybranych wydarzeń, stosuje narrację pierwszoosobową, • przedstawia bohaterów mitu, zwracając uwagę na ich szczególne umiejętności, • wyjaśnia przenośne znaczenie nici Ariadny, • łączy wydarzenia z odpowiednimi miejscami akcji, • przedstawia emocje i przeżycia wybranych bohaterów mitu, • wyjaśnia przenośne znaczenie nici Ariadny, labiryntu, postaci Minotaura, • wskazuje wydarzenia i miejsca, którym można przypisać znaczenia symboliczne; wyjaśnia te znaczenia, • ocenia postawę Tezeusza, uzasadnia swą ocenę, • wyjaśnia, jakie uniwersalne prawdy, dotyczące ludzkiego życia, przekazuje mit, W labiryntach słów. Skrótowce • zna powszechnie używane skrótowce, poprawnie je zapisuje, • wskazuje skrótowce w podanym tekście, • podaje znaczenie powszechnie używanych skrótowców, • wskazuje i wyjaśnia znaczenie skrótowców w podanym tekście, • używa prawidłowej odmiany skrótowców, • układa krótki tekst używając skrótowców, Spider-man. Siła złego na jednego (fragment) • streszcza historię przedstawioną w komiksie, • opisuje wygląd bohatera, • wskazuje podstawowe cechy komiksu jako formy słowno-obrazowej, • opowiada własnymi słowami historię przedstawioną w komiksie, • krótko charakteryzuje bohatera komiksu, • rozpoznaje różne typy tekstu w komiksie, • opowiada historię przedstawioną w komiksie, przytacza wypowiedzi bohaterów w mowie zależnej, • charakteryzuje bohatera komiksu, uwzględnia podwójną osobowość postaci, • używa świadomie skrótowców, zna ich znaczenie, prawidłowo je zapisuje i odmienia, • układa żartobliwy tekst, w którym źródłem komizmu są użyte skrótowce, • opowiada historię przedstawioną w komiksie, dynamizuje narrację odpowiednimi środkami językowymi, • porównuje bohatera komiksu z wybraną postacią herosa antycznego, 10 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • rozpoznaje sposoby łączenia obrazu i tekstu w komiksie, • rozpoznaje w imionach postaci nawiązania literackie, próbuje je skomentować, • wyjaśnia, w czym sieć internetowa przypomina labirynt, • wypowiada się na temat korzyści i zagrożeń, jakie niesie Internet, • pisze samodzielnie rozprawkę, dba o uporządkowanie argumentów, • tworzy definicję komiksu, • charakteryzuje świat zaprezentowany w utworze, • rozpoznaje labirynt jako znak kulturowy, wyjaśnia związane z nim znaczenia, • przedstawia własne stanowisko w dyskusji na temat korzyści i zagrożeń, jakie niesie Internet, • pisze samodzielnie rozprawkę, stosuje słownictwo zaznaczające tok wywodu, Wiktor Pielewin Hełm grozy (fragment) • wymienia elementy świata przedstawionego, • przypomina informacje z mitu dotyczące labiryntu, • formułuje po jednym argumencie dotyczącym korzyści i zagrożeń, jakie niesie Internet, • przy pomocy nauczyciela pisze rozprawkę, korzystając z podanego wzoru, • przedstawia uczestników rozmowy, określa jej charakter, • opisuje przestrzeń zaprezentowaną w tekście, dostrzega motyw labiryntu, • wykorzystując podane pytania, formułuje argumenty dotyczące korzyści i zagrożeń, jakie niesie Internet, • na podstawie podanego planu pisze rozprawkę, stara się pracować samodzielnie, Krótko i najkrócej. Skróty • potrafi rozwinąć skróty wyrazów w podanym tekście, • stosuje i poprawnie zapisuje powszechnie stosowane skróty wyrazów, • przekształca podany tekst, stosując prawidłowo skróty wyrazów, • zna i stosuje zasady interpunkcyjne dotyczące pisowni skrótów wyrazów, Anna Onichimowska Lot Komety (fragment) • przedstawia krótko bohaterów tekstu, • rozpoznaje tekst reklamowy, • na podstawie wzoru układa tekst reklamy, • odtwarza informacje na temat tego, czym się zajmują bohaterowie, co jest dla nich ważne w życiu, • z podanych opinii o reklamie wybiera te, z którymi się zgadza, uzasadnia swój wybór, • korzystając z podanych wskazówek, układa tekst reklamy, • określa relacje między bohaterami utworu, • odróżnia perswazję od manipulacji, • układa samodzielnie tekst reklamy, • ocenia postępowanie bohaterów, wskazuje motywy, jakimi kierują się w relacjach z innymi osobami, • wyraża swoją opinię na temat tekstów reklamowych, • układa samodzielnie tekst reklamy, rozpoczyna go sloganem reklamowym, 11 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Św. Paweł Hymn o miłości (fragment) • wyodrębnia części kompozycyjne utworu, tytułuje je, • rozpoznaje uosobienie jako środek poetycki służący do przedstawienia abstrakcyjnego pojęcia, • wymienia wyliczone w tekście cechy miłości, rozwija je przez podanie przykładów, • nazywa środki językowe zastosowane w tekście, próbuje określić ich funkcję, • wskazuje w tekście określenia miłości, układa je w piramidę wartości, uzasadnia sposób ułożenia, • określa styl wypowiedzi poetyckiej, nastrój i ton wiersza, • określa postawy człowieka zaprezentowane w tekście, komentuje je, • uzasadnia, dlaczego utwór jest hymnem, Wanda Markowska Mity Greków i Rzymian (fragment Orfeusz i Eurydyka) • odtwarza najważniejsze wydarzenia mitu, • przypomina, jak narodziło się uczucie między bohaterami, • przytacza cytaty mówiące o reakcji ludzi, bogów i świata przyrody na muzykę Orfeusza, • odtwarza etapy wędrówki Orfeusza po krainie zmarłych, • proponuje określenia, nazywające uczucie łączące bohaterów, • określa przymiotnikami muzykę Orfeusza, • przypomina, jaki był warunek uwolnienia Eurydyki; wyjaśnia, dlaczego Hades poddał Orfeusza próbie, • z punktu widzenia wybranej postaci charakteryzuje miłość Orfeusza do Eurydyki, • komentuje cytaty, dotyczące muzyki Orfeusza, • wyjaśnia, co o człowieku i porządku świata mówi zakończenie mitu, • wyjaśnia, na czym polegała wyjątkowość miłości Orfeusza i Eurydyki, • na podstawie mitu formułuje opinię na temat roli artysty i znaczenia sztuki w życiu człowieka, Kto miłości nie zna, ten żyje szczęśliwy? Typy zdań • odróżnia zdania pojedyncze od złożonych, • poprawnie układa krótki tekst składający się ze zdań pojedynczych, • rozpoznaje zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, • rozwija podane części wypowiedzeń w zdania złożone, • rozpoznaje zdania złożone z równoważnikiem jako wypowiedzeniem składowym, • układa tekst ze zdaniami podrzędnie i współrzędnie złożonymi, • rozpoznaje wszystkie typy zdań, • układa tekst z zastosowaniem wszystkich typów zdań, stosuje prawidłowo zasady interpunkcji, Wiliam Szekspir Romeo i Julia • odtwarza podstawowe informacje o elementach świata przedstawionego, • opowiada, w jakiej sytuacji poznali się główni bohaterowie utworu, • odtwarza zakończenie dramatu, • podaje przynajmniej dwa • sporządza kalendarium wydarzeń tragedii, • z punktu widzenia Romea lub Julii opowiada, w jakiej sytuacji poznali się ci bohaterowie, • na podstawie informacji z podręcznika wyjaśnia, czym cechuje się tragedia, • porządkuje informacje o bohaterach utworu, przyporządkowuje ich do odpowiednich rodzin, • opowiada, jak rozwijało się uczucie między bohaterami, • zna pojęcie winy tragicznej; wyjaśnia, co było winą tragiczną głównych • odtwarza dzieje konfliktu między rodzinami, charakteryzuje oba zwaśnione rody, • wyjaśnia i komentuje, jak pod wpływem miłości zmieniają się Romeo i Julia, • wyjaśnia, na czym polega i z czego wynika sytuacja 12 Zespół Gimnazjalno - Szkolny przykłady utworów literackich lub filmowych, zawierających motyw nieszczęśliwej miłości, • pisze krótkie sprawozdanie z filmu lub spektaklu, zawierające podstawowe informacje o dziele i jego tematyce, • gromadzi tytuły dzieł z różnych dziedzin sztuki, inspirowanych historią głównych bohaterów dramatu Szekspira, • pisze sprawozdanie z filmu lub spektaklu, zawierające ogólną ocenę gry aktorskiej, bohaterów, • gromadzi argumenty wyjaśniające dlaczego historia miłości Romea i Julii wciąż inspiruje twórców, • pisze sprawozdanie z filmu lub spektaklu, zawierające ocenę reżyserii, scenografii i gry aktorskiej, tragiczna w dramacie, • wyjaśnia, na czym polega ponadczasowość tragedii Szekspira, • pisze pełne sprawozdanie z filmu lub spektaklu, prezentuje ocenę i opinię, zachęcając lub zniechęcając do obejrzenia omawianego dzieła, Halina Poświatowska *** (Jestem Julią) • wypisuje z tekstu wiersza słowa i wyrażenia związane z przeżywaniem miłości, • wskazuje w tekście fragmenty nawiązujące do dramatu Szekspira, • formułuje hipotezę dotyczącą tematyki wiersza, próbuje ją uzasadnić, • wyjaśnia metaforyczne znaczenia wynikające z wykorzystanego w tekście paradoksu, Adam Mickiewicz Niepewność • wskazuje wyrazy i formy gramatyczne, ujawniające osobę mówiącą, zna termin liryka bezpośrednia, • wskazuje refren; wie, że obecność refrenu wpływa na muzyczność wiersza, • wyjaśnia, dlaczego wiersz reprezentuje lirykę bezpośrednią, • wskazuje rymy, nazywa ich rodzaj i wyjaśnia, w jaki sposób wpływają one na muzyczność wiersza, • charakteryzuje osobę mówiącą w wierszu, • wymienia elementy tworzące rytm wypowiedzi poetyckiej, • komentuje stan uczuć osoby mówiącej, zwraca uwagę na subiektywizm jej wypowiedzi, • wyjaśnia, z czego wynika muzyczność wiersza, Kocha, lubi, szanuje. Typy zdań współrzędnie złożonych • ze zdań pojedynczych tworzy zdania współrzędnie złożone, • ze zdań pojedynczych tworzy różne rodzaje zdań współrzędnie złożonych, • stosuje różnorodne typy połączeń w tworzonych zdaniach współrzędnie złożonych, • tworzy wszystkie rodzaje zdań współrzędnie złożonych, przestrzega zasad interpunkcji przy ich zapisie, Bolesław Leśmian *** (W malinowym chruśniaku) • przedstawia sytuację liryczną zaprezentowaną w wierszu, • przytacza określenia dotyczące malin, próbuje określić stworzony w ten sposób nastrój, • prezentuje i dookreśla bohaterów lirycznych wiersza, • wypisuje z tekstu neologizmy, wyjaśnia ich znaczenia, • nazywa przeżycia i emocje bohaterów; wyjaśnia, co jest ich źródłem, • wyodrębnia z tekstu sformułowania przywołujące kolory, dźwięki, zapachy, wyjaśnia ich rolę w budowaniu atmosfery • wymienia przedstawione w utworze elementy przyrody; ocenia, jaka ranga została przypisana światu natury, • analizuje język poetycki utworu; komentuje sposób kreowania świata, 13 Zespół Gimnazjalno - Szkolny wiersza, Gabriel Garcia Márquez Miłość w czasach zarazy (fragment) • wyodrębnia kolejne wydarzenia, tytułuje je, • wie, czym są zdrobnienia i zgrubienia, rozpoznaje je w tekście, • proponuje zawartość treściową kilku ujęć w projektowanym scenopisie, • odtwarza okoliczności poznania się młodych bohaterów, omawia przeszkody, które musieli pokonać, • wie, w jakim celu używane są w wypowiedzi zdrobnienia i zgrubienia, • dobiera plany filmowe do kilku ujęć w projektowanym scenopisie, • charakteryzuje bohaterów; wyjaśnia, co wywierało wpływ na ich zachowanie, • tworzy krótki tekst związany z treścią fragmentu utworu, używa funkcjonalnie zdrobnień i zgrubień, • dobiera ruchy kamery do kilku ujęć w projektowanym scenopisie, uzasadnia swój projekt, • komentuje, w jaki sposób realia życia wpływają na uczucia i sposób ich wyrażania przez ludzi, • z punktu widzenia wybranych bohaterów utworu tworzy tekst, w którym stosuje wyrazy ekspresywne, • przygotowuje fragment scenopisu filmowego, Dziewczyna, którą kochał… Zdanie podrzędnie złożone przydawkowe • stosuje proste zdania podrzędnie złożone przydawkowe, • przekształca zdanie pojedyncze z przydawką w zdanie podrzędnie złożone przydawkowe, • stosuje zdania podrzędnie złożone przydawkowe, używa spójników i zaimków względnych, • stosuje zdania podrzędnie złożone przydawkowe, przestrzega zasad interpunkcji, Aleksander Fredro Zemsta • szereguje wydarzenia głównego wątku utworu, • krótko przedstawia głównych bohaterów dramatu, • na podstawie wzoru układa krótką charakterystykę porównawczą bohaterów, • wymienia przykłady zabawnych wydarzeń, sytuacji; odtwarza ich przebieg, • wie, że utwór jest komedią, • przypomina, czym jest wątek utworu; wskazuje i tytułuje wszystkie wątki dramatu, • dostrzega znaczące nazwiska bohaterów, podaje ich pochodzenie, wyjaśnia, w jaki sposób charakteryzują ich osobowość, • układa krótką charakterystykę porównawczą bohaterów, nazywa główne podobieństwa i różnice, • wskazuje przykłady komizmu postaci wynikającego z ich zachowania i wypowiedzi, • wie, że komedia jest • komentuje sposób łączenia wątków w dramacie, • określa relacje między bohaterami utworu; ustala, co wpływa na charakter tych relacji, • układa charakterystykę porównawczą bohaterów, podaje przykłady ilustrujące ich cechy, • dostrzega wyolbrzymienie i karykaturę jako sposoby budowania komizmu, wskazuje przykłady z tekstu, • wyjaśnia, czym cechuje się komedia jako gatunek, • analizuje przebieg akcji dramatu, • przypomina przyczyny konfliktu między głównymi bohaterami; wyjaśnia, jak ich osobowość wpłynęła na rozwój konfliktu, • układa charakterystykę porównawczą bohaterów, wykorzystuje cytaty, przedstawia swoją ocenę postaci, • nazywa różne rodzaje komizmu, wskazuje ich przykłady w tekście, wyjaśnia mechanizmy wywoływania śmiechu u odbiorcy, • uzasadnia, dlaczego utwór jest komedią, 14 Zespół Gimnazjalno - Szkolny gatunkiem dramatu, Spotkania ze sztuką. Pieter Bruegel Wieża Babel • wylicza elementy przedstawione na obrazie, • wie, że warstwa przedstawieniowa obrazu nawiązuje do fragmentu Biblii, • opisuje budowlę przedstawioną na obrazie, • wskazuje podobieństwa w warstwie przedstawieniowej między fragmentem Biblii i obrazem, • wskazuje elementy związane z budowlą, które mogą mieć znaczenia symboliczne; wyjaśnia te znaczenia, • wskazuje, jakie nowe znaczenia w stosunku do fragmentu Biblii wnosi dzieło malarskie, • analizuje środki języka malarskiego służące do eksponowania przenośnych znaczeń dzieła, • wyjaśnia kulturową symbolikę wieży Babel, Tadeusz Różewicz List do ludożerców • wskazuje wersy pozwalające określić adresata wypowiedzi, nazywa środki stylistyczne służące wskazaniu adresata, • odtwarza zachowanie i sposób myślenia adresatów wypowiedzi, • odszukuje w tekście frazeologizmy, wyjaśnia ich znaczenie, • korzystając z wzoru i pomocy nauczyciela, pisze krótki list otwarty, • wyjaśnia przenośne znaczenie pojęcia ludożerca, • próbuje komentować zachowanie i sposób myślenia adresatów wypowiedzi, • formułuje postulaty dotyczące sposobu życia wynikające z wypowiedzi podmiotu lirycznego, • korzystając z wzoru, pisze list otwarty, wyraźnie informuje, w jakiej sprawie występuje jako nadawca, • określa stosunek osoby mówiącej do adresatów wypowiedzi, • ocenia zachowanie i sposób myślenia adresatów wypowiedzi, • wyjaśnia różnice między nakazem i prośbą; ustala, które z tych słów można odnieść do tekstu, uzasadnia swój wybór, • pisze list otwarty, przedstawia w nim argumenty uzasadniające prezentowane stanowisko, • określa sposób patrzenia na świat osoby mówiącej, • zestawia sytuacje przedstawione w utworze z realiami współczesnego świata, formułuje wnioski, • formułuje przesłania etyczne wynikające z utworu, • pisze list otwarty, przedstawia propozycje zmian w sprawie, której list dotyczy, stosuje odpowiednie środki perswazyjne, Przeczytałem, że... Zdanie podrzędne dopełnieniowe • przekształca zdanie pojedyncze z dopełnieniem w zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe, • stosuje w wypowiedziach zdania podrzędne dopełnieniowe, • stosuje zdania dopełnieniowe dla wyrażenia swojej opinii, • stosuje funkcjonalnie zdania dopełnieniowe, przestrzega zasad interpunkcji, Wisława Szymborska Nienawiść (fragment) • wskazuje bohatera lirycznego utworu, rozpoznaje uosobienie jako poetycki sposób prezentacji • wskazuje w tekście określenia nienawiści, nazywa wykorzystane środki poetyckie, • wskazuje w tekście przenośnie wykorzystane do prezentacji abstrakcyjnego pojęcia, wyjaśnia wynikające • wypowiada się na temat bohatera lirycznego utworu i poetyckich sposobów jego prezentacji, 15 Zespół Gimnazjalno - Szkolny bohatera, • przywołuje przykłady utworów literackich mówiących o bohaterach, kierujących się nienawiścią, • wymienia wartości przywołane w wierszu, które zostały przeciwstawione nienawiści, z nich znaczenia, • komentuje sposób, w jaki podmiot liryczny mówi o wartościach przeciwstawionych nienawiści, • rozpoznaje ironię jako sposób wypowiadania się podmiotu lirycznego, wskazuje i komentuje cytaty ujawniające ironiczną postawę nadawcy, Ryszard Kapuściński Spotkanie z Innym jako wyzwanie XXI wieku (fragment) • wyjaśnia, kogo autor nazywa Innym, • wyjaśnia znaczenie słowa tolerancja, tworzy z nim poprawne związki wyrazowe, • wymienia przedstawione w tekście postawy wobec Innego, • podaje przykłady braku tolerancji, • omawia, czym cechują się przedstawione w tekście postawy wobec Innego, • podaje przykłady, pokazujące jak różne kultury wzajemnie na siebie wpływają, • wyjaśnia, co i dlaczego autor uznaje za klęskę człowieka, a co za jego siłę i szansę, • przedstawia swoje refleksje na temat odmienności kulturowej i przyjmowanych wobec niej postaw przez człowieka, Piotr Stasiak Człowiek z ekranu • opowiada, jaką rolę w jego życiu zajmują media, • rozpoznaje podstawowe cechy kompozycyjne artykułu prasowego, • korzystając z wzoru, pisze artykuł o charakterze informacyjnym, • podaje przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu mediów na życie człowieka, • streszcza poszczególne części kompozycyjne artykułu jednym zdaniem złożonym, • pisze artykuł o charakterze informacyjnym, • wyjaśnia pojęcie globalna wioska, • przytacza sformułowaną w artykule tezę, szereguje w punktach uzasadniające ją argumenty, • pisze artykuł zawierający komentarz dotyczący przedstawianych informacji, • wypowiada się na temat możliwości i zagrożeń związanych z rozwojem technologii informacyjnych, • wyjaśnia, dlaczego tekst ma charakter publicystyczny, • pisze artykuł problemowy zawierający komentarz i ocenę, Przypowieść o synu marnotrawnym • wyodrębnia wydarzenia, zapisuje je w formie planu, • nazywa cechy charakteru postaci, • wie, że tekst jest przypowieścią, • zna zasady uczestniczenia w dyskusji, przysłuchuje się aktywnie dyskusji, • opowiada o przebiegu wydarzeń, • dokonuje charakterystyki postaci, • wymienia cechy przypowieści, • stara się brać udział w dyskusji, formułuje rzeczowe argumenty, • komentuje przebieg wydarzeń, dostrzega ich związek przyczynowoskutkowy, • charakteryzuje bohaterów, ocenia ich postępowanie, • wyjaśnia, dlaczego tekst jest przypowieścią, • bierze aktywny udział w dyskusji, stosuje różne • dostrzega uniwersalizm wydarzeń i postaci, • wskazuje i komentuje motywy postępowania bohaterów, • formułuje prawdy moralne wynikające z przypowieści, • wyraźnie precyzuje własne stanowisko w dyskusji, wykorzystuje różne rodzaje 16 Zespół Gimnazjalno - Szkolny rodzaje argumentów, argumentów, nawiązuje do wypowiedzi innych uczestników dyskusji, Spotkania ze sztuką. Rembrandt Powrót syna marnotrawnego (reprodukcja) • zestawia tematykę obrazu z przypowieścią; ustala, który fragment tekstu jest tematem obrazu, • określa kolorystykę obrazu, • tworzy opis obrazu prezentujący warstwę przedstawieniową dzieła, • wymienia postacie przedstawione na obrazie, komentuje ich usytuowanie, wygląd, gesty, • ustala, jakie znaczenia naddane mogą wynikać z zastosowanych barw, • tworzy opis obrazu, zwraca uwagę na kompozycję dzieła, • wyodrębnia plany obrazu, ustala ich zawartość tematyczną, • analizuje światło i cień na obrazie, odczytuje wynikające ze światłocienia znaczenia naddane, • tworzy opis obrazu, uwzględnia w nim podstawowe środki języka malarskiego, • analizuje warstwę przedstawieniową obrazu, • analizuje środki języka malarskiego, odczytuje wynikające z nich znaczenia naddane, • tworzy opis obrazu, zawiera w nim interpretację znaczących elementów dzieła, przedstawia własną ocenę, Zbigniew Herbert Domysły na temat Barabasza • opowiada sytuację przedstawioną w Ewangelii, do której nawiązuje tekst wiersza, • ustala, które z ewangelicznych postaci są bohaterami lirycznymi wiersza, • ustala, w jaki sposób wiersz nawiązuje do Ewangelii, • opisuje uczucia uwolnionego Barabasza, przypomina przedstawione w wierszu hipotezy dotyczące jego dalszych losów, • wyjaśnia, w jakim celu w wierszu przywołana została sytuacja opisana w Ewangelii, • analizuje i interpretuje sposób przedstawienia Chrystusa w wierszu, • określa, jaką postawę przyjmuje osoba mówiąca wobec przywoływanych wydarzeń, • wyjaśnia, na czym polega i z czego wynika reinterpretacja przywołanego motywu biblijnego, John Steinbeck Na wschód od Edenu (fragment) • łączy logicznie podane części zdań, odtwarzających treść tekstu, • opowiada o relacjach łączących członków przedstawionej rodziny i panującej wśród nich atmosferze, • przedstawia intencje, motywy i konsekwencje działań bohaterów, • komentuje i ocenia postępowanie bohaterów, Aby pozbyć się poczucia winy… Zdania podrzędne okolicznikowe • przekształca zdania pojedyncze z okolicznikiem w zdania podrzędnie złożone okolicznikowe, • stosuje zdania okolicznikowe miejsca, czasu, sposobu, celu, przyczyny, • stosuje wszystkie rodzaje zdań okolicznikowych, • wprowadza zdania okolicznikowe za pomocą spójników, zaimków względnych; stosuje prawidłowo zasady interpunkcji, 17 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Czesław Miłosz Który skrzywdziłeś… • wymienia osoby, o których jest mowa w wierszu, charakteryzuje je, • rozpoznaje lirykę pośrednią, • czyta uważnie fragment Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, • ustala relacje między osobami, o których jest mowa w wierszu, • ustala, kim może być osoba mówiąca, dlaczego nie ujawnia się bezpośrednio, • wypisuje z fragmentu Powszechnej Deklaracji… słowa, które uznaje za najważniejsze, • formułuje przestrogi kierowane do adresata wypowiedzi, • nazywa wartości, po stronie których opowiada się osoba mówiąca, • nazywa wartości, o których mówi fragment Powszechnej Deklaracji…, • wyjaśnia, kim dla zbiorowości jest artysta, na czym polega jego misja, • wyjaśnia, jak artysta wypełnia swoją misję, • porównuje styl tekstu poetyckiego i styl dokumentu, ocenia ich wpływ na odbiorcę, Adam Mickiewicz Reduta Ordona • sporządza plan wydarzeń przedstawionych w utworze, • wskazuje środki językowe, za pomocą których zostały przedstawione walczące wojska, • wskazuje elementy świata, którym przypisane zostały barwy, • odtwarza treść pytań skierowanych do cara, • sprawdza w podanych źródłach informacje o Ordonie jako postaci historycznej, • nadaje tytuły wyodrębnionym wydarzeniom, • nazywa środki językowe zastosowane w tekście, wyjaśnia ich funkcję, • zestawia i porównuje elementy świata, które zostały przedstawione za pomocą barw, • określa, w jaki sposób został ukazany car, • przedstawia Ordona jako bohatera tekstu literackiego, • wskazuje formy pozwalające określić narratora, krótko go przedstawia, • rozpoznaje kontrast jako zasadę kompozycyjną służącą przedstawieniu obu walczących stron, odczytuje przypisane im wartościowanie, • wyjaśnia symboliczne znaczenie barw, • prezentuje postawę Polaków wobec cara, popiera swą wypowiedź cytatami, • porównuje Ordona jako postać historyczną i literacką, formułuje wnioski, • wyodrębnia z tekstu części narracyjne, opisowe i refleksyjne, • komentuje poetyckie sposoby tworzenia obrazów poetyckich, • wyjaśnia symbolikę występujących w tekście motywów, • rozpoznaje i nazywa uczucia, związane z prezentowaniem cara i narodu polskiego, wyjaśnia ich źródła, • wyjaśnia cel kreowania poetyckiej legendy, Karolina Lanckorońska Wspomnienia wojenne (fragment) • wydobywa z tekstu informacje związane z czasem i miejscem wspominanych wydarzeń, • korzystając z wzoru, układa opis sytuacji, • wylicza charakterystyczne dla opisywanej rzeczywistości wydarzenia, • układa samodzielnie opis sytuacji, • rozpoznaje dokumentalny • komentuje przebieg opisywanych wydarzeń, • tworzy opis sytuacji, stosuje zwroty eksponujące czas, • wyjaśnia, na czym polega • przedstawia realia wspominanego we fragmencie świata, • tworzy opis sytuacji, dynamizuje wypowiedź, • dostrzega literacki 18 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • wie, że fragmenty tekstu prezentują świat rzeczywisty, charakter tekstu; wyjaśnia, z czego on wynika, wspomnieniowy charakter tekstu, charakter wspomnień, wskazuje i komentuje cytaty świadczące o literackości tekstu, Atakujący i atakowani. Imiesłów przymiotnikowy • rozpoznaje imiesłowy przymiotnikowe w wypowiedzi, • przekształca zdania złożone w zdania pojedyncze, stosując imiesłowy przymiotnikowe, • tworzy imiesłowy od czasowników, stosuje je w wypowiedzi, • rozpoznaje imiesłowy przymiotnikowe w wypowiedzi cudzej, stosuje imiesłowy przymiotnikowe w wypowiedzi własnej, Arkady Fiedler Dywizjon 303 • w podanych źródłach szuka informacji na zadany temat związany z lekturą, • rozpoznaje bohatera zbiorowego w utworze, • nazywa główne etapy bitwy o Anglię, • prezentuje zebrane informacje na zadany temat związany z lekturą, • na podstawie tekstu opowiada, kiedy i w jakich okolicznościach został uformowany polski dywizjon lotniczy w Anglii, • opowiada przebieg wybranego etapu bitwy o Anglię, • tworzy album prezentujący zebrane informacje i ilustracje, • opowiada o dokonaniach pilotów z polskiego dywizjonu, • komentuje przebieg bitwy o Anglię, • w wybranej funkcjonalnie formie prezentuje informacje na wybrany przez siebie temat związany z lekturą, • wyjaśnia, na czym polegało historyczne znaczenie walk polskich sił lotniczych w Anglii, • wyjaśnia znaczenie bitwy o Anglię dla Europy, Miron Białoszewski Pamiętnik z powstania warszawskiego (fragmenty) • wyodrębnia główne zdarzenia przedstawione w tekście, tytułuje je za pomocą równoważników zdań, • zapoznaje się z wirtualną ekspozycją Muzeum Powstania Warszawskiego, mówi o swoich wrażeniach, • wie, czym są kolokwializmy; wskazuje ich przykłady w tekście Białoszewskiego, • wyodrębnia wydarzenia związane z działaniami wojskowymi, opisuje wygląd powstańców, • wymienia eksponaty wirtualnej ekspozycji Muzeum Powstania Warszawskiego, budzące szczególne zainteresowanie, wyjaśnia dlaczego, • wyjaśnia rolę kolokwializmów w tekście Białoszewskiego, • opowiada o warunkach życia w powstańczej Warszawie, • ocenia obejrzaną wirtualną ekspozycję Muzeum Powstania Warszawskiego, • wskazuje i nazywa środki językowe charakterystyczne dla testu Białoszewskiego, próbuje określić ich funkcję, • charakteryzuje zachowanie i postawy ludności cywilnej, • przedstawia argumenty uzasadniające potrzebę gromadzenia i chronienia historycznych pamiątek Powstania Warszawskiego, • formułuje wnioski dotyczące języka i stylu tekstu Białoszewskiego, Antoni Słonimski Elegia • wypisuje z tekstu słowa • odtwarza przedstawiony w • opisuje atmosferę • ocenia, jaką postawę 19 Zespół Gimnazjalno - Szkolny miasteczek żydowskich związane z kulturą żydowską, korzystając z podanych źródeł wyjaśnia je, • wyjaśnia znaczenie słowa holocaust, • przygotowuje słownik pojęć związanych z kulturą żydowską, wierszu obraz życia w żydowskim miasteczku, • wskazuje w tekście fragmenty mówiące o zagładzie narodu żydowskiego, • opisuje elementy typowego stroju żydowskiego, panującą w prezentowanym świecie, przytacza i komentuje odpowiednie cytaty, • wyjaśnia metaforę kończącą utwór, • przygotowuje informacje na temat pisarzy i artystów żydowskiego pochodzenia, przyjmuje osoba mówiąca wobec kultury żydowskiej, • komentuje poetycki obraz holocaustu, • przygotowuje wypowiedź na temat korzyści wynikających ze współistnienia różnych kultur, Jan Kochanowski Treny (V, VII, VIII) • rozpoznaje bohaterów lirycznych trenów, • wskazuje i nazywa podstawowe środki poetyckie, • wie, że tren jest gatunkiem lirycznym, • na podstawie wzoru układa tekst kondolencji, • omawia sytuację liryczną przedstawioną w trenach, • wskazuje i nazywa środki poetyckie, służące kreacji bohatera lirycznego, • na podstawie definicji wyjaśnia, czym cechuje się tren jako gatunek liryczny, • układa tekst kondolencji, • rozpoznaje, przedstawia i charakteryzuje osobę mówiącą, • rozpoznaje zasady kompozycji wewnętrznej w kolejnych trenach, omawia kompozycję utworów, • wyjaśnia, dlaczego utwory Kochanowskiego reprezentują tren jako gatunek liryczny, • układa tekst kondolencji, zawiera w nim informacje o zasługach zmarłej osoby, • wskazuje adresatów kolejnych trenów, określa uczucia, emocje wyrażane zwrotami do nich, • omawia poetyckie sposoby kreacji świata w trenach, • wyjaśnia, z czego wynika i na czym polega nowatorstwo trenów Kochanowskiego w stosunku do antycznej tradycji, • układa tekst kondolencji zgodnie z wszystkimi wymogami tej formy wypowiedzi, Marian Hemar Ostatni tren (fragmenty) • odtwarza realia przedstawionej sytuacji, • przypomina, jak gość uzasadniał propozycję skierowaną do Jana Kochanowskiego, • w miarę swoich możliwości bierze udział w przygotowaniu słuchowiska radiowego, • przedstawia bohaterów, łączy ich z tradycją literacką, • nazywa uczucia bohaterów ujawniające się w kolejnych wypowiedziach, • bierze udział w przygotowaniu słuchowiska radiowego, określa sposób wypowiadania kwestii przez bohaterów, • wyjaśnia symbolikę postaci fantastycznej, • wyjaśnia, w jaki sposób bohaterowie radzili sobie z własnymi uczuciami, • opracowuje propozycję warstwy dźwiękowej do przygotowywanego słuchowiska radiowego, • wyjaśnia sposób i cel literackiego nawiązania, • przedstawia możliwe decyzje Kochanowskiego, omawia ich pozytywne i negatywne skutki, • na podstawie tekstu przygotowuje słuchowisko radiowe, 20 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Eric Emanuel Schmitt Oskar i pani Róża • krótko przedstawia narratora-bohatera, • odtwarza krótko treść kolejnych listów pisanych przez bohatera, • wymienia i charakteryzuje osoby, z którymi spotyka się bohater, • uogólnia treść kolejnych listów, • relacjonuje, jak zmienia się samopoczucie bohatera pod wpływem spotkań z innymi ludźmi, • wyjaśnia, dlaczego bohater wybrał Boga na adresata swoich listów, • komentuje, co zawdzięcza bohater rozmowom z panią Różą, • dostrzega filozoficzne uogólnienia w wypowiedziach bohaterów, próbuje je komentować ze swojego punktu widzenia, Mając lat dziesięć, przeżywszy lat sto… Imiesłów przysłówkowy • rozpoznaje imiesłowy przysłówkowe w wypowiedzi, • poprawnie stosuje imiesłowy przysłówkowe w swoich wypowiedziach, • przekształca zdania w wypowiedzenia złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania, • prawidłowo i funkcjonalnie stosuje imiesłowy przysłówkowe i wypowiedzenia złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania, Jan Twardowski Spieszmy się • uzupełnia tekst znakami interpunkcyjnymi, proponuje głosową interpretację wiersza, • wskazuje w tekście wyrażenia o charakterze przeciwstawień, • wskazuje w tekście kluczowe słowa, uzasadnia swój wybór, • wyodrębnia obrazy poetyckie, objaśnia ich zawartość treściową, • formułuje wstępne hipotezy interpretacyjne, • wyjaśnia znaczenia wynikające z zastosowanych przeciwstawień, • wskazuje w tekście sformułowania o charakterze aforyzmu, komentuje je, • komentuje, w jaki sposób poeta mówi o śmierci, Spotkania ze sztuką. Pieter Bruegel Pejzaż z upadkiem Ikara (reprodukcja obrazu) • na podstawie tytułu obrazu łączy go z mitem; określa, który fragment mitu został zobrazowany w dziele malarskim, • wymienia postacie umieszczone na obrazie; ustala, w jakiej sytuacji zostały przedstawione, • przypomina wynikające z mitu symboliczne znaczenia postaci Ikara, • analizuje tytuł obrazu; rozpoznaje dwie płaszczyzny znaczeniowe, sygnalizowane tytułem dzieła, • wymienia elementy pejzażu; określa sposób ich przedstawienia, • wskazuje i krótko omawia elementy obrazu, które mogą mieć znaczenia symboliczne, • wskazuje elementy obrazu odpowiadające dwóm płaszczyznom znaczeniowym, sygnalizowanym przez tytuł, • wyodrębnia plany obrazu, ustala ich zawartość, wskazuje istotne elementy przedstawione, • formułuje i wyjaśnia symboliczne znaczenia warstwy przedstawieniowej • omawia sposób połączenia dwóch płaszczyzn znaczeniowych, sygnalizowanych przez tytuł, formułuje wnioski, • rozpoznaje i nazywa zasady kompozycji obrazu; • wyjaśnia, z czego wynika i na czym polega reinterpretacja mitu na obrazie, 21 Zespół Gimnazjalno - Szkolny obrazu, • wyjaśnia, jak rzeczywistość okupacyjna wpłynęła na bieg wydarzeń, • wyodrębnia z narracji opisy, relację, refleksje; • wyjaśnia, na czym polega tragizm mitycznego Ikara i bohatera opowiadania, Jarosław Iwaszkiewicz Ikar • określa miejsce i czas wydarzeń, • rozpoznaje narrację pierwszoosobową, • przedstawia głównego bohatera opowiadania, • dostrzega związek opowiadania z mitem i obrazem, • odtwarza realia okupacyjnej rzeczywistości, • na podstawie wypowiedzi narratora określa jego cechy, • wskazuje podobieństwa bohatera z Ikarem, wyjaśnia przenośne znaczenie tytułu, • zestawia elementy treściowe opowiadania, mitu i obrazu, Tadeusz Różewicz Prawa i obowiązki • dostrzega dwie części kompozycyjne utworu, wskazuje granicę miedzy nimi, • wskazuje wyrazy, zwroty, na podstawie których można określić i scharakteryzować osobę mówiącą w wierszu, • wymienia elementy obrazu przywołane w wierszu, • na podstawie podanych źródeł wymienia tytuły dzieł wykorzystujących motyw ikaryjski, • przyporządkowuje częściom kompozycyjnym kategorie czasu, wskazuje sposób sygnalizowania upływu czasu, • porządkuje informacje o nadawcy wypowiedzi, • wyszukuje i wyjaśnia określenia odnoszące się do Ikara • precyzuje temat prezentacji związanej z przedstawieniem dzieł wykorzystujących motyw Ikara, dobiera do niej tytuły utworów, • ustala, jakie postawy życiowe osoby mówiącej zostały przedstawione w obydwu częściach kompozycyjnych wiersza, • formułuje wnioski na temat nadawcy wypowiedzi, • komentuje, w jaki sposób w wierszu przywołany został obraz Bruegla, • przy pomocy nauczyciela przygotowuje prezentację, w której przedstawia dzieła nawiązujące do mitu o Ikarze, Edward Stachura Życie to nie teatr • wskazuje bohaterów lirycznych utworu, określa sytuację liryczną, • wyodrębnia sformułowania o charakterze tezy, • charakteryzuje zachowania bohaterów lirycznych, • odtwarza argumenty, które można przyporządkować obu tezom, • omawia i nazywa postawy życiowe bohaterów lirycznych, • wydobywa z tekstu sądy wartościujące, przedstawia je własnymi słowami, 22 • formułuje wnioski dotyczące wpływu świata zewnętrznego na życie człowieka, • ustala, czego dotyczą opisy, relacja i refleksje narratora; nazywa jego emocje, wskazuje, czym zostały wywołane, • uogólnia znaczenie motywu ikaryjskiego, wykorzystanego w opowiadaniu, • uogólnia wnioski na temat przyczyn i kierunków zmian w życiowej postawie człowieka, • przedstawia rozwiniętą wypowiedź na temat różnych postaw człowieka wobec świata, • wyjaśnia, czemu służy przywołanie obrazu w wierszu, • przygotowuje samodzielnie prezentację, w której przedstawia dzieła nawiązujące do mitu o Ikarze, • dostrzega kontrast jako zasadę prezentowania postaw życiowych wobec świata, wyjaśnia rolę tej zasady kompozycyjnej w utworze, • samodzielnie wartościuje Zespół Gimnazjalno - Szkolny przedstawione w tekście postawy życiowe, Paulo Coelho Alchemik (fragmenty) • prezentuje główne składniki świata przedstawionego w utworze, • streszcza opowiadanie starca, Od słowa do legendy. Treść znaczeniowa wyrazu • układa definicje podanych wyrazów, Ursula K. Le Guin Czarnoksiężnik z Archipelagu • wskazuje najciekawsze wydarzenie utworu, opowiada o nim, • opisuje dzieciństwo głównego bohatera, • wymienia reprezentantów sił dobra i zła, • wypowiada się na temat swoich wrażeń wywołanych lekturą. • wstępnie analizuje główne składniki świata przedstawionego, • proponuje własne zakończenie historii przedstawionej we fragmencie, • określa treść i zakres podanych wyrazów, • określa sposób kreacji świata przedstawionego, • wyjaśnia metaforyczne znaczenie tytułu, ustala jego związek ze znaczeniami tekstu, • nazywa i komentuje sposób kreacji świata przedstawionego, • ustala, jakie prawdy o życiu człowieka zawiera opowiadanie starca, • porządkuje ciągi wyrazów według ich treści i zakresu znaczeniowego, • potrafi wyjaśnić, czym różni się treść wyrazu od jego zakresu znaczeniowego, • wskazuje wydarzenia ważne dla losów bohatera, opowiada o nich, • opowiada o przyjaźni bohatera, przedstawia dowody przyjaźni, • opowiada, w jaki sposób siły dobra i zła zmagają się ze sobą, • wypowiada się na temat walorów powieści. • opowiada o przeżyciach i emocjach bohatera związanych z wybranym wydarzeniem, stosuje narrację pierwszoosobową, • charakteryzuje bohatera, zwraca uwagę na zmiany jego osobowości pod wpływem wydarzeń, • wskazuje nawiązania do innych utworów literackich, • ocenia, w jaki sposób lektura utworu może wpływać na czytelnika. • określa sposób konstruowania fabuły utworu, • określa, co było głównym celem bohatera; ocenia, co było jego największym osiągnięciem, • komentuje rolę nawiązań do innych utworów literackich, • ocenia, w jaki sposób kreacja świata w utworze wpływa na odbiorcę. SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) 23 Zespół Gimnazjalno - Szkolny UCZEŃ Słuchanie • krytycznie słucha tekstów reklamowych, • wstępnie selekcjonuje informacje z cudzej wypowiedzi, • wydobywa z cudzej wypowiedzi argumenty, • w trakcie słuchania odróżnia informacje od opinii, • selekcjonuje i wstępnie hierarchizuje informacje z cudzej wypowiedzi, • wydobywa główną tezę i związane z nią argumenty z cudzej wypowiedzi, • odróżnia perswazję od manipulacji, • hierarchizuje i wartościuje informacje z cudzej wypowiedzi, • wydobywa wnioski i konkluzję z cudzej wypowiedzi, • dostrzega manipulację w cudzej wypowiedzi, potrafi się jej przeciwstawić, • odczytuje intencje zawarte w wypowiedzi, • wydobywa główne przesłanki myślowe z cudzej wypowiedzi, Mówienie • prawidłowo akcentuje wyrazy ze stałym akcentem, • stara się poprawnie recytować utwór, • wstępnie prezentuje informacje z podanych źródeł na temat związany z lekturą, • przedstawia podstawowe materiały do prezentacji, • streszcza historię przedstawioną w komiksie, • włącza się w miarę swych możliwości do dyskusji, • mówi o swoich wrażeniach po obejrzeniu ekspozycji wirtualnego muzeum, • w miarę swoich możliwości bierze udział w przygotowaniu słuchowiska radiowego, • prawidłowo akcentuje większość wyrazów, • recytuje poprawnie utwór, • prezentuje samodzielnie zdobyte informacje na temat związany z lekturą, • prawidłowo akcentuje wszystkie wyrazy, • w czasie recytacji poprawnie wymawia i akcentuje wyrazy, • w ciekawy sposób prezentuje samodzielnie zdobyte informacje na temat związany z lekturą, • przedstawia wszystkie materiały do prezentacji, łączy je z własnym komentarzem, • opowiada historię przedstawioną w komiksie, przytacza słowa bohaterów, stosując mowę niezależną, • bierze aktywny udział w dyskusji, formułuje różne rodzaje argumentów, • ocenia obejrzaną ekspozycję wirtualnego muzeum, • opracowuje propozycję warstwy dźwiękowej do przygotowywanego słuchowiska radiowego, • prawidłowo akcentuje wszystkie wyrazy, stosuje w wypowiedzi odpowiednią intonację zdaniową, • interpretuje głosowo recytowany utwór, • w wybranej funkcjonalnie formie prezentuje informacje na wybrany przez siebie temat związany z lekturą, • przedstawia samodzielnie przygotowaną prezentację, • opowiada historię przedstawioną w komiksie, dynamizuje wypowiedź odpowiednimi środkami językowymi, • bierze aktywny udział w dyskusji, prezentuje wyraźnie swoje stanowisko, nawiązuje do wypowiedzi innych uczestników dyskusji, • wypowiada się na temat potrzeby gromadzenia i chronienia pamiątek przeszłości, • na podstawie tekstu • przedstawia w uporządkowany sposób materiały do prezentacji, • opowiada własnymi słowami historię przedstawioną w komiksie, • bierze udział w dyskusji, • opowiada o eksponatach ekspozycji wirtualnego muzeum, • bierze udział w przygotowaniu słuchowiska radiowego, określa sposób wypowiadania kwestii przez bohaterów, 24 Zespół Gimnazjalno - Szkolny przygotowuje słuchowisko radiowe, Czytanie. Odbiór tekstów literackich i innych tekstów kultury • wie, że Biblia jest podstawowym źródłem kultury europejskiej, • rozpoznaje tekst jako przypowieść, • wie, że styl biblijny odróżnia się od stylu innych tekstów, • zna pojęcie styl retoryczny, • wskazuje wyrazy i ich formy, które pozwalają rozpoznać nadawcę w tekście, • wyjaśnia, czym różni się narrator od autora utworu, • posługuje się terminami liryka bezpośrednia, liryka pośrednia, • rozpoznaje w tekście neologizmy, • rozpoznaje w tekście zdrobnienia i zgrubienia, • rozpoznaje w tekście literackim kolokwializmy i frazeologizmy, • odróżnia postacie i wydarzenia historyczne od fikcyjnych, • dostrzega w utworze nawiązania do innych tekstów, • podaje dosłowne znaczenia wybranych elementów tekstu, • nazywa wartości, o których jest mowa w tekście, • wie, że tren jest gatunkiem lirycznym, • kojarzy nowelę z epiką jako • wyjaśnia pochodzenie i znaczenie słowa Biblia, • wymienia cechy przypowieści, • wskazuje i nazywa podstawowe dla stylu biblijnego środki językowe, • rozpoznaje styl retoryczny w wypowiedzi, • określa, kto i w czyim imieniu wypowiada się w tekście, • odróżnia narrację pierwszoosobową od trzecioosobowej, • wyjaśnia znaczenie terminów liryka bezpośrednia, liryka pośrednia, • wyjaśnia, czym jest neologizm, • wstępnie rozpoznaje funkcje zdrobnień i zgrubień w tekście, • wstępnie rozpoznaje funkcję kolokwializmów i fazeologizmów w tekście literackim, • zestawia postacie i wydarzenia historyczne i fikcyjne, • podaje tytuły i autorów przywołanych w tekście utworów, rozpoznaje wspólne 25 • zna podstawowe części Biblii, • wyjaśnia, dlaczego tekst jest przypowieścią, • wskazuje i nazywa środki językowe cechujące styl biblijny, • zna podstawowe środki językowe stylu retorycznego, • charakteryzuje osobę nadawcy w tekście, • dostrzega subiektywizm narracji pierwszoosobowej i obiektywizm narracji trzecioosobowej, • łączy lirykę bezpośrednią z subiektywizmem, a lirykę pośrednią z obiektywizmem wypowiedzi poetyckiej, • analizuje budowę neologizmu, wyjaśnia jego znaczenie, • łączy używanie zdrobnień i zgrubień z wyrażaniem emocji, • łączy kolokwializmy i frazeologizmy ze stylem potocznym, • określa relacje między postaciami i wydarzeniami • wyjaśnia, dlaczego Biblia jest podstawowym źródłem kultury europejskiej, • formułuje przesłanie moralne przypowieści, • wyjaśnia, na czym polega i z czego wynika specyfika stylu biblijnego, • wyjaśnia, na czym polega i czemu służy retoryczny styl wypowiedzi, • określa relacje między nadawcą a światem przedstawionym w tekście, • określa wpływ rodzaju narracji na sposób kreowania świata przedstawionego, • bierze pod uwagę typ liryki przy określaniu relacji między nadawcą tekstu a prezentowaną przez niego rzeczywistością, • wyjaśnia, w jaki sposób subiektywizm wypowiedzi związany z liryką Zespół Gimnazjalno - Szkolny rodzajem literackim, • wyjaśnia potoczne znaczenie pojęć tragedia, tragiczny, • odróżnia komedię od tragedii, wskazuje komiczne elementy utworu, • wie, że wywiad nie należy do literatury pięknej, • kojarzy artykuł z publicystyką, • przedstawia własne wrażenia związane z dziełem malarskim, • dostrzega związki warstwy przedstawieniowej obrazu z tekstem literackim, dla tych tekstów motywy, • dostrzega przenośne znaczenia wybranych elementów tekstu, • rozpoznaje i nazywa wartości reprezentowane przez bohaterów tekstu, • na podstawie definicji wyjaśnia, czym cechuje się tren jako gatunek liryczny, • wie, czym cechuje się fabuła noweli, • wie, że tragedia to jeden z gatunków dramatu, • rozpoznaje komedię jako gatunek dramatu, podaje przykłady komizmu w utworze, • łączy wywiad z publicystyką, • rozpoznaje kompozycję artykułu, • przedstawia i próbuje uzasadnić własne wrażenia związane z dziełem malarskim, • wskazuje podobieństwa między warstwą przedstawieniową obrazu i tekstem literackim, 26 historycznymi i fikcyjnymi, • komentuje sposób przywołania w tekście innych utworów, • wyjaśnia przenośne znaczenia wybranych elementów tekstu, • poddaje refleksji wartości, o których jest mowa w tekście, • wyjaśnia, dlaczego dany utwór reprezentuje tren jako gatunek liryczny, • wie, czym cechuje się nowela jako gatunek epicki, • wyjaśnia, czym cechuje się tragedia jako gatunek dramatu, • wyjaśnia, czym cechuje się komedia jako gatunek dramatu, nazywa rodzaje komizmu, • podaje główne cechy wywiadu, • rozpoznaje tezę i jej uzasadnienie w artykule, • przedstawia i uzasadnia własne wrażenia związane z dziełem malarskim, • wskazuje, jakie nowe znaczenia w stosunku do tekstu literackiego wnosi dzieło malarskie, bezpośrednią wpływa na obraz prezentowanej rzeczywistości, • określa funkcję neologizmów w wypowiedzi, • określa funkcję kolokwializmów i frazeologizmów w tekście literackim, • odczytuje intencje wyrażane zdrobnieniami i zgrubieniami, • komentuje świat przedstawiony utworu, zawierający elementy historyczne i fikcyjne, • wyjaśnia, jakie znaczenia wynikają z nawiązania w tekście do innych utworów, • odczytuje przenośne znaczenia tekstu, • uogólnia refleksje dotyczące wartości, o których jest mowa w tekście, • uzasadnia, dlaczego dany utwór jest nowelą, • wyjaśnia, na czym polega nowatorstwo trenów Jana Kochanowskiego, • rozpoznaje i komentuje sytuację tragiczną w dramacie, • rozpoznaje komizm jako kategorię estetyczną, • wyjaśnia, czym cechuje się Zespół Gimnazjalno - Szkolny Pisanie • prawidłowo zapisuje głoski jako litery, • poprawnie dzieli przy zapisie proste wyrazy na sylaby, • tworzy logiczny ciąg zdań pojedynczych, • ze zdań pojedynczych tworzy zdania współrzędnie złożone, • stosuje proste zdania podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, • wykorzystuje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe, • stara się przestrzegać zasad interpunkcji, • na podstawie wzoru układa: – rozprawkę, – sprawozdanie z filmu lub przedstawienia teatralnego, – krótki opis przeżyć wewnętrznych, – opis sytuacji, – krótkie przemówienie, • prawidłowo zapisuje głoski jako dwuznaki, • poprawnie dzieli przy zapisie trudniejsze wyrazy, • rozwija części wypowiedzeń w zdania złożone, • ze zdań pojedynczych tworzy różne rodzaje zdań współrzędnie złożonych, • stosuje zdania podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe miejsca, czasu, sposobu, celu, przyczyny, • stosuje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe, • przestrzega podstawowych zasad interpunkcji, • układa samodzielnie: – rozprawkę, – sprawozdanie z filmu lub przedstawienia teatralnego, – opis przeżyć wewnętrznych, – opis sytuacji, – przemówienie, – list otwarty, 27 • prawidłowo zapisuje głoski jako litery ze znakami diakrytycznymi, • poprawnie dzieli przy zapisie większość wyrazów, • tworzy logiczny ciąg zdań podrzędnie i współrzędnie złożonych, • stosuje różne rodzaje zdań współrzędnie złożonych, • stosuje zdania podrzędnie złożone przydawkowe, używa spójników i zaimków względnych, zdania podrzędnie złożone dopełnieniowe, wszystkie rodzaje zdań okolicznikowych, • celowo stosuje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe, • przestrzega zasad interpunkcji, • układa: – rozprawkę, dba o uporządkowanie argumentów, – sprawozdanie z filmu lub wywiad jako gatunek publicystyczny, • wyjaśnia, dlaczego tekst ma charakter publicystyczny, • przedstawia i uzasadnia własne wrażenia związane z dziełem malarskim, próbuje ocenić dzieło, • wyjaśnia kulturową symbolikę wspólnych dla tekstu literackiego i obrazu motywów, • prawidłowo zapisuje głoski miękkie, • poprawnie dzieli przy zapisie wszystkie wyrazy, • tworzy logiczny ciąg różnorodnych zdań, • stosuje wszystkie rodzaje zdań współrzędnie złożonych, • celowo stosuje zdania podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, • funkcjonalnie stosuje wszystkie rodzaje imiesłowów przymiotnikowych i przysłówkowych, • nie popełnia błędów interpunkcyjnych, • układa: – rozprawkę, stosuje słownictwo sygnalizujące tok wywodu, – sprawozdanie z filmu lub spektaklu, prezentuje ocenę i opinię, zachęcając lub zniechęcając do obejrzenia omawianego dzieła, Zespół Gimnazjalno - Szkolny – list otwarty, – krótką opinię, – przeprosiny, – pytania do projektowanego wywiadu, – tekst reklamy, – artykuł o charakterze informacyjnym, • proponuje zawartość treściową kilku ujęć w projektowanym scenopisie, • tworzy opis obrazu prezentujący warstwę przedstawieniową dzieła. – opinię, – przeprosiny, – logiczny ciąg pytań do projektowanego wywiadu, – tekst reklamy, – artykuł o charakterze informacyjnym, • dobiera plany filmowe do kilku ujęć w projektowanym scenopisie, • tworzy opis obrazu, zwraca uwagę na kompozycję dzieła. spektaklu, zawierające ocenę reżyserii, scenografii i gry aktorskiej, – opis przeżyć wewnętrznych, stara się stosować odpowiednie środki językowe, – opis sytuacji, stosuje zwroty eksponujące czas, – mowę obrończą, – list otwarty, prezentuje wyraźnie swoje stanowisko, – rozwiniętą opinię, – przeprosiny, stara się nadać im żartobliwy charakter, – pytania do wywiadu, zapisuje je wraz z uzyskanymi odpowiedziami, – tekst reklamy, – artykuł informacyjny z próbą komentarza, • projektuje ruchy kamery w przygotowywanym scenopisie, • tworzy opis obrazu, uwzględnia w nim podstawowe środki języka malarskiego. – opis przeżyć wewnętrznych, stosuje funkcjonalnie odpowiednie środki językowe, – opis sytuacji, stosuje językowe środki dynamizujące wypowiedź, – mowę obrończą, stosuje funkcjonalnie środki stylu retorycznego, – list otwarty, stosuje odpowiednie językowe środki perswazji, – opinię zawierającą wszystkie części kompozycyjne, – przeprosiny, nadaje im żartobliwy charakter, – zapis przeprowadzonego przez siebie wywiadu, – tekst reklamy, rozpoczyna go sloganem reklamowym, – artykuł problemowy, • przygotowuje fragment scenopisu filmowego, • tworzy opis obrazu, zawiera w nim interpretację znaczących elementów dzieła, przedstawia własną ocenę. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się samodzielnością i kreatywnością. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i erudycji interdyscyplinarnej. Świadomie i funkcjonalnie posługuje się bogatym słownictwem terminologicznym. Samodzielnie analizuje i interpretuje teksty literatury pięknej, literatury faktu. Czyta, rozumie i wykorzystuje teksty popularnonaukowe, naukowe i publicystyczne. Potrafi analizować i interpretować dzieła malarskie z uwzględnieniem specyfiki środków języka malarskiego. 28 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Komentuje związki dzieła malarskiego z tekstem literackim. Formułuje problemy, proponuje sposoby ich rozwiązania. Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne i pisemne. Odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, publikuje swoje teksty. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i umiejętności wyklucza osiągnięcie nawet minimalnego postęp. KLASA III: LEKTURA I INNE TEKSTY KULTURY, NAUKA O JĘZYKU WYMAGANIA KONIECZNE (ocena: dopuszczający) Stary Testament (Księga Rodzaju: Początki świata i ludzkości • wyodrębnia w tekście kolejne dni stworzenia, odtwarza ich przebieg, • wskazuje w tekście fragmenty wypowiedzi, odzwierciedlające styl biblijny, • cytuje wypowiedź Boga do człowieka, próbuje ją odtworzyć własnymi słowami, Spotkania ze sztuką. Michał Anioł Stworzenia Adama • wymienia i nazywa elementy warstwy przedstawieniowej fresku, PODSTAWOWE (ocena: dostateczny) UCZEŃ • na podstawie tekstu odtwarza przebieg stwórczego działania Boga, • wymienia podstawowe cechy stylu biblijnego, • wymienia przywileje i zadania, powierzone człowiekowi przez Boga, • opisuje sposób pokazania poszczególnych elementów warstwy przedstawieniowej dzieła, 29 ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) • wskazuje w tekście elementy o znaczeniu symbolicznym, • nazywa cechy stylu biblijnego, wskazuje ich przykłady w tekście, • wyjaśnia, jaki jest człowiek stworzony przez Boga i określa jego miejsce w świecie, • wyjaśnia i komentuje symboliczne znaczenia, wynikające z opisu aktu stworzenia świata, • wyjaśnia, czym cechuje się styl biblijny, • przedstawia i komentuje relacje między Bogiem, człowiekiem i światem, • wskazuje środki języka malarskiego (kolory, linie, płaszczyzny, kompozycję) omawia ich rolę w tworzeniu znaczeń dzieła, • zestawia obraz z tekstem biblijnym, komentuje związek tematyczny i znaczeniowy obu dzieł, Zespół Gimnazjalno - Szkolny Zbigniew Herbert Książka • łączy tytuł z Biblią, wskazuje wersy, na podstawie których można dokonać takiego zestawienia, • podaje podstawowe informacje o osobie mówiącej w wierszu, • rozpoznaje personifikację jako sposób przedstawienia Biblii, uzasadnia tę opinię odwołaniami do tekstu, • przedstawia w wyczerpujący sposób osobę mówiącą w wierszu, • wyjaśnia, jaką funkcję pełni personifikacja jako środek poetycki, przedstawiający Biblię, • charakteryzuje styl wypowiedzi osoby mówiącej w wierszu, • wskazuje metafory, występujące w wierszu, wyjaśnia ich znaczenie, • podaje przykłady znanych mu nawiązań do Biblii, przedstawia znaczenie Biblii dla europejskiej kultury, Nauka o języku. Cudzymi słowami. O sztuce cytowania • rozpoznaje w tekście cytaty, • poprawnie graficznie zapisuje cytaty, • wprowadza do własnej wypowiedzi cytaty, • wprowadza do własnej wypowiedzi cytaty, opatruje je przypisami, Isabel Allende Dwa słowa (fragment) • opowiada o swoich wrażeniach po przeczytaniu utworu, próbuje sformułować ogólna opinię na jego temat, • przedstawia bohaterów opowiadania, • układa pytania, dotyczące sensu opowiadania, • wyjaśnia, na czym polegały niezwykłe umiejętności głównej bohaterki opowiadania, • formułuje wnioski na temat świata przedstawionego w utworze, • wskazuje fragmenty poświęcone roli słów, komentuje je, • określa i komentuje sposób prezentowania świata w opowiadaniu, • na podstawie opowiadania wyjaśnia, jakie funkcje może pełnić język, podaje przykłady z tekstu, Nauka o języku. Słownikowe A... B... C... Rodzaje i funkcje słowników • zna podstawowe rodzaje słowników, • sprawnie odszukuje potrzebne mu hasła w słowniku, • wie, w jakich słownikach szukać potrzebnych podstawowych informacji, • orientuje się w budowie hasła słownikowego, • zna różne rodzaje słowników specjalnych, • sprawnie i poprawnie odczytuje hasło słownikowe, • w swojej pracy korzysta z wszystkich rodzajów słowników, • sprawnie i poprawnie odczytuje hasło słownikowe, rozumie zawarte w nim skróty, Norman Davies Europa (fragment) • na podstawie tekstu odtwarza informacje o mitologicznej Europie, przedstawia ją, • odtwarza treść mitu o porwaniu Europy, • wyjaśnia pochodzenie nazwy Europa, • na podstawie tekstu wyjaśnia symboliczne znaczenie mitu o porwaniu Europy, 30 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Rozmowy na koniec wieku 3 (fragment). Z prof. Januszem Tazbirem o Europie • określa główny temat rozmowy, • na podstawie wzoru pisze notatkę encyklopedyczną, • wymienia przywołanych w rozmowie polskich pisarzy, wskazuje zagadnienia, które poruszali, • samodzielnie tworzy notatkę encyklopedyczną, • odróżnia fakty od opinii, podaje ich przykłady z tekstu, • samodzielnie tworzy notatkę encyklopedyczną, zachowuje zwięzłość i spójność tekstu, • nazywa wartości wspólne dla Europejczyków, przyporządkowuje je do odpowiednich kręgów kulturowych, • tworzy notatkę encyklopedyczną, hierarchizuje w niej informacje, zachowuje zwięzłość i spójność tekstu, Nauka o języku. Zacytować czy zrelacjonować? Mowa niezależna i zależna • zapisuje poprawnie graficznie mowę niezależną, • przekształca poprawnie mowę zależną w niezależną, • przekształca poprawnie mowę zależną w niezależną i odwrotnie, przestrzega zasad zapisu, • poprawnie i funkcjonalnie stosuje w wypowiedziach mowę zależną i niezależną, Jan Parandowski Mitologia (fragment Dwanaście prac Heraklesa) • podaje imiona bogów przedstawionych w micie, we wskazanych źródłach szuka informacji z nimi związanych, • przedstawia Heraklesa, wykorzystuje podstawowe informacje, dotyczące tego bohatera, • wymienia wszystkie prace Heraklesa, • przedstawia rolę, którą odegrali bogowie w życiu Heraklesa, • przedstawia Heraklesa z punktu widzenia wybranej postaci z mitu, • opowiada szczegółowo o wybranej pracy Heraklesa, • ze znanych mitów podaje przykłady wpływu bogów na życie ludzi, • ocenia Heraklesa, przedstawia argumenty uzasadniające ocenę, • ocenia, które zadanie Heraklesa było najtrudniejsze, uzasadnia swą opinię, Nauka o języku. Nec Hercules contra plures, czyli siła złego na jednego. Frazeologizmy • objaśnia znaczenia frazeologizmów pochodzących z mitologii, • w podanych przykładach wskazuje poprawne związki frazeologiczne, układa z nimi zdania, • korzystając z odpowiedniego słownika, wyjaśnia znaczenie podanych frazeologizmów, • poprawia błędy w podanych przykładach związków frazeologicznych, • podaje przykłady sytuacji, w których można użyć wskazanych frazeologizmów, • wyjaśnia mechanizm powstawania błędów w podanych związkach frazeologicznych, poprawia te błędy, • wyjaśnia, jak i dlaczego mity przedstawiały związki świata bogów i świata ludzi, • wyjaśnia, jakie postawy człowieka może symbolizować postać Heraklesa, • odnosi treść mitu do współczesności, wskazuje zadania dla współczesnego Heraklesa, • wyjaśnia, w jakim celu używamy frazeologizmów w wypowiedziach, jakie efekty może przynieść ich wykorzystanie, • stosuje celowo w wypowiedziach prawidłowe związki frazeologiczne, Agatha Christie 12 prac Herkulesa • krótko przedstawia głównego bohatera, tworzy • charakteryzuje bohatera, przywołując opinie innych na • na podstawie wybranego wydarzenia przedstawia tok • przedstawia Herkulesa Poirota jako określony typ 31 Zespół Gimnazjalno - Szkolny wizytówkę tej postaci, • opowiada o przyczynach, przebiegu i rezultatach wybranego zadania, którym zajmował się główny bohater, jego temat, • ocenia, które z zadań Herkulesa Poirota było najciekawsze, uzasadnia swą opinię, myślenia bohatera, • przedstawia i omawia związek rozwiązywanych przez detektywa spraw z mitologiczną opowieścią o Heraklesie, postaci, obecny w literaturze popularnej, • przedstawia cechy powieści detektywistycznej, tworzy instrukcję, jak napisać dobry utwór tego rodzaju, Pieśń o Rolandzie (fragmenty) • odtwarza okoliczności (czas, miejsce, przyczyny, walczące strony), w jakich doszło do bitwy, przedstawionej w utworze, • opisuje wygląd tytułowego bohatera, • przedstawia okoliczności śmierci Rolanda, • formułuje podstawowe zasady kodeksu rycerskiego, • wyodrębnia kolejne epizody bitwy, odtwarza jej przebieg, • charakteryzuje głównego bohatera, • odtwarza zachowanie, gesty, rekwizyty towarzyszące śmierci Rolanda, • formułuje zasady kodeksu rycerskiego, • opowiada o przebiegu bitwy z punktu widzenia wybranego bohatera utworu, • nazywa wartości, które tytułowy bohater uważał za najważniejsze, przytacza fragmenty tekstu z tym związane, • wskazuje realistyczne, fantastyczne, symboliczne okoliczności śmierci Rolanda, • porównuje średniowiecznego rycerza z antycznym herosem, • komentuje literackie sposoby przedstawienia bitwy, wskazuje środki dynamizujące wypowiedź i przedstawiające przeżycia bohaterów, • przedstawia Rolanda jako wzorzec osobowościowy rycerza, • wyjaśnia symboliczne znaczenia, zawarte w opisie śmierci Rolanda, • ocenia z punktu widzenia człowieka współczesnego zasady kodeksu rycerskiego, Henryk Sienkiewicz Krzyżacy • przygotowuje wzorcowe głośne czytanie fragmentu powieści, • tworzy plan wybranego wątku powieści, • przedstawia i krótko charakteryzuje wybraną postać z powieści, • wskazuje rycerstwo polskie i krzyżackie jako bohaterów zbiorowych powieści, • odróżnia rzeczywiste i fikcyjne miejsca wydarzeń, podaje przykłady z tekstu, • przygotowuje wzorcowe głośne czytanie fragmentu powieści, który uważa za najciekawszy, • tytułuje wszystkie wątki powieści, streszcza jeden z nich, • z punktu widzenia wybranego bohatera powieści przedstawia i charakteryzuje dowolną postać z utworu, • wymienia bohaterów należących do obu grup rycerskich, • przygotowuje wzorcowe głośne czytanie fragmentu powieści, który uważa za najciekawszy, uzasadnia swą opinię, • przedstawia i komentuje sposób łączenia wątków w utworze, podaje przykłady z tekstu, • wyjaśnia, którą postać z powieści można nazwać bohaterem dynamicznym, wyjaśnia dlaczego, charakteryzuje go, • podaje przykłady • przygotowuje nagranie radiowej powieści w odcinkach złożone z najbardziej emocjonujących scen, • wyjaśnia, czym różni się akcja od fabuły utworu, wskazuje przykłady wydarzeń epizodycznych, retrospekcji, epilogu, • dokonuje charakterystyki porównawczej wybranych bohaterów powieści, • określa sposoby przedstawienia przez 32 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • w opisie bitwy pod Grunwaldem wskazuje i nazywa podstawowe środki stylistyczne, próbuje określić ich funkcję, • podaje przykłady postaci historycznych, wyjaśnia krótko, kim byli ci bohaterowie, • w opisie bitwy pod Grunwaldem wskazuje i nazywa istotne środki stylistyczne, określa ich funkcję, wydarzeń, w których dochodzi do konfrontacji bohaterów zbiorowych, • podaje przykłady składników świata przedstawionego o charakterze historycznym i fikcyjnym, • analizuje język opisu bitwy pod Grunwaldem, narratora bohaterów zbiorowych, wyjaśnia cel, który dzięki tym sposobom został osiągnięty, • wyjaśnia, dlaczego utwór jest powieścią historyczną, • analizuje i interpretuje opis bitwy pod Grunwaldem, Nauka o języku. Drzewiej bywało... Archaizmy i archaizacja • rozpoznaje w tekście archaizmy, • rozpoznaje w tekście archaizmy, próbuje określić ich typy, • wyjaśnia, na czym polega archaizacja, jakim celom służy, Spotkania ze sztuką. Jan Matejko Bitwa pod Grunwaldem • wymienia elementy warstwy przedstawieniowej obrazu, łączy je z tematem dzieła, • prezentuje malarskie sposoby przedstawienia wybranych postaci obrazu, • wyjaśnia, czym są archaizmy, rozróżnia ich typy, wskazuje przykłady w tekście, • omawia wykorzystane przez artystę środki języka malarskiego, wyjaśnia ich funkcję, Andrzej Sapkowski Granica możliwości (fragment) • prezentuje główne elementy świata przedstawionego w utworze, • wyjaśnia, jaki był cel wyprawy opisanej w utworze, • określa charakterystyczne cechy języka, którym posługuje się wybrany bohater, • wymienia uczestników wyprawy, przedstawia ich, • określa motywy, które skłoniły bohaterów do udziału w ekspedycji, • analizuje język, którym posługuje się wybrana postać z utworu, • określa relacje łączące bohaterów utworu, • ocenia pobudki, którymi kierowali się poszczególni bohaterowie biorący udział w wyprawie, • rozpoznaje stylizację w utworze, nazywa jej rodzaje, • wyjaśnia, dlaczego opowiadanie należy do utworów fantasy, • przedstawia i komentuje postawy życiowe, reprezentowane przez bohaterów, • wyjaśnia, czemu służy zastosowana w utworze stylizacja językowa, Nauka o języku Składniowe łamigłówki. Wypowiedzenia wielokrotnie złożone • przekształca podane zdania pojedyncze w wielokrotnie złożone, • rozpoznaje i tworzy zdania wielokrotnie złożone, • rozpoznaje i tworzy różne rodzaje zdań wielokrotnie złożonych, • świadomie i celowo stosuje w wypowiedziach różne rodzaje zdań wielokrotnie złożonych, Jan Twardowski Trochę • wprowadza do tekstu • wymienia niektóre • wskazuje przykłady • omawia poetyckie 33 • wskazuje i komentuje przyczyny i efekty sposobu kreowania przez artystę malarskiej wizji historycznego wydarzenia, Zespół Gimnazjalno - Szkolny plotek o świętych wiersza znaki interpunkcyjne, odczytuje zgodnie z nimi głośno tekst, określenia prezentujące bohaterów wiersza, próbuje wyjaśnić ich znaczenie, Wiktor Hugo Katedra Marii Panny w Paryżu (fragment) • na podstawie tekstu wyjaśnia, jakie funkcje pełniła tytułowa katedra w czasach średniowiecza, • z podanych propozycji wybiera te, które wskazują cechy wspólne gotyckich świątyń i wielkich dzieł literackich, • na podstawie tekstu opisuje fasadę katedry, • z podanych propozycji wybiera te, które wskazują cechy wspólne gotyckich świątyń i wielkich dzieł literackich, uzasadnia swój wybór, Nauka o języku. Kropka, kreska, kropka, czyli interpunkcyjne SOS Interpunkcja w wypowiedzeniach • zna najczęściej stosowane znaki interpunkcyjne, stara się je stosować w praktyce, Miron Białoszewski Fioletowy gotyk Irving Stone Udręka i ekstaza (fragment) kolokwializmów i paradoksów; wyjaśnia, jakie znaczenia zostały dzięki nim wyeksponowane, • z punktu widzenia paryskiego przewodnika opisuje fasadę katedry, • próbuje samodzielnie wskazać wspólne cechy gotyckich świątyń i wielkich dziel literackich, sposoby przedstawiania bohaterów, wyjaśnia wynikające z nich znaczenia, • zna wszystkie znaki interpunkcyjne, stara się je stosować w praktyce, • stosuje poprawnie wszystkie znaki interpunkcyjne, • stosuje poprawnie wszystkie znaki interpunkcyjne ze świadomością funkcji, które pełnią, • wyodrębnia w tekście wiersza obrazy poetyckie, • na podstawie wzoru pisze podanie, • korzystając z podanych propozycji, wyjaśnia znaczenie niektórych metafor tworzących obrazy poetyckie, • pisze samodzielnie podanie, • próbuje samodzielnie wyjaśnić znaczenia wynikające z metaforyki utworu, • pisze samodzielnie podanie, stosuje właściwy układ graficzny zapisu, • dostrzega różne perspektywy, z których patrzy osoba mówiąca, wyjaśnia znaczenie tego zabiegu, • pisze podanie, przestrzega wszystkich wyznaczników tej formy wypowiedzi, • wymienia etapy pracy nad posągiem, • wskazuje nawiązania do biblijnej opowieści, • na podstawie tekstu opisuje sposób pracy Michała Anioła, • wyjaśnia, dlaczego biblijny Dawid stał się postacią przedstawioną przez artystę, • na podstawie tekstu przedstawia przeżycia twórcy w czasie rzeźbienia, • omawia wzorce, do których odwoływał się w swej pracy Michał Anioł, • relacjonuje i komentuje przebieg procesu twórczego przedstawionego w tekście, • na podstawie tekstu i innych źródeł wyjaśnia, z czego wynika i na czym polega niezwykłość rzeźby Michała Anioła, 34 • wyjaśnia, jakie symboliczne funkcje pełniła główna fasada katedry, • porównuje literacki opis katedry z podanymi dziełami malarskimi, Zespół Gimnazjalno - Szkolny Nauka o języku. Od mecenasa do sponsora Zapożyczenia w języku polskim • rozpoznaje wyraźne zapożyczenia w tekście; wie, w jakim słowniku szukać informacji na ich temat, • zastępuje zapożyczenia wyrazami rodzimymi, korzysta z odpowiedniego słownika, • przekształca tekst, zastępując zapożyczenia wyrazami rodzimymi, zachowuje jego spójność i logikę, • świadomie i celowo stosuje zapożyczenia, zna i stosuje zasady ich używania, Jan Kochanowski Na swoje księgi; O żywocie ludzkim • korzystając z przypisów, przekłada tekst na język współczesny, • przedstawia podstawowe wiadomości na temat twórczości Jana Kochanowskiego, • określa tematykę fraszek, ustala, kim może być osoba mówiąca, • wymienia utwory Jana Kochanowskiego, potrafi określić ich gatunek i tematykę, • odtwarza sposób myślenia i wartościowania zawarty w obu fraszkach, • wyjaśnia, dlaczego Jana Kochanowskiego można nazwać humanistą, • rozpoznaje motyw teatru świata, tłumaczy jego znaczenie, • zbiera wiadomości dotyczące twórczości Jana Kochanowskiego; porządkuje je, prezentuje, Wisława Szymborska Utopia • wyjaśnia znaczenie słowa utopia, tworzy z nim poprawne związki wyrazowe, • wypisuje z tekstu nazwy własne, ustala, czego dotyczą, • podaje przykłady obrazujące, co może być utopią, • wyjaśnia sposób tworzenia nazw własnych w utworze, • wyjaśnia, o jakiej utopii jest mowa w wierszu, • łączy nazwy własne, użyte w tekście, ze sposobem myślenia człowieka, • wyjaśnia metaforykę wiersza, wykorzystuje podane znaczenie metafor do sformułowania znaczeń tekstu, • odtwarza refleksje osoby mówiącej na temat wartości w życiu człowieka, przedstawia własną opinię na ten temat, Stanisław Barańczak Południe • formułuje pytania do tekstu, • dostrzega niezwykłość graficznego zapisu tekstu, próbuje wyjaśnić jego związek z tematyką wiersza, • z podanych propozycji hipotez interpretacyjnych wybiera tę, którą uważa za najtrafniejszą, • wyjaśnia związek graficznego zapisu tekstu z tytułem i tematyka utworu, • próbuje samodzielnie sformułować hipotezę interpretacyjną dotyczącą znaczeń tekstu, • z podanych propozycji wybiera znaczenia metafor występujących w wierszu, • przedstawia własną propozycję interpretacji utworu, • wyjaśnia znaczenie metafor, występujących w utworze, Molier Skąpiec • wybiera z tekstu fragmenty, na podstawie których można nazwać cechy charakteru i osobowości • określa stosunek głównego bohatera do różnych wartości, popiera swą opinię przykładami z • odtwarza opinie innych bohaterów o tytułowej postaci, komentuje je, • określa i ocenia więzi • omawia i komentuje sposób przedstawienia postaci w dramacie, wyjaśnia, na czym polega 35 Zespół Gimnazjalno - Szkolny głównego bohatera, próbuje je komentować, • wymienia członków rodziny, krótko ich przedstawia, • wskazuje fragmenty, które uznaje za komiczne, próbuje określić źródło komizmu, • pisze zawiadomienie o klasowej inscenizacji fragmentów Skąpca, tekstu, • przedstawia i opisuje relacje łączące członków rodziny, • podaje z tekstu przykłady komizmu postaci, sytuacji, słowa, • pisze opowiadanie, w którym bohaterem jest uwspółcześniona postać skąpca, emocjonalne między członkami przedstawionej rodziny, • omawia różne rodzaje komizmu wykorzystane w utworze, określa ich rolę i cel, • tworzy charakterystykę głównego bohatera, komedia charakterów, • uogólnia sądy o ludziach przedstawionych w utworze, • wyjaśnia, na czym polega komizm jako kategoria estetyczna, wykorzystuje odwołania do tekstu, • proponuje uwspółcześnioną wersję Skąpca, Ignacy Krasicki Hymn do miłości ojczyzny • rozpoznaje adresata utworu, • rozpoznaje tezę zawartą w utworze, formułuje ją własnymi słowami, • przypomina, czym cechuje się hymn jako gatunek liryczny, • pod kierunkiem nauczyciela pisze rozprawkę, • wskazuje w tekście apostrofę; określa charakter adresata, • wskazuje wersy o charakterze argumentacyjnym, odtwarza ich zawartość treściową, • wyjaśnia, dlaczego utwór reprezentuje hymn jako gatunek liryczny, • pisze samodzielnie rozprawkę, gromadzi wystarczające do udowodnienia tezy argumenty, • dostrzega i wyjaśnia związek adresata z tonacją uczuciową wiersza, • określa kompozycję utworu, wydziela w niej tezę, argumenty, konkluzję, komentuje związek kompozycji z tematem, • wyjaśnia związek gatunku utworu z jego tematyką, • pisze rozprawkę, hierarchizuje argumenty, zbiera wnioski, • określa osobę mówiącą w wierszu, ustala, w czyim imieniu się wypowiada i jaki jest jej związek z adresatem, rozpoznaje lirykę zwrotu do adresata, • określa styl utworu, dostrzega i nazywa językowe środki, wpływające na cechy tego stylu, • podaje przykłady innych utworów reprezentujących gatunek hymnu; zestawia je z tekstem Krasickiego, wskazuje podobieństwa i różnice, • pisze rozprawkę, realizuje wszystkie cechy tej formy wypowiedzi, Ignacy Krasicki Bajki (wybór) • odtwarza własnymi słowami treść poznanych bajek, • wie, że pod postaciami zwierzęcych bohaterów przedstawieni zostali ludzie, • formułuje tematy kolejnych bajek, • wie, czym jest alegoria, wskazuje jej przykłady w tekstach bajek, • wyjaśnia, czym jest morał, • dzieli poznane bajki ze względu na podejmowany przez nie temat, • wyjaśnia, na czym polega i z czego wynika alegoryczny charakter bajek, • uogólnia spostrzeżenia związane z tematyką bajek Krasickiego, • uogólnia sądy na temat bohaterów bajek, • wyjaśnia, na czym polega i 36 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • cytuje fragmenty, z których wynika pouczenie, • wymienia cechy bajki jako gatunku literackiego, wskazuje jego przykłady z tekstów, • wyjaśnia, dlaczego poznane utwory reprezentują bajkę jako gatunek literacki, • wyjaśnia rolę morału w bajkach, • wie, że bajka jest gatunkiem pogranicznym, wskazuje cechy epickie i liryczne, z czego wynika dydaktyczny charakter bajek, • omawia bajkę jako gatunek literacki, rozróżnia bajki epigramatyczne i narracyjne, Zofia Kossak-Szczucka Obiad czwartkowy • odtwarza podstawowe informacje o obiadach czwartkowych (miejsce, czas, cel, uczestnicy), • wymienia wszystkich uczestników obiadów czwartkowych, przedstawia ich, • zbiera i przedstawia dodatkowe informacje o uczestnikach obiadów czwartkowych i przebiegu ich spotkań, • wyjaśnia, na czym polegała ważna dla polskiej kultury rola obiadów czwartkowych, Nauka o języku Na pomoc Matejce i Sapiesze, czyli stąpanie po kruchym lodzie... O odmianie nazwisk Adam Mickiewicz Świteź • zna podstawowe reguły odmiany nazwisk, stara się je stosować w praktyce, • stara się poprawnie odmieniać nazwiska, • zna reguły odmiany nazwisk, stosuje je w praktyce, • poprawnie odmienia wszystkie typy nazwisk, • odtwarza główne wydarzenia utworu, • wymienia bohaterów utworu, dzieli je na postaci fantastyczne i realistyczne, • przypomina główne cechy ballady, • wskazuje i nazywa podstawowe środki poetyckie służące do przedstawienia elementów krajobrazu, • porządkuje wydarzenia przedstawione w utworze, dzieli je na fantastyczne i realistyczne, • określa postawy bohaterów przedstawionych w retrospekcji z punktu widzenia dobra i zła, • wskazuje cechy ballady w utworze, • dostrzega różnorodność zastosowanych środków poetyckich, nazywa środki budujące nastrój, określa ten nastrój, • rozróżnia dwa plany czasowe w utworze, przyporządkowuje im odpowiednie wydarzenia, • określa postawy bohaterów i narratora wobec rzeczywistości, • wskazuje w utworze cechy różnych rodzajów literackich, • wskazuje przykłady środków poetyckich związanych z wrażeniami plastycznymi i akustycznymi tworzącymi nastrój, omawia ich funkcję, • wie, czym jest retrospekcja; wyjaśnia, czemu służy w toku narracji i jakie skutki wywołuje, • komentuje, w jaki sposób ukazany został problem winy i kary w utworze, • przedstawia balladę jako gatunek literacki, • analizuje język utworu, łączy swe spostrzeżenia z tematyką i gatunkiem utworu, Nauka o języku. Gdziekolwiek będziesz... Nazwy miejscowe i ich odmiana • stosuje poprawną odmianę popularnych i często używanych nazw miejscowych, • stara się stosować poprawną odmianę nazw miejscowych, • poprawnie odmienia nazwy miejscowe, • zna reguły odmiany nazw miejscowych, poprawnie stosuje je w praktyce, 37 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Adam Mickiewicz Do M*** • określa, kim może być osoba mówiąca i adresat utworu, przywołuje odpowiednie fragmenty tekstu, • dostrzega rytmiczność utworu, próbuje ustalić, z czego ona wynika, • nazywa relacje łączące osobę mówiącą i adresata, popiera swe ustalenia przykładami z tekstu, • omawia układ rymów, budowę strof, wskazuje te elementy jako sposób rytmizacji utworu, • określa sytuację liryczną, wyodrębnia zdarzenia i sytuacje, o których mówi podmiot liryczny, • wymienia wszystkie sposoby rytmizacji tekstu, • omawia stan psychiczny osoby mówiącej, nazywa jej uczucia, łączy tekst z biografią poety, podaje argumenty, • omawia sposoby rytmizacji tekstu; wyjaśnia, jak wpływa ona na nastrój i przedstawiane emocje, Juliusz Słowacki Hymn • wybiera fragmenty opisujące przestrzeń, wydobywa z nich znaczenia dosłowne, • ustala, kim może być osoba mówiąca, uzasadnia swą opinię przykładami z tekstu, • rozpoznaje refren w utworze, wyjaśnia jego rolę, • wyodrębnia obrazy poetyckie, związane z przestrzenią, ustala ich zawartość, • wskazuje fragmenty mówiące o przeszłości i przyszłości bohatera lirycznego, komentuje je, • analizuje budowę tekstu, wskazuje powtarzające się elementy, • analizuje sposób tworzenia obrazów poetyckich związanych z przestrzenią, • określa stan psychiczny i emocje bohatera; ustala, czym są spowodowane, • omawia kompozycję wewnętrzną i budowę wiersza, łączy je z nastrojem utworu, • określa symboliczny charakter przestrzeni, łączy ją z emocjami osoby mówiącej, • zna pojęcie liryki osobistej; wyjaśnia, dlaczego utwór należy do tego typu liryki, • analizuje budowę i kompozycję wewnętrzną, zestawia je ze stylem wypowiedzi poetyckiej, formułuje wnioski, Spotkania ze sztuką. Caspar David Friedrich Wędrowiec nad morzem chmur • wymienia elementy przedstawione na obrazie, opisuje widok, który roztacza się przed patrzącym, • wskazuje podstawowe środki języka malarskiego, wykorzystane w dziele, • wskazuje elementy, które mogą mieć znaczenia symboliczne, próbuje ustalić te znaczenia, • wskazuje podstawowe środki języka malarskiego wykorzystane w dziele, próbuje odczytać wynikające z nich znaczenia, • wyjaśnia symboliczne znaczenia elementów, przedstawionych na obrazie, • analizuje kompozycję obrazu, wyjaśnia wynikające z niej znaczenia przenośne, • przedstawia dosłowne i symboliczne znaczenia dzieła, • wskazuje i nazywa zasady kompozycyjne, którym podporządkowane jest dzieło, określa wynikające z kompozycji znaczenia, Juliusz Słowacki Testament mój • wskazuje wersy, w których poeta mówi o swoim życiu, na ich podstawie odtwarza konkretne informacje, • komentuje wersy dotyczące życia bohatera, zestawia je z informacjami biograficznymi dotyczącymi • wskazuje wersy mówiące o twórczości, wyjaśnia ich metaforykę, • odtwarza treść nakazów i • przedstawia portret człowieka i artysty wpisany w tekst, • komentuje refleksje 38 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • wskazuje fragmenty, ujawniające adresatów wypowiedzi, poety, • wskazuje adresata konkretnego i uogólnionego, próśb skierowanych do adresatów, komentuje je, dotyczące wpływu twórczości na potomnych, Cyprian Norwid Za wstęp (Ogólniki) • własnymi słowami odtwarza treść kolejnych strof, • wskazuje, co niezwykłego dostrzega w budowie i zapisie utworu, • określa, o jakich etapach życia człowieka mówi wiersz, podaje cytaty z tekstu, • omawia warstwę interpunkcyjną utworu, próbuje określić efekty uzyskane za pomocą znaków interpunkcyjnych, • wyjaśnia znaczenie metafor przedstawiających etapy życia człowieka, • analizuje język poetycki utworu, formułuje wnioski, • odtwarza poglądy poety na temat roli poezji, wskazuje, które wartości uznaje on za najważniejsze, • przedstawia nowatorstwo formy i języka utworu, Bolesław Prus Kamizelka • odtwarza przebieg wydarzeń przedstawionych w utworze, • wypisuje i porządkuje informacje o wszystkich bohaterach utworu, • porządkuje informacje na temat elementów świata przedstawionego, • przedstawia bohaterów utworu, posługuje się odpowiednimi cytatami, • wyjaśnia, dlaczego utwór ma charakter realistyczny, • omawia relacje i uczucia łączące głównych bohaterów, • wyjaśnia, w jaki sposób prezentacja świata przedstawionego podporządkowana została wymogom gatunku, • na podstawie tekstu uogólnia refleksje na temat związków między ludźmi, Bolesław Prus Kroniki (fragment) • formułuje temat tekstu, • wskazuje słowa i wypowiedzi charakterystyczne dla języka potocznego, próbuje ustalić cel ich użycia w tekście przez autora, • pisze sprawozdanie z wydarzenia, którego był świadkiem lub uczestnikiem, • formułuje problemy, poruszane w tekście, • wskazuje zastosowane środki stylistyczne, określa ich funkcję, • pisze sprawozdanie, próbuje stosować funkcjonalny styl wypowiedzi, • odtwarza opinie i oceny autora tekstu, • nazywa najważniejsze cechy stylu autora, popiera je przykładami, • pisze artykuł związany tematycznie ze wskazanymi problemami, • wyjaśnia, dlaczego tekst ma charakter publicystyczny, • charakteryzuje styl tekstu, zwraca uwagę na jego specyficzne cechy, • pisze artykuł poruszający problemy, które uznaje za ważne, Gatunki dziennikarskie • na podstawie informacji wstępnych wylicza najważniejsze zadania tekstów prasowych, • przedstawia ostatnio • rozpoznaje podstawowe gatunki prasowe, • próbuje ocenić przeczytane ostatnio teksty prasowe, • rozróżnia gatunki prasowe, zna ich podstawowe cechy, rozpoznaje je w tekstach, • wartościuje przeczytane • wskazuje różnice między tekstem literackim a tekstem dziennikarskim, • komentuje, ocenia i wartościuje poznawane 39 Zespół Gimnazjalno - Szkolny przeczytane teksty prasowe, określa ich tematykę, ostatnio teksty prasowe, samodzielnie teksty prasowe, Ryszard Kapuściński Jeszcze dzień życia (fragment) • streszcza poznany fragment reportażu, • wyodrębnia z tekstu fragmenty opisowe; ustala, czego dotyczą, • wymienia podstawowe cechy reportażu jako gatunku, • wskazuje najważniejsze wydarzenia, ustala powiązania przyczynowoskutkowe między nimi, • we fragmentach opisowych wskazuje i nazywa środki językowe, określa ich funkcję, • wyjaśnia, czym cechuje się reportaż jako gatunek, podaje przykłady utworów, • na podstawie przedstawionych wydarzeń określa tematykę i problematykę reportażu, • wyodrębnia z tekstu dygresje, ustala, czego dotyczą, jaką pełnią rolę w tekście, • rozpoznaje cechy stylu publicystycznego, • komentuje, jakie prawdy ogólne i refleksje można sformułować po zapoznaniu się z treścią reportażu, • charakteryzuje styl reportażu Kapuścińskiego, • porównuje styl publicystyczny ze stylem naukowym, formułuje wnioski, Kazimierz Przerwa Tetmajer O Panu Jezusie i zbójnikach • wymienia bohaterów opowiadania, proponuje zasadę ich podziału, • wyodrębnia wyrazy gwarowe, próbuje je wyjaśnić na podstawie kontekstu, • przedstawia wydarzenia utworu, dzieli je na realistyczne i fantastyczne, • tłumaczy fragmenty zdań, w których występuje stylizacja gwarowa, • wyodrębnia punkt kulminacyjny, określa kompozycję utworu, • rozpoznaje różne sposoby stylizacji gwarowej, podaje ich przykłady z tekstu, • formułuje problematykę utworu, omawia różnice między sprawiedliwością ludzką a Boską, • rozumie całość tekstu, tłumaczy go na język literacki, wyjaśnia, na czym polega i czemu służy stylizacja gwarowa, Nauka o języku. Jak głowa, taka mowa Gwary i dialekty • rozróżnia język ogólny i gwarowy, • wyjaśnia znaczenie najczęściej spotykanych regionalizmów, • rozpoznaje cechy języka własnego regionu, • wyjaśnia, jakie znaczenie dla kultury narodowej mają regionalne odmiany języka Stefan Żeromski Siłaczka (fragmenty) • odtwarza historię życia Pawła Obareckiego, porządkuje chronologicznie wydarzenia z nim związane, • odtwarza, w jaki sposób Obarecki ocenił życiowe wybory Stasi Bozowskiej, • przypomina, jakie idee chciał początkowo realizować bohater, podaje przyczyny, dla których z nich zrezygnował, • próbuje ocenić życiowe wybory bohaterów, • porównuje postawy życiowe Obareckiego i Bozowskiej, • ocenia życiowe wybory bohaterów, popiera swą ocenę argumentami, • dostrzega ironię narratora, wyjaśnia jej znaczenie dla oceny postawy Obareckiego, • uogólnia refleksje na temat życiowych wyborów człowieka, ich przyczyn i skutków, 40 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Bolesław Leśmian Dziewczyna • odtwarza własnymi słowami historię opowiedzianą w utworze, • prezentuje swoje wrażenia związane z poznanym tekstem, • wyodrębnia realistyczne i fantastyczne elementy przedstawionego świata, • wymienia neologizmy, ustala, od jakich wyrazów pochodzą i co oznaczają, • wyjaśnia symboliczne znaczenia elementów świata przedstawionego w utworze, • określa nastrój utworu; wskazuje i nazywa środki językowe, dzięki którym został on stworzony, • komentuje, jakie postawy wobec świata zaprezentowane są w tekście, określa postawę osoby mówiącej wobec nich, • analizuje język utworu, wskazuje jego specyficzne cechy, Maria PawlikowskaJasnorzewska Wiersze (wybór) • określa ogólną tematykę wszystkich wierszy, • wskazuje elementy wypowiedzi pozwalające określić osobę mówiącą, • wskazuje i nazywa podstawowe środki języka poetyckiego, • konkretyzuje temat każdego utworu, • określa osobę mówiącą, • wskazuje i nazywa podstawowe środki języka poetyckiego, określa ich znaczenie dla tekstu, • wskazuje wspólne elementy tematyczne utworów, • nazywa emocje, określa stan uczuciowy osoby mówiącej, • wyodrębnia obrazy poetyckie, omawia sposoby ich kreowania, • łączy tematykę utworów z poezją o tematyce uczuciowej, podaje przykłady innych, podejmujących ją twórców, • opisuje sytuacje liryczne zobrazowane w wierszach, łączy z nimi stany uczuciowe osoby mówiącej, • dostrzega puenty, komentuje ich rolę w budowaniu znaczeń całości, Magdalena Samozwaniec Maria i Magdalena (fragment) • wymienia uczestników spotkania, przedstawia ich, • na podstawie wzoru pisze CV, • przedstawia twórców biorących udział w spotkaniu, gromadzi o nich dodatkowe informacje, • pisze samodzielnie CV, • przedstawia realia życia literackiego zaprezentowane w utworze, • pisze CV, zachowuje formę graficzną tej formy wypowiedzi, • odczytuje intencje wypowiedzi bohaterów, • pisze CV, realizuje wszystkie wymogi tej formy wypowiedzi, Konstanty Ildefons Gałczyński Prośba o wyspy szczęśliwe; Pieśń III • rozpoznaje nadawcę i adresata wypowiedzi poetyckiej, • wskazuje anaforę, • opisuje sytuację liryczną w obu tekstach, • określa rolę anafory w tekście, • określa nastrój utworów, • wskazuje, nazywa środki poetyckie kreujące nastrój utworów, • rozpoznaje w tekście motyw arkadyjski, komentuje jego związek z tematyką utworów, • komentuje sposoby kreowania obrazów poetyckich, Ernest Hemingway Stary • relacjonuje kolejne etapy • relacjonuje w czasie • relacjonuje przebieg • wyjaśnia metaforyczny 41 Zespół Gimnazjalno - Szkolny człowiek i morze walki bohatera z marlinem, • przedstawia głównego bohatera, opisuje jego wygląd, • wskazuje fragmenty opisowe w tekście, ustala ich tematykę, • wypisuje z tekstu zdania o charakterze sentencji, teraźniejszym przebieg walki bohatera z marlinem, • wymienia cechy charakteru głównego bohatera, przywołuje potwierdzające je sytuacje, • analizuje fragmenty opisowe utworu, • przedstawia swoje rozumienie sentencji, zawartych w utworze, zmagań bohatera z marlinem, eksponuje emocje i uczucia, • tworzy psychologiczny portret głównego bohatera, • analizuje i komentuje fragmenty opisowe utworu, • komentuje sentencje zawarte w tekście, sens walki bohatera z marlinem, • określa motywy postępowania głównego bohatera, komentuje je i ocenia, • ustala przenośne znaczenia wynikające z fragmentów opisowych utworu, • uogólnia refleksje, związane ze znaczeniami wynikającymi z sentencji, Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec • odtwarza podstawowe realia okupowanej Warszawy, • wymienia główne akcje Małego Sabotażu, opowiada o przebiegu jednej z nich, • korzystając ze słownika, wyjaśnia różnice między sabotażem a dywersją, • przedstawia bohaterów utworu, podaje ich imiona, nazwiska, pseudonimy, zainteresowania, • według wzoru tworzy notkę biograficzną, • odtwarza przebieg akcji pod Arsenałem, • według wzoru tworzy opis sytuacji, • wyjaśnia, skąd pochodzi tytuł utworu, • opowiada o realiach okupowanej Warszawy, przywołuje fragmenty tekstu, • wyjaśnia, czym był Mały Sabotaż, porządkuje informacje związane z akcjami małego sabotażu, • opowiada o wybranej akcji dywersyjnej opisanej w utworze, • ustala, co łączyło głównych bohaterów utworu, • tworzy notkę biograficzną, • opowiada o przebiegu akcji pod Arsenałem, • tworzy opis sytuacji, • opowiada o wydarzeniach związanych z przywołaniem fragmentu wiersza Słowackiego, • przedstawia, jak żyli ludzie w okupowanej Warszawie, uzupełnia informacje z tekstu wiadomościami zdobytymi samodzielnie, • zbiera wiadomości na temat akcji Małego Sabotażu, uogólnia je, • zbiera, porządkuje i uogólnia informacje związane z akcjami dywersyjnymi opisanymi w utworze, • porównuje głównych bohaterów utworu, formułuje wnioski, • tworzy notkę biograficzną, zwraca uwagę na porządek informacji, • relacjonuje przebieg akcji pod Arsenałem, • tworzy opis sytuacji, dynamizuje wypowiedź, • wyjaśnia metaforyczne • wyjaśnia, do jakiego typu literatury można zaliczyć utwór Kamińskiego, uzasadnia swą opinię, • komentuje, jaką rolę odgrywały akcje Małego Sabotażu dla ludności okupowanej stolicy, • przedstawia refleksje związane z dylematami moralnymi, jakie przeżywali bohaterowie biorący udział w akcjach dywersyjnych, • przedstawia głównych bohaterów utworu jako reprezentantów „pokolenia Kolumbów”, • tworzy notkę biograficzną, selekcjonuje, porządkuje informacje, • relacjonuje przebieg akcji pod Arsenałem, przedstawia emocje uczestników, • tworzy opis sytuacji, 42 Zespół Gimnazjalno - Szkolny znaczenie tytułu, stosuje funkcjonalnie środki językowe, dynamizujące wypowiedź, • komentuje, w jaki sposób bohaterowie zrealizowali przesłanie poetyckie Słowackiego, Krzysztof Kamil Baczyński Elegia o...[chłopcu polskim] • wyodrębnia obrazy poetyckie, • ustala, kto może być osobą mówiącą, a kto adresatem utworu, • dostrzega i omawia zasadę tworzenia obrazów poetyckich, • komentuje relacje łączące osobę mówiącą z adresatem, przywołuje odpowiednie sformułowania z tekstu, • dostrzega dwa plany czasowe, wyjaśnia zasadę ich zestawienia, • wyjaśnia symboliczne znaczenie tytułu, formułuje uniwersalne przesłanie utworu, • wyjaśnia metaforykę utworu, • uogólnia refleksje na temat postaw człowieka wobec zła, Anna Świrszczyńska Strzelać w oczy człowieka; Jej śmierć ma szesnaście lat • ustala, co łączy bohaterów lirycznych obu wierszy, • wyjaśnia, jakie wspólne przeżycia i doświadczenia mieli bohaterowie obu utworów, • uogólnia sądy na temat postawy moralnej bohaterów obu wierszy, • uogólnia refleksje wynikające ze znaczeń obu tekstów, Melchior Wańkowicz Ziele na kraterze (fragment) • wyjaśnia, z jakimi rzeczywistymi wydarzeniami związany jest tekst Wańkowicza, • na podstawie tekstu wymienia, w jaki sposób wyraża się pamięć o poległych powstańcach, • przyporządkowuje symboliczne znaczenia zdarzeniom przedstawionym w tekście, • łączy bohaterów utworu z tradycjami walki o niepodległość, dostrzega ciągłość historii i uniwersalizm postaw, Tadeusz Różewicz Warkoczyk • odtwarza sytuację liryczną, z którą związana jest wypowiedź osoby mówiącej, • dostrzega kontrast, wskazuje elementy kontrastujące ze sobą, wyjaśnia rolę kontrastu w tworzeniu znaczeń, • dostrzega, że wiersz należy do liryki pośredniej, wyjaśnia, jakie ma to znaczenie dla wymowy utworu, • określa styl wypowiedzi osoby mówiącej; wyjaśnia, w jaki sposób wpływa on na wymowę utworu, Ida Fink Zabawa w klucz • wyjaśnia, na czym polega i z czym jest związana sytuacja bohaterów opowiadania, • wyjaśnia, kim są bohaterowie opowiadania, z czego wynika ich zachowanie, • wyjaśnia, z czego wynika i na czym polega tragizm tytułowej zabawy, • odtwarza zmiany napięcia • uogólnia refleksje na temat postaw człowieka w sytuacji zagrożenia, • wyjaśnia, w jaki sposób 43 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • porządkuje wydarzenia przedstawione w opowiadaniu, • wyodrębnia kolejne etapy akcji opowiadania, akcji, ustala, z czym są związane, konstrukcja akcji opowiadania podkreśla jego dramatyzm, Wisława Szymborska Koniec i początek • wypisuje z tekstu sformułowania wiążące się z wojną, • wyodrębnia obrazy poetyckie, • wymienia czynności wykonywane przez ludzi po wojnie, uogólnia je, • wskazuje frazeologizmy, wyjaśnia ich rolę w tekście, • komentuje tytuł utworu, zestawia go z treścią wypowiedzi poetyckiej, • dostrzega ironię w wypowiedzi; ustala, czego dotyczy • przedstawia i komentuje stosunek ludzi do minionych wojennych wydarzeń, • analizuje język wypowiedzi poetyckiej, Aldous Huxley Nowy wspaniały świat (fragment) • ustala miejsce, czas opisywanych wydarzeń, • przedstawia swoje wrażenia, związane ze światem opisanym w tekście, • porządkuje informacje dotyczące tego, co widzieli studenci w czasie wizyty w ośrodku, • ocenia świat opisany w tekście, • wyjaśnia, jaki był cel działań prowadzonych w ośrodku, • ocenia świat opisany w tekście, przedstawia argumenty, • komentuje, jaki jest świat przedstawiony w utworze, • wyjaśnia znaczenie pojęcia antyutopia, uzasadnia, dlaczego można je łączyć z poznanym tekstem, George Orwell Folwark zwierzęcy • omawia podstawowe elementy świata przedstawionego w utworze, • wymienia bohaterów utworu, krótko ich przedstawia, • wypisuje zwroty charakterystyczne dla języka propagandy, • na podstawie wzoru pisze protokół, • porządkuje informacje dotyczące świata przedstawionego w utworze, • dostrzega alegorię jako sposób prezentacji bohaterów, • wskazuje charakterystyczne cechy języka propagandy, • pisze protokół związany z wydarzeniami przedstawionymi w powieści, • omawia sposób prezentacji świata przedstawionego w utworze, • wyjaśnia, jakie ludzkie postawy prezentują poszczególne zwierzęta, • omawia mechanizmy manipulacji językowej, • pisze protokół związany z rzeczywistymi wydarzeniami, Sławomir Mrożek Rewolucja • opowiada o działaniach bohatera, • ustala, co może śmieszyć czytelnika opowiadania, • przedstawia przyczyny postępowania bohatera, • wskazuje źródła komizmu, • wyjaśnia, jakie cele chciał osiągnąć bohater, jaki były skutki jego działania, • wyjaśnia, co jest źródłem groteski w utworze, • określa cele, jakim służy sposób prezentacji świata przedstawionego w utworze, • formułuje uniwersalne przesłania wynikające ze sposobu kreacji bohaterów, • omawia językowe mechanizmy manipulowania świadomością ludzi, kreowania rzeczywistości, • pisze protokół, przestrzega wszystkich zasad realizowanych przez tę formę wypowiedzi, • uogólnia sens działań bohatera opowiadania, • wyjaśnia, jaki jest cel zastosowania konwencji groteski w utworze, 44 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • odróżnia perswazję od manipulacji językowej, • wyjaśnia, czym różni się perswazja od manipulacji językowej, • dostrzega w tekstach przejawy perswazji i manipulacji językowej, • rozumie mechanizmy perswazji i manipulacji językowej, • określa sytuację odtwarzaną przez tekst wiersza, • dostrzega nawiązania do języka przemówień, wskazuje ich przykłady, • zbiera informacje o bohaterach (kim są, czym się zajmują, co ich łączy), • nazywa rodzaj narracji w utworze, • ustala, kim może być osoba mówiąca, • wskazuje typowe cechy języka przemówień występujące w tekście wiersza, • przedstawia stosunek bohatera do życia; ustala, przeciw czemu się buntuje, • wyjaśnia, jaki wpływ na prezentację świata ma użyty rodzaj narracji, • podaje charakterystyczne cechy świata opisanego w utworze, • ocenia styl języka wykorzystany w wierszu, • dostrzega uniwersalny charakter prezentowanego świata, • komentuje, w jaki sposób poeta uwidacznia w utworze swoją postawę, • uogólnia refleksje na temat poszukiwania własnej drogi życia przez człowieka, • komentuje sposób przedstawienia świata w utworze, Małgorzata Hillar My z II połowy XX wieku • ustala, w czyim imieniu wypowiada się osoba mówiąca, • wyjaśnia pojęcie pokolenie, • wymienia osiągnięcia przywoływane przez osobę mówiącą, • podaje znane mu przykłady różnych pokoleń, przypomina ich wspólne doświadczenia, • dostrzega kontrast, wyjaśnia, czego dotyczy, • próbuje scharakteryzować pokolenie, do którego należy, • wyjaśnia, na jakie problemy zwraca uwagę poetycka wypowiedź, • próbuje wskazać wartości ważne dla pokolenia, do którego należy, Sylvia Plath Szklany klosz (fragment) • wymienia osiągnięcia bohaterki i jej pomysły dotyczące przyszłości, • na podstawie wzoru pisze list motywacyjny, • przedstawia, na czym polegały i z czego wynikały dylematy bohaterki, • pisze samodzielnie list motywacyjny, • wyjaśnia symboliczne znaczenie opowieści o drzewie figowym, • pisze list motywacyjny, zachowuje właściwą kompozycję, • uogólnia refleksje dotyczące wyborów życiowych człowieka, • pisze list motywacyjny, spełniający wszystkie wymogi tej formy wypowiedzi, Nauka o języku. Na początku było słowo, a na końcu frazes... Perswazja i manipulacja językowa Stanisław Barańczak Określona epoka Jerome David Salinger Buszujący w zbożu (fragment) 45 • wyjaśnia, o czym świadczą marzenia i plany bohatera, • wskazuje fragmenty, w których użyta została mowa potoczna, wyjaśnia, czemu służy taki zabieg stylistyczny, Zespół Gimnazjalno - Szkolny Spotkania ze sztuką. Paul Gauguin Skąd przybywamy? Kim jesteśmy? Dokąd idziemy? • wymienia elementy warstwy przedstawieniowej obrazu, • wskazuje najważniejsze cechy kompozycji obrazu, • proponuje wyjaśnienie tytułu dzieła, • ustala, jakimi środkami malarskimi zostały przedstawiane najważniejsze elementy dzieła, • omawia zasady kompozycji postaci na obrazie, • interpretuje tytuł obrazu, Max Ehrmann Desiderata • nazywa wartości, o których jest mowa w tekście. • wskazuje i głośno odczytuje zasady życia, które uznaje za szczególnie ważne dla współczesnego człowieka. SPRAWNOŚCI • formułuje znaczenia wynikające z zastosowanych środków języka malarskiego, • proponuje sposób odczytania znaczeń wynikających z kompozycji obrazu, • wyjaśnia, z czego wynika uniwersalizm dzieła, • przedstawia postawę życiową prezentowaną w tekście. • omawia metaforykę obrazu, • wyjaśnia, jak kompozycja obrazu podkreśla jego znaczenia przenośne, • rozpoznaje na obrazie symbole znane z kultury i literatury, • komentuje postawę życiową, która została przedstawiona w tekście. WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) • rozumie komunikaty werbalne o wysokim stopniu skomplikowania, • rozróżnia informacje werbalne oraz zawarte w dźwięku i obrazie, • porządkuje i systematyzuje wysłuchane informacje w zależności od ich funkcji, • rozpoznaje i odbiera charakter wypowiedzi i wyrażane w niej intencje, • cytuje i komentuje odpowiednie fragmenty tekstu, UCZEŃ SŁUCHANIE • rozumie większość komunikatów werbalnych, • odbiera wystarczającą dla zrozumienia całości ilość informacji, zawartych w dźwięku i obrazie, • porządkuje wysłuchane informacje, • odbiera ogólną intencję cudzej wypowiedzi, • rozumie komunikaty werbalne, • odbiera większość informacji, zawartych w dźwięku i obrazie, • porządkuje i systematyzuje wysłuchane informacje, • odbiera intencje cudzej wypowiedzi, • rozumie komunikaty werbalne o wysokim stopniu organizacji, • odbiera informacje zawarte w dźwięku i obrazie, • porządkuje wysłuchane informacje w zależności od ich funkcji, • rozpoznaje intencje cudzej wypowiedzi, MÓWIENIE • cytuje fragmenty tekstu, • formułuje krótką wypowiedź na temat swoich • cytuje odpowiednie fragmenty tekstu, • formułuje wypowiedź • cytuje odpowiednie fragmenty tekstu, uzasadnia ich wybór, 46 Zespół Gimnazjalno - Szkolny odczuć wywołanych przez dzieło, • przestrzega podstawowych zasad etyki i etykiety mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych, • formułuje ogólną opinię na temat utworu, • tworzy krótką wypowiedź na temat ogólnej problematyki utworu, • odtwarza w wypowiedzi podstawową treść utworu w porządku chronologicznym, • wypowiada się na temat elementów świata przedstawionego w utworze, • prezentuje w wypowiedzi znaczenia dosłowne utworu lirycznego, • wypowiada się na temat przeczytanych samodzielnie tekstów prasowych, • tworzy wypowiedź prezentującą elementy warstwy przedstawieniowej obrazu, • stosuje w wypowiedzi odpowiednie słownictwo, • tworzy wypowiedzi z poprawnymi konstrukcjami składniowymi, związaną z odczuciami, jakie wywołuje dzieło, • przestrzega zasad etyki i etykiety mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych, • przedstawia swoją opinię na temat utworu, • przedstawia w wypowiedzi problematykę utworu, • odtwarza w wypowiedzi w porządku chronologicznym treść utworu, • tworzy wypowiedź, w której porządkuje informacje, dotyczące świata przedstawionego w utworze, • przedstawia i omawia w wypowiedzi znaczenia dosłowne utworu lirycznego, • wypowiada się na temat przeczytanych samodzielnie tekstów prasowych, wstępnie je ocenia, • tworzy wypowiedź, w której omawia środki języka malarskiego wykorzystane dla zaprezentowania warstwy przedstawieniowej obrazu, • stosuje w wypowiedzi bogate słownictwo, • tworzy wypowiedzi z różnorodnymi konstrukcjami składniowymi, 47 • wypowiada się na temat odczuć, jakie może wywoływać dzieło u odbiorcy, • świadomie dostosowuje swoje wypowiedzi do zasad etyki i etykiety mowy, • przedstawia swoją opinię na temat utworu, uzasadnia ją odwołaniami do dzieła, • tworzy logiczną, zwartą wypowiedź prezentującą problematykę utworu, • przedstawia treść utworu, • formułuje wnioski na temat sposobu prezentowania świata przedstawionego w utworze, • przedstawia w wypowiedzi znaczenia przenośne utworu lirycznego, • wartościuje przeczytane samodzielnie teksty prasowe, • tworzy wypowiedź, w której omawia metaforykę dzieła malarskiego, • stosuje w wypowiedzi bogate, różnorodne słownictwo, • tworzy wypowiedzi z urozmaiconymi konstrukcjami składniowymi, • tworzy zwartą wypowiedź związaną tematycznie z odczuciami, jakie dzieło może wywoływać u odbiorców, • dostosowuje swoje wypowiedzi do zasad etyki i etykiety mowy, ma świadomość konsekwencji stosowanych w wypowiedzi form językowych, • przedstawia uzasadnioną opinię na temat utworu, zawiera w niej elementy wartościowania, • tworzy pełną, wyczerpującą, logiczną wypowiedź, prezentującą tematykę utworu, • przedstawia treść utworu, wplata w wypowiedź odwołania do kontekstów, • komentuje sposób prezentowania świata w utworze, • przedstawia i komentuje w wypowiedzi znaczenia przenośne utworu lirycznego, • komentuje, ocenia i wartościuje samodzielnie przeczytane teksty prasowe, • tworzy wypowiedź, w której przedstawia i komentuje metaforykę dzieła malarskiego, • stosuje w wypowiedzi różnorodne słownictwo, dba o odpowiedni do tematu Zespół Gimnazjalno - Szkolny CZYTANIE ODBIÓR TEKSTÓW LITERACKICH I INNYCH TEKSTÓW KULTURY • rozpoznaje styl biblijny, • rozumie występujące w tekście archaizmy, • rozumie wyrazy gwarowe występujące w tekście, • rozpoznaje w tekście różne rodzaje stylizacji językowej, • odróżnia perswazję od manipulacji językowej, • rozpoznaje w utworze nawiązania do innych dzieł, • rozróżnia literaturę wysoką i popularną, • wydobywa z tekstu informacje, dotyczące faktów, • rozpoznaje podstawowe środki stylistyczne w tekście, • wyodrębnia obrazy poetyckie w utworze lirycznym, • wskazuje podstawowe cechy budowy utworu lirycznego, • przedstawia bohatera literackiego, krótko go charakteryzuje, • odtwarza wzory osobowościowe, kreowane w utworach, • dostrzega związki fikcyjnego świata utworu z • wymienia podstawowe cechy stylu biblijnego, • rozpoznaje w tekście archaizację, • rozumie tekst, w którym występuje stylizacja gwarowa, • rozpoznaje i nazywa różne rodzaje stylizacji językowej w tekście, • wyjaśnia, czym różni się perswazja od manipulacji językowej, • wyjaśnia sposób nawiązania w utworze do innych dzieł, • dostrzega podstawowe różnice między utworami literatury wysokiej i popularnej, • wydobywa z tekstu informacje, dotyczące faktów i opinii, • rozpoznaje i nazywa środki stylistyczne w tekście, • odtwarza dosłowne znaczenia obrazów poetyckich, • omawia budowę utworu lirycznego, • charakteryzuje bohatera literackiego, • przedstawia wzory 48 • określa cechy stylu biblijnego, wskazuje ich przykłady w tekście, • określa funkcje archaizacji w tekście, • określa rolę stylizacji gwarowej w tekście, • rozpoznaje różne rodzaje stylizacji, komentuje jej znaczenie w utworze, • dostrzega w tekstach przejawy perswazji i manipulacji językowej, • wyjaśnia rolę nawiązań w utworze do innych dzieł, • dostrzega i komentuje nawiązania do literatury wysokiej w utworach literatury popularnej, • odróżnia relację od opinii, • rozpoznaje, nazywa środki stylistyczne w tekście, określa ich funkcję, • odczytuje przenośne znaczenia obrazów poetyckich, • omawia budowę utworu lirycznego, wyodrębnia sposoby rytmizacji tekstu, • charakteryzuje bohatera literackiego, omawia motywy jego postępowania, • przedstawia i komentuje dobór leksyki, • tworzy wypowiedzi z różnorodnymi, funkcjonalnie dobieranymi konstrukcjami składniowymi, • wyjaśnia, czym cechuje się styl biblijny, łączy jego cechy z tematyką i problematyką tekstu, • komentuje rolę archaizacji w tekście, • wyjaśnia, na czym polega i czemu służy stylizacja gwarowa, • wyjaśnia, czemu służy zastosowana w utworze stylizacja językowa, • rozumie mechanizmy perswazji i manipulacji językowej, • komentuje nawiązania do innych dzieł w utworze, • wartościuje utwory literatury wysokiej i popularnej, • odróżnia relacje od opinii, komentuje ich powiązanie, • wyjaśnia, jaką rolę pełnią środki stylistyczne w kreowaniu świata w tekście, • komentuje znaczenia obrazów poetyckich, omawia sposób ich tworzenia, • omawia budowę utworu lirycznego, łączy ją z warstwą treściową tekstu, • charakteryzuje bohatera literackiego, komentuje jego Zespół Gimnazjalno - Szkolny PISANIE realną rzeczywistością, • rozpoznaje groteskowy charakter utworu, • wie, czym cechuje się bajka jako gatunek literacki, odróżnia bajkę od baśni, • wie, że reportaż jest gatunkiem publicystycznym, rozpoznaje go wśród innych tekstów, • omawia warstwę przedstawieniową obrazu, osobowościowe, kreowane w utworach, • wskazuje konkretne odniesienia fikcyjnych elementów świata przedstawionego w utworze do realnej rzeczywistości, • wyjaśnia, na czym polega groteskowe przedstawienie świata w utworze, • wymienia cechy gatunkowe bajki, • wyjaśnia, czym cechuje się reportaż jako gatunek publicystyczny, • omawia warstwę przedstawieniową obrazu, wstępnie określa malarskie sposoby jej prezentacji, wzory osobowościowe kreowane w utworach, • omawia odniesienia fikcyjnych elementów świata przedstawionego w utworze do realnej rzeczywistości, • tłumaczy mechanizmy groteski jako konwencji literackiej, • wie, że bajka jest gatunkiem pogranicznym, wskazuje jej epickie i liryczne cechy, • komentuje tematykę i problematykę reportażu, • analizuje dzieło malarskie, wstępnie je interpretuje, postępowanie, ocenia wybory, których dokonał, • ocenia z punktu widzenia człowieka współczesnego wzory osobowościowe, kreowane w utworach, • komentuje związki między fikcją literacka a realna rzeczywistością, • wyjaśnia, na czym polega i czemu służy groteska jako konwencja literacka, • omawia bajkę jako gatunek literacki, rozróżnia różne typy bajek, • komentuje problematykę reportażu, wykorzystuje obserwacje stylu, • analizuje i interpretuje dzieło malarskie, • korzysta z podstawowych słowników, • tworzy proste przypisy, • stara się dobierać odpowiedni styl do wypowiedzi, • stara się stosować różnorodne słownictwo, • stosuje prawidłowo podstawowe formy gramatyczne i ortograficzne nazw własnych, nazwisk, nazw miejscowych, • stosuje różne typy zdań złożonych, • przestrzega zasad interpunkcji, • korzysta z odpowiednich słowników, • tworzy przypisy, • dobiera odpowiedni styl do wypowiedzi, • stosuje różnorodne słownictwo, • stosuje prawidłowe formy gramatyczne i ortograficzne nazw własnych, nazwisk, nazw miejscowych, • stosuje poprawnie różne typy zdań złożonych, • przestrzega zasad interpunkcji, • stosuje poprawnie w tworzonym tekście mowę • samodzielnie dociera do potrzebnych informacji, • tworzy przypisy, przywołując cytaty, • wykorzystuje stylizację w tworzonym tekście, • stosuje bogate słownictwo z różnych kręgów tematycznych, • zapisuje poprawnie pod względem gramatycznym i ortograficznym nazwy własne, nazwiska, nazwy miejscowe, • celowo stosuje różne typy zdań złożonych, • stosuje poprawną, • korzysta z różnorodnych źródeł informacji, • sprawnie posługuje się przypisami, • celowo i funkcjonalnie stosuje stylizację w tworzonym tekście, • świadomie dobiera słownictwo w tworzonym tekście, • zapisuje bezbłędnie pod względem gramatycznym i ortograficznym nazwy własne, nazwiska, nazwy miejscowe, • celowo i poprawnie stosuje różne typy zdań 49 Zespół Gimnazjalno - Szkolny • stosuje w tworzonym tekście mowę zależną i niezależną, • posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, • tworzy według wzoru formy użytkowe: – podanie, – cv, – protokół, – list motywacyjny, • układa według wzoru notatkę encyklopedyczną, • samodzielnie pisze krótką rozprawkę, • samodzielnie pisze charakterystykę postaci, • tworzy samodzielnie opis sytuacji, • wyszukuje i poprawia błędy we własnym tekście. zależną i niezależną, • sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, • tworzy samodzielnie formy użytkowe: – podanie, – cv, – protokół, – list motywacyjny, • układa samodzielnie notatkę encyklopedyczną, • pisze rozprawkę, wyraźnie formułuje tezę i przedstawia argumenty, • pisze rozwiniętą charakterystykę postaci, • układa opis sytuacji, dynamizuje wypowiedź, • poprawia błędy we własnym tekście, koryguje styl. 50 różnorodną interpunkcję, • celowo stosuje w tworzonym tekście mowę zależną i niezależną, • dobiera odpowiednio do tworzonego tekstu oficjalną i nieoficjalną odmianę polszczyzny, • tworzy poprawnie formy użytkowe: – podanie, – cv, – protokół, – list motywacyjny, • układa notatkę encyklopedyczną, dba o skrótowość tekstu, • pisze rozprawkę, prezentuje wyraźnie i uzasadnia swoje stanowisko, • pisze rozwiniętą charakterystykę postaci literackiej, wykorzystuje odwołania do tekstu, • tworzy rozwinięty opis sytuacji, szczegółowo prezentuje okoliczności, • koryguje własny tekst, dodaje uzupełnienia. wielokrotnie złożonych, • tworzy tekst bezbłędny pod względem interpunkcji, • celowo i funkcjonalnie stosuje w tworzonym tekście mowę zależną i niezależną, • wykorzystuje funkcjonalnie oficjalną i nieoficjalną odmianę polszczyzny, • tworzy formy użytkowe, zachowując ich wszystkie wymogi: – podanie, – cv, – protokół, – list motywacyjny, • układ notatkę encyklopedyczną, świadomie i poprawnie stosuje odpowiednie skróty, • pisze rozprawkę, przedstawia swoje tezy, opinie, oceny, uzasadnia je różnymi rodzajami argumentów, • pisze rozwiniętą charakterystykę postaci literackiej, wzbogaca ją komentowanymi cytatami i odwołaniami do tekstu, • tworzy opis sytuacji, celowo dobiera sposób narracji i styl wypowiedzi, • samodzielnie redaguje własny tekst. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się samodzielnością i kreatywnością. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i erudycji interdyscyplinarnej. Świadomie i funkcjonalnie posługuje się bogatym słownictwem terminologicznym. Samodzielnie analizuje i interpretuje teksty literatury pięknej, literatury faktu. Czyta, rozumie i wykorzystuje teksty popularnonaukowe, naukowe i publicystyczne. Potrafi analizować i interpretować dzieła malarskie z uwzględnieniem specyfiki środków języka malarskiego. Komentuje związki dzieła malarskiego z tekstem literackim. Analizuje i interpretuje dzieła filmowe i teatralne. Dostrzega i komentuje związki między różnymi dziełami sztuki. Formułuje problemy, proponuje sposoby ich rozwiązania. Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne i pisemne. Samodzielnie planuje swoją pracę. Potrafi ocenić własne dokonania. Odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, publikuje swoje teksty. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i umiejętności wyklucza osiągnięcie nawet minimalnego postępu. WYMAGANIA Z MATEMATYKI POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH: K - konieczny P - podstawowy R - rozszerzający D - dopełniający W - wykraczający ocena dopuszczająca (2) ocena dostateczna (3) ocena dobra (4) ocena bardzo dobra (5) ocena celująca (6) 51 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tematy nieobowiązkowe oznaczono szarym paskiem. KLASA I: DZIAŁ 1. LICZBY I DZIAŁANIA TEMAT ZAJĘĆ Lekcja organizacyjna. Zapoznanie uczniów z wymaganiami edukacyjnymi i PSO. Liczby. Rozwinięcia dziesiętne liczb wymiernych Zaokrąglanie. Szacowanie wyników. Dodawanie i CELE PODSTAWOWE Uczeń: • zna podręcznik, z którego będzie korzystał w ciągu roku szkolnego na lekcjach matematyki (K) • zna PSO (K) • zna pojęcie liczby naturalnej, całkowitej, wymiernej (K) • rozumie pojęcie zbioru liczb wymiernych (P) • rozumie rozszerzenie osi liczbowej na liczby ujemne (K) • umie porównywać liczby wymierne (K-P) • umie zaznaczać liczbę wymierną na osi liczbowej (K) • umie znajdować liczbę wymierną leżącą pomiędzy dwiema danymi na osi liczbowej (P) • umie zamieniać ułamek zwykły na dziesiętny i odwrotnie (K-P) • zna pojęcia: rozwinięcie dziesiętne skończone, nieskończone, okres (K) • umie zapisać liczby wymierne w postaci rozwinięć dziesiętnych skończonych i rozwinięć dziesiętnych nieskończonych okresowych (K-P) • zna warunek konieczny zamiany ułamka zwykłego na ułamek dziesiętny skończony (P) • umie porównywać liczby wymierne (P) • umie określić na podstawie rozwinięcia dziesiętnego, czy dana liczba jest liczbą wymierną (P) • zna sposób zaokrąglania liczb (K) • rozumie potrzebę zaokrąglania liczb (K-P) • umie zaokrąglić liczbę do danego rzędu (K-P) • umie zaokrąglić liczbę o rozwinięciu dziesiętnym nieskończonym okresowym do danego rzędu (P) • umie szacować wyniki działań (K-P) • zna algorytm dodawania i odejmowania liczb wymiernych dodatnich 52 CELE PONADPODSTAWOWE Uczeń: • umie znajdować liczby spełniające określone warunki (R) • umie przedstawić rozwinięcie dziesiętne nieskończone okresowe w postaci ułamka zwykłego (R-D) • umie dokonać porównań poprzez szacowanie w zadaniach tekstowych (R) • umie znajdować liczby spełniające określone warunki (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny odejmowanie liczb dodatnich. Mnożenie i dzielenie liczb dodatnich. Wyrażenia arytmetyczne. Działania na liczbach dodatnich i ujemnych. (K) • umie dodawać i odejmować liczby wymierne dodatnie zapisane w jednakowej postaci (K) • umie dodawać i odejmować liczby wymierne dodatnie zapisane w różnych postaciach (P) • zna algorytm mnożenia i dzielenia liczb wymiernych dodatnich (K) • umie podać liczbę odwrotną do danej (K) • umie mnożyć i dzielić przez liczbę naturalną (K) • umie mnożyć i dzielić liczby wymierne dodatnie (P) • umie obliczać ułamek danej liczby naturalnej (K) • umie obliczać liczbę na podstawie danego jej ułamka (P) • zna kolejność wykonywania działań (K) • umie wykonywać działania łączne na liczbach wymiernych dodatnich (P) • umie dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić dwie liczby ujemne oraz o różnych znakach (K) • zna pojęcie liczb przeciwnych (K) • umie obliczać potęgi liczb wymiernych (P) • umie stosować prawa działań (P) Oś liczbowa. Odległość • umie odczytać z osi liczbowej liczby spełniające określony warunek liczb na osi liczbowej. (K) • umie opisać zbiór liczb za pomocą nierówności (K) • umie zaznaczyć na osi liczbowej liczby spełniające określoną nierówność (K-P) • umie zapisać nierówność, jaką spełniają liczby z zaznaczonego na osi liczbowej zbioru (P) • zna pojęcie odległości między dwiema liczbami na osi liczbowej (K) 53 • umie zamieniać jednostki długości, masy (R) • zna przedrostki mili i kilo (R) • umie zamieniać jednostki długości na mikrony i jednostki masy na karaty (R) • umie wykonywać działania łączne na liczbach wymiernych dodatnich (R) • umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających większą liczbę działań (R-D) • umie zapisać podane słownie wyrażenia arytmetyczne i obliczać jego wartość (R) • umie tworzyć wyrażenia arytmetyczne na podstawie treści zadań i obliczać ich wartość (R-W) • umie wykorzystać kalkulator (R) • umie uzupełniać brakujące liczby w dodawaniu, odejmowaniu, mnożeniu i dzieleniu tak, by otrzymać ustalony wynik (R) • umie wstawiać nawiasy tak, by otrzymać żądany wynik (D) • umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających wartość bezwzględną (R) • umie stosować prawa działań (R) • umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych (P-D) • umie rozwiązywać zadania z zastosowaniem ułamków (R-D) • umie obliczać wartości ułamków piętrowych (W) • umie zaznaczać na osi liczbowej zbiór liczb, które spełniają jednocześnie dwie nierówności (R-D) • umie znajdować zbiór liczb spełniających kilka warunków (RD) • umie znaleźć liczby znajdujące się w określonej odległości na osi liczbowej od danej liczby (R-D) • umie wykorzystywać wartość bezwzględną do obliczeń odległości liczb na osi liczbowej (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny • umie na podstawie rysunku osi liczbowej określić odległość między liczbami (K) • umie obliczyć odległość między liczbami na osi liczbowej (P) • umie znaleźć rozwiązanie równania z wartością bezwzględną (R-W) DZIAŁ 2. PROCENTY Procenty i ułamki. Diagramy procentowe Jaki to procent? • zna pojęcie procentu (K) • rozumie potrzebę stosowania procentów w życiu codziennym (K) • umie wskazać przykłady zastosowań procentów w życiu codziennym (K) • umie zamienić procent na ułamek (K) • umie zamienić ułamek na procent (K-P) • umie zamienić liczbę wymierną na procent (P) • umie określić procentowo zaznaczoną część figury (K-P) i zaznaczyć procent danej figury (K-P) • zna pojęcie diagramu procentowego (K) • rozumie potrzebę stosowania diagramów do wizualizacji informacji (P) • umie z diagramów odczytać potrzebne informacje (K-P) • zna sposób obliczania jakim procentem jednej liczby jest druga liczba (P) • umie obliczyć jakim procentem jednej liczby jest druga liczba (P) Obliczanie procentu danej liczby. • umie obliczyć procent danej liczby (K-P) Podwyżki i obniżki • rozumie pojęcia podwyżka (obniżka) o pewien procent (K) • wie jak obliczyć podwyżkę (obniżkę) o pewien procent (K) • umie obliczyć podwyżkę (obniżkę) o pewien procent (K-P) • umie obliczyć liczbę na podstawie jej procentu (P) Obliczanie liczby, gdy dany jest jej procent. O ile procent więcej, o • zna i rozumie określenie punkty procentowe (P) ile mniej. Punkty procentowe. Zadania tekstowe obliczenia procentowe. • zna pojęcie promila (R) • umie zamieniać ułamki, procenty na promile i odwrotnie (R) • potrafi wybrać z diagramu informacje i je zinterpretować (R-D) • potrafi zobrazować dowolnym diagramem wybrane informacje (R-D) • umie obliczyć jakim procentem jednej liczby jest druga liczba (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania jakim procentem jednej liczby jest druga liczba (R-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania procentu danej liczby (R-W) • umie wykorzystać diagramy do rozwiązywania zadań tekstowych (RW) • umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania podwyżek i obniżek o pewien procent (R-W) • umie obliczyć liczbę na podstawie jej procentu (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania liczby na podstawie jej procentu (R-W) • umie obliczyć o ile procent jest większa (mniejsza) liczba od danej (R) • umie zastosować powyższe obliczenia w zdaniach tekstowych (R-W) • umie przedstawić dane w postaci diagramu (R-D) • umie odczytać z diagramu informacje potrzebne w zadaniu (R-D) • umie rozwiązywać zadania związane z procentami (R-D) • umie stosować własności procentów w sytuacji ogólnej (W) DZIAŁ 3. FIGURY NA PŁASZCZYŹNIE 54 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Proste i odcinki. Kąty. Trójkąty. • zna podstawowe pojęcia: punkt, prosta, odcinek (K) • zna pojęcie prostych prostopadłych i równoległych (K) • umie kreślić proste i odcinki prostopadłe przechodzące przez dany punkt (P) • umie konstruować odcinek przystający do danego (K) • umie podzielić odcinek na połowy (P) • zna pojęcie kąta (K) • zna pojęcie miary kąta (K) • zna rodzaje kątów (K-P) • umie konstruować kąt przystający do danego (K) • zna nazwy kątów utworzonych przez dwie przecinające się proste oraz kątów utworzonych pomiędzy dwiema prostymi równoległymi przeciętymi trzecia prostą i związki pomiędzy nimi (K-P) • umie obliczyć miary katów przyległych,(wierzchołkowych, odpowiadających, naprzemianległych), gdy dana jest miara jednego z nich (P) • zna pojęcie wielokąta (K) • zna sumę miar kątów wewnętrznych trójkąta (K) • umie kreślić poszczególne rodzaje trójkątów (K-P) • umie obliczać na podstawie rysunku miary kątów w trójkącie (P-R) Przystawanie trójkątów. • zna definicję figur przystających (K) • zna cechy przystawania trójkątów (P) • umie wskazać figury przystające (K) • umie konstruować trójkąt o danych trzech bokach (P) • umie rozpoznawać trójkąty przystające (P-R) Czworokąty. • zna definicję prostokąta i kwadratu (K) • zna definicję trapezu, równoległoboku i rombu (P) • umie rozróżniać poszczególne rodzaje czworokątów (K) • umie podać własności czworokątów (P) • umie rysować przekątne (K) • umie rysować wysokości czworokątów (K-P) • umie obliczać miary katów w poznanych czworokątach (P) • zna jednostki miary pola (K) • zna zależności pomiędzy jednostkami pola (K-P) • umie zamieniać jednostki (P) • zna wzór na pole prostokąta (K) • zna wzór na pole kwadratu (K) • umie obliczać pole prostokąta, którego boki są wyrażone w tych samych Pole prostokąta. Jednostki pola. 55 • umie kreślić proste i odcinki równoległe przechodzące przez dany punkt (R) • umie kreślić geometryczną sumę i różnicę kątów(R) • umie obliczać na podstawie rysunku miary kątów (R) • umie rozwiązywać zadania tekstowe dotyczące kątów (R-W) • zna warunek istnienia trójkąta (R) • rozumie zasadę klasyfikacji trójkątów (R) • umie klasyfikować trójkąty ze względu na boki i kąty (R) • umie stosować zależności między bokami i kątami w trójkącie podczas rozwiązywania zadań tekstowych (R-W) • umie konstruować trójkąt o danych dwóch bokach i kącie między nimi zawartym (R) • umie konstruować trójkąt, gdy dany jest bok i dwa kąty do niego przyległe (D) • umie rozwiązywać zadania konstrukcyjne z wykorzystaniem własności trójkątów (D-W) • umie uzasadniać przystawanie trójkątów (R-D) • rozumie zasadę klasyfikacji czworokątów (R) • umie klasyfikować czworokąty ze względu na boki i kąty (R) • umie stosować własności czworokątów do rozwiązywania zadań (RW) • umie zamieniać jednostki (R) • umie rozwiązywać trudniejsze zadania dotyczące pola prostokąta (RD) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Pola wielokątów. Układ współrzędnych. jednostkach (K) i różnych jednostkach (P) • zna wzory na obliczanie pól powierzchni wielokątów (K) • umie obliczać pola wielokątów (K) • umie narysować układ współrzędnych (K) • zna pojęcie układu współrzędnych (K) • umie odczytać współrzędne punktów (K) • umie zaznaczyć punkty o danych współrzędnych (K) • umie rysować odcinki w układzie współrzędnych (K) • umie rysować wielokąty w układzie współrzędnych (P) • umie obliczyć długość odcinka równoległego do jednej z osi układu współrzędnych (P) • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z obliczaniem pól i obwodów wielokątów na płaszczyźnie (R-D) • umie obliczać pola wielokątów (R-W) • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z obliczaniem pól i obwodów wielokątów w układzie współrzędnych (R-D) • umie wyznaczyć współrzędne brakujących wierzchołków prostokąta, równoległoboku i trójkąta (R) DZIAŁ 4. WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE Do czego służą wyrażenia algebraiczne? Wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych. Jednomiany. Sumy algebraiczne. Dodawanie i odejmowanie sum algebraicznych. • zna pojęcie wyrażenia algebraicznego (K) • rozumie zasadę nazywania wyrażeń algebraicznych (P) • umie budować proste wyrażenia algebraiczne (K) • umie rozróżnić pojęcia: suma, różnica, iloczyn, iloraz (K) • umie budować i odczytywać wyrażenia algebraiczne (K-P) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia bez jego przekształcenia dla zmiennych wymiernych (K-P) • zna pojęcie jednomianu (K) • zna pojęcie jednomianów podobnych (K) • umie porządkować jednomiany (K-P) • umie określić współczynniki liczbowe jednomianu (K) • umie rozpoznać jednomiany podobne (K) • zna pojęcie sumy algebraicznej (K) • zna pojęcie wyrazów podobnych (K) • rozumie zasadę przeprowadzania redukcji wyrazów podobnych (P) • umie odczytać wyrazy sumy algebraicznej (K) • umie wskazać współczynniki sumy algebraicznej (K) • umie wyodrębnić wyrazy podobne (K) • umie zredukować wyrazy podobne (K-P) • umie opuścić nawiasy (P) • umie zredukować wyrazy podobne (K-P) • umie rozpoznawać sumy algebraiczne przeciwne (P) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych po 56 • umie budować i odczytywać wyrażenia o konstrukcji wielodziałaniowej (R-D) • umie określić dziedzinę wyrażenia wymiernego (W) • umie zapisywać warunki zadania w postaci jednomianu (R-W) • umie obliczyć sumę algebraiczną znając jej wartość dla podanych wartości występujących w niej zmiennych (D) • umie zapisywać warunki zadania w postaci sumy algebraicznej (RW) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (RD) • umie wstawić nawiasy w sumie algebraicznej tak, by wyrażenie spełniało podany warunek (D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (P) Mnożenie jednomianów przez sumy algebraiczne. • umie przemnożyć każdy wyraz sumy algebraicznej przez liczbę (K) • umie przemnożyć każdy wyraz sumy algebraicznej przez jednomian (P) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (P) • umie podzielić sumę algebraiczną przez liczbę wymierną (P) Wyłączanie wspólnego • umie wyłączyć wspólny czynnik(liczbę) przed nawias (P) czynnika przed nawias. • umie zapisać sumę w postaci iloczynu (P) • umie stosować dodawanie i odejmowanie sum alg. w zadaniach tekstowych (D-W) • umie zinterpretować geometrycznie iloczyn sumy algebraicznej przez jednomian (D) • umie mnożyć sumy alg. przez sumy alg. (W) • umie obliczyć wartość wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (R-D) • umie stosować mnożenie jednomianów przez sumy alg. w zadaniach tekstowych (D-W) • umie wyłączyć wspólny czynnik(jednomian) przed nawias (R-D) • umie zapisać sumę w postaci iloczynu (R-D) • umie stosować wyłączanie wspólnego czynnika w zadaniach na dowodzenie (W) DZIAŁ 5. RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI Do czego służą równania? Liczby spełniające równania. Rozwiązywanie równań. • zna pojęcie równania (K) • umie zapisać zadanie w postaci równania (K-P) • zna pojęcie rozwiązania równania (K) • zna pojęcia: równania równoważne, tożsamościowe, sprzeczne (P) • rozumie pojęcie rozwiązania równania (K) • umie sprawdzić, czy dana liczba spełnia równanie (K) • umie rozpoznać równania równoważne (P) • umie zbudować równanie o podanym rozwiązaniu (P) • zna metodę równań równoważnych (K-P) • umie stosować metodę równań równoważnych (K-P) • umie rozwiązywać równania posiadające jeden pierwiastek, równania sprzeczne i tożsamościowe (K-P) • umie rozwiązywać równania bez stosowania przekształceń na wyrażeniach algebraicznych (K) • umie rozwiązywać równania z zastosowaniem prostych przekształceń na wyrażeniach algebraicznych (P) Sprawdzian i jego omówienie. Zadania tekstowe. • umie zapisać zadanie w postaci równania (R-D) • umie zapisać problem w postaci równania (W) • umie zbudować równanie o podanym rozwiązaniu (R) • wyszukuje wśród równań z wartością bezwzględną równania sprzeczne (R-D) • umie stosować metodę równań równoważnych (R) • umie rozwiązywać równania posiadające jeden pierwiastek, równania sprzeczne i tożsamościowe (R-D) • umie rozwiązywać równania z zastosowaniem przekształceń na wyrażeniach algebraicznych (R-D) • umie analizować treść zadania o prostej konstrukcji (R) • umie wyrazić treść zadania za pomocą równania (R-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe za pomocą równania i sprawdzić poprawność rozwiązania (R-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe za pomocą równania (D-W) • umie wyrazić treść zadania z procentami za pomocą równania (R-W) Procenty w zadaniach 57 Zespół Gimnazjalno - Szkolny tekstowych. Nierówności. • zna pojęcie nierówności i jej rozwiązania • rozumie pojęcie rozwiązania nierówności • umie sprawdzić, czy dana liczba spełnia nierówność • umie rozpoznać nierówności równoważne • umie rozwiązywać nierówności bez stosowania przekształceń na wyrażeniach algebraicznych • umie rozwiązywać nierówności z zastosowaniem prostych przekształceń na wyrażeniach algebraicznych • umie przedstawić zbiór rozwiązań nierówności na osi liczbowej Przekształcanie wzorów. • umie rozwiązać zadanie tekstowe z procentami za pomocą równania i sprawdzić (R-W) • umie rozwiązywać nierówności z zastosowaniem przekształceń na wyrażeniach algebraicznych • umie zapisać zbiór rozwiązań w postaci przedziału • umie wyrazić treść zadania za pomocą nierówności • umie rozwiązać zadanie tekstowe za pomocą nierówności • umie przekształcać wzory, w tym fizyczne i geometryczne (R-D) • umie wyznaczyć ze wzoru określoną wielkość (R-W) DZIAŁ 6. PROPORCJONALNOŚĆ Proporcje • zna pojęcie proporcji i jej własności (P) • umie podać przykłady proporcji (K) • umie rozwiązywać równania w postaci proporcji (P) • umie wyrazić treść zadania za pomocą proporcji (R-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe za pomocą proporcji (R-W) • umie rozwiązywać trudniejsze równania zapisane w postaci proporcji (R-D) • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami wprost proporcjonalnymi (R-D) • umie rozwiązywać trudniejsze zadania tekstowe związane z wielkościami wprost proporcjonalnymi (D-W) • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi (R-D) • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi (D-W) Wielkości wprost proporcjonalne. • rozumie pojęcie proporcjonalności prostej (P) • umie rozpoznawać wielkości wprost proporcjonalne (P) Wielkości odwrotnie proporcjonalne. • zna pojęcie proporcjonalności odwrotnej (P) • umie rozpoznawać wielkości odwrotnie proporcjonalne (P) Powtórzenie – rozwiązywanie zadań dotyczących wielkości wprost i odwrotnie proporcjonalnych • umie rozpoznać wielkości wprost proporcjonalne i odwrotnie proporcjonalne • umie rozwiązać zadania tekstowe wykorzystując wiedzę na temat w różnych sytuacjach (P) wielkości wprost i odwrotnie proporcjonalnych (R-W) • rozumie różnice pomiędzy wielkościami wprost- i odwrotnie proporcjonalnymi (P) DZIAŁ 7. SYMETRIE Symetria względem prostej. • zna pojęcie punktów symetrycznych względem prostej (K) • umie rozpoznawać figury symetryczne względem prostej (K) 58 • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z symetrią względem prostej (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Rysowanie figur symetrycznych względem prostej. Oś symetrii figury. Symetralna odcinka. Dwusieczna kąta. Symetria względem punktu. Środek symetrii figury. Symetrie w układzie współrzędnych. Powtórzenie wiadomości o symetriach. • umie określić własności punktów symetrycznych (P) • zna pojęcie figur symetrycznych względem prostej (K) • umie wykreślić punkt symetryczny do danego (K) • umie rysować figury w symetrii osiowej, gdy figura i oś: -nie mają punktów wspólnych (K) -mają punkty wspólne (P) • umie wykreślić oś symetrii, względem której punkty są symetryczne (P) • zna pojęcie osi symetrii figury (K) • rozumie pojęcie figury osiowosymetrycznej (P) • umie podać przykłady figur, które mają oś symetrii (K) • umie narysować oś symetrii figury (P) • zna pojęcie symetralnej odcinka (K) • rozumie pojęcie symetralnej odcinka i jej własności (P) • umie konstruować symetralną odcinka (K) • umie konstrukcyjnie znajdować środek odcinka (K) • zna pojęcie dwusiecznej kąta i jej własności (K-P) • rozumie pojęcie dwusiecznej kąta i jej własności (K-P) • umie konstruować dwusieczną kąta (K) • zna pojęcie punktów symetrycznych względem punktu (K) • umie rozpoznawać figury symetryczne względem punktu (K) • umie wykreślić punkt symetryczny do danego (K) • umie rysować figury w symetrii środkowej, gdy środek symetrii: -nie należy do figury (K) - należy do figury (P) • umie wykreślić środek symetrii, względem którego: punkty są symetryczne (P) • umie podać własności punktów symetrycznych (P) • zna pojęcie środka symetrii figury (P) • umie podać przykłady figur, które mają środek symetrii (P) • umie rysować figury posiadające środek symetrii(P) • umie wskazać środek symetrii figury (P) • umie wyznaczyć środek symetrii odcinka (P) • umie odnaleźć punkty symetryczne względem osi oraz początku układu współrzędnych (K-P) • umie zapisać współrzędne punktów symetrycznych względem osi oraz początku układu współrzędnych (P) • umie rozpoznać symetrię środkową i osiową w różnych sytuacjach (P) • umie tworzyć figury symetryczne (P) 59 • umie wykreślić oś symetrii, względem której figury są symetryczne (R) • stosuje własności punktów symetrycznych w zadaniach (R-W) • umie wskazać wszystkie osie symetrii figury (R) • rysuje figury posiadające więcej niż jedną oś symetrii (R-W) • umie dzielić odcinek na 2 równych części (R) • umie wykorzystać własności symetralnej odcinka w zadaniach (D-W) n • umie dzielić kąt na 2 równych części (R) • umie wykorzystać własności dwusiecznej kąta w zadaniach (D-W) • umie konstruować kąty o miarach 30, 60, 90 i 45, 45, 90 • umie wykreślić środek symetrii, względem którego: figury są symetryczne (R) • umie znaleźć obraz figury w złożeniu symetrii środkowych (D-W) • umie stosować własności punktów symetrycznych w zadaniach (RW) n • umie rysować figury posiadające więcej niż jeden środek symetrii (R) • umie podawać przykłady figur będących jednocześnie osiowo- i środkowosymetrycznymi lub mających jedną z tych cech (R) • umie stosować własności figur środkowosymetrycznych w zadaniach (R-W) • umie zastosować równania do wyznaczania współrzędnych punktów symetrycznych względem osi oraz początku układu współrzędnych (R-D) • umie wyznaczać współrzędne wierzchołków wielokątów będących środkowo- lub osiowosymetrycznymi (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny KLASA II: DZIAŁ 1. POTĘGI TEMAT ZAJĘĆ Lekcja organizacyjna. Potęga o wykładniku naturalnym. Iloczyn i iloraz potęg o jednakowych podstawach. Potęgowanie potęgi. CELE PODSTAWOWE CELE PONADPODSTAWOWE Uczeń: • zna podręcznik, z którego będzie korzystał w ciągu roku szkolnego na lekcjach matematyki (K) • zna PSO (K) Uczeń: • zna i rozumie pojęcie potęgi o wykładniku naturalnym (K) • umie zapisać potęgę w postaci iloczynu (K) • umie zapisać iloczyn jednakowych czynników w postaci potęgi (K) • umie obliczyć potęgę o wykładniku naturalnym (K) • umie zapisać liczbę w postaci potęgi (P) • umie zapisać liczbę w postaci iloczynu potęg (P) • umie porównać potęgi o różnych wykładnikach naturalnych i takich samych podstawach oraz o takich samych wykładnikach naturalnych i różnych dodatnich podstawach (K-P) • nie wykonując obliczeń umie określić znak potęgi (P) • umie obliczyć wartość wyrażenia arytmetycznego zawierającego potęgi (P) • zna wzór na mnożenie i dzielenie potęg o tych samych podstawach (K) • rozumie powstanie wzoru na mnożenie i dzielenie potęg o tych samych podstawach (P) • umie zapisać w postaci jednej potęgi iloczyny i ilorazy potęg o takich samych podstawach (K-P) • umie mnożyć i dzielić potęgi o tych samych podstawach (K) • umie przedstawić potęgę w postaci iloczynu i ilorazu potęg o tych samych podstawach (P) • umie stosować mnożenie i dzielenie potęg o tych samych podstawach do obliczania wartości liczbowej wyrażeń (P) • zna wzór na potęgowanie potęgi (K) • rozumie powstanie wzoru na potęgowanie potęgi (P) • umie zapisać w postaci jednej potęgi potęgę potęgi (K) • umie potęgować potęgę (K) 60 Uczeń: • umie zapisać liczbę w postaci iloczynu potęg (R) • umie obliczyć wartość wyrażenia arytmetycznego zawierającego potęgi (R-D) • umie zapisać liczbę w systemach niedziesiątkowych i odwrotnie (W) • umie rozwiązać nietypowe zadanie tekstowe związane z potęgami (W) • umie przekształcić wyrażenie arytmetyczne zawierające potęgi (W) • umie stosować mnożenie i dzielenie potęg o tych samych podstawach do obliczania wartości liczbowej wyrażeń (R-D) • umie porównać potęgi sprowadzając do tej samej podstawy ( R) • umie stosować potęgowanie potęgi do obliczania wartości liczbowej wyrażeń (R-D) • umie porównać potęgi korzystając z potęgowania Zespół Gimnazjalno - Szkolny Potęgowanie iloczynu i ilorazu. Działania na potęgach. Potęga o wykładniku całkowitym ujemnym. Notacja wykładnicza. potęgi (W) • umie przedstawić potęgę w postaci potęgowania potęgi (P) • umie stosować potęgowanie potęgi do obliczania wartości liczbowej wyrażeń (P) • zna wzór na potęgowanie ilorazu i iloczynu (K) • umie stosować potęgowanie iloczynu i ilorazu w zadaniach tekstowych (R-D) • rozumie powstanie wzoru na potęgowanie ilorazu i iloczynu (P) • umie zapisać w postaci jednej potęgi iloczyny i ilorazy potęg o takich samych wykładnikach (K-P) • umie potęgować iloraz i iloczyn (K) • umie zapisać iloraz i iloczyn potęg o tych samych wykładnikach w postaci jednej potęgi (K-P) • umie doprowadzić wyrażenie do prostszej postaci stosując działania na • umie doprowadzić wyrażenie do prostszej postaci potęgach (P) stosując działania na potęgach ( R) • umie doprowadzić wyrażenie do prostszej postaci stosując działania na potęgach (D-W) • umie stosować działania na potęgach w zadaniach tekstowych (R-D) • umie obliczyć potęgę o wykładniku całkowitym • zna pojęcie potęgi o wykładniku całkowitym ujemnym (K) ujemnym (R) • rozumie pojęcie potęgi o wykładniku całkowitym ujemnym (P) • umie wykonać porównanie ilorazowe potęg o • umie obliczyć potęgę o wykładniku całkowitym ujemnym (K-P) wykładnikach ujemnych (R-D) • zamienia potęgi o wykładnikach całkowitych ujemnych na odpowiednie potęgi • umie wykonać działania na potęgach o wykładnikach o wykładnikach naturalnych (K-P) całkowitych (D) • umie obliczyć wartość wyrażenia arytmetycznego zawierającego potęgi o wykładnikach całkowitych (RD) • zna pojęcie notacji wykładniczej (K) • rozumie potrzebę stosowania notacji wykładniczej w praktyce (R) • umie zapisać liczbę w notacji wykładniczej (K-P) • umie zapisać liczbę w notacji wykładniczej (R) • umie wykonać porównywanie ilorazowe dla liczb podanych w notacji wykładniczej (R-D) DZIAŁ 2. PIERWIASTKI Pierwiastki. • zna pojęcie pierwiastka arytmetycznego II stopnia z liczby nieujemnej i III stopnia z dowolnej liczby (K) • zna pojęcie liczby niewymiernej i rzeczywistej (K) • rozumie różnicę w rozwinięciu dziesiętnym liczby wymiernej i niewymiernej (P) 61 • umie oszacować wartość wyrażenia zawierającego pierwiastki (R) • umie obliczyć wartość wyrażenia arytmetycznego zawierającego pierwiastki (R-D) • umie oszacować liczbę niewymierną (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Działania na pierwiastkach. • umie obliczyć pierwiastek arytmetyczny II stopnia z liczby nieujemnej i III stopnia z dowolnej liczby (K-P) • umie oszacować wartość wyrażenia zawierającego pierwiastki (P) • umie określić na podstawie rozwinięcia dziesiętnego, czy dana liczba jest wymierna, czy niewymierna (P) • umie obliczyć wartość wyrażenia arytmetycznego zawierającego pierwiastki (P) • zna wzór na obliczanie pierwiastka z iloczynu i ilorazu (K) • zna wzór na obliczanie pierwiastka II stopnia z kwadratu liczby nieujemnej i pierwiastka III stopnia z sześcianu dowolnej liczby (K) • umie obliczyć pierwiastek II stopnia z kwadratu liczby nieujemnej i pierwiastek III stopnia z sześcianu dowolnej liczby (K) • umie wyłączyć czynnik przed znak pierwiastka oraz włączyć czynnik pod znak pierwiastka (K-R) • umie mnożyć i dzielić pierwiastki II stopnia oraz pierwiastki III stopnia (K) • umie stosować wzory na obliczanie pierwiastka z iloczynu i ilorazu do wyznaczania wartości liczbowej wyrażeń (P) • umie obliczyć pierwiastek II stopnia z kwadratu liczby nieujemnej i pierwiastek III stopnia z sześcianu dowolnej liczby (R) • umie wyłączyć czynnik przed znak pierwiastka (R) • umie włączyć czynnik pod znak pierwiastka (R-D) • umie wykonywać działania na liczbach niewymiernych (R-D) • umie stosować wzór na obliczanie pierwiastka z iloczynu i ilorazu do obliczania wartości liczbowej wyrażeń (P-D) • umie usuwać niewymierność z mianownika korzystając z własności pierwiastków (R-D) • umie porównać pierwiastki podnosząc do odpowiedniej potęgi (D-W) umie doprowadzić wyrażenie algebraiczne zawierające potęgi i pierwiastki do prostszej postaci (R-D) DZIAŁ 3. DŁUGOŚĆ OKRĘGU I POLE KOŁA Liczba π. Długość okręgu. Pole koła. • zna wzór na obliczanie długości okręgu (K) • zna liczbę π (K) • umie obliczyć długość okręgu znając jego promień lub średnicę (K-P) • umie wyznaczyć promień lub średnicę okręgu, znając jego długość (P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z porównywaniem obwodów figur (P) • zna wzór na obliczanie pola koła (K) • umie obliczyć pole koła, znając jego promień lub średnicę (K-P) • umie obliczyć pole pierścienia kołowego, znając promienie lub średnice kół ograniczających pierścień (K-P) • umie wyznaczyć promień lub średnicę koła, znając jego pole (P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane porównywaniem pól figur (P) 62 • rozumie sposób wyznaczenia liczby π (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z długością okręgu (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane porównywaniem obwodów figur (R-D) • umie wyznaczyć promień lub średnicę koła, znając jego pole (R) • umie obliczyć pole koła, znając jego obwód i odwrotnie (R-D) • umie obliczyć pole nietypowej figury wykorzystując wzór na pole koła (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane Zespół Gimnazjalno - Szkolny Długość łuku. Pole wycinka koła. • zna pojęcie kąta środkowego (K) • zna pojęcie łuku (K) • zna pojęcie wycinka koła (K) • umie rozpoznać kąt środkowy (K-P) • umie obliczyć długość łuku jako określonej części okręgu (K-P) • umie obliczyć pole wycinka koła jako określonej części koła (K-P) • umie obliczyć długość łuku i pole wycinka koła, znając miarę kąta środkowego (P) • umie obliczyć długość figury złożonej z łuków i odcinków (P) • umie obliczyć pole figury złożonej z wielokątów i wycinków koła (P) 63 z porównywaniem pól figur (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z obwodami i polami figur (D-W) • umie obliczyć długość figury złożonej z łuków i odcinków (R) • obliczyć pole figury złożonej z wielokątów i wycinków koła (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z obwodami i polami figur (D-W) • umie obliczyć promień okręgu, znając miarę kąta środkowego i długość łuku, na którym jest oparty (R) • umie obliczyć promień koła, znając miarę kąta środkowego i pole wycinka koła (R) Zespół Gimnazjalno - Szkolny DZIAŁ 4. WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE Jednomiany i sumy algebraiczne. Mnożenie jednomianów przez sumy. Mnożenie sum algebraicznych. • zna pojęcie wyrażenia algebraicznego (K) • zna pojęcie jednomianu (K) • zna pojęcie jednomianu uporządkowanego (K) • zna pojęcie jednomianów podobnych (K) • rozumie zasadę przeprowadzania redukcji wyrazów podobnych (P) • rozumie zasadę nazywania wyrażeń algebraicznych (K) • umie budować proste wyrażenia algebraiczne (K) • umie opisać za pomocą wyrażeń algebraicznych związki pomiędzy różnymi wielkościami (K-P) • umie odczytać wyrażenia algebraiczne (K-P) • umie porządkować jednomiany (K-P) • umie podać współczynnik liczbowy jednomianu (K) • umie wskazać jednomiany podobne (K) • umie redukować wyrazy podobne (K-P) • umie dodawać i odejmować sumy algebraiczne (K-P) • umie opuszczać nawiasy (P) • umie doprowadzić wyrażenie algebraiczne do prostszej postaci (P) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych bez jego przekształcania (K-P) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (P) • umie mnożyć i dzielić sumę algebraiczną przez liczbę wymierną (K) • umie mnożyć sumę algebraiczną przez jednomian (K-P) • umie wyłączyć wspólny czynnik przed nawias (K-P) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (P) • umie wyrazić pole figury w postaci wyrażenia algebraicznego (P) • umie mnożyć sumy algebraiczne (P) 64 • umie doprowadzić wyrażenie algebraiczne do prostszej postaci (R-D) • umie budować i odczytać wyrażenia algebraiczne o konstrukcji wielodziałaniowej (R-D) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (R-D) • umie stosować dodawanie i odejmowanie sum algebraicznych w zadaniach tekstowych (R-W) • umie wyłączyć wspólny czynnik przed nawias (R-D) • umie stosować mnożenie jednomianów przez sumy algebraiczne w zadaniach tekstowych (R-W) • umie wykorzystać wyrażenia algebraiczne do rozwiązywania zadań związanych z podzielnością i dzieleniem z resztą (W) • umie wyrazić pole figury w postaci wyrażenia algebraicznego (R-D) • umie mnożyć sumy algebraiczne (R) • umie doprowadzić wyrażenie algebraiczne do prostszej postaci stosując mnożenie sum algebraicznych (R-D) • umie interpretować geometrycznie iloczyn sum algebraicznych (R) • umie stosować mnożenie sum algebraicznych w zadaniach tekstowych (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wzory skróconego mnożenia. • zna wzór na kwadrat sumy (P) • zna wzór na kwadrat różnicy (P) • zna wzór na różnicę kwadratów (P) • umie przekształcać wyrażenia algebraiczne stosując wzory skróconego mnożenia (P-R) • umie przekształcać wyrażenia algebraiczne stosując wzory skróconego mnożenia (R-D) • umie wykorzystać wzory skróconego mnożenia do obliczeń wartości wyrażeń, w których występują kwadraty liczb (RD) • umie wykorzystać wzory skróconego mnożenia do dowodzenia własności liczb (D-W) • umie wykorzystać wzory skróconego mnożenia do obliczania pól (R-W) DZIAŁ 5. UKŁADY RÓWNAŃ Do czego służą układy równań? Rozwiązywanie układów równań metodą podstawiania. Rozwiązywanie układów równań metodą przeciwnych współczynników. Ile rozwiązań może mieć układ równań? Zadania tekstowe z zastosowaniem układów równań. Procenty • zna pojęcie układu równań (K) • zna pojęcie rozwiązania układu równań (K) • rozumie pojęcie rozwiązania układu równań (K) • umie podać przykładowe rozwiązanie równania I stopnia z dwiema niewiadomymi (K-P) • umie zapisać treść zadania w postaci układu równań (K-P) • umie sprawdzić, czy dana para liczb spełnia układ równań (K-P) • zna metodę podstawiania (K) • umie wyznaczyć niewiadomą z równania (K-P) • umie rozwiązać układ równań I stopnia z dwiema niewiadomymi metodą podstawiania (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu równań i metody podstawiania (P-R) • umie zapisać treść zadania w postaci układu równań (D-W) • umie tworzyć układ równań o danym rozwiązaniu (D-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu równań i • umie wykorzystać diagramy procentowe w zadaniach • umie wyznaczyć niewiadomą z równania (R) • umie rozwiązać układ równań I stopnia z dwiema niewiadomymi metodą podstawiania (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu równań i metody podstawiania (R-D) • umie rozwiązać układ równań z większą ilością niewiadomych (W) • zna metodę przeciwnych współczynników (K) • umie rozwiązać układ równań I stopnia z dwiema niewiadomymi metodą przeciwnych współczynników (R-D) • umie rozwiązać układ równań I stopnia z dwiema niewiadomymi metodą przeciwnych współczynników (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu równań i metody równań i metody przeciwnych współczynników (R-D) przeciwnych współczynników (P) • zna pojęcia: układ oznaczony, nieoznaczony, sprzeczny (P) • umie określić rodzaj układu równań (R-D) • umie podać przykłady par liczb spełniających podany układ nieoznaczony • umie dobrać współczynniki układu równań, aby otrzymać (P) żądany rodzaj układu (D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu równań (P-R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu równań (R-W) 65 Zespół Gimnazjalno - Szkolny w zadaniach tekstowych. procentów ( P-R) tekstowych (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z zastosowaniem układu równań i procentów(R-W) DZIAŁ 6. TRÓJKĄTY PROSTOKĄTNE Twierdzenie Pitagorasa. • zna twierdzenie Pitagorasa (K) • rozumie potrzebę stosowania twierdzenia Pitagorasa (K) • umie obliczyć długość przeciwprostokątnej na podstawie twierdzenia Pitagorasa (K) • umie obliczyć długości przyprostokątnych na podstawie twierdzenia Pitagorasa (P) Twierdzenie odwrotne do twierdzenia Pitagorasa. • zna twierdzenie odwrotne do twierdzenia Pitagorasa (K) • rozumie potrzebę stosowania twierdzenia odwrotnego do twierdzenia Pitagorasa (K) • umie sprawdzić, czy trójkąt o danych bokach jest prostokątny (K-P) Zastosowania twierdzenia • umie wskazać trójkąt prostokątny w figurze (K) Pitagorasa. • umie stosować twierdzenie Pitagorasa w prostych zadaniach o trójkątach, prostokątach, trapezach, rombach (K-P) Twierdzenie Pitagorasa w • umie odczytać odległość między dwoma punktami o równych odciętych lub układzie współrzędnych. rzędnych (K) • umie wyznaczyć odległość między dwoma punktami, których współrzędne wyrażone są liczbami całkowitymi (P) Przekątna kwadratu. Wysokość trójkąta równobocznego. • zna wzór na obliczanie długości przekątnej kwadratu (K) • zna wzór na obliczanie długości wysokości trójkąta równobocznego (K) • zna wzór na obliczanie pola trójkąta równobocznego (P) • umie wyprowadzić wzór na obliczanie długości przekątnej kwadratu (P) • umie obliczyć długość przekątnej kwadratu, znając jego bok (K-P) • umie obliczyć wysokość lub pole trójkąta równobocznego, znając jego bok (P) • umie obliczyć długość boku lub pole kwadratu, znając jego przekątną (P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z przekątną kwadratu i wysokością trójkąta równobocznego (P) 66 • rozumie konstrukcję odcinka o długości wyrażonej liczbą niewymierną (R) • umie konstruować odcinek o długości wyrażonej liczbą niewymierną (R-D) • umie konstruować kwadraty o polu równym sumie pól danych kwadratów (W) • umie uzasadnić twierdzenie Pitagorasa (W) • umie sprawdzić, czy trójkąt o danych bokach jest prostokątny (R) • umie stosować twierdzenie odwrotne do twierdzenia Pitagorasa w zadaniach tekstowych (R-D) • umie określić rodzaj trójkąta znając jego boki (W) • umie stosować twierdzenie Pitagorasa w zadaniach o trójkątach, prostokątach, trapezach, rombach (R-D) • umie stosować twierdzenie Pitagorasa w zadaniach rachunkowych i konstrukcyjnych (R-D) • umie obliczyć długości boków wielokąta leżącego w układzie współrzędnych (R) • umie sprawdzić, czy trójkąt leżący w układzie współrzędnych jest prostokątny (R-D) • umie sprawdzić, czy punkty leżą na okręgu lub w kole umieszczonym w układzie współrzędnych (R-D) • umie wyprowadzić wzór na obliczanie długości wysokości trójkąta równobocznego (R) • umie obliczyć wysokość lub pole trójkąta równobocznego, znając jego bok (R) • umie obliczyć długość boku lub pole kwadratu, znając jego przekątną (R) • umie obliczyć długość boku lub pole trójkąta równobocznego, znając jego wysokość (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z przekątną kwadratu i wysokością trójkąta równobocznego (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny 0 Trójkąty o kątach 90 , 0 0 0 0 45 , 45 oraz 90 , 30 , 0 60 . • zna zależność między bokami i kątami trójkąta o kątach 90 , 45 , 45 oraz 0 0 0 90 , 30 , 60 (P) 0 0 0 0 0 0 • umie rozwiązać trójkąt prostokątny o kątach 90 , 45 , 45 oraz 90 , 30 , 60 (P) 0 0 0 • umie rozwiązać trójkąt prostokątny o kątach 90 , 45 , 45 0 0 0 oraz 90 , 30 , 60 (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe z wykorzystaniem 0 zależności między bokami i kątami trójkąta o kątach 90 , 0 0 45 , 45 0 0 0 oraz 90 , 30 , 60 (R-W) 0 0 0 DZIAŁ 7. WIELOKĄTY I OKRĘGI Okrąg opisany na trójkącie. Styczna do okręgu. Okrąg wpisany w trójkąt. Wielokąty foremne. • zna pojęcie okręgu opisanego na wielokącie (K) • umie konstruować okrąg opisany na trójkącie (K) • umie określić położenie środka okręgu opisanego na trójkącie prostokątnym, ostrokątnym, rozwartokątnym (P) • korzysta z twierdzenia o trójkącie prostokątnym wpisanym w okrąg (P-R) • umie konstruować okrąg przechodzący przez trzy dane punkty (P) • umie rozpoznać wzajemne położenie prostej i okręgu (K) • zna pojęcie stycznej do okręgu (K) • umie rozpoznać styczną do okręgu (K) • wie, że styczna do okręgu jest prostopadła do promienia poprowadzonego do punktu styczności (K) • umie konstruować styczną do okręgu, przechodzącą przez dany punkt na okręgu (K) • umie konstruować okrąg styczny do prostej w danym punkcie (P) • umie rozwiązać zadanie konstrukcyjne i rachunkowe związane ze styczną do okręgu (P) • zna pojęcie okręgu wpisanego w wielokąt (K) • umie konstruować okrąg wpisany w trójkąt (K) • umie obliczać pole trójkąta znając jego boki i promień okręgu wpisanego w ten trójkąt (P-R) • umie rozwiązać zadanie konstrukcyjne i rachunkowe związane z okręgiem wpisanym w trójkąt (P-R) • zna pojęcie wielokąta foremnego (K) • rozumie własności wielokątów foremnych (P) • umie konstruować sześciokąt i ośmiokąt foremny wpisany w okrąg o danym promieniu (K-P) • umie obliczyć miarę kąta wewnętrznego wielokąta foremnego (P) • umie wskazać wielokąty foremne środkowosymetryczne (P) • umie podać ilość osi symetrii wielokąta foremnego (P) 67 • umie rozwiązać zadanie konstrukcyjne i rachunkowe związane z okręgiem opisanym na trójkącie (R-W) • zna twierdzenie o równości długości odcinków na ramionach kąta wyznaczonych przez wierzchołek kąta i punkty styczności (R) • umie rozwiązać zadanie konstrukcyjne i rachunkowe związane ze styczną do okręgu (R-W) • umie konstruować okrąg styczny w danym punkcie do ramion kąta ostrego(R) • umie rozwiązać zadanie konstrukcyjne i rachunkowe związane z okręgiem wpisanym w trójkąt (R-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z wielokątami foremnymi (D-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wielokąty foremne – okręgi wpisane i opisane. • umie obliczyć długość promienia okręgu wpisanego w kwadrat o danym boku (K) • umie obliczyć długość promienia okręgu opisanego na kwadracie o danym boku (P) • umie obliczyć długość promienia, pole lub obwód koła opisanego i wpisanego w trójkąt równoboczny o danym boku (P) • umie wpisać i opisać okrąg na wielokącie (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z okręgami wpisanymi i opisanymi na wielokątach foremnych (P) • rozumie warunek wpisywania i opisywania okręgu na czworokącie (D) • umie obliczyć długość promienia, pole lub obwód koła opisanego i wpisanego w trójkąt równoboczny o danym boku (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z okręgami wpisanymi i opisanymi na wielokątach foremnych (R-W) DZIAŁ 8. GRANIASTOSŁUPY Przykłady graniastosłupów. Siatki graniastosłupów. Pole powierzchni. Objętość prostopadłościanu. • zna pojęcie prostopadłościanu (K) • zna pojęcie graniastosłupa prostego (K) • zna pojęcie graniastosłupa pochyłego (P) • zna pojęcie graniastosłupa prawidłowego (K) • zna budowę graniastosłupa (K) • rozumie sposób tworzenia nazw graniastosłupów (K) • umie wskazać na modelu krawędzie i ściany prostopadłe i równoległe (K) • umie wskazać na rysunku krawędzie i ściany prostopadłe i równoległe (P) • umie określić liczbę wierzchołków, krawędzi i ścian graniastosłupa (K-P) • umie rysować graniastosłup prosty w rzucie równoległym (K-P) • umie obliczyć sumę długości krawędzi graniastosłupa (P) • zna pojęcie siatki graniastosłupa (K) • zna pojęcie pola powierzchni graniastosłupa (K) • zna wzór na obliczanie pola powierzchni graniastosłupa (K) • rozumie pojęcie pola figury (K) • rozumie sposób obliczania pola powierzchni jako pola siatki (P) • rozumie zasadę kreślenia siatki (K) • umie rozpoznać siatkę graniastosłupa (K-P) • umie kreślić siatkę graniastosłupa o podstawie trójkąta lub czworokąta (K) • umie kreślić siatkę graniastosłupa o podstawie dowolnego wielokąta (P) • umie obliczyć pole powierzchni graniastosłupa (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni graniastosłupa prostego (P) • zna wzór na obliczanie objętości prostopadłościanu i sześcianu (K) 68 • umie obliczyć sumę długości krawędzi graniastosłupa (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z sumą długości krawędzi (R-D) • umie rozwiązać nietypowe zadanie związane z rzutem graniastosłupa (W) • umie kreślić siatkę graniastosłupa o podstawie dowolnego wielokąta (P-R) • umie rozpoznać siatkę graniastosłupa (R-W) • umie obliczyć pole powierzchni graniastosłupa (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni graniastosłupa prostego (R-W) • umie zamieniać jednostki objętości (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Jednostki objętości. Objętość graniastosłupa. Odcinki w graniastosłupach. • zna jednostki objętości (K) • rozumie zasady zamiany jednostek objętości (P) • rozumie pojęcie objętości figury (K) • umie zamieniać jednostki objętości (K-P) • umie obliczyć objętość prostopadłościanu i sześcianu (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z objętością prostopadłościanu (P) • zna wzór na obliczanie objętości graniastosłupa (K) • umie obliczyć objętość graniastosłupa (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z objętością graniastosłupa (P) • zna pojęcie przekątnej ściany graniastosłupa (K) • zna pojęcie przekątnej graniastosłupa (K) • umie wskazać na modelu przekątną ściany bocznej oraz przekątną graniastosłupa (K-P) • umie rysować w rzucie równoległym przekątne ścian oraz przekątne graniastosłupa (P-R) • umie obliczyć długość przekątnej ściany graniastosłupa jako przekątnej prostokąta (P-R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z objętością prostopadłościanu (R-W) • umie obliczyć objętość graniastosłupa (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z objętością graniastosłupa (R-W) • umie obliczyć długość przekątnej dowolnej ściany i przekątnej graniastosłupa (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z długościami przekątnych, polem i objętością graniastosłupa (R-W) DZIAŁ 9. OSTROSŁUPY Rodzaje ostrosłupów. Siatki ostrosłupów. Pole powierzchni. • zna pojęcie ostrosłupa (K) • zna pojęcie ostrosłupa prawidłowego (K) • zna pojęcie czworościanu i czworościanu foremnego (K) • zna budowę ostrosłupa (K) • rozumie sposób tworzenia nazw ostrosłupów (K) • zna pojęcie wysokości ostrosłupa (K) • umie określić ilość wierzchołków, krawędzi i ścian ostrosłupa (K-P) • umie rysować ostrosłup w rzucie równoległym (K-P) • umie obliczyć sumę długości krawędzi ostrosłupa (P) • zna pojęcie siatki ostrosłupa (K) • zna pojęcie pola powierzchni ostrosłupa (K) • zna wzór na obliczanie pola powierzchni ostrosłupa (K) • rozumie pojęcie pola figury (K) • rozumie sposób obliczania pola powierzchni jako pola siatki (P) • rozumie zasadę kreślenia siatki (K) • umie kreślić siatkę ostrosłupa prawidłowego (K-P) 69 • umie obliczyć sumę długości krawędzi ostrosłupa (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z sumą długości krawędzi (R-D) • umie kreślić siatkę ostrosłupa (R) • umie rozpoznać siatkę ostrosłupa (R-D) • umie obliczyć pole powierzchni ostrosłupa (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni ostrosłupa (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Objętość ostrosłupa. Obliczanie długości odcinków w ostrosłupach. Przekroje graniastosłupów i ostrosłupów. • umie rozpoznać siatkę ostrosłupa (K-P) • umie obliczyć pole ostrosłupa prawidłowego (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni ostrosłupa (P) • zna pojęcie wysokości ostrosłupa (K) • zna wzór na obliczanie objętości ostrosłupa (K) • zna jednostki objętości (K) • rozumie pojęcie objętości figury (K) • umie obliczyć objętość ostrosłupa (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z objętością ostrosłupa (P) • zna pojęcie wysokości ściany bocznej (K) • umie wskazać trójkąt prostokątny, w którym występuje dany lub szukany odcinek (K) • umie stosować twierdzenie Pitagorasa do wyznaczania długości odcinków (P) • zna pojęcie przekroju figury (K) • umie określić rodzaj figury powstałej z przekroju bryły (P) • umie obliczyć pole przekroju graniastosłupa i ostrosłupa (P) • umie obliczyć objętość ostrosłupa (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z objętością ostrosłupa (R-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z objętością ostrosłupa i graniastosłupa (D-W) • umie stosować twierdzenie Pitagorasa do wyznaczania długości odcinków (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z długością odcinków, polem powierzchni i objętością ostrosłupa (R-W) • umie określić rodzaj figury powstałej z przekroju bryły (RD) • umie obliczyć pole przekroju graniastosłupa lub ostrosłupa (R-W) DZIAŁ 10. STATYSTYKA Czytanie danych statystycznych. Co to jest średnia? Zbieranie i opracowywanie danych statystycznych. • zna pojęcie diagramu słupkowego i kołowego (K) • zna pojęcie wykresu (K) • zna pojęcie tabeli łodygowo – listkowej (P) • rozumie potrzebę korzystania z różnych form prezentacji informacji (K) • umie odczytać informacje z tabeli, wykresu, diagramu, tabeli łodygowo – listkowej (K-P) • umie ułożyć pytania do prezentowanych danych (P) • zna pojęcie średniej, mediany (K) • umie obliczyć średnią (K-P) • umie policzyć medianę (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane ze średnią (P) • zna pojęcie danych statystycznych (K) • umie zebrać dane statystyczne (K) • umie opracować dane statystyczne (P) 70 • umie interpretować prezentowane informacje (R-D) • umie prezentować dane w korzystnej formie (D) • umie obliczyć średnią (R) • umie obliczyć medianę (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane ze średnią i medianą (R-W) • umie opracować dane statystyczne (R-D) • umie prezentować dane statystyczne (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Zdarzenia losowe. • umie prezentować dane statystyczne (P) • zna pojęcie zdarzenia losowego (K) • umie podać zdarzenia losowe w doświadczeniu (K-P) • umie obliczyć prawdopodobieństwo zdarzenia (P) • umie ocenić zdarzenia mniej/bardziej prawdopodobne (P) • zna pojęcie prawdopodobieństwa zdarzenia losowego (R) • umie podać zdarzenia losowe w doświadczeniu (R) • umie obliczyć prawdopodobieństwo zdarzenia (R-W) • umie ocenić zdarzenia mniej i bardziej prawdopodobne, zdarzenia pewne i zdarzenia niemożliwe (R-D) KLASA III: DZIAŁ 1. LICZBY I WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE TEMAT ZAJĘĆ Lekcja organizacyjna. System dziesiątkowy System rzymski CELE PODSTAWOWE Uczeń: • zna podręcznik, z którego będzie korzystał w ciągu roku szkolnego na lekcjach matematyki (K) • zna PSO (K) • zna pojęcie notacji wykładniczej (K) • zna sposób zaokrąglania liczb (K) • rozumie potrzebę zaokrąglania liczb (K) • rozumie potrzebę stosowania notacji wykładniczej w praktyce (P) • umie oszacować wynik działań (K-P) • umie zaokrąglić liczby do podanego rzędu (K-P) • umie zapisać liczbę w notacji wykładniczej (P) • umie porównać liczby przedstawione w różny sposób (K-P) • zna znaki używane do zapisu liczb w systemie rzymskim (K) • zna zasady zapisu liczb w systemie rzymskim(P) • umie zapisać i odczytać liczby naturalne dodatnie w systemie rzymskim (K-P) 71 CELE PONADPODSTAWOWE Uczeń: • umie zapisać liczbę w notacji wykładniczej (R) • umie porównać liczby przedstawione na różne sposoby (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące różnych sposobów zapisywania liczb (R-D) • zna inne systemy zapisywania liczb (R) • umie zapisać liczby w systemie dwójkowym i nieduże – w trójkowym (R-W) • umie przedstawić w systemie dziesiątkowym liczbę, którą zapisano w innym systemie(dwójkowym, trójkowym) (RD) • umie zapisać i odczytać w systemie rzymskim liczby większe od 4000 (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Liczby wymierne i niewymierne Podstawowe działania na liczbach Działania na potęgach i pierwiastkach • zna pojęcia: liczby naturalnej, liczby całkowitej, liczby wymiernej (K) • zna pojęcia: liczby niewymiernej, liczby rzeczywistej (K) • zna pojęcia liczby przeciwnej do danej oraz odwrotności danej liczby(K) • rozumie różnicę pomiędzy rozwinięciem dziesiętnym liczby wymiernej a niewymiernej (P) • umie podać liczbę przeciwną do danej (K) oraz odwrotność danej liczby (K-P) • umie podać rozwinięcie dziesiętne ułamka zwykłego (K-P) • umie odczytać współrzędną punktu na osi liczbowej oraz zaznaczyć liczbę na osi liczbowej (K-P) • zna pojęcie potęgi o wykładniku: naturalnym (K), całkowitym ujemnym (P) • zna pojęcie pierwiastka arytmetycznego II stopnia z liczby nieujemnej i III stopnia z dowolnej liczby (K) • umie obliczyć potęgę o wykładniku: naturalnym(K), całkowitym ujemnym (P) • umie obliczyć pierwiastek arytmetyczny II i III stopnia z liczb, które są odpowiednio kwadratami lub sześcianami liczb wymiernych (K) • umie oszacować wartość wyrażenia zawierającego pierwiastki (P-R) • umie porównać (K) oraz porządkować (K-P) liczby przedstawione w różny sposób • zna algorytmy działań na ułamkach (K) • zna kolejność wykonywania działań (K) • umie wykonać działania łączne na liczbach (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z działaniami na liczbach (P) • zna wzory dotyczące potęgowania i pierwiastkowania (K) • umie zapisać w postaci jednej potęgi iloczyny i ilorazy potęg o takich samych podstawach (K-P) • umie zapisać w postaci jednej potęgi iloczyny i ilorazy potęg o takich samych wykładnikach (K-P) • umie zapisać w postaci jednej potęgi potęgę potęgi o wykładnikach naturalnych (K-P), całkowitych (P-R) • stosuje w obliczeniach notację wykładniczą (P-R) • umie wyłączyć czynnik przed znak pierwiastka (P) • umie usunąć niewymierność z mianownika korzystając z własności pierwiastków (P) • umie oszacować wartość wyrażenia zawierającego pierwiastki (P-R) 72 • umie odczytać współrzędne punktów na osi liczbowej i zaznaczyć liczbę na osi liczbowej (R) • umie porównać i porządkować liczby przedstawione w różny sposób (R-D) • umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających większą liczbę działań (R-D) • umie dokonać porównań, szacując wartości w zadaniach tekstowych (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z działaniami na liczbach (R-D) • umie oszacować wartość wyrażenia zawierającego pierwiastki (R-D) • umie wyłączyć czynnik przed znak pierwiastka (R) • umie włączyć czynnik pod znak pierwiastka (R-D) • umie usunąć niewymierność z mianownika korzystając z własności pierwiastków (R) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Obliczenia procentowe • zna pojęcie procentu (K) • zna pojęcie promila (K) • rozumie potrzebę stosowania procentów w życiu codziennym (K) • umie zamienić procent na ułamek i odwrotnie (K-P) • umie obliczyć procent danej liczby (K-P) • umie odczytać dane z diagramu procentowego (K-P) • umie obliczyć liczbę na podstawie danego jej procentu (P) • umie obliczyć jakim procentem jednej liczby jest druga liczba (P) • umie rozwiązać zadanie związane z procentami (P) Obliczenia procentowe • zna pojęcie punktu procentowego (P) (cd.) • zna pojęcie inflacji (P) • umie obliczyć liczbę większą lub mniejszą o dany procent (P) • umie rozwiązać zadanie związane z procentami w kontekście praktycznym (P-R) • umie obliczyć o ile procent wzrosła lub zmniejszyła się liczba (P-R) umie obliczyć liczbę na podstawie jej procentowego wzrostu (obniżki) (P-R) Przekształcenia • zna pojęcia: wyrażenie algebraiczne, jednomian, suma algebraiczna, wyrazy algebraiczne podobne (K) • zna zasadę przeprowadzania redukcji wyrazów podobnych (K) • umie budować proste wyrażenia algebraiczne (K) • umie redukować wyrazy podobne w sumie algebraicznej (K-P) • umie dodawać i odejmować sumy algebraiczne (K-P) • umie mnożyć jednomiany, sumę algebraiczną przez jednomian (K) oraz sumy algebraiczne (K-P) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia bez jego przekształcania (K-P) i po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (P) • umie przekształcać wyrażenia algebraiczne (P) • umie opisywać zadania tekstowe za pomocą wyrażeń algebraicznych (P) • umie wyłączyć wspólny czynnik przed nawias (P) Równania i układy • zna pojęcie równania (K) równań • zna pojęcia równań: równoważnych, tożsamościowych, sprzecznych (P) • zna metodę równań równoważnych (K) • zna pojęcie układu równań (K) • zna pojęcie rozwiązania układu równań (K) • zna pojęcia układów: oznaczonych, nieoznaczonych, sprzecznych (P) 73 • umie obliczyć liczbę na podstawie danego jej procentu (R) • umie obliczyć jakim procentem jednej liczby jest druga liczba(R) • umie rozwiązać zadanie związane z procentami (R-W) • umie obliczyć liczbę na podstawie jej procentowego wzrostu (obniżki) (R-D) • umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń (R-D) • umie przekształcać wyrażenia algebraiczne (R-D) • umie przekształcać wyrażenia algebraiczne stosując wzory skróconego mnożenia (R-D) • umie wyłączyć wspólny czynnik przed nawias (R-D) • umie usunąć niewymierność z mianownika stosując wzory skróconego mnożenia (R-D) • umie stosować przekształcenia wyrażeń algebraicznych w zadaniach tekstowych (R-W) • umie rozwiązać równanie (R-D) • umie rozwiązać nierówność (R-D) • umie rozwiązać układ liniowy metodą podstawiania lub metodą przeciwnych współczynników (R-D) • umie rozwiązać równanie, korzystając z proporcji (R-D) • umie rozwiązać równanie, korzystając z proporcji (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny • zna metodę podstawiania (K) • zna metodę przeciwnych współczynników (K) • rozumie pojęcie rozwiązania równania (K) • rozumie pojęcie rozwiązania układu równań (K) • umie rozwiązać równanie (K-P) • umie rozwiązać układ równań liniowych metodą podstawiania lub metodą przeciwnych współczynników (K-P) • umie rozpoznać równanie sprzeczne lub tożsamościowe (P) • umie rozpoznać układ sprzeczny lub nieoznaczony (P) • umie rozwiązać równanie, korzystając z proporcji (K-P) • umie przekształcić wzór (P) • umie opisać za pomocą równania lub układu równań zadanie osadzone w kontekście praktycznym (P-R) • umie przekształcić wzór (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z zastosowaniem równań lub układów równań (R-W) DZIAŁ 2. FUNKCJE Odczytywanie wykresów Odczytywanie wykresów (cd.) Pojęcie funkcji. Zależności funkcyjne • rozumie wykres jako sposób prezentacji informacji (K) • umie odczytać informacje z wykresu (K) • umie interpretować informacje odczytane z wykresu (P) • umie odczytać i porównać informacje z kilku wykresów narysowanych w jednym układzie współrzędnych (K-P) • umie interpretować informacje z kilku wykresów narysowanych w jednym układzie współrzędnych (P) • zna pojęcie funkcji (K) • zna pojęcia: dziedzina, argument, wartość funkcji, zmienna zależna i niezależna (K) • zna pojęcie miejsca zerowego (K) • rozumie pojęcie przyporządkowania (K) • umie przedstawić funkcję za pomocą opisu słownego, wzoru, grafu, wykresu i tabelki (K-P) • umie odczytać wartość funkcji dla danego argumentu lub argument dla danej wartości z tabelki (K), wykresu (K) i grafu (K) • umie wskazać miejsce zerowe funkcji (P) • umie na podstawie wykresu funkcji określić jej monotoniczność (P) 74 • umie interpretować informacje odczytane z wykresu (RW) • umie interpretować informacje z kilku wykresów narysowanych w jednym układzie współrzędnych (R-D) • umie przedstawić funkcję za pomocą opisu słownego, wzoru, grafu, wykresu i tabelki (R) • umie wskazać miejsce zerowe funkcji (R-W) • umie przedstawić wykres funkcji spełniającej warunki (RD) • umie podać argumenty, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie lub ujemne (R-D) • umie odczytać z wykresu argumenty, dla których funkcja przyjmuje największą lub najmniejszą wartość (P-R) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wzory a wykresy Zależności między wielkościami proporcjonalnymi • zna różne sposoby zapisu funkcji określonej danym wzorem (K-P) • rozumie związek między wzorem funkcji a jej wykresem (K) • zna etapy rysowania wykresów funkcji (P) • umie sprawdzić rachunkowo i na wykresie, czy punkt należy do wykresu funkcji (K) • umie na podstawie wzoru wyznaczyć argument dla danej wartości funkcji i odwrotnie (P) • umie obliczyć miejsce zerowe funkcji (K-P) • umie odczytać z wykresu miejsce zerowe (K-P) • umie odczytać z wykresu zbiór argumentów, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie lub ujemne (P) • zna związek pomiędzy wielkościami wprost proporcjonalnymi (K) • zna kształt linii będącej wykresem wielkości wprost proporcjonalnych (K-P) • zna pojęcie współczynnika proporcjonalności (K-P) • zna związek pomiędzy wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi (K) • zna kształt linii będącej wykresem wielkości odwrotnie proporcjonalnych (K-P) • umie rozpoznać wielkości wprost proporcjonalne (P) • umie obliczyć współczynnik proporcjonalności (P) • umie opisać wzorem dane wielkości wprost proporcjonalne (P) • umie narysować wykres funkcji typu y=ax jeśli dziedziną jest zbiór liczb rzeczywistych (P) • umie rozpoznać wielkości odwrotnie proporcjonalne (P) • umie opisać wzorem dane wielkości odwrotnie proporcjonalne (P) • zna nazwy wykresów niektórych funkcji ( liniowa, parabola) (R) • umie wyznaczyć współrzędne punktów przecięcia się wykresu z osiami układu współrzędnych (R-D) • umie dopasować wzory do wykresów funkcji (R-D) • umie zastąpić wzorem opis słowny funkcji (R-D) • umie odczytać z wykresu zbiór argumentów, dla których funkcja przyjmuje określone wartości (R-D) • umie na podstawie wzoru narysować wykres funkcji (RW) • potrafi rozwiązać zadania tekstowe związane z wykresem funkcji i jej wzorem • umie rozpoznać wielkości wprost proporcjonalne (R) • umie narysować wykres funkcji typu y=ax (R-D) • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami wprost proporcjonalnymi oraz ich wykresami (R-W) • umie rozpoznać wielkości odwrotnie proporcjonalne (R) • umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi oraz ich wykresami (R-W) DZIAŁ 3. FIGURY NA PŁASZCZYŹNIE Trójkąty • zna pojęcie trójkąta (K) • zna warunek istnienia trójkąta (P) • zna sumę miar kątów wewnętrznych trójkąta (K) • zna wzór na pole dowolnego trójkąta (K) • zna twierdzenie Pitagorasa i twierdzenie do niego odwrotne (K) • zna wzory na obliczanie wysokości i pola trójkąta równobocznego (K) 0 0 • zna zależność między bokami i kątami trójkąta prostokątnego o kątach 90 , 45 , 0 0 0 0 45 oraz 90 , 30 , 60 (P) • rozumie zasadę klasyfikacji trójkątów (P) • rozumie potrzebę stosowania twierdzenia Pitagorasa i twierdzenia do niego 75 • umie sprawdzić, czy trójkąt o danych bokach jest prostokątny (R) 0 0 0 • umie rozwiązać trójkąt prostokątny o kątach 90 , 45 , 45 0 0 0 oraz 90 , 30 , 60 (R-D) • umie obliczyć pole trójkąta ograniczonego wykresami funkcji liniowych oraz osią OX lub OY (R-D) • umie obliczyć pole i obwód trójkąta (R-D) • umie wyznaczyć kąty trójkąta na podstawie danych z rysunku (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z trójkątami Zespół Gimnazjalno - Szkolny Czworokąty Koła i okręgi odwrotnego (K) • umie sprawdzić, czy z odcinków o danych długościach można zbudować trójkąt (P) • umie obliczyć miarę trzeciego kąta trójkąta, mając dane dwa pozostałe (K) • umie zapisać wzór Pitagorasa dla trójkąta prostokątnego (K) • umie obliczyć długość przeciwprostokątnej (K) i przyprostokątnej na podstawie twierdzenia Pitagorasa (P) • umie obliczyć wysokość i pole trójkąta równobocznego o danym boku (K) • umie obliczyć pole trójkąta o danej podstawie i wysokości (K) • umie obliczyć długość odcinka w układzie współrzędnych (P) • umie sprawdzić, czy trójkąt o danych bokach jest prostokątny (K-P) 0 0 0 0 0 0 • umie rozwiązać trójkąt prostokątny o kątach 90 , 45 , 45 oraz 90 , 30 , 60 (P) • umie obliczyć pole i obwód trójkąta (P) • umie wyznaczyć kąty trójkąta na podstawie danych z rysunku (K-P) • zna definicję prostokąta, kwadratu, trapezu, równoległoboku i rombu (K) • zna wzory na obliczanie pól powierzchni czworokątów (K) • zna własności czworokątów (K) • rozumie zasadę klasyfikacji czworokątów (P) • umie obliczyć pole i obwód czworokąta (K-P) • umie obliczyć pole wielokąta (P) • umie wyznaczyć kąty czworokąta na podstawie danych z rysunku (K-P) • zna pojęcie okręgu i koła (K) • zna elementy okręgu i koła (K) • zna wzór na obliczanie długości okręgu (K) • zna wzór na obliczanie pola koła (K) • zna pojęcie łuku i wycinka koła (K) • zna wzór na obliczanie długości łuku (P) • zna wzór na obliczanie pola wycinka koła (P) • zna twierdzenie o kącie wpisanym opartym na półokręgu (P) • zna pojęcie stycznej do okręgu (K) • rozumie sposób wyznaczenia liczby π (P) • umie obliczyć długość okręgu znając jego promień lub średnicę (K-P) • umie obliczyć pole koła, znając jego promień lub średnicę (K-P) • umie obliczyć pole koła, znając jego obwód i odwrotnie (P) • umie obliczyć długość łuku jako określonej części okręgu (K) • umie obliczyć pole wycinka koła jako określonej części koła (K) • umie obliczyć długość łuku i pole wycinka koła, znając miarę kąta środkowego 76 (R-W) • umie obliczyć pole czworokąta (R) • umie obliczyć pole wielokąta (R) • umie wyznaczyć kąty czworokąta na podstawie danych z rysunku (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z wielokątami (R-W) • umie obliczyć pole koła, znając jego obwód i odwrotnie (R) • umie obliczyć pole odcinka koła (R-D) • umie obliczyć obwód figury ograniczonej łukami i odcinkami (R-D) • umie obliczyć pole figury złożonej z wielokątów i wycinków koła (R-D) • umie stosować własność stycznej w obliczaniu miar kątów (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z okręgami i kołami (R-W) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wzajemne położenie dwóch okręgów Wielokąty i okręgi Symetrie (P) • umie obliczyć obwód figury ograniczonej łukami i odcinkami (P) • umie obliczyć pole figury złożonej z wielokątów i wycinków koła (P) • zna pojęcie okręgów rozłącznych, przecinających się i stycznych (K) • umie określić wzajemne położenie dwóch okręgów, znając ich promienie i odległość między ich środkami (P) • umie obliczyć odległość między środkami okręgów, znając ich promienie i położenie (P) • umie rozwiązać zadanie z okręgami w układzie współrzędnych (P) • zna pojęcie okręgu opisanego na wielokącie i wpisanego w wielokąt (K) • zna pojęcie symetralnej odcinka (K) • zna pojęcie dwusiecznej kąta (K) • zna pojęcie wielokąta foremnego (K) • zna wzór na promień okręgu opisanego i wpisanego w kwadrat, trójkąt równoboczny i sześciokąt (P) • umie konstruować sześciokąt i ośmiokąt foremny wpisany w okrąg o danym promieniu (K-P) • umie konstruować symetralną odcinka (K) • umie konstruować dwusieczną kąta (K) • umie obliczyć miarę kąta wewnętrznego wielokąta foremnego (P) • umie obliczyć długości promieni, pola i obwody kół wpisanych i opisanych na kwadracie, trójkącie równobocznym i sześciokącie (P-R) • zna pojęcie punktów i figur symetrycznych względem prostej i względem punktu (K) • zna pojęcie osi symetrii figury oraz środka symetrii figury (K) • rozumie pojęcie osi symetrii figury i potrafi ją wskazać w prostych przypadkach (K) • rozumie pojęcie środka symetrii figury i potrafi go wskazać w prostych przypadkach (K) • umie znajdować punkty symetryczne do danych względem prostej i względem punktu (K) • umie rysować figury w symetrii osiowej, gdy figura i oś nie mają punktów wspólnych (K), lub mają punkty wspólne (P) 77 • umie określić wzajemne położenie dwóch okręgów, znając ich promienie i odległość między ich środkami (R) • umie obliczyć odległość między środkami okręgów, znając ich promienie i położenie (R-D) • umie rozwiązać zadanie z okręgami w układzie współrzędnych (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z wzajemnym położeniem dwóch okręgów (R-W) • umie obliczyć długości promieni, pola i obwody kół wpisanych i opisanych na kwadracie, trójkącie równobocznym i sześciokącie (P-R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z okręgami opisanymi i wpisanymi w wielokąty foremne (R-W) • umie wskazywać osie i środki symetrii figur złożonych (RD) • umie budować figury posiadające środek symetrii i nie posiadające osi symetrii (R) • umie budować figury o określonej ilości osi symetrii (R) • umie podać współrzędne punktów symetrycznych względem prostych postaci y=a, x=a (D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny • umie rysować figury w symetrii środkowej, gdy środek symetrii nie należy do figury (K) lub należy do figury (P) • umie określić własności punktów symetrycznych (P) • umie znajdować punkty i figury symetryczne względem osi oraz początku układu współrzędnych (K-P) • umie budować figury posiadające oś symetrii i nie posiadające środka symetrii (P) • umie budować figury o określonej ilości osi symetrii (P) DZIAŁ 4. FIGURY PODOBNE Podobieństwo figur Pola figur podobnych Prostokąty podobne. Trójkąty prostokątne podobne Trójkąty prostokątne podobne (cd.) • zna pojęcie figur podobnych i skali podobieństwa (K) • zna warunki podobieństwa wielokątów (K) • rozumie pojęcie figur podobnych i potrafi je rozpoznać (K) • rozumie pojęcie skali podobieństwa (K) • umie określić skalę podobieństwa (K-P) • umie podać wymiary figury podobnej w danej skali (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z figurami podobnymi (P) • zna wzór na stosunek pól figur podobnych (K) • umie określić stosunek pól figur podobnych (P) • umie obliczyć pole figury podobnej znając skalę podobieństwa (P) • umie obliczyć skalę podobieństwa znając pola figur podobnych (P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z figurami podobnymi (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z figurami podobnym (D-W) • umie obliczyć pole figury podobnej (R) • umie określić stosunek pól figur podobnych (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polami figur podobnych (D-W) • umie stosować jednokładność do powiększania lub pomniejszania figury w podanej skali (D-W) • umie rozpoznać trójkąty prostokątne podobne (R-D) • zna cechę podobieństwa prostokątów (K) • zna cechę podobieństwa trójkątów prostokątnych wynikającą ze stosunku • umie uzasadnić podobieństwo trójkątów prostokątnych długości przyprostokątnych (K) (D-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z • umie rozpoznać prostokąty podobne (K-P) prostokątami podobnymi i trójkątami prostokątnymi • umie rozpoznać trójkąty prostokątne podobne (K-P) • umie obliczyć długości boków trójkąta podobnego, znając skalę podobieństwa (K- podobnymi (D-W) • zna konstrukcję złotego prostokąta (W) P) • zna cechy podobieństwa trójkątów prostokątnych (K) • umie określić długości boków trójkąta prostokątnego podobnego, znając skalę podobieństwa (R-D) • umie sprawdzić podobieństwo trójkątów prostokątnych o danych bokach (P) • umie sprawdzić podobieństwo trójkątów prostokątnych o danym kącie ostrym (P) • umie uzasadniać podobieństwo trójkątów prostokątnych (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe wykorzystujące cechy trójkątów podobnych (R-W) 78 Zespół Gimnazjalno - Szkolny DZIAŁ 5. BRYŁY Graniastosłupy Ostrosłupy Przykłady brył obrotowych • zna pojęcie graniastosłupa, prostopadłościanu i sześcianu oraz ich budowę (K) • zna pojęcie graniastosłupa prostego i prawidłowego (K) • zna wzory na obliczanie pola powierzchni i objętości graniastosłupa (K) • zna pojęcie przekroju graniastosłupa (P) • zna jednostki pola i objętości (K) • rozumie sposób tworzenia nazw graniastosłupów (K) • rozumie zasady zamiany jednostek pola i objętości (P) • umie określić ilość wierzchołków, krawędzi i ścian graniastosłupa (K) • umie obliczyć sumę długości krawędzi graniastosłupa (K-P) • umie obliczyć pole powierzchni i objętość graniastosłupa, podstawiając do wzoru (K-P) • umie zamieniać jednostki pola i objętości (P) • umie rozpoznać siatkę graniastosłupa (K-P) • umie rysować graniastosłup w rzucie równoległym (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z graniastosłupem (P) • umie obliczyć długość odcinka w graniastosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa (P) • zna pojęcie ostrosłupa i czworościanu (K) • zna pojęcie ostrosłupa prawidłowego i czworościanu foremnego (K) • zna budowę ostrosłupa (K) • umie określić ilość wierzchołków, krawędzi i ścian ostrosłupa (K) • zna wzory na obliczanie pola powierzchni i objętości ostrosłupa (K) • zna pojęcie wysokości ostrosłupa (K) • rozumie sposób tworzenia nazw ostrosłupów (K) • umie obliczyć sumę długości krawędzi ostrosłupa (K-P) • umie obliczyć pole powierzchni i objętość ostrosłupa, podstawiając do wzoru (K-P) • umie rysować ostrosłup w rzucie równoległym (K-P) • umie rozpoznać siatkę ostrosłupa (K-P) • umie obliczyć długość odcinka w ostrosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa (P) • zna pojęcie bryły obrotowej i osi obrotu (K) • zna pojęcia: walec, stożek, kula, sfera (K) • zna budowę brył obrotowych (K) • zna pojęcie przekroju bryły obrotowej (K) 79 • umie zamieniać jednostki pola i objętości (R) • umie rozpoznać siatkę graniastosłupa (R-W) • umie obliczyć długość odcinka w graniastosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa (R-D) • umie obliczyć długość odcinka w graniastosłupie korzystając 0 0 z własności trójkątów prostokątnych o kątach 90 , 45 , 0 0 0 0 45 oraz 90 , 30 , 60 (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z graniastosłupem (R-W) • zna pojęcie przekroju ostrosłupa (R) • umie zamieniać jednostki pola i objętości (R) • umie rozpoznać siatkę ostrosłupa (R-W) • umie obliczyć długość odcinka w ostrosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa (R-D) • umie obliczyć długość odcinka w ostrosłupie korzystając 0 0 z własności trójkątów prostokątnych o kątach 90 , 45 , 0 0 0 0 45 oraz 90 , 30 , 60 (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z ostrosłupem (R-W) • umie określić wymiary bryły powstałej w wyniku obrotu danej figury (R-D) • umie obliczyć pole przekroju osiowego bryły obrotowej (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Walec Stożek Kula • zna pojęcie kąta rozwarcia stożka (P) • umie rysować bryły obrotowe w rzucie równoległym (K) • umie określić rodzaj bryły powstałej w wyniku obrotu danej figury (K-P) • umie określić wymiary bryły powstałej w wyniku obrotu danej figury (K-P) • umie obliczyć pole przekroju osiowego bryły obrotowej (P) • zna wzór na objętość i pole powierzchni całkowitej walca (K) • rozumie pojęcie walca (K) • umie kreślić siatkę walca (K-P) • umie obliczyć pole powierzchni całkowitej lub bocznej walca, podstawiając do wzoru (K-P) • umie obliczyć objętość walca, podstawiając do wzoru (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością walca (P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z bryłami obrotowymi (D-W) • umie stosować twierdzenie Pitagorasa w zadaniach o walcu • (R-D) • umie stosować własności trójkątów prostokątnych o 0 0 0 0 0 0 kątach 90 , 45 , 45 oraz 90 , 30 , 60 w zadaniach o walcu (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością walca (D-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z bryłami złożonymi z walców (R-W) • zna wzór na objętość i pole powierzchni całkowitej stożka (K) • umie stosować twierdzenie Pitagorasa w zadaniach o stożku • rozumie pojęcie stożka (K) (R-D) • umie kreślić siatkę stożka (K-P) • umie stosować własności trójkątów prostokątnych o • umie obliczyć pole powierzchni całkowitej lub bocznej stożka, podstawiając do 0 0 0 0 0 0 kątach 90 , 45 , 45 oraz 90 , 30 , 60 w zadaniach o wzoru (K-P) stożku (R-D) • umie obliczyć objętość stożka, podstawiając do wzoru (K-P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub powierzchni całkowitej lub objętością stożka (D-W) objętością stożka (P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z bryłami złożonymi z walców i stożków (R-W) • umie rozwiązać zadanie związane ze stożkiem ściętym (W) • umie obliczyć pole przekroju kuli o danym promieniu, • rozumie pojęcie kuli i sfery, wskazuje modele (K) wykonanego w danej odległości od środka (D) • zna wzór na objętość i pole powierzchni całkowitej kuli i sfery (K) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem • umie obliczyć pole powierzchni całkowitej sfery i objętość kuli, znając promień (K) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni lub objętością kuli powierzchni lub objętością kuli (R-W) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z zamianą (P) kształtu brył przy stałej objętości (D-W) • umie obliczyć pole powierzchni i objętość nietypowej bryły, powstałej w wyniku obrotu danej figury wokół osi (D-W) 80 Zespół Gimnazjalno - Szkolny DZIAŁ 6. MATEMATYKA W ZASTOSOWANIACH Zamiana jednostek Czytanie informacji Czytanie diagramów Czytanie map VAT i inne podatki • zna pojęcie jednostki (K) • rozumie zasadę zamiany jednostek (P) • umie posługiwać się jednostkami miary (K) • umie zamieniać jednostki stosowane w praktyce (K-P) • umie zamieniać jednostki nietypowe (P-D) • umie wykonać obliczenia w sytuacjach praktycznych, stosując zamianę jednostek (P-D) • umie odczytać informacje przedstawione w formie tekstu, tabeli, schematu (K-P) • umie selekcjonować informacje (K-P) • umie porównać informacje (K-P) • umie analizować informacje (P) • umie przetwarzać informacje (P) • umie interpretować informacje (K-P) • umie wykorzystać informacje w praktyce (K-P) • zna pojęcie diagramu (K) • rozumie pojęcie diagramu (K) • umie odczytać informacje przedstawione na diagramie (K) • umie selekcjonować informacje (K-P) • umie porównać informacje (K-P) • umie analizować informacje (P) • umie przetwarzać informacje (P) • umie interpretować informacje (K-P) • umie wykorzystać informacje w praktyce (K-P) • zna pojęcie mapy (K) • zna pojęcie skali mapy (K) • rozumie pojęcie skali mapy (K) • umie ustalić skalę mapy (K-P) • umie ustalić odległości na mapie o danej skali (K-P) • umie określić na podstawie poziomic wysokość szczytu (K-P) • umie na podstawie poziomic określić kształt góry (P) • umie ustalić odległość wzdłuż stoku (P) • zna pojęcie oprocentowania (K) • zna pojęcia: cena netto, cena brutto (K) 81 • umie zamieniać jednostki stosowane w praktyce (R) • umie zamieniać jednostki nietypowe (R-D) • umie wykonać obliczenia w sytuacjach praktycznych, stosując zamianę jednostek (R-D) • umie porównać informacje (R) • umie analizować informacje (R-W) • umie przetwarzać informacje (R-W) • umie interpretować informacje (R-W) • umie wykorzystać informacje w praktyce (R-W) • umie porównać informacje (R) • umie analizować informacje (R-W) • umie przetwarzać informacje (R-W) • umie interpretować informacje (R-W) • umie wykorzystać informacje w praktyce (R-W) • umie ustalić odległość wzdłuż stoku (R) • umie określić azymut (R) • na podstawie poziomic umie określić nachylenie (R) • umie obliczyć lokalny czas w różnych miejscach na kuli ziemskiej (R-D) • umie podać długość geograficzną dla miejsc na Ziemi mających określony czas (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z mapą (DW) • umie wykonać obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych, operuje procentami (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Lokaty bankowe Prędkość, droga, czas Obliczenia w fizyce i chemii • rozumie pojęcie podatku (K) • rozumie pojęcie podatku VAT (K-P) • umie obliczyć wartość podatku VAT oraz cenę brutto dla danej stawki VAT (K-P) • umie obliczyć podatek od wynagrodzenia (K-P) • umie obliczyć cenę netto znając cenę brutto oraz VAT (P) • zna pojęcie oprocentowania (K) • rozumie pojęcie oprocentowania (K) • umie obliczyć stan konta po roku czasu znając oprocentowanie (K) • umie wykonać obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych, operuje procentami (K-P) • umie obliczyć stan konta po kilku latach (P) • umie obliczyć oprocentowanie, znając otrzymaną po roku kwotę i odsetki (P) • umie porównać lokaty bankowe (P) • zna zależność między prędkością, drogą i czasem (K) • umie obliczyć prędkość, drogę lub czas, mając dwie pozostałe wielkości (K-P) • umie zamienić jednostki prędkości (P) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z prędkością, drogą i czasem (P) • umie przekształcić wzór (K-P) • umie obliczyć o jaki procent zmienia się dana wielkość fizyczna (P) • umie rozwiązać zadanie dotyczące: -zmian długości, objętości, ciśnienia pod wpływem temperatury (K-P) -zamiany jednostek temperatury (K-P) -gęstości (K-P) -cząsteczek, pierwiastków i atomów (K-P) -roztworów (K-P) DZIAŁ 7. ROZRYWKI MATEMATYCZNE Zagadki z monetami Łamigłówki logiczne 82 • umie obliczyć VAT przed obniżką znając cenę brutto po obniżce o dany procent (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z obliczaniem różnych podatków (R-W) • umie wykonać obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych, operuje procentami (R-D) • umie obliczyć stan konta po kilku latach (R) • umie porównać lokaty bankowe (R-D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z oprocentowaniem (R-W) • umie obliczyć prędkość, drogę lub czas, mając dwie pozostałe wielkości z zamianą jednostek (R) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z prędkością, drogą i czasem na bazie wykresu (D) • umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z prędkością, drogą i czasem (R-W) • umie przekształcić wzór (R-D) • umie sporządzić wykres wielkości podanych w tabeli oraz odczytać z niego potrzebne informacje (R-D) • umie rozwiązać zadanie dotyczące: -zmian długości, objętości, ciśnienia pod wpływem temperatury (R-D) -zamiany jednostek temperatury (R-D) -gęstości (R-D) -cząsteczek, pierwiastków i atomów (R-D) -roztworów (R-D) Zespół Gimnazjalno - Szkolny Pytania Fermiego . WYMAGANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO KLASA I: STARTER UNIT CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Udzielanie i uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z czynnościami wykonywanymi w wolnym czasie, zainteresowaniami i preferencjami, wydarzeniami z przeszłości. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z czynnościami wykonywanymi w wolnym czasie, zainteresowaniami i preferencjami, wydarzeniami z przeszłości, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z czynnościami wykonywanymi w wolnym czasie, zainteresowaniami i preferencjami, wydarzeniami z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z czynnościami wykonywanymi w wolnym czasie, zainteresowaniami i preferencjami, wydarzeniami z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 83 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasy present simple, present continuous, past simple, kolokacje z czasownikami, konstrukcję czasownik +czasownik z końcówką – ing/bezokolicznik, pytania o podmiot i dopełnienie w czasie przeszłym. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasy present simple, present continuous, past simple, kolokacje z czasownikami, konstrukcję czasownik +czasownik z końcówką – ing/bezokolicznik, pytania o podmiot i dopełnienie w czasie przeszłym, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasy present simple, present continuous, past simple, kolokacje z czasownikami, konstrukcję czasownik +czasownik z końcówką – ing/bezokolicznik, pytania o podmiot i dopełnienie w czasie przeszłym, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasy present simple, present continuous, past simple, kolokacje z czasownikami, konstrukcję czasownik +czasownik z końcówką -ing /bezokolicznik, pytania o podmiot i dopełnienie w czasie przeszłym, popełniając bardzo liczne błędy. UNIT 1 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje osoby pokazane na ilustracji, uwzględniając ich wygląd i czynności przez nich wykonywane, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje osoby pokazane na ilustracji, uwzględniając ich wygląd i czynności przez nich wykonywane, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje osoby pokazane na ilustracji, uwzględniając ich wygląd i czynności przez nich wykonywane, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje osoby pokazane na ilustracji, uwzględniając ich wygląd i czynności przez nich wykonywane, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat różnic pokoleniowych, szkoły, Uczeń wyraża swoją opinię temat różnic pokoleniowych, szkoły, przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych, Uczeń wyraża swoją opinię temat różnic pokoleniowych, szkoły, przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych, Uczeń wyraża swoją opinię temat różnic pokoleniowych, szkoły, przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych, popełniając 84 DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych, nie popełniając większych błędów. popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie i przekazywanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z przeszłymi nawykami, wspomnieniami, opinią na wskazane tematy, w tym na temat szkoły, przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z przeszłymi nawykami, wspomnieniami, opinią na wskazane tematy, w tym na temat szkoły, przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z przeszłymi nawykami, wspomnieniami, opinią na wskazane tematy, w tym na temat szkoły, przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z przeszłymi nawykami, wspomnieniami, opinią na wskazane tematy, w tym na temat szkoły, przedmiotów szkolnych i zajęć pozalekcyjnych, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czasy present simple, past simple, past perfect, past continuous, used to, wyrażenia z czasownikiem get. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czasy present simple, past simple, past perfect, past continuous, used to, wyrażenia z czasownikiem get, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czasy present simple, past simple, past perfect, past continuous, used to, wyrażenia z czasownikiem get, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czasy present simple, past simple, past perfect, past continuous, used to, wyrażenia z czasownikiem get, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze tekst opisujący minioną dekadę, wiadomość na temat osoby będącej wzorem do naśladowania, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze tekst opisujący minioną dekadę, wiadomość na temat osoby będącej wzorem do naśladowania, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze tekst opisujący minioną dekadę, wiadomość na temat osoby będącej wzorem do naśladowania, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze tekst opisujący minioną dekadę, wiadomość na temat osoby będącej wzorem do naśladowania, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. UNIT 2 OCENA CEL KSZTAŁCENIA WG 85 Zespół Gimnazjalno - Szkolny NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje relacje międzyludzkie, stosując różnorodne słownictwo, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje relacje międzyludzkie, stosując w miarę różnorodne słownictwo, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje relacje międzyludzkie, stosując podstawowe słownictwo, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje relacje międzyludzkie, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Zachowania społeczne i interakcja Uczeń prosi o radę i udziela rad na temat różnych relacji międzyludzkich, zaprasza , przyjmuje i odrzuca zaproszenia, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń prosi o radę i udziela rad na temat różnych relacji międzyludzkich, zaprasza , przyjmuje i odrzuca zaproszenia, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o radę i udziela rad na temat różnych relacji międzyludzkich, zaprasza , przyjmuje i odrzuca zaproszenia, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o radę i udziela rad na temat różnych relacji międzyludzkich, zaprasza , przyjmuje i odrzuca zaproszenia, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z różnymi doświadczeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane tematy. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z różnymi doświadczeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane tematy, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z różnymi doświadczeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z różnymi doświadczeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 86 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, czas present perfect + just, still, already, yet, for, since, past simple, present perfect continuous, present simple, present continuous, przyimki w wyrażeniach związanych z relacjami międzyludzkimi. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, czas present perfect + just, still, already, yet, for, since, past simple, present perfect continuous, present simple, present continuous, przyimki w wyrażeniach związanych z relacjami międzyludzkimi, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, czas present perfect + just, still, already, yet, for, since, past simple, present perfect continuous, present simple, present continuous, przyimki w wyrażeniach związanych z relacjami międzyludzkimi, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, czas present perfect + just, still, already, yet, for, since, past simple, present perfect continuous, present simple, present continuous, przyimki w wyrażeniach związanych z relacjami międzyludzkimi, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze wiadomość email z zaproszeniem na festiwal muzyczny, wspinaczkę górską, do klubu muzycznego lub sportowego, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze wiadomość e-mail z zaproszeniem na festiwal muzyczny, wspinaczkę górską, do klubu muzycznego lub sportowego, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze wiadomość e-mail z zaproszeniem na festiwal muzyczny, wspinaczkę górską, do klubu muzycznego lub sportowego, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze wiadomość e-mail z zaproszeniem na festiwal muzyczny, wspinaczkę górską, do klubu muzycznego lub sportowego, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat związków, małżeństw, w tym zaaranżowanych przez rodziców, tradycji związanych ze ślubem i weselem, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat związków, małżeństw, w tym zaaranżowanych przez rodziców, tradycji związanych ze ślubem i weselem, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat związków, małżeństw, w tym zaaranżowanych przez rodziców, tradycji związanych ze ślubem i weselem, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat związków, małżeństw, w tym zaaranżowanych przez rodziców, tradycji związanych ze ślubem i weselem, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 3 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA 87 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie i przekazywanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane ze stylem życia, metodami leczenia i sposobami na poprawę jakości życia. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane ze stylem życia, metodami leczenia i sposobami na poprawę jakości życia, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane ze stylem życia, metodami leczenia i sposobami na poprawę jakości życia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane ze stylem życia, metodami leczenia i sposobami na poprawę jakości życia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat odkryć medycznych i postępu technologicznego, na temat różnych sposobów leczenia i medycyny alternatywnej, palenia, narkotyków itp., nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat odkryć medycznych i postępu technologicznego, na temat różnych sposobów leczenia i medycyny alternatywnej, palenia, narkotyków itp., popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat odkryć medycznych i postępu technologicznego, na temat różnych sposobów leczenia i medycyny alternatywnej, palenia, narkotyków itp., popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat odkryć medycznych i postępu technologicznego, na temat różnych sposobów leczenia i medycyny alternatywnej, palenia, narkotyków itp., popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń rozmawia i dyskutuje na temat sposobów poprawy jakości życia, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń rozmawia i dyskutuje na temat sposobów poprawy jakości życia, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń rozmawia i dyskutuje na temat sposobów poprawy jakości życia, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń rozmawia i dyskutuje na temat sposobów poprawy jakości życia, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów 88 Zespół Gimnazjalno - Szkolny błędów Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, could, can, will be able to, czasowniki modalne may, might, could, must i can’t, should, must, have to, czasowniki frazalne, czasowniki modalne w czasie przeszłym. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, could, can, will be able to, czasowniki modalne may, might, could, must i can’t, should, must, have to, czasowniki frazalne, czasowniki modalne w czasie przeszłym, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, could, can, will be able to, czasowniki modalne may, might, could, must i can’t, should, must, have to, czasowniki frazalne, czasowniki modalne w czasie przeszłym, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, could, can, will be able to, czasowniki modalne may, might, could, must i can’t, should, must, have to, czasowniki frazalne, czasowniki modalne w czasie przeszłym, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze rozprawkę na temat wegetarianizmu oraz na temat zapewnienia każdemu darmowej opieki medycznej przez rząd, e-mail na temat organizacji przeciwnej eksperymentom na zwierzętach, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze rozprawkę na temat wegetarianizmu oraz na temat zapewnienia każdemu darmowej opieki medycznej przez rząd, e-mail na temat organizacji przeciwnej eksperymentom na zwierzętach, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze rozprawkę na temat wegetarianizmu oraz na temat zapewnienia każdemu darmowej opieki medycznej przez rząd, email na temat organizacji przeciwnej eksperymentom na zwierzętach, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze rozprawkę na temat wegetarianizmu oraz na temat zapewnienia każdemu darmowej opieki medycznej przez rząd, email na temat organizacji przeciwnej eksperymentom na zwierzętach, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. UNIT 4 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ Opis czynności OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA Uczeń w sposób płynny opisuje czynności związane z planowaną podróżą, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje czynności związane z planowaną podróżą, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności związane z planowaną podróżą, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 89 DOPUSZCZAJĄCA Uczeń opisuje czynności związane z planowaną podróżą, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z planami wakacyjnymi, rozkładem jazdy pociągów, zwiedzaniem różnych miejsc, wycieczkami itp. oraz pyta o drogę i wskazuje drogę. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z planami wakacyjnymi, rozkładem jazdy pociągów, zwiedzaniem różnych miejsc, wycieczkami itp. oraz pyta o drogę i wskazuje drogę, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z planami wakacyjnymi, rozkładem jazdy pociągów, zwiedzaniem różnych miejsc, wycieczkami itp. oraz pyta o drogę i wskazuje drogę, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z planami wakacyjnymi, rozkładem jazdy pociągów, zwiedzaniem różnych miejsc, wycieczkami itp. oraz pyta o drogę i wskazuje drogę, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czasy present simple, present continuous, wyrażenie be going to, will, zaimki pytające, rzeczowniki złożone, łączniki. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czasy present simple, present continuous, wyrażenie be going to, will, zaimki pytające, rzeczowniki złożone, łączniki, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czasy present simple, present continuous, wyrażenie be going to, will, zaimki pytające, rzeczowniki złożone, łączniki, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czasy present simple, present continuous, wyrażenie be going to, will, zaimki pytające, rzeczowniki złożone, łączniki, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze harmonogram zwiedzania Londynu, e-mail z opisem planów turystycznych, e-mail z zaproszeniem na wspólną wycieczkę do Londynu, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze harmonogram zwiedzania Londynu, e-mail z opisem planów turystycznych, e-mail z zaproszeniem na wspólną wycieczkę do Londynu, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze harmonogram zwiedzania Londynu, e-mail z opisem planów turystycznych, email z zaproszeniem na wspólną wycieczkę do Londynu, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą Uczeń pisze harmonogram zwiedzania Londynu, e-mail z opisem planów turystycznych, email z zaproszeniem na wspólną wycieczkę do Londynu, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i 90 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat wymarzonych wakacji, czego nie powinno się robić na wakacjach, na temat różnych środków transportu, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat wymarzonych wakacji, czego nie powinno się robić na wakacjach, na temat różnych środków transportu, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. formę i styl. stylu. Uczeń wyraża swoją opinię temat wymarzonych wakacji, czego nie powinno się robić na wakacjach, na temat różnych środków transportu, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat wymarzonych wakacji, czego nie powinno się robić na wakacjach, na temat różnych środków transportu, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 5 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje wygląd zewnętrzny osób, uwzględniając różnego rodzaju ozdoby ciała i twarzy, ubranie, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje wygląd zewnętrzny osób, uwzględniając różnego rodzaju ozdoby ciała i twarzy, ubranie, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje wygląd zewnętrzny osób, uwzględniając różnego rodzaju ozdoby ciała i twarzy, ubranie, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje wygląd zewnętrzny osób, uwzględniając różnego rodzaju ozdoby ciała i twarzy, ubranie, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów 91 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Zachowania społeczne i interakcja Uczeń wymienia zakupiony towar w sklepie, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń wymienia zakupiony towar w sklepie, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wymienia zakupiony towar w sklepie, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wymienia zakupiony towar w sklepie, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z wybranym produktem produkowanym w firmie. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wybranym produktem produkowanym w firmie, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wybranym produktem produkowanym w firmie, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wybranym produktem produkowanym w firmie, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasy present simple, past simple, present continuous, future simple, zaimki zwrotne, each other, stronę czynną i bierną, przysłówki stopnia. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasy present simple, past simple, present continuous, future simple, zaimki zwrotne, each other, stronę czynną i bierną, przysłówki stopnia, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasy present simple, past simple, present continuous, future simple, zaimki zwrotne, each other, stronę czynną i bierną, przysłówki stopnia, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasy present simple, past simple, present continuous, future simple, zaimki zwrotne, each other, stronę czynną i bierną, przysłówki stopnia, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze wiadomość email, w której opisuje swoją szkołę, ulotkę reklamującą własną firmę, uwzględniającą opis produktu, list reklamujący zakupiony towar, notatkę na temat mody polskiej i brytyjskiej, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą Uczeń pisze wiadomość email, w której opisuje swoją szkołę, ulotkę reklamującą własną firmę, uwzględniającą opis produktu, list reklamujący zakupiony towar, notatkę na temat mody polskiej i brytyjskiej, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę Uczeń pisze wiadomość e-mail, w której opisuje swoją szkołę, ulotkę reklamującą własną firmę, uwzględniającą opis produktu, list reklamujący zakupiony towar, notatkę na temat mody polskiej i brytyjskiej, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo Uczeń pisze wiadomość e-mail, w której opisuje swoją szkołę, ulotkę reklamującą własną firmę, uwzględniającą opis produktu, list reklamujący zakupiony towar, notatkę na temat mody polskiej i brytyjskiej, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i 92 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wyrażanie opinii formę i styl wypowiedzi. właściwą formę i styl. właściwą formę i styl. stylu. Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat różnych sposobów dekoracji twarzy i ciała, ubrań i mody, przemysłu odzieżowego i aspektów moralnych z tym związanych, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych sposobów dekoracji twarzy i ciała, ubrań i mody, przemysłu odzieżowego i aspektów moralnych z tym związanych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych sposobów dekoracji twarzy i ciała, ubrań i mody, przemysłu odzieżowego i aspektów moralnych z tym związanych, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych sposobów dekoracji twarzy i ciała, ubrań i mody, przemysłu odzieżowego i aspektów moralnych z tym związanych, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 6 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Opis planów i zamierzeń Uczeń w sposób płynny wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące ewentualnych zmian w swoim mieście w przypadku bycia jego burmistrzem, wzięcia udziału w proteście, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące ewentualnych zmian w swoim mieście w przypadku bycia jego burmistrzem, wzięcia udziału w proteście, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące ewentualnych zmian w swoim mieście w przypadku bycia jego burmistrzem, wzięcia udziału w proteście, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące ewentualnych zmian w swoim mieście w przypadku bycia jego burmistrzem, wzięcia udziału w proteście, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 93 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Zachowania społeczne i interakcja Uczeń wyraża żal związany z teraźniejszymi i przeszłymi sytuacjami, przeprasza i przyjmuje przeprosiny, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża żal związany z teraźniejszymi i przeszłymi sytuacjami, przeprasza i przyjmuje przeprosiny, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża żal związany z teraźniejszymi i przeszłymi sytuacjami, przeprasza i przyjmuje przeprosiny, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża żal związany z teraźniejszymi i przeszłymi sytuacjami, przeprasza i przyjmuje przeprosiny, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, pierwszy i drugi tryb warunkowy, przyimki, czasowniki make i let, I wish+ past simple, I wish + past perfect. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, pierwszy i drugi tryb warunkowy, przyimki, czasowniki make i let, I wish+ past simple, I wish + past perfect, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, pierwszy i drugi tryb warunkowy, przyimki, czasowniki make i let, I wish+ past simple, I wish + past perfect, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, pierwszy i drugi tryb warunkowy, przyimki, czasowniki make i let, I wish+ past simple, I wish + past perfect, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze rozprawkę na temat decyzji rządu w sprawie skrócenia okresu wakacji , na temat wprowadzenia obowiązku szkolnego do 18 roku życia, zaproszenie do wzięcia udziału w proteście przeciw zamykaniu obiektów rekreacyjnych dla młodzieży, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze rozprawkę na temat decyzji rządu w sprawie skrócenia okresu wakacji , na temat wprowadzenia obowiązku szkolnego do 18 roku życia, zaproszenie do wzięcia udziału w proteście przeciw zamykaniu obiektów rekreacyjnych dla młodzieży, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze rozprawkę na temat decyzji rządu w sprawie skrócenia okresu wakacji , na temat wprowadzenia obowiązku szkolnego do 18 roku życia, zaproszenie do wzięcia udziału w proteście przeciw zamykaniu obiektów rekreacyjnych dla młodzieży, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze rozprawkę na temat decyzji rządu w sprawie skrócenia okresu wakacji , na temat wprowadzenia obowiązku szkolnego do 18 roku życia, zaproszenie do wzięcia udziału w proteście przeciw zamykaniu obiektów rekreacyjnych dla młodzieży, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat różnych przywilejów i obowiązków, Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych przywilejów i obowiązków, mikronarodów, popełniając niewielkie błędy Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych przywilejów i obowiązków, mikronarodów, popełniając błędy językowe, Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych przywilejów i obowiązków, mikronarodów, popełniając błędy językowe, 94 Zespół Gimnazjalno - Szkolny mikronarodów, nie popełniając większych błędów. językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 7 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje charakter i osobowość różnych osób pod kątem ich podejścia do życia, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje charakter i osobowość różnych osób pod kątem ich podejścia do życia, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje charakter i osobowość różnych osób pod kątem ich podejścia do życia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje charakter i osobowość różnych osób pod kątem ich podejścia do życia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Zachowania społeczne i interakcja Uczeń okazuje współczucie i pociesza różne osoby, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń okazuje współczucie i pociesza różne osoby, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń okazuje współczucie i pociesza różne osoby, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń okazuje współczucie i pociesza różne osoby, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 95 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z uczuciami towarzyszącymi ludziom w różnych sytuacjach. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z uczuciami towarzyszącymi ludziom w różnych sytuacjach, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z uczuciami towarzyszącymi ludziom w różnych sytuacjach, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z uczuciami towarzyszącymi ludziom w różnych sytuacjach, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, czas present simple, czas present continuous, stopień wyższy i najwyższy przymiotników i przysłówków, modyfikatory w stopniu wyższym przymiotników, trzeci tryb warunkowy, zdania podrzędne ograniczające i opisowe (Defining and Nondefining relative clauses), zaimki względne. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, czas present simple, czas present continuous, stopień wyższy i najwyższy przymiotników i przysłówków, modyfikatory w stopniu wyższym przymiotników, trzeci tryb warunkowy, zdania podrzędne ograniczające i opisowe (Defining and Non-defining relative clauses), zaimki względne, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, czas present simple, czas present continuous, stopień wyższy i najwyższy przymiotników i przysłówków, modyfikatory w stopniu wyższym przymiotników, trzeci tryb warunkowy, zdania podrzędne ograniczające i opisowe (Defining and Nondefining relative clauses), zaimki względne, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, czas present simple, czas present continuous, stopień wyższy i najwyższy przymiotników i przysłówków, modyfikatory w stopniu wyższym przymiotników, trzeci tryb warunkowy, zdania podrzędne ograniczające i opisowe (Defining and Nondefining relative clauses), zaimki względne, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze wiadomość email, w której opisuje trwającą miesiąc wycieczkę, list do znajomego na temat nieprzyjemnego zdarzenia, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze wiadomość email, w której opisuje trwającą miesiąc wycieczkę, list do znajomego na temat nieprzyjemnego zdarzenia, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze wiadomość e-mail, w której opisuje trwającą miesiąc wycieczkę, list do znajomego na temat nieprzyjemnego zdarzenia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze wiadomość e-mail, w której opisuje trwającą miesiąc wycieczkę, list do znajomego na temat nieprzyjemnego zdarzenia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat różnego podejścia do życia, nie popełniając większych Uczeń wyraża swoją opinię temat różnego podejścia do życia, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie Uczeń wyraża swoją opinię temat różnego podejścia do życia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe Uczeń wyraża swoją opinię temat różnego podejścia do życia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe 96 Zespół Gimnazjalno - Szkolny błędów. wypowiedzi. zrozumienie wypowiedzi. zrozumienie wypowiedzi. UNIT 8 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Zachowania społeczne i interakcja Uczeń prosi o wykonanie różnych czynności, wyjaśnia różne sytuacje i nieporozumienia, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń prosi o wykonanie różnych czynności, wyjaśnia różne sytuacje i nieporozumienia, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o wykonanie różnych czynności, wyjaśnia różne sytuacje i nieporozumienia, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o wykonanie różnych czynności, wyjaśnia różne sytuacje i nieporozumienia, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, polecenia i prośby w mowie zależnej (Indirect requests), mowę zależną (Reported speech) Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, polecenia i prośby w mowie zależnej (Indirect requests), mowę zależną (Reported speech) oraz pytania w mowie zależnej i Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, polecenia i prośby w mowie zależnej (Indirect requests), mowę zależną (Reported speech) oraz pytania w mowie zależnej i niezależnej Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, polecenia i prośby w mowie zależnej (Indirect requests), mowę zależną (Reported speech) oraz pytania w mowie zależnej i niezależnej 97 Zespół Gimnazjalno - Szkolny oraz pytania w mowie zależnej i niezależnej (Reported and indirect questions). niezależnej (Reported and indirect questions), popełniając nieliczne błędy. (Reported and indirect questions), popełniając liczne błędy. (Reported and indirect questions), popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze opowiadanie na temat wybranych zdarzeń, wiadomość z przeprosinami za nieobecność na umówionym spotkaniu, list opisujący zgubienie i znalezienie wybranej rzeczy, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze opowiadanie na temat wybranych zdarzeń, wiadomość z przeprosinami za nieobecność na umówionym spotkaniu, list opisujący zgubienie i znalezienie wybranej rzeczy, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze opowiadanie na temat wybranych zdarzeń, wiadomość z przeprosinami za nieobecność na umówionym spotkaniu, list opisujący zgubienie i znalezienie wybranej rzeczy, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze opowiadanie na temat wybranych zdarzeń, wiadomość z przeprosinami za nieobecność na umówionym spotkaniu, list opisujący zgubienie i znalezienie wybranej rzeczy, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat uczciwości i bycia uczciwym w różnych sytuacjach, różnych form oszustwa, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat uczciwości i bycia uczciwym w różnych sytuacjach, różnych form oszustwa, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat uczciwości i bycia uczciwym w różnych sytuacjach, różnych form oszustwa, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat uczciwości i bycia uczciwym w różnych sytuacjach, różnych form oszustwa, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. KLASA II: STARTER UNIT CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ Opis miejsc OCENA BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny opisuje swoją szkołę, nie popełniając większych DOBRA Uczeń opisuje swoją szkołę, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na 98 DOSTATECZNA Uczeń opisuje swoją szkołę, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu DOPUSZCZAJĄCA Uczeń opisuje swoją szkołę, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu Zespół Gimnazjalno - Szkolny błędów. zrozumienie wypowiedzi. wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z danymi osobowymi, przynależnością przedmiotów do osób, zajęciami szkolnymi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z danymi osobowymi, przynależnością przedmiotów do osób, zajęciami szkolnymi, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z danymi osobowymi, przynależnością przedmiotów do osób, zajęciami szkolnymi, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z danymi osobowymi, przynależnością przedmiotów do osób, zajęciami szkolnymi, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasownik be + zaimki osobowe, czasownik have got, formę dzierżawczą ‘s, There is/There are. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasownik be + zaimki osobowe, czasownik have got, formę dzierżawczą ‘s, There is/There are, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasownik be + zaimki osobowe, czasownik have got, formę dzierżawczą ‘s, There is/There are, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czasownik be + zaimki osobowe, czasownik have got, formę dzierżawczą ‘s, There is/There are, popełniając bardzo liczne błędy. 99 Zespół Gimnazjalno - Szkolny UNIT 1 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje osobowość różnych osób na podstawie przedmiotów przez nich posiadanych, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje osobowość różnych osób na podstawie przedmiotów przez nich posiadanych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje osobowość różnych osób na podstawie przedmiotów przez nich posiadanych, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje osobowość różnych osób na podstawie przedmiotów przez nich posiadanych, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych przedmiotów, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń wita się, żegna i przedstawia siebie i inne osoby, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wita się, żegna i przedstawia siebie i inne osoby, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wita się, żegna i przedstawia siebie i inne osoby, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z posiadaniem różnych przedmiotów i formami spędzania czasu wolnego. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z posiadaniem różnych przedmiotów i formami spędzania czasu wolnego, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z posiadaniem różnych przedmiotów i formami spędzania czasu wolnego, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z posiadaniem różnych przedmiotów i formami spędzania czasu wolnego, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik have/has got, wyrażenia be allowed to i be supposed to, przysłówki częstotliwości, zaimki pytające. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik have/has got, wyrażenia be allowed to i be supposed to, przysłówki częstotliwości, zaimki pytające, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik have/has got, wyrażenia be allowed to i be supposed to, przysłówki częstotliwości, zaimki pytające, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik have/has got, wyrażenia be allowed to i be supposed to, przysłówki częstotliwości, zaimki pytające, popełniając bardzo liczne błędy. 100 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze swój profil internetowy, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze swój profil internetowy, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. 101 Uczeń pisze swój profil internetowy, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze swój profil internetowy, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Zespół Gimnazjalno - Szkolny UNIT 2 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis miejsc Uczeń w sposób płynny opisuje różne domy, uwzględniając ich typ i wyposażenie, stosując różnorodne słownictwo, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje różne domy, uwzględniając ich typ i wyposażenie, stosując w miarę różnorodne słownictwo, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje różne domy, uwzględniając ich typ i wyposażenie, stosując podstawowe słownictwo, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje różne domy, uwzględniając ich typ i wyposażenie, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje rutynowe czynności i wydarzenia, czynności wykonywane w chwili mówienia, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje rutynowe czynności i wydarzenia, czynności wykonywane w chwili mówienia, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje rutynowe czynności i wydarzenia, czynności wykonywane w chwili mówienia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje rutynowe czynności i wydarzenia, czynności wykonywane w chwili mówienia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń prosi, negocjuje i szuka kompromisu, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń prosi, negocjuje i szuka kompromisu, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi, negocjuje i szuka kompromisu, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi, negocjuje i szuka kompromisu, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z wykonywaniem prac domowych oraz opinią na wskazane tematy. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wykonywaniem prac domowych oraz opinią na wskazane tematy, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wykonywaniem prac domowych oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wykonywaniem prac domowych oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 102 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, czas present simple, przysłówki częstotliwości, czas present continuous, przyimki miejsca. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, czas present simple, przysłówki częstotliwości, czas present continuous, przyimki miejsca, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2 czas present simple, przysłówki częstotliwości, czas present continuous, przyimki miejsca, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, czas present simple, przysłówki częstotliwości, czas present continuous, przyimki miejsca, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń opisuje swój idealny dom, oraz autokar sławnej osoby, pisze wiadomość email z wakacji, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń opisuje swój idealny dom, oraz autokar sławnej osoby, pisze wiadomość email z wakacji, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń opisuje swój idealny dom, oraz autokar sławnej osoby, pisze wiadomość e-mail z wakacji, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń opisuje swój idealny dom, oraz autokar sławnej osoby, pisze wiadomość e-mail z wakacji, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. 103 Zespół Gimnazjalno - Szkolny UNIT 3 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje wydarzenia z przeszłości, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje wydarzenia z przeszłości, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje wydarzenia z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje wydarzenia z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z doświadczeniami z dzieciństwa i uczuciami, wydarzeniami z przeszłości. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z doświadczeniami z dzieciństwa i uczuciami, wydarzeniami z przeszłości, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z doświadczeniami z dzieciństwa i uczuciami, wydarzeniami z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z doświadczeniami z dzieciństwa i uczuciami, wydarzeniami z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present continuous, past simple, czasownik to be w czasie przeszłym, zaimki pytające, wyrażenie There was/There were. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present continuous, past simple, czasownik to be w czasie przeszłym, zaimki pytające, wyrażenie There was/There were, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present continuous, past simple, czasownik to be w czasie przeszłym, zaimki pytające, wyrażenie There was/There were, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present continuous, past simple, czasownik to be w czasie przeszłym, zaimki pytające, wyrażenie There was/There were, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze tekst na temat pierwszego dnia w szkole, urodzin lub przyjęcia, dniu spędzonym w domu, wiadomość e-mail na temat udanego weekendu, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze tekst na temat pierwszego dnia w szkole, urodzin lub przyjęcia, dniu spędzonym w domu, wiadomość e-mail na temat udanego weekendu, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą Uczeń pisze tekst na temat pierwszego dnia w szkole, urodzin lub przyjęcia, dniu spędzonym w domu, wiadomość e-mail na temat udanego weekendu, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, Uczeń pisze tekst na temat pierwszego dnia w szkole, urodzin lub przyjęcia, dniu spędzonym w domu, wiadomość e-mail na temat udanego weekendu, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i 104 Zespół Gimnazjalno - Szkolny formę i styl. stosując częściowo właściwą formę i styl. stylu. UNIT 4 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis przyrody Uczeń w sposób płynny opisuje krainy geograficzne, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje krainy geograficzne, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje krainy geograficzne, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje krainy geograficzne, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń proponuje i reaguje na propozycje i sugestie, okazuje zainteresowanie, reagując na opowiadanie rozmówcy, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń proponuje i reaguje na propozycje i sugestie, okazuje zainteresowanie, reagując na opowiadanie rozmówcy, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń proponuje i reaguje na propozycje i sugestie, okazuje zainteresowanie, reagując na opowiadanie rozmówcy, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń proponuje i reaguje na propozycje i sugestie, okazuje zainteresowanie, reagując na opowiadanie rozmówcy, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z wydarzeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wydarzeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane tematy, popełniając drobne Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wydarzeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wydarzeniami z przeszłości oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, 105 Zespół Gimnazjalno - Szkolny tematy. błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, przyimki ruchu, czasy past simple i past continuous, when, while, as soon as. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, przyimki ruchu, czasy past simple i past continuous, when, while, as soon as, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, przyimki ruchu, czasy past simple i past continuous, when, while, as soon as, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, przyimki ruchu, czasy past simple i past continuous, when, while, as soon as, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze tekst, w którym opisuje wybrane miejsce w świecie, swoje wymyślone lub prawdziwe wakacje, akcję ratunkową, pocztówkę z wycieczki w Alpy, pocztówkę, w której opisuje wypadek, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze tekst, w którym opisuje wybrane miejsce w świecie, swoje wymyślone lub prawdziwe wakacje, akcję ratunkową, pocztówkę z wycieczki w Alpy, pocztówkę, w której opisuje wypadek popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze tekst, w którym opisuje wybrane miejsce w świecie, swoje wymyślone lub prawdziwe wakacje, akcję ratunkową, pocztówkę z wycieczki w Alpy, pocztówkę, w której opisuje wypadek, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze tekst, w którym opisuje wybrane miejsce w świecie, swoje wymyślone lub prawdziwe wakacje, akcję ratunkową, pocztówkę z wycieczki w Alpy, pocztówkę, w której opisuje wypadek, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. UNIT 5 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ Opis zwierząt OCENA BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny opisuje i porównuje zwierzęta, uwzględniając ich cechy i umiejętności, nie popełniając większych błędów. DOBRA Uczeń opisuje i porównuje zwierzęta, uwzględniając ich cechy i umiejętności, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. 106 DOSTATECZNA Uczeń opisuje i porównuje zwierzęta, uwzględniając ich cechy i umiejętności, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. DOPUSZCZAJĄCA Uczeń opisuje i porównuje zwierzęta, uwzględniając ich cechy i umiejętności, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje swoje umiejętności z przeszłości i teraźniejszości, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje swoje umiejętności z przeszłości i teraźniejszości, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje swoje umiejętności z przeszłości i teraźniejszości, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje swoje umiejętności z przeszłości i teraźniejszości, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń rozmawia na temat wyboru prezentu, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń rozmawia na temat wyboru prezentu, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń rozmawia na temat wyboru prezentu, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń rozmawia na temat wyboru prezentu, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasowniki can i could, zdania pytające z How…?, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, should/shouldn’t i must/mustn’t. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasowniki can i could, zdania pytające z How…?, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, should/shouldn’t i must/mustn’t, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasowniki can i could, zdania pytające z How…?, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, should/shouldn’t i must/mustn’t, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czasowniki can i could, zdania pytające z How…?, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, should/shouldn’t i must/mustn’t, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze biografię sławnej osoby, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze biografię sławnej osoby, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze biografię sławnej osoby, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze biografię sławnej osoby, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. UNIT 6 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA 107 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje charakter i osobowość różnych osób, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje charakter i osobowość różnych osób, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje charakter i osobowość różnych osób, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje charakter i osobowość różnych osób, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Opis planów i zamierzeń Uczeń w sposób płynny wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące przyszłej pracy i przyszłości, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące przyszłej pracy i przyszłości, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące przyszłej pracy i przyszłości, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia dotyczące przyszłej pracy i przyszłości, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z przyszłością oraz opinią na wskazane tematy. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z przyszłością oraz opinią na wskazane tematy, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z przyszłością oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z przyszłością oraz opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, will i won’t, pierwszy tryb warunkowy, przysłówki probably i definitely, wyrazy nobody i everybody. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, will i won’t, pierwszy tryb warunkowy, przysłówki probably i definitely, wyrazy nobody i everybody, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, will i won’t, pierwszy tryb warunkowy, przysłówki probably i definitely, wyrazy nobody i everybody, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, will i won’t, pierwszy tryb warunkowy, przysłówki probably i definitely, wyrazy nobody i everybody, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze raport z przeprowadzonej przez siebie ankiety, wiadomość email, w której opowiada o opinii znajomych na temat przyszłości muzyki pop, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą Uczeń pisze raport z przeprowadzonej przez siebie ankiety, wiadomość e-mail, w której opowiada o opinii znajomych na temat przyszłości muzyki pop, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na Uczeń pisze raport z przeprowadzonej przez siebie ankiety, wiadomość e-mail, w której opowiada o opinii znajomych na temat przyszłości muzyki pop, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe Uczeń pisze raport z przeprowadzonej przez siebie ankiety, wiadomość e-mail, w której opowiada o opinii znajomych na temat przyszłości muzyki pop, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe 108 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wyrażanie opinii formę i styl wypowiedzi. zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat przyszłości, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat przyszłości, nie popełniając większych błędów, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat przyszłości, nie popełniając większych błędów, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat przyszłości, nie popełniając większych błędów, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 7 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA Zachowania społeczne i interakcja Uczeń doradza w sprawach związanych ze sportem, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń doradza w sprawach związanych ze sportem, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń doradza w sprawach związanych ze sportem, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń doradza w sprawach związanych ze sportem, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Opis planów i zamierzeń Uczeń w sposób płynny wyraża swoje plany i zamierzenia, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, tryb rozkazujący, wyrażenie be going to, will, rzeczowniki złożone, czas present Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, tryb rozkazujący, wyrażenie be going to, will, rzeczowniki złożone, czas present continuous, zaimki Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, tryb rozkazujący, wyrażenie be going to, will, rzeczowniki złożone, czas present continuous, zaimki Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, tryb rozkazujący, wyrażenie be going to, will, rzeczowniki złożone, czas present continuous, zaimki nieokreślone, popełniając 109 DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny continuous, zaimki nieokreślone. nieokreślone, popełniając nieliczne błędy. nieokreślone, popełniając liczne błędy. bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze list formalny do lokalnej firmy z prośbą o sponsorowanie udziału w zawodach rowerowych, list do fotografa, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze list formalny do lokalnej firmy z prośbą o sponsorowanie udziału w zawodach rowerowych, list do fotografa, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze list formalny do lokalnej firmy z prośbą o sponsorowanie udziału w zawodach rowerowych, list do fotografa, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze list formalny do lokalnej firmy z prośbą o sponsorowanie udziału w zawodach rowerowych, list do fotografa, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat popularności kobiet i mężczyzn w sporcie, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat popularności kobiet i mężczyzn w sporcie, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat popularności kobiet i mężczyzn w sporcie, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat popularności kobiet i mężczyzn w sporcie, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 8 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis uczuć Uczeń w sposób płynny opisuje swoje uczucia związane z lękami i fobiami, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje swoje uczucia związane z lękami i fobiami, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje swoje uczucia związane z lękami i fobiami, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje swoje uczucia związane z lękami i fobiami, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, mające wpływ na Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, mające wpływ na teraźniejszość oraz swoje Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, mające wpływ na teraźniejszość oraz swoje doświadczenia, Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, mające wpływ na teraźniejszość oraz swoje doświadczenia, 110 Zespół Gimnazjalno - Szkolny teraźniejszość oraz swoje doświadczenia, nie popełniając większych błędów. doświadczenia, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń pyta o możliwość udzielenia pomocy i reaguje na takie pytania, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń pyta o możliwość udzielenia pomocy i reaguje na takie pytania, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o możliwość udzielenia pomocy i reaguje na takie pytania, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o możliwość udzielenia pomocy i reaguje na takie pytania, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present perfect, czas past continuous, przyimki about, at, in, of przed przymiotnikami, przysłówki stopnia, so i because. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present perfect, czas past continuous, przyimki about, at, in, of przed przymiotnikami, przysłówki stopnia, so i because, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present perfect, czas past continuous, przyimki about, at, in, of przed przymiotnikami, przysłówki stopnia, so i because, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present perfect, czas past continuous, przyimki about, at, in, of przed przymiotnikami, przysłówki stopnia, so i because, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń wiadomość e-mail, w której opisuje wypadek, który mu/jej się przydarzył podczas gry w piłkę nożną lub koszykówkę, ogłoszenie, informujące o atrakcjach wybranego miejsca, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze wiadomość email, w której opisuje wypadek, który mu/jej się przydarzył podczas gry w piłkę nożną lub koszykówkę, ogłoszenie, informujące o atrakcjach wybranego miejsca, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze wiadomość e-mail, w której opisuje wypadek, który mu/jej się przydarzył podczas gry w piłkę nożną lub koszykówkę, ogłoszenie, informujące o atrakcjach wybranego miejsca, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze wiadomość e-mail, w której opisuje wypadek, który mu/jej się przydarzył podczas gry w piłkę nożną lub koszykówkę, ogłoszenie, informujące o atrakcjach wybranego miejsca, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. KLASA III: 111 Zespół Gimnazjalno - Szkolny STARTER UNIT CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA Opis miejsc, ludzi, przedmiotów, Uczeń w sposób płynny opisuje i porównuje różne elementy świata, przedmioty, osoby, zwierzęta itp., stosując różnorodne przymiotniki, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje i porównuje różne elementy świata, przedmioty, osoby, zwierzęta itp., stosując różne przymiotniki, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje i porównuje różne elementy świata, przedmioty, osoby, zwierzęta itp., popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje i porównuje różne elementy świata, przedmioty, osoby, zwierzęta itp., popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale Starter i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje czynności życia codziennego wykonywane rutynowo, uwzględniając ich częstotliwość, czynności odbywające się w chwili mówienia, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje czynności życia codziennego wykonywane rutynowo, uwzględniając ich częstotliwość, czynności odbywające się w chwili mówienia, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności życia codziennego wykonywane rutynowo, uwzględniając ich częstotliwość, czynności odbywające się w chwili mówienia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności życia codziennego wykonywane rutynowo, uwzględniając ich częstotliwość, czynności odbywające się w chwili mówienia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 112 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie i udzielanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z rozkładem dnia. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z rozkładem dnia, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z rozkładem dnia, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z rozkładem dnia, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czas present simple, present continuous, przysłówki częstotliwości, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czas present simple, present continuous, przysłówki częstotliwości, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czas present simple, present continuous, przysłówki częstotliwości, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału Starter, czas present simple, present continuous, przysłówki częstotliwości, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, popełniając bardzo liczne błędy. 113 Zespół Gimnazjalno - Szkolny UNIT 1 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 1 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Zachowania społeczne i interakcja Uczeń przekazuje dobre i złe wieści i właściwie na nie reaguje, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń przekazuje dobre i złe wieści i właściwie na nie reaguje, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń przekazuje dobre i złe wieści i właściwie na nie reaguje, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń przekazuje dobre i złe wieści i właściwie na nie reaguje, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności i wydarzenia z przeszłości, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat telewizji i programów typu reality show, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat telewizji i programów typu reality show, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat telewizji i programów typu reality show, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat telewizji i programów typu reality show, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 114 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie i udzielanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z telewizją, programami telewizyjnymi, opinią na wskazane tematy. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z telewizją, programami telewizyjnymi, opinią na wskazane tematy, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z telewizją, programami telewizyjnymi, opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z telewizją, programami telewizyjnymi, opinią na wskazane tematy, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik to be w czasie przeszłym, wyrażenie There was/There were, czas past simple, czas past continuous, przedimki. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik to be w czasie przeszłym, wyrażenie There was/There were, czas past simple, czas past continuous, przedimki, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik to be w czasie przeszłym, wyrażenie There was/There were, czas past simple, czas past continuous, przedimki, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 1, czas present simple, czasownik to be w czasie przeszłym, wyrażenie There was/There were, czas past simple, czas past continuous, przedimki, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze opowiadanie na temat rodziny pokazanej na ilustracji i czynnościach przez nich wykonywanych w przeszłości, e-mail do koleżanki, opisujący kontuzję, której uległa/uległ, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze opowiadanie na temat rodziny pokazanej na ilustracji i czynnościach przez nich wykonywanych w przeszłości, e-mail do koleżanki, opisujący kontuzję, której uległa/uległ, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze opowiadanie na temat rodziny pokazanej na ilustracji i czynnościach przez nich wykonywanych w przeszłości, e-mail do koleżanki, opisujący kontuzję, której uległa/uległ, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze opowiadanie na temat rodziny pokazanej na ilustracji i czynnościach przez nich wykonywanych w przeszłości, e-mail do koleżanki, opisujący kontuzję, której uległa/uległ, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. UNIT 2 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA 115 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Opis przedmiotów Uczeń w sposób płynny opisuje różne produkty żywnościowe, uwzględniając ich ilość i opakowanie, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje różne produkty żywnościowe, uwzględniając ich ilość i opakowanie, stosując w miarę różnorodne słownictwo, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje różne produkty żywnościowe, uwzględniając ich ilość i opakowanie, stosując podstawowe słownictwo, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje różne produkty żywnościowe, uwzględniając ich ilość i opakowanie, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 2 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat wpływu człowieka na środowisko, różnych sposobów ochrony środowiska, problemów w swoim miejscu zamieszkania, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat wpływu człowieka na środowisko, różnych sposobów ochrony środowiska, problemów w swoim miejscu zamieszkania, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat wpływu człowieka na środowisko, różnych sposobów ochrony środowiska, problemów w swoim miejscu zamieszkania, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat wpływu człowieka na środowisko, różnych sposobów ochrony środowiska, problemów w swoim miejscu zamieszkania, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń prosi o pomoc i oferuje chęć pomocy, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń prosi o pomoc i oferuje chęć pomocy, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o pomoc i oferuje chęć pomocy, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o pomoc i oferuje chęć pomocy, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 116 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie i udzielanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z nawykami żywieniowymi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z nawykami żywieniowymi, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z nawykami żywieniowymi, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z nawykami żywieniowymi, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, many, much a lot of, some, any, rzeczowniki policzalne i niepoliczalne, czasownik have/has got, zaimki względne, too, too much, too many, (not) enough, so i because. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, many, much a lot of, some, any, rzeczowniki policzalne i niepoliczalne, czasownik have/has got, zaimki względne, too, too much, too many, (not) enough, so i because, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, many, much a lot of, some, any, rzeczowniki policzalne i niepoliczalne, czasownik have/has got, zaimki względne, too, too much, too many, (not) enough, so i because, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 2, many, much a lot of, some, any, rzeczowniki policzalne i niepoliczalne, czasownik have/has got, zaimki względne, too, too much, too many, (not) enough, so i because, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze e-maila w sprawie rozwiązania problemu ekologicznego, zaproszenie do obejrzenia strony internetowej z przeprowadzonej akcji ekologicznej, komentarz, dotyczący festiwalu, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze e-maila w sprawie rozwiązania problemu ekologicznego, zaproszenie do obejrzenia strony internetowej z przeprowadzonej akcji ekologicznej, komentarz, dotyczący festiwalu,, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze e-maila w sprawie rozwiązania problemu ekologicznego, zaproszenie do obejrzenia strony internetowej z przeprowadzonej akcji ekologicznej, komentarz, dotyczący festiwalu,, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze e-maila w sprawie rozwiązania problemu ekologicznego, zaproszenie do obejrzenia strony internetowej z przeprowadzonej akcji ekologicznej, komentarz, dotyczący festiwalu,, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. UNIT 3 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA 117 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie i udzielanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem z Internetu i komputera. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem z Internetu i komputera, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem z Internetu i komputera, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem z Internetu i komputera, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 3 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present perfect, spójniki. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present perfect, spójniki, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present perfect, spójniki, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 3, czas present simple, present perfect, spójniki, popełniając bardzo liczne błędy. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń przeprasza i wyjaśnia okoliczności zdarzeń, przyjmuje przeprosiny, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń przeprasza i wyjaśnia okoliczności zdarzeń, przyjmuje przeprosiny, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń przeprasza i wyjaśnia okoliczności zdarzeń, przyjmuje przeprosiny, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń przeprasza i wyjaśnia okoliczności zdarzeń, przyjmuje przeprosiny, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat uzależnienia od Internetu i rozmów w Internecie w zestawieniu z Uczeń wyraża swoją opinię temat uzależnienia od Internetu i rozmów w Internecie w zestawieniu z rozmowami telefonicznymi, Uczeń wyraża swoją opinię temat uzależnienia od Internetu i rozmów w Internecie w zestawieniu z rozmowami telefonicznymi, popełniając Uczeń wyraża swoją opinię temat uzależnienia od Internetu i rozmów w Internecie w zestawieniu z rozmowami telefonicznymi, popełniając 118 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tworzenie tekstu pisemnego rozmowami telefonicznymi, nie popełniając większych błędów. popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pisze tekst na temat uzależnienia od Internetu, na temat rozmów w Internecie w zestawieniu z rozmowami telefonicznymi, list na temat korzystania z Internetu, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze tekst na temat uzależnienia od Internetu, na temat rozmów w Internecie w zestawieniu z rozmowami telefonicznymi, list na temat korzystania z Internetu, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze tekst na temat uzależnienia od Internetu, na temat rozmów w Internecie w zestawieniu z rozmowami telefonicznymi, list na temat korzystania z Internetu, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze tekst na temat uzależnienia od Internetu, na temat rozmów w Internecie w zestawieniu z rozmowami telefonicznymi, list na temat korzystania z Internetu, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. UNIT 4 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis ludzi Uczeń w sposób płynny opisuje ludzi, uwzględniając ich wygląd, charakter i osobowość, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje ludzi, uwzględniając ich wygląd, charakter i osobowość, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje ludzi, uwzględniając ich wygląd, charakter i osobowość, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje ludzi, uwzględniając ich wygląd, charakter i osobowość, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 4 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów 119 Zespół Gimnazjalno - Szkolny błędów Uzyskiwanie i udzielanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z identyfikowaniem i wyglądem osób. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z identyfikowaniem i wyglądem osób, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z identyfikowaniem i wyglądem osób, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z identyfikowaniem i wyglądem osób, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czas present simple, przysłówki stopnia, czas present perfect, czas past simple, for i since. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czas present simple, przysłówki stopnia, czas present perfect, czas past simple, for i since, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czas present simple, przysłówki stopnia, czas present perfect, czas past simple, for i since, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 4, czas present simple, przysłówki stopnia, czas present perfect, czas past simple, for i since, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze biografię słynnego aktora, muzyka lub sportowca, biografię przyjaciela lub krewnego, wiadomość do magazynu internetowego, w której opisuje osobę godną naśladowania, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze biografię słynnego aktora, muzyka lub sportowca, biografię przyjaciela lub krewnego, wiadomość do magazynu internetowego, w której opisuje osobę godną naśladowania, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze biografię słynnego aktora, muzyka lub sportowca, biografię przyjaciela lub krewnego, wiadomość do magazynu internetowego, w której opisuje osobę godną naśladowania, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze biografię słynnego aktora, muzyka lub sportowca, biografię przyjaciela lub krewnego, wiadomość do magazynu internetowego, w której opisuje osobę godną naśladowania, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat bycia sławnym i kreowania sławnych postaci, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat bycia sławnym i kreowania sławnych postaci, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat bycia sławnym i kreowania sławnych postaci, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat bycia sławnym i kreowania sławnych postaci, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. 120 Zespół Gimnazjalno - Szkolny UNIT 5 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 5 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Zachowania społeczne i interakcja Uczeń prosi o radę i udziela rad, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń prosi o radę i udziela rad, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o radę i udziela rad, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń prosi o radę i udziela rad, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czas present simple, past simple, czasowniki modalne must, mustn’t, have to, don’t have to, should. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czas present simple, past simple, czasowniki modalne must, mustn’t, have to, don’t have to, should, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czas present simple, past simple, czasowniki modalne must, mustn’t, have to, don’t have to, should, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 5, czas present simple, past simple, czasowniki modalne must, mustn’t, have to, don’t have to, should, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze rozprawkę na temat szkół z internatem, obowiązku szkolnego w podanym wieku, notatkę na temat regulaminu szkolnego, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą Uczeń pisze rozprawkę na temat szkół z internatem, obowiązku szkolnego w podanym wieku, notatkę na temat regulaminu szkolnego, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na Uczeń pisze rozprawkę na temat szkół z internatem, obowiązku szkolnego w podanym wieku, notatkę na temat regulaminu szkolnego, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu Uczeń pisze rozprawkę na temat szkół z internatem, obowiązku szkolnego w podanym wieku, notatkę na temat regulaminu szkolnego, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe 121 DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wyrażanie opinii formę i styl wypowiedzi. zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat oszukiwania, zgadzając się i sprzeciwiając z opinią innych, różnych typów szkół, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat oszukiwania, zgadzając się i sprzeciwiając z opinią innych, różnych typów szkół, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat oszukiwania, zgadzając się i sprzeciwiając z opinią innych, różnych typów szkół, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat oszukiwania, zgadzając się i sprzeciwiając z opinią innych, różnych typów szkół, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 6 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Opis planów i zamierzeń Uczeń w sposób płynny wyraża swoje plany i zamierzenia na przyszłość, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia na przyszłość, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia na przyszłość, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoje plany i zamierzenia na przyszłość, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń proponuje i przyjmuje propozycje i sugestie, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń proponuje i przyjmuje propozycje i sugestie, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń proponuje i przyjmuje propozycje i sugestie, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń proponuje i przyjmuje propozycje i sugestie, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe 122 Zespół Gimnazjalno - Szkolny środki językowe uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. uwzględnione w rozdziale 6 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, will i might, przedrostki –un, -in, -im, pierwszy tryb warunkowy, czasowniki frazalne, wyrażenie be going to, will. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, will i might, przedrostki –un, -in, -im, pierwszy tryb warunkowy, czasowniki frazalne, wyrażenie be going to, will, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, will i might, przedrostki –un, -in, -im, pierwszy tryb warunkowy, czasowniki frazalne, wyrażenie be going to, will, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 6, czas present simple, czas present continuous, will i might, przedrostki –un, -in, -im, pierwszy tryb warunkowy, czasowniki frazalne, wyrażenie be going to, will, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze list do lokalnej gazety w sprawie protestu przeciwko budowie autostrady, e-mail do znajomego/znajomej w sprawie zaproszenia na imprezę związaną ze zbiórką pieniędzy na określony cel, e-mail do kolegi na temat zbiórki pieniędzy na cel dobroczynny, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze list do lokalnej gazety w sprawie protestu przeciwko budowie autostrady, e-mail do znajomego/znajomej w sprawie zaproszenia na imprezę związaną ze zbiórką pieniędzy na określony cel, email do kolegi na temat zbiórki pieniędzy na cel dobroczynny, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze list do lokalnej gazety w sprawie protestu przeciwko budowie autostrady, e-mail do znajomego/znajomej w sprawie zaproszenia na imprezę związaną ze zbiórką pieniędzy na określony cel, email do kolegi na temat zbiórki pieniędzy na cel dobroczynny, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze list do lokalnej gazety w sprawie protestu przeciwko budowie autostrady, e-mail do znajomego/znajomej w sprawie zaproszenia na imprezę związaną ze zbiórką pieniędzy na określony cel, email do kolegi na temat zbiórki pieniędzy na cel dobroczynny, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat różnych akcji protestacyjnych i charytatywnych, nie popełniając większych Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych akcji protestacyjnych i charytatywnych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych akcji protestacyjnych i charytatywnych, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych akcji protestacyjnych i charytatywnych, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na 123 Zespół Gimnazjalno - Szkolny błędów. wypowiedzi. właściwe zrozumienie wypowiedzi. właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 7 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA Zachowania społeczne i interakcja Uczeń poleca lub odradza obejrzenie różnych filmów, przyjmuje propozycje i sugestie, stosując właściwe formy grzecznościowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń poleca lub odradza obejrzenie różnych filmów, przyjmuje propozycje i sugestie, stosując właściwe formy grzecznościowe i popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń poleca lub odradza obejrzenie różnych filmów, przyjmuje propozycje i sugestie, stosując częściowo odpowiednie formy grzecznościowe, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń poleca lub odradza obejrzenie różnych filmów, przyjmuje propozycje i sugestie, nie stosując właściwych form grzecznościowych popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie i udzielanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z upodobaniami, dotyczącymi książek i filmów. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z upodobaniami, dotyczącymi książek i filmów, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z upodobaniami, dotyczącymi książek i filmów, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z upodobaniami, dotyczącymi książek i filmów, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 7 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów 124 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, konstrukcje czasownik + -ing/to, can, could, will be able to, drugi tryb warunkowy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, konstrukcje czasownik + ing/to, can, could, will be able to, drugi tryb warunkowy, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 7, konstrukcje czasownik + -ing/to, can, could, will be able to, drugi tryb warunkowy, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 17, konstrukcje czasownik + -ing/to, can, could, will be able to, drugi tryb warunkowy, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń pisze recenzję wybranego filmu, programu telewizyjnego lub książki, list prywatny, w którym opisuje wybrany film, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń pisze recenzję wybranego filmu, programu telewizyjnego lub książki, list prywatny, w którym opisuje wybrany film, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń pisze recenzję wybranego filmu, programu telewizyjnego lub książki, list prywatny, w którym opisuje wybrany film, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń pisze recenzję wybranego filmu, programu telewizyjnego lub książki, list prywatny, w którym opisuje wybrany film, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat różnych filmów i książek, nie popełniając większych błędów. Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych filmów i książek, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych filmów i książek, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych filmów i książek, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. UNIT 8 CEL KSZTAŁCENIA WG NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ Opis przedmiotów OCENA BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny opisuje różne dzieła sztuki, nie popełniając większych błędów. DOBRA Uczeń opisuje różne dzieła sztuki, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. 125 DOSTATECZNA Uczeń opisuje różne dzieła sztuki, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. DOPUSZCZAJĄCA Uczeń opisuje różne dzieła sztuki, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie i udzielanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane ze sztuką i dziełami sztuki. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane ze sztuką i dziełami sztuki, popełniając drobne błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane ze sztuką i dziełami sztuki, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane ze sztuką i dziełami sztuki, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi. Rozumienie wypowiedzi Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, nie popełniając błędów Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając niewielkie błędy. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając dużo błędów. Uczeń rozumie proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne z zakresu obejmującego słownictwo i środki językowe uwzględnione w rozdziale 8 i wykonuje zadania sprawdzające rozumienie tych tekstów, popełniając bardzo dużo błędów Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, stronę bierną. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, stronę bierną, popełniając nieliczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, stronę bierną, popełniając liczne błędy. Uczeń stosuje poznane słownictwo z rozdziału 8, czas present simple, czas present continuous, stronę bierną, popełniając bardzo liczne błędy. Tworzenie tekstu pisemnego Uczeń opisuje wybrane dzieło sztuki, pisze pocztówkę ze zwiedzanego miasta, nie popełniając większych błędów i stosując właściwą formę i styl wypowiedzi. Uczeń opisuje wybrane dzieło sztuki, pisze pocztówkę ze zwiedzanego miasta, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi, stosując w miarę właściwą formę i styl. Uczeń opisuje wybrane dzieło sztuki, pisze pocztówkę ze zwiedzanego miasta, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, stosując częściowo właściwą formę i styl. Uczeń opisuje wybrane dzieło sztuki, pisze pocztówkę ze zwiedzanego miasta, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe zrozumienie wypowiedzi, nie zachowując właściwej formy i stylu. Wyrażanie opinii Uczeń w sposób płynny wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat różnych dzieł i form sztuki, nie popełniając większych Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych dzieł i form sztuki, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych dzieł i form sztuki, popełniając błędy językowe, które w niewielkim stopniu wpływają na właściwe Uczeń wyraża swoją opinię temat różnych dzieł i form sztuki, popełniając błędy językowe, które w znacznym stopniu wpływają na właściwe 126 Zespół Gimnazjalno - Szkolny błędów. wypowiedzi. zrozumienie wypowiedzi. zrozumienie wypowiedzi. WYMAGANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO PODRĘCZNIK „DAS IST DEUTSCH” KLASA I: Rozdział I – Niemiecki moim nowym hobby Cel kształcenia wg nowej Ocena podstawy programowej BARDZO DOBRA Ocena DOBRA Ocena DOSTATECZNA 127 Ocena DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie i płynnie potwierdza obecność, informuje, ilu uczniów jest w jego klasie, wita się i żegna, pyta o wiek, miejsce zamieszkania, kraj pochodzenia, numer telefonu, przedstawia siebie i swoich rówieśników Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi i komunikację potwierdza obecność, informuje, ilu uczniów jest w jego klasie, wita się i żegna, używa zwrotów grzecznościowych typu: proszę, dziękuję, przepraszam, pyta o wiek, miejsce zamieszkania, kraj pochodzenia, numer telefonu, przedstawia siebie i swoich rówieśników. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela potwierdza obecność, informuje, ilu uczniów jest w jego klasie, wita się i żegna, używa zwrotów grzecznościowych typu: proszę, dziękuję, przepraszam, pyta o wiek, miejsce zamieszkania, kraj pochodzenia, numer telefonu, przedstawia siebie i swoich rówieśników Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru potwierdza obecność, informuje, ilu uczniów jest w jego klasie, wita się i żegna, pyta o wiek, miejsce zamieszkania, kraj pochodzenia, numer telefonu, przedstawia siebie i swoich rówieśników SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, wymienia litery niemieckiego alfabetu i rzeczowniki na każdą Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, wymienia litery Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do 128 Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA– mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie niemieckiego alfabetu i rzeczowniki na każdą literę alfabetu, imiona i nazwiska, formy pozdrowień, powitań, pożegnań, nazwy państw i miast krajów DACHL, liczebniki 0-1000000. Uczeń bezbłędnie stosuje zasady pisowni niemieckiej, odmienia czasownik sein, używa w zdaniach zaimki osobowe w lp, zaimki dzierżawcze w lp, odmienia czasowniki regularne w l.p. i l.mn., konstruuje zdania oznajmujące i pytające Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając stosuje zasady pisowni niemieckiej, odmienia czasownik sein, używa w zdaniach zaimki osobowe w lp, zaimki dzierżawcze w lp, odmienia czasowniki regularne w l.p. i l.mn., konstruuje zdania oznajmujące i pytające Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje zasady pisowni niemieckiej, odmienia czasownik sein, używa w zdaniach zaimki osobowe w lp, zaimki dzierżawcze w lp, odmienia czasowniki regularne w l.p. i l.mn., konstruuje zdania oznajmujące i pytające Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje zasady pisowni niemieckiej, odmienia czasownik sein, używa w zdaniach zaimki osobowe w lp, zaimki dzierżawcze w lp, odmienia czasowniki regularne w l.p. i l.mn., konstruuje zdania oznajmujące i pytające Ocena DOBRA Ocena DOSTATECZNA Ocena DOPUSZCZAJĄCA ROZDZIAŁ 2 Szkoła jest cool! Cel kształcenia wg nowej Ocena podstawy programowej BARDZO DOBRA 129 zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, wymienia litery niemieckiego alfabetu i rzeczowniki na każdą literę alfabetu, imiona i nazwiska, formy pozdrowień, powitań, pożegnań, nazwy państw i miast krajów DACHL, liczebniki 0-1000000. zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, wymienia litery niemieckiego alfabetu i rzeczowniki na każdą literę alfabetu, imiona i nazwiska, formy pozdrowień, powitań, pożegnań, nazwy państw i miast krajów DACHL, liczebniki 0-1000000. literę alfabetu, imiona i nazwiska, formy pozdrowień, powitań, pożegnań, nazwy państw i miast krajów DACHL, liczebniki 0-1000000. Zespół Gimnazjalno - Szkolny KOMUNIKACJA– mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie i płynnie rozmawia o swoim planie lekcji, o ocenach, wyraża opinię o przedmiotach szkolnych, nazywa swoje przybory szkolne, informuje, co jest w teczce i czego tam nie ma. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi rozmawia o swoim planie lekcji, o ocenach, wyraża opinię o przedmiotach szkolnych, nazywa swoje przybory szkolne, informuje, co jest w teczce i czego tam nie ma. Uczeń sam poprawia błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozmawia o swoim planie lekcji, o ocenach, wyraża opinię o przedmiotach szkolnych, nazywa swoje przybory szkolne, informuje, co jest w teczce i czego tam nie ma Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru rozmawia o swoim planie lekcji, o ocenach, wyraża opinię o przedmiotach szkolnych, Nazywa swoje przybory szkolne, informuje, co jest w teczce i czego tam nie ma SŁOWNICTWO– mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo z rozdziału podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, nazywa przedmioty szkolne, dni tygodnia, przybory szkolne, używa przymiotników i wyrażeń oceniających Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając stosuje słownictwo z rozdziału podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, nazywa przedmioty szkolne, dni tygodnia, przybory szkolne, używa przymiotników i wyrażeń oceniających Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo z rozdziału podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, nazywa przedmioty szkolne, dni tygodnia, przybory szkolne, używa przymiotników i wyrażeń oceniających Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo z rozdziału podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, nazywa przedmioty szkolne, dni tygodnia, przybory szkolne, używa przymiotników i wyrażeń oceniających 130 Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie odmienia czasowniki habeni mögen, tłumaczy je, stosuje je oraz liczebniki w funkcji rzeczownika, rodzajnik określony i nieokreślony w mianowniku, liczbę mnogą rzeczowników, przeczenie kein/e w zdaniach Rozdział III – Rodzina i przyjaciele Cel kształcenia wg nowej Ocena podstawy programowej BARDZO DOBRA KOMUNIKACJA – Uczeń bezbłędnie i płynnie mówienie, pisanie, czytanie, rozmawia o swoich słuchanie zainteresowaniach i ulubionych czynnościach, przedstawia rodziców i rodzeństwo, prowadzi rozmowę na temat rodziny i rówieśników, opisuje wybranego członka swojej Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając odmienia czasowniki haben i mögen, tłumaczy je, stosuje je oraz liczebniki w funkcji rzeczownika, rodzajnik określony i nieokreślony w mianowniku, liczbę mnogą rzeczowników, przeczenie kein/e w zdaniach Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela odmienia czasowniki habeni mögen, tłumaczy je, stosuje je oraz liczebniki w funkcji rzeczownika, rodzajnik określony i nieokreślony w mianowniku, liczbę mnogą rzeczowników, przeczenie kein/e w zdaniach Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru odmienia czasowniki habeni mögen, tłumaczy je, stosuje je oraz liczebniki w funkcji rzeczownika, rodzajnik określony i nieokreślony w mianowniku, liczbę mnogą rzeczowników, przeczenie kein/e w zdaniach Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi rozmawia o swoich zainteresowaniach i ulubionych czynnościach, przedstawia rodziców i rodzeństwo, prowadzi rozmowę na Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozmawia o swoich zainteresowaniach i ulubionych czynnościach, przedstawia rodziców i rodzeństwo, Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru rozmawia o swoich zainteresowaniach i ulubionych czynnościach, przedstawia rodziców i rodzeństwo, prowadzi 131 Zespół Gimnazjalno - Szkolny rodziny i rówieśnika, rozmawia o zwierzętach domowych i opisuje je. Uczeń bezbłędnie pisze emaila o swojej rodzinie. temat rodziny i rówieśników, opisuje wybranego członka swojej rodziny i rówieśnika, rozmawia o zwierzętach domowych i opisuje je. Uczeń sam poprawia błędy. prowadzi rozmowę na temat rodziny i rówieśników, opisuje wybranego członka swojej rodziny i rówieśnika, rozmawia o zwierzętach domowych i opisuje je rozmowę na temat rodziny i rówieśników, opisuje wybranego członka swojej rodziny i rówieśnika, rozmawia o zwierzętach domowych i opisuje je SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, wymienia członków rodziny, popularne nazwy zawodów, ulubione czynności, zainteresowania, przymiotniki określające wygląd i charakter, zwierzęta domowe Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, wymienia członków rodziny, popularne nazwy zawodów, ulubione czynności, zainteresowania, przymiotniki określające wygląd i charakter, zwierzęta domowe Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, wymienia członków rodziny, popularne nazwy zawodów, ulubione czynności, zainteresowania, przymiotniki określające wygląd i charakter, zwierzęta domowe Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo z rozdziału, wymienia członków rodziny, popularne nazwy zawodów, ulubione czynności, zainteresowania, przymiotniki określające wygląd i charakter, zwierzęta domowe GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie tworzy i stosuje liczbę mnogą rzeczowników, odmienia, tłumaczy i Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając tworzy i stosuje liczbę mnogą Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi 132 Zespół Gimnazjalno - Szkolny stosuje w zdaniach czasowniki nieregularne: lesen, essen, fahren, laufen, sprechen, sehen, schla fen,heiβen, tanzen, rodzajniki i zaimki osobowe, rzeczowniki w bierniku Rozdział IV – Dzień powszedni i czas wolny Cel kształcenia wg nowej Ocena podstawy programowej BARDZO DOBRA KOMUNIKACJA – Uczeń bezbłędnie i płynnie mówienie, pisanie, czytanie, pyta o godzinę i podaje słuchanie czas, rozmawia o swoim dniu, informuje, dokąd chce pójść i kiedy, pyta się o zamiary innych, reaguje na propozycję: wyraża zgodę, odmawia, informuje, co może lub co musi robić rzeczowników, odmienia, tłumaczy i stosuje w zdaniach czasowniki nieregularne: lesen, essen, fahren, laufen, sprechen, sehen, schla fen,heiβen, tanzen, rodzajniki i zaimki osobowe, rzeczowniki w bierniku Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi pyta o godzinę i podaje czas, rozmawia o swoim dniu, informuje, dokąd chce pójść i kiedy, pyta się o zamiary innych, reaguje na propozycję: wyraża zgodę, odmawia, informuje, co może lub co musi robić. Uczeń sam poprawia błędy. 133 przy niewielkiej pomocy nauczyciela tworzy i stosuje liczbę mnogą rzeczowników, odmienia, tłumaczy i stosuje w zdaniach czasowniki nieregularne: lesen, essen, fahren, laufen, sprechen, sehen, schla fen,heiβen, tanzen, rodzajniki i zaimki osobowe, rzeczowniki w bierniku Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela pyta o godzinę i podaje czas, rozmawia o swoim dniu, informuje, dokąd chce pójść i kiedy, pyta się o zamiary innych, reaguje na propozycję: wyraża zgodę, odmawia, informuje, co może lub co musi robić przy pomocy nauczyciela, według wzoru tworzy i stosuje liczbę mnogą rzeczowników, odmienia, tłumaczy i stosuje w zdaniach czasowniki nieregularne: lesen, essen, fahren, laufen, sprechen, sehen, schla fen,heiβen, tanzen, rodzajniki i zaimki osobowe, rzeczowniki w bierniku Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru pyta o godzinę i podaje czas, rozmawia o swoim dniu, informuje, dokąd chce pójść i kiedy, pyta się o zamiary innych, reaguje na propozycję: wyraża zgodę, odmawia, informuje, co może lub co musi robić Zespół Gimnazjalno - Szkolny SŁOWNICTWO– mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, potrafi podać czas zegarowy, zna nazwy pór dnia, czynności dnia codziennego, obiekty i miejsca w mieście Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, potrafi podać czas zegarowy, zna nazwy pór dnia, czynności dnia codziennego, obiekty i miejsca w mieście Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, potrafi podać czas zegarowy, zna nazwy pór dnia, czynności dnia codziennego, obiekty i miejsca w mieście Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału, potrafi podać czas zegarowy, zna nazwy pór dnia, czynności dnia codziennego, obiekty i miejsca w mieście GRAMATYKA– mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje i tłumaczy zwrot es gibt, odmienia, tłumaczy i używa w zdaniach czasowniki rozdzielnie złożone i modalne können i müssen, wymienia, tłumaczy i stosuje zdania z przyimkami po których występuje biernik:am, um, von ... bis, zu, nach, aus, przyimki in, auf , rzeczowniki złożone Uczeń popełniając niewielkie błędy i samemu je poprawiając stosuje i tłumaczy zwrot es gibt, odmienia, tłumaczy i używa w zdaniach czasowniki rozdzielnie złożone i modalne können i müssen, wymienia, tłumaczy i stosuje zdania z przyimkami po których występuje biernik: am, um, von ... bis, zu, nach, aus, przyimki in, auf , rzeczowniki złożone Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje i tłumaczy zwrot es gibt, odmienia, tłumaczy i używa w zdaniach czasowniki rozdzielnie złożone i modalne können i müssen, wymienia, tłumaczy i stosuje zdania z przyimkami po których występuje biernik: am, um, von ... bis, zu, nach, aus, przyimki in, auf , rzeczowniki złożone Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje i tłumaczy zwrot es gibt, odmienia, tłumaczy i używa w zdaniach czasowniki rozdzielnie złożone i modalne können i müssen, wymienia, tłumaczy i stosuje zdania z przyimkami po których występuje biernik: am, um, von ... bis, zu, nach, aus, przyimki in, auf , rzeczowniki złożone Ocena CELUJĄCA: 134 Zespół Gimnazjalno - Szkolny -uczeń posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania w danej klasie, rozumie teksty słuchane i pisane oraz tworzy wypowiedzi odpowiadające założonej formie, są zgodne z tematem, spójne i logiczne, zawierają bogate i urozmaicone słownictwo, zdania zbudowane są bezbłędnie za pomocą skomplikowanych struktur gramatycznych wykraczających poza program nauczania, potrafi spontanicznie nawiązać i podtrzymać rozmowę, wypowiada się swobodnie bez przygotowania, zabiera głos w dyskusji, broniąc swojego stanowiska argumentami, z prac klasowych uzyskuje 100% punktów i rozwiązuje zadania dodatkowe przygotowane na ocenę celującą, większość uzyskanych ocen cząstkowych to oceny celujące i bardzo dobre, odnosi sukcesy w konkursach z języka niemieckiego, jest aktywny na zajęciach, systematyczny, wykonuje prace projektowe oraz wszystkie obowiązkowe i dodatkowe zadania domowe zadane przez nauczyciela. KLASA II: 135 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ I – Ludzie wokół mnie Cel kształcenia wg nowej Ocena podstawy programowej BARDZO DOBRA KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów opisuje siebie i swoich rówieśników udzielając podstawowych informacji na swój i ich temat, porównuje ich do siebie, opisuje ulubionych nauczycieli i członków rodziny, czynności wykonywane w czasie wolnym, a także podczas zajęć lekcyjnych, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z opiniami dotyczącymi przedmiotów szkolnych i nauczycieli. Informuje o tym, co wolno i czego nie wolno na lekcji i jak spędził wakacje. Ocena DOBRA Ocena DOSTATECZNA Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi opisuje siebie i swoich rówieśników udzielając podstawowych informacji na swój i ich temat, porównuje ich do siebie, opisuje ulubionych nauczycieli i członków rodziny, czynności wykonywane w czasie wolnym, a także podczas zajęć lekcyjnych, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z opiniami dotyczącymi przedmiotów szkolnych i nauczycieli. Informuje o tym, co wolno i czego nie wolno Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela, opisuje siebie i swoich rówieśników udzielając podstawowych informacji na swój i ich temat, porównuje ich do siebie, opisuje ulubionych nauczycieli i członków rodziny, czynności wykonywane w czasie wolnym, a także podczas zajęć lekcyjnych, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z opiniami dotyczącymi przedmiotów szkolnych i Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru, opisuje siebie i swoich rówieśników udzielając podstawowych informacji na swój i ich temat, porównuje ich do siebie, opisuje ulubionych nauczycieli i członków rodziny, czynności wykonywane w czasie wolnym, a także podczas zajęć lekcyjnych, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z opiniami dotyczącymi przedmiotów szkolnych i nauczycieli. Informuje o tym, na lekcji i jak spędził wakacje. nauczycieli. Informuje o tym, co wolno i czego nie wolno na lekcji i jak spędził wakacje. 136 co wolno i czego nie wolno na lekcji i jak spędził wakacje. Zespół Gimnazjalno - Szkolny SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Przedstawia dane osobowe, określa wygląd, charakter, sposoby spędzania czasu wolnego i wakacji, wymienia dozwolone i niedozwolone czynności i zachowania związane ze szkołą. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Przedstawia dane osobowe, określa wygląd, charakter, sposoby spędzania czasu wolnego i wakacji, wymienia dozwolone i niedozwolone czynności i zachowania związane ze szkołą. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela, stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Przedstawia dane osobowe, określa wygląd, charakter, sposoby spędzania czasu wolnego i wakacji, wymienia dozwolone i niedozwolone czynności i zachowania związane ze szkołą. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru, stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Przedstawia dane osobowe, określa wygląd, charakter, sposoby spędzania czasu wolnego i wakacji, wymienia dozwolone i niedozwolone czynności i zachowania związane ze szkołą. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stopniuje przymiotniki i przysłówki, odmienia i tłumaczy czasowniki modalne sollen i dürfen, stosuje czas przeszły Perfekt, wymienia formy Partizip II. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stopniuje przymiotniki i przysłówki, odmienia i tłumaczy Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela, stopniuje Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru, stopniuje przymiotniki czasowniki modalne sollen i dürfen, stosuje czas przeszły Perfekt, wymienia formy Partizip II. przymiotniki i przysłówki, odmienia i tłumaczy czasowniki modalne sollen i dürfen, stosuje czas przeszły Perfekt, wymienia formy Partizip II. 137 i przysłówki, odmienia i tłumaczy czasowniki modalne sollen i dürfen, stosuje czas przeszły Perfekt, wymienia formy Partizip II. Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ II – Obowiązki i przyjemności KOMUNIKACJA – Uczeń potrafi zaprosić mówienie, pisanie, czytanie, przyjaciół na prywatkę w słuchanie sposób płynny, umie opowiadać o prywatce, wyraża opinię i ją uzasadnia, relacjonuje wypowiedzi innych osób, informuje o swoich obowiązkach domowych, określa, kiedy i jak często musi wykonywać obowiązki domowe, uzasadnia odmowę wykonania obowiązków domowych. Potrafi bezbłędnie rozmawiać o swoim dniu, weekendzie, opisuje swój poranek, pyta rozmówcę o czynności wykonywane rano, umie w sposób płynny przedstawiać fakty z przeszłości. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi zaprasza przyjaciół na prywatkę, umie opowiadać o prywatce, wyraża opinię i ją uzasadnia, relacjonuje wypowiedzi innych osób, informuje o swoich obowiązkach domowych, określa, kiedy i jak często musi wykonywać obowiązki domowe, uzasadnia odmowę wykonania obowiązków domowych. Uczeń potrafi, popełniając niewielkie błędy rozmawiać o swoim dniu, weekendzie, opisuje 138 Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela zaprasza przyjaciół na prywatkę, umie popełniając błędy językowe przy niewielkiej pomocy nauczyciela umie opowiadać o prywatce, wyraża opinię i ją uzasadnia, relacjonuje wypowiedzi innych osób, informuje o swoich obowiązkach domowych, określa, kiedy i jak często musi wykonywać obowiązki domowe, uzasadnia odmowę Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru zaprasza przyjaciół na prywatkę, umie opowiadać o prywatce, wyraża opinię i ją uzasadnia, relacjonuje wypowiedzi innych osób, informuje o swoich obowiązkach domowych, określa, kiedy i jak często musi wykonywać obowiązki domowe, uzasadnia odmowę wykonania obowiązków domowych. Uczeń popełniając błędy Zespół Gimnazjalno - Szkolny SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Używa zwrotów typowych dla zaproszeń, wymienia czynności domowe, określenia czasu, częstotliwości i długości czynności, nazywa czynności dnia codziennego. swój poranek, pyta rozmówcę o czynności wykonywane rano, umie popełniając niewielkie błędy przedstawiać fakty z przeszłości. wykonania obowiązków domowych. Uczeń potrafi popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozmawiać o swoim dniu, weekendzie, opisuje swój poranek, pyta rozmówcę o czynności wykonywane rano, umie przedstawiać fakty z przeszłości. językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru potrafi rozmawiać o swoim dniu, weekendzie, opisuje swój poranek, pyta rozmówcę o czynności wykonywane rano, umie przedstawiać fakty z przeszłości. Uczeń popełniając niewielkie błędy stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Używa zwrotów typowych dla zaproszeń, wymienia czynności domowe, określenia czasu, częstotliwości i długości czynności, nazywa czynności Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Używa zwrotów typowych dla zaproszeń, wymienia czynności Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Używa zwrotów typowych dla zaproszeń, wymienia czynności domowe, 139 Zespół Gimnazjalno - Szkolny dnia codziennego. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie tworzy zdania ze spójnikami weil i dass, używa szyku pobocznego zdania, potrafi bezbłędnie stosować w wypowiedziach czas przeszły Perfekt. ROZDZIAŁ III – Zdrowie ponad wszystko KOMUNIKACJA – Uczeń bezbłędnie rozmawia mówienie, pisanie, czytanie, o chorobach i słuchanie dolegliwościach, pyta o samopoczucie, odgrywa dialog u lekarza, informuje o nieszczęśliwym zdarzeniu i podaje przyczynę zaistniałej sytuacji, przekazuje Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi tworzy zdania ze spójnikami weil i dass, używa szyku pobocznego zdania, potrafi popełniając niewielkie błędy językowe stosować w wypowiedziach czas przeszły Perfekt. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi rozmawia o chorobach i dolegliwościach, pyta o samopoczucie, odgrywa dialog u lekarza, informuje o nieszczęśliwym 140 domowe, określenia czasu, częstotliwości i długości czynności, nazywa czynności dnia codziennego. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela tworzy zdania ze spójnikami weil i dass, używa szyku pobocznego zdania, potrafi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosować w wypowiedziach czas przeszły Perfekt. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozmawia o chorobach i dolegliwościach, pyta o samopoczucie, określenia czasu, częstotliwości i długości czynności, nazywa czynności dnia codziennego. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru tworzy zdania ze spójnikami weil i dass, używa szyku pobocznego zdania, Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosować w wypowiedziach czas przeszły Perfekt. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru rozmawia o chorobach i dolegliwościach, pyta o samopoczucie, odgrywa Zespół Gimnazjalno - Szkolny informacje. zdarzeniu i podaje przyczynę zaistniałej sytuacji, przekazuje informacje. odgrywa dialog u lekarza, informuje o nieszczęśliwym zdarzeniu i podaje przyczynę zaistniałej sytuacji, przekazuje informacje. dialog u lekarza, informuje o nieszczęśliwym zdarzeniu i podaje przyczynę zaistniałej sytuacji, przekazuje informacje. SŁOWNICTWO - mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa części ciała i organów, choroby, dolegliwości, urazy, stany emocjonalne i samopoczucie. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi nazywa części ciała i organów, choroby, dolegliwości, urazy, stany emocjonalne i samopoczucie. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela nazywa części ciała i organów, choroby, dolegliwości, urazy, stany emocjonalne i samopoczucie. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru nazywa części ciała i organów, choroby, dolegliwości, urazy, stany emocjonalne i samopoczucie. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje rodzajniki określone, nieokreślone i przeczenie kein w mianowniku, celowniku i bierniku, czasownik war i hatte, zaimek zwrotny w celowniku. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje rodzajniki określone, nieokreślone i przeczenie kein w mianowniku, celowniku i bierniku, czasownik war i hatte, zaimek zwrotny w celowniku. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje rodzajniki określone, nieokreślone i przeczenie kein w mianowniku, celowniku i bierniku, czasownik war i hatte, zaimek zwrotny w celowniku Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje rodzajniki określone, nieokreślone i przeczenie kein w mianowniku, celowniku i bierniku, czasownik war i hatte, zaimek zwrotny w celowniku. 141 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ IV – Sport? No, jasne! KOMUNIKACJA – Uczeń bezbłędnie formułuje mówienie, pisanie, czytanie, krótkie polecenia i reaguje słuchanie na nie, rozmawia o zajęciach sportowych w szkole i poza nią, informuje o różnych dyscyplinach sportowych i wyraża o nich opinię. SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa dyscypliny sportowe, miejsca uprawiania sportu, określenia związane z aktywnością ruchową, zwroty: Ich meine/denke, dass…, Ich bin der Meinung, dass… Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi formułuje krótkie polecenia i reaguje na nie, rozmawia o zajęciach sportowych w szkole i poza nią, informuje o różnych dyscyplinach sportowych i wyraża o nich opinię. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela formułuje krótkie polecenia i reaguje na nie, rozmawia o zajęciach sportowych w szkole i poza nią, informuje o różnych dyscyplinach sportowych i wyraża o nich opinię. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru formułuje krótkie polecenia i reaguje na nie, rozmawia o zajęciach sportowych w szkole i poza nią, informuje o różnych dyscyplinach sportowych i wyraża o nich opinię. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa dyscypliny sportowe, miejsca uprawiania sportu, określenia związane z aktywnością ruchową, zwroty: Ich meine/denke, Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa dyscypliny sportowe, miejsca uprawiania sportu, określenia związane z Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa dyscypliny sportowe, miejsca uprawiania sportu, określenia związane z aktywnością ruchową, 142 Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje tryb rozkazujący, zaimki dzierżawcze w mianowniku, celowniku i bierniku, rzeczowniki odczasownikowe, potwierdzenie i przeczenie w zdaniu: ja, nein, doch. ROZDZIAŁ V – W świecie zwierząt KOMUNIKACJA – Uczeń bezbłędnie rozmawia mówienie, pisanie, czytanie, o swoim zwierzęciu słuchanie domowym, informuje o czynnościach związanych z opieką nad zwierzęciem, podaje wymiary, cenę, wagę, przeprowadza wywiad, redaguje ogłoszenie. dass…, Ich bin der Meinung, dass… aktywnością ruchową, zwroty: Ich meine/denke, dass…, Ich bin der Meinung, dass… Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje tryb rozkazujący, zaimki dzierżawcze w mianowniku, celowniku i bierniku, rzeczowniki odczasownikowe, potwierdzenie i przeczenie w zdaniu: ja, nein, doch. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje tryb rozkazujący, zaimki dzierżawcze w mianowniku, celowniku i bierniku, rzeczowniki odczasownikowe, potwierdzenie i przeczenie w zdaniu: ja, nein, doch. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje tryb rozkazujący, zaimki dzierżawcze w mianowniku, celowniku i bierniku, rzeczowniki odczasownikowe, potwierdzenie i przeczenie w zdaniu: ja, nein, doch Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi rozmawia o swoim zwierzęciu domowym, informuje o czynnościach związanych z opieką nad zwierzęciem, podaje wymiary, cenę, wagę, Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozmawia o swoim zwierzęciu domowym, informuje o czynnościach związanych z Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru rozmawia o swoim zwierzęciu domowym, informuje o czynnościach związanych z opieką nad 143 zwroty: Ich meine/denke, dass…, Ich bin der Meinung, dass… Zespół Gimnazjalno - Szkolny przeprowadza wywiad, redaguje ogłoszenie. opieką nad zwierzęciem, podaje wymiary, cenę, wagę, przeprowadza wywiad, redaguje ogłoszenie. zwierzęciem, podaje wymiary, cenę, wagę, przeprowadza wywiad, redaguje ogłoszenie. SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa popularne zwierzęta oraz ich części ciała, cechy oraz środowisko życia, czynności i wydatki związane z opieką nad zwierzętami domowymi, akcesoria, wymienia określenia miary i wagi. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa popularne zwierzęta oraz ich części ciała, cechy oraz środowisko życia, czynności i wydatki związane z opieką nad zwierzętami domowymi, akcesoria, wymienia określenia miary i wagi. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa popularne zwierzęta oraz ich części ciała, cechy oraz środowisko życia, czynności i wydatki związane z opieką nad zwierzętami domowymi, akcesoria, wymienia określenia miary i wagi. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa popularne zwierzęta oraz ich części ciała, cechy oraz środowisko życia, czynności i wydatki związane z opieką nad zwierzętami domowymi, akcesoria, wymienia określenia miary i wagi. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje dopełniacz, formy czasowników modalnych w czasie przeszłym prostym. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje dopełniacz, formy czasowników modalnych w Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje dopełniacz, 144 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ VI – Mój dom KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie czasie przeszłym prostym. dopełniacz, formy czasowników modalnych w czasie przeszłym prostym. Uczeń bezbłędnie podaje swój dokładny adres, literuje wyrazy niemieckie i polskie, określa położenie osób i rzeczy, opisuje swój dom i pokój. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi podaje swój dokładny adres, literuje wyrazy niemieckie i polskie, określa położenie osób i rzeczy, opisuje swój dom i pokój. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela podaje swój dokładny adres, literuje wyrazy niemieckie i polskie, określa położenie osób i rzeczy, opisuje swój dom i pokój. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru podaje swój dokładny adres, literuje wyrazy niemieckie i polskie, określa położenie osób i rzeczy, opisuje swój dom i pokój. Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa rodzaje budynków, pomieszczenia domowe, sprzęt, meble. Operuje czasownikami: stehen, liegen, hängen, sich befinden. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa rodzaje budynków, pomieszczenia domowe, sprzęt, meble. Operuje czasownikami: stehen, liegen, hängen, sich Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa rodzaje budynków, pomieszczenia domowe, sprzęt, meble. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa rodzaje budynków, pomieszczenia domowe, sprzęt, meble. Operuje 145 formy czasowników modalnych w czasie przeszłym prostym. Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje przyimki określające położenie z celownikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen. befinden. Operuje czasownikami: stehen, liegen, hängen, sich befinden. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje przyimki określające położenie z celownikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje przyimki określające położenie z celownikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje przyimki określające położenie z celownikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela informuje, co gdzie kładzie, wskazuje kierunek i drogę w mieście, prosi o wskazanie drogi. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru informuje, co gdzie kładzie, wskazuje kierunek i drogę w mieście, prosi o wskazanie drogi. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym ROZDZIAŁ VII – Wszystkie drogi prowadzą w koocu do celu KOMUNIKACJA – Uczeń bezbłędnie informuje, Uczeń popełniając niewielkie mówienie, pisanie, czytanie, co gdzie kładzie, wskazuje błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie słuchanie kierunek i drogę w mieście, prosi o wskazanie drogi. wypowiedzi informuje, co gdzie kładzie, wskazuje kierunek i drogę w mieście, prosi o wskazanie drogi. SŁOWNICTWO – mówienie, Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie 146 czasownikami: stehen, liegen, hängen, sich befinden. Zespół Gimnazjalno - Szkolny pisanie, czytanie, słuchanie zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i budynki w mieście, pomieszczenia w szkole. wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i budynki w mieście, pomieszczenia w szkole. stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i budynki w mieście, pomieszczenia w szkole. stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i budynki w mieście, pomieszczenia w szkole. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie używa przyimków określających kierunek z biernikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen oraz przyimków: zu, durch, entlang, an…vorbei. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi używa przyimków określających kierunek z biernikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen oraz przyimków: zu, durch, entlang, an…vorbei. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela używa przyimków określających kierunek z biernikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen oraz przyimków: zu, durch, entlang, an…vorbei. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru używa przyimków określających kierunek z biernikiem: in, auf, an, gegenüber, neben, vor, hinter, über, unter, zwischen oraz przyimków: zu, durch, entlang, an…vorbei. ROZDZIAŁ VIII – Pieniądze i podróże KOMUNIKACJA – Uczeń bezbłędnie informuje mówienie, pisanie, o wydatkach, zbiera dane i czytanie, słuchanie informuje o wynikach Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie 147 Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na Zespół Gimnazjalno - Szkolny zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela informuje o wydatkach, zbiera dane i informuje o wynikach ankiety, wyraża opinię na temat wydawania pieniędzy, rozmawia o swoich planach i zamiarach, wybiera korzystną ofertę cenową, redaguje pocztówkę. zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru informuje o wydatkach, zbiera dane i informuje o wynikach ankiety, wyraża opinię na temat wydawania pieniędzy, rozmawia o swoich planach i zamiarach, wybiera korzystną ofertę cenową, redaguje pocztówkę. ankiety, wyraża opinię na temat wydawania pieniędzy, rozmawia o swoich planach i zamiarach, wybiera korzystną ofertę cenową, redaguje pocztówkę. wypowiedzi informuje o wydatkach, zbiera dane i informuje o wynikach ankiety, wyraża opinię na temat wydawania pieniędzy, rozmawia o swoich planach i zamiarach, wybiera korzystną ofertę cenową, redaguje pocztówkę. SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa źródła dochodów, rodzaje biletów, zniżek, podaje ceny. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa źródła dochodów, rodzaje biletów, zniżek, podaje ceny. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa źródła dochodów, rodzaje biletów, zniżek, podaje ceny. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa źródła dochodów, rodzaje biletów, zniżek, podaje ceny. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje spójnik wenn, odmienia, tłumaczy i używa czasowników z przyimkami w Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje spójnik Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy 148 Zespół Gimnazjalno - Szkolny bierniku i celowniku. wenn, odmienia, tłumaczy i używa czasowników z przyimkami w bierniku i celowniku. przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje spójnik wenn, odmienia, tłumaczy i używa czasowników z przyimkami w bierniku i celowniku. pomocy nauczyciela według wzoru stosuje spójnik wenn, odmienia, tłumaczy i używa czasowników z przyimkami w bierniku i celowniku. Ocena CELUJĄCA: -uczeń posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania w danej klasie, - rozumie teksty słuchane i pisane oraz tworzy wypowiedzi odpowiadające założonej formie, są zgodne z tematem, spójne i logiczne, zawierające bogate i urozmaicone słownictwo, zdania budowane są bezbłędnie za pomocą skomplikowanych struktur gramatycznych wykraczających poza program nauczania, - uczeń potrafi spontanicznie nawiązać i podtrzymać rozmowę, wypowiada się swobodnie bez przygotowania, zabiera głos w dyskusji, broniąc swojego stanowiska argumentami, - z prac klasowych uzyskuje 100% punktów i rozwiązuje zadania dodatkowe przygotowane na ocenę celującą, - większość uzyskanych ocen cząstkowych to oceny celujące i bardzo dobre, - odnosi sukcesy w konkursach z języka niemieckiego, - jest aktywny na zajęciach, systematyczny, wykonuje prace projektowe oraz wszystkie obowiązkowe i dodatkowe zadania domowe podane przez nauczyciela. 149 Zespół Gimnazjalno - Szkolny KLASA III: ROZDZIAŁ I - Wakacje Cel kształcenia wg nowej podstawy programowej KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Ocena BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów rozmawia o wakacjach, wyraża opinię i opisuje swoje uczucia, informuje o swoich planach na weekend, przedstawia fakty z przeszłości, redaguje pocztówkę i list o swoich wakacjach. Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi rozmawia o wakacjach, wyraża opinię i opisuje swoje uczucia, informuje o swoich planach na weekend, przedstawia fakty z przeszłości, redaguje pocztówkę i list o swoich wakacjach. Uczeń poprawia sam błędy. Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozmawia o wakacjach, wyraża opinię i opisuje swoje uczucia, informuje o swoich planach na weekend, przedstawia fakty z przeszłości, redaguje pocztówkę i list o swoich wakacjach. . Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i sposoby spędzania wakacji i wolnego czasu, nazywa zjawiska pogodowe, podaje daty i terminy. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i sposoby spędzania wakacji i wolnego czasu, nazywa zjawiska Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i sposoby spędzania wakacji i wolnego czasu, Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa miejsca i sposoby spędzania wakacji i wolnego czasu, 150 Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru rozmawia o wakacjach, wyraża opinię i opisuje swoje uczucia, informuje o swoich planach na weekend, przedstawia fakty z przeszłości, Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie ROZDZIAŁ II - Moda Cel kształcenia wg nowej podstawy programowej KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie pogodowe, podaje daty i terminy. Uczeń poprawia sam błędy. nazywa zjawiska pogodowe, podaje daty i terminy. nazywa zjawiska pogodowe, podaje daty i terminy. Uczeń bezbłędnie stosuje czas przeszły prosty. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje czas przeszły prosty. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje czas przeszły prosty. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje czas przeszły prosty. Ocena BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów opisuje wygląd osób i przedmiotów, wyraża opinię na temat wyglądu, rozmawia o tym, co zakłada chętnie a co nie, mówi komplementy i reaguje na nie. Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi opisuje wygląd osób i przedmiotów, wyraża opinię na temat wyglądu, rozmawia o tym, co zakłada chętnie a co nie, mówi komplementy i reaguje na nie. Uczeń poprawia sam błędy. Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela opisuje wygląd osób i przedmiotów, wyraża opinię na temat wyglądu, rozmawia o tym, co zakłada chętnie a co nie, mówi komplementy i reaguje na nie. Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia dotyczące ludzi Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje 151 Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru opisuje wygląd osób i przedmiotów, wyraża opinię na temat wyglądu, rozmawia o tym, co zakłada chętnie a co nie, mówi komplementy i reaguje na nie. Zespół Gimnazjalno - Szkolny i przedmiotów, określenia dotyczące ubrań i wyglądu, nazywa wzory na materiałach, części garderoby, części ciała. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje odmianę przymiotnika po rodzajniku określonym, nieokreślonym, zaimku dzierżawczym i przeczeniu kein, buduje zdania pytające z zaimkiem: welcher, welche, welches. zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia dotyczące ludzi i przedmiotów, określenia dotyczące ubrań i wyglądu, nazywa wzory na materiałach, części garderoby, części ciała. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje odmianę przymiotnika po rodzajniku określonym, nieokreślonym, zaimku dzierżawczym i przeczeniu kein, buduje zdania pytające z zaimkiem: welcher, welche, welches. Uczeń poprawia sam błędy. ROZDZIAŁ III – Młodzież i kultura 152 słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia dotyczące ludzi i przedmiotów, określenia dotyczące ubrań i wyglądu, nazywa wzory na materiałach, części garderoby, części ciała. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje odmianę przymiotnika po rodzajniku określonym, nieokreślonym, zaimku dzierżawczym i przeczeniu kein, buduje zdania pytające z zaimkiem: welcher, welche, welches. słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia dotyczące ludzi i przedmiotów, określenia dotyczące ubrań i wyglądu, nazywa wzory na materiałach, części garderoby, części ciała. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje odmianę przymiotnika po rodzajniku określonym, nieokreślonym, zaimku dzierżawczym i przeczeniu kein, buduje zdania pytające z zaimkiem: welcher, welche, welches. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Cel kształcenia wg nowej podstawy programowej KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Ocena BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów uzasadnia dlaczego lubi kino lub teatr, wyraża opinię na temat filmu i muzyki, informuje, co lubi oglądać w telewizji i o tym, co lubi czytać. SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z kinem, teatrem, muzyką, telewizją, nazywa programy, kanały telewizyjne, gatunki muzyki, filmu, literackie. Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi wypowiedzi uzasadnia dlaczego lubi kino lub teatr, wyraża opinię na temat filmu i muzyki, informuje, co lubi oglądać w telewizji i o tym, co lubi czytać. Uczeń poprawia sam błędy. przy niewielkiej pomocy nauczyciela uzasadnia dlaczego lubi kino lub teatr, wyraża opinię na temat filmu i muzyki, informuje, co lubi oglądać w telewizji i o tym, co lubi czytać. przy pomocy nauczyciela, według wzoru uzasadnia dlaczego lubi kino lub teatr, wyraża opinię na temat filmu i muzyki, informuje, co lubi oglądać w telewizji i o tym, co lubi czytać. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z kinem, teatrem, muzyką, telewizją, nazywa programy, kanały telewizyjne, gatunki muzyki, filmu, literackie. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z kinem, teatrem, muzyką, telewizją, nazywa programy, kanały telewizyjne, gatunki muzyki, filmu, literackie. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z kinem, teatrem, muzyką, telewizją, nazywa programy, kanały telewizyjne, gatunki muzyki, filmu, literackie. 153 Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie ROZDZIAŁ IV - Wycieczki Cel kształcenia wg nowej podstawy programowej KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie używa zaimków względnych, buduje zdania względne, stosuje przyimek z dopełniaczem: während. Ocena BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów informuje o jednodniowej wycieczce klasowej, o swoich zamierzeniach i planach na przyszłość, planuje wycieczkę, redaguje pocztówkę. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi używa Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy zaimków względnych, buduje zdania względne, stosuje przyimek z dopełniaczem: während. Uczeń poprawia sam błędy. nauczyciela używa zaimków względnych, buduje zdania względne, stosuje przyimek z dopełniaczem: während. Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi informuje o jednodniowej wycieczce klasowej, o swoich zamierzeniach i planach na przyszłość, planuje wycieczkę, redaguje pocztówkę. Uczeń poprawia sam błędy. Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela informuje o jednodniowej wycieczce klasowej, o swoich zamierzeniach i planach na przyszłość, planuje wycieczkę, redaguje pocztówkę. 154 Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru używa zaimków względnych, buduje zdania względne, stosuje przyimek z dopełniaczem: während. Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru informuje o jednodniowej wycieczce klasowej, o swoich zamierzeniach i planach na przyszłość, planuje wycieczkę, redaguje pocztówkę. Zespół Gimnazjalno - Szkolny SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z podróżą i zakwaterowaniem. Uczeń bezbłędnie buduje zdania z bezokolicznikiem, konstrukcje bezokolicznikowe z zu i bez zu, czas przyszły Futur I. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z podróżą i Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z zakwaterowaniem. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi buduje zdania z bezokolicznikiem, konstrukcje bezokolicznikowe z zu i bez zu, czas przyszły Futur I. Uczeń poprawia sam błędy. podróżą i podróżą i zakwaterowaniem. zakwaterowaniem. Uczeń popełniając błędy Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym językowe, w niewielkim stopniu wpływające na stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, przy niewielkiej pomocy nauczyciela buduje zdania z według wzoru buduje zdania z bezokolicznikiem, bezokolicznikiem, konstrukcje konstrukcje bezokolicznikowe z zu i bez bezokolicznikowe z zu i bez zu, czas przyszły Futur I. zu, czas przyszły Futur I. ROZDZIAŁ V – Komunikacja i technika 155 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Cel kształcenia wg nowej podstawy programowej KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Ocena BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów podaje i rozumie proste instrukcje obsługi, w uprzejmy sposób formułuje pytania, uzasadnia swoją decyzję lub działanie, rozmawia o cechach i właściwościach znanych rzeczy i przedmiotów. Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi podaje i rozumie proste instrukcje obsługi, w uprzejmy sposób formułuje pytania, uzasadnia swoją decyzję lub działanie, rozmawia o cechach i właściwościach znanych rzeczy i przedmiotów. Uczeń poprawia sam błędy. Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela podaje i rozumie proste instrukcje obsługi, w uprzejmy sposób formułuje pytania, uzasadnia swoją decyzję lub działanie, rozmawia o cechach i właściwościach znanych rzeczy i przedmiotów. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru podaje i rozumie proste instrukcje obsługi, w uprzejmy sposób formułuje pytania, uzasadnia swoją decyzję lub działanie, rozmawia o cechach i właściwościach znanych rzeczy i przedmiotów. SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do Uczeń popełniając niewielkie błędy Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym czytanie, słuchanie zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa urządzenia i ich zastosowanie, czynności związane z obsługą i użytkowaniem urządzeń technicznych. językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa urządzenia i ich zastosowanie, czynności związane z obsługą i użytkowaniem urządzeń technicznych. Uczeń poprawia sam błędy. stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa urządzenia i ich zastosowanie, czynności związane z obsługą i użytkowaniem urządzeń technicznych. stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa urządzenia i ich zastosowanie, czynności związane z obsługą i użytkowaniem urządzeń technicznych. 156 Ocena DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie ROZDZIAŁ VI - Środowisko Cel kształcenia wg nowej podstawy programowej KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie . Uczeń bezbłędnie buduje pytania zależne, zdania okolicznikowe celu, używa zaimki pytające: Was für ein? Was für eine? Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi buduje pytania zależne, zdania okolicznikowe celu, używa zaimki pytające: Was für ein? Was für eine? Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela buduje pytania zależne, zdania okolicznikowe celu, używa zaimki pytające: Was für ein? Was für eine? Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru buduje pytania zależne, zdania okolicznikowe celu, używa zaimki pytające: Was für ein? Was für eine? Ocena BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów rozmawia o ochronie środowiska, informuje o swoich Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi rozmawia o Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy Ocena DOPUSZCZAJĄCA decyzjach, wyraża opinię o tym, co jest zdrowe a co nie i uzasadnia swoje zdanie ochronie środowiska, informuje o swoich decyzjach, wyraża opinię o tym, co jest zdrowe a co nie i uzasadnia swoje zdanie. Uczeń poprawia sam błędy. 157 nauczyciela rozmawia o ochronie środowiska, informuje o swoich decyzjach, wyraża opinię o tym, co jest zdrowe a co nie i uzasadnia swoje zdanie. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru rozmawia o ochronie środowiska, informuje o swoich decyzjach, wyraża opinię o tym, co jest zdrowe a co nie i uzasadnia swoje zdanie. Zespół Gimnazjalno - Szkolny SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z ochroną środowiska, odżywianiem się nazywa składniki i produkty spożywcze, wymienia argumenty za i przeciw dotyczące jedzenia i picia na lekcji. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z ochroną środowiska, odżywianiem się nazywa składniki i produkty spożywcze, wymienia argumenty za i przeciw dotyczące jedzenia i picia na lekcji. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z ochroną środowiska, odżywianiem się nazywa składniki i produkty spożywcze, wymienia argumenty za i przeciw dotyczące jedzenia i picia na lekcji. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Stosuje określenia związane z ochroną środowiska, odżywianiem się nazywa składniki i produkty spożywcze, wymienia argumenty za i przeciw dotyczące jedzenia i picia na lekcji. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie buduje zdania pytające z zaimkiem pytającym i przyimkiem, stosuje przysłówki zaimkowe wo-, wor-, da-, dar- w pytaniach i Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi buduje zdania pytające z zaimkiem pytającym i przyimkiem, Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela buduje zdania pytające z zaimkiem Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru buduje zdania pytające z 158 Zespół Gimnazjalno - Szkolny odpowiedziach, rekcję czasownika, przymiotniki z przyimkiem, zaimek nieokreślony jemand – niemand. ROZDZIAŁ VII – Zawody, praca, pieniądze Cel kształcenia wg nowej Ocena podstawy programowej BARDZO DOBRA KOMUNIKACJA – mówienie, Uczeń w sposób płynny i nie pisanie, czytanie, słuchanie popełniając większych błędów informuje o popularnych zawodach i związanych z nimi czynnościach, rozmawia na temat swoich zainteresowań i planów oraz sposobów zarabiania pieniędzy. SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa zawody i czynności z nimi związane, sposoby stosuje przysłówki zaimkowe wo-, wor-, da-, dar- w pytaniach i odpowiedziach, rekcję czasownika, przymiotniki z przyimkiem, zaimek nieokreślony jemand – niemand. Uczeń poprawia sam błędy. pytającym i przyimkiem, stosuje przysłówki zaimkowe wo-, wor-, da-, dar- w pytaniach i odpowiedziach, rekcję czasownika, przymiotniki z przyimkiem, zaimek nieokreślony jemand – niemand. zaimkiem pytającym i przyimkiem, stosuje przysłówki zaimkowe wo-, wor-, da-, dar- w pytaniach i odpowiedziach, rekcję czasownika, przymiotniki z przyimkiem, zaimek nieokreślony jemand – niemand. Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi informuje o popularnych zawodach i związanych z nimi czynnościach, rozmawia na temat swoich zainteresowań i planów oraz sposobów zarabiania pieniędzy. Uczeń poprawia sam błędy. Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela informuje o popularnych zawodach i związanych z nimi czynnościach, rozmawia na temat swoich zainteresowań i planów oraz sposobów zarabiania pieniędzy. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru informuje o popularnych zawodach i związanych z nimi czynnościach, rozmawia na temat swoich zainteresowań i planów oraz sposobów zarabiania pieniędzy. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do 159 Ocena DOPUSZCZAJĄCA Zespół Gimnazjalno - Szkolny zarabiania pieniędzy przez rówieśników. GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje formy trybu przypuszczającego: ich würde, ich hätte, ich möchte, ich könnte, ich müsste, spójniki wieloczłonowe: sowohl…als auch, nich nur…sondern auch, weder…noch, entweder…oder, buduje zdania czasowe ze spójnikami als i wenn. podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa zawody i czynności z nimi związane, sposoby zarabiania pieniędzy przez rówieśników. Uczeń poprawia sam błędy. zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa zawody i czynności z nimi związane, sposoby zarabiania pieniędzy przez rówieśników. zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa zawody i czynności z nimi związane, sposoby zarabiania pieniędzy przez rówieśników. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje formy trybu przypuszczającego: ich würde, ich hätte, ich möchte, ich könnte, ich müsste, spójniki wieloczłonowe: sowohl…als auch, nich nur…sondern auch, weder…noch, entweder…oder, buduje zdania czasowe ze spójnikami als i wenn. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje formy trybu przypuszczającego: ich würde, ich hätte, ich möchte, ich könnte, ich müsste, spójniki wieloczłonowe: sowohl…als auch, nich nur…sondern auch, weder…noch, entweder…oder, buduje zdania czasowe ze spójnikami als i wenn. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje formy trybu przypuszczającego: ich würde, ich hätte, ich möchte, ich könnte, ich müsste, spójniki wieloczłonowe: sowohl…als auch, nich nur…sondern auch, weder…noch, entweder…oder, buduje zdania czasowe ze spójnikami als i wenn. ROZDZIAŁ VIII – Sztuka rozmawiania z ludźmi 160 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Cel kształcenia wg nowej podstawy programowej KOMUNIKACJA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Ocena BARDZO DOBRA Uczeń w sposób płynny i nie popełniając większych błędów informuje o mocnych i słabych stronach swoich i rówieśników, prowadzi rozmowę towarzyską. SŁOWNICTWO – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa kraje, mieszkańców, i języki. Ocena DOBRA Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi informuje o mocnych i słabych stronach swoich i rówieśników, prowadzi rozmowę towarzyską. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa kraje, mieszkańców, i języki. Uczeń poprawia sam błędy. 161 Ocena DOSTATECZNA Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela informuje o mocnych i słabych stronach swoich i rówieśników, prowadzi rozmowę towarzyską. przy pomocy nauczyciela, według wzoru informuje o mocnych i słabych stronach swoich i rówieśników, prowadzi rozmowę towarzyską. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa kraje, mieszkańców, i języki. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje słownictwo podane do zeszytu i znajdujące się w podręczniku na końcu tego rozdziału. Nazywa kraje, mieszkańców, i języki. Zespół Gimnazjalno - Szkolny GRAMATYKA – mówienie, pisanie, czytanie, słuchanie Uczeń bezbłędnie stosuje przymiotniki, poprawnie buduje zdania oznajmujące, pytające i przeczące. Uczeń popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi stosuje przymiotniki, poprawnie buduje zdania oznajmujące, pytające i przeczące. Uczeń poprawia sam błędy. Uczeń popełniając błędy językowe, w niewielkim stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy niewielkiej pomocy nauczyciela stosuje przymiotniki, poprawnie buduje zdania oznajmujące, pytające i przeczące. Uczeń popełniając błędy językowe, w znacznym stopniu wpływające na zrozumienie wypowiedzi przy pomocy nauczyciela, według wzoru stosuje przymiotniki, poprawnie buduje zdania oznajmujące, pytające i przeczące. Ocena CELUJĄCA: - uczeń posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania w danej klasie, - rozumie teksty słuchane i pisane oraz tworzy wypowiedzi odpowiadające założonej formie, są zgodne z tematem, spójne i logiczne, zawierające bogate i urozmaicone słownictwo, zdania budowane są bezbłędnie za pomocą skomplikowanych struktur gramatycznych wykraczających poza program nauczania, - uczeń potrafi spontanicznie nawiązać i podtrzymać rozmowę, wypowiada się swobodnie bez przygotowania, zabiera głos w dyskusji, broniąc swojego stanowiska argumentami, - z prac klasowych uzyskuje 100% punktów i rozwiązuje zadania dodatkowe przygotowane na ocenę celującą, - większość uzyskanych ocen cząstkowych to oceny celujące i bardzo dobre, - odnosi sukcesy w konkursach z języka niemieckiego, - jest aktywny na zajęciach, systematyczny, wykonuje prace projektowe oraz wszystkie obowiązkowe i dodatkowe zadania domowe podane przez nauczyciela. 162 Zespół Gimnazjalno - Szkolny PODRĘCZNIK „DAS IST DEUTSCH PODRĘCZNIK Z REPETYTORIUM” ROZDZIAŁ I – Człowiek (słownictwo tematyczne – podręcznik str.26,27) Cel kształcenia wg Ocena nowej podstawy CELUJĄCA programowej Opis ludzi Objaśnienie znajduje się poniżej i dotyczy wszystkich rozdziałów. Ocena BARDZO DOBRA Ocena DOBRA Ocena DOSTATECZNA Ocena DOPUSZCZAJĄCA Uczeń w sposób płynny opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat (podaje dane osobowe), nie popełniając większych błędów. W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy oraz osoby przedstawione na zdjęciach. Uczeń w sposób płynny Uczeń opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat (podaje dane osobowe) , popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy oraz osoby przedstawione na zdjęciach. Uczeń opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat (podaje dane osobowe) , popełniając niewielkie błędy językowe wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy oraz osoby Uczeń opisuje siebie, udzielając podstawowych informacji na swój temat (podaje dane osobowe) , popełniając niewielkie błędy językowe wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi 163 Zespół Gimnazjalno - Szkolny . Uzyskiwanie informacji opisuje wygląd zewnętrzny oraz cechy charakteru swoje własne oraz kolegów z klasy. W podobny sposób definiuje uczucia i stany emocjonalne, opisuje zainteresowania oraz wyraża opinie i poglądy na temat współczesnej mody Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z danymi osobowymi, zainteresowaniami, uczuciami, stanami emocjonalnym. Uczeń opisuje wygląd zewnętrzny oraz cechy charakteru swoje własne oraz kolegów z klasy. W podobny sposób definiuje uczucia i stany emocjonalne, opisuje zainteresowania oraz wyraża opinie i poglądy na temat współczesnej mody. przedstawione na zdjęciach. Uczeń opisuje wygląd zewnętrzny oraz cechy charakteru swoje własne oraz kolegów z klasy. W podobny sposób definiuje uczucia i stany emocjonalne, opisuje zainteresowania oraz wyraża opinie i poglądy na temat współczesnej mody. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z danymi osobowymi, zainteresowaniami, uczuciami, stanami emocjonalnym, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z danymi osobowymi, zainteresowaniami, uczuciami, stanami emocjonalnym, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na 164 W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy oraz osoby przedstawione na zdjęciach. Uczeń opisuje wygląd zewnętrzny oraz cechy charakteru swoje własne oraz kolegów z klasy. W podobny sposób definiuje uczucia i stany emocjonalne, opisuje zainteresowania oraz wyraża opinie i poglądy na temat współczesnej mody. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z wyglądem zewnętrznym, z danymi osobowymi, zainteresowaniami, uczuciami, stanami emocjonalnym, popełniając błędy językowe, wpływające Zespół Gimnazjalno - Szkolny zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa czasowników w czasie teraźniejszym. Bezbłędnie tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi oraz oznajmujące. Stosuje deklinację przymiotnika w mianowniku i bierniku. Uczeń stosuje słownictwo i zasady gramatyczne z rozdziału popełniając nieliczne błędy, które nie wpływają na zrozumienie wypowiedzi. . Używa czasowników w czasie teraźniejszym. Tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi oraz oznajmujące. Stosuje deklinację przymiotnika w mianowniku i bierniku. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń w sposób płynny pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych stanów emocjonalnych, uczuć, cech charakteru oraz wyglądu zewnętrznego, nie popełniając większych Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych stanów emocjonalnych, uczuć, cech charakteru oraz wyglądu zewnętrznego, popełniając nieliczne błędy, które nie 165 Uczeń stosuje słownictwo i zasady gramatyczne z rozdziału popełniając błędy, które w niewielkim stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. . Używa czasowników w czasie teraźniejszym. Tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi oraz oznajmujące. Stosuje deklinację przymiotnika w mianowniku i bierniku. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych stanów emocjonalnych, uczuć, cech charakteru oraz wyglądu zewnętrznego, popełniając błędy, które w w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń stosuje słownictwo i zasady gramatyczne z rozdziału popełniając błędy, które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. . Używa czasowników w czasie teraźniejszym. Tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi oraz oznajmujące. Stosuje deklinację przymiotnika w mianowniku i bierniku. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych stanów emocjonalnych, uczuć, cech charakteru oraz wyglądu zewnętrznego, popełniając błędy, Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ II – Dom (Słownictwo tematyczne str. 42-43) Opis miejsca Zachowania społeczne i interakcja błędów. wpływają na zrozumienie wypowiedzi. niewielkim stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny opisuje miejsce zamieszkania, dom, mieszkanie, pomieszczenia oraz ich wyposażenie, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje miejsce zamieszkania, dom, mieszkanie, pomieszczenia oraz ich wyposażenie, popełniając nieliczne błędy, które nie wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje miejsce zamieszkania, dom, mieszkanie, pomieszczenia oraz ich wyposażenie, popełniając błędy, które w niewielkim stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje miejsce zamieszkania, dom, mieszkanie, pomieszczenia oraz ich wyposażenie, popełniając błędy, które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych miejsc zamieszkania, życia w mieście i na wsi, życia w domu oraz w bloku, nie popełniając większych błędów. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych miejsc zamieszkania, życia w mieście i na wsi, życia w domu oraz w bloku, popełniając nieliczne błędy, które nie Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych miejsc zamieszkania, życia w mieście i na wsi, życia w domu oraz w bloku, popełniając błędy, które w niewielkim stopniu Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych miejsc zamieszkania, życia w mieście i na wsi, życia w domu oraz w bloku, popełniając błędy, które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. wpływają na zrozumienie wypowiedzi. wpływają na zrozumienie wypowiedzi. 166 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z miejscem zamieszkania oraz wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z miejscem zamieszkania oraz wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych, popełniając nieliczne błędy, które nie wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z miejscem zamieszkania oraz wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych, popełniając błędy, które w niewielkim stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z miejscem zamieszkania oraz wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych, popełniając błędy, które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa liczby mnogiej rzeczowników, przyimków z celownikiem i biernikiem, rodzajników określonych i nieokreślonych w mianowniku, przeczenia kein, nicht , deklinacji przymiotnika w celowniku oraz rekcji wybranych Uczeń poprawnie stosuje słownictwo oraz reguły gramatyczne z rozdziału popełniając nieliczne błędy, które nie wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Używa liczby mnogiej rzeczowników, przyimków z celownikiem i Uczeń stosuje słownictwo oraz reguły gramatyczne z rozdziału popełniając błędy, które w niewielkim stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Używa liczby mnogiej rzeczowników, przyimków z celownikiem i Uczeń stosuje słownictwo oraz reguły gramatyczne z rozdziału popełniając błędy, które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Używa liczby mnogiej rzeczowników, przyimków z celownikiem i 167 Zespół Gimnazjalno - Szkolny biernikiem, rodzajników określonych i nieokreślonych w mianowniku, przeczenia kein, nicht , deklinacji przymiotnika w celowniku oraz rekcji wybranych czasowników. biernikiem, rodzajników określonych i nieokreślonych w mianowniku, przeczenia kein, nicht , deklinacji przymiotnika w celowniku oraz rekcji wybranych czasowników. biernikiem, rodzajników określonych i nieokreślonych w mianowniku, przeczenia kein, nicht , deklinacji przymiotnika w celowniku oraz rekcji wybranych czasowników. Uczeń potrafi opisać swoje miejsce zamieszkania, swój dom / swoje mieszkania oraz swój pokój, nie popełniając większych błędów. Uczeń potrafi opisać swoje miejsce zamieszkania, swój dom / swoje mieszkania oraz swój pokój, popełniając nieliczne błędy, które nie wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opisać swoje miejsce zamieszkania, swój dom / swoje mieszkania oraz swój pokój, popełniając błędy, które w niewielkim stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opisać swoje miejsce zamieszkania, swój dom / swoje mieszkania oraz swój pokój, popełniając błędy, które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny opisuje swoich ulubionych nauczycieli , nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje swoich ulubionych nauczycieli , popełniając nieliczne błędy, które nie wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje swoich ulubionych nauczycieli , popełniając nieliczne błędy, które w niewielkim stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje swoich ulubionych nauczycieli , popełniając nieliczne błędy, które w znacznym stopniu wpływają na zrozumienie wypowiedzi. czasowników. Tworzenie tekstu pisanego ROZDZIAŁ III- Szkoła (słownictwo tematyczne str. 58-59) Opis ludzi 168 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje czynności wykonywane podczas zajęć lekcyjnych, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje czynności wykonywane podczas zajęć lekcyjnych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności wykonywane podczas zajęć lekcyjnych, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności wykonywane podczas zajęć lekcyjnych, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z opiniami dotyczącymi przedmiotów szkolnych Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z opiniami dotyczącymi przedmiotów Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z opiniami dotyczącymi przedmiotów Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z opiniami dotyczącymi przedmiotów szkolnych i nauczycieli, nazywa przybory i przedmioty szkolne, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. szkolnych i nauczycieli, nazywa przybory i przedmioty szkolne, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. szkolnych i nauczycieli, nazywa przybory i przedmioty szkolne, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. i nauczycieli. Bezbłędnie nazywa przybory i przedmioty szkolne. 169 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa rodzajników nieokreślonych , określonych i przeczących w mianowniku oraz bierniku. Bezbłędnie tworzy zdania z zu i bez zu. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa rodzajników nieokreślonych , określonych i przeczących w mianowniku oraz bierniku, tworzy zdania z zu i bez zu popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa rodzajników nieokreślonych , określonych i przeczących w mianowniku oraz bierniku, tworzy zdania z zu i bez zu popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa rodzajników nieokreślonych , określonych i przeczących w mianowniku oraz bierniku, tworzy zdania z zu i bez zu popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi Zachowania społeczne i interakcja Uczeń w sposób płynny pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych przedmiotów szkolnych i nauczycieli, nie popełniając większych błędów. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych przedmiotów szkolnych i nauczycieli, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych przedmiotów szkolnych i nauczycieli, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych przedmiotów szkolnych i nauczycieli, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 170 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tworzenie tekstu pisanego Uczeń potrafi opracować i przeprowadzić wywiad z nauczycielem, nie popełniając większych błędów. Uczeń potrafi opracować i przeprowadzić wywiad z nauczycielem, nie popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opracować i przeprowadzić wywiad z nauczycielem, nie popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opracować i przeprowadzić wywiad z nauczycielem, nie popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny opisuje zawody oraz miejsca pracy, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje zawody oraz miejsca pracy, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje zawody oraz miejsca pracy, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje zawody oraz miejsca pracy, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. ROZDZIAŁ IV- Praca (słownictwo str. 74-75) Opis zawodów i miejsc pracy. 171 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z opisywaniem planów zawodowych. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z opisywaniem planów zawodowych popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z opisywaniem planów zawodowych popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z opisywaniem planów zawodowych popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Interakcje społeczne Uczeń w sposób płynny potrafi przeprowadzić oraz uczestniczyć w rozmowie kwalifikacyjnej, nie Uczeń potrafi przeprowadzić oraz uczestniczyć w rozmowie kwalifikacyjnej, Uczeń potrafi przeprowadzić oraz uczestniczyć w rozmowie kwalifikacyjnej, Uczeń potrafi przeprowadzić oraz uczestniczyć w rozmowie kwalifikacyjnej, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. popełniając poważnych błędów. popełniając poważnych błędów. 172 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń w sposób płynny stosuje słownictwo z rozdziału. Bezbłędnie tworzy rodzaj żeński od zawodów, biegle posługuje się czasownikami modalnymi w czasie teraźniejszym, stopniuje przymiotniki regularne, stosuje deklinację przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym w mianowniku. Stosuje również stronę bierną określającą stan. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, tworzy rodzaj żeński od zawodów, posługuje się czasownikami modalnymi w czasie teraźniejszym, stopniuje przymiotniki regularne, stosuje deklinację przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym w mianowniku, stosuje również stronę bierną określającą stan, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. 173 Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, tworzy rodzaj żeński od zawodów, posługuje się czasownikami modalnymi w czasie teraźniejszym, stopniuje przymiotniki regularne, stosuje deklinację przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym w mianowniku, stosuje również stronę bierną określającą stan, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, tworzy rodzaj żeński od zawodów, posługuje się czasownikami modalnymi w czasie teraźniejszym, stopniuje przymiotniki regularne, stosuje deklinację przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym w mianowniku, stosuje również stronę bierną określającą stan, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na na zrozumienie wypowiedzi. zrozumienie wypowiedzi. Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ V Życie rodzinne (słownictwo str. 90-91) Opis czynności Uczeń w sposób płynny opisuje czynności życia codziennego oraz formy spędzania czasu wolnego, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje czynności życia codziennego oraz formy spędzania czasu wolnego, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności życia codziennego oraz formy spędzania czasu wolnego, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje czynności życia codziennego oraz formy spędzania czasu wolnego, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Opis osób Uczeń w sposób płynny opisuje członków rodziny, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje członków rodziny, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie Uczeń opisuje członków rodziny, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie Uczeń opisuje członków rodziny, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. wypowiedzi. wypowiedzi. 174 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tworzenie tekstu pisanego Uczeń potrafi opisać najważniejsze święta i uroczystości oraz sformułować życzenia i gratulacje , nie popełniając większych błędów. Uczeń potrafi opisać najważniejsze święta i uroczystości oraz sformułować życzenia i gratulacje popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opisać najważniejsze święta i uroczystości oraz sformułować życzenia i gratulacje , popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opisać najważniejsze święta i uroczystości oraz sformułować życzenia i gratulacje , popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń w sposób płynny posługuje się słownictwem z rozdziału. Poprawnie stosuje zaimki dzierżawcze w mianowniku, potrafi odmieniać czasowniki nieregularne oraz rozdzielnie złożone. Tworzy zdania z okolicznikiem czasu oraz zdania wyrażające życzenie. Bezbłędnie tworzy zdania pytające Uczeń posługuje się słownictwem z rozdziału, stosuje zaimki dzierżawcze w mianowniku, potrafi odmieniać czasowniki nieregularne oraz rozdzielnie złożone, tworzy zdania z okolicznikiem czasu oraz zdania wyrażające życzenie, tworzy zdania pytające za pomocą zaimka pytającego, Uczeń posługuje się słownictwem z rozdziału, stosuje zaimki dzierżawcze w mianowniku, potrafi odmieniać czasowniki nieregularne oraz rozdzielnie złożone, tworzy zdania z okolicznikiem czasu oraz zdania wyrażające życzenie, tworzy zdania pytające za pomocą zaimka pytającego, Uczeń posługuje się słownictwem z rozdziału, stosuje zaimki dzierżawcze w mianowniku, potrafi odmieniać czasowniki nieregularne oraz rozdzielnie złożone, tworzy zdania z okolicznikiem czasu oraz zdania wyrażające życzenie, tworzy zdania pytające za pomocą zaimka pytającego, 175 Zespół Gimnazjalno - Szkolny za pomocą zaimka pytającego. popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny opisuje środki przekazu, nie popełniając większych błędów. Nazywa dziedziny kultury i udziela podstawowych informacji o twórcach i ich dziełach, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje środki przekazu, nie popełniając większych błędów. Nazywa dziedziny kultury i udziela podstawowych informacji o twórcach i ich dziełach, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje środki przekazu, nie popełniając większych błędów. Nazywa dziedziny kultury i udziela podstawowych informacji o twórcach i ich dziełach, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje środki przekazu, nie popełniając większych błędów. Nazywa dziedziny kultury i udziela podstawowych informacji o twórcach i ich dziełach, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. ROZDZIAŁ VI- Kultura (słownictwo str. 106-107) Opis środków przekazu 176 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Interakcje społeczne Uczeń potrafi wyrazić zainteresowanie różnymi dziedzinami kultury oraz opinie dotyczące środków przekazu. Uczeń poprawnie wyraża propozycję, akceptację oraz odrzucenie danego środka przekazu nie popełniając większych błędów. Uczeń potrafi wyrazić zainteresowanie różnymi dziedzinami kultury oraz opinie dotyczące środków przekazu. Uczeń wyraża propozycję, akceptację oraz odrzucenie danego środka przekazu, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi wyrazić zainteresowanie różnymi dziedzinami kultury oraz opinie dotyczące środków przekazu. Uczeń poprawnie wyraża propozycję, akceptację oraz odrzucenie danego środka przekazu popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi wyrazić zainteresowanie różnymi dziedzinami kultury oraz opinie dotyczące środków przekazu. Uczeń poprawnie wyraża propozycję, akceptację oraz odrzucenie danego środka przekazu popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń płynnie posługuje się słownictwem z rozdziału. Stosuje czas przeszły prosty Prateritum (Imperfekt). Bezbłędnie tworzy zdania pytające przez inwersję oraz zdania czasowe z als i wenn Uczeń posługuje się słownictwem z rozdziału. Stosuje czas przeszły prosty Prateritum (Imperfekt). Tworzy zdania pytające przez inwersję oraz zdania czasowe z als i wenn, popełniając niewielkie błędy Uczeń posługuje się słownictwem z rozdziału. Stosuje czas przeszły prosty Prateritum (Imperfekt). Tworzy zdania pytające przez inwersję oraz zdania czasowe z als i wenn, popełniając błędy językowe, Uczeń posługuje się słownictwem z rozdziału. Stosuje czas przeszły prosty Prateritum (Imperfekt). Tworzy zdania pytające przez inwersję oraz zdania czasowe z als i wenn, popełniając błędy językowe, 177 Zespół Gimnazjalno - Szkolny . Tworzenie tekstu pisanego językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi poprawnie sformułować wypowiedź pisemną temat zalet i zagrożeń mediów elektronicznych. Uczeń potrafi sformułować wypowiedź pisemną temat zalet i zagrożeń mediów elektronicznych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi sformułować wypowiedź pisemną temat zalet i zagrożeń mediów elektronicznych, popełniając błędy językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi sformułować wypowiedź pisemną temat zalet i zagrożeń mediów elektronicznych, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny opisuje dyscypliny sportowe. Poprawnie nazywa sprzęt sportowy, miejsca uprawiania sportu oraz imprezy sportowe. Uczeń y opisuje dyscypliny sportowe. Poprawnie nazywa sprzęt sportowy, miejsca uprawiania sportu oraz imprezy sportowe, popełniając Uczeń opisuje dyscypliny sportowe. Poprawnie nazywa sprzęt sportowy, miejsca uprawiania sportu oraz imprezy sportowe, popełniając błędy Uczeń opisuje dyscypliny sportowe. Poprawnie nazywa sprzęt sportowy, miejsca uprawiania sportu oraz imprezy sportowe, popełniając błędy ROZDZIAŁ VII- Sport (słownictwo str. 122-123) Opis dyscyplin sportowych 178 Zespół Gimnazjalno - Szkolny niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. językowe, wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Interakcje społeczne Uczeń w sposób płynny wyraża opinie na temat dyscyplin sportowych. Pyta o opinie i wyraża upodobania dotyczące ulubionych dyscyplin sportu oraz sportów ekstremalnych. Uczeń wyraża opinie na temat dyscyplin sportowych, pyta o opinie i wyraża upodobania dotyczące ulubionych dyscyplin sportu oraz sportów ekstremalnych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża opinie na temat dyscyplin sportowych, pyta o opinie i wyraża upodobania dotyczące ulubionych dyscyplin sportu oraz sportów ekstremalnych, błędy językowe, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń wyraża opinie na temat dyscyplin sportowych, pyta o opinie i wyraża upodobania dotyczące ulubionych dyscyplin sportu oraz sportów ekstremalnych, popełniając błędy językowe, wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń w swoich wypowiedziach poprawnie stosuje rzeczowniki odczasownikowe, przyimki z biernikiem, przysłówki zaimkowe Uczeń w swoich wypowiedziach stosuje rzeczowniki odczasownikowe, przyimki z biernikiem, przysłówki zaimkowe oraz właściwie Uczeń w swoich wypowiedziach stosuje rzeczowniki odczasownikowe, przyimki z biernikiem, przysłówki zaimkowe oraz właściwie Uczeń w swoich wypowiedziach stosuje rzeczowniki odczasownikowe, przyimki z biernikiem, przysłówki zaimkowe oraz właściwie 179 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tworzenie tekstu pisanego oraz właściwie stopniuje przymiotniki i przysłówki. stopniuje przymiotniki i przysłówki, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. stopniuje przymiotniki i przysłówki, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. stopniuje przymiotniki i przysłówki, popełniając wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń poprawnie formułuje pisemną wypowiedź na temat sportu wyczynowego. Uczeń formułuje pisemną wypowiedź na temat sportu wyczynowego, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń formułuje pisemną wypowiedź na temat sportu wyczynowego, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń formułuje pisemną wypowiedź na temat sportu wyczynowego, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny opisuje siebie , udzielając podstawowych informacji na temat Uczeń opisuje siebie , udzielając podstawowych informacji na temat części ciała nie Uczeń opisuje siebie , udzielając podstawowych informacji na temat części ciała nie Uczeń opisuje siebie , udzielając podstawowych informacji na temat części ciała nie ROZDZIAŁ VIII- Zdrowie (słownictwo str. 138-139) Opis ludzi 180 Zespół Gimnazjalno - Szkolny . części ciała nie popełniając większych błędów W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy, porównując ich do siebie. popełniając większych błędów. W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy, porównując ich do siebie, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. popełniając większych błędów. W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy, porównując ich do siebie, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. popełniając większych błędów. W podobny sposób potrafi opisać swoich kolegów z klasy, porównując ich do siebie, popełniając wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Opis chorób Uczeń w sposób płynny opisuje dolegliwości i nazywa choroby, nie popełniając większych błędów. Uczeń opisuje dolegliwości i nazywa choroby, nie popełniając większych błędów, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje dolegliwości i nazywa choroby, nie popełniając większych błędów, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opisuje dolegliwości i nazywa choroby, nie popełniając większych błędów, popełniając wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 181 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z samopoczuciem. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z samopoczuciem, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z samopoczuciem, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z samopoczuciem, popełniając wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Interakcje społeczne Uczeń udziela porad dotyczących zdrowego trybu życia. Poprawnie pyta i udziela odpowiedzi dotyczących zdrowego trybu życia, tworzy argumenty przeciw nałogom. Uczeń udziela porad dotyczących zdrowego trybu życia, pyta i udziela odpowiedzi dotyczących zdrowego trybu życia, tworzy argumenty przeciw nałogom, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela porad dotyczących zdrowego trybu życia, pyta i udziela odpowiedzi dotyczących zdrowego trybu życia, tworzy argumenty przeciw nałogom, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela porad dotyczących zdrowego trybu życia, pyta i udziela odpowiedzi dotyczących zdrowego trybu życia, tworzy argumenty przeciw nałogom, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 182 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny stosuje czas przeszły Perfekt, tworzy zdania okolicznikowe celu um …zu… , poprawnie formułuje zdania w trybie rozkazującym. Stosuje rekcję wybranych czasowników. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, stosuje czas przeszły Perfekt, tworzy zdania okolicznikowe celu um …zu… , poprawnie formułuje zdania w trybie rozkazującym, stosuje rekcję wybranych czasowników, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. ROZDZIAŁ IXŻywienie (słownictwo- str. 62 183 Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, stosuje czas przeszły Perfekt, tworzy zdania okolicznikowe celu um …zu… , poprawnie formułuje zdania w trybie rozkazującym, stosuje rekcję wybranych czasowników, popełniając wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, stosuje czas przeszły Perfekt, tworzy zdania okolicznikowe celu um …zu… , poprawnie formułuje zdania w trybie rozkazującym, stosuje rekcję wybranych czasowników, popełniając wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Opis artykułów spożywczych, lokali gastronomicznych Uczeń w sposób płynny nazywa i opisuje miejsca, gdzie można zjeść posiłek, nazywa artykuły spożywcze, określa wagę, miarę i cenę, nie popełniając większych błędów. Uczeń nazywa i opisuje miejsca, gdzie można zjeść posiłek, nazywa artykuły spożywcze, określa wagę, miarę i cenę, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje miejsca, gdzie można zjeść posiłek, nazywa artykuły spożywcze, określa wagę, miarę i cenę, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje miejsca, gdzie można zjeść posiłek, nazywa artykuły spożywcze, określa wagę, miarę i cenę, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z ulubionymi potrawami. Opisuje czynności związane z przygotowaniem posiłków w sposób zaawansowany. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z ulubionymi potrawami, opisuje czynności związane z przygotowaniem posiłków, popełniając Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z ulubionymi potrawami, opisuje czynności związane z przygotowaniem posiłków, popełniając błędy Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z ulubionymi potrawami, opisuje czynności związane z przygotowaniem posiłków, popełniając błędy wpływające w niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 184 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Zachowania społeczne i interakcja Uczeń w sposób płynny pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych potraw. Składa i przyjmuje zamówienie w lokalu gastronomicznym. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych potraw, składa i przyjmuje zamówienie w lokalu gastronomicznym, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych potraw, składa i przyjmuje zamówienie w lokalu gastronomicznym, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat różnych potraw, składa i przyjmuje zamówienie w lokalu gastronomicznym, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa trybu przypuszczającego, deklinacji przymiotnika Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa trybu przypuszczającego, deklinacji Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa trybu przypuszczającego, deklinacji Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa trybu przypuszczającego, deklinacji przymiotnika bez 185 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ X- Zakupy i usługi (słownictwo str. 170-171) Opis towarów bez rodzajnika. Poprawnie tworzy rzeczowniki złożone oraz konstrukcje z czasownikiem lassen. przymiotnika bez rodzajnika, tworzy rzeczowniki złożone oraz konstrukcje z czasownikiem lassen, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. przymiotnika bez rodzajnika, tworzy rzeczowniki złożone oraz konstrukcje z czasownikiem lassen, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. rodzajnika, tworzy rzeczowniki złożone oraz konstrukcje z czasownikiem lassen, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny nazywa i opisuje towary i sklepy, nie popełniając większych błędów. Uczeń nazywa i opisuje towary i sklepy, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje towary i sklepy, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje towary i sklepy, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 186 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z formami sprzedawania i kupowania towarów, nie popełniając większych błędów. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z formami sprzedawania i kupowania towarów, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z formami sprzedawania i kupowania towarów, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z formami sprzedawania i kupowania towarów, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń w sposób płynny pyta o opinie i wyraża swoje zdanie Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat zakupionych Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat zakupionych na temat zakupionych produktów, nie popełniając większych błędów. Potrafi przeprowadzić dialog w sklepie wcielając się w klienta lub sprzedawcę. zakupionych produktów, potrafi przeprowadzić dialog w sklepie wcielając się w klienta lub sprzedawcę, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. produktów, potrafi przeprowadzić dialog w sklepie wcielając się w klienta lub sprzedawcę, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. produktów, potrafi przeprowadzić dialog w sklepie wcielając się w klienta lub sprzedawcę, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 187 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa zaimka nieokreślonego man, zaimki wskazujące der, die, das, dieser, diese, dieses. Stosuje przymiotnik po rodzajniku określonym. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa zaimka nieokreślonego man, zaimki wskazujące der, die, das, dieser, diese, dieses. stosuje przymiotnik po rodzajniku określonym, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi 188 Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa zaimka nieokreślonego man, zaimki wskazujące der, die, das, dieser, diese, dieses. stosuje przymiotnik po rodzajniku określonym, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa zaimka nieokreślonego man, zaimki wskazujące der, die, das, dieser, diese, dieses. stosuje przymiotnik po rodzajniku określonym, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tworzenie tekstu pisanego ROZDZIAŁ XI- Nauka i technika (słownictwo str. 186-187) Opis urządzeń gospodarstwa domowego oraz urządzeń technicznych Uczeń potrafi opracować i zaprezentować reklamę wybranego produktu, nie popełniając większych błędów. Uczeń potrafi opracować i zaprezentować reklamę wybranego produktu, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny nazywa urządzenia gospodarstwa domowego, urządzenia technicznych, nie popełniając większych błędów. Uczeń nazywa urządzenia gospodarstwa domowego, urządzenia technicznych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi 189 Uczeń potrafi opracować i zaprezentować reklamę wybranego produktu, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opracować i zaprezentować reklamę wybranego produktu, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa urządzenia gospodarstwa domowego, urządzenia technicznych, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi Uczeń nazywa urządzenia gospodarstwa domowego, urządzenia technicznych, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi Zespół Gimnazjalno - Szkolny Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem i obsługą podstawowych urządzeń technicznych , nie popełniając większych błędów. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem i obsługą podstawowych urządzeń technicznych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem i obsługą podstawowych urządzeń technicznych, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z korzystaniem i obsługą podstawowych urządzeń technicznych, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Zachowania społeczne i interakcja Uczeń w sposób płynny pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat wynalazków i odkryć naukowych, nie popełniając większych błędów. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat wynalazków i odkryć naukowych, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat wynalazków i odkryć naukowych, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat wynalazków i odkryć naukowych, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 190 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa czasu przeszłego Perfekt, zaimków względnych oraz tworzy zdania przydawkowe. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa czasu przeszłego Perfekt, zaimków względnych oraz tworzy zdania przydawkowe, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. ROZDZIAŁ XII- Świat przyrody 191 Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa czasu przeszłego Perfekt, zaimków względnych oraz tworzy zdania przydawkowe, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa czasu przeszłego Perfekt, zaimków względnych oraz tworzy zdania przydawkowe, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi Zespół Gimnazjalno - Szkolny (słownictwo- str. 202-203) Opis roślin, zwierząt, warunków przyrody, środowiska naturalnego Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny nazywa i opisuje warunki pogody, pory roku, kierunki geograficzne, pogodę, krajobraz, klęski żywiołowe, zjawiska atmosferyczne, nie popełniając większych błędów. Uczeń nazywa i opisuje warunki pogody, pory roku, kierunki geograficzne, pogodę, krajobraz, klęski żywiołowe, zjawiska atmosferyczne, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje warunki pogody, pory roku, kierunki geograficzne, pogodę, krajobraz, klęski żywiołowe, zjawiska atmosferyczne, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje warunki pogody, pory roku, kierunki geograficzne, pogodę, krajobraz, klęski żywiołowe, zjawiska atmosferyczne, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z pogodą, zagrożeniami i ochroną środowiska , nie popełniając Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z pogodą, zagrożeniami i Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z pogodą, zagrożeniami i ochroną środowiska , popełniając błędy Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z pogodą, zagrożeniami i ochroną środowiska , popełniając błędy wpływające w znacznym 192 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo większych błędów. ochroną środowiska , popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa zaimka nieosobowego man, stosuje liczebniki główne i porządkowe, nie popełniając większych błędów. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa zaimka nieosobowego man, stosuje liczebniki główne i porządkowe, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa zaimka nieosobowego man, stosuje liczebniki główne i porządkowe, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa zaimka nieosobowego man, stosuje liczebniki główne i porządkowe, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 193 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ XIII- Podróżowanie i turystyka (słownictwo str. 218-219) Opis środków transportu, miejsc pobytu, czynności Uzyskiwanie informacji Uczeń w sposób płynny nazywa i opisuje środki transportu, miejsca pobytu, czynności wakacyjne, nie popełniając większych błędów. Uczeń nazywa i opisuje środki transportu, miejsca pobytu, czynności wakacyjne, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje środki transportu, miejsca pobytu, czynności wakacyjne, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń nazywa i opisuje środki transportu, miejsca pobytu, czynności wakacyjne, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń w sposób płynny udziela, pyta i prosi o informacje związane z orientacją w terenie, cenami biletów i wejściówek , nie popełniając większych błędów. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z orientacją w terenie, cenami biletów i wejściówek , popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z orientacją w terenie, cenami biletów i wejściówek , popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela, pyta i prosi o informacje związane z orientacją w terenie, cenami biletów i wejściówek , popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi 194 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Zachowania społeczne i interakcja Uczeń w sposób płynny pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat miejsc noclegowych, zwiedzanych zabytków, zakwaterowania, nie popełniając większych błędów. Potrafi przeprowadzić rozmowę w recepcji hotelowej. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat miejsc noclegowych, zwiedzanych zabytków, zakwaterowania, nie popełniając większych błędów. Potrafi przeprowadzić rozmowę w recepcji hotelowej, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat miejsc noclegowych, zwiedzanych zabytków, zakwaterowania, nie popełniając większych błędów. Potrafi przeprowadzić rozmowę w recepcji hotelowej, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta o opinie i wyraża swoje zdanie na temat miejsc noclegowych, zwiedzanych zabytków, zakwaterowania, nie popełniając większych błędów. Potrafi przeprowadzić rozmowę w recepcji hotelowej, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka i słownictwo Uczeń poprawnie stosuje słownictwo z rozdziału. W sposób płynny używa przysłówków czasu i miejsca, tworzy rzeczowniki i przymiotniki od nazw miast, krajów i części świata, tworzy odpowiedzi do pytań wohin, wo, womit? , nie Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa przysłówków czasu i miejsca, tworzy rzeczowniki i przymiotniki od nazw miast, krajów i części świata, tworzy odpowiedzi do pytań Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa przysłówków czasu i miejsca, tworzy rzeczowniki i przymiotniki od nazw miast, krajów i części świata, tworzy odpowiedzi do pytań Uczeń stosuje słownictwo z rozdziału, używa przysłówków czasu i miejsca, tworzy rzeczowniki i przymiotniki od nazw miast, krajów i części świata, tworzy odpowiedzi do pytań wohin, wo, womit? , popełniając błędy 195 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Tworzenie tekstu pisanego popełniając większych błędów. wohin, wo, womit? , popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. wohin, wo, womit? , popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opracować ofertę turystyczną, nie popełniając większych błędów. Uczeń potrafi opracować ofertę turystyczną, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opracować ofertę turystyczną, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń potrafi opracować ofertę turystyczną, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. ROZDZIAŁ XIVWiedza o krajach niemieckiego obszaru językowego oraz o kraju ojczystym (słownictwo str. 234235) 196 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Opis krajów niemieckojęzycznych i Polski Uczeń udziela poprawnych informacji dotyczących krajów niemieckojęzycznych oraz Polski, a także UE. Uczeń udziela informacji dotyczących krajów niemieckojęzycznych oraz Polski, a także UE, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela informacji dotyczących krajów niemieckojęzycznych oraz Polski, a także UE, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń udziela informacji dotyczących krajów niemieckojęzycznych oraz Polski, a także UE, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Gramatyka Uczeń poprawnie tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi. Uczeń tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń tworzy zdania pytające z zaimkami pytającymi, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 197 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ XV- Życie społeczne (słownictwo str. 245) Opis organizacji społecznych, konfliktów Uczeń w sposób zaawansowany opowiada o problemach społecznych, prawach dziecka, problemach społecznych dzieci i młodzieży porównując je w różnych krajach, nie stosując poważnych błędów. Uczeń opowiada o problemach społecznych, prawach dziecka, problemach społecznych dzieci i młodzieży porównując je w różnych krajach, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opowiada o problemach społecznych, prawach dziecka, problemach społecznych dzieci i młodzieży porównując je w różnych krajach, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń opowiada o problemach społecznych, prawach dziecka, problemach społecznych dzieci i młodzieży porównując je w różnych krajach, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Interakcje społeczne Uczeń w sposób płynny pyta i wypowiada się na temat sytuacji dzieci i młodzieży w świecie. Uczeń pyta i wypowiada się na temat sytuacji dzieci i młodzieży w świecie, popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta i wypowiada się na temat sytuacji dzieci i młodzieży w świecie, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń pyta i wypowiada się na temat sytuacji dzieci i młodzieży w świecie, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. 198 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Gramatyka i słownictwo Uczeń płynnie posługuje się poznanym słownictwem. Stosuje rekcję wybranych czasowników i rzeczowników. Uczeń posługuje się poznanym słownictwem. Stosuje rekcję wybranych czasowników i rzeczowników , popełniając niewielkie błędy językowe, nie wpływające na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń posługuje się poznanym słownictwem. Stosuje rekcję wybranych czasowników i rzeczowników, popełniając błędy wpływające w niewielkim stopniu na zrozumienie wypowiedzi. Uczeń posługuje się poznanym słownictwem. Stosuje rekcję wybranych czasowników i rzeczowników, popełniając błędy wpływające w znacznym stopniu na zrozumienie wypowiedzi. WYMAGANIA EDUKACYJNE NA OCENĘ CELUJĄCĄ : ROZUMIENIE TEKSTU SŁUCHANEGO/CZYTANEGO -uczeń rozumie wszystkie polecenia i wypowiedzi nauczyciela, -uczeń rozumie teksty słuchane i pisane, których słownictwo i struktury gramatyczne wykraczają poza program nauczania, -uczeń potrafi opowiedzieć treść przeczytanego/wysłuchanego tekstu stosując bogate słownictwo skomplikowane struktury gramatyczne, -na bazie przeczytanego/wysłuchanego tekstu określa główną jego myśl, znajduje określone informacje, określa intencje autora tekstu, SPRAWNOŚĆ MÓWIENIA -uczeń tworzy wypowiedzi zawierające bogate słownictwo i skomplikowane struktury gramatyczne wykraczające poza materiał nauczania, -wypowiedzi są spójne i logiczne, -uczeń nie popełnia w wypowiedzi błędów, które zakłócają komunikację, -wypowiedzi są płynne, -uczeń potrafi spontanicznie nawiązać i podtrzymać rozmowę, wypowiada się swobodnie bez przygotowania, poza program nauczania, SPRAWNOŚĆ PISANIA - wypowiedź pisemna jest zgodna z tematem i logiczna, - wypowiedź pisemna zawiera bogate słownictwo i skomplikowane struktury gramatyczne wykraczające poza materiał nauczania -wypowiedź pisemna odpowiada założonej formie, - wypowiedź pisemna zawiera sporadyczne błędy, które nie wpływają na zrozumienie tekstu, 199 Zespół Gimnazjalno - Szkolny - wypowiedź pisemna nie zawiera błędów interpunkcyjnych -uczeń uzyskuje z prac klasowych 100% punktów i rozwiązuje dodatkowe zadania na ocenę celującą, GRAMATYKA I SŁOWNICTWO -uczeń stosuje bezbłędnie struktury gramatyczne zawarte w programie nauczania oraz wykraczające poza program, -uczeń stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych bogaty zasób słownictwa INNE UMIEJĘTNOŚCI I FORMY AKTYWNOŚCI -uczeń posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania w danej klasie, -uczeń jest aktywny na zajęciach, systematyczny, wykonuje prace projektowe oraz wszystkie zadania domowe, -uczeń uzyskał większość ocen cząstkowych celujących i bardzo dobrych, -uczeń swobodnie posługuje się nabytymi kompetencjami językowymi, -uczeń osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach, -uczeń uczęszcza na zajęcia koła j. niemieckiego, -uczeń korzysta z różnych źródeł informacji w j. niemieckim, -zna kulturę i obyczaje krajów niemieckojęzycznych WYMAGANIA Z FIZYKI 1. Wykonujemy pomiary Temat według programu 1.1. Wielkości fizyczne, które mierzysz na co dzień 1.2. Pomiar wartości siły ciężkości Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: • wymienia przyrządy, za pomocą których mierzymy długość, temperaturę, czas, szybkość i masę • wymienia jednostki wszystkich mierzonych wielkości • wyjaśnia na przykładach przyczyny • wyjaśnia pojęcie szacowania występowania niepewności pomiarowych wartości wielkości fizycznej • podaje zakres pomiarowy przyrządu • podaje dokładność przyrządu • wyjaśnia, co to jest rząd wielkości • przelicza jednostki długości, czasu i masy • oblicza wartość najbardziej zbliżoną do rzeczywistej wartości mierzonej wielkości, jako średnią arytmetyczną wyników • zapisuje różnice między wartością końcową i początkowa wielkości fizycznej (np. Dl ) • wyjaśnia, co to znaczy wyzerować przyrząd pomiarowy • wymienia jednostki podstawowe SI • mierzy wartość siły w niutonach za pomocą siłomierza • wykazuje doświadczalnie, że wartość siły ciężkości jest wprost • podaje cechy wielkości wektorowej • rysuje wektor obrazujący siłę o zadanej wartości (przyjmując 200 • przekształca wzór Fc = mg i oblicza Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca)) Uczeń: • zapisuje wynik pomiaru bezpośredniego wraz z niepewnością Zespół Gimnazjalno - Szkolny 1.3. Wyznaczanie gęstości substancji • oblicza wartość ciężaru posługując się wzorem Fc = mg proporcjonalna do masy ciała • uzasadnia potrzebę wprowadzenia siły jako wielkości wektorowej • odczytuje gęstość substancji z tabeli • na podstawie gęstości podaje masę określonej objętości danej substancji • wyznacza doświadczalnie gęstość ciała stałego o regularnych kształtach (9.1) • mierzy objętość ciał o nieregularnych • wyznacza doświadczalnie gęstość kształtach za pomocą menzurki cieczy • oblicza gęstość substancji ze związku m r= V masę ciała, znając wartość jego ciężaru • odpowiednią jednostkę) 3 przelicza gęstość wyrażoną w kg/m 3 na g/cm i na odwrót • przekształca wzór r = m i oblicza V każdą z wielkości fizycznych w tym wzorze • zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do dwóch cyfr znaczących • wyjaśnia, czym różni się mierzenie wielkości fizycznej od jej wyznaczania (pomiaru pośredniego) • podaje jednostki gęstości 1.4. Pomiar ciśnienia • pokazuje na przykładach, że skutek nacisku ciał na podłoże zależy od wielkości powierzchni zetknięcia • podaje jednostkę ciśnienia i jej wielokrotności • mierzy ciśnienie atmosferyczne za pomocą barometru • wykazuje, że skutek nacisku na podłoże, ciała o ciężarze Fc zależy od wielkości powierzchni zetknięcia ciała z podłożem • oblicza ciśnienie za pomocą wzoru p= F atmosferycznego od wysokości nad S • przelicza jednostki ciśnienia • mierzy ciśnienie w oponie samochodowej 1.5. Sporządzamy wykresy • na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza wykres zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej w podanym wcześniej układzie osi F • przekształca wzór p = S i oblicza każdą z wielkości występujących w tym wzorze • opisuje zależność ciśnienia • wyjaśnia zasadę działania wybranego urządzenia, w którym istotną rolę odgrywa ciśnienie • wyznacza doświadczalnie ciśnienie atmosferyczne za pomocą strzykawki i siłomierza poziomem morza • rozpoznaje zjawiska, w których istotną rolę odgrywa ciśnienie atmosferyczne i urządzenia, do działania, których jest ono niezbędne • na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza samodzielnie wykres zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej • wykazuje, że jeśli dwie wielkości są do siebie wprost proporcjonalne, to wykres zależności jednej od drugiej jest półprostą wychodzącą z początku układu osi • wyciąga wnioski o wartościach wielkości fizycznych na podstawie kąta nachylenia wykresu do osi poziomej Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) • wymienia stany skupienia ciał i podaje ich przykłady • opisuje stałość objętości i nieściśliwość cieczy • podaje przykłady ciał kruchych, sprężystych i plastycznych • wykazuje doświadczalnie ściśliwość gazów Uczeń: • wykazuje doświadczalnie zachowanie objętości ciała stałego przy zmianie jego kształtu Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: 2. Niektóre właściwości fizyczne ciał Temat według programu 2.1. Trzy stany skupienia ciał Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: 201 • podaje przykłady zmian właściwości • opisuje właściwości plazmy Zespół Gimnazjalno - Szkolny ciał spowodowanych zmianą temperatury i skutki spowodowane przez tę zmianę 2.2. Zmiany stanów skupienia ciał 2.3. Rozszerzalność temperaturowa ciał • podaje przykłady topnienia, krzepnięcia, parowania • wymienia i opisuje zmiany stanów skupienia ciał • opisuje zależność temperatury wrzenia od ciśnienia • podaje temperatury krzepnięcia i wrzenia wody • odróżnia wodę w stanie gazowym (jako niewidoczną) od mgły i chmur • opisuje zależność szybkości parowania od temperatury • odczytuje z tabeli temperatury topnienia i wrzenia • podaje przykłady skraplania, sublimacji i resublimacji • wykazuje doświadczalnie zmiany objętości ciał podczas krzepnięcia • podaje przykłady rozszerzalności temperaturowej w życiu codziennym i technice • podaje przykłady rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów • za pomocą symboli Dl i Dt lub DV i Dt zapisuje fakt, że przyrost długości drutów lub objętości cieczy jest wprost proporcjonalny do przyrostu temperatury • opisuje anomalną rozszerzalność wody i jej znaczenie w przyrodzie • opisuje zachowanie taśmy bimetalicznej przy jej ogrzewaniu • wykorzystuje do obliczeń prostą proporcjonalność przyrostu długości do przyrostu temperatury • wyjaśnia przyczyny skraplania pary wodnej zawartej w powietrzu, np. na okularach, szklankach i potwierdza to doświadczalnie • wyjaśnia zachowanie taśmy bimetalicznej podczas jej ogrzewania • wymienia zastosowania praktyczne taśmy bimetalicznej 3. Cząsteczkowa budowa ciał Temat według programu Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: 3.1. Sprawdzamy prawdziwość hipotezy o cząsteczkowej budowie ciał • podaje przykłady dyfuzji w cieczach i gazach • opisuje doświadczenie uzasadniające hipotezę o cząsteczkowej budowie ciał • wykazuje doświadczalnie zależność szybkości dyfuzji od temperatury • wyjaśnia, dlaczego dyfuzja w cieczach przebiega wolniej niż w gazach • opisuje zjawisko dyfuzji • przelicza temperaturę wyrażoną w skali Celsjusza na tę samą temperaturę w skali Kelvina i na odwrót 3.2. Siły międzycząsteczkowe • podaje przyczyny tego, że ciała stałe i ciecze nie rozpadają się na oddzielne cząsteczki • na wybranym przykładzie opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego, demonstrując odpowiednie doświadczenie • wyjaśnia rolę mydła i detergentów 202 • opisuje związek średniej szybkości cząsteczek gazu lub cieczy z jego temperaturą • uzasadnia wprowadzenie skali Kelvina • opisuje ruchy Browna • podaje przykłady działania sił spójności i sił przylegania • podaje przykłady wykorzystania zjawiska włoskowatości w przyrodzie • wyjaśnia zjawisko menisku wklęsłego i włoskowatości Zespół Gimnazjalno - Szkolny 3.3. Różnice w cząsteczkowej • podaje przykłady pierwiastków i związków chemicznych • podaje przykłady atomów i cząsteczek • wyjaśnia pojęcia: atomu, cząsteczki, pierwiastka i związku chemicznego • doświadczalnie szacuje średnicę cząsteczki oleju budowie ciał stałych, cieczy i gazów • wyjaśnia, dlaczego gazy są ściśliwe a ciała stałe nie • opisuje różnice w budowie ciał stałych, cieczy i gazów • objaśnia, co to znaczy, że ciało stałe ma budowę krystaliczną 3.4. Od czego zależy ciśnienie gazu w zamkniętym zbiorniku? • podaje przykłady sposobów, którymi można zmienić ciśnienie gazu w zamkniętym zbiorniku, np. w dętce rowerowej • wyjaśnia, dlaczego na wewnętrzne ściany zbiornika gaz wywiera parcie • wyjaśnia, dlaczego ciśnienie gazu w zbiorniku zamkniętym zależy od ilości gazu, jego objętości i temperatury Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: • rozróżnia pojęcia tor ruchu i droga • opisuje ruch ciała w podanym układzie odniesienia • obiera układ odniesienia i opisuje ruch prostoliniowy w tym układzie • wyjaśnia, co to znaczy, że spoczynek i ruch są względne • opisuje położenie ciała za pomocą współrzędnej x • rozróżnia drogę i przemieszczenie 4. Jak opisujemy ruch? Temat według programu 4.1, 4.2. Układ odniesienia. Tor ruchu, droga • klasyfikuje ruchy ze względu na kształt toru • oblicza przebytą przez ciało drogę ruchem prostoliniowym jako s = x2 - x1 = Dx 4.3. Ruch prostoliniowy jednostajny • wymienia cechy charakteryzujące ruch prostoliniowy jednostajny 4.4.1. Wartość prędkości (szybkość) ciała w ruchu jednostajnym prostoliniowym • zapisuje wzór u= s t i nazywa występujące w nim wielkości • oblicza wartość prędkości ze wzoru u= s t • na podstawie różnych wykresów s (t ) odczytuje drogę przebywaną przez ciało w różnych odstępach czasu • doświadczalnie bada ruch jednostajny prostoliniowy i formułuje wniosek s ~ t • oblicza drogę przebytą przez ciało na podstawie wykresu zależności u(t ) • sporządza wykres zależności u(t ) na podstawie danych z tabeli • wartość prędkości w km/h wyraża w m/s i na odwrót • podaje interpretację fizyczną pojęcia szybkości s • sporządza wykres zależności s (t ) na podstawie wyników doświadczenia zgromadzonych w tabeli • przekształca wzór u= i oblicza t każdą z występujących w nim wielkości 203 • wykonuje zadania obliczeniowe, oblicza czas, wiedząc że s ~ t • wykonuje zadania obliczeniowe, s korzystając ze wzoru u= t i wykresów s(t) i υ(t) Zespół Gimnazjalno - Szkolny 4.4.2. Prędkość w ruchu jednostajnym prostoliniowym • na przykładzie wymienia cechy prędkości, jako wielkości wektorowej • uzasadnia potrzebę wprowadzenia do opisu ruchu wielkości wektorowej – prędkości • opisuje ruch prostoliniowy jednostajny używając pojęcia prędkości • podaje przykład dwóch wektorów przeciwnych • rysuje wektor obrazujący prędkość o zadanej wartości (przyjmując odpowiednią jednostkę) 4.5. Średnia wartość prędkości (średnia szybkość). Prędkość chwilowa • oblicza średnią wartość prędkości u = s śr t • wyznacza doświadczalnie średnią wartość prędkości biegu lub pływania lub jazdy na rowerze (9.2) • odróżnia średnią wartość prędkości od chwilowej wartości prędkości • wykonuje zadania obliczeniowe, posługując się średnią wartością prędkości 4.6. Ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony • podaje przykłady ruchu przyspieszonego i opóźnionego • opisuje ruch jednostajnie przyspieszony • z wykresu zależności u(t ) odczytuje przyrosty szybkości w określonych jednakowych odstępach czasu • sporządza wykres zależności u(t ) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego 4.7. Przyspieszenie w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym • podaje wartość przyspieszenia • podaje wzór na wartość u przyspieszenia a = u- 0 t ziemskiego • podaje przykłady ruchu jednostajnie przyspieszonego • planuje czas podróży na podstawie mapy i oszacowanej średniej szybkości pojazdu • wyjaśnia, że pojęcie „prędkość” w znaczeniu fizycznym to prędkość chwilowa • podaje jednostki przyspieszenia • posługuje się pojęciem wartości przyspieszenia do opisu ruchu jednostajnie przyspieszonego u- u0 t i oblicza każdą wielkość z tego wzoru • przekształca wzór a = • podaje definicję prędkości średniej • opisuje ruch, w którym wartość przemieszczenia jest równa drodze • odróżnia wartość średniej prędkości od średniej wartości prędkości • ustala rodzaj ruchu na podstawie wykresów υ(t), odczytuje przyrosty szybkości w podanych odstępach czasu • sporządza wykres zależności υ(t), znając wartość przyspieszenia • sporządza wykres zależności a (t ) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego • podaje interpretację fizyczną pojęcia przyspieszenia 4.8. Droga w ruchu jednostajnie przyspieszonym • oblicza drogę przebytą ruchem jednostajnie przyspieszonym na podstawie wykresu υ(t) 4.9. Ruch jednostajnie opóźniony • opisuje ruch jednostajnie opóźniony • oblicza drogę do chwili zatrzymania się na podstawie wykresu υ(t) • wyjaśnia, dlaczego do obliczeń dotyczących ruchu opóźnionego nie można stosować wzoru na wartość przyspieszenia 204 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 5. Siły przyrody Temat według programu Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: • rozpoznaje na przykładach oddziaływania bezpośrednie i na odległość • podaje przykłady oddziaływań • podaje przykłady układów ciał grawitacyjnych, elektrostatycznych, wzajemnie oddziałujących magnetycznych, elektromagnetycznych • potrafi pokazać na przykładach, że oddziaływania są wzajemne • podaje przykłady statycznych i dynamicznych skutków oddziaływań 5.2. Wypadkowa sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej. Siły równoważące się • podaje przykład dwóch sił równoważących się • podaje przykład wypadkowej dwóch sił zwróconych zgodnie i przeciwnie • oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej dwóch sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych i przeciwnych • oblicza wartość i określa zwrot siły równoważącej kilka sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej • oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych i przeciwnych 5.3. Pierwsza zasada dynamiki • na prostych przykładach ciał spoczywających wskazuje siły równoważące się • rozpoznaje zjawisko bezwładności w podanych przykładach • analizuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki • opisuje doświadczenie potwierdzające pierwszą zasadę dynamiki • na przykładzie opisuje zjawisko bezwładności 5.4. Trzecia zasada dynamiki • objaśnia zasadę akcji i reakcji na wskazanym przykładzie • wykazuje doświadczalnie, że siły wzajemnego oddziaływania mają jednakowe wartości, ten sam kierunek, przeciwne zwroty i różne punkty przyłożenia • na dowolnym przykładzie wskazuje siły wzajemnego oddziaływania, rysuje je i podaje cechy tych sił 5.1. Rodzaje i skutki oddziaływań 5.5. Siły sprężystości Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: • opisuje zjawisko odrzutu Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: • wskazuje siły wewnętrzne i zewnętrzne w układzie ciał oddziałujących • oblicza niepewność sumy i różnicy wartości dwóch sił zmierzonych z pewną dokładnością • opisuje doświadczenie i przeprowadza rozumowanie, z którego wynika, że siły akcji i reakcji mają jednakową wartość • wyjaśnia, że w skutek rozciągania lub ściskania ciała pojawiają się w nim siły dążące do przywrócenia początkowych rozmiarów i kształtów, czyli siły sprężystości • wykazuje, że siła sprężystości jest wprost proporcjonalna do wydłużenia • wyjaśnia, na czym polega sprężystość podłoża, na którym kładziemy przedmiot 205 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 5.6. Siła oporu powietrza. Siła tarcia • podaje przykłady, w których na ciała poruszające się w powietrzu działa siła oporu powietrza • wymienia niektóre sposoby zmniejszania i zwiększania tarcia 5.7.1. Siła parcia cieczy i gazów na • podaje przykłady parcia gazów i cieczy na ściany zbiornika ścianki zbiornika. Ciśnienie hydrostatyczne • podaje przykłady wykorzystania prawa Pascala w urządzeniach hydraulicznych • podaje przykłady świadczące o tym, że wartość siły oporu powietrza wzrasta wraz ze wzrostem szybkości ciała • wykazuje doświadczalnie, że siły tarcia występujące przy toczeniu mają mniejsze wartości niż przy przesuwaniu jednego ciała po drugim • podaje przykłady pożytecznych i szkodliwych skutków działania sił tarcia • podaje prawo Pascala • wskazuje przyczyny występowania ciśnienia hydrostatycznego • opisuje praktyczne skutki występowania ciśnienia hydrostatycznego • wskazuje, od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne 5.7.2. Siła wyporu i jej wyznaczanie. Prawo Archimedesa • wyznacza doświadczalnie wartość siły wyporu działającej na ciało zanurzone w cieczy (9.3) • podaje przykłady działania siły wyporu w powietrzu • podaje warunek pływania i tonięcia ciała zanurzonego w cieczy • podaje przyczyny występowania sił tarcia • wykazuje doświadczalnie, że wartość siły tarcia kinetycznego nie zależy od • rozwiązuje jakościowo problemy dotyczące siły tarcia pola powierzchni styku ciał przesuwających się względem siebie, a zależy od rodzaju powierzchni ciał trących o siebie i wartości siły dociskającej te ciała do siebie • wykorzystuje prawo Pascala w zadaniach obliczeniowych • wyprowadza wzór na ciśnienie słupa cieczy na dnie cylindrycznego • wykorzystuje wzór na ciśnienie hydrostatyczne w zadaniach obliczeniowych • objaśnia zasadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca samochodowego • podaje wyniki obliczeń zaokrąglone do dwóch i trzech cyfr znaczących naczynia p = r gh • opisuje wykorzystanie praktyczne naczyń połączonych • podaje wzór na wartość siły wyporu i wykorzystuje go do wykonywania obliczeń • wyjaśnia pływanie i tonięcie ciał, wykorzystując zasady dynamiki • przeprowadza rozumowanie związane z wyznaczeniem wartości siły wyporu • wyprowadza wzór na wartość siły wyporu działającej na prostopadłościenny klocek zanurzony w cieczy • wyjaśnia pochodzenie siły nośnej i zasadę unoszenia się samolotu 5.8. Druga zasada dynamiki • opisuje ruch ciała pod działaniem stałej siły wypadkowej zwróconej tak samo jak prędkość • zapisuje wzorem drugą zasadę dynamiki i odczytuje ten zapis • stosuje wzór a = F/m do rozwiązywania zadań • oblicza każdą z wielkości we wzorze F = ma • podaje wymiar 1 niutona kg×m ö ć ç1 N=1 2 ÷ s ř č • przez porównanie wzorów F = ma i Fc = mg uzasadnia, że współczynnik 206 • oblicza drogi przebyte w ruchu jednostajnie przyspieszonym w kolejnych jednakowych przedziałach czasu Zespół Gimnazjalno - Szkolny g to wartość przyspieszenia, z jakim spadają ciała • stosuje w prostych zadaniach zasadę zachowania pędu 5.9. Jeszcze o siłach działających w przyrodzie • stosuje zasady dynamiki w skomplikowanych problemach jakościowych 6. Praca. Moc. Energia. Temat według programu 6.1. Praca mechaniczna Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: • podaje przykłady wykonania pracy w sensie fizycznym • podaje warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była • wyraża jednostkę pracy • sporządza wykres zależności W ( s ) oraz F ( s ) , odczytuje i oblicza • podaje jednostkę pracy (1 J) wykonywana praca • oblicza pracę ze wzoru W = Fs 1 J= 1 kg×m 2 s 2 • podaje ograniczenia stosowalności wzoru W = Fs • oblicza każdą z wielkości we wzorze W = Fs 6.2. Moc • wyjaśnia, co to znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą • podaje przykłady urządzeń pracujących z różną mocą • podaje jednostkę mocy 1 W • oblicza moc na podstawie wzoru W P= t • podaje jednostki mocy i przelicza je • objaśnia sens fizyczny pojęcia mocy • oblicza każdą z wielkości ze wzoru P= pracę na podstawie tych wykresów • wykonuje zadania wymagające stosowania równocześnie wzorów W = Fs, F = mg • • wykonuje zadania złożone, stosując wzory P = W/t, W =Fs, F = mg W t • oblicza moc na podstawie wykresu zależności W (t ) 6.3. Energia w przyrodzie. Energia mechaniczna • wyjaśnia, co to znaczy, że ciało posiada energię mechaniczną • podaje jednostkę energii 1 J • podaje przykłady zmiany energii mechanicznej przez wykonanie pracy • wyjaśnia pojęcia układu ciał wzajemnie oddziałujących oraz sił wewnętrznych w układzie i zewnętrznych spoza układu • wyjaśnia i zapisuje związek DE = Wz 6.4. Energia potencjalna i kinetyczna • podaje przykłady ciał posiadających energię potencjalną ciężkości i energię kinetyczną • opisuje każdy z rodzajów energii mechanicznej • oblicza energię potencjalną ciężkości ze wzoru i E p = mgh kinetyczną ze • oblicza każdą wielkość ze wzorów 2 mu E p = mgh , Ek = 2 2 • wymienia czynności, które należy wykonać, by zmienić energię potencjalną ciała wzoru Ek = mu 2 • oblicza energię potencjalną 207 • za pomocą obliczeń udowadnia, że E =W ∆ k siły wypadkowej Zespół Gimnazjalno - Szkolny względem dowolnie wybranego poziomu zerowego 6.5. Zasada zachowania energii mechanicznej • omawia przemiany energii mechanicznej na podanym przykładzie • podaje przykłady przemiany energii potencjalnej w kinetyczną i na odwrót, posługując się zasadą zachowania energii mechanicznej • stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych • objaśnia i oblicza sprawność urządzenia mechanicznego 6.6. Dźwignia jako urządzenie ułatwiające wykonywanie pracy. Wyznaczanie masy za pomocą dźwigni • wskazuje w swoim otoczeniu przykłady dźwigni dwustronnej i wyjaśnia jej praktyczną przydatność • opisuje zasadę działania dźwigni dwustronnej • opisuje zasadę działania bloku nieruchomego i kołowrotu • podaje warunek równowagi dźwigni dwustronnej • oblicza każdą wielkość ze wzoru F1 r1 = F2 r2 • na podstawie odpowiedniego rozumowania wyjaśnia, w jaki sposób maszyny proste ułatwiają nam wykonywanie pracy • wyznacza doświadczalnie nieznaną masę za pomocą dźwigni dwustronnej, linijki i ciała o znanej masie (9.4) dwustronnej • oblicza niepewność pomiaru masy metodą najmniej korzystnego przypadku 7. Przemiany energii w zjawiskach cieplnych Temat według programu Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: 7.1. Energia wewnętrzna i jej zmiany przez wykonanie pracy • podaje przykłady, w których na skutek wykonania pracy wzrosła energia wewnętrzna ciała • wymienia składniki energii wewnętrznej • opisuje związek średniej energii kinetycznej cząsteczek z temperaturą • wyjaśnia, dlaczego podczas ruchu z tarciem nie jest spełniona zasada zachowania energii mechanicznej • wyjaśnia, dlaczego przyrost temperatury ciała świadczy o wzroście jego energii wewnętrznej • podaje i objaśnia związek Ew śr ~ T 7.2. Cieplny przepływ energii. Rola izolacji cieplnej • podaje przykłady przewodników i izolatorów ciepła oraz ich zastosowania • opisuje przepływ ciepła (energii) od ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej temperaturze, następujący przy zetknięciu tych ciał • wykorzystując model budowy materii, objaśnia zjawisko przewodzenia ciepła • wymienia sposoby zmiany energii wewnętrznej ciała • formułuje pierwszą zasadę termodynamiki • wyjaśnia zjawisko konwekcji • opisuje znaczenie konwekcji w prawidłowym oczyszczaniu powietrza w mieszkaniach • uzasadnia, dlaczego w cieczach i gazach przepływ energii odbywa się głównie przez konwekcję • opisuje rolę izolacji cieplnej w życiu codziennym 7.3. Zjawisko konwekcji • objaśnia zjawisko konwekcji na przykładzie • podaje przykłady występowania konwekcji w przyrodzie 208 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 7.4. Ciepło właściwe 7.5. Przemiany energii podczas topnienia. Wyznaczanie ciepła topnienia lodu • odczytuje z tabeli wartości ciepła właściwego • analizuje znaczenie dla przyrody, dużej wartości ciepła właściwego wody • opisuje proporcjonalność ilości dostarczonego ciepła do masy ogrzewanego ciała i przyrostu jego temperatury • oblicza ciepło właściwe na podstawie Q wzoru cw = mDT • na podstawie proporcjonalności Q ~ m , Q ~ DT definiuje ciepło właściwe substancji • oblicza każdą wielkość ze wzoru Q = cw mDT • wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła właściwego • sporządza bilans cieplny dla wody i oblicza szukaną wielkość • opisuje zasadę działania wymiennika ciepła i chłodnicy • odczytuje z tabeli temperaturę topnienia i ciepło topnienia • opisuje zjawisko topnienia (stałość temperatury, zmiany energii wewnętrznej topniejących ciał) • na podstawie proporcjonalności Q ~ m definiuje ciepło topnienia substancji • podaje przykład znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła topnienia lodu • oblicza każdą wielkość ze wzoru Q = mct • objaśnia, dlaczego podczas topnienia i krzepnięcia temperatura pozostaje stała, mimo zmiany energii wewnętrznej 209 • wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła • opisuje zależność szybkości przekazywania ciepła od różnicy temperatur stykających się ciał • doświadczalnie wyznacza ciepło topnienia lodu Zespół Gimnazjalno - Szkolny • opisuje proporcjonalność ilości dostarczanego ciepła w temperaturze topnienia do masy ciała, które chcemy stopić Przemiany energii podczas parowania i skraplania topnienia • opisuje zależność szybkości parowania od temperatury • analizuje (energetycznie) zjawisko parowania i wrzenia • opisuje zależność temperatury wrzenia od zewnętrznego ciśnienia • odczytuje z tabeli temperaturę wrzenia i ciepło parowania • opisuje proporcjonalność ilości dostarczanego ciepła do masy cieczy zamienianej w parę • na podstawie proporcjonalności Q ~ m definiuje ciepło parowania • podaje przykłady znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła parowania wody 210 • oblicza każdą wielkość ze wzoru Q = mcp • wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła parowania • opisuje zasadę działania chłodziarki • opisuje zasadę działania silnika spalinowego czterosuwowego Zespół Gimnazjalno - Szkolny 8. Drgania i fale sprężyste Temat według programu 8.1. Ruch drgający Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: • wskazuje w otoczeniu przykłady ciał wykonujących ruch drgający • objaśnia, co to są drgania gasnące • opisuje przemiany energii w ruchu drgającym • odczytuje amplitudę i okres z wykresu x (t ) dla drgającego ciała • opisuje przykłady drgań tłumionych i wymuszonych • doświadczalnie wyznacza okres i częstotliwość drgań wahadła i ciężarka na sprężynie (9.12) • opisuje zjawisko izochronizmu wahadła • wykorzystuje drugą zasadę dynamiki do opisu ruchu wahadła • demonstrując falę, posługuje się pojęciami długości fali, szybkości rozchodzenia się fali, kierunku rozchodzenia się fali • uzasadnia, dlaczego fale podłużne mogą się rozchodzić w ciałach stałych, cieczach i gazach, a fale poprzeczne tylko w ciałach stałych • wykazuje w doświadczeniu, że fala niesie energię i może wykonać pracę • opisuje mechanizm przekazywania drgań jednego punktu ośrodka do drugiego w przypadku fali na napiętej linie i sprężynie • stosuje wzory l = uT oraz l = u f do obliczeń • opisuje mechanizm wytwarzania dźwięku w instrumentach muzycznych • opisuje doświadczalne badanie związku częstotliwości drgań źródła z wysokością dźwięku • podaje rząd wielkości szybkości fali dźwiękowej w powietrzu • podaje cechy fali dźwiękowej (częstotliwość 16 Hz–20000 Hz, fala podłużna, szybkość w powietrzu) • rysuje wykres obrazujący drgania cząstek ośrodka, w którym rozchodzą się dźwięki wysokie i niskie, głośne i ciche • podaje znaczenie pojęć: położenie równowagi, wychylenie, amplituda, okres, częstotliwość dla ruchu wahadła i ciężarka na sprężynie 8.2. Wahadło. Wyznaczanie okresu i częstotliwości drgań 8.3. Fale sprężyste 8.4. Dźwięki i wielkości, które je opisują. Badanie związku częstotliwości drgań z wysokością dźwięku. Ultradźwięki • demonstruje falę poprzeczną i podłużną • podaje różnice między tymi falami • wytwarza dźwięki o małej i dużej częstotliwości (9.13) • wymienia, od jakich wielkości fizycznych zależy wysokość i głośność dźwięku • wyjaśnia, jak zmienia się powietrze, • wyjaśnia, co nazywamy 9. O elektryczności statycznej i infradźwięki Temat według programu 9.1. Elektryzowanie przez tarcie i gdy rozchodzi się w nim fala akustyczna ultradźwiękami i infradźwiękami • opisuje występowanie w przyrodzie i zastosowania infradźwięków i ultradźwięków (np. w medycynie) Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: • opisuje budowę atomu i jego składniki • wskazuje w otoczeniu zjawiska elektryzowania przez tarcie • określa jednostkę ładunku (1 C) jako wielokrotność ładunku 211 Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: Zespół Gimnazjalno - Szkolny zetknięcie z ciałem naelektryzowanym • elektryzuje ciało przez potarcie i zetknięcie z ciałem naelektryzowanym (9.6) • objaśnia elektryzowanie przez dotyk elementarnego • wyjaśnia elektryzowanie przez tarcie (analizuje przepływ elektronów) 9.2. Siły wzajemnego oddziaływania ciał naelektryzowanych • bada doświadczalnie oddziaływanie między ciałami naelektryzowanymi przez tarcie i formułuje wnioski • bada doświadczalnie oddziaływania między ciałami naelektryzowanymi przez zetknięcie i formułuje wnioski • podaje jakościowo, od czego zależy wartość siły wzajemnego oddziaływania ciał naelektryzowanych • podaje i objaśnia prawo Coulomba 9.3. Przewodniki i izolatory • podaje przykłady przewodników i izolatorów • opisuje budowę przewodników i izolatorów (rolę elektronów swobodnych) • opisuje budowę krystaliczną soli kuchennej • potrafi doświadczalnie wykryć, czy ciało jest przewodnikiem czy izolatorem • objaśnia pojęcie „jon” 9.4. Zjawisko indukcji elektrostatycznej. Zasada zachowania ładunku • objaśnia budowę i zasadę działania elektroskopu • analizuje przepływ ładunków podczas elektryzowania przez dotyk, stosując zasadę zachowania ładunku • opisuje mechanizm zobojętniania ciał naelektryzowanych (metali i dielektryków) • wyjaśnia uziemianie ciał 9.5. Pole elektrostatyczne • wyjaśnia, jak rozmieszczony jest, uzyskany na skutek naelektryzowania, ładunek w przewodniku, a jak w izolatorze • rysuje wektory sił wzajemnego oddziaływania dwóch kulek naelektryzowanych różnoimiennie lub jednoimiennie • demonstruje elektryzowanie przez indukcję • wyjaśnia mechanizm wyładowań atmosferycznych • wyjaśnia elektryzowanie przez indukcję • objaśnia, kiedy obserwujemy polaryzację izolatora • opisuje oddziaływanie ciał naelektryzowanych na odległość, posługując się pojęciem pola elektrostatycznego • opisuje siły działające na ładunek umieszczony w centralnym i jednorodnym polu elektrostatycznym • uzasadnia, że pole elektrostatyczne posiada energię • Wyprowadza wzór na napięcie między dwoma punktami pola elektrycznego 9.6. Napięcie elektryczne • rozwiązuje złożone zadania ilościowe 212 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 10. Prąd elektryczny Temat według programu 10.1. Prąd elektryczny w metalach. Napięcie elektryczne Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: • podaje jednostkę napięcia (1 V) • opisuje przepływ prądu w przewodnikach, jako ruch elektronów swobodnych • za pomocą modelu wyjaśnia pojęcie i rolę napięcia elektrycznego • wskazuje woltomierz, jako przyrząd do pomiaru napięcia • posługuje się intuicyjnie pojęciem napięcia elektrycznego • wymienia i opisuje skutki przepływu prądu w przewodnikach 10.2. Źródła prądu. Obwód elektryczny 10.3. Natężenie prądu elektrycznego przewodnika • wykonuje obliczenia, stosując definicję napięcia • rysuje schemat najprostszego obwodu, posługując się symbolami elementów wchodzących w jego skład • wskazuje kierunek przepływu elektronów w obwodzie i umowny kierunek prądu • mierzy napięcie na żarówce (oporniku) • podaje jednostkę natężenia prądu (1 A) • buduje najprostszy obwód prądu • oblicza natężenie prądu ze wzoru q I= t • objaśnia proporcjonalność q ~ t • oblicza każdą wielkość ze wzoru q • podaje jego jednostkę (1 W) • buduje prosty obwód (jeden odbiornik) według schematu • mierzy napięcie i natężenie prądu na odbiorniku I= t • przelicza jednostki ładunku (1 C, 1 Ah, 1 As) obwodzie 10.4. Prawo Ohma. Wyznaczanie oporu • zapisuje wzór definicyjny napięcia elektrycznego • wymienia źródła napięcia: ogniwo, akumulator, prądnica • buduje najprostszy obwód składający się z ogniwa, żarówki (lub opornika) i wyłącznika i mierzy natężenie prądu w tym • oblicza opór przewodnika na U podstawie wzoru R = I • oblicza opór, korzystając z wykresu I(U) • podaje prawo Ohma • wykazuje doświadczalnie proporcjonalność I ~ U i definiuje opór elektryczny przewodnika (9.8) • oblicza wszystkie wielkości ze wzoru U R= I • sporządza wykresy I(U) oraz odczytuje wielkości fizyczne na podstawie wykresów 213 Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: • wykorzystuje w problemach jakościowych związanych z przepływem prądu zasadę zachowania ładunku • uwzględnia niepewności pomiaru na wykresie zależności I(U) Zespół Gimnazjalno - Szkolny 10.5. Obwody elektryczne i ich schematy • mierzy natężenie prądu w różnych miejscach obwodu, w którym odbiorniki są połączone szeregowo lub równolegle • mierzy napięcie na odbiornikach wchodzących w skład obwodu, gdy odbiorniki są połączone szeregowo lub równolegle • wykazuje doświadczalnie, że odbiorniki połączone szeregowo mogą pracować tylko równocześnie, a połączone równolegle mogą pracować niezależnie od pozostałych 10.6. Praca i moc prądu elektrycznego • odczytuje i objaśnia dane z tabliczki znamionowej odbiornika • odczytuje zużytą energię elektryczną na liczniku • podaje przykłady pracy wykonanej przez prąd elektryczny • podaje jednostki pracy prądu 1 J, 1 kWh • podaje jednostkę mocy 1 W, 1 kW • podaje rodzaj energii, w jaki zmienia się energia elektryczna w doświadczeniu, w którym wyznaczamy ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego • rysuje schematy obwodów elektrycznych, w skład których wchodzi kilka odbiorników • buduje obwód elektryczny zawierający kilka odbiorników według podanego schematu (9.7) • objaśnia, dlaczego odbiorniki połączone szeregowo mogą pracować tylko równocześnie, a połączone równolegle mogą pracować niezależnie od pozostałych • oblicza opór zastępczy w połączeniu szeregowym i równoległym odbiorników • wyjaśnia, dlaczego urządzenia elektryczne są włączane do sieci równolegle • wyjaśnia przyczyny zwarcie w obwodzie elektrycznym • objaśnia rolę bezpiecznika w instalacji elektrycznej • wyjaśnia przyczyny porażeń prądem elektrycznym • oblicza niepewności przy pomiarach miernikiem cyfrowym • oblicza pracę prądu elektrycznego ze wzoru W = UIt • oblicza moc prądu ze wzoru P = UI • przelicza jednostki pracy oraz mocy prądu • opisuje doświadczalne wyznaczanie mocy żarówki (9.9) • objaśnia sposób, w jaki wyznacza się ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego (9.5) • oblicza każdą z wielkości występujących we wzorach W = UIt 2 U R W= t 2 W = I Rt • opisuje przemiany energii elektrycznej w grzałce, silniku odkurzacza, żarówce • objaśnia sposób dochodzenia do Pt wzoru cw = mDT • wykonuje obliczenia • zaokrągla wynik do trzech cyfr znaczących 214 • rozwiązuje problemy związane z przemianami energii w odbiornikach energii elektrycznej • podaje definicję sprawności urządzeń elektrycznych • podaje przykłady możliwości oszczędzania energii elektrycznej Zespół Gimnazjalno - Szkolny 11. Zjawiska magnetyczne. Fale elektromagnetyczne Temat według programu 11.1. Właściwości magnesów trwałych Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: • podaje nazwy biegunów magnetycznych i opisuje oddziaływania między nimi • opisuje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu magnesu • wyjaśnia zasadę działania kompasu • opisuje oddziaływanie magnesu na żelazo i podaje przykłady wykorzystania tego oddziaływania • za pomocą linii przedstawia pole magnetyczne magnesu i Ziemi • stosuje regułę prawej dłoni w celu określenia położenia biegunów magnetycznych dla zwojnicy, przez którą płynie prąd elektryczny • opisuje budowę elektromagnesu • opisuje pole magnetyczne zwojnicy • opisuje rolę rdzenia w elektromagnesie • wyjaśnia zastosowania elektromagnesu (np. dzwonek elektryczny) • opisuje właściwości magnetyczne substancji • wyjaśnia, dlaczego nie można uzyskać pojedynczego bieguna magnetycznego • na podstawie oddziaływania elektromagnesu z magnesem wyjaśnia zasadę działania silnika na prąd stały • podaje informacje o prądzie zmiennym w sieci elektrycznej • buduje model i demonstruje działanie silnika na prąd stały • opisuje sposób posługiwania się kompasem 11.2. Przewodnik z prądem jako źródło pola magnetycznego • demonstruje działanie prądu w przewodniku na igłę magnetyczną umieszczoną w pobliżu, w tym: zmiany kierunku wychylenia igły przy zmianie kierunku prądu oraz zależność wychylenia igły od pierwotnego jej ułożenia względem przewodnika (9.10) • do opisu oddziaływania używa pojęcia pola magnetycznego • podaje przykłady zjawisk związanych z magnetyzmem ziemskim • opisuje działanie elektromagnesu na znajdujące się w pobliżu przedmioty żelazne i magnesy 11.3. Zasada działania silnika zasilanego prądem stałym • objaśnia, jakie przemiany energii zachodzą w silniku elektrycznym • podaje przykłady urządzeń z silnikiem 11.4. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej 11.5. Fale elektromagnetyczne • wyjaśnia zjawisko indukcji elektromagnetycznej • wskazuje znaczenie odkrycia tego zjawiska dla rozwoju cywilizacji • wskazuje najprostsze przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych • nazywa rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło widzialne, promieniowanie nadfioletowe, rentgenowskie) • podaje inne przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych 215 • omawia widmo fal elektromagnetycznych • podaje niektóre ich właściwości (rozchodzenie się w próżni, szybkość 8 c = 3×10 m s , różne długości fal) • opisuje fale elektromagnetyczne jako przenikanie się wzajemne pola magnetycznego i elektrycznego Zespół Gimnazjalno - Szkolny 12. Optyka Temat według programu Wymagania konieczne (dopuszczająca) Uczeń: Wymagania podstawowe (dostateczna) Uczeń: Wymagania rozszerzone (dobra) Uczeń: Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) Uczeń: 12.1. Źródła światła. Prostoliniowe rozchodzenie się światła • podaje przykłady źródeł światła • opisuje sposób wykazania, że światło rozchodzi się po liniach prostych • wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorodnym • objaśnia zjawiska zaćmienia Słońca i Księżyca 12.2. Odbicie światła. • wskazuje kąt padania i odbicia od powierzchni gładkiej • podaje prawo odbicia • opisuje zjawisko rozproszenia światła na powierzchniach chropowatych 12.3. Obrazy w zwierciadłach płaskich • wytwarza obraz w zwierciadle płaskim • podaje cechy obrazu powstającego w zwierciadle płaskim • rysuje konstrukcyjnie obraz punktu lub odcinka w zwierciadle płaskim • rysuje konstrukcyjnie obraz dowolnej figury w zwierciadle płaskim 12.4. Obrazy w zwierciadłach kulistych • szkicuje zwierciadło kuliste wklęsłe • wytwarza obraz w zwierciadle kulistym wklęsłym • wskazuje praktyczne zastosowania • opisuje oś optyczną główną, ognisko, ogniskową i promień krzywizny zwierciadła • wykreśla bieg wiązki promieni równoległych do osi optycznej po jej odbiciu od zwierciadła • wymienia cechy obrazów otrzymywanych w zwierciadle kulistym • rysuje konstrukcyjnie obrazy w zwierciadle wklęsłym • objaśnia i rysuje konstrukcyjnie ognisko pozorne zwierciadła wypukłego 12.5. Zjawisko załamania światła na granicy dwóch ośrodków • podaje przykłady występowania zjawiska załamania światła • doświadczalnie bada zjawisko załamania światła i opisuje doświadczenie (9.11) • szkicuje przejście światła przez granicę dwóch ośrodków i oznacza kąt padania i kąt załamania • wyjaśnia pojęcie gęstości optycznej (im większa szybkość rozchodzenia się światła w ośrodku tym rzadszy ośrodek) • opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia • wyjaśnia budowę światłowodów 12.6. Przejście światła przez pryzmat. Barwy • rozpoznaje tęczę jako efekt rozszczepienia światła słonecznego • opisuje światło białe, jako mieszaninę barw • wyjaśnia pojęcie światła jednobarwnego (monochromatycznego) i prezentuje je za pomocą wskaźnika laserowego • wyjaśnia, na czym polega widzenie barwne • wyjaśnia działanie filtrów optycznych • opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej, przechodzących • doświadczalnie znajduje ognisko i mierzy ogniskową soczewki • oblicza zdolność skupiającą soczewki zwierciadeł kulistych wklęsłych • wyjaśnia rozszczepienie światła w pryzmacie posługując się pojęciem „światło białe” 12.7. Soczewki skupiające i rozpraszające • posługuje się pojęciem ogniska, ogniskowej i osi głównej optycznej przez soczewkę skupiającą skupiającej 216 • opisuje ich wykorzystanie w medycynie i do przesyłania informacji ze wzoru z = 1 i wyraża ją f Zespół Gimnazjalno - Szkolny i rozpraszającą 12.8. Otrzymywanie obrazów za pomocą soczewek. Wady wzroku. Krótkowzroczność i dalekowzroczność w dioptriach • wytwarza za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu na ekranie (9.14) • rysuje konstrukcje obrazów wytworzonych przez soczewki skupiające • podaje rodzaje soczewek (skupiająca, rozpraszająca) do korygowania każdej z wad wzroku • rozróżnia obrazy rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone, powiększone, pomniejszone • opisuje zasadę działania prostych przyrządów optycznych (lupa, oko) • rysuje konstrukcje obrazów wytworzonych przez soczewki rozpraszające • wyjaśnia, na czym polegają wady wzroku: krótkowzroczności i dalekowzroczności 12.9. Porównanie rozchodzenia się fal mechanicznych i elektromagnetycznych. Maksymalna szybkość przekazywania informacji • wymienia ośrodki, w których rozchodzi się każdy z tych rodzajów fal • porównuje szybkość rozchodzenia się obu rodzajów fal • wyjaśnia transport energii przez fale sprężyste i elektromagnetyczne • porównuje wielkości fizyczne opisujące te fale i ich związki dla obu rodzajów fal • wyjaśnia zasadę działania innych przyrządów optycznych np. aparatu fotograficznego) • podaje znak zdolności skupiającej soczewek korygujących krótkowzroczność i dalekowzroczność • opisuje mechanizm rozchodzenia się obu rodzajów fal • wymienia sposoby przekazywania informacji i wskazuje rolę fal elektromagnetycznych W odpowiednich miejscach w nawiasach podano numery doświadczeń obowiązkowych zgodnie z podstawą programową. Umiejętności wymienione w wymaganiach przekrojowych nauczyciel kształtuje na każdej lekcji i przy każdej sprzyjającej okazji. 217 Zespół Gimnazjalno - Szkolny WYMAGANIA Z CHEMII I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – zalicza chemię do nauk przyrodniczych – stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej – nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie – opisuje właściwości substancji, będących głównymi składnikami produktów, stosowanych na co dzień – przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość – odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych – dzieli substancje chemiczne na proste i złożone, na pierwiastki i związki chemiczne – definiuje pojęcie mieszanina substancji – opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych – podaje przykłady mieszanin – opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki – definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka – definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny – podaje przykłady związków chemicznych Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego chemia jest nauką przydatną ludziom – omawia, czym się zajmuje chemia – omawia sposób podziału chemii na organiczną i nieorganiczną – wyjaśnia, czym się różni ciało fizyczne od substancji – opisuje właściwości substancji – wymienia i wyjaśnia podstawowe sposoby rozdzielania mieszanin – sporządza mieszaninę – planuje rozdzielanie mieszanin (wymaganych) – opisuje różnicę w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej – projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną – definiuje stopy – podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka – formułuje obserwacje do doświadczenia – wyjaśnia potrzebę wprowadzenia symboliki chemicznej – rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne – wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem a związkiem chemicznym – wymienia stałe i zmienne składniki powietrza Uczeń: – podaje zastosowania wybranych elementów sprzętu lub szkła laboratoryjnego – identyfikuje substancje na podstawie podanych właściwości – podaje sposób rozdzielenia wskazanej mieszaniny – wskazuje różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie – projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję chemiczną i formułuje wnioski – wskazuje w podanych przykładach reakcję chemiczną i zjawisko fizyczne – wskazuje wśród różnych substancji mieszaninę i związek chemiczny – wyjaśnia różnicę między mieszaniną a związkiem chemicznym – proponuje sposoby zabezpieczenia produktów zawierających żelazo przed rdzewieniem – odszukuje w układzie okresowym pierwiastków podane pierwiastki chemiczne – opisuje doświadczenie wykonywane na lekcji – określa, które składniki powietrza są stałe, a które zmienne – wykonuje obliczenia związane z zawartością procentową substancji występujących w powietrzu Uczeń: – wyjaśnia, na czym polega destylacja – wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie – definiuje pojęcie patyna – opisuje pomiar gęstości – projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski) – wykonuje doświadczenia z działu Substancje i ich przemiany – przewiduje wyniki niektórych doświadczeń na podstawie posiadanej wiedzy – otrzymuje tlenek węgla(IV) w reakcji węglanu wapnia z kwasem chlorowodorowym – uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z tlenkiem węgla(IV), że tlenek węgla(IV) jest związkiem chemicznym węgla i tlenu – uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z parą wodną, że woda jest związkiem chemicznym tlenu i wodoru – planuje sposoby postępowania umożliwiające ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami – identyfikuje substancje na podstawie schematów reakcji chemicznych – wykazuje zależność między rozwojem cywilizacji a występowaniem zagrożeń, 218 Zespół Gimnazjalno - Szkolny – klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale i niemetale – podaje przykłady pierwiastków chemicznych (metali i niemetali) – odróżnia metale i niemetale na podstawie ich właściwości – opisuje, na czym polega rdzewienie (korozja) – posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg) – opisuje skład i właściwości powietrza – określa, co to są stałe i zmienne składniki powietrza – opisuje właściwości fizyczne, chemiczne tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru, azotu – podaje, że woda jest związkiem chemicznym wodoru i tlenu – tłumaczy, na czym polega zmiana stanów skupienia na przykładzie wody – omawia obieg wody w przyrodzie – określa znaczenie powietrza, wody, tlenu – określa, jak zachowują się substancje higroskopijne – opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy, wymiany – omawia, na czym polega utlenianie, spalanie – definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji chemicznej – wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej – określa typy reakcji chemicznych – określa, co to są tlenki i jaki jest ich podział – wymienia niektóre efekty towarzyszące reakcjom chemicznym – wymienia podstawowe źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza – bada skład powietrza – oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu, np. w sali lekcyjnej – opisuje, jak można otrzymać tlen – opisuje właściwości fizyczne i chemiczne gazów szlachetnych – opisuje obieg tlenu, tlenku węgla(IV) i azotu w przyrodzie – wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy – wymienia zastosowania tlenków wapnia, żelaza, glinu, azotu, gazów szlachetnych, tlenku węgla(IV), tlenu, wodoru – podaje sposób otrzymywania tlenku węgla(IV) (na przykładzie reakcji węgla z tlenem) – definiuje pojęcie reakcja charakterystyczna – planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla(IV) w powietrzu wydychanym z płuc – wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany – opisuje rolę wody i pary wodnej w przyrodzie – wymienia właściwości wody – wyjaśnia pojęcie higroskopijność – zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej – wskazuje w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej substraty i produkty, pierwiastki i związki chemiczne – opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej, kwaśnych opadów – podaje sposób otrzymywania wodoru (w reakcji kwasu chlorowodorowego z metalem) opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, tlenu, tlenku węgla(IV) − wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza – definiuje pojęcia reakcje egzoi endoenergetyczne – wykrywa obecność tlenku węgla(IV) – opisuje właściwości tlenku węgla(II) – wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy w naszym życiu – podaje przykłady substancji szkodliwych dla środowiska – wyjaśnia, skąd się biorą kwaśne opady – określa zagrożenia wynikające z efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów – proponuje sposoby zapobiegania powiększania się dziury ozonowej i ograniczenia powstawania kwaśnych opadów – zapisuje słownie przebieg różnych rodzajów reakcji chemicznych – podaje przykłady różnych typów reakcji chemicznych – wykazuje obecność pary wodnej w powietrzu – omawia sposoby otrzymywania wodoru – podaje przykłady reakcji egzoi endoenergetycznych 219 np. podaje przykłady dziedzin życia, których rozwój powoduje negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń: − opisuje zasadę rozdziału w metodach chromatograficznych − określa, na czym polegają reakcje utleniania-redukcji − definiuje pojęcia utleniacz i reduktor − zaznacza w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej procesy utleniania i redukcji oraz utleniacz, reduktor − podaje przykłady reakcji utleniania-redukcji zachodzące w naszym otoczeniu, uzasadniając swój wybór − opisuje sposób rozdzielania na składniki bardziej złożonych mieszanin z wykorzystaniem metod spoza podstawy programowej − omawia dokładnie metodę skraplania powietrza i rozdzielenia go na składniki − oblicza skład procentowy powietrza – przelicza procenty objętościowe na masowe w różnych warunkach − wykonuje obliczenia rachunkowe – zadania dotyczące mieszanin II. Wewnętrzna budowa materii Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: – definiuje pojęcie materia – opisuje ziarnistą budowę materii – opisuje, czym różni się atom od cząsteczki – definiuje pojęcia jednostka masy atomowej, masa atomowa, masa cząsteczkowa – oblicza masę cząsteczkową prostych związków chemicznych Ocena dostateczna [1 + 2] Uczeń: – omawia poglądy na temat budowy materii – wyjaśnia zjawisko dyfuzji – podaje założenia teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii – oblicza masy cząsteczkowe – definiuje pojęcie pierwiastek – opisuje i charakteryzuje skład atomu chemiczny – wymienia rodzaje izotopów pierwiastka chemicznego (jądro: – wyjaśnia różnice w budowie protony atomów izotopów wodoru i neutrony, elektrony) – wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy – definiuje pojęcie elektrony walencyjne – korzysta z układu okresowego – wyjaśnia, co to jest liczba atomowa, liczba pierwiastków masowa chemicznych – ustala liczbę protonów, elektronów, – wykorzystuje informacje odczytane neutronów w atomie danego pierwiastka z układu chemicznego, gdy znane są liczby okresowego pierwiastków atomowa Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – planuje doświadczenie potwierdzające ziarnistość budowy materii – wyjaśnia różnice między pierwiastkiem a związkiem chemicznym na podstawie założeń teorii atomistycznocząsteczkowej budowy materii – oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych – wymienia zastosowania izotopów – korzysta swobodnie z informacji zawartych w układzie okresowym pierwiastków chemicznych – oblicza maksymalną liczbę elektronów na powłokach – zapisuje konfiguracje elektronowe – rysuje modele atomów – określa typ wiązania chemicznego w podanym związku chemicznym Uczeń: – definiuje pojęcie masa atomowa jako średnia masa atomowa danego pierwiastka chemicznego z uwzględnieniem jego składu izotopowego – oblicza zawartość procentową izotopów w pierwiastku chemicznym – wyjaśnia związek między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych – uzasadnia i udowadnia doświadczalnie, że msubstr = mprod – rozwiązuje trudniejsze zadania wykorzystujące poznane prawa (zachowania masy, stałości składu związku chemicznego) 220 Zespół Gimnazjalno - Szkolny i masowa – definiuje pojęcie izotop – dokonuje podziału izotopów – wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy – opisuje układ okresowy pierwiastków chemicznych – podaje prawo okresowości – podaje, kto jest twórcą układu okresowego pierwiastków chemicznych – odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych – wymienia typy wiązań chemicznych – podaje definicje wiązania kowalencyjnego (atomowego), wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego, wiązania jonowego – definiuje pojęcia jon, kation, anion – posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych – odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne cząsteczek – definiuje pojęcie wartościowość – podaje wartościowość pierwiastków chemicznych w stanie wolnym – odczytuje z układu okresowego maksymalną wartościowość pierwiastków chemicznych grup 1., 2. i 13.17. – wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych na podstawie wzorów sumarycznych – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie wartościowości pierwiastków chemicznych – określa na podstawie wzoru liczbę pierwiastków w związku chemicznym – interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i jakościowo proste zapisy), np. H2, 2 H, 2 H2 itp. – ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę dla prostych dwupierwiastkowych chemicznych – podaje maksymalną liczbę elektronów na poszczególnych powłokach (K, L, M) – zapisuje konfiguracje elektronowe – rysuje proste przykłady modeli atomów pierwiastków chemicznych – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne wymaganych cząsteczek – odczytuje ze wzoru chemicznego, z jakich pierwiastków chemicznych i ilu atomów składa się cząsteczka lub kilka cząsteczek – opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów – opisuje sposób powstawania jonów – określa rodzaj wiązania w prostych przykładach cząsteczek podaje przykłady substancji o wiązaniu kowalencyjnym (atomowym) i substancji o wiązaniu jonowym – odczytuje wartościowość pierwiastków chemicznych z układu okresowego pierwiastków – zapisuje wzory związków chemicznych na podstawie podanej wartościowości lub nazwy pierwiastków chemicznych – podaje nazwę związku chemicznego na podstawie wzoru – określa wartościowość pierwiastków w związku chemicznym – zapisuje wzory cząsteczek korzystając – wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie na podstawie budowy ich atomów – wyjaśnia różnice między różnymi typami wiązań chemicznych – opisuje powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych) dla wymaganych przykładów – zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów (wymagane przykłady) – opisuje mechanizm powstawania wiązania jonowego – wykorzystuje pojęcie wartościowości – określa możliwe wartościowości pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków – nazywa związki chemiczne na podstawie wzorów i zapisuje wzory na podstawie ich nazw – zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych (o większym stopniu trudności) – przedstawia modelowy schemat równania reakcji chemicznej – rozwiązuje zadania na podstawie prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego – dokonuje prostych obliczeń stechiometrycznych 221 – wskazuje podstawowe różnice między wiązaniami kowalencyjnym a jonowym oraz kowalencyjnym niespolaryzowanym a kowalencyjnym spolaryzowanym – opisuje zależność właściwości związku chemicznego od występującego w nim wiązania chemicznego – porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, temperatury topnienia i wrzenia) – określa, co wpływa na aktywność chemiczną pierwiastka – zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych o dużym stopniu trudności – wykonuje obliczenia stechiometryczne Zespół Gimnazjalno - Szkolny związków chemicznych – ustala na podstawie nazwy wzór sumaryczny dla prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych – rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji chemicznych – podaje treść prawa zachowania masy – podaje treść prawa stałości składu związku chemicznego – przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego – definiuje pojęcia równanie reakcji chemicznej, współczynnik stechiometryczny – dobiera współczynniki w prostych przykładach równań reakcji chemicznych – zapisuje proste przykłady równań reakcji chemicznych – odczytuje proste równania reakcji chemicznych z modeli – rysuje model cząsteczki – wyjaśnia znaczenie współczynnika stechiometrycznego i indeksu stechiometrycznego – wyjaśnia pojęcie równania reakcji chemicznej – odczytuje równania reakcji chemicznych – zapisuje równania reakcji chemicznych dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń: − opisuje historię odkrycia budowy atomu − definiuje pojęcie promieniotwórczość − określa, na czym polega promieniotwórczość naturalna i sztuczna − definiuje pojęcie reakcja łańcuchowa − wymienia ważniejsze zagrożenia związane z promieniotwórczością − wyjaśnia pojęcie okres półtrwania (okres połowicznego rozpadu) − rozwiązuje zadania związane z pojęciami okres półtrwania i średnia masa atomowa − charakteryzuje rodzaje promieniowania − wyjaśnia, na czym polegają przemiany α, − opisuje historię przyporządkowania pierwiastków chemicznych − opisuje wiązania koordynacyjne i metaliczne − identyfikuje pierwiastki chemiczne na podstawie niepełnych informacji o ich położeniu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz ich właściwości 222 Zespół Gimnazjalno - Szkolny − dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wiedzy o jednostce masy atomowej i cząsteczkowej − dokonuje obliczeń na podstawie równania reakcji chemicznej. III. Woda i roztwory wodne Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: – charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie – podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie – wymienia stany skupienia wody – nazywa przemiany stanów skupienia wody – opisuje właściwości wody – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki wody – definiuje pojęcie dipol – identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol – wyjaśnia podział substancji na dobrze i słabo rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w wodzie podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się i nie rozpuszczają się w wodzie – wyjaśnia pojęcia rozpuszczalnik i substancja rozpuszczana – definiuje pojęcie rozpuszczalność – wymienia czynniki, które wpływają na rozpuszczalność – określa, co to jest wykres rozpuszczalności – odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w podanej temperaturze Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – opisuje budowę cząsteczki wody – wyjaśnia, co to jest cząsteczka polarna – wymienia właściwości wody zmieniające się pod wpływem zanieczyszczeń – proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą – tłumaczy, na czym polega proces mieszania, rozpuszczania – określa, dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem – charakteryzuje substancje ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie – planuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie – porównuje rozpuszczalność różnych substancji w tej samej temperaturze – oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturze – podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe – podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie i tworzą koloidy lub zawiesiny – wskazuje różnice między roztworem właściwym a zawiesiną – opisuje różnice między roztworem rozcieńczonym, stężonym, nasyconym Uczeń: – wyjaśnia, na czym polega tworzenie wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego w cząsteczce wody – wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody – określa właściwości wody wynikające z jej budowy polarnej – wyjaśnia, dlaczego woda dla jednych substancji jest rozpuszczalnikiem, a dla innych nie – przedstawia za pomocą modeli proces rozpuszczania w wodzie substancji o budowie polarnej, np. chlorowodoru – podaje rozmiary cząstek substancji wprowadzonych do wody i znajdujących się w roztworze właściwym, koloidzie, zawiesinie – wykazuje doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałej w wodzie – posługuje się sprawnie wykresem rozpuszczalności – dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności – oblicza masę wody, znając masę roztworu i jego stężenie procentowe Uczeń: – wymienia laboratoryjne sposoby otrzymywania wody – proponuje doświadczenie udowadniające, że woda jest związkiem wodoru i tlenu – opisuje wpływ izotopów wodoru i tlenu na właściwości wody – określa wpływ ciśnienia atmosferycznego na wartość temperatury wrzenia wody – porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych – wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest nasycony, czy nienasycony – rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe z wykorzystaniem gęstości – oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe jej roztworu nasyconego w tej temperaturze 223 – prowadzi obliczenia z wykorzystaniem Zespół Gimnazjalno - Szkolny – wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie – definiuje pojęcia roztwór właściwy, koloid i zawiesina – definiuje pojęcia roztwór nasycony i roztwór nienasycony oraz roztwór stężony i roztwór rozcieńczony – definiuje pojęcie krystalizacja – podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie – definiuje stężenie procentowe roztworu – podaje wzór opisujący stężenie procentowe – prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu (proste) i nienasyconym – przeprowadza krystalizację – przekształca wzór na stężenie procentowe roztworu tak, aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu – oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu – wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym (np. 100 g 20-procentowego roztworu soli kuchennej) pojęcia gęstości – podaje sposoby na zmniejszenie lub zwiększenie stężenia roztworu – oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zagęszczenie, rozcieńczenie roztworu – oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności) – wymienia czynności prowadzące do sporządzenia określonej ilości roztworu o określonym stężeniu procentowym – sporządza roztwór o określonym stężeniu procentowym wyjaśnia, co to jest woda destylowana i czym się różni od wód występujących w przyrodzie Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń: – określa źródła zanieczyszczeń wód naturalnych analizuje źródła zanieczyszczeń wód naturalnych i ich wpływ na środowisko przyrodnicze – wymienia niektóre zagrożenia wynikające z zanieczyszczeń wód – omawia wpływ zanieczyszczeń wód na organizmy – wymienia sposoby przeciwdziałania zanieczyszczaniu wód – omawia sposoby usuwania zanieczyszczeń z wód – wyjaśnia, na czym polega asocjacja cząsteczek wody – rozwiązuje zadania rachunkowe na mieszanie roztworów – rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe roztworu, w którym rozpuszczono mieszaninę substancji stałych 224 Zespół Gimnazjalno - Szkolny IV. Kwasy Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami – definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit – wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady wskaźników – opisuje zastosowania wskaźników – odróżnia kwasy od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników – definiuje pojęcie kwasy – opisuje budowę kwasów beztlenowych i tlenowych – odróżnia kwasy tlenowe od beztlenowych – wskazuje wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu – wyznacza wartościowość reszty kwasowej – zapisuje wzory sumaryczne kwasów: HCl, H2S, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3, H3PO4 – podaje nazwy poznanych kwasów – opisuje właściwości kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI) – opisuje podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI) – wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów – definiuje pojęcia jon, kation i anion – zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady) – wyjaśnia pojęcie kwaśne opady Uczeń: – wymienia wspólne właściwości kwasów – wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów – zapisuje wzory strukturalne poznanych kwasów – wyjaśnia pojęcie tlenek kwasowy – wskazuje przykłady tlenków kwasowych – wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych – zapisuje równania reakcji otrzymywania poznanych kwasów – opisuje właściwości poznanych kwasów – opisuje zastosowania poznanych kwasów wyjaśnia pojęcie dysocjacja jonowa – zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów – definiuje pojęcie odczyn kwasowy – zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego podczas pracy ze stężonymi roztworami kwasów należy zachować szczególną ostrożność – wymienia poznane tlenki kwasowe – zapisuje równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu – wykazuje doświadczalnie żrące właściwości kwasu siarkowego(VI) – podaje zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) – wyjaśnia, dlaczego kwas siarkowy(VI) pozostawiony w otwartym naczyniu zwiększa swą objętość – planuje doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (w serze, mleku, jajku) – opisuje reakcję ksantoproteinową – zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) kwasów – określa odczyn roztworu kwasowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze – analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania – rozwiązuje chemografy – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) Uczeń: – zapisuje wzór strukturalny dowolnego kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym – projektuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymywać kwasy – identyfikuje kwasy, na podstawie podanych informacji – odczytuje równania reakcji chemicznych – potrafi rozwiązywać trudniejsze chemografy – proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów 225 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. Uczeń: – omawia przemysłową metodę otrzymywania kwasu azotowego(V), – definiuje pojęcie stopień dysocjacji, – dzieli elektrolity ze względu na stopień dysocjacji. V. Wodorotlenki Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: – wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z zasadami – odróżnia zasady od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników – definiuje pojęcia wodorotlenek i zasada – opisuje budowę wodorotlenków – podaje wartościowość grupy wodorotlenowej – zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)2, Al(OH)3 – opisuje właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia – wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) zasad – zapisuje równania dysocjacji jonowej zasad (proste przykłady) podaje nazwy jonów powstałych w wyniku – odróżnia zasady od kwasów za pomocą wskaźników – wymienia rodzaje odczynu roztworów – określa zakres pH i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów Ocena dostateczna [1 + 2] Uczeń: – wymienia wspólne właściwości zasad – wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości zasad – definiuje pojęcie tlenek zasadowy – podaje przykłady tlenków zasadowych – wymienia dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków – zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia – wyjaśnia pojęcia woda wapienna, wapno palone i wapno gaszone – określa rozpuszczalność wodorotlenków na podstawie tabeli rozpuszczalności – odczytuje proste równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad – definiuje pojęcie odczyn zasadowy – omawia skalę pH – bada odczyn i pH roztworu – zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada – wymienia przykłady wodorotlenków i zasad – wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z zasadami należy zachować szczególną ostrożność – wymienia poznane tlenki zasadowe – zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranego wodorotlenku – planuje doświadczenia, w których wyniku, można otrzymać wodorotlenek: sodu, potasu lub wapnia – planuje sposób otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych – zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad – określa odczyn roztworu zasadowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze – rozwiązuje chemografy – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) – wymienia przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego, obojętnego roztworów – interpretuje wartość pH w ujęciu Uczeń: – zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu – planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać różne wodorotlenki, także trudno rozpuszczalne – zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków – identyfikuje wodorotlenki na podstawie podanych informacji – odczytuje równania reakcji chemicznych – rozwiązuje chemografy o większym stopniu trudności – wyjaśnia pojęcie skala pH 226 Zespół Gimnazjalno - Szkolny jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny) – opisuje zastosowania wskaźników – planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie wartości pH produktów używanych w życiu codziennym Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. Uczeń: – opisuje i bada właściwości wodorotlenków amfoterycznych. VI. Sole Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – opisuje budowę soli – wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli – zapisuje wzory sumaryczne soli (chlorków, siarczków) – tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw, np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia – wskazuje wzory soli wśród zapisanych wzorów związków chemicznych – opisuje, w jaki sposób dysocjują sole – zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej soli (proste przykłady) – dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie – określa rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli – podaje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas) Uczeń: – wymienia cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli – podaje nazwy i wzory soli (typowe przykłady) – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja zobojętniania) w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej – odczytuje równania reakcji otrzymywania soli – wyjaśnia pojęcia reakcja zobojętniania i reakcja strąceniowa – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w postaci cząsteczkowej – korzysta z tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli – zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli – dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali) – wymienia sposoby zachowania się Uczeń: – podaje nazwy i wzory dowolnych soli – zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli – stosuje metody otrzymywania soli – wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli w postaci cząsteczkowej i jonowej – określa, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas → sól + wodór – wymienia przykłady soli występujących w przyrodzie projektuje doświadczenia umożliwiające otrzymywanie soli w reakcjach strąceniowych – formułuje wniosek dotyczący wyniku reakcji strąceniowej na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków – podaje zastosowania soli – opisuje doświadczenia Uczeń: – wskazuje substancje, które mogą ze sobą reagować, tworząc sól – podaje metody otrzymywania soli – identyfikuje sole na podstawie podanych informacji – wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania – przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna – proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej – określa zastosowanie reakcji strąceniowej – zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli w postaci cząsteczkowej i jonowej – projektuje doświadczenia otrzymywania soli – przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń – formułuje wniosek do zaprojektowanych doświadczeń 227 Zespół Gimnazjalno - Szkolny – zapisuje cząsteczkowo równania metali w reakcji z kwasami (np. miedź reakcji otrzymywania soli lub magnez w reakcji z kwasem (najprostsze) chlorowodorowym) – definiuje pojęcia reakcje zobojętniania – zapisuje obserwacje z i reakcje strąceniowe przeprowadzanych na lekcji – odróżnia zapis cząsteczkowy od zapisu doświadczeń jonowego równania reakcji chemicznej – określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej – wymienia zastosowania najważniejszych soli, np. chlorku sodu przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. Uczeń: – wyjaśnia pojęcie hydroliza, – wyjaśnia pojęcie hydrat, wymienia przykłady hydratów, – wyjaśnia pojęcia: sól podwójna, sól potrójna, wodorosól i hydroksosól. VII. Węgiel i jego związki z wodorem Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: – podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną – określa, czym zajmuje się chemia organiczna – definiuje pojęcie węglowodory – wymienia naturalne źródła węglowodorów – stosuje zasady BHP w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej – opisuje budowę i występowanie metanu – podaje wzory sumaryczny i strukturalny metanu – opisuje właściwości fizyczne i chemiczne metanu – opisuje, na czym polegają spalanie całkowite i niecałkowite – zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego metanu – definiuje pojęcie szereg homologiczny – podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Uczeń: – wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny – podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów na podstawie nazw alkanów – zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne oraz podaje nazwy alkanów, alkenów i alkinów – buduje model cząsteczki metanu, etenu, etynu – wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a niecałkowitym – opisuje właściwości fizyczne oraz chemiczne (spalanie) metanu, etanu, etenu i etynu – zapisuje i odczytuje równania reakcji spalania metanu, etenu i etynu – podaje sposoby otrzymywania etenu i etynu – porównuje budowę etenu i etynu 228 Uczeń: – tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów (na podstawie wzorów trzech kolejnych alkanów) –proponuje, jak doświadczalnie wykryć produkty spalania węglowodorów – zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanów, alkenów, alkinów – zapisuje równania reakcji otrzymywania etenu i etynu – odczytuje podane równania reakcji chemicznej – zapisuje równania reakcji etenu i etynu z bromem, polimeryzacji etenu – opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej – wyjaśnia zależność między długością Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – dokonuje analizy właściwości węglowodorów – wyjaśnia wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność chemiczną – zapisuje równania reakcji przyłączania (np. bromowodoru, wodoru, chloru) do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne – określa produkty polimeryzacji etynu – projektuje doświadczenia chemiczne – stosuje zdobytą wiedzę w złożonych zadaniach Zespół Gimnazjalno - Szkolny etynu – opisuje najważniejsze właściwości etenu i etynu – definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomer i polimer – opisuje najważniejsze zastosowania etenu i etynu – definiuje pojęcia węglowodory nasycone i węglowodory nienasycone – klasyfikuje alkany do węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny do nienasyconych – określa wpływ węglowodorów nasyconych i nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu(VII) potasu) – podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów i alkinów – przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego – odróżnia wzór sumaryczny od wzorów strukturalnego i półstrukturalnego – zapisuje wzory sumaryczne i nazwy alkanu, alkenu i alkinu o podanej liczbie atomów węgla (do pięciu atomów węgla w cząsteczce) – zapisuje wzory strukturalne i półstrukturalne (proste przykłady) węglowodorów – wyjaśnia, na czym polegają reakcje przyłączania i polimeryzacji – wyjaśnia, jak doświadczalnie odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych – określa, od czego zależą właściwości węglowodorów – wykonuje proste obliczenia dotyczące węglowodorów łańcucha węglowego a właściwościami (np. stanem skupienia, lotnością, palnością) alkanów – wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności chemicznej węglowodorów nienasyconych w porównaniu z węglowodorami nasyconymi – opisuje właściwości i zastosowania polietylenu – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych – opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. Uczeń: – potrafi wykryć obecność węgla i wodoru w związkach organicznych – wyjaśnia pojęcie piroliza metanu – wyjaśnia pojęcie destylacja frakcjonowana ropy naftowej – wymienia produkty destylacji frakcjonowanej ropy naftowej – określa właściwości i zastosowania produktów destylacji frakcjonowanej ropy naftowej – omawia jakie skutki dla środowiska przyrodniczego, ma wydobywanie i wykorzystywanie ropy naftowej – wyjaśnia pojęcia: izomeria, izomery – wyjaśnia pojęcie kraking – zapisuje równanie reakcji podstawienia (substytucji) – charakteryzuje tworzywa sztuczne 229 Zespół Gimnazjalno - Szkolny – podaje właściwości i zastosowania wybranych tworzyw sztucznych – wymienia przykładowe oznaczenia opakowań wykonanych z polietylenu VIII. Pochodne węglowodorów Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: – dowodzi, że alkohole, kwasy karboksylowe, estry, aminy, aminokwasy są pochodnymi węglowodorów – opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna) – wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów – klasyfikuje daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych – określa, co to jest grupa funkcyjna – zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminach i aminokwasach i podaje ich nazwy – zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych alkoholi monohydroksylowych i kwasów karboksylowych (do 2 atomów węgla w cząsteczce) oraz tworzy ich nazwy – zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego resztę kwasową – określa, co to są nazwy zwyczajowe i systematyczne – wymienia reguły tworzenia nazw systematycznych związków organicznych – podaje nazwy zwyczajowe omawianych kwasów karboksylowych (mrówkowy, octowy) – opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu, glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego – zapisuje równanie reakcji spalania metanolu – opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego – dokonuje podziału alkoholi na Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Uczeń: – zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych – zapisuje wzory i wymienia nazwy alkoholi – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny glicerolu – uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne – podaje odczyn roztworu alkoholu – opisuje fermentację alkoholową – zapisuje równania reakcji spalania etanolu – podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie i wymienia ich zastosowania – tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do 5 atomów węgla w cząsteczce) oraz zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne – podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego) – omawia dysocjację jonową kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji spalania, reakcji dysocjacji jonowej, reakcji z: metalami, tlenkami metali i zasadami kwasów metanowego i etanowego – podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego – podaje nazwy wyższych kwasów karboksylowych – zapisuje wzory sumaryczne kwasów palmitynowego, stearynowego i oleinowego 230 Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy wykazuje odczyn obojętny – wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu – zapisuje równania reakcji spalania alkoholi – podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne kwasów karboksylowych – wyjaśnia, dlaczego wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi – porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych – porównuje właściwości kwasów karboksylowych – podaje metodę otrzymywania kwasu octowego – wyjaśnia proces fermentacji octowej – opisuje równania reakcji chemicznych dla kwasów karboksylowych – podaje nazwy soli kwasów organicznych – określa miejsce występowania wiązania podwójnego w cząsteczce kwasu oleinowego – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie kwasów oleinowego od palmitynowego lub stearynowego – zapisuje równania reakcji chemicznych prostych kwasów karboksylowych z alkoholami monohydroksylowymi – zapisuje równania reakcji otrzymywania podanych estrów – tworzy wzory estrów na podstawie podanych nazw kwasów i alkoholi Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: – proponuje doświadczenie chemiczne do podanego tematu – formułuje wnioski z doświadczeń chemicznych – przeprowadza doświadczenia chemiczne – zapisuje wzory dowolnych alkoholi i kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji chemicznych dla alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż 5 atomów węgla w cząsteczce) (dla alkoholi i kwasów karboksylowych) – wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością chemiczną alkoholi oraz kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji otrzymywania estru o podanej nazwie lub podanym wzorze – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające otrzymanie estru o podanej nazwie – opisuje właściwości estrów w kontekście ich zastosowań – przewiduje produkty reakcji chemicznej – identyfikuje poznane substancje – dokładnie omawia reakcję estryfikacji – omawia różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania – zapisuje równania reakcji chemicznych w postaci cząsteczkowej, Zespół Gimnazjalno - Szkolny monohydroksylowe, polihydroksylowe oraz kwasów karboksylowych na nasycone i nienasycone – określa, co to są alkohole polihydroksylowe – wymienia dwa najważniejsze kwasy tłuszczowe – opisuje właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych (kwasów tłuszczowych: stearynowego i oleinowego) – definiuje pojęcie mydła – wymienia związki chemiczne, będące substratami reakcji estryfikacji – definiuje pojęcie estry – wymienia przykłady występowania estrów w przyrodzie – opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol) – zna toksyczne właściwości poznanych substancji – określa, co to są aminy i aminokwasy – podaje przykłady występowania amin i aminokwasów – opisuje, jak doświadczalnie udowodnić, że – zapisuje wzory poznanej aminy i dany kwas karboksylowy jest kwasem aminokwasu – opisuje budowę, właściwości fizyczne nienasyconym i chemiczne aminokwasów na – podaje przykłady estrów – tworzy nazwy estrów pochodzących przykładzie glicyny od podanych nazw kwasów i alkoholi – opisuje przeprowadzone doświadczenia (proste przykłady) chemiczne – wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji – określa sposób otrzymywania wskazanego estru, np. octanu etylu – wymienia właściwości fizyczne octanu etylu – opisuje budowę i właściwości amin na przykładzie metyloaminy – zapisuje wzór najprostszej aminy – opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm ludzki – zapisuje obserwacje do wykonywanych doświadczeń chemicznych jonowej oraz skróconej jonowej – analizuje konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu – zapisuje równanie reakcji tworzenia dipeptydu – wyjaśnia mechanizm powstawania wiązania peptydowego – potrafi wykorzystać swoją wiedzę do rozwiązywania złożonych zadań Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. Uczeń: – wyjaśnia pojęcie tiole – opisuje właściwości i zastosowania wybranych alkoholi – określa właściwości i zastosowania wybranych kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji chemicznych zachodzących w twardej wodzie po dodaniu mydła sodowego – wyjaśnia pojęcie hydroksykwasy – wymienia zastosowania aminokwasów – zapisuje równania reakcji hydrolizy estru o podanej nazwie lub wzorze – wyjaśnia, co to jest hydroliza estru IX. Substancje o znaczeniu biologicznym Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Uczeń: Uczeń: 231 Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] Uczeń: Zespół Gimnazjalno - Szkolny – wymienia główne pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmu człowieka – wymienia podstawowe składniki żywności oraz miejsce ich występowania – wymienia miejsca występowanie celulozy i skrobi w przyrodzie – określa, co to są makroelementy i mikroelementy – wymienia pierwiastki chemiczne, które wchodzą w skład tłuszczów, sacharydów i białek – klasyfikuje tłuszcze ze względu na pochodzenie, stan skupienia i charakter chemiczny – wymienia rodzaje białek – klasyfikuje sacharydy – definiuje białka, jako związki chemiczne powstające z aminokwasów – wymienia przykłady tłuszczów, sacharydów i białek – określa, co to są węglowodany – podaje wzory sumaryczne: glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy – podaje najważniejsze właściwości omawianych związków chemicznych – definiuje pojęcia denaturacja, koagulacja – wymienia czynniki powodujące denaturację białek – podaje reakcję charakterystyczną białek i skrobi – opisuje znaczenie: wody, tłuszczów, białek, sacharydów, witamin i mikroelementów dla organizmu człowieka – opisuje, co to są związki wielkocząsteczkowe i wymienia ich przykłady – wymienia funkcje podstawowych składników pokarmu – wyjaśnia rolę składników żywności w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu – definiuje pojęcie: tłuszcze – opisuje właściwości fizyczne tłuszczów – opisuje właściwości białek – opisuje właściwości fizyczne glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy – wymienia czynniki powodujące koagulację białek – opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek – określa wpływ oleju roślinnego na wodę bromową – omawia budowę glukozy – zapisuje za pomocą wzorów sumarycznych równanie reakcji sacharozy z wodą – określa przebieg reakcji hydrolizy skrobi – wykrywa obecność skrobi i białka w różnych produktach spożywczych – podaje wzór ogólny tłuszczów – omawia różnice w budowie tłuszczów stałych i ciekłych – wyjaśnia, dlaczego olej roślinny odbarwia wodę bromową – definiuje pojęcia: peptydy, zol, żel, koagulacja, peptyzacja – wyjaśnia, co to znaczy, że sacharoza jest disacharydem – porównuje budowę cząsteczek skrobi i celulozy – wymienia różnice we właściwościach fizycznych skrobi i celulozy – zapisuje poznane równania reakcji hydrolizy sacharydów – definiuje pojęcie wiązanie peptydowe – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie tłuszczu nienasyconego od nasyconego – planuje doświadczenia chemiczne umożliwiające badanie właściwości omawianych związków chemicznych – opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne – opisuje znaczenie i zastosowania skrobi, celulozy oraz innych poznanych związków chemicznych – podaje wzór tristearynianu glicerolu – projektuje doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka – określa, na czym polega wysalanie białka – definiuje pojęcie izomery – wyjaśnia, dlaczego skrobia i celuloza są polisacharydami – wyjaśnia, co to są dekstryny – omawia hydrolizę skrobi – umie zaplanować i przeprowadzić reakcje weryfikujące postawioną hipotezę – identyfikuje poznane substancje Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. Uczeń: – zapisuje równania reakcji otrzymywania i zmydlania, np. tristearynianu glicerolu – potrafi zbadać skład pierwiastkowy białek i cukru 232 Zespół Gimnazjalno - Szkolny – wyjaśnia pojęcie galaktoza – udowadnia doświadczalnie, że glukoza ma właściwości redukujące – przeprowadza próbę Trommera i próbę Tollensa – definiuje pojęcia: hipoglikemia, hiperglikemia – projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie tłuszczu od substancji tłustej (próba akroleinowa) – opisuje na czym polega próba akroleinowa – wyjaśnia pojęcie uzależnienia – wymienia rodzaje uzależnień – opisuje szkodliwy wpływ niektórych substancji uzależniających na organizm człowieka – opisuje substancje powodujące uzależnienia oraz skutki uzależnień – wyjaśnia skrót NNKT – opisuje proces utwardzania tłuszczów – opisuje hydrolizę tłuszczów – wyjaśnia, na czym polega efekt Tyndalla 233 Zespół Gimnazjalno - Szkolny WYMAGANIA Z BIOLOGII KLASA I: DZIAŁ/OGÓLN Y ZAKRES Podstawy biologii Ocena dopuszczająca (wymagania konieczne) Uczeń: - wyjaśnia znaczenie pojęcia biologia, - wymienia dziedziny biologii, - podaje przykłady organizmów jednokomórkowych, wielokomórkowych, - wymienia struktury komórkowe, wyjaśnia czym zajmuje się systematyka, - wymienia nazwy jednostek klasyfikacji organizmów, - wymienia pierwiastki i związki chemiczne w komórkach, - podaje przykłady organizmów należących do pięciu królestw, - wymienia czynności życiowe organizmów, - dzieli organizmy na cudzożywne i samożywne, - wymienia sposoby oddychania organizmów, - wymienia sposoby rozmnażania się oraz podaje znaczenie rozmnażania. Ocena dostateczna (wymagania podstawowe) Uczeń: - wyjaśnia, do czego służą przewodniki i klucze do oznaczania gatunków, - omawia zasady posługiwania się mikroskopem, - prowadzi obserwacje mikroskopowe, - podaje różnice występujące między komórkami, - wykonuje rysunek preparatu oglądanego pod mikroskopem, - podaje podstawy podziału organizmów na pięć królestw, - rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych królestw na podstawie cech ich budowy, - podaje znaczenie pojęcia gatunek, - podaje przykłady chorób wirusowych i sposoby zapobiegania im, - wyjaśnia znaczenie fotosyntezy i oddychania dla organizmów i środowiska, - wyjaśnia na czym polega 234 Ocena dobra (wymagania rozszerzające) Uczeń: - przeprowadza proste doświadczenia, - odróżnia próbę badawczą od kontrolnej, - wymienia etapy metody naukowej, - potrafi wskazać jak wykonuje się preparaty mikroskopowe, - omawia rolę struktur komórkowych, - wymienia struktury wspólne dla komórek roślinnych, zwierzęcych i bakteryjnych, - wymienia różnice występujące między komórkami roślinnymi, zwierzęcymi i bakteryjnymi, - ocenia sztuczne i naturalne systemy klasyfikacji organizmów, - wyjaśnia, na czym polega hierarchia taksonów w systematyce, - wyjaśnia, dlaczego wirusów nie można zaliczyć do żadnego z pięciu królestw organizmów, Ocena bardzo dobra (wymagania dopełniające) Uczeń: - sporządza dokumentację przeprowadzonej obserwacji i doświadczenia przyrodniczego, - formułuje hipotezy i wyciąga wnioski, - omawia współdziałanie niektórych struktur komórkowych, - wykazuje kluczową rolę węgla dla istnienia życia, - podaje kryteria podziału związków chemicznych, - omawia budowę wirusa, - dokonuje podziału wirusów ze względu na infekowane organizmy, - wskazuje różnicę między kluczem graficznym a numerycznym, - oznacza za pomocą klucza pospolite gatunki, - opisuje (przeprowadza) doświadczenie wykazujące, że podczas fermentacji alkoholowej wydziela się dwutlenek węgla, Zespół Gimnazjalno - Szkolny wydalanie i reagowanie na bodźce. - wskazuje substraty i produkty reakcji fotosyntezy, chemosyntezy oraz oddychania tlenowego i beztlenowego, - omawia rodzaje ruchu, - podaje przykłady wykorzystania energii przez organizmy. - porównuje sposoby oddychania pod względem wydajności, - wskazuje cechy wspólne oraz różnice w procesie fotosyntezy i chemosyntezy, - wyjaśnia dlaczego rozmnażanie płciowe jest korzystniejsze od bezpłciowego. Funkcjonowanie organizmów roślinnych - wyjaśnia cel fotosyntezy, - wymienia czynniki niezbędne do zajścia procesu fotosyntezy, - wymienia związki transportowane w roślinie, - podaje cel rozmnażania się roślin, - wyróżnia główne sposoby rozmnażania się roślin (rozmnażanie płciowe, bezpłciowe), - wymienia czynniki wpływające na kiełkowanie nasion. - dzieli czynniki wpływające na fotosyntezę na zewnętrzne i wewnętrzne, - omawia znaczenie fotosyntezy dla życia na Ziemi. - omawia fazy fotosyntezy, zależną i niezależną od światła, - wykazuje związek fotosyntezy z oddychaniem, - wyjaśnia, na czym polega transport wody i związków organicznych w roślinie, - wskazuje różnice między wymianą gazową roślin w dzień i w nocy, - omawia praktyczne wykorzystanie różnych sposobów rozmnażania wegetatywnego, - wykazuje wpływ wytworzenia nasion i owoców na zasięg występowania roślin nasiennych. - wykazuje związek między budową liścia a procesem fotosyntezy i oddychania, - planuje i przeprowadza doświadczenie badające wpływ stężenia dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy, - porównuje przemianę pokoleń u roślin zarodnikowych i nasiennych, - przeprowadza i dokumentuje doświadczenie badające wpływ wody na kiełkowanie nasion. Funkcjonowanie organizmów zwierzęcych - dzieli składniki odżywcze na budulcowe, regulacyjne i dostarczające energii, - wymienia etapy przetwarzania pokarmu, - wymienia narządy tworzące układ pokarmowy, - podaje znaczenie pojęcia oddychanie, - określa oddychanie, jako proces - wymienia formy rozmnażania bezpłciowego, - wyjaśnia na czym polega rozmnażanie płciowe, - dokonuje podziału zwierząt ze względu na rodzaj pobieranego pokarmu, - wskazuje narządy w układzie pokarmowym ssaka, - porównuje układ pokarmowy - Charakteryzuje poszczególne etapy przetwarzania pokarmu, - wykazuje związek budowy narządu w układzie pokarmowym ssaka z jego rolą, - omawia budowę narządów wymiany gazowej u wybranych zwierząt bezkręgowych i kręgowych, - omawia sposób transportu - wykazuje wyższość drożnego układu pokarmowego nad niedrożnym, - odróżnia trawienie komórkowe od pozakomórkowego, - wykazuje związek między sposobem wymiany gazowej a rozmiarami zwierzęcia, - wyjaśnia mechanizm podwójnego oddychania 235 Zespół Gimnazjalno - Szkolny dostarczający energii, - wymienia rodzaje oddychania - wymienia narządy wymiany gazowej u zwierząt żyjących w wodzie i na lądzie, - omawia znaczenie ruchu w życiu zwierząt, - wymienia sposoby poruszania się zwierząt w zależności od środowiska życia, - wymienia szkielet i mięśnie, jako części układu ruchu, podaje znaczenie pojęć bodziec i receptor, - wymienia rodzaje układu nerwowego u zwierząt bezkręgowych, - wymienia części układu nerwowego u zwierząt kręgowych, - wymienia sposoby rozmnażania się zwierząt, - wyjaśnia, na czym polega rozmnażanie płciowe i bezpłciowe, - wymienia rodzaje zapłodnienia, - podaje różnice między rozwojem prostym a złożonym. mięsożercy i roślinożercy, - wyjaśnia różnice między oddychaniem tlenowym a beztlenowym, - wskazuje narządy budujące układy oddechowe u wybranych zwierząt bezkręgowych i kręgowych, - omawia różnice między układem krwionośnym otwartym a zamkniętym, - wykazuje związek między trybem życia zwierząt a sposobami poruszania się, - rozróżnia szkielet wewnętrzny i zewnętrzny, - charakteryzuje ruch rzęskowy i mięśniowy, - dzieli receptory ze względu na rodzaj odbieranych bodźców - podaje związek między budową układu nerwowego a trybem życia u zwierząt bezkręgowych - wymienia części ośrodkowego układu nerwowego u zwierząt kręgowych, - podaje przykłady rozmnażania bezpłciowego, - wyjaśnia znaczenie pojęć: dymorfizm płciowy, rozdzielnopłciowość, obojnactwo, samozapłodnienie, zapłodnienie krzyżowe, - wymienia okresy rozwoju pozazarodkowego. 236 gazów oddechowych i innych substancji w organizmie zwierząt bezkręgowych i kręgowych, - wykazuje różnice w budowie szkieletu u zwierząt bezkręgowych i kręgowych, - omawia plan budowy szkieletu zwierząt kręgowych, - podaje przykłady występowania chemoreceptorów, mechanoreceptorów, fotoreceptorów i termoreceptorów, omawia funkcje poszczególnych rodzajów receptorów, - wymienia części mózgowia i podaje ich funkcje, - wykazuje wyższość zapłodnienia krzyżowego nad samozapłodnieniem, - wyjaśnia związek między ilością gamet a rodzajem zapłodnienia, - porównuje zwierzęta jajorodne, jajożyworodne i żyworodne, - wymienia błony płodowe i podaje ich funkcje, - omawia cykle rozwojowe z przeobrażeniem zupełnym i niezupełnym, - omawia cykl rozwojowy płazów. u ptaków, - wymienia narządy tworzące układ krwionośny u zwierząt kręgowych i podaje ich rolę, - wskazuje na modelach elementy budujące szkielet ryby i ssaka oraz podaje ich rolę, - wykazuje, że odbiór bodźców, ich analiza oraz szybkość reakcji na bodźce decydują o przeżyciu organizmu, - omawia różnice między częściami mózgowia zwierząt kręgowych, - wykazuje tendencje ewolucyjne w układzie nerwowym u zwierząt bezkręgowych, - podaje kryterium podziału zwierząt na jajorodne, jajożyworodne i żyworodne, - dzieli zwierzęta kręgowe na owodniowce i bezowodniowce, - odróżnia okres rozwoju zarodkowego od pozazarodkowego, - wyjaśnia powstawanie i rolę łożyska, - wymienia części jaja ptaka i podaje ich funkcje. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Budowa i funkcjonowanie bakterii, protistów i grzybów - wymienia przykłady środowisk życia bakterii, - podaje charakterystyczne cechy komórki bakteryjnej i wymienia rodzaje kształtów komórek bakteryjnych, - określa znaczenie bakterii w przyrodzie i dla człowieka - wymienia trzy grupy organizmów zaliczanych do protistów, - podaje przykłady pospolitych gatunków protistów i określa miejsca ich występowania, - wymienia czynności życiowe - wymienia warunki życia grzybów i protistów, - wymienia czynności życiowe grzybów, - wymienia komponenty budowy porostu. - wymienia rodzaje skupisk bakterii, - wymienia podstawowe czynności życiowe bakterii, - wskazuje skutki obecności bakterii pasożytniczych w organizmach, - dokonuje obserwacji mikroskopowej protistów jednokomórkowych, - omawia budowę protistów jednokomórkowych, kolonijnych i wielokomórkowych, - charakteryzuje czynności życiowe protistów, - omawia na przykładach budowę grzybów, - charakteryzuje czynności życiowe grzybów, - wymienia przykłady grzybów pasożytniczych, - podaje przykłady znaczenia grzybów w przyrodzie i dla człowieka. - omawia sposoby rozmnażania się, oddychania i odżywiania się bakterii, - wyjaśnia rolę przetrwalników u bakterii, - uzasadnia podział protistów na roślinopodobne, grzybopodobne i zwierzęcopodobne, - wymienia cechy wspólne i różniące poszczególne grupy protistów, symbiotyczne grzybów - wykazuje znaczenie mikoryzy dla grzyba i dla drzewa, - określa rolę grzybów i glonów w plesze porostów, - wyjaśnia znaczenie pojęcia grzybica. - wyjaśnia znaczenie procesu płciowego bakterii, - wskazuje cechy budowy i czynności życiowych bakterii warunkujące ich bardzo szerokie rozprzestrzenienie, - prowadzi hodowlę pantofelka, - wykonuje preparaty mikroskopowe protistów, - wyjaśnia negatywne i pozytywne znaczenie protistów w przyrodzie i dla człowieka, - wskazuje cechy budowy porostów warunkujące ich pionierskie właściwości oraz znaczenie w ocenie stanu czystości powietrza, - odróżnia grzyby jadalne od trujących, - rozpoznaje różne formy, morfologiczne porostów. Budowa zewnętrzna i środowisko życia roślin - wyjaśnia znaczenie pojęć tkanka i organ, - wymienia rodzaje tkanek roślinnych, - wymienia funkcje wskazanych tkanek, - wymienia organy wegetatywne i generatywne, - podaje podstawowe funkcje korzenia, - rozpoznaje systemy korzeniowe, - wymienia podstawowe funkcje łodygi i liści, - wskazuje miejsce występowania określonych tkanek w roślinie, - rozpoznaje tkanki na schematach i w obrazie mikroskopowym, - wymienia cechy budowy poszczególnych tkanek stałych i twórczych, - omawia budowę zewnętrzną korzenia, łodygi i liści, - wskazuje cechy budowy zewnętrznej liścia uwzględniane przy oznaczaniu gatunków - sporządza preparaty mikroskopowe tkanek i dokonuje ich obserwacji, - porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie, - wskazuje przystosowania roślin do określonych warunków, - omawia budowę wewnętrzną korzenia, łodygi, liści, - rozpoznaje i wskazuje na schematach tkanki budujące korzeń, łodygę i liść, - prowadzi obserwacje - wskazuje wytwory tkanki okrywającej liścia, korzenia i łodygi, - wskazuje przydatność wytworów tkanki okrywającej u roślin, - wskazuje struktury wydzielnicze roślin i omawia ich znaczenie, - omawia związek budowy określonych tkanek z ich funkcjami, - wykazuje na przykładach znaczenie modyfikacji organów w zajmowanym przez rośliny 237 Zespół Gimnazjalno - Szkolny - wymienia miejsca występowania mszaków, - wyróżnia elementy budowy mszaków, - omawia znaczenie mszaków w przyrodzie i dla człowieka, - wymienia środowiska życia paprotników, - odróżnia paprotniki od innych roślin, - rozpoznaje i nazywa organy paproci, - wymienia środowisko życia roślin nagonasiennych, - wskazuje organy roślin nagonasiennych i wymienia ich funkcje, - omawia znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i dla człowieka, - wymienia środowiska życia okrytonasiennych, - wyjaśnia znaczenie pojęcia rośliny okrytonasienne, - nazywa elementy kwiatu, - rozpoznaje okrytonasienne wśród innych roślin, - omawia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka, - wymienia formy życiowe roślin obserwowanych w terenie, - wymienia czynniki niezbędne do życia roślin. roślin, - omawia elementy budowy mszaków w związku z pełnionymi przez nie funkcjami, - wymienia sposoby rozmnażania się mszaków, - omawia znaczenie organów u paproci, - rozpoznaje po charakterystycznych cechach budowy grupy paprotników, - omawia znaczenie paprotników współcześnie żyjących i kopalnych, - wskazuje na wybranych przykładach formy życiowe roślin nagonasiennych, - rozpoznaje rośliny nagonasienne wśród innych roślin, - wymienia przystosowania roślin nagonasiennych do środowiska życia, - wyjaśnia znaczenie pojęć wiatropylność i wiatrosiewność, - odróżnia kwiat od kwiatostanu, omawia różnice między zapyleniem a zapłodnieniem, - wskazuje organy u roślin okrytonasiennych i podaje ich funkcje, - określa przynależność rośliny do danej grupy na podstawie charakterystycznych cech, - omawia wpływ człowieka na warunki życia roślin 238 mikroskopowe preparatów przekroju poprzecznego korzenia, łodygi i liścia, - wykonuje rysunki preparatów oglądanych pod mikroskopem, - odróżnia pokolenie płciowe mszaków od bezpłciowego, - wyjaśnia znaczenie pojęć gametofit i sporofit, - analizuje budowę mszaków i wskazuje u nich cechy plechowców, - omawia sposoby rozmnażania się paprotników - uzasadnia przynależność paprotników do organowców - wykazuje, że kwiat to organ generatywny, - omawia rolę nasienia, jako organu przetrwalnego, - rozpoznaje wybrane gatunki roślin nagonasiennych na podstawie ich charakterystycznych cech, - określa, z jakiej rośliny pochodzi wskazana szyszka, - omawia etapy powstawania owocu, - wymienia rodzaje owoców i podaje ich przykłady, - wymienia formy życiowe roślin okrytonasiennych i podaje ich przykłady, - wyjaśnia na przykładach różnice między rośliną zielną jednoroczną a wieloletnią (byliną), środowisku życia i pełnionych funkcjach, - prowadzi hodowlę wodną fasoli, - sporządza dokumentację przeprowadzonych obserwacji, - wskazuje cechy mszaków warunkujące to, że są roślinami pionierskimi, - wykazuje związek rozmnażania płciowego mszaków z wodą a rozmnażania bezpłciowego ze środowiskiem lądowym, - wyjaśnia znaczenie pojęć jednopienność i dwupienność, - omawia tendencję do redukcji gametofitu, - przedstawia procesy, które doprowadziły do powstania w minionych epokach węgla kamiennego, - rozróżnia na przykładach rośliny jednopienne od dwupiennych, - wyodrębnia cechy nasienia decydujące o jego charakterze przetrwalnym, - wykazuje zależność miedzy budową nasion i owoców a sposobami ich rozsiewania, - omawia cykl życiowy rośliny okrytonasiennej, - oznacza za pomocą klucza pospolite gatunki roślin, - sporządza dokumentację przeprowadzonych obserwacji. Zespół Gimnazjalno - Szkolny obserwowanych w terenie. Budowa zewnętrzna i środowisko życia zwierząt. Bezkręgowce - wymienia główne rodzaje tkanek zwierzęcych, - wymienia rodzaje tkanek łącznych, - podaje funkcje krwi, - podaje środowiska życia parzydełkowców, - omawia tryb życia polipa i meduzy, - omawia znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka, - podaje środowisko życia płazińców i nicieni, - charakteryzuje kształt ciała płazińców i nicieni, - rozpoznaje wybrane płazińce i nicienie na schematach, - wyjaśnia, jak ustrzec się przed pasożytniczymi płazińcami i nicieniami, - wymienia środowiska życia pierścienic, - rozpoznaje pierścienice wśród innych zwierząt na podstawie ich charakterystycznych cech, - omawia rolę dżdżownic w użyźnianiu gleby, - wymienia środowiska życia stawonogów, - wyjaśnia znaczenie pojęcia stawonogi, - rozpoznaje stawonogi wśród innych zwierząt, - wymienia tkanki nabłonkowe i wyjaśnia ich funkcje, - omawia budowę tkanek łącznych, - wymienia rodzaje i miejsca występowania tkanek mięśniowych, - omawia budowę neuronu, - uzasadnia przynależność stułbiopławów, krążkopławów i koralowców do parzydełkowców, - wymienia cechy tasiemca będące przystosowaniem do pasożytniczego trybu życia, - uzasadnia przynależność tasiemca uzbrojonego do płazińców, a glisty ludzkiej do nicieni, - podaje przykłady przedstawicieli skąposzczetów, pijawek i wieloszczetów, - omawia budowę zewnętrzną skąposzczetów, pijawek i wieloszczetów, - wymienia znaczenie pierścienic inne niż spulchnianie gleby, - omawia budowę zewnętrzną raka stawowego, krzyżaka ogrodowego i biedronki siedmiokropki, - wymienia typy aparatów gębowych owadów, - wymienia typy odnóży 239 - uzasadnia potrzebę ochrony roślin i miejsc ich występowania. - wymienia miejsca występowania nabłonków, - wskazuje wspólne cechy tkanek łącznych, - wykazuje różnice w budowie i funkcjonowaniu tkanek mięśniowych, - omawia budowę i rolę elementów morfotycznych krwi, - prowadzi obserwacje mikroskopowe tkanek, - wymienia cechy krążkopławów, stułbiopławów i koralowców, - uzasadnia przynależność krążkopławów, stułbiopławów i koralowców do najprostszych tkankowców na podstawie ich charakterystycznych cech, - uzasadnia znaczenie obojnactwa dla tasiemca, - wymienia płazińce i nicienie wolno żyjące, - wskazuje związek budowy dżdżownicy, pijawki oraz nereidy ze środowiskiem i trybem życia, - wymienia cechy wspólne skąposzczetów, pijawek i wieloszczetów oraz cechy je różniące, - dowodzi związku między budową aparatów gębowych owadów a rodzajem - wskazuje związek budowy nabłonków z pełnionymi przez nie funkcjami, - wskazuje cechy wspólne tkanek mięśniowych, - omawia rolę elementów neuronu oraz komórek glejowych, - rozpoznaje na schematach i w obrazie mikroskopowym różne tkanki zwierzęce, - uzasadnia związek między trybem życia zwierzęcia a jego symetrią ciała, - omawia budowę i sposób działania komórki parzydełkowej, - charakteryzuje dymorfizm płciowy u glisty ludzkiej, - charakteryzuje symetrię ciała płazińców i nicieni, - wyjaśnia znaczenie pojęć żywiciel pośredni i żywiciel ostateczny, - wykazuje związek między budową pijawki a jej pasożytniczym trybem życia, - prowadzi okresową hodowlę dżdżownicy, - dokonuje obserwacji czynności życiowych dżdżownicy, - sporządza dokumentację przeprowadzonych obserwacji, - określa rodzaj szkieletu stawonogów i omawia jego znaczenie, - wskazuje zalety i wady szkieletu Zespół Gimnazjalno - Szkolny - rozpoznaje owada, skorupiaka i pajęczaka na podstawie ich charakterystycznych cech, - wymienia środowiska życia mięczaków, - rozpoznaje mięczaki wśród innych zwierząt, - podaje przykłady zwierząt należących do ślimaków, małży i głowonogów. lokomocyjnych owadów, - podaje pozytywne i negatywne znaczenie stawonogów w przyrodzie i dla człowieka, - omawia budowę zewnętrzną ślimaka, małża i głowonoga, - omawia znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka. pobieranego przez nie pokarmu, wykazuje związek między budową odnóży a środowiskiem i trybem życia owada, wykazuje związek między budową a trybem życia mięczaków, omawia sposoby odżywiania się małży, ślimaków i głowonogów, wyjaśnia, w jaki sposób powstają perły. zewnętrznego, - porównuje sposoby poruszania się stawonogów z innymi zwierzętami bezkręgowymi, - wskazuje cechy wspólne i cechy odróżniające poszczególne grupy mięczaków. - uzasadnia związek linii nabocznej ze środowiskiem życia ryb, - uzasadnia konieczność spożywania ryb przez człowieka, - wskazuje przystosowania w budowie zewnętrznej płazów do życia w dwóch typach środowisk, - wykazuje związek aktywności płazów z temperaturą otoczenia, - wykazuje związek między trybem życia a zmiennocieplnością, - uzasadnia konieczność ochrony gatunkowej gadów w Polsce, - przedstawia znaczenie piór i innych rogowych wytworów naskórka, - wykazuje zależność między rozprzestrzenieniem się - wyjaśnia, dlaczego łuskę ryby nazywa się jej metryką, - wskazuje rolę pęcherza pławnego, - objaśnia mechanizm wentylacji płuc przy udziale jamy gębowogardzielowej, - wykazuje związek między budową a trybem życia płazów, - omawia sposób pobierania pokarmu przez płazy, - wykazuje wady i zalety pokrycia ciała gadów, - wykazuje różnice między aktywnością życiową gadów strefy międzyzwrotnikowej i gadów występujących w Polsce oraz wskazuje ich przyczyny, - wykazuje związek budowy dzioba z rodzajem pobieranego pokarmu, - wyjaśnia związek między obecnością grzebienia na mostku - - Budowa zewnętrzna i środowisko życia zwierząt. Kręgowce - wymienia części ciała ryby, - wymienia nazwy płetw ryby, - dzieli ryby na kostnoszkieletowe i chrzęstnoszkieletowe, podając przykłady, - podaje miejsca występowania płazów, - wymienia części ciała płazów bezogonowych i ogoniastych, - podaje znaczenie płazów dla człowieka, - określa środowisko życia gadów, - wymienia części ciała jaszczurki, węża i żółwia, - omawia znaczenie gadów w przyrodzie i dla człowieka, - podaje przykłady ptaków żyjących w różnych środowiskach, - wymienia części ciała ptaków, - omawia znaczenie ptaków w przyrodzie i dla człowieka, - podaje przykłady środowisk - omawia pokrycie ciała ryb, - wyjaśnia, na czym polega zmiennocieplność, - podaje przykłady słodkowodnych i morskich gatunków ryb kostnoszkieletowych, - omawia pokrycie ciała płazów, - podaje przykłady gatunków należących do poszczególnych grup płazów, - omawia pokrycie ciała u gadów, - podaje przykłady gadów występujących w Polsce, - omawia pokrycie ciała ptaka, - wyjaśnia rolę pokrycia ciała ptaka, - omawia budowę pióra i wymienia rodzaje piór, - wskazuje cechy umożliwiające ptakom latanie, - omawia pokrycie ciała ssaka, - dzieli ssaki na ssaki niższe, 240 Zespół Gimnazjalno - Szkolny zajmowanych przez ssaki, - wymienia części ciała ssaka, - dzieli ssaki na wodne i lądowe, podając przykłady, - omawia znaczenie ssaków w przyrodzie i dla człowieka, - wymienia warunki życia zwierząt bezkręgowych i kręgowych obserwowanych w terenie, - podaje sposób zachowania się ucznia podczas zajęć terenowych. prassaki i ssaki łożyskowe, - wymienia przedstawicieli poszczególnych grup ssaków, - określa przynależność zwierzęcia do odpowiedniej grupy systematycznej na podstawie jego charakterystycznych cech. ptaków a ich stałocieplnością, - wymienia cechy skóry umożliwiające ssakom utrzymanie stałej temperatury ciała, - podaje kryteria podziału ssaków na prassaki, ssaki niższe i ssaki łożyskowe, - podaje nazwy rodzajowe i gatunkowe spotkanych zwierząt, - - wymienia czynniki negatywnie wpływające na życie zwierząt, - podaje sposoby ochrony zwierząt i środowiska ich życia. a trybem życia ptaka, - wskazuje cechy różniące ssaki żyjące w różnych środowiskach, - wykazuje różnorodność kończyn ssaków w związku z zajmowanymi środowiskami, - posługuje się kluczem do oznaczania pospolitych gatunków zwierząt, - sporządza dokumentację przeprowadzonych obserwacji. KLASA II: DZIAŁ/OGÓLN Y ZAKRES Równowaga wewnętrzna organizmu Ocena dopuszczająca (wymagania konieczne) Uczeń: - wyjaśnia terminy: komórka, tkanka, - wymienia rodzaje tkanek, - podaje przykłady narządów, - wymienia układy narządów budujące organizm człowieka, - wyjaśnia termin homeostaza, - omawia znaczenie homeostazy dla przetrwania organizmów w środowisku, - podaje przykłady chorób Ocena dostateczna (wymagania podstawowe) Uczeń: - prowadzi obserwacje mikroskopowe tkanek, - wykonuje i opisuje rysunki preparatów tkanek oglądanych pod mikroskopem, - wymienia tkanki wchodzące w skład wybranych narządów, - podaje funkcje poszczególnych układów narządów budujących organizm człowieka, - wymienia mechanizmy 241 Ocena dobra (wymagania rozszerzające) Uczeń: - wykazuje związek budowy tkanek z pełnionymi przez nie funkcjami, - podaje przykłady współpracy między poszczególnymi układami narządów, - wymienia kolejne poziomy organizacji ciała człowieka, - definiuje organizm człowieka, jako współpracujące ze sobą układy narządów, Ocena bardzo dobra (wymagania dopełniające) Uczeń: - dowodzi hierarchicznej budowy organizmu człowieka, - wykazuje konieczność współpracy układów narządów budujących organizm, - przygotowuje mapę mentalną dotyczącą hierarchicznej budowy organizmu człowieka, - uzasadnia konieczność współpracy układów narządów w utrzymaniu homeostazy, Zespół Gimnazjalno - Szkolny Odżywianie będących wynikiem zaburzeń homeostazy. regulujące homeostazę i określa ich rolę w utrzymaniu homeostazy, - korzystając ze schematu, wymienia narządy biorące udział w regulacji temperatury ciała człowieka, - podaje wybrane parametry krwi podlegające mechanizmom regulującym (poziom glukozy, zawartość fibrynogenu). - odczytuje z wyników badań laboratoryjnych krwi i moczu przykłady parametrów zapewniających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, - wskazuje odchylenia od normy parametrów krwi i moczu, - przewiduje skutki odchyleń wybranych parametrów krwi i moczu - omawia mechanizm termoregulacji. - omawia szczególną rolę układów: nerwowego, hormonalnego i krwionośnego w utrzymaniu homeostazy, - korzysta z różnych źródeł informacji, aby podać inne niż zamieszczone w podręczniku przykłady stałych parametrów wewnątrzustrojowych, - podaje właściwości węgla, z których wynika jego obecność we wszystkich związkach organicznych. - dokonuje podziału składników pokarmowych na organiczne i nieorganiczne, - określa rolę składników pokarmowych w organizmie człowieka, - podaje źródła składników pokarmowych w pokarmach, - podaje skutki niedoboru składników pokarmowych, - wymienia i wskazuje na planszy narządy wchodzące w skład układu pokarmowego, - podaje rolę poszczególnych narządów układu pokarmowego, - wskazuje na planszy gruczoły trawienne i podaje ich rolę w trawieniu pokarmów, - wyjaśnia termin dieta podstawowa, - podaje przyczyny i skutki nadwagi oraz niedowagi, - analizuje swoją dietę - omawia budowę związków organicznych, - wskazuje kryterium podziału białek na pełnoi niepełnowartościowe, omawia znaczenie tzw. węglowodanów niedostępnych, projektuje i wypełnia tabelę zawierającą informacje na temat witamin rozpuszczalnych w wodzie i w tłuszczach, - wyjaśnia terminy: pierwiastki biogenne, makroelementy, mikroelementy, - odczytuje z diagramu zawartość pierwiastków w organizmie człowieka, - wyjaśnia różnice między przemianą fizyczną a chemiczną pobranego pokarmu, - wskazuje miejsca przemian fizycznych i chemicznych pobranego pokarmu, - wykazuje związek budowy - planuje i przeprowadza doświadczenie wykrywające obecność skrobi w produktach spożywczych, - wyjaśnia termin związki egzogenne i podaje przykłady takich związków, - wymienia pokarmy będące źródłem związków egzogennych, - uzasadnia konieczność spożywania związków egzogennych, - podaje rolę oraz źródła makro-i mikroelementów, - wyciąga wnioski z analizy składu pierwiastkowego organizmu człowieka, - wyjaśnia, na czym polega enzymatyczny rozkład białek, tłuszczów i cukrów, - przedstawia kolejne etapy trawienia, białek, tłuszczów i cukrów oraz wskazuje miejsca - określa, które składniki pokarmów pełnią funkcję budulcową, energetyczną i regulacyjną, - planuje i przeprowadza doświadczenie ilustrujące proces emulgacji tłuszczu, - wyjaśnia, dlaczego wątrobę uważa się za centrum metaboliczne organizmu, - omawia przyczyny i skutki zaburzeń łaknienia (anoreksja i bulimia), - wyjaśnia, jakie mogą być konsekwencje diety pozbawionej całkowicie białek zwierzęcych, - wyjaśnia, dlaczego należy spożywać błonnik, - projektuje i wypełnia tabelę zawierającą informacje na temat chorób wywołanych przez robaki pasożytnicze, ich objawów, sposobów zakażania 242 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Oddychanie z ostatniego tygodnia oraz wskazuje jej wady i zalety, - wymienia choroby układu pokarmowego, - wymienia czynniki sprzyjające rozwojowi próchnicy zębów, - podaje sposoby unikania próchnicy zębów, - podaje przyczyny i objawy zatruć pokarmowych. narządów układu pokarmowego z pełnionymi przez nie funkcjami, - podaje przykłady różnych diet oraz wskazuje ich wady i zalety, - wyjaśnia termin wartość energetyczna pokarmu, - wskazuje czynniki mające wpływ na utrzymanie prawidłowego bilansu energetycznego organizmu, - analizuje piramidę zdrowego żywienia i wyciąga wnioski dotyczące własnego odżywiania się, - wykazuje związek między zatruciami pokarmowymi a brakiem zachowania podstawowych zasad higieny, - podaje przykłady bakterii wywołujących zatrucia pokarmowe oraz podaje zasady profilaktyki, - wymienia czynniki mające wpływ na rozwój choroby wrzodowej, - uzasadnia konieczność poddawania się szczepieniom przeciwko WZW. tych przemian, - wyjaśnia rolę wątroby i trzustki w procesach trawienia, - analizuje model budowy zęba, - oblicza swoje dzienne zapotrzebowanie na energię, - oblicza swoje BMI i na jego podstawie ocenia masę swojego ciała, - wykazuje związek nieprawidłowego odżywiania się z nadwagą i niedowagą oraz innymi dolegliwościami, - układa dla siebie dzienny jadłospis, zgodny z podstawowymi zasadami zrównoważonej diety, - objaśnia istotę choroby wrzodowej oraz sposób jej zdiagnozowania, - wymienia choroby wywołane przez robaki pasożytnicze (płaskie i obłe), - wymienia sposoby zakażania się wirusami wywołującymi choroby wątroby. i profilaktyki, - konstruuje drzewo decyzyjne na temat podejmowania świadomych działań służących zachowaniu układu pokarmowego w dobrej kondycji. - wymienia części układu oddechowego (drogi oddechowe, właściwe narządy wymiany gazowej), - wskazuje na planszy narządy budujące drogi oddechowe, - podaje funkcje układu oddechowego, - objaśnia, na czym polega oddychanie komórkowe tlenowe - wykazuje związek między budową narządów tworzących drogi oddechowe a pełnionymi przez nie funkcjami - charakteryzuje budowę płuc - zapisuje za pomocą słownego równania chemicznego przebieg reakcji oddychania tlenowego, - wskazuje substraty i produkty oddychania tlenowego, - omawia udział krtani w powstawaniu głosu, - wyjaśnia rolę opłucnej, - omawia rolę nagłośni oraz zasadę jej działania, - wskazuje lokalizację zatok przynosowych oraz omawia ich rolę, - wyjaśnia zależność między wymianą gazową 243 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wydalanie - wyjaśnia termin wentylacja płuc, - podaje liczbę oddechów na minutę, - wymienia czynniki, które mają wpływ na szybkość wentylacji płuc, - wskazuje miejsca wymiany gazowej, - wykonuje pomiary klatki piersiowej podczas wdechu i wydechu, - wymienia czynniki wpływające na prawidłowy stan i funkcjonowanie układu oddechowego, - wymienia choroby bakteryjne, wirusowe, zawodowe i o podłożu alergicznym, - podaje przykłady źródeł zakażania się chorobami układu oddechowego. - wskazuje mięśnie oddechowe i omawia ich rolę - omawia, na czym polega wymiana gazowa w płucach i tkankach - wykazuje związek między układem krwionośnym a oddechowym - analizuje skład powietrza wdychanego i wydychanego - podaje wartość całkowitej pojemności płuc, - wymienia czynniki mające wpływ na pojemność płuc, - wymienia rodzaje zanieczyszczeń powietrza oraz ich wpływ na układ oddechowy, omawia związek między trybem życia a stanem układu oddechowego, - określa wpływ palenia biernego i czynnego na organizm człowieka, - podaje sposoby zapobiegania chorobom układu oddechowego. - wykazuje związek budowy pęcherzyków płucnych z dyfuzją gazów oddechowych - wyjaśnia rolę mięśni oddechowych w procesie wentylacji płuc, - uzasadnia, dlaczego wdech jest aktem czynnym, a wydech – biernym, - omawia udział krwi w transporcie gazów oddechowych, - wskazuje lokalizację ośrodka oddechowego oraz omawia mechanizm jego działania, - uzasadnia, dlaczego nie należy lekceważyć przeziębienia, - omawia znaczenie badania radiologicznego, - objaśnia znaczenie szczepień w profilaktyce chorób układu oddechowego, - korzysta z różnych źródeł informacji. a oddychaniem komórkowym, planuje, przeprowadza i dokumentuje doświadczenie wykazujące obecność dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu, - przedstawia skład powietrza wdychanego i wydychanego w formie diagramu słupkowego, - konstruuje drzewo decyzyjne na temat „Palić czy nie palić?,” - podejmuje i uzasadnia świadome decyzje dotyczące działań mających na celu zachowanie układu oddechowego w dobrej kondycji. - wymienia zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii, - wymienia narządy biorące udział w usuwaniu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii, - wymienia narządy układu wydalniczego i wskazuje je na planszy - podaje przykłady chorób nerek i dróg moczowych, - wyjaśnia terminy: metabolizm i wydalanie, - wskazuje różnicę między wydalaniem zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii a usuwaniem niestrawionych resztek pokarmowych, - charakteryzuje budowę poszczególnych narządów układu wydalniczego, - omawia budowę i działanie nefronu, - charakteryzuje procesy składające się na powstawanie moczu (filtracja, wchłanianie zwrotne), - wykazuje, że inne narządy (skóra, płuca) wspomagają układ moczowy w funkcji wydalniczej, - wyjaśnia znaczenie ilościowej - przedstawia graficznie budowę nefronu, - wykazuje związek budowy nefronu z jego czynnościami, - sporządza tabelaryczne zestawienie składników osocza krwi, moczu pierwotnego i ostatecznego, - uzasadnia, że oddawanie moczu jest odruchem bezwarunkowym, 244 Zespół Gimnazjalno - Szkolny - wymienia najczęstsze przyczyny chorób, układu wydalniczego - wyjaśnia, dlaczego należy dbać o higienę intymną. Krążenie - wymienia narządy budujące układ krwionośny, - wymienia rodzaje naczyń krwionośnych oraz podaje ich funkcje, - wskazuje położenie serca, określa jego wielkość i kształt, - wymienia obiegi krwi i podaje ich rolę, - wymienia narządy budujące układ krwionośny, - wymienia rodzaje naczyń krwionośnych oraz podaje ich funkcje, - wymienia obiegi krwi i podaje ich rolę, - dokonuje pomiaru tętna i ciśnienia tętniczego, - podaje funkcje krwi, - wykazuje związek budowy narządów układu wydalniczego z pełnionymi przez nie funkcjami, - omawia udział układu wydalniczego w utrzymaniu homeostazy, - projektuje i uzupełnia tabelę, w której znajdą się informacje na temat chorób nerek i dróg moczowych, ich przyczyn, głównych objawów i sposobów zapobiegania, - opracowuje zasady postępowania służące zachowaniu układu wydalniczego w dobrej kondycji. i jakościowej analizy moczu w diagnostyce chorób układu wydalniczego, - konstruuje drzewo decyzyjne dotyczące zachowań mających na celu zachowanie układu wydalniczego w dobrej kondycji. - interpretuje wyniki pomiarów tętna i ciśnienia tętniczego, - omawia związek między prawidłową pracą serca a tętnem i ciśnieniem, - omawia związek między budową naczyń krwionośnych a pełnionymi przez nie funkcjami, - wyjaśnia na schemacie przepływ krwi w obiegu małym i dużym, - uzasadnia, że krew jest tkanką łączną płynną, - rozpoznaje w obrazie mikroskopowym składniki morfotyczne krwi, - wykazuje związek budowy krwinek z pełnionymi przez nie - omawia budowę serca, - wskazuje położenie i rolę zastawek w sercu, - omawia rolę krążenia wieńcowego, - omawia cykl pracy serca, - wskazuje najistotniejsze różnice między krążeniem płucnym a ustrojowym, - rozróżnia na preparacie mikroskopowym tętnicę i żyłę, - konstruuje i wypełnia tabelę zawierającą informacje na temat erytrocytów, płytek krwi i leukocytów, - omawia, korzystając ze schematu, mechanizm transportu tlenu i dwutlenku węgla przez hemoglobinę, 245 - - kontrolowanym u dorosłych przez mózgowie, dokonuje analizy wyników badania moczu, wskazuje składniki moczu ostatecznego będące objawem stanu chorobowego, określa sytuację wymagającą dializy, wyjaśnia, na czym polega zabieg dializy. - wyjaśnia rolę ośrodków automatyzmu pracy serca, - planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi, - wskazuje badanie EKG, jako źródło wiedzy o stanie i pracy serca, - przedstawia na schemacie mechanizm krzepnięcia krwi, - uzasadnia przydatność wiedzy o grupach krwi i czynniku Rh w życiu człowieka, - objaśnia istotę konfliktu serologicznego po niewłaściwie przeprowadzonej transfuzji i podczas ciąży, - uzasadnia znaczenie badań Zespół Gimnazjalno - Szkolny Odporność - wymienia główne składniki krwi i podaje ich rolę, - wyjaśnia terminy: osocze, surowica, fibrynogen - wymienia elementy układu limfatycznego, - wskazuje na planszy położenie narządów limfatycznych, - wymienia funkcje układu limfatycznego, - wymienia czynniki mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia, - wymienia choroby układu krążenia - wyjaśnia znaczenie terminu nadciśnienie tętnicze. funkcjami, - analizuje i interpretuje wyniki badania krwi, - uzasadnia, że krew jest bezcennym lekiem, - podaje znaczenie banków krwi, - wymienia funkcje narządów limfatycznych, - omawia mechanizm powstawania limfy, - porównuje skład osocza krwi i limfy, - omawia związek między układem limfatycznym a układem krwionośnym, - wskazuje na planszach miejsca połączenia układu limfatycznego z krwionośnym, - charakteryzuje przyczyny, przebieg i skutki chorób układu krążenia, - podejmuje decyzje mające na celu zachowanie układu krążenia w dobrej kondycji. - objaśnia podstawy wyodrębnienia czterech głównych grup krwi i czynnika Rh, - uzasadnia, że transfuzja jest zabiegiem ratującym życie w przypadku znacznej utraty krwi, - przedstawia możliwości przetaczania różnych grup krwi, - podaje podobieństwa i różnice między układem krwionośnym a limfatycznym, - omawia funkcje narządów limfatycznych, - projektuje i uzupełnia tabelę zawierającą informacje na temat budowy, położenia i funkcji poszczególnych narządów limfatycznych, - odróżnia tzw. cholesterol dobry od złego, - uzasadnia zależność między obecnością cholesterolu LDL a miażdżycą, - wymienia inne (niż cholesterol) czynniki zwiększające ryzyko zmian miażdżycowych, - wykazuje związek między trybem życia a stanem układu krążenia. parametrów krwi w diagnostyce wielu chorób, - przygotowuje mapę skojarzeń dotyczącą budowy krwi, - wykazuje związek budowy narządów limfatycznych z pełnionymi przez nie funkcjami, - charakteryzuje budowę sieci naczyń układu limfatycznego, - omawia sposoby leczenia choroby wieńcowej (angioplastyka i by-passy), - omawia znaczenie koronarografii w diagnostyce chorób serca, - opracowuje zasady postępowania w profilaktyce chorób układu krążenia. - wymienia elementy układu odpornościowego, - podaje rodzaje odporności (swoista i nieswoista), - omawia znaczenie szczepień ochronnych w profilaktyce - wyjaśnia termin antygen, - uzasadnia, że elementy układu odpornościowego należą jednocześnie do innych układów narządów, - wymienia mechanizmy - omawia mechanizm działania komórek układu odpornościowego (limfocytów i makrofagów), - dostrzega różnice między działaniem makrofagów - wyjaśnia znaczenie autoantygenów (HLA) dla organizmu, - wskazuje cechy różniące surowicę odpornościową i szczepionkę, 246 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ochrona chorób, - analizuje kalendarz obowiązkowych szczepień, - podaje przykłady zaburzeń w funkcjonowaniu układu odpornościowego, - wyjaśnia terminy: alergia i alergen, - wyjaśnia znaczenie wykonywania testów alergicznych, - wymienia sposoby zakażenia się HIV. zapewniające odporność nieswoistą, - przedstawia kryteria podziału odporności swoistej na czynną i bierną oraz naturalną i sztuczną, - tworzy mapę skojarzeń dotyczącą rodzajów odporności, - wyjaśnia termin: choroby z autoagresji, - dokonuje podziału czynników wywołujących niedobory odporności na wrodzone i nabyte, - wykazuje świadomość, że transplantacja może być czasem jedynym i skutecznym zabiegiem ratującym życie, - omawia obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące pobierania tkanek i narządów do przeszczepów. i limfocytów typu B, - przedstawia kolejne linie obrony organizmu zagrożonego wniknięciem antygenu, - omawia związek między budową przeciwciała a jego działaniem, - podaje przykłady chorób z autoagresji i ich objawy, - objaśnia mechanizm powstawania alergii, - wyjaśnia, dlaczego organizm biorcy odrzuca przeszczepione tkanki i narządy, - wymienia sposoby postępowania mające na celu zwiększenie szans na przyjęcie przeszczepu, - podejmuje świadomą decyzję o woli oddania tkanek i narządów po swojej śmierci. - uzasadnia konieczność współdziałania mechanizmów odporności swoistej i nieswoistej w zwalczaniu antygenów, - opracowuje zalecenia służące zachowaniu układu odpornościowego w dobrej kondycji, - projektuje i wykonuje ulotkę zawierającą najważniejsze informacje na temat zakażenia HIV i choroby AIDS. - wymienia warstwy skóry (naskórek, skóra właściwa) oraz warstwę podskórną, - wymienia wytwory naskórka, - wymienia czynniki zewnętrzne wpływające na stan skóry (temperatura otoczenia, promieniowanie UV), - wymienia choroby skóry (opryszczka wargowa, grzybice, wszawica, świerzb). - wymienia funkcje skóry (ochronna, termoregulacyjna, receptorowa, wydalnicza i wydzielnicza), - omawia budowę poszczególnych warstw skóry oraz warstwy podskórnej, - wskazuje różnice w rozmieszczeniu gruczołów potowych i łojowych, - wymienia skutki oddziaływania na skórę zbyt wysokiej i zbyt niskiej temperatury, - omawia skutki zaburzeń w funkcjonowaniu gruczołów - omawia budowę i funkcje wytworów naskórka, - wykazuje związek budowy skóry z jej funkcjami, - dowodzi, że odcień skóry i włosów zależy od ilości zawartej w nich melaniny, - rozpoznaje zmiany na skórze wymagające konsultacji lekarskiej, - przedstawia znaczenie diagnostyki skórnej, - opracowuje zasady pielęgnacji skóry w okresie dojrzewania, - korzysta z różnych źródeł - prowadzi obserwacje mikroskopowe skóry i jej wytworów, - wyjaśnia, na czym polega udział skóry w procesie termoregulacji, - wykazuje związek między nadmierną ilością promieni UV a chorobami skóry i układu odpornościowego, - charakteryzuje pasożytnicze choroby skóry, - omawia przyczyny i skutki alergii skórnych. 247 Zespół Gimnazjalno - Szkolny skóry (trądzik i nadmierna potliwość), - opracowuje zasady postępowania służące zachowaniu skóry w dobrej kondycji. informacji dotyczących higieny skóry. Regulacja hormonalna - wymienia i wskazuje na planszy najważniejsze gruczoły dokrewne, - wyjaśnia terminy: gruczoł dokrewny i hormon, - objaśnia, na czym polega nadczynność i niedoczynność gruczołów dokrewnych, - podaje przykłady chorób będących wynikiem zaburzeń w funkcjonowaniu gruczołów dokrewnych, - uzasadnia konieczność spożywania soli jodowanej. - omawia budowę najważniejszych gruczołów dokrewnych, - wymienia główne hormony przysadki, tarczycy, przytarczyc, grasicy, trzustki, nadnerczy i gonad, - podaje rolę hormonów w regulacji procesów życiowych i utrzymaniu homeostazy, - określa wpływ adrenaliny na funkcjonowanie organizmu podczas stresu, - podaje związek cukrzycy z niedoborem insuliny, - uzasadnia konieczność zachowania odpowiedniej diety przy wybranych chorobach związanych z zaburzeniami w funkcjonowaniu gruczołów dokrewnych kontrolnych mających na celu oznaczanie stężenia hormonów. - porównuje działanie układu nerwowego i układu hormonalnego wykazując podobieństwa i różnice, - wykazuje łączność między układem nerwowym a hormonalnym, - uzasadnia nadrzędność przysadki mózgowej w stosunku do gruczołów jej podległych, - wykazuje, że trzustka i gonady to gruczoły o podwójnym działaniu, - projektuje i wykonuje tabelę zawierającą przyczyny, objawy i skutki nadczynności oraz niedoczynności wybranych gruczołów dokrewnych, - podaje zasady profilaktyki wybranych chorób wynikających z zaburzeń w pracy układu hormonalnego. - omawia rolę podwzgórza w regulacji hormonalnej, - charakteryzuje mechanizm antagonistycznego działania hormonów na przykładzie hormonów trzustki, - omawia rolę antagonistycznego działania hormonów w regulacji wydzielania hormonów o przeciwnym działaniu, - wyjaśnia, dlaczego nie można zażywać środków i leków hormonalnych bez porozumienia z lekarzem, - wykazuje pozytywną i negatywną rolę adrenaliny. Regulacja nerwowa - wymienia funkcje układu nerwowego, - wskazuje na planszy rodzaje komórek wchodzących w skład tkanki nerwowej (nerwowe i glejowe) i podaje ich rolę, - wymienia i wskazuje na modelu - dokonuje podziału układu nerwowego pod względem anatomicznym i czynnościowym, - wykazuje związek budowy neuronu z pełnioną funkcją i szybkością przepływu impulsu, - dokonuje podziału mózgowia pod względem rozwojowym i czynnościowym, - konstruuje tabelę zawierającą informacje na temat roli poszczególnych części mózgowia, - uzasadnia konieczność występowania antagonizmu czynnościowego między częścią współczulną a przywspółczulną autonomicznego układu nerwowego, - wymienia płaty w korze 248 Zespół Gimnazjalno - Szkolny części mózgowia, - określa położenie rdzenia kręgowego, - wymienia narządy unerwiane przez układ somatyczny i przez układ wegetatywny, - wskazuje na planszy i nazywa elementy obwodowego układu nerwowego, - wymienia rodzaje nerwów (czaszkowe i rdzeniowe), - wymienia rodzaje odruchów (warunkowe i bezwarunkowe), - podaje przykłady odruchów bezwarunkowych i warunkowych, - wymienia choroby układu nerwowego (padaczka, zaburzenia ruchowe, czucia i czynności odruchowych), - podaje przykłady zaburzeń psychicznych (nerwice, depresja), - podaje przykłady pozytywnego i negatywnego oddziaływania stresu, - przedstawia sposoby radzenia sobie ze stresem, - wymienia części narządu wzroku (aparat ochronny, aparat ruchowy i gałka oczna), - podaje funkcje aparatu ochronnego i aparatu ruchowego gałki ocznej, - przedstawia, korzystając z planszy, drogę światła w oku, - wymienia wady wzroku, - omawia, korzystając z modelu i planszy, budowę poszczególnych części centralnego układu nerwowego, - wykazuje konieczność ochrony centralnego układu nerwowego przed uszkodzeniami, - omawia budowę nerwu, - objaśnia budowę nerwów czuciowych, ruchowych i mieszanych, - wykazuje związek budowy nerwu z pełnionymi funkcjami, - wyjaśnia termin łuk odruchowy wymienia elementy łuku odruchowego, - podaje przyczyny i objawy chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, - wykazuje związek między występowaniem chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego a trybem życia, - opracowuje zasady postępowania służące zachowaniu układu nerwowego i psychiki w dobrej kondycji, - opracowuje wzorcowy rozkład zajęć gimnazjalisty w ciągu dnia z uwzględnieniem zasad higieny umysłowej, - wyróżnia elementy poszczególnych części oka, wskazując je na planszy 249 - - omawia budowę rdzenia kręgowego oraz wymienia ośrodki w nim zlokalizowane, - przedstawia na schematycznym rysunku budowę synapsy i omawia jej działanie, - wykonuje schemat łuku odruchowego i wyjaśnia, jaką funkcję pełni każdy jego element, - wskazuje podobieństwa i różnice między odruchem bezwarunkowym a warunkowym, - przedstawia znaczenie odruchów warunkowych w życiu człowieka, - wykazuje związek zaburzeń psychicznych ze stresem, - wymienia rodzaje stresorów oraz podaje skutki ich oddziaływania na organizm, - uzasadnia, że nerwice i depresje to skutki oddziaływania długotrwałego stresu, - ocenia własną wrażliwość na stres, - dowodzi negatywnych skutków stosowania tzw. pseudometod w pokonywaniu stresu, - porównuje czopki i pręciki, - wyjaśnia, na czym polega adaptacja oka, - projektuje i uzupełnia tabelę zawierającą informacje o wadach wzroku, ich przyczynach i sposobach - - - - mózgowej oraz ośrodki w nich zlokalizowane, omawia mechanizm powstawania odruchu warunkowego, planuje, przeprowadza i dokumentuje doświadczenie badające reakcję źrenic na zmianę natężenia światła, wyjaśnia terminy: neurologia i psychiatria, odróżnia zadania neurologa od zadań psychiatry, omawia znaczenie diagnostyki w rozpoznawaniu wybranych chorób układu nerwowego, uzasadnia, że stres jest zaburzeniem homeostazy organizmu, wykazuje związek układu hormonalnego i układu nerwowego z reakcją organizmu na stres, planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność plamki ślepej na siatkówce, wykazuje związek między budową kanałów półkolistych a utrzymaniem równowagi, omawia działanie narządu równowagi, wyjaśnia podłoże choroby lokomocyjnej i podaje przykłady sytuacji ją wywołujących, przeprowadza i dokumentuje doświadczenie badające Zespół Gimnazjalno - Szkolny - wymienia i wskazuje na modelu części narządu słuchu (ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne), - określa hałas, jako podstawową przyczynę zaburzeń funkcjonowania narządu słuchu, - podaje przykłady dźwięków o różnym natężeniu, - wskazuje położenie narządów powonienia, smaku i dotyku, - wymienia podstawowe smaki, - wylicza bodźce odbierane przez skórę. i modelu oka, - wykazuje związek budowy elementów oka z pełnionymi przez nie funkcjami, - wyodrębnia części układu optycznego oka, - objaśnia rolę soczewki w akomodacji oka, wykonuje schematyczny rysunek przedstawiający powstanie obrazu na siatkówce, - wskazuje na planszy i omawia budowę poszczególnych elementów ucha, - omawia rolę poszczególnych elementów ucha, - omawia związek między budową poszczególnych elementów ucha a pełnionymi przez nie funkcjami, - objaśnia negatywne następstwa działania hałasu na narząd słuchu i cały organizm, - formułuje zalecenia postępowania służącego zachowaniu narządu słuchu w dobrej kondycji, - opisuje kubki smakowe, jako właściwy narząd smaku, - podaje rozmieszczenie kubków smakowych na języku, - omawia budowę, działanie i znaczenie receptorów węchowych, - wymienia receptory skóry, podaje rozmieszczenie receptorów w skórze. 250 korygowania, - uzasadnia konieczność poddawania się okresowym badaniom wzroku, - przedstawia drogę bodźca dźwiękowego od momentu wychwycenia przez ucho fali dźwiękowej do momentu odbioru informacji dźwiękowej, - określa górną granicę częstotliwości i natężenia dźwięku bezpiecznego dla ucha człowieka, - wskazuje położenie narządu równowagi i omawia jego budowę, - uzasadnia potrzebę wykonywania badań diagnostycznych ucha, - wyjaśnia, dlaczego zmysł węchu nie chroni w pełni człowieka przed zatruciem substancjami lotnymi, - uzasadnia, że skóra może być uznawana za narząd zmysłu dotyku, - charakteryzuje znaczenie innych receptorów zlokalizowanych w skórze w reakcjach obronnych organizmu na niekorzystne bodźce ze środowiska. gęstość rozmieszczenia receptorów dotyku w skórze, - projektuje i uzupełnia tabelę, w której porównuje funkcjonowanie receptorów smaku i węchu. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ruch - wymienia układy narządów tworzące układ ruchu, - uzasadnia, dlaczego szkielet jest bierną częścią układu ruchu, a mięśnie – czynną - podaje podstawową funkcję szkieletu, - wymienia części szkieletu oraz podaje ich funkcję, - wymienia rodzaje połączeń kości, - wyróżnia w szkielecie człowieka część osiową, obręcze i kończyny oraz wskazuje je na modelu, - wymienia części szkieletu osiowego, - wskazuje na modelu trzewioczaszkę i mózgoczaszkę oraz podaje ich funkcje, - wymienia odcinki kręgosłupa, - podaje rolę szkieletu kończyn, - wyjaśnia termin mięsień szkieletowy, - wymienia funkcje mięśni szkieletowych, - wymienia ważniejsze mięśnie szkieletowe, wskazuje ich położenie i podaje funkcję, - wymienia czynniki sprzyjające powstawaniu wad postawy, - podaje przykłady urazów mechanicznych (skręcenie i zwichnięcie stawu oraz złamanie kości), - wymienia główne choroby układu ruchu. - wskazuje inne funkcje szkieletu niż miejsce przyczepu dla mięśni szkieletowych, - dokonuje podziału kości ze względu na ich kształt, - rozpoznaje na podstawie opisu wskazane kości i wskazuje je na modelu, - wykazuje związek między kształtem kości a funkcjami pełnionymi przez daną część szkieletu, - omawia budowę stawu, - wyjaśnia, dlaczego w organizmie występują różne połączenia kości (ścisłe, półścisłe), - wymienia i wskazuje na modelu kości mózgoczaszki i trzewioczaszki, - opisuje związek budowy czaszki z pełnionymi przez nią funkcjami, - omawia budowę klatki piersiowej, - uzasadnia związek budowy klatki piersiowej z pełnionymi przez nią funkcjami, - omawia budowę kręgu, - wymienia funkcje krążków międzykręgowych, - charakteryzuje obręcz, jako element łączący kończyny ze szkieletem osiowym, - wymienia i wskazuje na modelu kości kończyn, - rozpoznaje i wskazuje na 251 - omawia budowę kości długiej, - dostrzega i wskazuje różnice między tkanką kostną zbitą a gąbczastą, - wykazuje związek budowy tkanki chrzęstnej z pełnionymi funkcjami, - rozpoznaje tkankę chrzęstną i kostną w obrazie mikroskopowym - wskazuje na modelu stawy o różnej ruchomości, - podaje nazwy stawów o różnej ruchomości i objaśnia ich działanie, - wskazuje różnice w budowie kręgów pochodzących z różnych odcinków kręgosłupa oraz wyjaśnia przyczyny tych różnic, - uzasadnia znaczenie naturalnych krzywizn kręgosłupa (lordozy i kifozy), - omawia budowę obręczy barkowej i miednicznej, - podaje różnice w budowie miednicy kobiet i mężczyzn, - udowadnia, że kończyny mają wspólny plan budowy, - omawia budowę mięśnia szkieletowego, - wykonuje obserwacje mikroskopowe tkanek mięśniowych, - -odróżnia tkankę mięśniową szkieletową od innych tkanek mięśniowych, - wymienia czynniki niezbędne - planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące rolę soli mineralnych w kościach uzasadnia, że obecność w kościach związków nieorganicznych i organicznych umożliwia im pełnienie wyznaczonych funkcji, - wykonuje mapę skojarzeń dotyczącą części szkieletu, kości wchodzących w ich skład oraz położenia względem siebie, - wykazuje związek między obecnością w kończynach kości długich a pełnionymi przez nie funkcjami, - uzasadnia związek między rozwojem mięśni a aktywnością fizyczną, - omawia konsekwencje przetrenowania, - objaśnia, na czym polega reumatoidalne zapalenie stawów, - wyjaśnia konieczność rehabilitacji po urazach, - wykazuje związek między aktywnością fizyczną a prawidłowym funkcjonowaniem układu ruchu oraz gęstością i masą kości. Zespół Gimnazjalno - Szkolny planszy określone mięśnie, - dokonuje podziałów mięśni według różnych kryteriów, - podaje przykłady mięśni o działaniu antagonistycznym, - omawia związek między aktywnością fizyczną a utrzymaniem organizmu w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, - wykazuje szkodliwość dopingu, - charakteryzuje wskazane choroby układu ruchu, uwzględniając ich przyczyny i leczenie, - wykonuje barwny odcisk stopy i ocenia prawidłowość jej wysklepienia, - opracowuje zasady postępowania służące zachowaniu układu ruchu w dobrej kondycji. Rozmnażanie, wzrost i rozwój - wymienia i wskazuje na planszy męskie narządy płciowe wewnętrzne (jądra, najądrza, nasieniowody) i zewnętrzne (prącie, moszna), - podaje główne zadania męskiego układu rozrodczego, - wymienia i wskazuje na planszy żeńskie narządy płciowe zewnętrzne (wzgórek łonowy, wargi sromowe, łechtaczka) i wewnętrzne (jajniki, jajowody, macica, pochwa), - wskazuje jajowód, jako miejsce zapłodnienia, a macicę jako - charakteryzuje narządy budujące układ rozrodczy męski, - wykazuje związek budowy męskich narządów rozrodczych z pełnionymi przez nie funkcjami, - przedstawia budowę plemnika i funkcje jego poszczególnych elementów, - wymienia zadania żeńskiego układu rozrodczego, - charakteryzuje budowę narządów żeńskiego układu rozrodczego, 252 - - do pracy mięśni (źródła energii i impuls nerwowy) oraz omawia ich znaczenie, charakteryzuje rodzaje skurczów mięśni, charakteryzuje najczęstsze wady postawy, wykazuje związek między wadami postawy a własnym postępowaniem, omawia przyczyny i skutki wskazanych chorób układu ruchu (krzywica, osteoporoza), opisuje urazy kończyn, wykazuje związek między płaskostopiem a czynnikami mu sprzyjającymi. - wymienia i wskazuje na planszy męskie gruczoły dodatkowe oraz podaje ich funkcje, - wyjaśnia, z czego składa się nasienie (sperma), - omawia budowę komórki jajowej, - charakteryzuje różnice w budowie plemnika i komórki jajowej, - wymienia etapy cyklu miesiączkowego, - odczytuje z wykresu zmiany poziomu estrogenów i progesteronu, - objaśnia związek między produkcją testosteronu a funkcjonowaniem męskiego układu rozrodczego, - charakteryzuje etapy cyklu miesiączkowego, uwzględniając rolę hormonów oraz zmiany zachodzące w jajniku i błonie śluzowej macicy, - analizuje rolę ciałka żółtego, - opisuje objawy napięcia przedmiesiączkowego, - podaje różnice w funkcjonowaniu układu rozrodczego męskiego Zespół Gimnazjalno - Szkolny miejsce rozwoju zarodka i płodu, - wymienia główne choroby układu rozrodczego, - wskazuje kontakty płciowe, jako główne źródło zakażeń układu rozrodczego męskiego i żeńskiego, - wyjaśnia terminy: zapłodnienie, ciąża, ciąża mnoga, - wymienia etapy rozwoju wewnątrzmacicznego, - podaje czas trwania okresu zarodkowego i płodowego, - wyjaśnia, co to jest poród i połóg, - wymienia symptomy ciąży, - podaje rolę testu ciążowego, - wymienia czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na rozwój prenatalny, - wymienia okresy rozwoju osobniczego człowieka, - wymienia objawy dojrzewania biologicznego dziewcząt i chłopców, - uzasadnia konieczność przestrzegania zasad higieny, szczególnie w okresie dojrzewania. - wykazuje związek budowy narządów żeńskiego układu rozrodczego z pełnionymi przez nie funkcjami, - wyjaśnia terminy: pokwitanie i przekwitanie, - konstruuje i wypełnia tabelę zawierającą nazwy głównych chorób układu rozrodczego, czynnik je wywołujący i objawy, - opracowuje zasady postępowania pozwalające na utrzymanie układu rozrodczego w dobrej kondycji, - konstruuje drzewo decyzyjne dotyczące profilaktyki chorób przenoszonych droga płciową, - wymienia zmiany zachodzące w organizmie kobiety podczas ciąży, - wskazuje kryterium podziału na okres zarodkowy i płodowy, - wymienia funkcje łożyska, - charakteryzuje zmiany zachodzące w organizmie matki podczas połogu, - określa odpowiedni moment na zajście w ciążę, - uzasadnia konieczność sterowania płodnością, - wyjaśnia termin antykoncepcja, uzasadnia konieczność wykonania badań prenatalnych w określonych przypadkach, - opracowuje zalecenia, których powinna przestrzegać kobieta podczas ciąży, 253 - wskazuje dni płodne i niepłodne w cyklu miesiączkowym, - wyjaśnia różnice miedzy nosicielstwem HIV a chorobą AIDS, - opisuje zachowania prowadzące do zakażenia HIV, - korzystając z różnych źródeł informacji, podaje sposoby leczenia chorób układu rozrodczego, - omawia proces powstawania zygoty, - charakteryzuje kolejne etapy rozwoju zarodka od momentu zapłodnienia do momentu zagnieżdżenia się w błonie śluzowej macicy, - opisuje procesy zachodzące od chwili implantacji do końca 8. tygodnia ciąży, - charakteryzuje okres płodowy, - wymienia i omawia etapy porodu, - wymienia rodzaje metod sterowania płodnością, - podaje wady i zalety naturalnych i sztucznych metod sterowania płodnością, - wskazuje związek między czynnikami środowiskowymi (chemicznymi, fizycznymi i biologicznymi) a powstaniem wad rozwojowych płodu, wykazuje, że okres noworodkowy jest przystosowaniem do zupełnie i żeńskiego, - wyjaśnia konieczność regularnych wizyt kobiety u ginekologa, - omawia znaczenie badań cytologicznych, - wymienia choroby przenoszone drogą płciową, przeciw którym można się zaszczepić, - omawia skutki nieleczenia kiły i rzeżączki, - wyjaśnia znaczenie rozwoju błon płodowych podczas rozwoju zarodkowego człowieka, - wskazuje rozmieszczenie i omawia funkcje błon płodowych, - wykazuje związek budowy łożyska z funkcjami, które pełni, - rozróżnia procesy prowadzące do rozwoju bliźniąt jednojajowych i dwujajowych, - opracowuje, korzystając z różnych źródeł, oraz prezentuje skutki palenia tytoniu i picia alkoholu przez kobietę będącą w ciąży, - objaśnia, na czym polega płodowy zespół tytoniowy i alkoholowy, - uzasadnia, że na pełną dojrzałość składają się: dojrzałość biologiczna, fizyczna, psychiczna i społeczna, - bierze udział w dyskusji na temat przygotowania rodziców Zespół Gimnazjalno - Szkolny Współczesne zagrożenia zdrowia - wymienia czynniki wywołujące choroby (biologiczne i nie biologiczne), - podaje drogi wnikania do organizmu czynników chorobotwórczych (pokarmowa, oddechowa, kontakt płciowy i skóra), - podaje przykłady chorób cywilizacyjnych, - wymienia przykłady chorób społecznych, - wymienia rodzaje czynników środowiskowych przyczyniających się do rozwoju chorób nowotworowych, - podaje przykłady chemicznych środków uzależniających - wymienia konsekwencje przyjmowania substancji uzależniających (fizyczne i psychiczne), - podaje czas trwania poszczególnych okresów rozwoju osobniczego człowieka, - charakteryzuje okres noworodkowy, - charakteryzuje okresy: niemowlęcy oraz wczesnego i późnego dzieciństwa, uwzględniając rozwój fizyczny i psychiczny, - charakteryzuje dorosłość, jako najdłuższy okres w życiu człowieka, - wymienia zmiany zachodzące podczas starzenia się. innych warunków niż te, które panują w organizmie matki, - porównuje zmiany zachodzące w okresie dojrzewania u dziewcząt i u chłopców, - określa zmiany, które zachodzą w psychice dojrzewającego człowieka. do narodzin dziecka, - wykazuje związek między intensywnością starzenia się a trybem życia. - wyjaśnia terminy: zdrowie i choroba, - podaje źródła zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi i pasożytami, - proponuje działania mające na celu zapobieganie zakażeniom czynnikami chorobotwórczymi, - przestrzega zaleceń lekarza podczas leczenia infekcji, - podaje kryteria wyróżnienia chorób cywilizacyjnych i społecznych, - konstruuje i uzupełnia tabelę zawierającą wybrane choroby cywilizacyjne, ich przyczyny i sposoby zapobiegania, - wykazuje związek między trybem życia a zachorowalnością na choroby nowotworowe, - odróżnia osobnika chorego od nosiciela, - wymienia czynniki wywołujące choroby zakaźne i pasożytnicze, - podaje przykłady chorób wywołanych przez czynniki zakaźne i pasożytnicze, - charakteryzuje drogi rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych, uzasadnia związek między trybem życia a zakaźne i pasożytnicze na choroby nowotworowe, - wskazuje różnice między nowotworami łagodnymi a złośliwymi, - dokonuje analizy potencjalnych czynników rakotwórczych obecnych w środowisku człowieka, - opracowuje listę okresowych - uzasadnia konieczność zapoznania się z treścią ulotki informacyjnej przed zastosowaniem leku, - przedstawia zasady, których należy przestrzegać podczas zażywania leków, - przygotowuje metaplan dotyczący problemu zakażeń chorobami pasożytniczymi i zakaźnymi, - objaśnia sposoby walki z nowotworami, - uzasadnia znaczenie badań mammograficznych i cytologicznych w profilaktyce nowotworów piersi i szyjki macicy, - przewiduje indywidualne i społeczne skutki chorób cywilizacyjnych oraz społecznych, 254 Zespół Gimnazjalno - Szkolny - wymienia skutki uzależnień od substancji chemicznych (nikotynizm, narkomania, alkoholizm). - opracowuje zasady postępowania dotyczące unikania potencjalnych czynników rakotwórczych, - odróżnia konsekwencje psychiczne uzależnień od konsekwencji fizycznych, - określa moment, w którym młodzi ludzie najczęściej sięgają po środki uzależniające, - wykonuje plakat lub ulotkę na temat przyczyn i skutków uzależnień od substancji chemicznych lub nowych technologii, - opracowuje zasady postępowania w sytuacjach sprzyjających powstawaniu uzależnień (postawa asertywna). - - badań kontrolnych, które należy systematycznie przeprowadzać, objaśnia mechanizm powstawania uzależnienia, uzasadnia, że każda forma uzależnienia jest szkodliwa, rozpoznaje objawy uzależnienia u siebie i u innych, omawia wpływ alkoholu na organizm człowieka, uzasadnia związek palenia tytoniu z chorobami różnych narządów, wymienia przyczyny łatwego popadania w lekomanię, przygotowuje metaplan dotyczący chorób cywilizacyjnych. - objaśnia wpływ narkotyków na organizm człowieka, - omawia mechanizm powstawania uzależnień od nowych technologii, - uzasadnia, dlaczego leczenie uzależnień jest bardzo trudne, a czasem prawie niemożliwe, - bierze udział w dyskusji dotyczącej przyczyn uzależnień u młodych ludzi. KLASA III: DZIAŁ/OGÓLN Y ZAKRES Podstawy genetyki Ocena dopuszczająca (wymagania konieczne) Uczeń: - wyjaśnia terminy: genetyka, zmienność, dziedziczność, gen, allel, genotyp, fenotyp, - podaje przykłady cech dominujących i recesywnych u człowieka, - podaje treść I prawa Mendla, Ocena dostateczna (wymagania podstawowe) Uczeń: - omawia badania Mendla - oznacza allele dominujące i recesywne oraz zapisuje ich kombinacje, - objaśnia I prawo Mendla, - wykorzystuje treść I prawa Mendla do zapisu wszystkich 255 Ocena dobra (wymagania rozszerzające) Uczeń: - konstruuje krzyżówkę genetyczną, - zapisuje w postaci krzyżówki genetycznej doświadczenia Mendla, - określa stosunki fenotypowe w pokoleniach F1 i F2, Ocena bardzo dobra (wymagania dopełniające) Uczeń: - określa stosunki genotypowe w pokoleniach F1 i F2, - wykonuje krzyżówki genetyczne dotyczące dziedziczenia cech u człowieka, - rozpoznaje na schematycznych rysunkach fazy mitozy, Zespół Gimnazjalno - Szkolny - wskazuje miejsce lokalizacji materiału genetycznego w komórce, - rysuje i opisuje chromosom, - wymienia rodzaje podziałów komórkowych, - podaje znaczenie mitozy, - wskazuje komórki, w których zachodzi mitoza, - wskazuje komórki, w których odbywa się podział mejotyczny, - podaje ilość podziałów odbywających się podczas podziałów mitotycznych, mejotycznych, - potrafi wskazać liczbę chromosomów decydujących o płci człowieka, - objaśnia, na czym polega hemofilia i daltonizm, - objaśnia, czym jest gen pod względem chemicznym i funkcjonalnym, - wymienia elementy nukleotydu, podaje rodzaje nukleotydów wchodzących w skład DNA i RNA, - wyjaśnia, w jaki sposób są zapisane cechy organizmu, - wymienia etapy realizacji informacji genetycznej, - wyjaśnia termin mutacja, - wymienia rodzaje czynników mutagennych, - podaje przykłady czynników mutagennych fizycznych i chemicznych, - - - - - - możliwych kombinacji alleli w gametach, wskazuje różnice w organizacji materiału genetycznego w dzielącej i niedzielącej się komórce, wyjaśnia terminy kariotyp i chromosomy homologiczne, omawia procesy składające się na podział komórek, wyjaśnia, co oznacza zapis „n” i „2n”, uzasadnia konieczność podziału mejotycznego w komórkach macierzystych gamet i zarodników, rozpoznaje pierwszy i drugi podział mejotyczny, odróżnia autosomy od chromosomów płci, wyjaśnia termin heterogametyczność męska, objaśnia, jak dziedziczy się płeć u człowieka, wykonując krzyżówkę genetyczną, wyjaśnia, co to znaczy, że dana cecha dziedziczy się razem z płcią, wyjaśnia termin genom, przedstawia budowę nukleotydu za pomocą schematycznego rysunku, opisuje, korzystając z planszy, budowę podwójnej helisy DNA i pojedynczej nici RNA, charakteryzuje kod genetyczny, wskazuje miejsce i cel 256 - analizuje kariotyp człowieka, - uzasadnia konieczność podziałów komórkowych, - omawia przebieg mitozy, - prowadzi obserwacje mikroskopowe, - charakteryzuje przebieg pierwszego i drugiego podziału mejotycznego, - wyjaśnia, na czym polega rekombinacja materiału genetycznego, - sporządza tabelę, w której porównuje mejozę z mitozą, - przedstawia sposób dziedziczenia się cech sprzężonych z płcią, - dowodzi, dlaczego allele recesywne zlokalizowane w chromosomie X ujawniają się częściej u mężczyzn niż u kobiet, - wyjaśnia, na czym polega nosicielstwo allelu warunkującego choroby, - wyjaśnia, na czym polega reguła komplementarności zasad azotowych, - przedstawia na modelach proces replikacji DNA, - uzasadnia konieczność procesu replikacji dla funkcjonowania komórki, - uzasadnia konieczność procesu transkrypcji w ekspresji genów, - przedstawia proces transkrypcji posługując się modelami - - - - - - - wskazując istotną cechę dla danej fazy, wskazuje moment replikacji w cyklu komórkowym, uzasadnia, dlaczego replikacja musi być precyzyjna, rozpoznaje na schematycznych rysunkach poszczególne fazy podziału mejotycznego, wskazując istotną cechę każdej fazy, wykazuje związek I prawa Mendla z podziałem mejotycznym komórki, dowodzi znaczenia rekombinacji materiału genetycznego u organizmów rozmnażających się płciowo, wykonuje krzyżówki genetyczne dotyczące dziedziczenia cech sprzężonych z płcią, ustala stosunki fenotypowe i genotypowe u potomstwa, sporządza tabelę, w której porównuje budowę DNA i RNA, wymienia rodzaje RNA i podaje ich funkcje, oblicza zawartość procentową poszczególnych zasad azotowych w DNA na podstawie podanej ilości jednej z nich, wyjaśnia, z czego wynika różnorodność komórek mimo jednakowej informacji genetycznej, rozpoznaje kariotyp człowieka z zespołem Downa, zespołem Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ekologia - dokonuje podziału mutacji na genowe i chromosomowe, - wyjaśnia termin zmienność organizmów, - wymienia rodzaje zmienności, - omawia przykłady wpływu środowiska na fenotyp, - odróżnia zmienność dziedziczną od zmienności niedziedzicznej. transkrypcji, - wyjaśnia różnice między informacją genetyczną a kodem genetycznym, - podaje kryteria podziału mutacji na genowe i chromosomowe, - podaje przykłady chorób będących wynikiem mutacji genowych, - omawia przyczyny i objawy chorób spowodowanych mutacjami genowymi, - podaje przykłady chorób spowodowanych mutacjami chromosomowymi, - uzasadnia, dlaczego zmienność środowiskowa nie jest zmiennością dziedziczną, - przedstawia przyczyny zmienności dziedzicznej, - podaje przykłady zmienności nukleotydów, - oblicza, z ilu nukleotydów składa się gen kodujący białko o określonej liczbie aminokwasów, - wykonuje krzyżówkę genetyczną, wykazując prawdopodobieństwo wystąpienia choroby w przypadku, gdy obydwoje rodzice są nosicielami, - wskazuje różnice między mutacjami genowymi a chromosomowymi, - omawia przyczyny i objawy chorób wywołanych mutacjami chromosomowymi, - wykonuje krzyżówki genetyczne związane z dziedziczeniem grup krwi i czynnika Rh u człowieka. Turnera i zespołem Klinefeltera, - wykazuje związek między wiekiem matki a urodzeniem dziecka z zespołem Downa, przedstawiając tę zależność na wykresie, - podaje przykłady cech uwarunkowanych genetycznie i będących wynikiem oddziaływania środowiska, - ocenia przydatność wiedzy o wpływie czynników genetycznych i środowiskowych na cechy fenotypowe organizmu. - podaje znaczenie terminu ekologia oraz wyjaśnia jego pochodzenie i znaczenie, - wymienia miejsca, gdzie mogą być prowadzone badania ekologiczne, - określa rodzaje czynników środowiska, - porównuje warunki życia w wodzie z wykorzystania surowców wtórnych, - analizuje ilość oraz skład jakościowy odpadów powstających w gospodarstwie domowym, - rozróżnia poziomy organizacji życia będące przedmiotem badań ekologicznych, - podaje przykłady badań prowadzonych w terenie i przeprowadzanych w laboratoriach, - podaje przykłady wpływu czynników biotycznych i abiotycznych na organizmy, - ocenia, które z czynników mają parametry zmienne, a które względnie stałe, - wyjaśnia terminy tolerancja ekologiczna i zakres tolerancji - uzasadnia konieczność prowadzenia badań ekologicznych, - wykazuje różnie między ekologią a ochroną przyrody i ochroną środowiska, - dowodzi, że rozmieszczenie organizmów na Ziemi wynika z różnej tolerancji na poszczególne czynniki - objaśnia treść prawa minimum Liebiga, - interpretuje przebieg krzywych tolerancji ekologicznej - projektuje i przeprowadza - wykazuje przekonanie o użyteczności edukacji ekologicznej w życiu codziennym człowieka, - ocenia stan czystości powietrza, posługując się skalą porostową, - wskazuje nisze ekologiczne wybranych gatunków, - uzasadnia, że nisze ekologiczne różnych gatunków nigdy nie są identyczne, - analizuje mechanizmy regulujące liczebność populacji, - omawia konsekwencje konkurencji 257 Zespół Gimnazjalno - Szkolny - aktywnie włącza się w oszczędzanie wody w domu i w szkole, - wskazuje ogniwa w łańcuchu pokarmowym, - tworzy łańcuch pokarmowy z danych organizmów - charakteryzuje strukturę wybranego ekosystemu, posługując się piramidą troficzną, - wyjaśnia, co dzieje się z materią, a co z energią w ekosystemie, - podaje kryteria podziału zasobów naturalnych, - wymienia przykłady zasobów odnawialnych i nieodnawialnych, - wymienia przykłady odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii, - wyjaśnia termin zrównoważony rozwój - proponuje działania mające na celu oszczędzanie energii elektrycznej i wody w domu, - projektuje i wykonuje plakat na temat wykorzystania surowców wtórnych, - określa rodzaje czynników środowiska, - porównuje warunki życia w wodzie z warunkami życia na lądzie, - rozróżnia cechy organizmów ekologicznej, - podaje przykłady praktycznego wykorzystania wiedzy o tolerancji ekologicznej organizmów, - planuje i przeprowadza obserwacje populacji różnych gatunków w terenie, - określa strukturę przestrzenną wybranego gatunku rośliny, - przedstawia rozmieszczenie osobników na danym terenie w sposób graficzny, - wykazuje na dowolnym przykładzie, że symbioza jest korzystna dla obu partnerów, - charakteryzuje przystosowania kwiatów do zapylania przez zwierzęta, - przedstawia czynniki warunkujące konkurencję, - przedstawia skutki konkurencji międzygatunkowej, - wymienia sposoby unikania konkurencji, - przedstawia na dowolnym, przykładzie wzajemne adaptacje pasożyta i żywiciela, - wykazuje ścisły związek między ożywioną częścią ekosystemu a jego biotopem, - charakteryzuje rolę producentów, konsumentów i destruentów w ekosystemie, - opisuje rolę producentów, konsumentów i destruentów w obiegu materii oraz 258 - - - - - - obserwację porostów w najbliższym otoczeniu, wskazuje czynniki biotyczne i abiotyczne mające wpływ na liczebność i zagęszczenie badanej populacji, określa liczebność i zagęszczenie populacji na określonym terenie, wskazuje na przykładach przystosowania zwierząt do zapylania, dowodzi, że komensalizm jest oddziaływaniem przynoszącym korzyści jednemu gatunkowi, charakteryzuje na dowolnym przykładzie przystosowania drapieżnika do drapieżnictwa i jego ofiary do obrony, uzasadnia tezę, że zjadający i zjadani regulują wzajemnie swoją liczebność, opisuje przystosowania pasożytów do obranej strategii życiowej, tworzy sieć pokarmową z podanych organizmów, dostrzega, że jeden organizm może należeć do kilku poziomów troficznych, porównuje biocenozę pola uprawnego z biocenozą lasu pod kątem ich trwałości i zachowania równowagi biocenotycznej, ilustruje schematycznie krążenie materii i przepływ wewnątrzgatunkowej dla funkcjonowania danych populacji, - uzasadnia na przykładach, że mutualizm i protokooperacja mają cechy wspólne oraz różne, - dowodzi, że protokooperacja jest symbiozą nieobligatoryjną, - planuje i przeprowadza doświadczenia, - wykazuje na odpowiednich przykładach, że rośliny mają mechanizmy obronne przed zgryzaniem, - przedstawia na przykładach adaptacje ssaków roślinożernych do odżywiania się pokarmem roślinnym - planuje, przeprowadza i dokumentuje doświadczenie badające działalność destruentów, - modeluje sytuację, gdy jeden z organizmów sieci pokarmowej zostanie wyeliminowany, - dowodzi, że trwałość ekosystemu zależy od jego różnorodności gatunkowej, - udowadnia, że ekosystem jest układem samowystarczalnym, - wykazuje związek między zanieczyszczeniami środowiska a nasileniem efektu cieplarnianego, - analizuje dane statystyczne dotyczące przyczyn zmian poziomu dwutlenku węgla Zespół Gimnazjalno - Szkolny będące przystosowaniem do życia w wodzie i na lądzie, wyjaśnia termin populacja, podaje przykłady populacji z różnych środowisk, wymienia rodzaje oddziaływań nieantagonistycznych, podaje przykłady organizmów żyjących w symbiozie, odróżnia oddziaływania antagonistyczne od nieantagonistycznych, wymienia rodzaje oddziaływań antagonistycznych, wymienia elementy składowe ekosystemu. przepływie energii przez ekosystem, - analizuje obieg węgla, - przedstawia skutki eksploatacji zasobów nieodnawialnych, - wskazuje zmiany zachodzące w środowisku na skutek intensyfikacji produkcji rolnej, - przedstawia propozycje racjonalnego gospodarowania, zasobami przyrody zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, - uzasadnia konieczność ograniczenia wydobycia paliw kopalnych, - przedstawia korzyści i zagrożenia wynikające z budowy elektrowni atomowych, - proponuje działania mające na celu ograniczenie ilości odpadów w gospodarstwie domowym, - charakteryzuje sposoby oczyszczania ścieków, - opisuje, na czym polega segregacja odpadów. energii w ekosystemach, - uzasadnia, jak ważny jest dopływ energii słonecznej do ekosystemów, - wykazuje związek między intensywną gospodarką rolną a wyginięciem wielu gatunków, - objaśnia, na czym polega kumulacja szkodliwych związków chemicznych w organizmach, - omawia mechanizm powstawania efektu cieplarnianego, - przewiduje skutki globalnego ocieplenia, - uzasadnia konieczność korzystania z alternatywnych źródeł energii, - podejmuje dyskusję na temat budowy elektrowni jądrowych, - opisuje metody bezpiecznego składowania odpadów, - wyjaśnia korzyści wynikające z segregowania odpadów. w powietrzu i zmian temperatury na Ziemi, - opracowuje projekt oszczędzania energii w domu, - podejmuje dyskusję na temat budowy spalarni śmieci, - uzasadnia konieczność ochrony odnawialnych zasobów przyrody. - wyjaśnia terminy ewolucja i ewolucjonizm, - wyjaśnia, co oznacza określenie „walka o byt” - uzasadnia, dlaczego Darwina nazywa się ojcem ewolucjonizmu, - odróżnia dobór naturalny od doboru sztucznego, - przedstawia poglądy na ewolucję znane przed Darwinem - podaje główne założenia teorii ewolucji Darwina, - prezentuje przykłady potwierdzające działanie doboru naturalnego, - omawia znaczenie i podaje - omawia poglądy na ewolucję Lamarcka, - uzasadnia, dlaczego obserwacje poczynione przez Darwina na wyspach Galapagos stały się podłożem do narodzin teorii ewolucji, - wykazuje, że dobór naturalny zapewnia przetrwanie - przedstawia w sposób graficzny mechanizm izolacji przestrzennej populacji, - dowodzi, że izolacja populacji przyczynia się do powstawania nowych gatunków, - wykazuje, że współczesne poglądy na ewolucję są kontynuacją i uzupełnieniem - Ewolucjonizm 259 Zespół Gimnazjalno - Szkolny - podaje rodzaje dowodów ewolucji, - rozróżnia pośrednie i bezpośrednie dowody ewolucji, - podaje przykłady dowodów bezpośrednich ewolucji, - podaje pozycję systematyczną człowieka, - uzasadnia przynależność człowieka do poszczególnych jednostek systematycznych, przykłady doboru sztucznego, - wyjaśnia, dlaczego tylko niewielka część wymarłych organizmów zachowała się w postaci skamieniałości, - wykazuje na przykładach, że zmiany ewolucyjne organizmów mogą się odbywać w różnym tempie, - analizuje cechy budowy charakterystyczne dla naczelnych - sporządza tabelę, w której porównuje człowieka z szympansem, - wskazuje podobieństwa i różnice między człowiekiem a innymi naczelnymi, jako wynik procesów ewolucyjnych, - wymienia przodków człowieka. - - - - 260 osobników najlepiej przystosowanych do środowiska, podaje założenia syntetycznej teorii ewolucji, uzasadnia, że formy przejściowe są szczególnie cenionymi dowodami bezpośrednimi na ewolucję, zbierając informacje na temat form pośrednich, korzysta z różnych źródeł charakteryzuje relikty i podaje ich przykłady, odróżnia narządy analogiczne od homologicznych, uzasadnia, że podobny skład chemiczny wszystkich organizmów świadczy o ich pokrewieństwie, wskazuje cechy pozwalające na wyodrębnienie z rzędu naczelnych nadrodziny człekokształtnych, charakteryzuje poszczególnych przodków człowieka, dowodzi, że człowiek posiada cechy wyjątkowe dla jego gatunku. teorii Darwina, - dowodzi znaczenia prowadzenia porównawczych badań anatomicznych zwierząt, - analizuje podobieństwo rozwoju zarodkowego kręgowców, - dowodzi, że badania z zakresu embriologii są ważnym dowodem pośrednim ewolucji, segreguje narządy na analogiczne, homologiczne i szczątkowe - przedstawia historię rozwoju ewolucyjnego człowieka, - korzysta z różnych źródeł, podając przykłady dowodów bezpośrednich na ewolucję człowieka, - dowodzi, że szczątki australopiteka znanego, jako Lucy są jednym z najważniejszych znalezisk. Zespół Gimnazjalno - Szkolny WYMAGANIA Z GEOGRAFII KLASA I: Rozdział I. Podstawy geografii Lp. Temat 1. Czym zajmuje się geografia? 2. Współrzędne geograficzne konieczny (ocena 2) Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminu „geografia” • wymienia podstawowe dyscypliny nauk geograficznych • wymienia sfery Ziemi • wymienia przykłady źródeł informacji geograficznej podstawowy (ocena 3) Uczeń: • wyjaśnia, czym zajmuje się geografia fizyczna i społeczno-ekonomiczna • podaje główne cechy kształtu i wymiarów Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminu „siatka geograficzna” • wskazuje na mapie i globusie południki: 0° i 180° oraz półkule wschodnią i zachodnią • wskazuje na mapie i globusie równik oraz półkule północną i południową • wymienia cechy południków i równoleżników • wskazuje na globusie oraz mapie świata zwrotniki i koła podbiegunowe • wyjaśnia znaczenie terminów: „długość geograficzna”, „szerokość geograficzna” • określa położenie geograficzne punktów i obszarów na mapie 261 Poziom wymagań rozszerzający (ocena 4) Uczeń: • wyjaśnia różnice między elipsoidą a geoidą • omawia współzależności zachodzące między sferami Ziemi • odczytuje współrzędne geograficzne na globusie • określa położenie matematyczno-geograficzne punktów i obszarów na mapie • lokalizuje na globusie i na mapie obiekty na podstawie współrzędnych geograficznych dopełniający (ocena 5) Uczeń: • zna imiona lub nazwiska uczonych i ich dokonania w poznaniu kształtu Ziemi • omawia wpływ poszczególnych sfer Ziemi na życie i działalność gospodarczą człowieka wykraczający (ocena 6) Uczeń: • przedstawia ewolucję poglądów na temat kształtu i wymiarów Ziemi • omawia wpływ działalności człowieka na funkcjonowanie sfer Ziemi • ocenia znaczenie umiejętności określania współrzędnych geograficznych w życiu człowieka • podaje zasady działania oraz przykłady zastosowania systemu nawigacji satelitarnej GPS Zespół Gimnazjalno - Szkolny 3. 4. 5. Mapa i jej skala • wyjaśnia znaczenie terminów: „mapa”, „skala mapy”, „siatka kartograficzna”, „legenda” • wymienia elementy mapy • wyjaśnia różnice między siatką geograficzną a siatką kartograficzną • rozróżnia rodzaje skali mapy • wskazuje skalę mniejszą i większą • posługuje się skalą mapy do obliczania odległości w terenie Rodzaje map. Generalizacja • wyjaśnia znaczenie terminu „plan” • dokonuje podziału map ze względu na skalę i treść Przedstawianie zjawisk na mapach • wykazuje znaczenie skali • oblicza skalę mapy, • oblicza powierzchnię mapy w przedstawianiu różnych informacji geograficznych na mapie • przekształca rodzaje skali mapy znając odległość rzeczywistą i odległość na mapie rzeczywistą, znając skalę mapy i powierzchnię na mapie • wskazuje różnice między mapą a planem • wymienia i wskazuje przykłady map tematycznych • dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych • posługuje się w terenie planem • wyjaśnia, na czym polega generalizacja treści mapy i uzasadnia konieczność jej stosowania • wskazuje możliwości • wymienia metody • odczytuje z map • charakteryzuje wybrane informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych, w tym również odczytuje wysokość bezwzględną • oblicza wysokość względną oraz charakteryzuje rzeźbę terenu na podstawie rysunku poziomicowego i mapy hipsometrycznej • charakteryzuje prezentacji zjawisk na mapach • wymienia metody prezentacji rzeźby terenu na mapach • wyjaśnia znaczenie terminów: „wysokość względna”, „wysokość bezwzględna”, „poziomica” wybrane metody prezentacji zjawisk na mapach • dobiera właściwą metodę do przedstawienia wybranego zjawiska na mapie metody prezentacji rzeźby terenu na mapach • rysuje profil terenu, korzystając z rysunku poziomicowego 262 praktycznego wykorzystania planów i różnych rodzajów map Zespół Gimnazjalno - Szkolny 6. Czytamy mapę • analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych i tematycznych II. Ruchy Ziemi 7. Ruch obiegowy Ziemi • identyfikuje położenie odpowiadających sobie obiektów geograficznych na fotografiach, zdjęciach lotniczych oraz mapach topograficznych • wymienia planety • wymienia planety Układu Słonecznego • wyjaśnia znaczenie terminów: „orbita”, „ruch obiegowy Ziemi”, „równonoc wiosenna”, „równonoc jesienna”, „przesilenie zimowe”, „przesilenie letnie” • wymienia daty równonocy wiosennej i jesiennej oraz przesilenia letniego i zimowego Układu Słonecznego, zachowując właściwą kolejność • porównuje planety Układu Słonecznego, korzystając z danych liczbowych • podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi • podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obiegowego Ziemi • określa wartość kąta nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity • podaje przyczynę zmiany kąta padania promieni słonecznych na powierzchnię Ziemi w ciągu roku • wymienia strefy oświetlenia Ziemi 263 • posługuje się w terenie mapą topograficzną, turystyczną i samochodową (m.in. orientuje mapę oraz identyfikuje obiekty geograficzne na mapie i w terenie) • lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce (niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, morza, państwa itp.) • wyjaśnia znaczenie terminów: „górowanie”, „widnokrąg” • przedstawia (wykorzystując również własne obserwacje) zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku • wymienia przyczyny występowania astronomicznych pór roku • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary, na których występują dni i noce polarne • podaje przyczyny występowania zaćmienia Słońca i Księżyca • projektuje i opisuje • wykazuje związek między trasy wycieczek na podstawie map turystycznych, samochodowych i topograficznych cechami środowiska przyrodniczego a zagospodarowaniem obszaru na podstawie mapy topograficznej • wyjaśnia przyczyny występowania zjawiska dnia i nocy polarnej • dowodzi związku między ruchem obiegowym Ziemi a zmianą długości trwania dnia i nocy w ciągu roku • dowodzi wpływu nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity na występowanie astronomicznych pór roku • przedstawia na ilustracji układ Ziemi, Słońca i Księżyca podczas zaćmienia Słońca i Księżyca • wyjaśnia znaczenie terminów: „galaktyka”, „Droga Mleczna”, „planety karłowate” • omawia wpływ ruchu obiegowego Ziemi na zmiany w przyrodzie i życie człowieka • oblicza wysokość Słońca nad widnokręgiem Zespół Gimnazjalno - Szkolny 8. III. Atmosfera i hydrosfera 9. Ruch obrotowy Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminów: „ruch obrotowy Ziemi”, „doba”, „czas słoneczny”, „czas strefowy”, „czas urzędowy” Atmosfera. Temperatura powietrza • wyjaśnia znaczenie terminów: „atmosfera”, „troposfera”, „pogoda” • podaje nazwy gazów wchodzących w skład powietrza atmosferycznego • wymienia czynniki klimatotwórcze wpływające na wartość temperatury powietrza • podaje cechy ruchu • charakteryzuje strefy • posługuje się ze obrotowego Ziemi • podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obrotowego Ziemi • wyjaśnia przyczynę występowania dnia i nocy • wyjaśnia, dlaczego zostały wprowadzone strefy czasowe i międzynarodowa linia zmiany daty oświetlenia Ziemi • wyjaśnia różnice między czasem słonecznym a czasem strefowym i urzędowym • posługuje się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na Ziemi • wymienia nazwy stref czasowych, w których obrębie położona jest Polska zrozumieniem pojęciami: „ruch obrotowy Ziemi”, „czas słoneczny”, „czas strefowy” • omawia zastosowanie gnomonu • wskazuje zależność między ruchem obrotowym Ziemi a rachubą czasu • oblicza czas miejscowy, znając różnicę długości geograficznej • uzasadnia konieczność stosowania czasu strefowego i urzędowego • wymienia skutki działania siły Coriolisa • wymienia nazwy • charakteryzuje • oblicza zmiany warstw atmosfery, zaczynając od warstwy znajdującej się najbliżej powierzchni Ziemi • omawia zmiany temperatury powietrza w atmosferze, posługując się ilustracją • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary o najwyższej i najniższej temperaturze powietrza poszczególne warstwy atmosfery • sporządza klimatogram, korzystając z danych klimatycznych • wykazuje na przykładach związek między wysokością Słońca a temperaturą powietrza • oblicza średnią roczną temperaturę powietrza, średnią roczną amplitudę temperatury powietrza temperatury powietrza wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza • wyjaśnia na przykładach wpływ czynników klimatotwórczych na wartość temperatury powietrza 264 • wyjaśnia, dlaczego międzynarodowa linia zmiany daty nie pokrywa się dokładnie z południkiem 180° • omawia wpływ ruchu obrotowego Ziemi na zjawiska przyrodnicze i życie człowieka • wyjaśnia znaczenie terminu „inwersja termiczna” • omawia wpływ działalności człowieka na zmiany zachodzące w składzie powietrza atmosferycznego Zespół Gimnazjalno - Szkolny oraz roczną sumę opadów atmosferycznych 10. 11. 12. Ciśnienie atmosferyczne i wiatr • wyjaśnia znaczenie terminów: „ciśnienie atmosferyczne”, „niż baryczny”, „wyż baryczny”, „izobara” • wymienia jednostki ciśnienia atmosferycznego • wymienia przykłady wiatrów stałych i okresowo zmiennych, występujących na kuli ziemskiej • wyjaśnia przyczynę powstawania wiatru • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary występowania pasatów i monsunów • wyjaśnia zależność między wartością ciśnienia atmosferycznego a wysokością nad poziomem morza • sporządza schemat wyżu i niżu barycznego • charakteryzuje Wilgotność powietrza i opady atmosferyczne • wyjaśnia znaczenie terminów: „wilgotność powietrza”, „wilgotność względna”, „kondensacja”, „resublimacja” • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych • wyjaśnia proces powstawania chmur i opadów atmosferycznych • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary o najwyższych i najniższych rocznych sumach opadów atmosferycznych • rozpoznaje rodzaje • rozpoznaje Klimaty kuli ziemskiej • wyjaśnia znaczenie terminu „klimat” • wymienia elementy klimatu • podaje różnicę między klimatem a pogodą • wymienia główne czynniki klimatotwórcze • charakteryzuje wpływ • charakteryzuje na głównych czynników klimatotwórczych na klimat • wymienia strefy klimatyczne na kuli ziemskiej i wskazuje ich zasięg na mapie stref klimatycznych podstawie wykresów lub danych liczbowych przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych 265 opadów i osadów atmosferycznych na podstawie fotografii • podaje przykłady negatywnego wpływu nadmiaru oraz niedoboru opadów atmosferycznych na życie i działalność człowieka rodzaje wiatrów na podstawie ilustracji rodzaje chmur na podstawie fotografii • omawia warunki powstawania poszczególnych rodzajów osadów atmosferycznych • omawia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia opadów atmosferycznych na Ziemi • podaje na podstawie map tematycznych zależności między strefami oświetlenia Ziemi a strefami klimatycznymi • charakteryzuje klimat górski • omawia wpływ • wyjaśnia, w jaki sposób powstają cyklony tropikalne i tornada, charakteryzuje je oraz podaje obszary ich występowania • omawia sposób powstawania opadów frontalnych, konwekcyjnych i orograficznych • ocenia wpływ klimatu na zagospodarowanie wybranych regionów kuli ziemskiej Zespół Gimnazjalno - Szkolny • wykazuje zróżnicowanie klimatyczne Ziemi na podstawie analizy map temperatury powietrza i opadów atmosferycznych oraz map stref klimatycznych na Ziemi 13. Zasoby wodne Ziemi • podaje przykłady wód powierzchniowych i podziemnych • wyjaśnia znaczenie terminów: „morze”, „zatoka”, „szelf kontynentalny”, „gejzer”, „wody termalne”, „wody mineralne” • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata oceany i podaje ich nazwy • wymienia rodzaje ruchów wody morskiej • omawia zasoby wodne Ziemi, korzystając z diagramu • podaje jednostkę zasolenia wód oceanicznych • omawia zasolenie wód oceanicznych • wymienia typy mórz i wskazuje ich przykłady na mapie ogólnogeograficznej świata • wyjaśnia znaczenie terminów: „ciepły prąd morski”, „zimny prąd morski” • podaje przykłady ciepłych i zimnych prądów morskich 266 położonych w różnych strefach klimatycznych • omawia na przykładach wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat danego obszaru • podaje przykłady wpływu klimatu na życie i działalność gospodarczą człowieka • omawia przyczyny zróżnicowania zasolenia wód oceanicznych • podaje przykłady mórz o największym i najmniejszym zasoleniu wód • wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata przykłady ciepłych i zimnych prądów morskich • rozumie znaczenie mórz i oceanów w życiu i gospodarce człowieka klimatu górskiego na występowanie pięter roślinnych • omawia przyczyny występowania falowania i pływów • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania wód podziemnych • wyjaśnia mechanizm funkcjonowania gejzerów • wymienia przykłady obszarów występowania gejzerów • charakteryzuje zjawisko El Niño Zespół Gimnazjalno - Szkolny IV. Wnętrze Ziemi 14. Budowa wnętrza Ziemi • wymienia metody badania wnętrza Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminów: „minerał”, „skała”, „prądy cieplne”, „magma” • wymienia kolejne warstwy wnętrza Ziemi, zaczynając od warstwy znajdującej się najgłębiej • wyjaśnia znaczenie badań geofizycznych w poznawaniu budowy wnętrza Ziemi • wskazuje różnicę między minerałem a skałą • klasyfikuje skały ze względu na ich genezę • wyjaśnia różnicę między litosferą a skorupą ziemską 15. Płytowa budowa litosfery. Trzęsienia ziemi • wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminów: „ryft oceaniczny”, „grzbiet śródoceaniczny”, „hipocentrum”, „epicentrum” • podaje główne cechy płytowej budowy litosfery • podaje przyczynę ruchu płyt litosfery • podaje przyczynę trzęsień ziemi • omawia skutki trzęsień ziemi 16. Wulkanizm • wyjaśnia znaczenie terminów: „lawa”, „erupcja”, „wulkan”, • wymienia produkty erupcji wulkanicznej • omawia budowę wulkanu, posługując się ilustracją • omawia pozytywne i negatywne skutki erupcji wulkanicznych • wymienia przykłady wulkanów i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej świata 267 • podaje przykłady kamieni szlachetnych • wymienia przykłady gospodarczego wykorzystania skał i minerałów • omawia budowę wnętrza Ziemi, posługując się ilustracją • podaje zależność między głębokością a temperaturą we wnętrzu Ziemi • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary wzmożonej aktywności sejsmicznej • podaje skalę, w której określana jest siła trzęsień ziemi • porównuje warstwy wnętrza Ziemi • rozpoznaje na podstawie okazów skał wybrane skały i określa ich rodzaj ze względu na genezę • omawia warunki powstawania poszczególnych rodzajów skał na podstawie ilustracji • określa twardość minerałów na podstawie skali Mohsa • wykazuje związek pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem trzęsień ziemi • omawia sposób powstawania ryftów oceanicznych, grzbietów śródoceanicznych i rowów oceanicznych • podaje przykłady działań podejmowanych przez człowieka w celu zminimalizowania skutków trzęsień ziemi • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary wzmożonej aktywności wulkanicznej • wykazuje związek pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata przebieg Ognistego Pierścienia Pacyfiku • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata najwyższe wulkany poszczególnych kontynentów i podaje ich nazwy Zespół Gimnazjalno - Szkolny V. Procesy zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi 17. Powstawanie gór • wyjaśnia znaczenie terminu „ruchy górotwórcze” • wymienia nazwy er, zaczynając od najstarszej ery • wymienia rodzaje gór • wymienia wielkie formy ukształtowania powierzchni lądów • podaje we właściwej kolejności nazwy okresów w dziejach Ziemi • wymienia najważniejsze orogenezy w dziejach Ziemi • wymienia wielkie formy ukształtowania dna oceanów • podaje przykłady gór fałdowych, zrębowych i wulkanicznych • wskazuje na ogólnogeograficznej mapie świata przykłady wielkich form ukształtowania powierzchni lądów • wyjaśnia znaczenie terminu „subdukcja” • wymienia zjawiska towarzyszące procesowi subdukcji • podaje przykłady gór wypiętrzonych podczas poszczególnych orogenez • charakteryzuje na podstawie ilustracji mechanizm powstawania gór fałdowych i zrębowych • wyjaśnia proces powstawania gór wulkanicznych • charakteryzuje wielkie formy ukształtowania powierzchni lądów oraz dna oceanów • wymienia najwyższe szczyty na kontynentach i podaje ich wysokości 18. Wietrzenie • wyjaśnia proces wietrzenia fizycznego, chemicznego i biologicznego • wyjaśnia zjawisko wietrzenia mrozowego i łuszczenia się skał • omawia zależność między warunkami klimatycznymi a rodzajem i przebiegiem wietrzenia • posługuje się ze zrozumieniem pojęciem „wietrzenie” • charakteryzuje proces odpadania i formy rzeźby terenu powstałe w jego wyniku • wymienia i charakteryzuje rodzaje ruchów masowych • podaje przykłady niebezpieczeństw grożących człowiekowi wskutek wystąpienia ruchów masowych 19. Procesy krasowe • wymienia procesy zewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminu „wietrzenie” • wymienia rodzaje wietrzenia • podaje nazwę produktu wietrzenia • wyjaśnia znaczenie terminu „krasowienie” • wymienia nazwy skał ulegających krasowieniu • wymienia formy krasu powierzchniowego i podziemnego • omawia procesy krasowe i warunki, w których zachodzą • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary występowania rzeźby krasowej • omawia formy krasowe występujące na powierzchni i pod powierzchnią ziemi • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku krasowienia • podaje nazwy i wymiary najdłuższych oraz najgłębszych jaskiń na świecie i w Polsce 268 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 20. Rzeźbotwórcza działalność rzek • wyjaśnia znaczenie terminów: „erozja wgłębna”, „erozja wsteczna”, „erozja boczna”, „akumulacja” • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata przykłady najdłuższych rzek świata • wskazuje na ilustracji przedstawiającej dorzecze: źródło, rzekę główną, dopływy, ujście, obszar dorzecza, dział wodny • wymienia przykłady form powstałych w wyniku niszczącej i budującej działalności rzeki • wymienia typy ujść rzecznych • wyjaśnia proces powstawania meandrów i starorzeczy • omawia warunki sprzyjające powstawaniu delt i ujść lejkowatych • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata przykłady ujść deltowych i lejkowatych • posługuje się ze zrozumieniem pojęciem „erozja” • przedstawia rzeźbotwórczą rolę wód płynących • wykazuje związek między spadkiem rzeki a charakterem procesów rzeźbotwórczych wody płynącej • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności rzeki • oblicza średni spadek rzeki 21. Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i lądolodów • wyjaśnia znaczenie terminu „granica wiecznego śniegu” • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata obszary współcześnie zlodowacone • wskazuje różnice między lodowcem górskim a lądolodem • wymienia czynniki warunkujące powstawanie lodowców górskich i lądolodów • wymienia formy rzeźby terenu powstałe w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów • rozpoznaje na ilustracjach i fotografiach formy polodowcowe oraz podaje ich nazwy • przedstawia rzeźbotwórczą rolę lądolodów i lodowców górskich • omawia, korzystając z ilustracji, podobieństwa i różnice w krajobrazie polodowcowym powstałym w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów • ocenia wpływ zmian klimatycznych na grubość pokrywy lodowej lodowców górskich i lądolodów 269 Zespół Gimnazjalno - Szkolny VI. Pedosfera i biosfera 22. Rzeźbotwórcza działalność morza • wyjaśnia znaczenie terminu „abrazja” • podaje przykłady form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza • wymienia typy wybrzeży morskich • omawia, korzystając z ilustracji, proces cofania się klifu oraz proces powstawania mierzei • wskazuje na ogólnogeograficznej mapie świata typy wybrzeży morskich • przedstawia rzeźbotwórczą rolę fal morskich • wyjaśnia genezę typów wybrzeży morskich • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności morza • podaje przykłady działań mających na celu ochronę wybrzeży klifowych przed abrazją 23. Rzeźbotwórcza działalność wiatru • wyjaśnia znaczenie terminów: „deflacja”, „korazja” • podaje przykłady niszczącej i budującej działalności wiatru na pustyniach • wymienia rodzaje pustyń ze względu na rodzaj podłoża • wskazuje na mapie ogólno-geograficznej świata największe pustynie • wyjaśnia różnice między barchanem a wydmą paraboliczną • przedstawia rzeźbotwórczą rolę wiatru • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności wiatru • omawia wpływ szaty roślinnej na rzeźbotwórczą działalność wiatru 24. Gleby i roślinność na Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminu „gleba” • wyjaśnia, na czym polega proces glebotwórczy • wymienia czynniki glebotwórcze • wymienia strefy roślinne na Ziemi • wyjaśnia znaczenie terminu „żyzność gleby” • wskazuje i nazywa poziomy glebowe na ilustracji przedstawiającej profil glebowy • podaje przykłady gleb strefowych i astrefowych • omawia znaczenie gleb w przyrodzie i gospodarce człowieka • wskazuje strefy roślinne na mapie ogólno -geograficzne świata • charakteryzuje poziomy glebowe • charakteryzuje wybrane typy gleb strefowych i astrefowych • omawia zróżnicowanie stref roślinnych na Ziemi • porównuje profile glebowe różnych typów gleb • wykazuje zależności zachodzące między czynnikami glebotwórczymi a typem genetycznym gleby • wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi • uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania glebami • wykazuje związek pomiędzy zróżnicowaniem stref roślinnych na Ziemi a działalnością gospodarczą człowieka 270 Zespół Gimnazjalno - Szkolny KLASA II: Rozdział Afryka L.p. Temat 1 Warunki naturalne 2 Ludność i urbanizacja dopuszczającyy Uczeń: • wskazuje Afrykę na mapie świata • wyjaśnia znaczenie terminów: „obszar bezodpływowy”, „rzeka okresowa”, „rzeka epizodyczna” • wymienia nazwy stref klimatyczno-roślinno-glebowych Afryki • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej wybrane elementy linii brzegowej, krainy geograficzne, rzeki i jeziora Afryki oraz podaje ich nazwy dostatecznyy Uczeń: • określa położenie geograficzne Afryki na kuli ziemskiej • wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Afryki • przyporządkowuje strefom klimatycznym odpowiednie formacje roślinne i typy gleb • porównuje linię brzegową Afryki z linią brzegową innych kontynentów • wyjaśnia znaczenie • wyjaśnia znaczenie terminu „gęstość zaludnienia” • podaje liczbę ludności Afryki • wymienia nazwy odmian ludzkich zamieszkujących Afrykę • wymienia nazwy obszarów najgęściej i najsłabiej zaludnionych w Afryce • wymienia problemy mieszkańców Afryki terminów: „eksplozja demograficzna”, „przyrost naturalny”, „urbanizacja” • omawia zróżnicowanie ludności Afryki • omawia przyczyny eksplozji demograficznej w Afryce • wyjaśnia przyczyny niskiego poziomu urbanizacji w Afryce • wskazuje na mapie oraz 271 Poziom wymagań dobry Uczeń: • określa położenie matematyczno-geograficzne Afryki • omawia wpływ wybranych czynników geograficznych na klimat Afryki • określa cechy ukształtowania powierzchni Afryki • wyjaśnia występowanie stref klimatyczno-roślinno-glebowych • charakteryzuje klimat oraz formacje roślinne Afryki na podstawie mapy klimatycznej, klimatogramów oraz ilustracji • charakteryzuje wody powierzchniowe Afryki bardzo dobry Uczeń: • oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Afryki • wykazuje symetryczność stref klimatyczno-roślinno-glebowych Afryki • wyjaśnia zależności między rozmieszczeniem stref klimatycznych, roślinnych i glebowych celujący Uczeń: • wykazuje związki między budową geologiczną a ukształtowaniem pionowym Afryki • wyjaśnia mechanizm powstawania systemu rowów tektonicznych w Afryce • dowodzi związku między warunkami klimatycznymi, ukształtowaniem pionowym a gęstością i układem sieci rzecznej • ocenia wpływ warunków • oblicza współczynnik • uzasadnia twierdzenie, naturalnych na rozmieszczenie ludności • omawia wskaźnik HDI w wybranych krajach na podstawie mapy tematycznej • omawia problemy związane z epidemią AIDS na kontynencie afrykańskim • wymienia przyczyny i skutki głodu oraz konfliktów zbrojnych przyrostu naturalnego • wyjaśnia przyczyny i skutki wysokiego przyrostu naturalnego • analizuje przyczyny i skutki głodu w Afryce • ocenia skutki wybranych konfliktów zbrojnych • określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowaniem chorób że Afryka jest kontynentem ludzi młodych • proponuje działania mające na celu ograniczenie problemów mieszkańców Afryki Zespół Gimnazjalno - Szkolny wymienia nazwy największych miast Afryki • opisuje problemy mieszkańców Afryki • wyjaśnia znaczenie terminu „produkt krajowy brutto” 3 Ameryka Północna i Południo wa 4 Gospodarka, Egipt, Republika Południowej Afryki • opisuje poziom rozwoju • wyjaśnia, dlaczego gospodarczego Afryki • wymienia czynniki warunkujące rozwój rolnictwa w Afryce • wymienia nazwy najważniejszych roślin żywieniowych i eksportowych uprawianych w Afryce • wymienia główne cechy środowiska Egiptu i Republiki Południowej Afryki Afryka nazywana jest kontynentem rolniczym • wyjaśnia przyczyny niskiego poziomu rozwoju przemysłu w Afryce • opisuje pasterstwo koczownicze • opisuje poziom rozwoju usług w Afryce • opisuje potencjał gospodarczy Egiptu i RPA Warunki naturalne • wskazuje Amerykę na mapie świata • wyjaśnia znaczenie terminów: „Ameryka Łacińska”, „Ameryka Środkowa” • wskazuje elementy linii brzegowej Ameryki na mapie oraz wymienia ich nazwy • wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Ameryki • wskazuje na mapie i toczących się na terenie Afryki a poziomem życia w krajach Afryki położonych na południe od Sahary • omawia uwarunkowania • ocenia warunki rozwoju gospodarczego środowiska Afryki przyrodniczego Afryki • analizuje gospodarowanie w pod kątem rozwoju rolnictwa strefie Sahelu • analizuje mapy • wyjaśnia przyczyny i gospodarcze Afryki i skutki pustynnienia formułuje wnioski • analizuje przyczyny i • porównuje cechy skutki nadmiernej społeczno-gospodarcze działalności rolniczej na przykładzie Egiptu • uzasadnia konieczność i RPA sztucznego nawadniania pól uprawnych w Egipcie • określa związki pomiędzy • określa położenie • określa położenie • oblicza rozciągłość • wykazuje związki geograficzne Ameryki na kuli ziemskiej • wskazuje na mapie i wymienia nazwy obszarów aktywnych sejsmicznie i wulkanicznie • opisuje linię brzegową Ameryki • przyporządkowuje strefom klimatycznym odpowiednie zbiorowiska roślinne matematyczno-geograficzne Ameryki • opisuje cechy klimatu Ameryki Północnej i Południowej na podstawie klimatogramów i mapy klimatycznej • wyjaśnia przyczyny wulkanizmu i trzęsień ziemi w Ameryce • wykazuje wpływ wybranych czynników przyrodniczych na klimat południkową i równoleżnikową Ameryki • porównuje rozwinięcie linii brzegowej i ukształtowanie powierzchni Ameryki z innymi kontynentami • omawia skutki południkowego układu form rzeźby terenu w Ameryce Północnej i Południowej • wykazuje wpływ klimatu między budową geologiczną a ukształtowaniem pionowym Ameryki • wykazuje związki między warunkami klimatycznymi, ukształtowaniem pionowym a gęstością i układem sieci rzecznej • omawia aktywność sejsmiczną uskoku San Andreas 272 problemami wyżywienia, występowaniem chorób a poziomem życia w krajach Afryki położonych na południe od Sahary • dowodzi wpływu kolonializmu na aktualne problemy gospodarcze Afryki • wykazuje zróżnicowanie poziomu rozwoju społecznogospodarczego państw afrykańskich Zespół Gimnazjalno - Szkolny wymienia nazwy najważniejszych krain geograficznych, rzek i jezior w Ameryce Północnej i Południowej 5 6 na rozmieszczenie zbiorowisk roślinnych w Ameryce Ludność i urbanizacja • wymienia nazwy • opisuje wielkie migracje w • wyjaśnia wpływ migracji • analizuje przyczyny przedstawicieli odmian ludzkich oraz odmian mieszanych • wyjaśnia przyczyny zróżnicowania ludności Ameryki • wskazuje na mapie obszary gęsto i słabo zaludnione w Ameryce oraz nazywa je • wymienia nazwy i wskazuje na mapie największe miasta Ameryki dziejach Ameryki • wymienia przyczyny dużego zróżnicowania etnicznego i kulturowego ludności Ameryki • opisuje, korzystając z mapy, rozmieszczenie ludności Ameryki Północnej i Południowej • porównuje liczbę ludności w wybranych krajach Ameryki na podstawie dostępnych źródeł • wymienia przyczyny migracji do wielkich miast na zróżnicowanie etniczne ludności Ameryki • wykazuje zależności między warunkami naturalnymi a rozmieszczeniem ludności w Ameryce • wyjaśnia przyczyny wysokiego poziomu urbanizacji w Ameryce Północnej i Południowej • wyróżnia główne cechy i przyczyny zróżnicowania kulturowego i etnicznego ludności Ameryki wzrostu liczby ludności Ameryki oraz prognozuje dalsze jej zmiany • oblicza współczynnik przyrostu rzeczywistego w wybranych krajach Ameryki • analizuje zmiany wskaźnika urbanizacji w Ameryce • opisuje warunki życia i pracy ludzi zamieszkujących wielkie miasta Ameryki Gospodarka • wymienia cechy państw • wskazuje na mapie • opisuje cechy • analizuje przyczyny gospodarki bogatej północy i biednego południa Ameryki • wyjaśnia różnice między gospodarką krajów wysoko i słabo rozwiniętych gospodarczo zróżnicowania gospodarczego bogatej północy i biednego południa Ameryki • opisuje związki między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem przemysłu w Ameryce wysoko rozwiniętych gospodarczo • wskazuje na mapie i wymienia nazwy krajów najlepiej i najsłabiej rozwiniętych gospodarczo państw Ameryki 7 Ameryki Stany Zjednoczone obszary o największej koncentracji przemysłu w Ameryce i nazywa je • wskazuje na mapie świata • określa położenie • uzasadnia, że Amerykanie • analizuje uwarunkowania Stany Zjednoczone, podaje nazwę stolicy tego kraju i nazwy państw z nim sąsiadujących • wskazuje na mapie i geograficzne USA • omawia cechy ukształtowania powierzchni USA • opisuje zróżnicowanie ludności USA są narodem imigrantów • udowadnia, że Stany Zjednoczone krajem wysoko rozwiniętym gospodarczo rozwoju przemysłu nowoczesnych technologii • wykazuje związki między gospodarką a warunkami 273 • analizuje skutki gwałtownego wzrostu liczby ludności w wielkich miastach Ameryki • ocenia warunki środowiska przyrodniczego Ameryki pod kątem rozwoju rolnictwa • udowadnia, ze Stany Zjednoczone są potęgą gospodarczą świata Zespół Gimnazjalno - Szkolny 8 Brazylia wymienia nazwy wybranych krain geograficznych, najważniejszych rzek i jezior USA • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego USA • wyjaśnia znaczenie terminów: „megalopolis”, „technopolia” • wymienia najważniejsze cechy gospodarki USA • wymienia nazwy głównych roślin uprawianych na terenie USA • wskazuje na mapie świata Brazylię i podaje nazwę stolicy tego kraju • wskazuje na mapie i wymienia nazwy wybranych krain geograficznych oraz najważniejszych rzek Brazylii • wskazuje na mapie i wymienia nazwy największych miast Brazylii • wymienia najważniejsze cechy gospodarki Brazylii • wymienia nazwy głównych roślin żywieniowych uprawianych w Brazylii • wyjaśnia zależność • opisuje znaczenie Doliny między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem ludności w USA • wyjaśnia uwarunkowania wysokiego rozwoju gospodarczego USA • wskazuje na mapie i wymienia nazwy obszarów o dużej koncentracji przemysłu Krzemowej w rozwoju gospodarczym USA • charakteryzuje regiony rolnicze w USA • analizuje strukturę użytkowania ziemi • określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej • określa położenie • wykazuje wpływ czynników • analizuje naturalne i geograficzne Brazylii • opisuje klimat Brazylii • charakteryzuje rozmieszczenie ludności w Brazylii • opisuje poziom urbanizacji Brazylii • wyjaśnia znaczenie terminu „fawele” • omawia uwarunkowania rozwoju przemysłu i rolnictwa Brazylii • wskazuje na mapie obszary silnie uprzemysłowione oraz obszary rolnicze • opisuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem geograficznych na klimat Brazylii • opisuje warunki życia w wielkich miastach • określa cechy rozwoju i problemy wielkich miast antropogeniczne zagrożenia dla amazońskiej selwy • analizuje udział i miejsce Brazylii w światowych zbiorach wybranych roślin uprawnych korzystając z dostępnych źródeł 274 środowiska w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów Zjednoczonych • wykazuje zależność między wysokim poziomem gospodarki a poziomem rozwoju transportu • wyjaśnia znaczenie terminu „produkt światowy brutto” • porównuje poziom rozwoju gospodarczego Brazylii z poziomem rozwoju innych państw Ameryki Zespół Gimnazjalno - Szkolny Obszary okołobiegunow e 9 Australia 10 Arktyka i Antarktyka • wskazuje na mapie • przedstawia cechy • opisuje czynniki świata Arktykę i Antarktykę • wymienia główne cechy i przyczyny zmian w środowisku obszarów okołobiegunowych • wyjaśnia znaczenie terminów: „góra lodowa”, „pak lodowy”, „nunatak”, „lodowiec szelfowy” • wymienia cechy klimatu Arktyki i Antarktyki położenia Arktyki i Antarktyki na podstawie mapy • opisuje cechy środowiska obszarów okołobiegunowych • charakteryzuje klimat Antarktydy na podstawie klimatogramów • wyjaśnia przyczyny zmian w środowisku obszarów okołobiegunowych warunkujące klimat obszarów okołobiegunowych • charakteryzuje klimat obszarów okołobiegunowych • analizuje uwarunkowania powstania pokrywy lodowej w Antarktyce Charakterystyka Australii i Oceanii • wskazuje na mapie • określa położenie • ocenia znaczenie wód • oblicza rozciągłość • porównuje, korzystając z świata Australię i Oceanię • wymienia nazwy osobliwości przyrodniczych Australii • wyjaśnia znaczenie terminu „endemity” • wskazuje na mapie i wymienia nazwy wybranych krain geograficznych, rzek i jezior Australii • wskazuje na mapie obszary o największej gęstości zaludnienia oraz obszary niezamieszkane w Australii • charakteryzuje zróżnicowanie ludności Australii • wymienia główne cechy gospodarki Australii geograficzne Australii i Oceanii na kuli ziemskiej • opisuje, korzystając z mapy, linię brzegową i ukształtowanie pionowe Australii • wymienia regiony geograficzne Oceanii • charakteryzuje cechy środowiska przyrodniczego Australii i Oceanii ze szczególnym uwzględnieniem cech klimatu oraz specyfiki świata roślin i zwierząt • analizuje strukturę użytkowania gruntów w Australii artezyjskich dla gospodarki Australii • analizuje uwarunkowania rozmieszczenia ludności Australii i Oceanii • opisuje przyczyny małej gęstości zaludnienia oraz niskiego poziomu urbanizacji Oceanii • wykazuje wpływ migracji na zróżnicowanie australijskiego społeczeństwa • omawia wybrane zagadnienia gospodarcze Australii ze szczególnym uwzględnieniem roli górnictwa, rolnictwa i turystyki • przedstawia na podstawie map tematycznych główne cechy gospodarki Australii na tle warunków naturalnych południkową i równoleżnikową Australii • analizuje zależności między warunkami klimatycznymi a występowaniem wód powierzchniowych • ocenia warunki środowiska przyrodniczego Australii i Oceanii pod kątem warunków życia ludzi i rozwoju gospodarki • wyjaśnia zależności między warunkami środowiska przyrodniczego a sposobami gospodarowania w rolnictwie • wskazuje regiony geograficzne Oceanii na mapie ogólnogeograficznej oraz opisuje rolę turystyki w map, środowisko przyrodnicze Australii oraz Oceanii ze środowiskiem innych kontynentów • opisuje budowę niecki artezyjskiej i uwarunkowania występowania źródeł artezyjskich • wykazuje zależność miedzy symetrycznym położeniem Australii po obu stronach zwrotnika Koziorożca a uwarunkowaniami klimatycznymi 275 • omawia status prawny Antarktydy • ocenia celowość badań prowadzonych przez naukowców na obszarach okołobiegunowych • analizuje przyczyny i skutki powstania dziury ozonowej nad Antarktydą Zespół Gimnazjalno - Szkolny tych regionach Azja 11 12 13 • wyjaśnia znaczenie • określa położenie • opisuje na podstawie • oblicza rozciągłość • wykazuje zależność terminu „Eurazja” • wskazuje na mapie świata Azję • wskazuje na mapie elementy linii brzegowej Azji • wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Azji • wymienia nazwy i wskazuje na mapie najważniejsze krainy geograficzne, rzeki oraz jeziora Azji geograficzne Azji na kuli ziemskiej • charakteryzuje wybrane strefy roślinne Azji • opisuje cechy klimatu Azji na podstawie klimatogramów i mapy klimatycznej • wymienia cechy ukształtowania powierzchni Azji • opisuje rozmieszczenie wód powierzchniowych na podstawie mapy mapy granicę między Europą a Azją • charakteryzuje ukształtowanie powierzchni Azji • opisuje cyrkulację monsunową • wykazuje wpływ klimatu na rozmieszczenie zbiorowisk roślinnych • wyjaśnia, na czym polega kontrastowość klimatyczna Azji • opisuje czynniki warunkujące układ promienisty wielkich systemów rzecznych w Azji południkową i równoleżnikową Azji • porównuje rozwinięcie linii brzegowej i ukształtowanie powierzchni Azji na tle innych kontynentów • wykazuje na podstawie map tematycznych, że kontynent Azji jest obszarem wielkich geograficznych kontrastów między budową geologiczną a ukształtowaniem powierzchni Azji • analizuje genezę powstania Himalajów Ludność i urbanizacja • podaje liczbę ludności • opisuje zróżnicowanie • analizuje zmiany liczby • analizuje przyrost • opisuje dziedzictwo zamieszkującej Azję • wskazuje na mapie i wymienia nazwy azjatyckich miast-gigantów • wymienia nazwy państw o wysokim i niskim wskaźniku urbanizacji • wskazuje na mapie i wymienia nazwy obszarów o dużej i małej gęstości zaludnienia ludności Azji • omawia czynniki warunkujące rozmieszczenie ludności w Azji • omawia uwarunkowania eksplozji demograficznej ludności Azji • wyjaśnia uwarunkowania powstania miast-gigantów • przedstawia na podstawie map tematycznych warunki przyrodnicze obszarów, na których kształtowały się najstarsze cywilizacje naturalny w wybranych państwach Azji • charakteryzuje przyczyny i skutki wybranych problemów demograficznych Azji Gospodarka • wyjaśnia znaczenie • wskazuje na mapie główne • ocenia warunki rozwoju • analizuje strukturę i • wykazuje kontrasty w terminu „azjatyckie tygrysy” i podaje przykłady • wymienia cechy gospodarki azjatyckich tygrysów rejony rolnicze w Azji i nazywa je • wskazuje na mapie główne regiony przemysłowe Azji • omawia przyczyny rolnictwa w Azji • omawia przyczyny zróżnicowania poziomu rozwoju rolnictwa w Azji • wykazuje związek pomiędzy rytmem upraw wartość PKB na jednego mieszkańca w wybranych państwach • wyjaśnia przyczyny nierównomiernego rozwoju gospodarczego rozwoju gospodarczym Azji • uzasadnia (na wybranych przykładach) wpływ warunków Warunki naturalne 276 kulturowe najstarszych cywilizacji Azji Zespół Gimnazjalno - Szkolny zróżnicowania uprzemysłowienia państw w Azji • charakteryzuje azjatyckie tygrysy i „kulturą ryżu” a cechami klimatu monsunowego w Azji PołudniowoWschodniej • opisuje znaczenie OPEC dla gospodarki światowej • wskazuje Chiny na • określa położenie • analizuje dane liczbowe • wykazuje zależności mapie, podaje nazwę stolicy tego kraju oraz nazwy państw z nim sąsiadujących • wskazuje na mapie i wymienia nazwy krain geograficznych oraz najważniejszych rzek w Chinach • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Chin • podaje liczbę ludności Chin • analizuje wykresy i dane liczbowe dotyczące rozwoju ludności Chin • wymienia nazwy głównych roślin uprawnych • wymienia najważniejsze cechy gospodarki Chin geograficzne Chin • omawia cechy ukształtowania powierzchni Chin • charakteryzuje klimat Chin • opisuje przyczyny katastrofalnych powodzi w Chinach oraz sposoby zapobiegania im • wyjaśnia zależność między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem ludności Chin • wskazuje na mapie obszary o dużej koncentracji przemysłu i nazywa je • opisuje poziom urbanizacji w Chinach dotyczące urbanizacji w Chinach • wyjaśnia na podstawie map tematycznych rozmieszczenie ludności • wyjaśnia, na czym polega chiński program kontroli urodzeń • opisuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa na Nizinie Chińskiej • wymienia kierunki rozwoju gospodarczego Chin • wykazuje zmiany znaczenia Chin w gospodarce światowej między warunkami przyrodniczymi a rozwojem gospodarczym Chin • analizuje przyczyny szybkiego rozwoju gospodarczego Chin w ostatnich latach • wskazuje Indie na • określa położenie • opisuje system kastowy • analizuje poziom rozwoju mapie, podaje nazwę stolicy tego kraju oraz nazwy państw sąsiadujących • wskazuje na mapie wybrane krainy geograficzne Indii • omawia cechy ukształtowania powierzchni Indii • charakteryzuje klimat Indii społeczeństwa • analizuje przyrost naturalny • charakteryzuje indyjskie rolnictwo • wyjaśnia przyczyny gospodarczego Indii • wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju nowoczesnych usług • wymienia nazwy głównych roślin żywieniowych uprawianych w Azji • wymienia nazwy surowców mineralnych wydobywanych w Azji • wymienia nazwy państw wysoko i słabo rozwiniętych gospodarczo 14 15 Chiny Indie 277 wybranych państw Azji • analizuje poziom rozwoju gospodarczego państw eksportujących ropę naftową przyrodniczych na działalność gospodarczą człowieka • omawia kontrasty przyrodnicze Chin • wykazuje wpływ Chin na światową gospodarkę • przewiduje skutki społeczno-gospodarcze wynikające z eksplozji demograficznej Zespół Gimnazjalno - Szkolny 16 17 Japonia Bliski Wschód gwałtownego rozwoju przemysłu nowoczesnych technologii geograficzne oraz rzek Indii i nazywa je • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Indii • podaje liczbę ludności Indii • wymienia nazwy głównych indyjskich roślin uprawnych • wymienia najważniejsze cechy gospodarki Indii • opisuje kontrasty • wskazuje na mapie świata • określa położenie • charakteryzuje warunki • opisuje skutki położenia Japonię i podaje nazwę stolicy tego kraju • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Japonii • podaje liczbę ludności Japonii • wskazuje na mapie i wymienia nazwy wielkich miast Japonii • wymienia nazwy głównych roślin uprawnych • wymienia najważniejsze cechy japońskiej gospodarki geograficzne Japonii • omawia cechy ukształtowania powierzchni Japonii • charakteryzuje klimat Japonii • opisuje poziom urbanizacji Japonii • wyjaśnia uwarunkowania rozwoju przemysłu przetwórczego • opisuje cechy rolnictwa Japonii naturalne Japonii • omawia rozmieszczenie ludności Japonii • wykazuje wpływ czynników społeczno-kulturowych na tworzenie nowoczesnej gospodarki Japonii (na tle niekorzystnych warunków środowiska) • wykazuje znaczenie transportu w gospodarce Japonii Japonii w strefie aktywności wulkanicznej i sejsmicznej • opisuje uwarunkowania rozwoju gospodarczego Japonii • udowadnia, że Japonia jest potęgą gospodarczą • analizuje wysokość plonów podstawowych zbóż w Japonii na tle innych krajów Azji • wyjaśnia znaczenie • opisuje położenie • opisuje warunki • opisuje wpływ religii na terminu „Bliski Wschód” • wskazuje Bliski Wschód na mapie ogólnogeograficznej • wymienia cechy środowiska i gospodarki Bliskiego Wschodu • opisuje cechy kultury islamskiej • wymienia nazwy państw geograficzne Bliskiego Wschodu • ocenia poziom urbanizacji w państwach Bliskiego Wschodu • omawia zasoby ropy naftowej na Bliskim Wschodzie i na świecie • opisuje rozmieszczenie zasobów ropy naftowej naturalne Bliskiego Wschodu • analizuje zasoby ropy naftowej na świecie i formułuje wnioski • charakteryzuje Bliski Wschód pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej i poziomu rozwoju gospodarczego życie muzułmanów • porównuje poziom życia mieszkańców Bliskiego Wschodu • porównuje wielkość wydobycia ropy naftowej w poszczególnych krajach Bliskiego Wschodu społeczne w Indiach • wskazuje na mapie obszary uprzemysłowione i rolnicze Indii oraz nazywa je • wyjaśnia, dlaczego w Indiach występuje duże pogłowie bydła 278 • analizuje geograficzne czynniki klimatotwórcze • ocenia warunki naturalne Japonii • uzasadnia tezę, że konflikty na Bliskim Wschodzie mają wpływ na globalną gospodarkę Zespół Gimnazjalno - Szkolny o największych zasobach ropy naftowej na Bliskim Wschodzie • wskazuje na mapie i wymienia nazwy obszarów objętych konfliktami zbrojnymi Europa 18 19 20 • wskazuje na mapie • określa położenie • określa cechy środowiska • oblicza rozciągłość świata Europę • wskazuje na mapie element linii brzegowej Europy i wymienia ich nazwy • wskazuje na mapie wybrane niziny, wyżyny oraz góry Europy i nazywa je • wymienia cechy ukształtowania powierzchni Europy na podstawie mapy • wskazuje na mapie wybrane europejskie rzeki oraz jeziora i nazywa je geograficzne Europy na kuli ziemskiej • charakteryzuje linię brzegową Europy na podstawie mapy • wykazuje, na podstawie mapy, że Europa jest kontynentem nizinnym • opisuje cechy klimatu Europy na podstawie mapy i klimatogramów • charakteryzuje wybrane strefy roślinne Europy • opisuje na podstawie mapy rozmieszczenie wód powierzchniowych Europy przyrodniczego Europy na podstawie mapy ogólnogeograficznej oraz map tematycznych • wyjaśnia wpływ zlodowaceń na rzeźbę powierzchni Europy • wyjaśnia zależności między typem klimatu a występowaniem formacji roślinnych • wyjaśnia genezę wybranych europejskich jezior południkową i równoleżnikową Europy • opisuje czynniki geograficzne warunkujące klimat Europy • analizuje czynniki warunkujące rozmieszczenie wielkich systemów rzecznych i zbiorników wodnych w Europie Ludność i urbanizacja • podaje liczbę ludności • opisuje rozmieszczenie • wyjaśnia przyczyny oraz • przewiduje zmiany Europy • wskazuje na mapie obszary o największej oraz najmniejszej gęstości zaludnienia i nazywa je • podaje przykłady krajów o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym ludności w Europie na podstawie mapy • opisuje na podstawie map tematycznych zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe oraz etniczne współczesnej Europy • omawia przyczyny wysokiego wskaźnika urbanizacji w Europie • wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy skutki ujemnego przyrostu naturalnego w Europie • wyjaśnia przyczyny warunkujące rozmieszczenie ludności w Europie • opisuje przyczyny i konsekwencje zróżnicowania ludności Europy • analizuje zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji w krajach Europy demograficzne w Europie • uzasadnia twierdzenie, że Europa się starzeje • oblicza średnią gęstość zaludnienia Europy Gospodarka • wymienia nazwy państw • opisuje potencjał • analizuje strukturę PKB • porównuje poziom Warunki naturalne 279 • wykazuje związek między budową geologiczną a ukształtowaniem pionowym Europy • analizuje problemy demograficzne Europy i formułuje wnioski • uzasadnia tezę, że Zespół Gimnazjalno - Szkolny wysoko rozwiniętych gospodarczo oraz krajów o średnim poziomie rozwoju gospodarczego w Europie • wymienia nazwy głównych roślin uprawnych • wskazuje na mapie i podaje nazwy głównych obszarów wydobycia surowców energetycznych w Europie • wskazuje na mapie i wymienia nazwy najważniejszych europejskich okręgów przemysłowych oraz ośrodków high-tech 21 22 zróżnicowania gospodarczego krajów Europy • opisuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa europejskiego • opisuje strukturę produkcji energii elektrycznej w wybranych krajach Europy • opisuje poziom rozwoju usług w Europie w wybranych krajach Europy • porównuje strukturę użytkowania ziemi w wybranych państwach Europy, korzystając z diagramów • opisuje czynniki rozwoju przemysłu ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu high-tech • wyjaśnia proces restrukturyzacji przemysłu w Europie Zachodniej rozwoju rolnictwa w Europie Zachodniej i Środkowo-Wschodniej • omawia na wybranych przykładach czynniki lokalizacji przemysłu high-tech ekonomiczny Europy • wyjaśnia przyczyny Kraje Europy Północnej • wyjaśnia znaczenie • opisuje położenie • charakteryzuje środowisko • wykazuje cechy terminu „kraje skandynawskie” • wskazuje na mapie kraje Europy Północnej i wymienia ich nazwy • opisuje na podstawie mapy rozmieszczenie głównych ośrodków miejskich w Europie Północnej • wymienia cechy społeczeństwa Europy Północnej • wymienia nazwy głównych bogactw naturalnych krajów skandynawskich geograficzne państw Europy Północnej • wyjaśnia rozmieszczenie ośrodków miejskich • charakteryzuje strukturę produkcji energii elektrycznej w krajach Europy Północnej • charakteryzuje gospodarkę krajów skandynawskich przyrodnicze krajów Europy Północnej • wykazuje na podstawie map tematycznych związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Europy Północnej a głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego społeczeństwa Europy Północnej • analizuje wartość PKB na jednego mieszkańca i formułuje wnioski Kraje alpejskie • wyjaśnia znaczenie • opisuje położenie krajów • charakteryzuje • wykazuje piętrowość 280 Europa jest najlepiej rozwinięta pod względem gospodarczym • przewiduje skutki wyludniania północnej Skandynawii • charakteryzuje genezę Zespół Gimnazjalno - Szkolny terminu „kraje alpejskie” • wymienia nazwy państw alpejskich, wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej i podaje nazwy ich stolic • wymienia cechy środowiska przyrodniczego Alp • wymienia nazwy największych miast i wskazuje je na mapie • opisuje specyfikę rozmieszczenia ludności w Alpach 23 24 alpejskich • opisuje rzeźbę Alp • opisuje rozmieszczenie miast i gęstość zaludnienia w krajach alpejskich • wyjaśnia znaczenie nowoczesnego sektora usług środowisko przyrodnicze krajów alpejskich • wykazuje wpływ gór na środowisko przyrodnicze i gospodarkę krajów alpejskich • wykazuje, że kraje alpejskie należą do państw wysoko rozwiniętych gospodarczo klimatyczno-roślinną w Alpach • porównuje wskaźnik urbanizacji w krajach alpejskich i formułuje wnioski Kraje Europy Południowej • wskazuje na mapie • określa położenie • charakteryzuje walory • rozpoznaje typy kraje Europy Południowej, podaje nazwy ich stolic • wymienia cechy środowiska przyrodniczego krajów Europy Południowej • wymienia nazwy największych miast Europy Południowej i wskazuje je na mapie • wymienia przykłady atrakcji turystycznych • wyjaśnia znaczenie terminu „akwakultura” geograficzne krajów Europy Południowej • opisuje cechy środowiska przyrodniczego tych krajów • opisuje na podstawie mapy tematycznej rozmieszczenie najważniejszych ośrodków turystycznych • opisuje cechy gospodarki krajów Europy Południowej • wyjaśnia znaczenie terminu „infrastruktura turystyczna” • prezentuje opracowaną na podstawie map, przewodników oraz internetu trasę wycieczki po Europie lub jej części przyrodnicze i pozaprzyrodnicze krajów Europy Południowej • opisuje wybrane atrakcje turystyczne • wykazuje zależność pomiędzy przyjazdami turystów a wpływami z turystyki na podstawie wykresów • wykazuje niekorzystny wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze wybrzeży południowej Europy i wyjaśnia ich genezę • wykazuje związki między rozwojem turystyki a warunkami przyrodniczymi i dziedzictwem kulturowym • ocenia rolę turystyki w rozwoju gospodarczym tych krajów Francja • wskazuje na mapie • opisuje położenie • analizuje współczynnik • opisuje sytuację 281 rzeźby alpejskiej • analizuje czynniki rozwoju sektora bankowo-ubezpieczeniowego w Szwajcarii • wykazuje zależności miedzy wielkością ruchu turystycznego a poziomem rozwoju infrastruktury turystycznej • wykazuje znaczenie Zespół Gimnazjalno - Szkolny ogólnogeograficznej Francję i podaje nazwę stolicy tego kraju • wymienia cechy środowiska przyrodniczego Francji • wskazuje najważniejsze miasta Francji na mapie i podaje ich nazwy • wymienia cechy gospodarki Francji • wskazuje na mapie regiony rolnicze Francji i wymienia ich nazwy 25 Wielka Brytania geograficzne Francji • charakteryzuje środowisko przyrodnicze Francji • opisuje czynniki wpływające na wzrost liczby mieszkańców Francji • opisuje poziom urbanizacji Francji • opisuje poziom rozwoju gospodarczego Francji • analizuje strukturę użytkowania ziemi • wskazuje miejsce Francji w światowej produkcji rolnej • identyfikuje cechy rolnictwa wysokotowarowego przyrostu naturalnego i współczynnik salda migracji • wykazuje znaczenie turystyki w tworzeniu dochodu narodowego • analizuje przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa • wykazuje na przykładzie rolnictwa Francji związek między warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i efektywnością produkcji rolnej społeczną imigrantów Eurotunelu • charakteryzuje sieć transportową Francji • wykazuje aktywną politykę rolną Francji w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej • wskazuje na mapie • określa położenie • analizuje strukturę • wykazuje zalety • wykazuje znaczenie ogólnogeograficznej Wielką Brytanię i podaje nazwę stolicy tego kraju • wskazuje na mapie wybrane krainy geograficzne i nazywa je • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego i gospodarki Wielkiej Brytanii geograficzne Wielkiej Brytanii • charakteryzuje środowisko przyrodnicze Wielkiej Brytanii • opisuje podział Wielkiej Brytanii na krainy historyczne • opisuje strukturę narodowościową Wielkiej Brytanii • wyjaśnia uwarunkowania dodatniego salda migracji • wyjaśnia znaczenie terminu „monarchia konstytucyjna” • przedstawia wielkość i narodowościową Wielkiej Brytanii • opisuje poziom urbanizacji oraz rozmieszczenie ludności w Wielkiej Brytanii • opisuje układ przestrzenny oraz znaczenie Londynu jako światowej metropolii • analizuje strukturę użytkowania ziemi w Wielkiej Brytanii • wyjaśnia uwarunkowania wysokiego poziomu rozwoju gospodarczego wyspiarskiego położenia Wielkiej Brytanii • wykazuje zależności między warunkami przyrodniczymi a poziomem rozwoju gospodarczego zamorskich terytoriów Wielkiej Brytanii (dawniej i obecnie) • analizuje na przykładzie Wielkiej Brytanii uwarunkowania lokalizacji i rozwoju przemysłu wysokiej technologii 282 Zespół Gimnazjalno - Szkolny główne cechy położenia Londynu • wskazuje na mapie i podaje nazwy obszarów o dużej koncentracji przemysłu Sąsiedzi Polski 26 27 Niemcy Czechy i Słowacja • wskazuje na mapie • określa położenie • wykazuje wpływ czynników • analizuje uwarunkowania ogólnogeograficznej Niemcy, podaje nazwę stolicy tego kraju oraz nazwy krajów z nim sąsiadujących • wskazuje na mapie wybrane krainy geograficzne oraz najważniejsze rzeki w Niemczech i nazywa je • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarki Niemiec • opisuje strukturę narodowościową Niemiec geograficzne Niemiec • omawia cechy środowiska przyrodniczego • wyjaśnia przyczyny i skutki dodatniego salda migracji • charakteryzuje strukturę zatrudnienia w niemieckiej gospodarce • przedstawia na podstawie wskazanych źródeł główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu Zagłębia Ruhry • wskazuje na mapie i podaje nazwy obszarów o dużej koncentracji przemysłu w Niemczech geograficznych na klimat Niemiec • opisuje skutki ujemnego przyrostu naturalnego • udowadnia, że Niemcy są potęgą gospodarczą • opisuje zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego wschodniej i zachodniej części Niemiec rozwoju przemysłu przetwórczego • analizuje wskaźnik bezrobocia i formułuje wnioski • wykazuje na przykładzie Niemiec zależność między poziomem rozwoju transportu a funkcjonowaniem pozostałych działów gospodarki • wskazuje na mapie • określa położenie • opisuje czynniki • ocenia zasoby bogactw ogólnogeograficznej Czechy i Słowację, podaje nazwy stolic tych krajów oraz nazwy państw sąsiadujących z nimi • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego i społeczno-gospodarczego omawianych państw geograficzne Czech, Słowacji • omawia cechy środowiska przyrodniczego Czech i Słowacji • analizuje strukturę zatrudnienia w Czechach • analizuje strukturę narodowościową Słowacji warunkujące rozwój gospodarczy Czech i Słowacji • porównuje potencjał gospodarczy omawianych państw mineralnych Czech i Słowacji • omawia efekty przemian gospodarczych, które nastąpiły w omawianych krajach 283 • analizuje przyczyny migracji do Niemiec • wykazuje gospodarcze znaczenie sieci rzecznej Niemiec • porównuje środowisko społeczno-gospodarcze południowych sąsiadów Polski oraz formułuje wnioski Zespół Gimnazjalno - Szkolny 28 29 Litwa, Białoruś i Ukraina • wskazuje na mapie • określa położenie • opisuje czynniki • ocenia zasoby bogactw ogólnogeograficznej Litwę, Białoruś i Ukrainę, podaje nazwy stolic tych krajów oraz nazwy państw sąsiadujących z nimi • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego i społeczno-gospodarczego omawianych państw geograficzne Litwy, Białorusi i Ukrainy • omawia cechy środowiska przyrodniczego Litwy, Białorusi i Ukrainy • wyjaśnia przyczyny kryzysów gospodarczych na Litwie, Białorusi i Ukrainie po rozpadzie ZSRR • omawia współczesne przemiany społeczne i gospodarcze Ukrainy warunkujące rozwój gospodarczy Litwy, Białorusi i Ukrainy • opisuje przyczyny i skutki ujemnego przyrostu naturalnego i salda migracji Litwy, Białorusi i Ukrainy • porównuje potencjał gospodarczy omawianych państw mineralnych Litwy, Białorusi i Ukrainy • omawia efekty przemian gospodarczych, które nastąpiły w omawianych krajach Rosja • wskazuje Rosję na mapie • określa położenie • wykazuje zróżnicowanie • analizuje zmiany przyrostu ogólnogeograficznej i podaje nazwę jej stolicy • wskazuje na mapie i wymienia nazwy głównych krain geograficznych, rzek oraz jezior • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Rosji • wymienia główne cechy rosyjskiej gospodarki • wymienia przyczyny ujemnego przyrostu naturalnego ludności Rosji geograficzne Rosji • omawia cechy środowiska przyrodniczego Rosji • opisuje zróżnicowanie narodowościowe i kulturowe ludności • wskazuje na mapie i wymienia nazwy obszarów o dużej koncentracji przemysłu przyrodnicze Rosji • wykazuje wpływ czynników geograficznych na klimat Rosji • wyjaśnia zależność między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem ludności w Rosji • wykazuje zróżnicowanie językowe i religijne mieszkańców Rosji • omawia uwarunkowania rozwoju przemysłu wydobywczego • omawia najważniejsze problemy rosyjskiego rolnictwa naturalnego w Rosji i formułuje wnioski • wykazuje zależności między warunkami przyrodniczymi a poziomem rozwoju gospodarczego Rosji 284 • porównuje środowisko społeczno-gospodarcze południowych i wschodnich sąsiadów Polski oraz formułuje wnioski • uzasadnia tezę, że Rosja jest krajem o olbrzymich możliwościach gospodarczych Zespół Gimnazjalno - Szkolny KLASA III: Rozdział Lp. Temat dopuszczający 1. Położenie, granice i obszar Polski. Podział administracyjny Uczeń: · wymienia cechy położenia Polski · wymienia zalety położenia Polski · wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje te państwa na mapie ogólnogeograficznej · opisuje podział administracyjny Polski · wymienia nazwy województw oraz ich stolic i wskazuje je na mapie administracyjnej Polski 2. Dzieje geologiczne obszaru Polski · wymienia nazwy głównych jednostek tektonicznych Europy i Polski oraz wskazuje je na mapie · wymienia nazwy er, w których wystąpiły ruchy górotwórcze · wymienia nazwy górotworów kaledońskich, hercyńskich i alpejskich oraz wskazuje te dostateczny Uczeń: · charakteryzuje na podstawie mapy położenie Polski na świecie i w Europie · wymienia nazwy skrajnych punktów Polski i wskazuje je na mapie · opisuje przebieg granicy lądowej Polski na mapie ogólnogeograficznej · opisuje granicę morską na mapie ogólnogeograficznej · wyjaśnia znaczenie terminów: „powiat grodzki”, „powiat ziemski”, „wojewoda”, „prezydent miasta”, „burmistrz”, „starosta”, „wójt” dobry Uczeń: · opisuje położenie fizycznogeograficzne, polityczne i matematyczne Polski, korzystając z mapy Polski oraz Europy · określa współrzędne geograficzne skrajnych punktów Polski · opisuje zasięg wód terytorialnych na mapie Polski bardzo dobry Uczeń: · oblicza rozciągłość równoleżnikową i południkową Polski · oblicza różnice czasu słonecznego między skrajnymi punktami Polski · wykazuje korzyści i zagrożenia wynikające z położenia Polski w środkowej Europie celujący Uczeń: · analizuje znaczenie podziału administracyjnego · opisuje na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze wydarzenia geologiczne, które miały miejsce na terenie Polski · opisuje proces powstawania węgla kamiennego · charakteryzuje główne jednostki tektoniczne Polski · rozpoznaje rodzaje węgla i charakteryzuje warunki, w których one powstawały · wykazuje związki między budową geologiczną a wydarzeniami z przeszłości geologicznej · opisuje wpływ zmieniającego się w przeszłości geologicznej klimatu oraz poziomu mórz na współczesną budowę geologiczną Polski 285 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 3. Zlodowacenia na obszarze Polski 4. Skały i surowce mineralne 5. Ukształtowanie powierzchni górotwory na mapie Polski · wymienia nazwy zlodowaceń i wskazuje ich zasięg na mapie Polski · wymienia nazwy form polodowcowych · rozróżnia cechy krajobrazu młodoglacjalnego i staroglacjalnego · rozpoznaje formy polodowcowe na schematach i wskazuje na mapie Polski obszary ich występowania · rozpoznaje górskie formy polodowcowe na schematach · opisuje warunki powstania form polodowcowych · wyjaśnia genezę form polodowcowych · analizuje i porównuje cechy krajobrazu staroglacjalnego i młodoglacjalnego · wykazuje wpływ zlodowaceń na krajobraz górski · wymienia nazwy skał występujących w Polsce · klasyfikuje surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie · wymienia nazwy skał i surowców mineralnych występujących w regionie swojego zamieszkania · rozpoznaje na podstawie zdjęć i okazów główne rodzaje skał występujących w jego regionie i w Polsce · wskazuje na mapie Polski obszary występowania surowców mineralnych · wykazuje znaczenie gospodarcze surowców mineralnych · klasyfikuje skały występujące w Polsce ze względu na ich pochodzenie · opisuje rozmieszczenie skał powierzchniowych na podstawie mapy · opisuje na podstawie mapy występowanie surowców mineralnych w Polsce · opisuje na podstawie danych statystycznych zasoby surowców mineralnych w Polsce · analizuje wpływ wydobycia surowców mineralnych na środowisko przyrodnicze · wykazuje związek między budową geologiczną a występowaniem surowców mineralnych · wymienia czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wpływające na ukształtowanie powierzchni Polski · wymienia cechy rzeźby powierzchni Polski · wymienia nazwę i wskazuje na mapie najwyżej i najniżej położony punkt Polski · rozróżnia przedstawione · opisuje na podstawie krzywej hipsograficznej udział terenów nizinnych, wyżynnych i górskich w Polsce · wymienia pasy ukształtowania powierzchni Polski i wskazuje je na mapie Polski · wymienia nazwy krain geograficznych w · analizuje krzywą hipsograficzną · wykazuje pasowość ukształtowania powierzchni Polski · charakteryzuje na podstawie mapy hipsometrycznej cechy rzeźby powierzchni Polski · oblicza różnice wysokości · wyjaśnia wpływ przeszłości geologicznej na ukształtowanie powierzchni Polski · porównuje cechy rzeźby terenu poszczególnych pasów ukształtowania powierzchni Polski · wyjaśnia wpływ współczesnych procesów geologicznych na ukształtowanie powierzchni Polski 286 Zespół Gimnazjalno - Szkolny na ilustracjach formy ukształtowania powierzchni poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni i wskazuje je na mapie Polski · odczytuje wysokości bezwzględne na mapie hipsometrycznej bezwzględnej na podstawie mapy hipsometrycznej · wymienia czynniki geograficzne wpływające na klimat Polski · wymienia nazwy mas powietrza napływających nad Polskę · odczytuje informacje przedstawione na klimatogramach · wymienia termiczne pory roku · wymienia nazwy wiatrów lokalnych i podaje miejsca ich występowania · odczytuje na mapach klimatycznych Polski rozkład temperatury powietrza i opadów atmosferycznych · kreśli klimatogramy na podstawie danych liczbowych · opisuje cechy klimatu przejściowego · opisuje cechy własnego ·klimatu kreśli diagramy ilustrujące długość rzek · charakteryzuje Wisłę i Odrę · opisuje typ ujścia Wisły · wymienia nazwy głównych kanałów i wskazuje te kanały na mapie · porównuje powierzchnie i · wyjaśnia wpływ czynników geograficznych na cechy klimatu Polski · analizuje przebieg izoterm lipca i stycznia na mapach klimatycznych Polski · opisuje pogodę kształtowaną przez poszczególne masy powietrza napływające nad ·Polskę wykreśla działy wodne na mapie konturowej · wyjaśnia genezę mis jeziornych występujących w Polsce · wyjaśnia genezę bagien na terenie Polski · analizuje głębokość i kształt wybranych jezior 6. Klimat 7. Wody powierzchniowe · klasyfikuje wody występujące i podziemne w Polsce · wymienia nazwy głównych rzek Polski oraz ich dopływów i wskazuje te rzeki na mapie · porównuje długości głównych rzek · wymienia nazwy wybranych jezior i wskazuje je na mapie 287 · wyjaśnia przyczyny zróżnicowania przestrzennego temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w Polsce · wykazuje przejściowość klimatyczną Polski · wykazuje wpływ napływających mas na ·powietrza opisuje reżimy rzek w Polsce · uzasadnia asymetrię dorzeczy i wyjaśnia przyczyny jej powstania · ocenia stopień wykorzystania wód powierzchniowych i podziemnych w Polsce · porównuje klimat Polski z klimatem innych państw Europy · wykazuje związki między budową geologiczną, rzeźbą powierzchni, klimatem a warunkami wodnymi Zespół Gimnazjalno - Szkolny Polski · wymienia nazwy wód występujących jego regionie · klasyfikuje wody podziemne · opisuje wykorzystanie wód podziemnych jezior · wskazuje na mapie Polski obszary występowania wód mineralnych wód podziemnych · opisuje rozmieszczenie rejonów eksploatacji oraz wykorzystanie wód mineralnych 8. Morze Bałtyckie · wskazuje na mapie największe zatoki, wyspy, cieśniny i głębie Morza Bałtyckiego · wymienia na podstawie mapy ogólnogeograficznej cechy geograficzne Morza Bałtyckiego · przedstawia właściwości fizyczne wód Bałtyku · omawia znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego · opisuje położenie Bałtyku na podstawie mapy ogólnogeograficznej · opisuje linię brzegową Bałtyku na podstawie mapy ogólnogeograficznej · wymienia nazwy rodzajów wybrzeży i wskazuje na mapie miejsca ich występowania · przedstawia przyczyny zanieczyszczenia Bałtyku · porównuje wielkość i głębokość Bałtyku z wielkością i głębokością innych mórz · porównuje cechy wód Morza Bałtyckiego z cechami wód innych mórz · proponuje sposoby ochrony wód Bałtyku · wyjaśnia genezy rodzajów wybrzeży Bałtyku · wyjaśnia genezę Mierzei Helskiej · wyjaśnia zróżnicowanie zasolenia i temperatury wody w Bałtyku · ocenia znaczenie gospodarki morskiej nad Bałtykiem 9. Gleby · wymienia czynniki glebotwórcze · klasyfikuje gleby w Polsce · wymienia nazwy gleb występujących w jego regionie · rozróżnia typy gleb ze względu na ich żyzność · wyjaśnia znaczenie gospodarcze gleb · opisuje za pomocą mapy gleb rozmieszczenie głównych genetycznych typów gleb w Polsce · wymienia przyczyny erozji gleb i sposoby jej zapobiegania · wyjaśnia zależności między jakością gleby a wielkością zbiorów zbóż i innych roślin · charakteryzuje typy genetyczne gleb występujące w Polsce · wyjaśnia cele zabiegów melioracyjnych w Polsce · ocenia żyzność gleb w Polsce · ocenia wartość użytkową gleb w Polsce · analizuje profile glebowe 10. Świat roślin i zwierząt. Ochrona przyrody · wymienia nazwy formacji roślinnych w Polsce · opisuje rozmieszczenie kompleksów leśnych na podstawie mapy Polski · charakteryzuje strukturę powierzchniową lasów państwowych według · wyjaśnia zależności między klimatem a szatą roślinną · wykazuje zależność między składem gatunkowym lasów a 288 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 11. Liczba ludności i jej zmiany 12. Struktura płci i wieku ludności · rozpoznaje typy zbiorowisk roślinnych w Polsce na zdjęciach i w terenie · wymienia nazwy parków narodowych w Polsce i wskazuje je na mapie · rozpoznaje wybrane gatunki roślin i zwierząt przedstawione na zdjęciach · rozróżnia formy ochrony przyrody w Polsce · podejmuje działania na rzecz ochrony przyrody · opisuje funkcje lasów · rozpoznaje i wymienia nazwy gatunków roślin i zwierząt prawnie chronionych w Polsce · opisuje osobliwości wybranych parków narodowych składu gatunkowego · opisuje formy prawnej ochrony przyrody · ocenia lesistość Polski · uzasadnia konieczność ochrony gatunkowej roślin i zwierząt · uzasadnia konieczność ochrony przyrody i krajobrazu w Polsce · wyjaśnia znaczenie współpracy międzynarodowej na rzecz ochrony przyrody warunkami klimatycznymi i glebowymi · wymienia polskie organizacje działające na rzecz ochrony przyrody i opisuje ich zadania · wskazuje czynniki wpływające na zmiany liczby ludności w Polsce · wymienia nazwy regionów o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym w Polsce · wymienia czynniki wpływające na niską wartość przyrostu naturalnego w Polsce · opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany liczby ludności Polski po 1946 roku · opisuje zmiany przyrostu naturalnego od zakończenia II wojny światowej do 2009 roku · wyjaśnia przyczyny i skutki zmiany modelu polskiej rodziny · wyjaśnia różnicę między społeczeństwem młodym a starym · wyjaśnia znaczenie terminów: „demografia”, „przyrost naturalny”, „przyrost rzeczywisty” · porównuje na podstawie danych statystycznych liczbę ludności w Polsce z liczbą ludności w innych krajach Europy · omawia przyczyny i skutki spadku przyrostu naturalnego w ostatnich latach · porównuje przyrost naturalny swojego województwa i Polski z przyrostem naturalnym innych krajów Europy · wyjaśnia przyczyny niskiego przyrostu naturalnego we wschodniej Polsce · analizuje skutki ujemnego przyrostu naturalnego w Polsce · analizuje okresy wyżu i niżu demograficznego w Polsce oraz formułuje wnioski · oblicza współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce · prognozuje zmiany liczby ludności w Polsce · wyjaśnia znaczenie terminu „struktura wiekowa społeczeństwa” · wymienia przyczyny · opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę płci i wieku ludności Polski · porównuje na · porównuje piramidy płci i wieku ludności Polski oraz innych krajów oraz formułuje wnioski · analizuje strukturę · analizuje piramidę płci i wieku ludności Polski · wyjaśnia przyczyny i skutki starzenia się polskiego · wyjaśnia przyczyny feminizacji społeczeństwa na wybranym przykładzie 289 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 13. Rozmieszczenie ludności 14. starzenia się społeczeństwa polskiego · opisuje grupy ekonomiczne ludności Polski podstawie danych liczbowych długość życia w Polsce z długością życia w innych krajach · wyjaśnia przyczyny wydłużania się średniej długości życia polskiego społeczeństwa wiekową polskiego społeczeństwa i porównuje ją ze strukturą wiekową innych krajów · analizuje przyczyny i skutki starzenia się polskiego społeczeństwa · wymienia nazwy obszarów o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia i wskazuje te obszary na mapie Polski · omawia gęstość zaludnienia w swoim regionie · wymienia atrakcje i bariery osadnicze w Polsce · wyjaśnia znaczenie terminu „gęstość zaludnienia” · porównuje średnią gęstość zaludnienia Polski ze średnią gęstością zaludnienia innych krajów · opisuje czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce · charakteryzuje rozmieszczenie ludności w Polsce · porównuje gęstość zaludnienia Polski z gęstością zaludnienia w innych krajach Europy · wyjaśnia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Polsce · porównuje czynniki decydujące o rozwoju osadnictwa dawniej i obecnie · charakteryzuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice, uwzględniając czynniki przyrodnicze, historyczne, społeczno-ekonomiczne · ocenia atrakcje i bariery osadnicze w Polsce · analizuje przyczyny i skutki dużej gęstości zaludnienia na Wyżynie Śląskiej · opisuje wielkość migracji w miastach Polski w latach 1946– 2008 na podstawie danych statystycznych · opisuje kierunki migracji wewnętrznych w Polsce dawnej i współcześnie · opisuje wielkość migracji zewnętrznych w Polsce w latach 1980–2008 · opisuje przyczyny migracji poszczególnych grup · omawia przyczyny ujemnego salda migracji ze wsi do miast w Polsce · omawia przyczyny ujemnego salda migracji zewnętrznych w Polsce · wyjaśnia przyczyny głównych kierunków współczesnych migracji zewnętrznych Polaków · charakteryzuje wybrane skupiska Polonii na świecie · ocenia wpływ ruchów migracyjnych na rozmieszczenie ludności w Polsce · opisuje skutki migracji zewnętrznych z punktu widzenia interesów Polski · oblicza saldo migracji w Polsce · porównuje wielkość migracji zagranicznych w Polsce i w powiecie, w którym mieszka oraz formułuje wnioski Migracje · · · · · wyjaśnia znaczenie terminu „migracja” wyjaśnia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce wymienia przyczyny rozwoju terenów podmiejskich wymienia przyczyny emigracji zagranicznej Polaków wymienia nazwy krajów, do których migrują Polacy i wskazuje je na mapie 290 społeczeństwa Zespół Gimnazjalno - Szkolny 15. Struktura zatrudnienia. Problemy rynku pracy 16. Struktura narodowościowa. Społeczności etniczne ogólnogeograficznej · wymienia nazwy krajów zamieszkiwanych przez Polonię i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej ludności w Polsce · wyjaśnia przyczyny wzrostu przyrostu rzeczywistego w Polsce w ostatnich latach · oblicza przyrost rzeczywisty ludności Polski · porównuje strukturę zatrudnienia ludności w krajach wysoko i słabo rozwiniętych gospodarczo ze strukturą w Polsce · wymienia nazwy województw o najwyższym zatrudnieniu w usługach i wskazuje te województwa na mapie Polski · wymienia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce · wymienia przyczyny emigracji zarobkowej · wyjaśnia znaczenie terminu „stopa bezrobocia” · wymienia główne, aktualne problemy rynku pracy w Polsce i w regionie, w którym mieszka · opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany struktury zatrudnienia ludności w Polsce w latach 1930– 2008 · wyjaśnia przyczyny zmian struktury zatrudnienia ludności w Polsce · ocenia zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce w ostatnich latach · ocenia stopę bezrobocia w swoim województwie · wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce w latach 1930– 2008 w Polsce · porównuje strukturę zatrudnienia ludności według sektorów gospodarki w ciągu ostatnich 30 lat · porównuje zatrudnienie według sektorów gospodarki w Polsce i wybranych krajach · analizuje stopę bezrobocia w wybranych województwach i formułuje wnioski · opisuje stopę bezrobocia w zamieszkiwanym województwie i porównuje ją ze stopą bezrobocia w innych województwach · porównuje strukturę zatrudnienia w swoim województwie oraz innych województwach i formułuje wnioski · omawia przyczyny zróżnicowania struktury zatrudnienia w wybranych województwach Polski · wykazuje różnice w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie · omawia przyczyny bezrobocia oraz zmiany stopy bezrobocia w Polsce w latach 1990– 2009 · proponuje sposoby przeciwdziałania bezrobociu · oblicza stopę bezrobocia w Polsce · prognozuje zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce · wymienia nazwy regionów zamieszkiwanych przez mniejszości narodowe i wskazuje je na mapie Polski · wymienia nazwy · wyjaśnia, dlaczego Polska jest krajem niemal jednolitym narodowościowo · opisuje strukturę narodowościową Polski · wyjaśnia znaczenie · porównuje liczebność mniejszości narodowych w Polsce przed II wojną światową i obecnie oraz wyjaśnia przyczyny tych zmian · opisuje zróżnicowanie · wykazuje zróżnicowanie struktury narodowościowej Polski sprzed II wojny światowej i obecnie · analizuje przyczyny nierównomiernego · charakteryzuje dorobek kulturowy wybranych grup etnicznych i mniejszości narodowych 291 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 17. Urbanizacja mniejszości etnicznych i opisuje rozmieszczenie tych mniejszości na podstawie mapy Polski terminów: „państwo wielonarodowościowe”, „państwo jednolite narodowościowo”, „mniejszość narodowa”, „mniejszość etniczna”, „społeczność etniczna” · wymienia cechy miast polskich · wymienia czynniki, które miały wpływ na intensywność urbanizacji w Polsce · odczytuje z danych statystycznych wskaźniki urbanizacji dla wybranych województw · wymienia nazwy obszarów najbardziej zurbanizowanych w Polsce i wskazuje te obszary na mapie · rozróżnia typy aglomeracji w Polsce · wymienia nazwy aglomeracji miejskich i wskazuje je na mapie Polski · wyjaśnia znaczenie terminów: „urbanizacja”, „wskaźnik urbanizacji”, „wieś”, „miasto”, „aglomeracja” · opisuje przejawy procesu urbanizacji w Polsce · porównuje rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce oraz zamieszkiwanym regionie · opisuje miasta Polski według grup wielkościowych · opisuje aglomeracje policentryczne i monocentryczne na podstawie danych statystycznych i map tematycznych · opisuje funkcje miast na wybranych przykładach · opisuje przemiany współczesnych miast w Polsce · wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce · omawia problemy mieszkańców dużych miast 292 narodowościowe i etniczne wybranych regionów Polski · porównuje proces urbanizacji z lat 70. XX w. z obecnym procesem urbanizacji · porównuje wskaźnik urbanizacji swojego województwa z dowolnie wybranym województwem i formułuje wnioski · podaje przyczyny zróżnicowania wskaźnika urbanizacji w wybranych regionach Polski · wykazuje różnice między aglomeracją policentryczną a monocentryczną rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce · wyszukuje informacje o dorobku kulturowym wybranych mniejszości etnicznych i narodowych · ocenia wpływ migracji ludności ze wsi do miast na proces urbanizacji · porównuje wskaźnik urbanizacji w Polsce oraz innych krajach i wymienia przyczyny jego zróżnicowania · analizuje i ocenia rozmieszczenie wielkich miast w Polsce na podstawie mapy ogólnogeograficznej · oblicza wskaźnik urbanizacji w wybranych obszarach Polski i interpretuje go Zespół Gimnazjalno - Szkolny 18. Warunki rozwoju rolnictwa · wyjaśnia znaczenie terminów: „struktura użytkowania ziemi”, „użytki rolne”, „grunty orne” · wymienia nazwy obszarów o najkorzystniejszych warunkach przyrodniczych rozwoju rolnictwa i wskazuje je na mapie Polski · wymienia czynniki ograniczające rozwój rolnictwa · wyjaśnia funkcje rolnictwa · opisuje na podstawie map tematycznych warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce · wymienia główne cechy struktury użytkowania ziemi oraz wielkości i własności gospodarstw rolnych w Polsce na podstawie danych statystycznych · opisuje za pomocą danych statystycznych poziom nawożenia i mechanizacji rolnictwa w Polsce · wyjaśnia wpływ polityki rolnej państwa na poziom rolnictwa w Polsce · opisuje poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa w Polsce i porównuje go z poziomami mechanizacji i chemizacji w innych krajach · wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania wielkości gospodarstw rolnych · analizuje skutki rozdrobnienia gospodarstw rolnych · ocenia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce · ocenia warunki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa · ocenia strukturę użytkowania ziemi w Polsce i porównuje ją ze strukturą innych krajów · porównuje warunki rozwoju rolnictwa w Polsce z warunkami województwa, w którym mieszka oraz formułuje wnioski 19. Produkcja roślinna · wyjaśnia znaczenie terminów: „struktura upraw”, „plony”, „zbiory” · wymienia nazwy głównych roślin uprawnych w Polsce · wymienia czynniki warunkujące rozmieszczenie upraw w Polsce · wymienia główne cechy struktury zasiewów w Polsce na podstawie analizy map, wykresów i danych liczbowych · wymienia nazwy obszarów upraw wybranych roślin i wskazuje te obszary na mapie Polski · wymienia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych) · wyjaśnia znaczenie produkcji roślinnej w wyżywieniu ludności kraju · opisuje strukturę powierzchni zasiewów w Polsce · wyjaśnia związek między żyznością gleb a rodzajem upraw · uzasadnia zróżnicowanie natężenia upraw roślin w wybranych rejonach · porównuje plony i zbiory wybranych roślin w Polsce i innych krajach na podstawie danych statystycznych oraz formułuje wnioski 293 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 20. Produkcja zwierzęca · wyjaśnia znaczenie terminów: „hodowla zwierząt”, „pogłowie” · opisuje główne kierunki produkcji zwierzęcej w Polsce · omawia cele hodowli zwierząt · wskazuje przyczyny spadku ilości pogłowia zwierząt hodowlanych w Polsce · wyróżnia główne cechy struktury hodowli w Polsce na podstawie analizy map, wykresów i danych liczbowych · opisuje pogłowie bydła i trzody chlewnej w Polsce w wybranych latach · wymienia nazwy obszarów hodowli wybranych zwierząt i wskazuje je na mapie Polski · wymienia przyczyny zróżnicowania rozmieszczenia hodowli bydła i trzody chlewnej w Polsce 294 · wyjaśnia znaczenie produkcji zwierzęcej w wyżywieniu ludności kraju · wyjaśnia zróżnicowanie natężenia hodowli wybranych zwierząt gospodarskich w wybranych rejonach · porównuje na podstawie danych liczbowych wydajność hodowli zwierząt w Polsce z wydajnością hodowli w innych krajach · ocenia strukturę hodowli zwierząt gospodarskich w Polsce · ocenia towarowość polskiego rolnictwa · wyjaśnia przyczyny wysokich kosztów produkcji rolnej · uzasadnia potrzebę rozwoju gospodarstw ekologicznych w Polsce Zespół Gimnazjalno - Szkolny 21. Zmiany w polskim przemyśle · klasyfikuje przemysł na sekcje i działy · opisuje na wybranych przykładach czynniki lokalizacji przemysłu · wymienia najlepiej rozwijające się obecnie w Polsce działy produkcji przemysłowej · wymienia przyczyny przemian gospodarczych, które zaszły w Polsce po 1989 roku · wyjaśnia znaczenie przemysłu w tworzeniu dóbr materialnych · charakteryzuje czynniki lokalizacji przemysłu · wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i regionie zamieszkania · opisuje proces restrukturyzacji i prywatyzacji przemysłu · wymienia nazwy okręgów przemysłowych i wskazuje te okręgi na mapie Polski · opisuje czynniki lokalizacji wybranych okręgów przemysłowych w Polsce · ocenia znaczenie przemysłu dawniej i obecnie · omawia cele tworzenia specjalnych stref ekonomicznych · wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania lokalizacji okręgów przemysłowych · ocenia korzyści i negatywne skutki koncentracji przemysłu · wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w regionie swojego zamieszkania · wyjaśnia związki między lokalizacją przemysłu a warunkami naturalnymi, rynkiem zbytu, szlakami komunikacyjnymi i potencjałem ludzkim · ocenia społeczne i gospodarcze korzyści utworzenia specjalnych stref ekonomicznych · uzasadnia potrzebę rozwijania nowoczesnych działów produkcji przemysłowej · uzasadnia potrzebę restrukturyzacji przemysłu w wybranych okręgach przemysłowych · ocenia gospodarcze korzyści oraz społeczne skutki restrukturyzacji i prywatyzacji przemysłu 22. Górnictwo · klasyfikuje surowce mineralne · wymienia nazwy obszarów wydobywania surowców mineralnych i wskazuje te obszary na mapie Polski · odczytuje z danych statystycznych wielkości wydobycia wybranych surowców w Polsce · kreśli diagramy ilustrujące wielkość wydobycia wybranych surowców · wymienia przyczyny spadku wydobycia węgla kamiennego · określa przyczyny importu niektórych surowców mineralnych · wyjaśnia znaczenie gospodarcze surowców mineralnych · analizuje strukturę wydobycia surowców mineralnych w Polsce · analizuje diagramy ilustrujące wielkość wydobycia wybranych surowców mineralnych w Polsce · ocenia na podstawie danych statystycznych zasoby surowców mineralnych w Polsce · porównuje wielkość wydobycia poszczególnych surowców mineralnych w Polsce z wielkością wydobycia tych surowców w innych krajach · wykazuje potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców mineralnych w Polsce · wykazuje zależności między lokalizacją kopalni w Polsce a lokalizacją zakładów przemysłowych przetwarzających wydobywane surowce 295 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 23. Energetyka · klasyfikuje elektrownie · wymienia nazwy źródeł energii · opisuje czynniki lokalizacji wybranych elektrowni · opisuje wady i zalety poszczególnych rodzajów elektrowni · opisuje strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni · wymienia nazwy wybranych elektrowni cieplnych i wodnych oraz wskazuje te elektrownie na mapie Polski · odczytuje z danych statystycznych i diagramów wielkość produkcji energii elektrycznej · wyjaśnia przyczyny i skutki dominacji energetyki cieplnej · przedstawia i ocenia wpływ energetyki na stan środowiska przyrodniczego · ocenia strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni · przedstawia na podstawie różnych danych strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce i formułuje wnioski · wykazuje korzyści z wykorzystywania alternatywnych źródeł energii 24. Podział usług · klasyfikuje usługi · wyjaśnia znaczenie terminów: „usługi”, „transport”, „komunikacja” · wymienia przykłady działów usług rozwijających się i zanikających · wymienia nazwy usług rozwijających się w jego regionie · wymienia rodzaje usług świadczonych przez komunikację · wymienia czynniki wpływające na rozwój telefonii komórkowej · opisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce Polski · wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług w Polsce i regionie zamieszkania · wyjaśnia znaczenie łączności · opisuje znaczenie telekomunikacji · porównuje liczbę abonentów telefonicznych w Polsce z liczbą abonentów w innych krajach Europy · porównuje liczbę użytkowników internetu w Polsce z liczbą użytkowników Internetu w innych krajach Europy · wyjaśnia przyczyny i skutki rozwoju usług w Polsce · ocenia dostępność do usług telekomunikacyjnych w Polsce na tle innych krajów · analizuje przyczyny rozwoju telefonii komórkowej w Polsce · wykazuje znaczenie usług w tworzeniu PKB · ocenia dostęp do internetu w swoim województwie i wybranych województwach · ocenia przyczyny i skutki rozwoju technologii informacyjnej · wykazuje związki między łącznością a rozwojem gospodarczym 25. Transport lądowy · rozróżnia rodzaje transportu · wykazuje wady i zalety poszczególnych · analizuje jakość sieci transportowej w Polsce · wykazuje wpływ transportu na rozwój · opisuje znaczenie poszczególnych 296 Zespół Gimnazjalno - Szkolny · opisuje strukturę przewozów ładunków transportem kolejowym w Polsce · wymienia przyczyny wzrostu znaczenia transportu samochodowego i przesyłowego w Polsce · · · · · 26. Transport wodny i lotniczy · wymienia cechy transportu morskiego · opisuje morską flotę transportową w Polsce · wyjaśnia, dlaczego polscy armatorzy rejestrują swoje statki w krajach taniej bandery · wymienia nazwy polskich miast mających swoje lotniska i wskazuje je na mapie · omawia przyczyny wzrostu znaczenia tanich linii lotniczych w Polsce działów transportu lądowego w gospodarce kraju i życiu codziennym analizuje przewóz ładunków i pasażerów w Polsce według rodzajów transportu omawia przestrzenne zróżnicowanie gęstości sieci kolejowej i dróg kołowych w Polsce uzasadnia konieczność modernizacji transportu lądowego w Polsce wskazuje na mapie Polski główne szlaki transportu lądowego wyjaśnia znaczenie terminu „tranzyt międzynarodowy” · wyjaśnia znaczenie transportu morskiego, wodnego śródlądowego i lotniczego w gospodarce kraju · wymienia najważniejsze połączenia promowe z Polski i wskazuje je na mapie · wymienia nazwy głównych szlaków transportu wodnego śródlądowego i wskazuje te szlaki na mapie · omawia znaczenie kanałów śródlądowych w Polsce 297 rodzajów transportu lądowego · wyjaśnia przyczyny zróżnicowania gęstości sieci dróg kołowych oraz linii kolejowych w Polsce · porównuje gęstość sieci dróg kołowych oraz linii kolejowych w Polsce z gęstością tych sieci w innych krajach · wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad · przewiduje skutki gwałtownego rozwoju motoryzacji · wykazuje wpływ transportu na rozwój innych dziedzin gospodarki · porównuje wielkości przeładunków w polskich portach morskich · wyjaśnia przyczyny niewielkiego znaczenia transportu śródlądowego w Polsce · analizuje wielkość ruchu pasażerskiego w polskich portach lotniczych · analizuje wady i zalety transportu morskiego, wodnego śródlądowego i lotniczego · wykazuje na przykładach znaczenie transportu morskiego, wodnego śródlądowego i lotniczego w Polsce · analizuje międzynarodowy ruch pasażerski w polskich portach morskich · wykazuje wpływ transportu na rozwój innych dziedzin gospodarki innych dziedzin gospodarki · porównuje odległości oraz koszty przewozu towarów i pasażerów różnymi środkami transportu w Polsce Zespół Gimnazjalno - Szkolny 27. Handel · wyjaśnia znaczenie terminów: „handel zagraniczny”, „import”, „eksport”, „saldo bilansu handlu zagranicznego” · wyjaśnia znaczenie handlu zagranicznego w życiu codziennym · wymienia nazwy głównych partnerów handlowych Polski · wymienia nazwy towarów eksportowanych z Polski · wymienia nazwy towarów importowanych do Polski · omawia bilans handlu zagranicznego w Polsce · wyjaśnia przyczyny ujemnego salda bilansu handlu zagranicznego · ocenia znaczenie handlu zagranicznego w rozwoju innych dziedzin gospodarki · analizuje dane liczbowe dotyczące bilansu handlu zagranicznego Polski w ostatnich latach i formułuje wnioski · proponuje sposoby uzyskania przez Polskę dodatniego bilansu handlu zagranicznego 28. Turystyka · wyjaśnia znaczenie terminów: „turystyka”, „walory turystyczne”, „infrastruktura turystyczna” · klasyfikuje turystykę ze względu na cel wyjazdów · wyjaśnia przyczyny wzrostu ruchu turystycznego w Polsce po 1989 roku · opisuje wpływ turystyki na tworzenie PKB w Polsce · wykazuje na przykładach walory turystyczne Polski · wymienia nazwy regionów oraz ośrodków turystycznych w Polsce o wysokich walorach turystycznych i wskazuje je na mapie · opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO · porównuje wpływy z turystyki w Polsce z wpływami z turystyki w wybranych krajach · porównuje wielkość ruchu turystycznego w Polsce i z wielkością ruchu turystycznego w wybranych krajach Europy w ostatnich latach · opisuje ruch turystyczny w swoim województwie · ocenia walory turystyczne Polski z punktu widzenia zagranicznego turysty · porównuje atrakcyjność turystyczną wybranych regionów w Polsce · wykazuje znaczenie rozbudowy infrastruktury turystycznej dla rozwoju turystyki w Polsce · ocenia walory turystyczne wybranych regionów Polski · wyjaśnia znaczenie turystyki krajowej jako źródła dochodu regionu i państwa · uzasadnia potrzebę ochrony walorów turystycznych 298 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 29. Miejsce Polski w świecie · określa wskaźniki rozwoju gospodarczego i społecznego Polski · wymienia przykłady współpracy międzynarodowej · wymienia przykłady inwestycji zagranicznych w Polsce · wymienia nazwy największych organizacji międzynarodowych · wyjaśnia potrzebę współpracy międzynarodowej · ustala na podstawie danych statystycznych poziom rozwoju gospodarczego i społecznego Polski · wymienia nazwy euroregionów i wskazuje euroregiony na mapie Polski · wyjaśnia znaczenie euroregionów 299 · porównuje PKB w Polsce i innych krajach · analizuje i porównuje dane statystyczne dotyczące produkcji wybranych towarów w Polsce i innych krajach · wyjaśnia korzyści wynikające z inwestycji zagranicznych w Polsce · ocenia znaczenie euroregionów · określa rolę Polski w strukturach międzynarodowych · ocenia na podstawie wskaźników poziom rozwoju gospodarczego Polski · ocenia korzyści wynikające ze współpracy międzynarodowej · ocenia skutki integracji Polski z UE i NATO · charakteryzuje wybrany euroregion Zespół Gimnazjalno - Szkolny 30. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego · wymienia źródła zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego Polski · wymienia skutki zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego · wymienia sposoby zmniejszania emisji zanieczyszczeń przemysłowych · opisuje wpływ przemysłu na stan środowiska · opisuje zagrożenia wynikające ze składowania śmieci i odpadów poprodukcyjnych · opisuje wpływ środków transportu na stan środowiska · uzasadnia konieczność segregacji śmieci oraz oszczędności energii i wody · wymienia skutki przedostawania się odpadów poprodukcyjnych do środowiska · wymienia skutki zanieczyszczania środowiska środkami chemicznymi stosowanymi w rolnictwie · ocenia wpływ ścieków komunalnych na stan czystości wód w Polsce · opisuje stan jakości wód Wisły i Odry na podstawie diagramu · wyjaśnia przyczyny i skutki eutrofizacji · opisuje zróżnicowanie regionalne zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego w Polsce · wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego w Polsce · proponuje konkretne działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego zamieszkiwanym regionie · wyjaśnia proces powstawania kwaśnych opadów · proponuje sposoby ograniczenia zanieczyszczania środowiska odpadami wytwarzanymi przez człowieka · ocenia skutki społeczne i gospodarcze zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego 31. Pobrzeża · wymienia nazwy krain geograficznych pobrzeży i wskazuje te krainy na mapie · wymienia nazwy najważniejszych miast pobrzeży i wskazuje te miasta na mapie · wymienia atrakcje turystyczne pobrzeży · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy krajobrazu pobrzeży · opisuje klimat pobrzeży na podstawie mapy klimatycznej · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki pobrzeży · charakteryzuje wybrane miasta pobrzeży · wyjaśnia genezę Żuław Wiślanych · wyjaśnia genezę mierzei · porównuje cechy oraz genezę wybrzeża klifowego i płaskiego · ocenia walory turystyczne pobrzeży · wykazuje wpływ zewnętrznych czynników rzeźbotwórczych na ukształtowanie powierzchni pobrzeży · wykazuje związki między warunkami przyrodniczymi a cechami gospodarki pobrzeży · przedstawia prezentację · ocenia możliwości rozwoju gospodarczego pobrzeży 300 Zespół Gimnazjalno - Szkolny multimedialną na temat walorów turystycznych wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych 32. 33. Pojezierza Niziny Środkowopolskie · wymienia nazwy krain geograficznych pojezierzy i wskazuje te krainy na mapie Polski · wyróżnia cechy rzeźby młodoglacjalnej pojezierzy na podstawie schematów i fotografii · wymienia nazwy jezior polodowcowych i wskazuje te jeziora na mapie Polski · wymienia nazwy surowców mineralnych pojezierzy · określa atrakcje turystyczne pojezierzy · wymienia nazwy najważniejszych miast pojezierzy i wskazuje te miasta na mapie Polski · opisuje najważniejsze cechy krajobrazu pojezierzy na podstawie map tematycznych · rozróżnia formy polodowcowe na podstawie zdjęć i schematów · opisuje na podstawie map klimatycznych zróżnicowanie klimatyczne pojezierzy · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki pojezierzy · wymienia nazwy kompleksów leśnych oraz parków narodowych w pasie pojezierzy oraz wskazuje je na mapie Polski · opisuje wybrane miasta pojezierzy · wyjaśnia genezę rzeźby pojezierzy · wyjaśnia genezę mis jeziornych występujących pasie pojezierzy · porównuje cechy klimatu Pojezierza Myśliborskiego z cechami klimatu Pojezierza Suwalskiego · ocenia walory krajobrazowe i przyrodnicze pojezierzy · wyjaśnia zróżnicowanie krajobrazu w pasie pojezierzy · wykazuje wpływ rzeźby terenu na zróżnicowanie opadów atmosferycznych w pasie pojezierzy · wykazuje związki między warunkami przyrodniczymi a cechami gospodarki pojezierzy · przedstawia prezentację multimedialną na temat walorów turystycznych wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych · ocenia możliwości rozwoju gospodarczego pojezierzy · wymienia nazwy krain geograficznych Nizin Środkowopolskich i wskazuje te krainy na mapie · opisuje cechy krajobrazu Nizin Środkowopolskich na podstawie map tematycznych · wyjaśnia różnice między krajobrazem młodoglacjalnym a staroglacjalnym · charakteryzuje czynniki · opisuje na podstawie schematu warszawską nieckę artezyjską · wykazuje związki między warunkami · ocenia możliwości rozwoju gospodarczego Nizin Środkowopolskich 301 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 34. Wyżyny Polskie · wymienia nazwy kompleksów leśnych oraz parków narodowych Nizin Środkowopolskich i wskazuje je na mapie · wymienia nazwy obszarów bagiennych i podmokłych Nizin Środkowopolskich i wskazuje je na mapie · wymienia nazwy największych miast Nizin Środkowopolskich i wskazuje te miasta na mapie · określa atrakcje turystyczne Nizin Środkowopolskich · opisuje na podstawie mapy ogólnogeograficznej układ sieci rzecznej w Kotlinie Warszawskiej · opisuje, korzystając z map klimatycznych, zróżnicowanie klimatyczne Nizin Środkowopolskich · opisuje na podstawie map tematycznych rozmieszczenie surowców mineralnych Nizin Środkowopolskich · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki Nizin Środkowopolskich · omawia na podstawie mapy gospodarczej rozmieszczenie ośrodków i okręgów przemysłowych Nizin Środkowopolskich oraz charakteryzuje te ośrodki i okręgi przemysłowe · określa atrakcje turystyczne Nizin Środkowopolskich · opisuje wybrane miasta Nizin Środkowopolskich rzeźbotwórcze Nizin Środkowopolskich · ocenia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa Niziny Śląskiej przyrodniczymi a cechami gospodarki Nizin Środkowopolskich · przedstawia prezentację multimedialną na temat walorów turystycznych wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych · wymienia nazwy krain geograficznych Wyżyn Polskich i wskazuje te krainy na mapie · rozpoznaje przykłady · omawia zróżnicowanie klimatyczne Wyżyn Polskich na podstawie map klimatycznych · opisuje na podstawie · charakteryzuje czynniki rzeźbotwórcze Wyżyn Polskich · wyjaśnia genezę rzeźby krasowej · wyjaśnia zróżnicowanie krajobrazu Wyżyn Polskich na podstawie map tematycznych · wykazuje związki 302 · ocenia możliwości rozwoju gospodarczego Wyżyn Polskich · proponuje sposoby zagospodarowania Zespół Gimnazjalno - Szkolny form krasowych na podstawie schematów i zdjęć · wymienia nazwy kompleksów leśnych oraz parków narodowych Wyżyn Polskich i wskazuje je na mapie · wymienia nazwy najważniejszych miast Wyżyn Polskich i wskazuje te miasta na mapie · określa atrakcje turystyczne Wyżyn Polskich · · · · · · 35. Kotliny Podkarpackie · wymienia nazwy krain geograficznych Kotlin Podkarpackich i wskazuje te krainy na mapie · wymienia nazwy kompleksów leśnych Kotlin Podkarpackich i wskazuje te kompleksy mapie · omawia atrakcje turystyczne Kotlin map tematycznych oraz ilustracji cechy krajobrazu Wyżyn Polskich opisuje proces powstawania gołoborzy opisuje na podstawie mapy tematycznej rozmieszczenie surowców mineralnych na Wyżynach Polskich omawia związki między wydobyciem surowców mineralnych a lokalizacją przemysłu na Wyżynach Polskich omawia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa na Wyżynie Lubelskiej opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki Wyżyn Polskich opisuje wybrane miasta Wyżyn Polskich · opisuje cechy krajobrazu Kotlin Podkarpackich na podstawie map tematycznych · wymienia nazwy surowców mineralnych występujących w Kotlinach Podkarpackich i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej 303 · opisuje wpływ działalności gospodarczej człowieka na krajobraz Wyżyny Śląskiej · wyjaśnia genezę wąwozów i parowów · ocenia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa Wyżyny Lubelskiej między warunkami przyrodniczymi a cechami gospodarki Wyżyn Polskich · wykazuje negatywny wpływ koncentracji ludności i przemysłu na środowisko przyrodnicze · przedstawia prezentację multimedialną na temat walorów turystycznych wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych terenów zdegradowanych na skutek działalności gospodarczej człowieka · wyjaśnia genezę Kotlin Podkarpackich · wyjaśnia rolę rzek w kształtowaniu krajobrazu Kotlin Podkarpackich · opisuje uwarunkowania powstania złóż surowców mineralnych Kotlin Podkarpackich · wykazuje związki między warunkami przyrodniczymi a cechami gospodarki Kotlin Podkarpackich · przedstawia prezentację multimedialną na temat · ocenia możliwości rozwoju gospodarczego Kotlin Podkarpackich Zespół Gimnazjalno - Szkolny 36. Karpaty Podkarpackich · wymienia nazwy najważniejszych miast Kotlin Podkarpackich i wskazuje te miasta na mapie rejony ich występowania · opisuje na podstawie map klimatycznych cechy klimatu Kotlin Podkarpackich · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki Kotlin Podkarpackich · omawia na podstawie map tematycznych warunki rozwoju rolnictwa w Kotlinie Sandomierskiej · wyróżnia Karpaty Zewnętrzne i Wewnętrzne i wskazuje je na mapie Polski · opisuje atrakcje turystyczne Karpat Zewnętrznych · wykazuje konieczność tworzenia parków narodowych na terenie Karpat Zewnętrznych · wymienia nazwy najważniejszych miast Karpat Zewnętrznych oraz wskazuje te miasta na mapie ogólnogeograficznej · opisuje położenie Karpat Wewnętrznych na mapie Polski · uzasadnia atrakcyjność turystyczną Tatr i Pienin · wymienia nazwy · omawia położenie Beskidów oraz Pogórza Karpackiego i wskazuje je na mapie Polski · opisuje krajobraz Karpat na podstawie map tematycznych · omawia na podstawie map klimatycznych cechy klimatu Karpat Zewnętrznych · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki Karpat Zewnętrznych · opisuje funkcje wybranych miast Karpat Zewnętrznych · wymienia nazwy i rozpoznaje najważniejsze skały występujące w Tatrach i walorów turystycznych wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych 304 · wyjaśnia budowę fliszową Pogórza Karpackiego i Beskidów · ukazuje zróżnicowanie krajobrazu Karpat Zewnętrznych i Wewnętrznych · uzasadnia konieczność budowy sztucznych zbiorników na karpackich rzekach · porównuje budowę geologiczną Tatr Wysokich z budową geologiczną Tatr Zachodnich · porównuje krajobrazy Tatr Wysokich i Zachodnich · wykazuje zróżnicowanie klimatyczne i roślinne Tatr Wysokich i Zachodnich · wykazuje zależności między przeszłością geologiczną, budową geologiczną a cechami rzeźby Karpat Zewnętrznych i Wewnętrznych · wykazuje zróżnicowanie klimatyczne i roślinne Beskidów oraz Pogórza Karpackiego · wykazuje związki między warunkami przyrodniczymi a cechami gospodarki Pogórza Karpackiego i Beskidów · ukazuje zależności między budową geologiczną a cechami rzeźby Tatr · wykazuje związki między cechami · ocenia możliwości rozwoju gospodarczego Beskidów oraz Pogórza Karpackiego · ocenia możliwości rozwoju turystyki w Tatrach Zespół Gimnazjalno - Szkolny ośrodków turystycznych Tatr i Pienin i wskazuje te ośrodki na mapie Polski 37. Sudety · opisuje położenie Sudetów i Przedgórza Sudeckiego na podstawie mapy Polski · wskazuje na mapie Polski rejony eksploatacji surowców mineralnych w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim · opisuje zagrożenia środowiska przyrodniczego powstające w wyniku gospodarczej Pieninach · opisuje na podstawie ilustracji cechy polodowcowej rzeźby wysokogórskiej Tatr · charakteryzuje na podstawie schematu piętra klimatyczno-roślinne Tatr · opisuje formy rzeźby krasowej Tatr Zachodnich · opisuje formy rzeźby Pienin · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki Karpat · charakteryzuje wybrane ośrodki turystyczne · opisuje specyfikę folkloru Tatr i Obniżenia Orawsko-Podhalańskiego · opisuje na podstawie map tematycznych cechy krajobrazu Sudetów · analizuje mapę klimatyczną i na jej podstawie wymienia cechy klimatu Sudetów i Przedgórza Sudeckiego · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki Sudetów · charakteryzuje warunki 305 · uzasadnia konieczność ochrony przyrody Tatr gospodarki Tatr a warunkami przyrodniczymi · przedstawia prezentację multimedialną na temat walorów turystycznych wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych · wyjaśnia genezę rzeźby zrębowej Sudetów · przedstawia rozwój i cechy rzeźby Gór Stołowych i Karkonoszy · wykazuje zróżnicowanie klimatyczne i roślinne Sudetów · omawia przeszłość geologiczną Sudetów · wykazuje zróżnicowanie budowy geologicznej Sudetów · wykazuje związki między warunkami przyrodniczymi a cechami gospodarki Sudetów i Przedgórza Sudeckiego · przedstawia prezentację multimedialną na temat walorów turystycznych · ocenia możliwości rozwoju Sudetów i Przedgórza Sudeckiego Zespół Gimnazjalno - Szkolny 38. Mój region – moja mała ojczyzna działalności człowieka · wymienia nazwy najważniejszych miast w Sudetach i wskazuje te miasta na mapie Polski · opisuje atrakcje turystyczne Sudetów i Przedgórza Sudeckiego rozwoju rolnictwa Przedgórza Sudeckiego · charakteryzuje funkcje miast Sudetów i Przedgórza Sudeckiego · charakteryzuje na podstawie map położenie jego regionu zamieszkania w Polsce · odczytuje dane statystyczne dotyczące zagadnień społecznych i gospodarczych jego regionu · opisuje atrakcje turystyczne regionu, w którym mieszka · opisuje na podstawie map tematycznych środowisko przyrodnicze regionu, w którym mieszka · opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki swojego regionu · opisuje rozmieszczenie ludności w regionie · omawia tradycje regionu, w którym mieszka 306 wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych · proponuje trasę wycieczki w góry i uzasadnia swój wybór · wykazuje zależności między środowiskiem a różnorodnymi formami działalności człowieka w regionie zamieszkania · wyjaśnia znaczenie gospodarcze swojego regionu zamieszkania · sporządza folder informacyjny o swoim regionie · ocenia warunki i możliwości produkcji rolnej i przemysłowej w swoim regionie · projektuje i opisuje na podstawie map turystycznych, tematycznych i ogólnogeograficznych oraz własnych obserwacji terenowych wycieczkę wzdłuż wybranej trasy we własnym regionie, uwzględniając walory przyrodnicze i kulturowe · przedstawia prezentację multimedialną na temat walorów turystycznych wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych · wykazuje indywidualne cechy regionu, w którym mieszka Zespół Gimnazjalno - Szkolny WYMAGANIA Z INFORMATYKI 1. Komputer i grafika komputerowa Posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem 2 3 4 5 Uczeń: Uczeń: Uczeń: podaje kilka zastosowań komputera; wskazuje kilka przykładów zastosowania komputera, np. w szkole, zakładach pracy i życiu społecznym; omawia zastosowanie komputera w omawia schemat działania różnych dziedzinach życia, nauki komputera, m.in. przekształcanie i gospodarki; informacji w dane, przetwarzanie danych oraz wyjaśnia funkcje zna pojęcia: program komputerowy, procesora odpowiedzialnego za te pamięć, system dwójkowy, bit, bajt, procesy; wyjaśnia, czym jest BIOS; RAM; podaje przykłady kart rozszerzeń, omawia podstawowe układy mieszczące się które można zainstalować w na płycie głównej; komputerze; wymienia i omawia różne typy omawia różne typy komputerów komputerów oraz budowę oraz budowę i działanie urządzeń i działanie wybranych urządzeń peryferyjnych oraz urządzeń peryferyjnych oraz urządzeń techniki użytkowej, np. tablicy techniki użytkowej, np. drukarki, interaktywnej, kamery cyfrowej i skanera internetowej wymienia części składowe zestawu komputerowego; posługuje się komputerem i urządzeniami TI w podstawowym zakresie; podaje kilka przykładów urządzeń współpracujących z komputerem; wie, że nadmierna ilość czasu spędzonego przy komputerze zagraża zdrowiu psychicznemu i fizycznemu; zdaje sobie sprawę, że można uzależnić się od komputera; zna i stosuje sposoby zapobiegania uzależnianiu się od komputera definiuje komputer jako zestaw urządzeń elektronicznych i określa ich przeznaczenie; zna jednostki pojemności pamięci; wymienia i omawia różne typy komputerów oraz budowę i działanie wybranych urządzeń peryferyjnych oraz urządzeń techniki użytkowej Uczeń: 307 6 Uczeń: potrafi określić podstawowe parametry części składowych komputera i urządzeń peryferyjnych oraz urządzeń techniki użytkowej; opisuje wybrane zastosowania informatyki, z uwzględnieniem swoich zainteresowań, oraz ich wpływ na osobisty rozwój, rynek pracy i rozwój ekonomiczny; samodzielnie wyszukuje w Internecie informacje o nowych urządzeniach peryferyjnych oraz urządzeniach techniki użytkowej; korzysta z dokumentacji urządzeń elektronicznych Zespół Gimnazjalno - Szkolny zna podstawowe zasady pracy z programem komputerowym (uruchamianie, wybór opcji z menu, kończenie pracy z programem) omawia przeznaczenie poszczególnych rodzajów programów użytkowych, podając przykłady konkretnych programów; umieszcza skrót programu na pulpicie; potrafi skorzystać w razie potrzeby z Pomocy do programu; wybiórczo korzysta z Pomocy do programów; wyjaśnia procesy zachodzące w czasie uruchamiania i instalowania programu; wie, na czym polega uruchamianie i wyjaśnia rolę pamięci operacyjnej w instalowanie programów; czasie uruchamiania programu; podaje przykłady nośników pamięci wie, jak odinstalować program komputerowy potrafi zainstalować i odinstalować prosty program, np. edukacyjny, grę; potrafi pobrać program, np. darmowy, z Internetu i zainstalować go określa pojemność pamięci, ilość wolnego i zajętego miejsca na dysku; wyszukuje w Internecie lub innych źródłach informacje na temat nowych programów użytkowych i nośników pamięci wie, jaka jest rola systemu operacyjnego zna podstawowe funkcje systemu operacyjnego podaje przykłady systemów operacyjnych omawia cechy wybranych systemów operacyjnych, m.in.: Windows, Linux, Mac OS porównuje wybrane systemy operacyjne, podając różnice wie, że należy posiadać licencję na używany program komputerowy; wie, czym jest licencja na program, i wymienia jej rodzaje; zna pojęcie: prawo autorskie; wyjaśnia różnice między różnymi rodzajami licencji; wie, na czym polega piractwo komputerowe i jakie grożą sankcje za nielegalne uzyskanie programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowych wymienia przykłady przestępczości komputerowej korzystając z Internetu lub innych źródeł, odszukuje więcej informacji na temat darmowych licencji omawia przykładowe rodzaje darmowych licencji; omawia przejawy przestępczości komputerowej 308 rozumie zasady licencji na używany program Zespół Gimnazjalno - Szkolny Opracowywanie za pomocą komputera obrazów (rysunków, zdjęć) 2 3 4 5 6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: przy użyciu wybranego edytora grafiki tworzy prosty rysunek, używając podstawowych narzędzi graficznych; zna i omawia zasady tworzenia dokumentu komputerowego na przykładzie tworzenia rysunku w programie graficznym; zna podstawowe formaty plików graficznych; przekształca formaty plików graficznych; samodzielnie wyszukuje możliwości wybranego programu graficznego; potrafi zapisać dokument komputerowy w pliku w określonym miejscu (dysku, folderze); odczytuje rysunek zapisany w pliku, wprowadza zmiany i zapisuje ponownie plik rozumie, dlaczego należy zapisać dokument na wybranym nośniku pamięci masowej; posługuje się narzędziami malarskimi trzech wybranych programów graficznych do tworzenia kompozycji z figur; umieszcza napisy na obrazie, porównując możliwości dwóch wybranych programów graficznych; przygotowuje animacje według własnego pomysłu, korzystając z różnych możliwości wybranego programu do tworzenia animacji przy użyciu wybranego edytora grafiki tworzy rysunki, stosując operacje na obrazie i jego fragmentach, przekształca obrazy; umieszcza napisy na obrazie; tworzy proste animacje komputerowe wykonuje operacje na obrazie i jego fragmentach, m.in.: zaznacza, kopiuje i wkleja fragmenty rysunku i zdjęcia, stosując wybrane programy graficzne; tworzy rozbudowane animacje komputerowe; zmienia kolory i inne efekty na zdjęciu, stosując wybrane programy graficzne; wie, czym są warstwy obrazu; tworzy obraz z wykorzystaniem pracy na warstwach; wykonuje fotomontaż, korzystając z możliwości pracy na warstwach obrazu; korzysta z różnych narzędzi selekcji; tworzy animacje, korzystając z możliwości pracy na warstwach i z przekształceń fragmentów obrazu; tworzy animacje komputerowe; drukuje rysunek 309 drukuje obraz, ustalając samodzielnie wybrane parametry wydruku Zespół Gimnazjalno - Szkolny Porządkowanie i ochrona dokumentów komputerowych 2 3 4 5 6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: kopiuje, przenosi i usuwa pliki wybraną przez siebie metodą; rozumie, dlaczego należy wykonywać kopie dokumentów; pakuje i rozpakowuje pliki lub foldery; rozumie, jakie szkody może wyrządzić wirus komputerowy omawia ogólne zasady działania potrafi kopiować, przenosić i usuwać pliki i foldery metodą przez wirusów komputerowych; Schowek oraz metodą przeciągnij zna zasady ochrony przed i upuść; złośliwymi programami; stosuje podstawowe zasady posługuje się programem ochrony przed wirusami antywirusowym w celu wykrycia komputerowymi wirusów omawia inne rodzaje zagrożeń (konie trojańskie, programy szpiegujące); utrzymuje na bieżąco porządek w zasobach komputerowych; pamięta o tworzeniu kopii ważniejszych plików na innym nośniku; wie, jak ochronić się przed włamaniem do komputera; wyjaśnia, korzystając z dodatkowych źródeł, czym jest firewall wyszukuje informacje na temat programów szpiegujących określanych jako adware i spyware 2. Praca z dokumentem tekstowym Opracowywanie tekstu przy użyciu edytora tekstu 2 Uczeń: 3 Uczeń: 4 Uczeń: 5 Uczeń: 310 6 Uczeń: Zespół Gimnazjalno - Szkolny tworzy prosty dokument tekstowy; stosuje wyróżnienia w tekście, korzystając ze zmian parametrów czcionki; wykonuje podstawowe operacje na fragmentach tekstu – kopiowanie, wycinanie, wklejanie; ozdabia tekst gotowymi rysunkami, obiektami z galerii obrazów, stosując wybraną przez siebie metodę; zapisuje dokument w pliku zna i stosuje podstawowe zasady formatowania i redagowania tekstu; formatuje tekst: ustala atrybuty tekstu (pogrubienie, podkreślenie, przekreślenie, kursywę), sposób wyrównywania tekstu między marginesami, parametry czcionki; zna ogólne możliwości edytorów tekstu i zasady pracy z dokumentem tekstowym; zna i stosuje podstawowe zasady redagowania tekstu; dostosowuje formatowanie tekstu do jego przeznaczenia; formatuje rysunek (obiekt) wstawiony do tekstu; zmienia jego rozmiary, oblewa tekstem lub stosuje inny układ rysunku względem tekstu; wykorzystuje możliwości automatycznego wyszukiwania i zamiany znaków; wstawia tabelę i wykonuje podstawowe operacje na jej komórkach stosuje automatyczną numerację i wypunktowanie; stosuje tabulacje, wcięcia, interlinie; wykorzystuje edytor równań do pisania prostych wzorów; zna podstawowe zasady pracy z tekstem wielostronicowym (redaguje nagłówek, stopkę wstawia numery stron); potrafi podzielić tekst na kolumny 311 zna i stosuje metody usprawniające pracę nad tekstem (m.in. stosowanie gotowych szablonów, wbudowanych słowników); stosuje różne typy tabulatorów, potrafi zmienić ich ustawienia w całym tekście; wstawia dowolne wzory, wykorzystując edytor równań; osadza obraz w dokumencie tekstowym, wstawia obraz do dokumentu tekstowego z zachowaniem połączenia oraz omawia różnice między tymi dwiema metodami; stosuje przypisy; zna rodzaje tabulatorów i potrafi je właściwie zastosować; stosuje odpowiednio spacje nierozdzielające; drukuje dokumenty tekstowe, dobierając odpowiednie parametry drukowania samodzielnie wyszukuje opcje menu potrzebne do rozwiązania dowolnego problemu; przygotowuje profesjonalny tekst – pismo, sprawozdanie, z zachowaniem poznanych zasad redagowania i formatowania tekstów; rozumie działanie mechanizmu „łącz z plikiem" i omawia różnicę między obiektem osadzonym a połączonym Zespół Gimnazjalno - Szkolny 3. Internet i multimedia Komputer jako źródło informacji 2 3 4 5 6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: wymienia kilka zastosowań Internetu; zna podstawowe zasady pracy w szkolnej (lokalnej) sieci komputerowej; wymienia zalety łączenia komputerów w sieć; opisuje sieci lokalne i globalne oraz podstawowe klasy sieci; potrafi udostępniać zasoby, np. foldery; potrafi formułować własne wnioski i spostrzeżenia dotyczące rozwoju Internetu, jego znaczenia dla różnych dziedzin gospodarki i dla własnego rozwoju; otwiera stronę o podanym adresie; wyszukuje w Internecie informacje według prostego hasła; porusza się po stronie WWW redaguje i wysyła list elektroniczny, korzystając z podstawowych zasad netykiety; potrafi skorzystać z wybranych form komunikacji, np. z komunikatora, stosując zasady netykiety zna zagrożenia i ostrzeżenia dotyczące korzystania z komunikacji za pomocą Internetu; zdaje sobie sprawę z anonimowości kontaktów w Sieci zna pojęcia: Internet, strona internetowa, WWW; zna pojęcia: witryna, strona główna, serwer internetowy, hiperłącze, hipertekst; wie, jak uzyskać dostęp do Internetu; omawia wybrane usługi internetowe; potrafi wyszukiwać informacje w Internecie: korzysta z katalogów potrafi wyszukiwać informacje stron WWW; w Internecie: korzysta z wyszukiwarek wyszukuje informacje w internetowych zasobach danych potrafi zastosować różne narzędzia do wyszukiwania informacji; stosuje złożony sposób wyszukiwania; potrafi założyć konto pocztowe przez stronę WWW; uczestniczy w dyskusji na wybranym forum dyskusyjnym, stosując zasady netykiety; dołącza załączniki do listu; korzysta z książki adresowej; zna i stosuje zasady netykiety pocztowej; zna sposoby komunikowania się za pomocą Internetu, m.in.: komunikatory i czaty, fora dyskusyjne, portale społecznościowe stosuje przepisy prawa związane z pobieraniem materiałów z Internetu; zdaje sobie sprawę z konieczności racjonalnego gospodarowania czasem spędzonym w Sieci dba o formę listu i jego pojemność; ozdabia listy, załączając rysunek, dodaje tło; stosuje podpis automatyczny; zakłada książkę adresową; podaje i omawia przykłady usług internetowych oraz różnych form komunikacji: omawia m.in.: komunikatory i czaty, fora dyskusyjne, portale społecznościowe zna podstawowe przepisy dotyczące korzystania z e-usług 312 potrafi właściwie zawęzić obszar poszukiwań, aby szybko odszukać informacje porządkuje najczęściej odwiedzane strony omawia wybrane usługi internetowe (m.in.: nauka i praca w Internecie, książki, czasopisma, muzea, banki, zakupy i aukcje, podróże, rozrywka), uwzględniając zasady korzystania z tych usług na przykładach uzasadnia zalety i zagrożenia wynikające z pojawienia się Internetu korzystając z Internetu i innych źródeł, wyszukuje informacje o najnowszych osiągnięciach w dziedzinie e-usług potrafi przedstawić własne wnioski z analizy zalet i wad uzależniania różnych dziedzin życia od Internetu Zespół Gimnazjalno - Szkolny zna ogólne zasady projektowania stron WWW i wie, jakie narzędzia umożliwiają ich tworzenie; wie, w jaki sposób zbudowane są strony WWW potrafi, korzystając z podstawowych zna funkcje i zastosowanie najważniejszych znaczników HTML; znaczników HTML, tworzyć prostą strukturę strony; potrafi wstawiać obrazy do utworzonych stron; umie tworzyć akapity i wymuszać podział wiersza, dodawać nagłówki umie tworzyć listy wypunktowane do tekstu, zmieniać krój i rozmiar i numerowane i wstawiać czcionki; hiperłącza; wie, jak założyć internetowy wie, czym są systemy zarządzania dziennik – blog treścią i tworzy prosty blog w oparciu o wybrany system formatuje tekst na stronie, wstawia tabele; dba o poprawność merytoryczną i redakcyjną tekstów; potrafi utworzyć prostą stronę (m.in. zawierającą blog) w oparciu o wybrany system zarządzania treścią; dodaje nowe wpisy, przydziela wpisy do kategorii, dodaje tagi; zna większość znaczników HTML; posługuje się wybranym programem przeznaczonym do tworzenia stron WWW; potrafi tworzyć proste witryny składające się z kilku połączonych ze sobą stron; publikuje stronę WWW w Internecie publikuje utworzone strony w Internecie; współpracuje w grupie przy tworzeniu projektu, wykonując samodzielnie zadania szczegółowe Opracowywanie za pomocą komputera prezentacji multimedialnych 2 3 4 5 6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: wie, czym jest prezentacja multimedialna i posługuje się programem do jej tworzenia; zna cechy dobrej prezentacji; przygotowuje plan prezentacji; planuje wygląd slajdów; umieszcza w prezentacji efekty dźwiękowe; potrafi samodzielnie zaprojektować i przygotować multimedialną prezentację na wybrany temat, cechującą się ciekawym ujęciem zagadnienia, interesującym układem slajdów zna podstawowe zasady tworzenia prezentacji; podaje przykładowe programy do tworzenia prezentacji; korzysta z szablonów; dobiera odpowiedni szablon do danej wykonuje przejścia między slajdami; prezentacji; potrafi ustawić jednakowe tło dla wszystkich stosuje tło we wszystkich slajdach; potrafi ustawić inne tło dla każdego slajdów oraz inne dla wybranego slajdu; slajdu; tworzy prezentację składającą się z kilku slajdów z zastosowaniem animacji niestandardowych; wstawia do slajdu tekst i grafikę; zmienia kolejność slajdów; usuwa niepotrzebne slajdy zapisuje prezentację i potrafi uruchomić pokaz slajdów wstawia na slajd hiperłącza, umieszcza przyciski akcji; dba o poprawność redakcyjną tekstów 313 przygotowuje prezentację w postaci albumu fotograficznego; współpracuje w grupie przy tworzeniu projektu, wykonując samodzielnie zadania szczegółowe Zespół Gimnazjalno - Szkolny 4. Algorytmika i programowanie Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algorytmicznego 2 3 4 5 6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: zapisuje prosty algorytm liniowy w postaci listy kroków; wyjaśnia pojęcie algorytmu; omawia etapy rozwiązywania problemu (zadania); wyjaśnia pojęcie specyfikacja problemu; potrafi samodzielnie napisać specyfikację określonego zadania; wie, na czym polega iteracja; prezentuje algorytmy iteracyjne za pomocą listy kroków i schematu blokowego; buduje schemat blokowy algorytmu, w którym wystąpią złożone sytuacje warunkowe; realizuje algorytm iteracyjny w arkuszu kalkulacyjnym określa, kiedy może nastąpić zapętlenie w algorytmie iteracyjnym i potrafi rozwiązać ten problem; określa dane do zadania oraz wyniki zna podstawowe zasady prezentacji i zapisuje prosty algorytm liniowy w algorytmów w postaci schematów postaci listy kroków; blokowych (zna podstawowe bloki potrzebne do budowania schematu określa sytuacje warunkowe, tj. takie, które wyprowadzają różne blokowego); wyniki – zależnie od spełnienia analizuje gotowy schemat blokowy narzuconych warunków; prostego algorytmu buduje schemat blokowy prostego algorytmu liniowego; analizuje schemat blokowy algorytmu z rozgałęzieniami pisze proste programy w języku Logo, używając podstawowych poleceń pisze proste programy, używając podstawowych poleceń wybranego języka programowania (korzysta z wybranego środowiska programowania, np. Logomocja, Scratch, Baltie) analizuje algorytmy, w których występują powtórzenia i określa, od czego zależy liczba powtórzeń; buduje schemat blokowy algorytmu z warunkiem prostym; buduje schemat blokowy określonego algorytmu iteracyjnego realizuje algorytm liniowy i z warunkami w arkuszu kalkulacyjnym realizuje prostą sytuację warunkową, korzystając z wybranego środowiska programowania zna pojęcia: translacja, kompilacja, interpretacja; wyjaśnia, na czym polega prezentacja algorytmu w postaci programu; zapisuje algorytmy iteracyjne, korzystając z wybranego środowiska programowania 314 wyjaśnia zasady programowania i kompilowania oraz wie, jak są pamiętane wartości zmiennych; odróżnia kompilację od interpretacji; korzystając z wybranego środowiska programowania, pisze programy zastosowaniem procedur Zespół Gimnazjalno - Szkolny opisuje algorytm, znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym, na przykładzie wyboru najwyższego ucznia spośród pięciu opisuje algorytm znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym na przykładzie wyboru największej liczby spośród n liczb – stosuje przeszukiwanie liniowe; omawia algorytm sortowania przez wybór na konkretnym przykładzie; analizuje gotową listę kroków tego algorytmu opisuje algorytm znajdowania wybranego elementu w zbiorze uporządkowanym – stosuje algorytm poszukiwania przez połowienie; omawia algorytm sortowania bąbelkowego na konkretnym przykładzie stosuje algorytm poszukiwania przez połowienie w zabawie w zgadywanie liczby 315 tworzy schematy blokowe wybranych algorytmów, korzystając z programu edukacyjnego Zespół Gimnazjalno - Szkolny 5. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjny Opracowywanie za pomocą komputera danych liczbowych 2 3 4 5 6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: zna zastosowania arkusza kalkulacyjnego i omawia budowę dokumentu arkusza; zna i stosuje zasadę adresowania względnego; potrafi prawidłowo zaprojektować tabelę arkusza kalkulacyjnego (m.in.: wprowadza opisy do tabeli, formatuje komórki arkusza; ustala format danych, dostosowując go do wprowadzanych informacji); potrafi układać rozbudowane formuły z zastosowaniem funkcji JEŻELI; zna działanie i zastosowanie wielu funkcji dostępnych w arkuszu kalkulacyjnym; potrafi samodzielnie zastosować adres bezwzględny lub mieszany, aby ułatwić obliczenia; wyjaśnia różnicę między tabelą osadzoną a połączoną; pisze formułę wykonującą jedno z czterech podstawowych działań arytmetycznych (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie); potrafi zastosować kopiowanie i wklejanie formuł; zna ogólne zasady przygotowania wykresu w arkuszu kalkulacyjnym; korzysta z kreatora wykresów do utworzenia prostego wykresu; zapisuje utworzony arkusz we wskazanym folderze docelowym potrafi tworzyć formuły wykonujące bardziej zaawansowane obliczenia; stosuje funkcje arkusza kalkulacyjnego, tj.: SUMA, ŚREDNIA; modyfikuje tabele w celu usprawnienia obliczeń, m.in.: wstawia i usuwa wiersze (kolumny); zmienia szerokość kolumn i wysokość wierszy tabeli; wie, jak wprowadzić do komórek długie teksty i duże liczby; tworzy wykres składający się z dwóch serii danych, potrafi dodać do niego odpowiednie opisy rozróżnia zasady adresowania względnego, bezwzględnego i mieszanego; stosuje arkusz do kalkulacji wydatków i innych obliczeń; dostosowuje odpowiednio rodzaj adresowania; tworzy, zależnie od danych, różne typy wykresów: XY (punktowy), liniowy, kołowy; wstawia tabelę arkusza do dokumentu tekstowego jako obiekt osadzony i jako obiekt połączony; wstawia z pliku tabelę arkusza wykonuje w arkuszu proste kalkulacyjnego do dokumentu obliczenia z dziedziny fizyki, tekstowego matematyki, geografii, np. tworzy tabelę do obliczania wartości funkcji liniowej i tworzy odpowiedni wykres; zna zasady doboru typu wykresu do danych i wyników; drukuje tabelę arkusza, dobierając odpowiednie parametry drukowania; rozróżnia linie siatki i obramowania 316 samodzielnie wyszukuje opcje menu potrzebne do rozwiązania określonego problemu; projektuje samodzielnie tabelę arkusza z zachowaniem poznanych zasad wykonywania obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym Zespół Gimnazjalno - Szkolny stosuje arkusz do rozwiązywania prostych zadań rachunkowych z zakresu objętego programem nauczania gimnazjum stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania prostych problemów algorytmicznych; stosuje arkusz do rozwiązywania zadań rachunkowych (na przykład z matematyki lub fizyki) i z codziennego życia (na przykład planowanie wydatków); wyjaśnia, na czym polega modelowanie rzeczywistości; realizuje algorytm z warunkami wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do i iteracyjny w arkuszu kalkulacyjnym analizy wyników eksperymentów korzystając z gotowego przykładu, np. modelu rzutu kostką sześcienną do gry, omawia, na czym polega modelowanie wykonuje prosty model, np. rzutu monetą, korzystając z arkusza kalkulacyjnego korzystając z dodatkowych źródeł, np. Internetu, wyszukuje informacje na temat modelowania; posługuje się arkuszem kalkulacyjnym do tworzenia modeli zjawisk i ich symulacji, takich jak zjawiska: fizyczne, chemiczne, biologiczne wie, na czym polegają modelowanie i symulacja 6. Bazy danych Opracowywanie za pomocą komputera bazy danych 2 3 4 Uczeń: Uczeń: podaje przykłady baz danych ze swojego otoczenia, np. wykorzystywanych w szkolnym sekretariacie, bibliotece; podaje przykłady zbiorów informacji, wyjaśnia, na czym polega przetwarzanie danych w bazach które mogą być gromadzone w danych; bazach danych; na przykładzie gotowego pliku bazy danych potrafi omówić jej strukturę – określić, jakie informacje są w niej pamiętane i wyjaśnić pojęcia: tabela, rekord, pole; korzystając z gotowego formularza, potrafi zaktualizować dane w rekordzie i dopisać nowy rekord; podaje przykłady oprogramowania do tworzenia baz danych; wymienia obiekty, jakie może zawierać plik bazy danych; wyjaśnia pojęcie klucza; potrafi ustalić porządek malejący lub rosnący w bazie według podanych przez nauczyciela kluczy; wyjaśnia funkcję formularzy i raportów; potrafi wyświetlić wynik gotowego zapytania i omówić, czego dotyczyło tworzy proste zapytanie na zapytanie; podstawie gotowej tabeli, prezentuje informacje, korzystając z korzystając z kreatora zadań przygotowanych raportów Uczeń: projektuje tabelę, stosując podstawowe zasady tworzenia tabel; 5 Uczeń: Uczeń: tworzy formularze, dostosowując formularz do wprowadzanych danych; potrafi skorzystać z kreatora zadań i modyfikować formularz w widoku projektu; potrafi samodzielnie zaprojektować poprawną strukturę bazy danych na wybrany przez siebie temat, w tym ustalić pola, zaprojektować formularz, zaplanować odpowiednie zapytania i raporty oraz je utworzyć; umieszcza w raporcie podsumowania, określające dane tworzy prosty formularz za pomocą statystyczne (minimum, kreatora zadań; maksimum), porządkuje dane tworzy kwerendy w widoku projektu; w raporcie według zadanych kryteriów; w zapytaniach stosuje proste kryterium wyboru (dotyczące wymienia i omawia etapy jednego lub dwóch pól); projektowania systemów przygotowuje raporty na podstawie tabeli lub kwerendy; drukuje raporty 317 6 informatycznych; współpracuje w grupie, wykonując samodzielnie zadania szczegółowe podaje przykłady systemów informatycznych z otoczenia i wyjaśnia ich zastosowanie; rozumie różnicę między wynikiem wyszukiwania dowolnego ciągu znaków z wykorzystaniem opcji Znajdź i z użyciem zapytania; potrafi skorzystać z tego samego raportu do wydrukowania danych na podstawie różnych zapytań Zespół Gimnazjalno - Szkolny WYMAGANIA Z RELIGII KLASA I: ROZDZIAŁ CELUJĄCY Uczeń: I. 1.Opanował materiał Szukam przewidziany prawdy o sobie programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3.Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle posługuje się zdobytą wiedzą. 4.Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami (np. o wspólnocie). II. Spotykam Boga BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY Uczeń: 1.Zna i rozumie pojęcie godności człowieka. 2.Definiuje termin: akceptacja i jej rodzaje. 3.Definiuje wspólnotę, jej cechy, samodzielnie rozróżnia wspólnoty. 4.Na podstawie uczynków i postępowania potrafi opisać prawdziwą wiarę. Uczeń: 1. Zna definicję godności człowieka. 2.Podaje definicję i charakterystykę wspólnoty 3.Wie, co to jest akceptacja. 4.Potrafi opisać prawdziwą wiarę. Uczeń: 1.Opisuje, czym jest godność człowieka. 2.Zna definicję wspólnoty. 3.Wie, że wiarę poznajemy po uczynkach Uczeń: 1.Wie, co to jest wspólnota. 2.Wie, co jest godność człowieka. 3.Wie, że życie ludzkie ma sens. Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego. Uczeń: 1.Zna pojęcia: religia, monoteizm i politeizm. 2.Zna podstawowe informacje o religiach świata: judaizm, chrześcijaństwo, buddyzm, islam, hinduizm. 3.Wyjaśnia, co to jest Uczeń: 1.Zna różnicę między politeizmem a monoteizmem. 2.Zna nazwy religii świata. 3.Wskazuje różnice między chrześcijaństwem a innymi religiami Uczeń: 1.Wie, że Bóg stworzył świat. 2.Wie, że chrześcijaństwo jest religią monoteistyczną. 3. Potrafi wymienić religie świata. 4.Argumentuje, że wiara jest odpowiedzią na Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. Uczeń: Uczeń: 1.Opanował materiał 1.Zna definicje: religii, monoteizmu, przewidziany politeizmu i potrafi je programem w stopniu bardzo dobrym. samodzielnie wytłumaczyć. 2.Wykazuje się 2.Potrafi zdefiniować i wiadomościami wykraczającymi poza scharakteryzować program. religie świata: judaizm, 3.Wykonał dodatkową chrześcijaństwo, pracę np. prezentację buddyzm, islam, związaną z 318 DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZN Y Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY omawianymi tematami hinduizm. (np. o religiach). 3.Wie, jak należy zachować się w 4.Uzupełnia zdobytą na stosunku do lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma wyznawców innych religii Świętego, czytanie 4.Zna i rozumie terminy: książek religijnych, prasy katolickiej, Objawienie Boże, korzysta ze stron wiara internetowych o tematyce religijnej. III. Słucham Boga Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3.Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami. 4.Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. Uczeń: 1.Wymienia przyczyny powstania Biblii, analizuje perykopy biblijne. 2.Dokonuje podziału tematycznego i chronologicznego ksiąg biblijnych. 3.Wyjaśnia pojęcia: Wulgata, Septuaginta, księgi deuterokanoniczne. 4.Umie wyjaśnić, na czym polega natchnienie biblijne. 5.Potrafi określić gatunki literackie występujące w Biblii. 6.Biegle posługuje się siglami. 7.Korzysta z przypisów w Piśmie Świętym. DOBRY DOSTATECZNY Objawienie Boże i wiara. Uczeń: 1.Rozumie, dlaczego można poznać Boga czytając Biblię. 2.Wymienia przyczyny powstania Biblii. 3.Analizuje perykopy biblijne – wyjaśnia pojęcie egzegezy biblijnej. 4.Zna podział tematyczny ksiąg biblijnych i gatunki literackie występujące w Biblii. 5.Wyjaśnia pojęcia: Wulgata, Septuaginta, księgi deuterokanoniczne 6.Wie, na czym polega natchnienie Biblii 319 DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZN Y Objawienie Boże. Uczeń: 1.Wie, że Boga można poznać przez czytanie Biblii. 2.Zna podział tematyczny ksiąg biblijnych. 3.Z pomocą nauczyciela korzysta z sigli. 4.Potrafi wyjaśnić natchnienie Biblii 5.Zna co najmniej cztery gatunki literackie występujące w Biblii. Uczeń: Uczeń: 1.Wie, że Boga 1.Nie spełnia można poznać wymagań na przez czytanie ocenę Biblii. dopuszczającą. 2.Podaje podział Pisma Świętego na Stary i Nowy Testament. 3.Wymienia co najmniej dwa gatunki literackie występujące w Biblii. 4.Wie, że Bóg i człowiek są współautorami Biblii. 5.Wyjaśnia, dlaczego Biblia ma wpływ na życie ludzkie. Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZN Y Uczeń: 1.Wyjaśnia dwa opisy stworzenia świata. 2.Wymienia różnice między opisem stworzenia a współczesnymi teoriami naukowymi. 3.Wyjaśnia termin grzechu pierworodnego i jego następstwa dla ludzi. 4.Zna perykopy o Kainie i Ablu, Arce Noego. 5.Zna treść perykopy o wieży Babel, potrafi wyjaśnić, że wieża Babel jest symbolem pychy ludzi. Uczeń: 1.Wie, że są dwa opisy stworzenia świata. 2.Zna symbolikę ogrodu Eden. 3.Wie, co to jest grzech pierworodny. 4.Z pomocą nauczyciela potrafi wyjaśnić skutki grzechu pierworodnego. 5.Zna perykopy o Kainie i Ablu, o Arce Noego oraz wieży Babel. Uczeń: Uczeń: 1. Wie, że są dwa 1.Nie spełnia opisy stworzenia wymagań na świata ocenę przekazujące dopuszczającą. prawdy teologiczne 2. Wie, co to jest grzech pierworodny i z pomocą nauczyciela potrafi wyjaśnić jego następstwa 3. Zna perykopę o Kainie i Ablu 4. Wie, że wieża Babel jest symbolem pychy ludzi Uczeń: 1.Wie, kim byli patriarchowie biblijni, potrafi ich wymienić. 2.Zna perykopę o ofierze Izaaka. 3.Wie, dlaczego Uczeń: 1.Wie, kim był Abraham. 2.Zna perykopę o ofierze Izaaka. 3.Zna historię Jakuba oraz Józefa i jego braci. Uczeń: Uczeń: 1.Wie, kim był 1.Nie spełnia Abraham. wymagań na 2.Wie, że Abraham ocenę jest wzorem wiary i dopuszczającą. zawierzenia Bogu. 3.Zna perykopę o ofierze Izaaka. 8.Zna zasady czytania Biblii jako tekstu Bożego IV. Poznaję Boga V. Bóg ma zbawczy plan Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3.Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami. 4.Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. Uczeń: 1.Zna dwa opisy stworzenia świata, potrafi je zanalizować. 2.Potrafi wyjaśnić różnice między biblijnym opisem stworzenia a teoriami naukowymi. 3.Wyjaśnia termin grzechu pierworodnego i jego następstwa dla ludzi na przykładzie historii Kaina i Abla. 4.Wyjaśnia symbolikę potopu w zestawieniu z chrztem świętym. 5.Analizuje treść perykopy o wieży Babel w odniesieniu do współczesności Uczeń: Uczeń: 1.Opanował materiał 1.Zna historię przewidziany Abrahama, wyjaśnia programem w stopniu dlaczego nazywany bardzo dobrym. jest ojcem Narodu 2.Wykazuje się Wybranego i ojcem wiadomościami wszystkich wykraczającymi poza wierzących. 320 Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ VI. Bóg jest ze swoim ludem CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY program. 3.Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami. 4.Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. 2.Zna i analizuje perykopę o ofierze Izaaka. 3.Wyjaśnia sens historii Jakuba oraz Józefa i jego braci. 4.Zna działalność Jozuego. 5.Potrafi wymienić i opisać imię Boga objawione Mojżeszowi, wyjaśnia znaczenie tego imienia. 6.Analizuje najważniejsze perykopy Księgi Wyjścia związane z wędrówką Izraelitów do Ziemi Obiecanej Abraham jest 4.Zna okoliczności 4.Z pomocą ojcem wszystkich zawarcia nauczyciela wierzących. przymierza opowiada historię synajskiego i treści Jakuba oraz 4.Zna historię Jakuba. przymierza. historię Józefa i 5.Zna historię Józefa i 5.Potrafi wymienić jego braci. jego braci. najważniejsze 5.Zna treść Dekalogu 6.Potrafi wymienić i wydarzenia 6.Z pomocą opisać imię Boga podczas wędrówki nauczyciela potrafi objawione przez pustynię: wymienić Mojżeszowi manna, woda ze najważniejsze 7.Zna i wyjaśnia skały, brak wydarzenia perykopę o wierności, bunt, podczas wędrówki przymierzu Boga z przez pustynię: złoty cielec. Narodem 6.Wie, kim był Jozue. manna, woda ze Wybranym. skały, brak wierności bunt, złoty cielec. Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3.Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami, album o Uczeń: 1.Potrafi wymienić kilku sędziów, zna zadania, jakie mieli do wykonania na przykładach życia Samuela i Saula. 2.Na podstawie perykopy o przyjaźni Dawida i Jonatana, charakteryzuje cechy dobrej przyjaźni. 3.Zna historię króla Salomona. Uczeń: 1.Definiuje pojęcie sędziego w oparciu o Stary Testament oraz potrafi wymienić imiona 4 sędziów. 2.Zna historię Samuela i Saula. 3.Analizuje talenty, które otrzymał król Dawid. 4.Zna historię króla Salomona. 321 DOSTATECZNY Uczeń: 1.Wie, kim jest sędzia w Starym Testamencie i potrafi wymienić co najmniej 2 sędziów. 2.Zna historię powołania Samuela przez Boga. 3.Opowiada o przyjaźni Dawida i Jonatana oraz potrafi wymienić DOPUSZCZAJĄCY Uczeń: 1.Wie, kim jest sędzia w Starym Testamencie. 2.Z pomocą nauczyciela opowiada o powołaniu Samuela. 3.Wymienia mocne strony charakteru króla Dawida. 4.Podaje cechy prawdziwej NIEDOSTATECZN Y Uczeń: 1.Nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ VII. Bóg objawia Syna CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY 4.Podaje definicję i prorokach. 4.Uzupełnia zdobytą na zadania proroka. lekcjach wiedzę przez 5.Wyjaśnia definicję profetyzmu na lekturę Pisma Świętego, czytanie przykładzie proroków Izajasza i Jeremiasza. książek religijnych, prasy katolickiej, 6.Potrafi samodzielnie korzysta ze stron odnaleźć i internetowych o zinterpretować tematyce religijnej. wybrane perykopy ksiąg mądrościowych. 7.Na podstawie Pieśni nad pieśniami charakteryzuje cechy miłości. 8.Zna chronologię wydarzeń biblijnych i potrafi je umiejscowić w historii powszechnej 5.Podaje definicję i zadania proroka. 6.Wie, dlaczego Izajasz i Jeremiasz są wzorami wierności. 7.Potrafi zinterpretować wybrane perykopy Księgi Mądrości. 8.Znajduje w tekście Pieśni nad pieśniami obraz Chrystusa i Kościoła. 9.Zna chronologię wydarzeń biblijnych i potrafi je umiejscowić w historii powszechnej. cechy prawdziwej przyjaźni. przyjaźni. 5.Zna najważniejsze fakty z historii 4.Wie, jakie są króla Salomona. konsekwencje 6.Wie, że Izajasz nieposłuszeństwa Jeremiasz i są Salomona wobec prorokami. Boga. 5.Wie, kim jest 7.Z pomocą prorok i jakie ma nauczyciela potrafi zadania na wymienić przykładach najważniejsze Izajasza i wydarzenia Jeremiasza. biblijne. 6.Wie, że Pieśń nad pieśniami zawiera obraz idealnej miłości. 7.Z pomocą nauczyciela potrafi wymienić najważniejsze wydarzenia biblijne. Uczeń: 1.Wyjaśnia pojęcie Mesjasz, podaje przykłady proroctw mesjańskich. 2.Analizuje sytuację społeczną, polityczną i religijną Izraelitów w czasach Jezusa. 3.Zna historyczne dowody na istnienie Uczeń: 1. Wie, kim jest Mesjasz, zna przykłady proroctw mesjańskich. 2. Omawia sytuację polityczna Izraelitów w czasach Chrystusa. 3. Wie, kiedy urodził się Jezus, zna Uczeń: 1.Podaje najważniejsze wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa. 2.Wie, że Jezus jest obiecanym Mesjaszem. 3.Podaje dowody na historyczność Jezusa z Nazaretu. Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację 322 Uczeń: 1.Wie, że Jezus jest obiecanym Mesjaszem. 2.Wie, kiedy urodził się Jezus, zna miejsce Jego narodzin. 3.Wie, że o Jezusie pisali historycy chrześcijańscy, NIEDOSTATECZN Y Uczeń: 1.Nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY związaną z omawianymi tematami (np. o przypowieściach). 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. Jezusa, dzieli je na chrześcijańskie, żydowskie i rzymskie. 6. Zna perykopy o powołaniu uczniów. 7. Zna i wyjaśnia program życia chrześcijańskiego (Kazanie na Górze). 8. Wie, co to jest przypowieść. 9. Analizuje przypowieści o królestwie Bożym. 10. Wie, co to jest cud i potrafi pogrupować cuda Jezusa. 11. Potrafi wyjaśnić różnicę między zmartwychwstaniem a wskrzeszeniem. 12.Zna sens Zmartwychwstania miejsce Jego narodzin i historyczne dowody na istnienie Jezusa. 4. Umie wyjaśnić pojęcia: Ewangelia, Ewangelia synoptyczna. 5. Wymienia ewangelistów, środowisko i pierwotnych adresatów Ewangelii. 6. Zna perykopy o powołaniu uczniów. 7. Zna i rozumie wybrane perykopy z Kazania na Górze. 8. Wie, co to jest przypowieść, zna wybrane przypowieści o królestwie Bożym. 9. Wyjaśnia, czym jest zbawienie i odkupienie. 10. Zna świadectwa o Zmartwychwstaniu i rozumie znaczenie Zmartwychwstania . 4.Wie, co to jest Ewangelia oraz potrafi wymienić Apostołów. 5. Wie, że nauczanie Jezusa z Kazania na Górze jest programem każdego chrześcijanina. 6. Zna przynajmniej trzy przypowieści o królestwie Bożym 7.Wie, że Zmartwychwstanie jest najważniejszym wydarzeniem w dziejach ludzkości rzymscy i żydowscy. 4.Wie, co jest Ewangelia. 5.Wymienia Apostołów. 6. Zna przynajmniej dwie przypowieści o królestwie Bożym i przynajmniej trzy cuda Jezusa. 7.Wie, dlaczego Zmartwychwstanie jest najważniejszym wydarzeniem w dziejach ludzkości 323 NIEDOSTATECZN Y Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ VIII. Głoszący słowo Boże CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. Uczeń: 1. Zna i analizuje perykopę o zesłaniu Ducha Świętego. 2. Wyjaśnia pojęcie Pięćdziesiątnicy. 3. Na podstawie Dziejów Apostolskich przedstawia życie pierwszych chrześcijan. 4. Zna i analizuje perykopę o ustanowieniu Eucharystii. 5. Opowiada o życiu św. Piotra na podstawie tekstów biblijnych i hagiograficznych. 6. Przedstawia życie i działalność misyjną św. Pawła. 7. Analizuje przyczyny prześladowań chrześcijan i zna czas największych prześladowań. 8. Definiuje męczeństwo i zna męczenników pierwszych wieków. 9. Opowiada o Edykcie mediolańskim i rozwoju Kościoła. 10. Wie, kim byli i czym się zajmowali Uczeń: 1. Zna perykopę o zesłaniu Ducha Świętego. 2. Umie opowiedzieć, jak wyglądało życie pierwszych chrześcijan. 3. Opowiada o Ostatniej Wieczerzy. 4. Opowiada o życiu św. Piotra. 5. Zna najważniejsze wydarzenia z życia św. Pawła. 6. Wie, jakie były przyczyny prześladowania chrześcijan, zna ich czas i przykład męczennika. 7. Wie, kto i kiedy wydał Edykt mediolański. 8. Wie, co Edykt mediolański wniósł w życie chrześcijan. 9. Wie, kim byli i czym zajmowali się Ojcowie Kościoła. Uczeń: 1. Zna perykopę o zesłaniu Ducha Świętego. 2. Wie, że zesłanie Ducha Świętego jest początkiem działalności Kościoła. 3. Krótko charakteryzuje życie pierwszych chrześcijan. 4. Wie, kiedy i przez kogo została ustanowiona Eucharystia. 5. Przy pomocy nauczyciela opowiada o życiu św. Piotra i Pawła. 6. Wie, że Edykt mediolański nadał chrześcijanom prawo wyznawania swojej religii. 7. Wie, że Ojcowie Kościoła przyczynili się do rozwoju doktryny i liturgii. 324 DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZN Y Uczeń: Uczeń: 1. Wie, że zesłanie 1. Nie spełnia Ducha Świętego wymagań na jest początkiem ocenę działalności dopuszczającą. Kościoła. 2. Z pomocą nauczyciela opowiada o życiu pierwszych chrześcijan. 3. Zna najważniejsze fakty z życia św. Piotra i Pawła. 4. Wie, że chrześcijanie byli prześladowani w pierwszych wiekach po Chrystusie. Zespół Gimnazjalno - Szkolny ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY Uczeń: 1. Zna życiorysy: bł. Jana Pawła II, św. Rafała Kalinowskiego, św. Stanisława Kostki. 2. Zna sens i symbolikę Adwentu. 3. Zna historię uroczystości Bożego Narodzenia i szopki. 4. Zna cel i sens chrześcijańskiej pokuty. 5. Wymienia i omawia warunki dobrej spowiedzi. 6. Charakteryzuje symbolikę Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy 7. Wyjaśnia pojęcie miłosierdzia. Uczeń: 1. Wymienia najważniejsze fakty z życia św. Rafała i św. Stanisława. 2. Wie, czyim patronem jest św. Stanisław Kostka. 3. Zna i potrafi wyjaśnić zwyczaje adwentowe. 4. Rozumie istotę świąt Bożego Narodzenia. 5. Zna warunki dobrej spowiedzi. 6. Wymienia poszczególne wydarzenia Triduum Paschalnego. 7. Wie, kiedy obchodzone jest Święto Bożego Miłosierdzia. Uczeń: 1. Wie, kim byli św. Rafał i św. Stanisław Kostka. 2. Z pomocą nauczyciela potrafi wyjaśnić, czym jest Wielki Post i Adwent. 3. Rozumie istotę uroczystości Bożego Narodzenia. 4. Wie, kiedy obchodzone jest Święto Bożego Miłosierdzia Ojcowie Kościoła. 11. Wyjaśnia ich wkład w rozwój liturgii i doktryny. Uczeń: IX. W roku 1. Opanował materiał liturgicznym przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami, referat na temat Triduum Paschalnego. 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. 5. Zajął wysokie miejsce w konkursie na temat życia św. R. Kalinowskiego. Uczeń: 1. Zna życiorysy: bł. Jana Pawła II, św. Rafała Kalinowskiego, św. Stanisława Kostki. 2. Bierze udział w konkursie na temat życia św. Rafała Kalinowskiego. 3. Zna treść, sens, symbolikę Adwentu. 4. Zna historię uroczystości Bożego Narodzenia, religijny sens świętowania Bożego Narodzenia. 5. Rozumie i wyjaśnia sens i cel pokuty chrześcijańskiej 6. Wyjaśnia pojęcie Paschy oraz Triduum Pachalnego. 7. Zna, rozumie i wyjaśnia sens miłosierdzia. 325 NIEDOSTATECZN Y Zespół Gimnazjalno - Szkolny KLASA II: ROZDZIAŁ I. Boża wspólnota II. Odkrywając dobro CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle posługuje się zdobytą wiedzą. 3.Wykonał dodatkową pracę, np. prezentację multimedialną o wspólnocie. Uczeń: 1.Potrafi scharakteryzować patrona roku. 2.Wyjaśnia, na czym polega chrześcijański sens szczęścia. 3.Definiuje wspólnotę i wyjaśnia, jaką wspólnotą jest Kościół. 4.Zna perykopę o talentach i umie dokonać jej interpretacji w kontekście własnego życia. 5.Wyjaśnia, czym się charakteryzuje uczeń Jezusa. Uczeń: 1.Zna główne wydarzenia z życia św. Jacka. 2.Wie, na czym polega chrześcijański sens szczęścia. 3.Wyjaśnia, dlaczego Kościół jest wspólnotą. 4.Zna perykopę o talentach i umie ją wyjaśnić. 5.Wie, kim jest uczeń Jezusa. Uczeń: 1.Wie, że Bóg pragnie naszego szczęścia. 2.Wie, że Kościół jest wspólnotą. 3.Wie, że każdy powinien poznawać rozwijać swoje talenty. 4.Wie, co to znaczy być uczniem Jezusa. Uczeń: 1.Wie, że Kościół jest wspólnotą. 2.Wie, że należy i rozwijać swoje talenty. 3.Wie, co to znaczy być uczniem Jezusa. Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. 2.Nie skorzystał z pomocy nauczyciela i kolegów w celu poprawienia oceny. Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Wykonał dodatkową pracę, np. prezentację multimedialną Uczeń: 1.Dokładnie definiuje prawo naturalne i prawo wieczne. 2.Wyczerpująco wyjaśnia pojęcie grzechu i sumienia. 3.Umie wyjaśnić, co decyduje o moralności ludzkich czynów i dlaczego ważna jest odpowiednia Uczeń: 1.Potrafi wyjaśnić pojęcia: sumienie, grzech, wartości, łaska. 2.Wie, kiedy człowiek traci łaskę uświęcającą i co należy zrobić, by ją odzyskać. Uczeń: 1.Wie, co to jest grzech i jakie znaczenie mają Sakrament Pokuty i Sakrament Eucharystii. 2.Wie, że świętość jest powołaniem każdego chrześcijanina. Uczeń: 1.Rozumie pojęcie grzechu i wie, że Sakrament Pokuty i Eucharystii są pomocą Jezusa w prowadzeniu moralnego życia. 2.Wie, że świętość jest powołaniem chrześcijanina. Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. 326 Zespół Gimnazjalno - Szkolny III. Boże drogowskaz y o świętości. 3.Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez korzystanie ze stron internetowych o tematyce religijnej. hierarchia wartości. 4.Definiuje łaskę uświęcającą i łaskę uczynkową (zna i wyjaśnia perykopę o winnym krzewie). 5.Zna związek między życiem sakramentalnym a moralnością w codziennym życiu człowieka. 6.Definiuje beatyfikację i kanonizację; zna drogę świętości swojego patrona. 7.Wyjaśnia, dlaczego świętość jest powołaniem chrześcijanina. 3.Definiuje beatyfikację i kanonizację. 4.Wie, że świętość jest powołaniem każdego chrześcijanina. Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę dodatkowych tekstów i ich prezentację Uczeń: 1.Umie dokonać samodzielnych wyborów moralnych według zasad Dekalogu. 2.Definiuje i omawia cnoty Boskie; w sposób szczegółowy wyjaśnia sens I przykazania. 3.Omawia wartość i znaczenie II przykazania; wyjaśnia formy kultu Uczeń: 1.Tłumaczy, czym są zakazy, nakazy i drogowskazy na przykładzie Dekalogu. 2.Rozumie i wyjaśnia I przykazanie. 3.Zna wartość II przykazania; zna obowiązki chrześcijanina wypływające z II przykazania; 327 Uczeń: 1.Odróżnia dobro od zła zgodnie z zasadami Dekalogu. 2.Wie, jakie nakazy i zakazy płyną z I przykazania. 3.Zna obowiązki chrześcijanina wypływające z II przykazania; wymienia grzechy przeciw II przykazaniu 4.Wie, że Uczeń: 1.Zna treść Dekalogu. 2.Rozumie sens zakazów, nakazów i drogowskazów 3.Potrafi ogólnie omówić sens każdego przykazania i wymienić grzechy przeciwko przykazaniom. Uczeń: 1.Nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny na forum klasy. Eucharystia jest i oddawania czci wymienia centrum niedzieli Bogu; omawia grzechy przeciw chrześcijanina; symbole II przykazaniu. wymienia grzechy chrześcijańskie. 4.Wyjaśnia sens III przeciw III 4.Omawia sens i przykazania; przykazaniu znaczenie III wymienia 5.Zna sens IV przykazania – grzechy przeciw przykazania obowiązki i zakazy. III przykazaniu. 6.Zna nakazy i 5.Wyjaśnia Boży plan 5.Przedstawia zakazy wynikające względem rodziny; nakazy płynące z z V przykazania omawia obowiązki IV przykazania. wobec rodziców, 7.Rozróżnia moralne i 6.Wie, dlaczego opiekunów i niemoralne życie ludzkie jest zachowania w ojczyzny (oraz święte; wymienia dziedzinie rodziców wobec i wyjaśnia dzieci). płciowości i grzechy przeciw seksualności; wie, 6. Przedstawia V przykazaniu. stanowisko Kościoła 7. Wyjaśnia na czym polega różnicę: przyjaźń na temat obrony wartość przyjaźni i życia i troski o a zakochanie; miłości 8.Odróżnia swoją zdrowie; omawia definiuje cnotę własność od zachowania czystości; własności cudzej i sprzeczne z V omawia grzechy wspólnej; przykazaniem. przeciw wymienia grzechy czystości. 7.Omawia i wyjaśnia przeciw VII chrześcijańską 8.Zna zagrożenia przykazaniu koncepcję ciała, związane z etapy dojrzewania bogactwem, 9.Wymienia grzechy do miłości, cnotę konsumpcjonizm przeciw prawdzie czystości, grzechy em i wyzyskiem; 10. Rozumie nakazy i zakazy dotyczące przeciw czystości wie, na czym IX i X przykazania 8.Przedstawia ideę polega ewangelicznego ewangeliczne ubóstwa; ubóstwo; zna niebezpieczeństwa grzechy przeciw konsumpcjonizmu i VII przykazaniu. wyzysku; ukazuje 9.Omawia grzechy miłosierdzie i przeciw 328 Zespół Gimnazjalno - Szkolny solidarność jako prawdzie; wie, na podstawy kontaktów czym polega międzyludzkich. manipulacja. 9.Przedstawia naukę 10. Zna nakazy i Kościoła na temat zakazy prawdy; ukazuje dotyczące IX i X niebezpieczeństwa przykazania. wypływające z manipulacji. 10. Omawia nakazy i zakazy dotyczące IX i X przykazania. IV. Błogosławie ni znaczy szczęśliwi Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Wykazuje się wiadomościa mi wykraczający mi poza program. 3.Wykonał dodatkową pracę, np. referat na temat: „Św. Matka Teresa z Kalkuty przykładem ubóstwa i zawierzenia Uczeń: 1.Definiuje błogosławieństwo (formy, okoliczności) i ukazuje 8 Błogosławieństw jako drogę prowadzącą do szczęścia. 2.Dokładnie interpretuje i analizuje 1 błogosławieństwo. 3.Wyjaśnia, dlaczego chrześcijaństwo jest religią radości i jakie są przyczyny smutku. 4.Dokładnie interpretuje i analizuje 3. Błogosławieństwo. 5.Przedstawia Uczeń: 1.Przedstawia 8 Błogosławieństw jako drogę prowadzącą do szczęścia. 2.Wyjaśnia, dlaczego ubóstwo materialne jest drogą do zawierzenia Bogu. 3.Przedstawia grzech jako źródło smutku i Mesjasza jako pocieszyciela grzeszników. 4.Wyjaśnia, na czym polega pokora i cichość i jakie mają znaczenie te 329 Uczeń: 1.Rozumie, dlaczego 8 Błogosławieństw jest drogą prowadzącą do szczęścia. 2.Wie, na czym polega zawierzenie Bogu i jakie są niebezpieczeństwa wypływające z bogactwa. 3.Wie, że grzech jest źródłem smutku, a Jezus pocieszycielem. 4.Wie, co to jest sprawiedliwość. 5.Wie, co to jest miłosierdzie. 6.Wie, co to jest czystość serca. 7.Wie, jaką wartość ma pokój. Uczeń: 1.Wie, że 8 Błogosławieństw jest drogą prowadzącą do szczęścia. 2.Potrafi wymienić 8 Błogosławieństw i z pomocą nauczyciela powiedzieć coś na ich temat. Uczeń: 1.Nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Bogu”. V. Naśladować Jezusa Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo sprawiedliwość jako zgodność z wolą Boga; objaśnia działania sprzeczne ze sprawiedliwością. 6.Definiuje, interpretuje i dokładnie omawia pojęcie miłosierdzia; podaje przykłady z życia. 7.Interpretuje Błogosławieństwo w kontekście czystości serca. 8.Omawia biblijną interpretację pokoju; wyjaśnia wartość pokoju i wie, kiedy i w jakim celu obchodzony jest Światowy Dzień Pokoju. 9.Wyjaśnia zbawczy sens cierpienia i sens mężnego przeżywania cierpień czy prześladowań. cechy. 5.Wyjaśnia, na czym polega sprawiedliwość. 6.Wyjaśnia pojęcie miłosierdzia; relacje miłosierdzie a sprawiedliwość 7.Wyjaśnia, na czym polega szczerość intencji w postępowaniu człowieka i czystość serca. 8.Wie, kiedy i w jakim celu obchodzony jest Światowy Dzień Pokoju; wyjaśnia wartość pokoju. 9.Wie, jaki sens ma cierpienie. 8.Wie, że cierpienie ma sens. Uczeń: 1.Ukazuje bogactwo Modlitwy Pańskiej jako drogi życia chrześcijańskiego; umie wskazać sens i warunki modlitwy. Uczeń: 1.Umie wskazać sens i warunki modlitwy, zna bogactwo Modlitwy Pańskiej. Uczeń: 1.Wie, jaki jest sens modlitwy; szczególnie Modlitwy Pańskiej. 2.Wie, kim jest Bóg i dlaczego 330 Uczeń: 1.Zna wartość modlitwy, a szczególnie. Modlitwy Pańskiej 2.Wie, kim jest Bóg. 3.Wie, kim jest święty. Uczeń: 1.Nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny dobrym. 2.Wykonał dodatkową pracę, np. prezentację multimedialną na temat katolickich wartości społecznych. 2.Wyjaśnia, kim 2.Wyjaśnia, kim jest jest Bóg, zna Pan Bóg i jakie są źródła Jego termin Abba. 3.Wyjaśnia, czym objawienia; jest wiara i jaki wyjaśnia termin jest sens Abba. zawierzenia 3.Omawia objawienie Bogu. pośrednie i bezpośrednie; 4.Omawia źródła wyjaśnia, czym jest świętości wiara i do czego człowieka. nas zobowiązuje. 5.Wyjaśnia, na 4.Omawia źródła czym polega świętości człowieka apostolstwo. i wyjaśnia, czym się 6.Opowiada o różni świętość Boga Bożym od ludzkiej. Królestwie na 5.Przedstawia podstawie podstawy i potrzeby przypowieści apostolstwa w Jezusa. Kościele. 7.Przedstawia 6.Omawia naukę szanse i Jezusa o Królestwie zagrożenia dla Bożym na chrześcijan i podstawie wartości przypowieści. chrześcijańskich 7.Omawia potrzeby w świecie. obecności 8.Wie, czym chrześcijan w zajmuje się KNS świecie i zagrożenia i kto jest jej z nią związane; podmiotem, przedstawia potrafi: wymienić wartości główne encykliki chrześcijańskie. społeczne. 8.Dokładnie omawia 9.Omawia podstawowe zasady zbawczy plan i dokumenty Boga. katolickiej nauki 10. Wie, że 331 zwracamy się do Niego jak do Ojca. 3.Wie, co to znaczy wierzyć i dlaczego warto zawierzyć Bogu. 4.Wie, co to być świętym. 5.Wie, co to jest apostolstwo. 6.Wie, co to znaczy, że Jezus jest królem. 7.Zna wartości chrześcijańskie i wie, co oznacza bycie chrześcijaninem. 8.Wie, że Kościół troszczy się o dobro człowieka 9. Wie, że Bóg troszczy się o nasze potrzeby i odpowiada na nasze prośby 10. Rozumie sens ludzkiej pracy. 11. Zna warunki dobrej spowiedzi i umie przeprowadzić codzienny rachunek sumienia. 12. Wie, czym się różni pokusa 4.Wie, dlaczego Jezus jest królem 5.Zna wartości chrześcijańskie. 6.Wie, że Bóg troszczy się o nas. 7. Wie, że praca ma sens. 8. Umie przeprowadzić codzienny rachunek sumienia. 9. Wie, dlaczego trzeba szanować drugiego człowieka. 10. Wie, że pokusa nie oznacza grzechu. Zespół Gimnazjalno - Szkolny społecznej. 9.Przedstawia zbawczy plan Boga; analizuje biblijne przykłady wypełnienia woli Ojca przez Jezusa. 10. Omawia podstawowe potrzeby człowieka materialne i duchowe. 11. Przedstawia sens ludzkiej pracy w kontekście nauki Kościoła. 12. Przedstawia wartość przebaczenia; uzasadnia praktykę codziennego rachunku sumienia. 13. Referuje podstawowe obowiązki wobec bliźnich; wyjaśnia pojęcie tolerancji i braterstwa. 14. Omawia mechanizm pokusy i sposoby radzenia sobie z pokusami, aby nie popaść w grzech. 15. Omawia sens życia i konieczność zbawienia. człowiek ma potrzeby materialne i duchowe; potrafi je skrótowo omówić. 11. Przedstaw ia, na czym polega praca i jaki jest jej sens. 12. Wie, na czym polega przebaczenie; przedstawia warunki dobrej spowiedzi i umie przeprowadzić codzienny rachunek sumienia. 13. Wie, na czym polega tolerancja i braterstwo między ludźmi i zna obowiązki wobec bliźniego. 14. Wie, jaki jest mechanizm pokusy i jak walczyć z pokusami, aby nie popaść w grzech 332 od grzechu. 13. Wie, czym jest bierzmowanie i jakie łaski niesie z sobą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny VI. Rok w Kościele Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Biegle posługuje się zdobytą wiedzą. 3.Wykonał dodatkową pracę, np. album na temat Triduum Paschalnego. 4.Bierze udział 16. Przedstawia Maryję jako wzór zawierzenia Bogu w kontekście jej Fiat. 17. Wie, czym jest bierzmowanie i jakie łaski niesie z sobą; potrafi omówić części, znaczenie i skutki obrzędu bierzmowania oraz sformułować kryteria dokonywania wyborów życiowych. 15. Wie, co oznacza modlitewne Amen. 16. Wie, czym jest bierzmowanie i jakie łaski niesie z sobą; potrafi omówić części, znaczenie i skutki obrzędu bierzmowania. Uczeń: 1.Wyjaśnia istotę powołania na przykładzie Karola Wojtyły. 2.Bierze udział w konkursie o św. Jacku 3.Wyjaśnia symbolikę krzyża. 4.Potrafi wyjaśnić, co to znaczy, że różaniec jest modlitwą kontemplacyjną i potrafi modlić się modlitwą różańcową. 5.Zna i wyjaśnia układ Uczeń: 1.Wie, czym jest powołanie. 2.Rozumie rolę krzyża w życiu chrześcijanina. 3.Zna części i tajemnice różańca. 4.Zna układ roku liturgicznego. 5.Potrafi omówić najważniejsze wydarzenia związane z Bożym Narodzeniem. 6.Wie, czym jest ekumenizm. 333 Uczeń: 1.Rozumie, czym jest krzyż dla chrześcijanina. 2.Potrafi wymienić części i tajemnice różańca. 3.Wie, co to jest rok liturgiczny i z pomocą przedstawia układ. 4.Zna najważniejsze wydarzenia związane z Bożym Narodzeniem. 5.Zna przypowieść o Miłosiernym Ojcu. 6.Wyjaśnia potrzebę modlitwy o jedność Uczeń: 1.Rozumie, że krzyż jest symbolem Zbawienia. 2.Z pomocą potrafi wymienić części i tajemnice różańca. 3.Zna najważniejsze wydarzenia związane z Bożym Narodzeniem. 4.Wie, czym jest Odkupienie i nawrócenie. 5.Rozumie znaczenie Eucharystii. Uczeń: 1.Nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny w konkursie o św. Jacku i znaczenie roku liturgicznego. 6.Wyjaśnia treści związane z Wcieleniem. 7.Wyjaśnia treści związane z ekumenizmem. 8.Omawia istotę i znaczenie nawrócenia w kontekście Wielkiego Postu i przypowieści o Miłosiernym Ojcu 9.Wyjaśnia, czym jest Odkupienie; przedstawia tematy Triduum Paschalnego. 10. Wyjaśnia znaczenie Eucharystii; omawia Modlitwę Eucharystyczną. 7.Wyjaśnia, czym jest nawrócenie w kontekście przypowieści o Miłosiernym Ojcu 8.Wie, czym jest Odkupienie. Zna główne tematy Triduum Paschalnego. 9.Rozumie znaczenie Eucharystii. chrześcijan. 7.Wie, czym jest Odkupienie. 8.Rozumie, że Eucharystia jest spotkaniem z kochającym Bogiem. KLASA III: ROZDZIAŁ I. Nie żyjemy dla siebie CELUJĄCY Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza BARDZO DOBRY DOBRY Uczeń: 1.Wyjaśnia, na czym polega społeczna natura człowieka. 2. Wyjaśnia, na czym polega odpowiedzialność za wspólnotę. 3. Wyjaśnia pojecie prawa Uczeń: 1. Podaje przykłady sytuacji życiowych, w których ludzie potrzebują swojej pomocy. 2. Wie, że człowiek ma naturę społeczną. 3. Wyjaśnia i rozumie wyjątkowość wspólnot: 334 DOSTATECZNY Uczeń: 1.Wie, że człowiek ma naturę społeczną. 2. Wymienia społeczności i wspólnoty, w DOPUSZCZAJĄC Y Uczeń: 1. Wie, że człowiek ma naturę społeczną. 2. Podaje przykłady sytuacji, w których ludzie NIEDOSTATECZ NY Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny II. Kościół wspólnota Ducha Świętego program. 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle posługuje się zdobytą wiedzą. 4. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami naturalnego i łączy je z sumieniem. 4. Podaje przykład konfliktu prawa Bożego i prawa państwowego. 5. Komentuje obrazy Kościoła. 6. Podaje argumenty na poparcie twierdzenia, że nie można być chrześcijaninem bez Kościoła. 7. Nazywa trzy aspekty misji Kościoła. 8. Wyjaśnia znaczenie Eucharystii dla chrześcijanina. Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami. 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Uczeń: 1.Wyjaśnia Boże pochodzenie Kościoła. 2. Wyjaśnia, dlaczego wady Kościoła nie zaprzeczają jego świętości. 3. Tłumaczy terminy: prozelityzm, klerykalizacja, ewangelizacja. 4. Rozważa przyczyny trwałości chrześcijaństwa. 5. Prezentuje postać współczesnego świętego. 6. Interpretuje biblijne rodziny i narodu. 4.Wymienia społeczności i wspólnoty, w których żyją ludzie. 5. Podaje przykłady sytuacji, w których ludzie zachowują lub łamią zasady współżycia społecznego. 6. Rozumie pojecie prawa naturalnego. 7. Wymienia obrazy Kościoła. 8. Zna znaczenie słowa Kościół. 9. Wie, co włącza ludzi do Kościoła i jakie z tego płyną zobowiązania. 10. Rozumie, na czym polega misja Kościoła. 11.Rozumie znaczenie Eucharystii dla chrześcijanina. Uczeń: 1.Wymienia etapy powstawania Kościoła. 2. Wymienia elementy boskie i ludzkie w Kościele. 3. Opowiada o życiu pierwszych chrześcijan. 4. Podaje współczesna świadectwa chrześcijan. 5. Zna pochodzenie godności papieża, jego odpowiedzialność. 6. Rozumie określenie Urząd Nauczycielski Kościoła. 7. Zna pojęcia: proboszcz, 335 których żyją ludzie. 3. Zna pojecie prawa naturalnego. 4. Zna znaczenie słowa Kościół. 5. Wie, co włącza ludzi do Kościoła. zachowują lub łamią zasady współżycia społecznego. 3. Zna znaczenie słowa Kościół. Uczeń: 1.Wymienia etapy powstawania Kościoła. 2. Wyjaśnia, co to znaczy, że Kościół jest misyjny. 3. Opowiada o życiu pierwszych chrześcijan. 4. Zna pojęcia: proboszcz, wikary, parafia, Uczeń: 1.Zna etapy powstawania Kościoła. Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. obrazy Kościoła. 7. Wyjaśnia, na czym polega nieomylność nauki Kościoła. wikary, parafia, dekanat, diecezja, biskup, sukcesja apostolska, episkopat. dekanat, diecezja, biskup. III. Jesteśmy świątynia Ducha Świętego Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami (np. o przypowieściach). 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. Uczeń: 1. Na podstawie Dziejów Apostolskich wskazuje na konkretne przejawy działalności Ducha Świętego w pierwotnym Kościele. 2. Uzasadnia wybór imienia na bierzmowanie. 3. Argumentuje, „po co jest bierzmowanie.” 4. Wiąże dary Ducha Św. z bierzmowaniem. 5. Interpretuje teksty Pisma Świętego w odniesieniu do konkretnych sytuacji. Uczeń: 1.Analizuje Ewangelię św. Jana dotyczącą Ducha Św. 2. Omawia rolę Ducha Św. w Kościele. 3. Wie, co to znaczy Wierzyc w Ducha Świętego. 4. Wymienia obrzędy bierzmowania. 5. Wyjaśnia symboliczne znaczenie namaszczenia i nałożenia rąk. 6. Wymienia dary Ducha Św. 7. Pogłębia świadomość celu bierzmowania. Uczeń: 1. Omawia rolę Ducha Św. w Kościele. 2. Wymienia obrzędy bierzmowania. 3. Wyjaśnia symboliczne znaczenie namaszczenia i nałożenia rąk. Uczeń: 1. Omawia rolę Ducha Św. w Kościele. 2. 2. Wymienia obrzędy bierzmowania. Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. IV. Mocni w wierze Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. Uczeń: 1.Wyjaśnia słowa: Credo, sobór, herezja. 2. Podaje przykłady herezji dotyczące Jezusa. 3. Wyjaśnia istotę tradycji i Tradycji w Kościele. 3.Wskazuje dwa sposoby przekazywania tradycji Uczeń: 1.Zna Credo. 2. Wyjaśnia znaczenie Credo dla chrześcijan. 3. Rozumie słowa: Credo, sobór, herezja. 4. Rozumie i wyjaśnia znaczenie soborów. 5. Wyjaśnia istotę tradycji i Uczeń: 1.Zna Credo. 2. Wyjaśnia istotę tradycji i Tradycji w Kościele. 3. Wie, na czym polega grzech przeciwko Uczeń: 1.Zna Credo. 2. Wie, na czym polega grzech przeciwko Duchowi Świętemu. Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. 336 Zespół Gimnazjalno - Szkolny V. Wierzę w Kościół 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami (np. o przypowieściach). 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. Uczeń: 1.Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2.Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3.Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami (np. o przypowieściach). 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. apostolskiej. 4.Prezentuje sylwetkę kardynała Stefana Wyszyńskiego. 5. Tłumaczy określenie ”mała ojczyzna.” 6. Wyjaśnia związek między poznaniem naukowym a poznaniem poprzez wiarę. 7. Tłumaczy istotę chrześcijańskiej nadziei. Tradycji w Kościele. 6. Wyjaśnia określenie dziedzictwo, mała ojczyzna. 7. Zna związek pomiędzy poznaniem naukowym a poznaniem poprzez wiarę. 8. Tłumaczy, na czym polega grzech przeciwko Duchowi Świętemu. Duchowi Świętemu. Uczeń: 1.Omawia cechy Kościoła wymienione w Credo. 2. Wyjaśnia, na czym polega jedność Kościoła. 3. Wyjaśnia sens określenia „ikona Trójcy Świętej.” 4. Wymienia znaki świętości Kościoła. 5. Tłumaczy, co to jest Kościół partykularny, powszechny, apostolski. 6. Rozumie, na czym polega sukcesja apostolska. 7. Wyjaśnia znaczenie słowa apostazja. 8. Opisuje ogólnie historie rozłamów w Kościele. 9. Wymienia wspólne elementy wiary chrześcijan. 10. Szczegółowo charakteryzuje wybrany Kościół chrześcijański. Uczeń: 1.Wymienia cechy Kościoła wymienione w Credo. 2. Wylicza zagrożenia jedności Kościoła. 3. Wskazuje Chrystusa, jako źródło jedności Kościoła. 4. Rozumie, na czym polega jedność, świętość, powszechność i apostolskość Kościoła. 5. Wiąże skutki bierzmowania z cechami Kościoła. 6. Rozumie słowo apostazja. 7. Podaje przykłady rozłamów w Kościele i ich konsekwencje. 8. Wie, co łączy wszystkich chrześcijan. 9. Wymienia inne niż katolicki Kościoły chrześcijańskie. 10. Wskazuje na chrzest, Uczeń: 1. Wylicza cechy Kościoła wymienione w Credo. 2. Wskazuje Chrystusa, jako źródło jedności Kościoła. 3. Wymienia przymioty Kościoła. 4. Zna, co łączy wszystkich chrześcijan. 337 Uczeń: 1.Wskazuje Chrystusa, jako źródło jedności Kościoła. 2. Wylicza przymioty Kościoła. 3. Zna wagę chrztu w Kościele. Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny 11. Wyjaśnia pojęcie ekumenizm. VI. Mocni miłością Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami (np. o przypowieściach). 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej. VII. Mocni w działaniu Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza Uczeń: 1. Rozumie sens teoretycznych podziałów miłości. 2. Zna pojęcie Caritas i agape. 3. Charakteryzuje organizację Caritas. 4. Wyjaśnia różnicę między dojrzałą miłością własną a egoizmem. 5. Podaje pełną interpretację przykazania miłości bliźniego. 6. Podaje przykłady naruszania godności życia człowieka. 7. Tłumaczy pojęcia cywilizacja miłości i cywilizacja śmierci. 8. Wyjaśnia znaczenie rodziny w cywilizacji miłości. 9. Rozważa relacje pomiędzy miłością lub jej brakiem a poczuciem szczęścia. Uczeń: 1.Wyjaśnia pojęcie charyzmatu. 2. Tłumaczy różnicę między charyzmatem a talentem. 3. Prezentuje współczesnego jako na podstawę jedności chrześcijan. 11. Rozumie pojęcie ekumenizm. Uczeń: 1.Rozumie niejednoznaczność pojęcia miłość. 2. Podaje różne formy miłości. 3. Rozróżnia cztery wymiary miłości; przywiązanie, przyjaźń, eros, agape. 4. Wskazuje na ideał chrześcijańskiej miłości. 5. Zna przykazanie miłości Boga i bliźniego. 6. Rozumie rozróżnienie między dojrzałą miłością siebie a egoizmem. 7. Rozumie pojęcia aborcja, eutanazja. 8. Przedstawia naukę Kościoła dotyczącą życia ludzkiego. 9. Podaje przejawy cywilizacji miłości i cywilizacji śmierci. Uczeń: 1.Rozumie pojęcie charyzmatu. 2. Odróżnia pojecie charyzmatu od talentu. 3. Podaje przykłady charyzmatów wymienionych w Biblii. 338 Uczeń: 1. Podaje różne formy miłości. 2. Wskazuje na ideał chrześcijańskiej miłości. 3. Rozumie miłość, jako odpowiedź na Boży dar. 4. Zna przykazanie miłości Boga i bliźniego. 5. Wylicza różne formy powołania do miłości. Uczeń: 1. Wskazuje na ideał chrześcijańskiej miłości. 2. Rozumie miłość, jako odpowiedź na Boży dar. 3. Zna przykazanie miłości Boga i bliźniego. Uczeń: 1. Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. Uczeń: 1. Zna pojęcie charyzmatu. 2.Wskazuje miłość, jako miarę charyzmatów. 3. Wymienia Uczeń: 1. Zna pojęcie charyzmatu. 2.Wie, że miłość jest miara charyzmatów. 3. Podaje jeden wybrany przykład Uczeń: 1. Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny VIII. Rok liturgiczny program. 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami (np. o przypowieściach). 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej Uczeń: 1. Opanował materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobrym. 2. Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program. 3. Wykonał dodatkową pracę np. prezentację związaną z omawianymi tematami (np. o przypowieściach). 4. Uzupełnia zdobytą na lekcjach wiedzę przez lekturę Pisma Świętego, czytanie książek religijnych, prasy katolickiej, korzysta ze stron internetowych o tematyce religijnej charyzmatyka. 4. Wskazuje konkretne działanie, jako apostolstwo. 5. Rozważa problem apostolstwa świeckich i osób konsekrowanych. 6. Formułuje i omawia zasady angażowania się chrześcijan w życie społeczne. 4. Wskazuje na podstawowe zadania państwa i Kościoła. 5. Definiuje kulturę i sztukę. 6. Wymienia cechy sztuki chrześcijańskiej. 7. Wymienia uczynki miłosierdzia, co do duszy i co do ciała oraz podaje przykłady. 8. Rozumie pojecie laikatu. uczynki miłosierdzia, co do duszy i co do ciała. 4. Podaje definicje kultury i sztuki. uczynku miłosierdzia. Uczeń: 1. Wymienia różne sposoby modlitwy różańcowej. 2. Charakteryzuje nabożeństwo fatimskie. 3.Omawia teologiczny sens obchodów ku czci świętych. 4. Wyjaśnia, na czym polega królowanie Chrystusa. 5.Zna treść, sens, symbolikę Adwentu. 6. Zna historię uroczystości Bożego Narodzenia, religijny sens świętowania Bożego Narodzenia. 7. Wyjaśnia pojęcie Paschy oraz Triduum Pachalnego. 8. Zna, rozumie i wyjaśnia sens miłosierdzia. 9. Zna obietnice Jezusa Uczeń: 1.Zna części i tajemnice różańca. 2. Rozumie, czym jest Kościół pielgrzymujący, oczyszczający się, niebiański. 3. Lokalizuje w roku liturgicznym Uroczystość Chrystusa Króla. 4. Rozumie znaczenie słowa paruzja. 5. Lokalizuje w roku liturgicznym Boże Narodzenie. 6. Tłumaczy sens nawrócenia. 7. Opowiada o siostrze Faustynie Kowalskiej. 8. Wymienia formy kultu Serca Jezusowego. Uczeń: 1.Wie jak modlić się na różańcu. 2. Wymienia daty Uroczystości Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego. 3. Wymienia zwyczaje adwentowe. 4. Lokalizuje w roku liturgicznym Boże Narodzenie. 5. Wie jak modlić się Koronka do Bożego Miłosierdzia. Uczeń: 1.Wie jak modlić się na różańcu. 2. Wymienia formy chrześcijańskiej troski o zmarłych. 3. Zna datę świąt Bożego Narodzenia. 4. Tłumaczy, co to znaczy nawrócenie. 339 Uczeń: 1.Nie opanował minimum programowego na ocenę dopuszczającą. Zespół Gimnazjalno - Szkolny dane Małgorzacie Marii • Treści zapisane wytłuszczoną czcionką dotyczą osób ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi. Pozostałych uczniów dotyczy całości podanych wymagań na poszczególne stopnie z religii. WYMAGANIA Z HISTORII I. Ocena dopuszczająca (2) Wiedza: -uczeń posiada niepełną wiedzę określoną programem nauczania, -przy pomocy nauczyciela jest w stanie zrealizować polecenia dotyczące zastosowania posiadanej wiedzy, -posiada minimalną wiedzę dotyczącą wydarzeń Polski i świata, -zna proste fakty, pojęcia historyczne i terminy, podstawowe wydarzenia i zjawiska oraz ich przyczyny i skutki, luki wiedzy jest w stanie uzupełnić w dłuższym okresie czasu. Umiejętności: -przy pomocy nauczyciela umie zastosować umiejętności przewidziane programem i dysponuje umiejętnościami, które pozwolą mu uzupełnić braki w dalszym procesie uczenia się historii, -umie nazywać fakty, wydarzenia, zjawiska, -umie szeregować wydarzenia w czasie, -dostrzega związki między życiem gospodarczym, położeniem geograficznym, -odczytuje dane kartograficzne, -potrafi posługiwać się podręcznikiem, słownikiem, -czyta ze zrozumieniem treści zawarte w źródle. Aktywność: -bierna postawa na lekcjach, -zachowuje się poprawnie na lekcjach, nie przeszkadza, -pracuje na lekcjach tylko pod nadzorem nauczyciela i z pomocą kolegów. II. Ocena dostateczna (3) Wiedza: -posiada podstawową wiedzę, przewidzianą programem nauczania w stopniu zadawalającym, -nazywa poznane epoki i podaje ich cechy, 340 Zespół Gimnazjalno - Szkolny -rozumie znaczenie złożoności faktów, wydarzeń, zjawisk, procesów oraz zna daty roczne przełomowych wydarzeń, -rozumie zmienność i ciągłość procesów historycznych, -rozumie rolę źródeł historycznych w poznawaniu historii, -pamięta wybitne jednostki poznanych wydarzeń, -w pracach pisemnych popełnia błędy merytoryczne, ale po uwagach nauczyciela potrafi je poprawić. Umiejętności: -uczeń potrafi wykonać polecenia wymagające zastosowania umiejętności przewidzianych programem o średnim stopniu trudności, -posiada umiejętności dla poziomu wymagań koniecznych, uzupełnionych o nowe kompetencje, -dostrzega zmienność i ciągłość wydarzeń oraz zjawisk, -umieszcza fakty w czasie i przestrzeni historycznej, -dostrzega przyczyny i skutki między faktami, wydarzeniami i zjawiskami, -umie wykorzystać różne źródła wiedzy historycznej, -umie wypowiadać się w formie ustnej i pisemnej na konkretny temat. Aktywność: -bierze udział w pracy zespołowej, -nie pracuje systematycznie, aktywnością wykazuje się sporadycznie. III. Ocena dobra (4) Wiedza: -uczeń opanował materiał przewidziany w programie, -zna i rozumie większość pojęć, -zna przyczyny i skutki faktów, wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych, -rozumie związki i zależności pomiędzy historią powszechną i historią Polski, -odtwarza rzeczywistość historyczną na podstawie źródeł historycznych i literackich, -pamięta daty początkowe i końcowe wydarzeń historycznych, -zna postacie historyczne ważne dla dziejów Polski i świata, -uczeń dobrze opanował materiał, ale czasami popełnia błędy. Umiejętności: -posiada umiejętności dla poziomu podstawowego, uzupełnione o nowe kompetencje, -porządkuje fakty według kryterium czasu i przestrzeni, -selekcjonuje fakty i wydarzenia, rozumie związki między nimi, -wykorzystuje zdobytą wiedzę, formułuje oceny, opinie i uzasadnia je, -umie korzystać z różnych źródeł informacji i je interpretować, 341 Zespół Gimnazjalno - Szkolny -poprawnie posługuje się mapą, -przy pomocy nauczyciela poprawnie analizuje teksty źródłowe i porównuje uzyskane informacje z innymi źródłami, -bierze udział w dyskusjach, grach dydaktycznych, formułuje poprawnie wypowiedzi ustne i pisemne. Aktywność: -jest aktywny w czasie lekcji, wykonuje polecenia nauczyciela, -samodzielnie wykonuje powierzone mu na lekcji zadania, -umie i chce współpracować w grupie. IV. Ocena bardzo dobra (5) Wiedza: -uczeń posiada zasób wiedzy określony programem, -zna przyczyny, przebieg i skutki faktów, wydarzeń, zjawisk, procesów, -zna typologię źródeł historycznych, pojęcia i terminy dotyczące problemów badania źródeł historycznych, -pamięta daty, wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne oraz rolę postaci w nich uczestniczących, -rozumie zmienność i ciągłość procesów, -rozumie przeciwstawne interpretacje wydarzeń. Umiejętności: -posiada umiejętności dla poziomu rozszerzającego i dopełniającego uzupełnione o nowe kompetencje, -operuje wiedzą historyczną, -korzysta z różnych źródeł informacji, -porównuje je i ocenia ich wiarygodność oraz przydatność, -samodzielnie formułuje i definiuje pojęcia oraz posługuje się nimi ze zrozumieniem, -formułuje i rozwiązuje problemy historyczne, -wykorzystuje wiedzę z pokrewnych przedmiotów, -potrafi argumentować swoje wypowiedzi, sądy, opinie, oceny, -rozróżnia prawdę historyczną od fikcji, -zdobytą wiedzę prezentuje w różnych formach: w wypowiedziach ustnych i pisemnych, -przedstawia prace problemowe, przekrojowe, prace w grupie np. metody projektu. Aktywność: -czynnie uczestniczy w lekcjach, bierze udział w dyskusjach, debatach, grach dydaktycznych na forum klasowym, -wykonuje dobrowolnie zadania, zdobywając nową wiedzę i doświadczenia, -wykazuje się pomysłowością, inicjatywą i pracowitością. V. Ocena celująca (6) 342 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Wiedza: -uczeń posiada wiedzę historyczną wyraźnie wykraczającą poza obowiązkowe wymagania programowe, potwierdzając je w toku pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej, -posiada zainteresowania humanistyczne, systematycznie pracuje, czyta książki i artykuły historyczne, wykonuje prace dodatkowe -osiąga sukcesy w różnych konkursach historycznych (I, II, III miejsce) -bierze udział w apelach szkolnych i innych uroczystościach społeczno- patriotycznych -ze sprawdzianów otrzymuje oceny bardzo dobre i celujące -wykonuje prace w ramach projektu edukacyjnego na ocenę celującą Umiejętności: -uczeń posiada umiejętności określone dla poziomu wymagań podstawowych, rozszerzających, dopełniających i uzupełniających o nowe kompetencje, -samodzielnie zdobywa wiadomości, -wykorzystuje zdobytą wiedzę w nowych sytuacjach poznawczych, -umie dokonać syntezy, analizy materiału oraz powiązać je z zagadnieniami poznanymi w czasie innych przedmiotów, -umie powiązać dzieje własnego regionu z historią własnego kraju lub z dziejami powszechnymi, -krytycznie analizuje treści prezentowane przez media i inne źródła. Aktywność: -bierze aktywny udział w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, -bierze czynny udział w życiu szkoły i miasta: udział w apelach szkolnych, akcjach, uroczystościach patriotycznych -pomaga słabszym koleżankom i kolegom VI. Ocena niedostateczna (1) Wiedza: -braki wiedzy są duże, nie rokuje nadziei na ich usunięcie przy pomocy nauczyciela, nawet w długim okresie czasu, -nie zaliczył sprawdzianów na ocenę pozytywną, nie wykazał chęci poprawy oceny niedostatecznych, -nie prowadził zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń, -nie pamięta prostych faktów, pojęć i terminów historycznych, -nie dostrzega prostych przyczyn, i skutków faktów, wydarzeń, zjawisk, -nie opanował w stopniu minimalnym zagadnień poruszanych na lekcji, Umiejętności: -nie potrafi nawet przy pomocy nauczyciela wykonać prostych poleceń i prostych umiejętności, -nie umie nazywać faktów, wydarzeń, zjawisk, nie potrafi umieszczać ich w czasie i przestrzeni, -nie umie dostrzec prostych przyczyn skutków faktów, wydarzeń i zjawisk, 343 Zespół Gimnazjalno - Szkolny -nie rozumie prostego tekstu źródłowego. Aktywność: -uczeń nie uczęszcza na zajęcia, -przeszkadza w trakcie lekcji, uniemożliwia prowadzenie zajęć, -odmawia wykonywania zadań postawionych przez nauczyciela bądź grupę, -wyraźny brak zainteresowania przedmiotem. WYMAGANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Ocenę celującą (6) otrzymuje uczeń, który: - wyróżnia się szeroką, samodzielnie zdobytą wiedzą, wybiegającą poza program nauczania, - posiadł umiejętność samodzielnego korzystania z różnych źródeł informacji, - samodzielnie formułuje wzorowe pod względem merytorycznym i językowym wypowiedzi ustne i pisemne na określony temat, - doskonale zna szeroką terminologię przedmiotową i swobodnie się nią posługuje, - formułuje własne opinie i sądy, które potrafi prawidłowo i przekonywująco uzasadnić, - potrafi powiązać dzieje własnego regionu z historią Polski i dziejami powszechnymi. Ocenę bardzo dobrą (5) otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym stopniu wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania, - sprawnie, samodzielnie posługuje się różnymi źródłami wiedzy, - rozumie i poprawnie stosuje poznaną terminologię, - samodzielnie formułuje wypowiedzi ustne i pisemne na określony temat, wykorzystując wiedzę zdobytą w szkole i samodzielnie, - potrafi współpracować w grupie, - aktywnie uczestniczy w lekcjach. Ocenę dobrą (4) otrzymuje uczeń, który: - nie opanował całego materiału określonego programem nauczania, ale nie utrudnia mu to poznawania wiedzy, - rozumie genezę, przebieg i skutki wydarzeń historycznych, - poprawnie posługuje się prostymi źródłami informacji, - poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo- skutkowych oraz posługuje się pojęciami historycznymi, - umie formułować proste wypowiedzi ustne i pisemne. 344 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ocenę dostateczną (3) otrzymuje uczeń, który: - opanował podstawowe elementy wiadomości programowych, pozwalające mu na rozumienie najważniejszych zagadnień, - potrafi formułować schematyczne wypowiedzi ustne i pisemne, - umie posługiwać się, często pod kierunkiem nauczyciela, prostymi środkami dydaktycznymi. Ocenę dopuszczającą (2) otrzymuje uczeń, który: - wiedzę ucznia charakteryzują znaczne braki, ale nie uniemożliwia mu to opanowanie wiadomości w dalszej edukacji, - wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności przy znacznej pomocy nauczyciela, - nie wykonał wszystkich prac lekcyjnych i domowych. Ocenę niedostateczną (1) otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania, - nie potrafi, nawet przy znacznej pomocy nauczyciela, korzystać z prostych środków dydaktycznych, - nie potrafi formułować nawet prostych wypowiedzi ustnych i pisemnych, - nie zna podstawowej terminologii historycznej. WYMAGANIA Z EDUKACJI DLA BESPIECZEŃSTWA Dział/Wymagania na ocenę 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE 2. POWSZECHNA SAMOOBRONA I OBRONA CYWILNA Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący Uczeń potrafi wymienić rodzaje środków alarmowych i rodzaje alarmów Uczeń potrafi scharakteryzować konkretne środki alarmowe Uczeń potrafi zachować się właściwie (zgodnie z instrukcją) po ogłoszeniu alarmu w szkole Uczeń wyjaśnia jak należy się zachować po usłyszeniu alarmu, rozpoznaje rodzaje alarmów i sygnałów alarmowych Uczeń identyfikuje znak rozpoznawczy obrony cywilne Uczeń potrafi wymienić instytucje zajmujące się zarządzaniem kryzysowym, wyjaśnia termin „sytuacja kryzysowa” Uczeń potrafi wymienić i opisać najczęstsze zagrożenia zdrowia na skutek powodzi, pożaru, huraganu i innych sytuacji kryzysowych zagrażających lokalnej społeczności, wymienia zagrożenia dla grup społecznych Uczeń potrafi scharakteryzować najczęstsze sytuacje stanowiące zagrożenie dla jednostki Uczeń opisuje sposoby ogłoszenia komunikatów alarmowych, wyjaśnia, na czym polegają działania systemu wykrywania skażeń i alarmowania Uczeń potrafi scharakteryzować zadania obrony cywilnej w czasie pokoju i w czasie wojny 345 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 3. ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTW A I DZIAŁANIA RATOWNICZE Uczeń identyfikuje znaki ochrony przeciwpożarowej, wyjaśnia jak należy gasić odzież palącą się na człowieku Uczeń wyjaśnia znaczenie terminu „ewakuacja”, wymienia najczęstsze przyczyny pożarów, wymienia podstawowe środki gaśnicze, wyjaśnia jak należy gasić zarzewie ognia Uczeń omawia przyczyny powodzi, charakteryzuje zagrożenia pożarowe w domu, szkole i okolicy, omawia przeznaczenie podręcznego sprzętu gaśniczego, wyjaśnia znaczenie terminów „wypadek” i „katastrofa” Uczeń wyjaśnia, jak należy zachować się w czasie powodzi i czego w czasie powodzi robić nie wolno, wymienia i uzasadnia niezbędne działania przygotowujące do ewakuacji z terenów zagrożonych powodzią, wyjaśnia jak należy zachować się w przypadku dostrzeżenia pożaru, omawia zasady ewakuacji ludności i zwierząt z terenów zagrożonych, charakteryzuje najistotniejsze zasady opuszczania miejsc zagrożonych Uczeń potrafi, scharakteryzować zadania organów państwa w zakresie ochrony przeciwpowodziowej, uzasadnić potrzebę obserwacji stanu wód oraz urządzeń hydrotechnicznych, wyjaśnić zasady zaopatrzenia ludności ewakuowanej w wodę i żywność 4. PIERWSZA POMOC I RESUSCYTACJA Uczeń wymienia numery alarmowe i omawia właściwy sposób wzywania pomocy, udziela pomocy w przypadku krwawienia z nosa, wymienia najczęstsze przyczyny utonięć, wymienia najczęstsze przyczyny wypadków drogowych rozpoznaje stan osoby poszkodowanej; prawidłowo bada jej oddech (na Uczeń wykonuje samodzielnie resuscytację krążeniowooddechowa u dorosłych i dzieci (na manekinach) , wymienia zawartość apteczki pierwszej pomocy; posługuje się apteczką pierwszej pomocy, wyjaśnia, czym jest zasłabnięcie i omawia zasady postępowania w przypadku zasłabnięcia, wymienia części ciała najłatwiej Uczeń wyjaśnia zasady oceny układu oddechowego i krążenia (ABC), wymienia kolejne ogniwa łańcucha przeżycia; omawia ich znaczenie, omawia zasady postępowania aseptycznego i bezpiecznego dla ratownika wyjaśnia, na czym polega resuscytacja krążeniowooddechowa, układa poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, wyjaśnia, na czym polega pomoc ratownicza w zadławieniu , wyjaśnia, do czego służy automatyczny defibrylator zewnętrzny, na czym polega jego działanie i gdzie powinien się znajdować , udziela pomocy przy Uczeń omawia budowę i zasady funkcjonowania układu oddechowego człowieka, omawia budowę i zasady funkcjonowania układu krążenia człowieka, wyjaśnia jak działa w Polsce system ratowniczy, omawia znaczenie czasu w udzielaniu pierwszej pomocy, wymienia rodzaje krwawień, udziela pomocy przy krwawieniu odpowiednio do rodzaju krwawienia, demonstruje sposoby użycia chusty trójkątnej, wyjaśnia znaczenie bólu w klatce piersiowej, jako objawu stanu zagrożenia życia, omawia skutki działania niskiej temperatury na organizm ludzki, omawia skutki działania Uczeń wymienia zagrożenia dla osoby nieprzytomnej, wyjaśnia, dlaczego krwotok i wstrząs krwotoczny zagrażają życiu, wyjaśnia, od czego zależy temperatura odczuwalna, omawia zagrożenia wynikające z intensywnych opadów śniegu, porywistych wiatrów i bardzo niskich temperatur oraz prawidłowe zachowanie w takich sytuacjach, uzasadnia znaczenie udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach drogowych 346 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 5. OCHRONA PRZED SKAŻENIAMI manekinie) ulegające odmrożeniom , wyjaśnia, jak można pomóc osobie, która ucierpiała wskutek udaru, wyjaśnia, jak należy się zachowywać i czego należy unikać w czasie burzy , wyjaśnia, na czym polega pierwsza pomoc przy zatruciach: pokarmowych lekami - gazami środkami chemicznymi Uczeń wyjaśnia znaczenie terminów: „skażenie" i „zakażenie" Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie terminu „promieniotwórczoś ć", wymienia możliwe źródła skażenia urazach kończyn, wyjaśnia zasady postępowania z poszkodowanym skarżącym się na ból w klatce piersiowej , wyjaśnia, na czym polega pierwsza pomoc: - w wychłodzeniu - w odmrożeniu , udziela pomocy osobie poszkodowanej na skutek oparzenia termicznego, udziela pomocy osobie poszkodowanej na skutek oparzenia chemicznego: - skóry przełyku i przewodu pokarmowego – oczu, omawia prawidłowe postępowanie w czasie upałów, wyjaśnia jak udzielić pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym , wyjaśnia, jak należy postępować, by bezpiecznie udzielić pomocy osobom tonącym Uczeń omawia wpływ substancji promieniotwórczych na ludzi, zwierzęta, żywność i wodę, podaje nazwy instytucji w Polsce, w ramach, których działają służby monitorujące poziom radiacji, wymienia sposoby zabezpieczenia żywności i wody przed skażeniami 347 wysokiej temperatury na organizm ludzki, wyjaśnia znaczenie terminów „udar słoneczny" i „udar cieplny”, wyjaśnia, jakie skutki wywołują porażenia prądem elektrycznym i od czego zależy stopień obrażeń, wyjaśnia jak należy postępować, by bezpiecznie udzielić pomocy osobom tonącym na skutek załamania lodu, omawia zasady zachowania się podczas udzielania pomocy poszkodowanym w wypadkach drogowych Uczeń charakteryzuje walory ochronne różnych rodzajów opakowań, uzasadnia konieczność stałej ochrony wody i żywności, zwłaszcza w czasie zdarzeń kryzysowych, omawia sposoby postępowania w przypadku zagrożenia skażeniami promieniotwórczymi Uczeń podaje wysokość dawki promieniowania, która wywołuje typowe objawy choroby popromiennej, podaje przykłady wykorzystania promieniotwórczości w służbie ludzkości, wyjaśnia, na czym polegają zabiegi sanitarne i zabiegi specjalne, planuje wielkość zapasów wody i żywności na potrzeby swojej rodziny, na określony czas Zespół Gimnazjalno - Szkolny 6. ZAGROŻENIA CHEMICZNE Uczeń wyjaśnia znaczenie terminu „piktogram" Uczeń wymienia zagrożenia lokalne stwarzane przez przemysł i transport, podaje przykłady zastępczych środków ochrony dróg oddechowych i skóry Uczeń wymienia rodzaje oznakowań substancji toksycznych i miejsca ich eksponowania, proponuje działania chroniące ludzi przed działaniem substancji szkodliwych, wyjaśnia zasady postępowania w przypadku awarii instalacji chemicznej i środka transportu oraz rozszczelnienia zbiorników z substancjami toksycznymi Uczeń wyjaśnia, na czym polega uzdatnianie skażonej żywności i wody, rozpoznaje znaki substancji toksycznych na pojazdach i budowlach, przedstawia zasady postępowania w okolicznościach nakazujących opuszczenie zagrożonego miejsca Uczeń wyjaśnia znaczenie terminów: „odkażanie", „dezaktywacja" (mechaniczna, fizyczna, chemiczna), „dezynfekcja", „dezynsekcja", „deratyzacja WYMAGANIA Z PLASTYKI Podstawą wystawienia oceny pozytywnej z plastyki jest regularna obecność ucznia na lekcjach lub nieregularna, usprawiedliwiona. Ocena celująca Uczeń: 1) wykazuje postawę twórczą i dużą chęć działania na lekcjach 2) jest zawsze przygotowany – posiada materiały edukacyjne i plastyczne wymagane, i nadprogramowe 3) swobodnie operuje pełną wiedzą programową i ponadprogramową z zakresu dziejów sztuki i problemów plastycznych – zna kierunki w sztuce, chronologię, wielu przedstawicieli i ich dzieła oraz potrafi charakteryzować style w sztuce na tle społecznohistorycznym, w kontekście innych dziedzin sztuki 4) dokonuje swobodnie syntezy i analizy problemów i zdarzeń, analizy dzieła sztuki 5) formułuje własne oryginalne poglądy i wnioski 6) czynnie bierze udział w dyskusji 7) jest zainteresowany sztuką w sposób szczególny – uczestniczy w wielu konkursach plastycznych oraz w życiu kulturalnym klasy, szkoły, miasta, zna placówki muzealne i galerie w Polsce i w Europie 8) prace plastyczne i zadania lekcyjne wykonuje zgodnie z tematem, a ich rozwiązania są ciekawe i oryginalne 9) celowo stosuje wiedzę z zakresu dziejów sztuki i środków formalnych do własnej ekspresji plastycznej 10) potrafi wyszukiwać informacje we wszystkich nośnikach i mediach, posługuje się biegle techniką komputerową i cyfrową 348 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 11) zawsze odrabia prace domowe i podejmuje się dodatkowych zadań Ocena bardzo dobra Uczeń: 1) wykazuje postawę twórczą i dużą chęć do działania na lekcji 2) jest zawsze przygotowany – posiada wymagane, czasem nadprogramowe, materiały edukacyjne i plastyczne 3) posiada pełną wiedzę programową i dużą chęć do nauki i rozwoju osobistego; z zakresu dziejów sztuki i problematyki plastycznej swobodnie operuje nazwami epok i ich chronologią, potrafi wymienić wielu przedstawicieli kierunków w sztuce i ich dzieła, dokonuje analizy dzieła sztuki 4) celowo i prawidłowo używa terminologii plastycznej w wypowiedzi ustnej i pisemnej 5) posiada zdolność analizy i syntezy oraz bierze udział w dyskusjach wyrażając swoje poglądy i formułuje wnioski 6) starannie wykonuje ćwiczenia plastyczne i zadania lekcyjne, poszukując oryginalnych rozwiązań problemów plastycznych 7) efekt końcowy pracy jest zawsze zgodny z tematem 8) bierze czynny udział w życiu kulturalnym klasy i szkoły, konkursach plastycznych 9) posługuje się technologią komputerową Ocena dobra Uczeń: 1) wykazuje postawę twórczą na lekcji i chęć do działania 2) jest zawsze przygotowany – posiada wymagane materiały edukacyjne i plastyczne 3) posiada wymaganą wiedzę programową na poziomie dobrym, chętnie się uczy; w zakresie dziejów sztuki i problematyki plastycznej wymienia nazwy kierunków w sztuce – potrafi je krótko charakteryzować, zna głównych przedstawicieli i ich dzieła oraz częściowo chronologię, dokonuje częściowej analizy dzieła sztuki 4) posługuje się podstawową terminologią plastyczną w wypowiedzi ustnej i pisemnej, czasem bierze udział w dyskusji 5) starannie i estetycznie wykonuje ćwiczenia plastyczne 6) posiada zdolność analizy i syntezy 7) odrabia poprawnie prace domowe 8) nie zawsze poprawnie i zgodnie z tematem wykonuje zadanie lekcyjne 9) czasem uczestniczy w życiu kulturalnym klasy i szkoły 349 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ocena dostateczna Uczeń: 1) z reguły jest przygotowany do lekcji – posiada wymagane materiały plastyczne i edukacyjne wykazuje postawę twórczą w działaniu na lekcji 2) wykazuje się chęcią w zdobywaniu wiedzy, ale jego zasób informacji jest podstawowy z zakresu problemów plastycznych i dziejów sztuki – potrafi wymienić część kierunków w sztuce oraz dzieł sztuki i ich twórców, dokonuje fragmentarycznej analizy dzieła sztuki 3) posiada niepełną wiedzę z zakresu objętego programem nauczania 4) posiada małą zdolność analizy i syntezy, rzadko włącza się w dyskusję i odpowiada poprawnie na pytania zna tylko niektóre określenia plastyczne i rzadko ich używa w wypowiedzi słownej i pisemnej 5) poprawnie wykonuje ćwiczenia plastyczne, zadania lekcyjne 6) rzadko angażuje się w życie kulturalne klasy i szkoły 7) nie zawsze dba o estetykę wykonanych prac oraz ich zgodność z zadanym tematem 8) posługuje się częściowo technologią komputerową i cyfrową Ocena dopuszczająca Uczeń: 1) bywa nieobecny na lekcji bez usprawiedliwienia 2) jest często nieprzygotowany do lekcji – nie posiada wymaganych materiałów edukacyjnych i plastycznych 3) wykazuje minimalną postawę twórczą w działaniu na zajęciach 4) wykazuje się małą chęcią w zdobywaniu wiedzy i posiada fragmentaryczną wiedzę z dziejów sztuki i problematyki plastycznej – potrafi wymienić niektóre kierunki w sztuce oraz pojedyncze przykłady dzieł i ich autorów, posiada śladową wiedzę z dziedzin sztuk plastycznych 5) ćwiczenia, prace plastyczne, zadania, polecenia nauczyciela wykonuje rzadko, często nie na temat i niestarannie 6) wykazuje mała wolę zmiany postawy i poprawy 7) nie posiada umiejętności analizy i syntezy 8) bardzo rzadko używa nomenklatury plastycznej 9) często nie odrabia prac domowych 10) posługuje się niektórymi mediami w zakresie technologii komputerowej i cyfrowej 350 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ocena niedostateczna Uczeń: 1) jest z reguły nieobecny na lekcjach bez usprawiedliwienia lub nie wykazuje postawy twórczej w działaniu na zajęciach 2) jest stale nieprzygotowany do lekcji – nie posiada wymaganych materiałów edukacyjnych i plastycznych 3) nie wykazuje chęci zdobywania wiedzy i nie posiada minimalnych wiadomości objętych programem z zakresu wiedzy o sztuce i problemach plastycznych 4) uzyskuje oceny niedostateczne z wypowiedzi ustnych i pisemnych oraz ze sprawdzianów wiedzy 5) nie wykonuje poleceń nauczyciela, ćwiczeń i prac plastycznych 6) nie wykazuje woli zmiany postawy i poprawy. WYMAGANIA Z TECHNIKI Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: 1) posiadł w pełnym zakresie wiedzę i umiejętności objęte programem nauczania zajęć technicznym w gimnazjum, 2) wykorzystuje wiadomości do rozwiązywania w sposób nietypowy, problemów praktycznych i teoretycznych, 3) interesuje się najnowszymi osiągnięciami nauki i techniki, 4) jest laureatem konkursów wiedzy technicznej lub bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD) na szczeblu wojewódzkim lub ogólnopolskim. 5) zawsze jest wzorowo zaangażowany w prace na lekcji i przygotowany do zajęć technicznych 6) zawsze jest zdyscyplinowany, a jego zachowanie nigdy nie stwarza problemów wychowawczych Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który : 1) opanował pełen zakres wiedzy i umiejętności objętych programem nauczania, 2) wyjaśnia zjawiska fizyczne, w oparciu o które działają urządzenia techniczne, 3) przedstawia estetyczną i kompletną dokumentację rysunkowo-technologiczną, 4) właściwie organizuje stanowisko pracy, 5) prawidłowo posługuje się narzędziami, przyrządami i przyborami, 6) pracuje systematycznie i efektywnie, 7) wykazuje się aktywnością na lekcjach, 8) stosuje zdobytą wiedzę techniczną i umiejętności praktyczne do rozwiązywania zadań i problemów w różnych sytuacjach, 9) wyjaśnia parametry techniczne urządzeń, 351 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 10) efektywnie współdziała w grupie, 11) zna zasady bezpiecznego zachowania (pieszego, rowerzysty, motorowerzysty) w ruchu drogowym. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: 1) opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w programie zajęć technicznych dla gimnazjum 2) poprawnie wykorzystuje wiadomości do rozwiązywania problemów praktycznych i teoretycznych, 3) przedstawia dokumentację rysunkowo-technologiczną, ale zdarzają się w niej błędy, 4) w sposób zadawalający posługuje się narzędziami, przyrządami i przyborami, 5) korzysta z wytworów techniki, zwracając uwagę na bezpieczeństwo, 6) jest pracowity i chętny do pracy, ma przygotowanie i umiejętności z zakresu realizowanego tematu 7) samodzielnie wykonuje zadania o średnim stopniu trudności 8) wykazuje postępy w swojej pracy, ale nie opanował wszystkich umiejętności określonych w programie zajęć technicznych 9) dba o ukończenie zadań praktycznych na zaplanowanym przez nauczyciela etapie oraz w wyznaczonym terminie 10) zazwyczaj jest przygotowany do zajęć i czynnie w nich uczestniczy Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: 1) opanował podstawowe wiadomości i umiejętności objęte programem nauczania, 2) przedstawia dokumentację rysunkowo-technologiczną, ale z błędami lub niestaranną, 3) pracuje, ale nie jest aktywny na lekcjach, 4) właściwie organizuje stanowisko pracy, ale z uchybieniami i potrzebuje na to więcej czasu, 5) stara się pracować systematycznie, ale potrzebuje dodatkowej pomocy nauczyciela, 6) rozwiązuje zadania praktyczne i teoretyczne o małym stopniu trudności, 7) wymaga zachęty do pracy i dłuższego czasu na jej wykonanie. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: 1) ma braki w wiadomościach i umiejętnościach, które jednak nie uniemożliwiają mu dalszej nauki, 2) samodzielnie lub z pomocą nauczyciela wykonuje większość zadań o podstawowym stopniu trudności, 3) zadania wykonuje z opóźnieniem, 4) pracuje niesystematycznie, 5) wykazuje bierny stosunek do przedmiotu. 352 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: 1) nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności, które są niezbędne w dalszej nauce, 2) nie potrafi rozwiązać (wykonać) zadań o podstawowym stopniu trudności z pomocą nauczyciela, 3) nie wykazuje zainteresowania zajęciami technicznymi, 4) nie przestrzega zasad i przepisów BHP podczas posługiwania się narzędziami, przyborami i urządzeniami technicznymi. W ocenianiu uczniów z dysfunkcjami uwzględnione zostają zalecenia poradni, czyli: 1) wydłużenie czasu wykonywania ćwiczeń praktycznych, 2) możliwość rozbicia ćwiczeń złożonych na prostsze i ocenienie ich wykonania etapami, 3) konieczność odczytania poleceń otrzymywanych przez innych uczniów w formie pisemnej, 4) branie pod uwagę poprawności merytorycznej wykonanego ćwiczenia, a nie jego walorów estetycznych, 5) możliwość (za zgodą ucznia) zamiany pracy pisemnej na odpowiedź ustną, 6) podczas odpowiedzi ustnych zadawanie większej ilości prostych pytań zamiast jednego złożonego, obniżenie wymagań dotyczących estetyki zeszytu przedmiotowego. WYMAGANIA Z MUZYKI OCENA CELUJĄCA 1) posiada wiedzę i umiejętności na ocenę bardzo dobrą, 2) uczeń aktywnie uczestniczy w życiu artystycznym miasta i szkoły, 3) uczęszcza na dodatkowe zajęcia muzyczne (koła zainteresowań, szkoły muzyczne, ogniska, zajęcia indywidualne), 4) potrafi zagrać na instrumencie lub bierze udział w przeglądach, festiwalach piosenki na etapie pozaszkolnym, 5) uczestniczy w konkursach muzycznych i akademiach okolicznościowych, 6) uczestniczy w zajęciach szkolnego zespołu wokalnego, 7) wykazuje wybitne zdolności twórcze podczas realizowania ćwiczeń muzycznych, OCENA BARDZO DOBRA 1) wykazuje inicjatywę w rozszerzaniu wiedzy i dzieli się zdobytymi informacjami z innymi uczniami, 2) prawidłowo i ze zrozumieniem posługuje się terminami w zakresie muzyki, 3) śledzi na bieżąco wydarzenia artystyczne i wyraża opinię na ich temat, 353 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 4) potrafi wyodrębnić na podstawie wybranych dzieł muzyki klasycznej cechy charakterystyczne epoki, potrafi przyporządkować je do materiałów dźwiękowych, 5) aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach rytmiczno- muzycznych stosując własne twórcze rozwiązania, 6) opanował w pełni treści programowe i samodzielnie wykorzystuje wiedzę w praktyce, 7) potrafi zaśpiewać poprawnie melodycznie i rytmicznie pieśni jednogłosowe, 8) rozpoznaje instrumenty muzyczne po ich brzmieniu 9) wykazuje się wiadomościami na temat poznanych kompozytorów: F. Chopina, S. Moniuszki, J. S. Bacha, 10) posiada wiadomości na temat gatunków muzyki. 11) korzysta ze słowników, przewodników i książek o muzyce. OCENA DOBRA 1) nie opanował w pełni przewidzianych umiejętności i treści programowych, 2) potrafi poprawnie zaśpiewać pieśni obowiązkowe, 3) zna formy muzyczne: AB, ABA, rondo, wariacje, 4) zna skład orkiestry symfonicznej, 5) posiada podstawowe wiadomości na temat twórczości F. Chopina, S. Moniuszki, J. S. Bacha, oraz znaczenie ich muzyki, 6) zna twórczość polskich kompozytorów, potrafi omówić pierwiastki narodowe tkwiące w ich dziełach, 7) rozumie i potrafi używać do opisu dzieł muzyki poważnej odpowiednich terminów, 8) potrafi wymienić i usytuować w czasie wybrane dzieła muzyczne, 9) zna obrzędy i obyczaje ludowe, 10) rozpoznaje rytmy polskich tańców narodowych. OCENA DOSTATECZNA 1) opanował w części wiedzę i umiejętności zgodnie ze swoimi możliwościami, jest aktywny, 2) potrafi zaśpiewać pieśni poprawnie pod względem rytmicznym, 3) rozpoznaje utwory z literatury obowiązkowej, 4) rozróżnia kilka polskich tańców narodowych, 5) pamięta i rozumie najważniejsze elementy charakteryzujące muzykę różnych epok, 6) zna grupy instrumentów i ich brzmienie, 7) realizuje ćwiczenia praktyczne, 8) potrafi korzystać z różnych źródeł informacji dotyczących muzyki, 9) prowadzi na bieżąco notatki w zeszycie przedmiotowym, OCENA DOPUSZCZAJĄCA 1) ma braki w wiedzy i umiejętnościach, chociaż podejmuje starania, 354 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 2) wykazuje minimum aktywności, 3) potrafi zaśpiewać poprawnie, 4) prowadzi zeszyt przedmiotowy, 5) pamięta najważniejsze elementy charakteryzujące konkretne zjawiska, epokę, styl, 6) rozumie podstawowe terminy z zakresu muzyki, 7) realizuje tylko niektóre ćwiczenia muzyczne. OCENA NIEDOSTATECZNA 1) nie wykazuje aktywności i zaangażowania, 2) nie potrafi i nie chce śpiewać, 3) nie prowadzi zeszytu. WYMAGANIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Stopień CELUJĄCY ( 6 ) 1) posiada umiejętności i wiedzę ponad stawiane wymagania, 2) osiąga znaczne postępy w sprawności fizycznej, 3) jest pilny i zdyscyplinowany na zajęciach, 4) wykazuje bardzo wysoką aktywność i zaangażowanie na lekcjach, 5) systematycznie uczestniczy w lekcji, 6) dba o higienę osobistą i higienę stroju, 7) uczęszcza sumiennie na zajęcia SKS – u ( rekreacyjno – sportowe) 8) godnie reprezentuje szkołę na zawodach powiatowych i wojewódzkich osiągając sukcesy, 9) bierze czynny udział w szkolnych igrzyskach sportowych, reprezentując swoja klasę, Stopień BARDZO DOBRY ( 5 ) 1) postawa i uczestnictwo na lekcjach nie budzi zastrzeżeń, 2) nie opuszcza lekcji, 3) systematycznie i aktywnie uczestniczy w lekcji ( najwyżej 2 - krotny brak stroju 4) w semestrze bez usprawiedliwienia), 5) uczęszcza w miarę możliwości na zajęcia SKS – u ( zajęcia rekreacyjno-sportowe), 6) opanował umiejętności i przyswoił wiadomości w stopniu dobrym, 7) osiąga postępy w sprawności fizycznej, 355 Zespół Gimnazjalno - Szkolny 8) reprezentuje klasę i szkołę na zawodach sportowych, 9) posiada nawyki higieniczno- zdrowotne, Stopień DOBRY ( 4 ) 1) postawa i uczestnictwo na lekcjach nie budzi większych zastrzeżeń, 2) sporadycznie bierze udział w zajęciach SKS – u ( zajęcia rekreacyjno - sportowe ) 3) wykazuje postęp w sprawności fizycznej, 4) opanował umiejętności i przyswoił wiadomości w stopniu dostatecznym przy zaangażowaniu adekwatnym do swoich możliwości, 5) nie opuszcza lekcji, 6) uczestniczy w lekcji ( najwyżej 6 –krotny brak stroju w semestrze 7) bez usprawiedliwienia ), 8) wykazuje nawyki higieniczne i zdrowotne, 9) czasem uczestniczy w zawodach rekreacyjno - sportowych Stopień DOSTATECZNY ( 3 ) 1) przejawia braki w zakresie uczestnictwa i postaw w lekcji, 2) wykazuje małe postępy sprawności fizycznej, 3) opanował umiejętności i przyswoił wiadomości w stopniu dopuszczającym, 4) nie bierze udziału w zajęciach rekreacyjno-sportowych, 5) opuszcza lekcje, 6) uczestniczy w lekcji ( najwyżej 9 – krotny brak stroju w semestrze 7) bez usprawiedliwienia ), 8) czasami wykazuje nawyki higieniczne i zdrowotne, Stopień DOPUSZCZAJĄCY ( 2 ) 1) wykazuje poważne braki w zakresie zachowań i postaw na lekcji, 2) często nie uczestniczy w lekcji ( najwyżej 15 – krotny brak stroju w semestrze bez usprawiedliwienia ) 3) nie wykazuje postępów w sprawności fizycznej, 4) nie bierze udziału w zajęciach rekreacyjno-sportowych, 5) opuszcza lekcje, 6) w ograniczonym zakresie opanował podstawowe umiejętności i wiadomości, 7) nie wykazuje nawyków higieniczno - zdrowotnych 356 Zespół Gimnazjalno - Szkolny Stopień NIEDOSTATECZNY ( 1 ) 1) wykazuje duże i rażące braki w zachowaniu i postawach na lekcji 2) opuszcza lekcje, 3) bardzo często nie uczestniczy w lekcji ( więcej niż 15 razy brak stroju w semestrze bez usprawiedliwienia ), 4) nie opanował podstawowych umiejętności i wiadomości, 5) nie wykazuje żadnych postępów w sprawności fizycznej, 6) nie wykazuje nawyków higieniczno zdrowotnych Przygotowali: Jolanta Bogacz – j. polski Iwona Nawolska – j. polski Ewa Wojtowicz – j. polski Jadwiga Lewicka – matematyka Zdzisława Michta – matematyka Kornel Żurkiewicz – matematyka Weronika Balicka – j. angielski Edyta Ciok – Krupińska – j. niemiecki Joanna Barszcz – fizyka Elżbieta Idżi – chemia Barbara Baczyńska – Środoń – biologia, edb Renata Horwat – biologia Renata Majewska – geografia Leszek Zawierucha – informatyka Halina Nieśpiałowska – religia, wdż Halina Dudkiewicz – historia, wos, technika Aleksandra Kotarska – historia Małgorzata Rybitw – plastyka Marek Matysik – muzyka, wf Marcin Marcinkiewicz – wf Jan Kwaśnicki – wf 357
