adekwatność kapitałowa Banku wg stanu na dzień 31
Transkrypt
adekwatność kapitałowa Banku wg stanu na dzień 31
Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłaszaniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Nowy Dwór Mazowiecki, 14 kwietnia 2014 r. Spis treści 1. Wprowadzenie ........................................................................................................................................................... 3 Informacje ogólne o Banku ....................................................................................................................................... 3 Schemat struktury organizacyjnej Banku .................................................................................................................... 6 Umiejętności kierownictwa, zasoby kadrowe ............................................................................................................... 6 Podstawa sporządzenia Polityki informacyjnej ............................................................................................................. 7 2. Informacje o zasadach zarządzania ryzykiem w Banku .............................................................................................. 7 Ryzyko kredytowe ................................................................................................................................................... 8 Zarządzanie ryzykiem kredytowym ........................................................................................................................ 9 Zarządzanie ryzykiem koncentracji zaangażowań .................................................................................................. 15 Zarządzanie ryzykiem kredytowym ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie ............................................................. 17 Zarządzanie ryzykiem rezydualnym ..................................................................................................................... 22 Ryzyko rynkowe .................................................................................................................................................... 23 Ryzyko walutowe............................................................................................................................................... 23 Ryzyko stopy procentowej .................................................................................................................................. 24 Ryzyko płynności ................................................................................................................................................... 26 Ryzyko operacyjne ................................................................................................................................................ 28 Ryzyko wyniku finansowego (biznesowe).................................................................................................................. 32 Ryzyko braku zgodności ......................................................................................................................................... 32 3. Instrumenty kapitałowe ........................................................................................................................................... 33 4. Fundusze własne ...................................................................................................................................................... 34 Informacje podstawowe ......................................................................................................................................... 34 Wartość księgowa funduszy .................................................................................................................................... 34 5. Adekwatność kapitałowa.......................................................................................................................................... 35 Opis metody stosowanej do oceny adekwatności poziomu kapitału wewnętrznego ......................................................... 35 Wymóg z tytułu ryzyka kredytowego ....................................................................................................................... 36 Pozostałe wymogi kapitałowe .................................................................................................................................. 38 6. Ogólne zasady polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze ............... 39 Wykaz tabel ................................................................................................................................................................. 42 2 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 1. Wprowadzenie Informacje ogólne o Banku Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim został utworzony przez Zgromadzenie Założycieli na mocy uchwały z dnia 26 czerwca 1950 r. zarejestrowanej w Sądzie Okręgowym Wydział II Handlowy w Warszawie w dniu 11 listopada 1950 r. Ówczesna nazwa Banku to "Gminna Kasa Spółdzielcza w Modlinie z odpowiedzialnością i udziałami". W roku 1954 siedziba Gminnej Kasy Spółdzielczej została przeniesiona do Nowego Dworu Mazowieckiego. W dniu 6 września 1956 roku nastąpiła zmiana nazwy z Gminnej Kasy Spółdzielczej na Kasę Spółdzielczą w Nowym Dworze Mazowieckim. Obecna nazwa Bank Spółdzielczy została przyjęta w dniu 29 kwietnia 1973 roku. W dniu 1 kwietnia 1999 roku w wyniku procesu łączeniowego do Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim przyłączyły się Bank Spółdzielczy w Zakroczymiu oraz Bank Spółdzielczy w Leoncinie. Obecnie Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim jest spółdzielnią prowadząca działalność na podstawie obowiązujących przepisów prawnych, w tym: • Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. 2012, poz. 1376 t.j.), • Ustawa z dnia 16 września 1982 roku Prawo spółdzielcze (Dz.U. 2013 nr 1443 t.j.), • Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 roku o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach • Statut Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim, • Regulamin Organizacyjny Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim. zrzeszających (Dz.U. 2014 poz.109 t.j. ), Zgodnie ze Statutem podstawowy obszar działania Banku obejmuje działalność na terenie województwa mazowieckiego a w szczególności teren Nowego Dworu Mazowieckiego, Leoncina, Pomiechówka, Zakroczymia, Warszawy, Nasielska, Płońska, Raciąża oraz Staroźreb. Podstawową strukturę organizacyjną Banku tworzą: • Centrala, • Oddziały, • Filie, • Punkty kasowe. Jednostka Podstawowa (Centrala) Banku mieści się w Nowym Dworze Mazowieckim przy ul. Słowackiego 8, realizuje kluczowe dla całości Banku zadania merytoryczne i organizacyjne oraz nadzoruje ich wykonanie w stosunku do pozostałych jednostek organizacyjnych Banku. Jednostki organizacyjne podlegające Centrali, odpowiedzialne za działalność handlową prowadzoną na terenie swojego działania to: • I Oddział w Nowym Dworze Mazowieckim, • II Oddział w Nowym Dworze Mazowieckim, • Oddział w Pomiechówku, • Oddział w Zakroczymiu, • Oddział w Leoncinie, • Oddział w Warszawie, • Oddział w Płońsku, • Oddział w Nasielsku, • Oddział w Raciążu, • Oddział w Staroźrebach. Komórki organizacyjne Oddziałów, których przedmiotem działania jest wykonywanie podstawowej obsługi operacyjnej klientów Banku na wyznaczonym terenie, w określonym środowisku lub w określonym zakresie to: • Filia w Modlinie Twierdza, • Punkt Kasowy w Urzędzie Skarbowym w Nowym Dworze Mazowieckim. 3 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Bank świadczy usługi dla następujących głównych grup klientów: • rolnicy, • osoby fizyczne, • małe i średnie przedsiębiorstwa, • jednostki samorządowe. Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim prowadzi działalność zgodnie z możliwościami wewnętrznymi i wymogami rynku w zakresie oferowania produktów bankowych, które może świadczyć samodzielnie, a także w ramach współpracy z Bankiem Zrzeszającym - Bankiem BPS S.A w Warszawie. W 2013 roku Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim prowadził działalność operacyjną poprzez 12 placówek i 12 bankomatów. Działalność operacyjna w 2013 r. prowadzona była również za pośrednictwem Banku internetowego. Tabela nr 1.1. Podstawowe dane finansowe obrazujące rozwój Banku w latach 2012 – 2013 przedstawiają się następująco (dane w tys. zł) Wyszczególnienie 2012 2013 suma bilansowa 215 381 226 328 obligo kredytowe 139 081 167 943 depozyty klientów 190 216 192 573 fundusz zasobowy 11 736 14 269 fundusz udziałowy 1 519 1 350 przychody Banku 19 225 16 450 wynik z działalności bankowej 10 857 10 962 2 414 1 750 12,57% 13,92% 4,95% 3,78% ROE 15,51% 8,87% ROA 1,20% 0,79% zysk netto współczynnik wypłacalności współczynnik kredytów nieregularnych Sprawozdanie finansowe Banku za rok 2013 wykazuje sumę bilansową w kwocie 226 328 tys. zł, co oznacza przyrost o 10 947 tys. zł w porównaniu do roku ubiegłego. Bank osiągnął współczynnik wypłacalności na poziomie 13,92% i był wyższy od dopuszczalnej wielkości wskaźnika zgodnie z obowiązującym Prawem bankowym która wynosi 8%. Do roku 2006 na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego działały oprócz Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim, Oddziały Banków PKO BP SA, PEKAO SA, Bank Pocztowy oraz SKOK Wołomin. Obecnie pomimo narastającej konkurencji Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim poszerza swoją działalność i pozyskuje nowych klientów na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki oraz w pobliskich Gminach i Powiatach. 4 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Według Banku największa konkurencja występuje na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki, Płońsk i Nasielsk. Poniższa tabela przedstawia rynek na którym występują placówki Banku oraz jego główni konkurenci. Tabela nr 1.2. Główni konkurenci Banku Lokalizacja poszczególnych Jednostek Konkurencja Organizacyjnych Nowy Dwór Mazowiecki Alior Bank, PKO Bank Polski S.A., Bank BPH S.A., Bank PEKAO SA, Kasa Stefczyka, Getin Noble Bank S.A., Santander Consumer Bank, Bank BGŻ S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Nordea Bank Polska S.A., Raiffeisen Polbank, Mazowiecki Bank Spółdzielczy w Łomiankach, Alior Bank S.A., EuroBank. Pomiechówek brak konkurencji Zakroczym Mazowiecki Bank Spółdzielczy w Łomiankach Leoncin brak konkurencji Bank Zachodni WBK S.A., Getin Noble Bank S.A., Bank Pekao S.A., Bank Spółdzielczy w Płońsku, Monetia Grupa Banku DnB NORD, Meritum Bank, PKO Bank Polski S.A., Alior Bank S.A., Bank BGŻ S.A., Bank BPH, Bank Spółdzielczy w Ciechanowie, Eurobank S.A., Credit Agricole Bank Polska S.A., usługi finansowe Banku Pocztowego, Płońsk Nasielsk Bank Spółdzielczy w Nasielsku, Raiffeisen Polbank, Bank Pekao S.A., PKO Bank Polski S.A., Alior Bank S.A.,. Raciąż Bank Spółdzielczy w Raciążu, PKO Bank Polski S.A., Bank Pekao S.A. Staroźreby Bank Spółdzielczy w Staroźrebach Tabela nr 1.3. Mocne (S) i słabe (W) strony w stosunku do konkurencji Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim Konkurencja (S) (W) Ugruntowana pozycja na rynku lokalnym Duża konkurencja Niskie opłaty Wysokie opłaty Niskie prowizje Wysokie prowizje Przywiązanie klienta do Banku Duża konkurencja Obsługa segmentu dot. rolników Brak obsługi segmentu dot. rolników Szybkie podejmowanie decyzji Długi czas oczekiwania na decyzję Niska rotacja kadry Wysoka rotacja kadry Niskie oprocentowanie kredytów Wysokie oprocentowanie kredytów Kontakt przez Internet x (W) (S) Duża konkurencja na rynku lokalnym. Ograniczony obszar Duża sieć placówek w całej Polsce działania. x Wysoka jakość świadczonych usług Reklama na rynku lokalnym Dobra reklama ogólnopolska 5 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Ograniczona liczba bankomatów Rozwinięta sieć bankomatów x Kontakt przez Internet Słaba umiejętność dotarcia do klienta x Słaba umiejętność reagowania na zmiany przepisów prawa Szybka reakcja na zmiany dotyczące produktów oferowanych dla klientów Chcąc zdobyć nowych klientów Bank dążyć będzie do poprawy skuteczności reklamy, bowiem z analizy konkurencji wynika, iż reklama i szybka fachowa obsługa klientów jest najlepszym sposobem pozyskania i utrzymania Klienta w Banku. Bank prowadzi intensywne kampanie reklamowe na terenie działania Banku w postaci: 1. reklama produktowa w gazetach lokalnych, 2. reklama produktowa poprzez dystrybucję ulotek, 3. reklama wizerunkowa na telebimach, 4. kontakt bezpośredni z klientem. Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim posiada bardzo szeroką ofertę swoich produktów. Poza tradycyjną działalnością kredytowo - depozytową, Bank oferuje rachunki bieżące dla przedsiębiorców, rolników oraz rachunki oszczędnościowo - rozliczeniowe dla osób fizycznych. Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim świadczy nowoczesne usługi w zakresie bankowości elektronicznej jak: eCorpoNet dla firm, eBankNet dla firm i osób fizycznych, SMS BankNet, Home Banking. Bank prowadzi działalność dewizową, oferując klientom sprzedaż i skup walut, prowadzenie rachunków bankowych dla klientów w EURO, USD, GBP, prowadzenie rozliczeń zagranicznych we wszystkich walutach wymienialnych. Bank korzysta z systemu informatycznego „EuroBankNet” opracowanego i wdrożonego przez firmę SoftNet Sp. z o.o. z Krakowa. Funkcjonuje także system do sprawozdawczości i analiz ryzyka pod nazwą „EuroBanknet - C” oraz „Oracle Business Intelligence”. Wyżej wymieniony system jest w pełni dostosowany do profilu prowadzonej działalności. System informatyczny Banku od 2000 roku działa w systemie on-line. Schemat struktury organizacyjnej Banku Umiejętności kierownictwa, zasoby kadrowe Zebranie przedstawicieli Zebranie Przedstawicieli jest najważniejszym organem władzy Banku. Funkcje Zebrania Przedstawicieli wykonywane są przez członków (właścicieli) z tytułu prawa własności. Funkcje te wyznaczają obowiązujące przepisy prawa, Statut oraz wewnętrzne regulacje Banku. Zebranie przedstawicieli w obecnej kadencji skupia 46 delegatów reprezentujących poszczególne tereny obsługiwane przez Bank. Rada Nadzorcza Rada Nadzorcza jest kolegialnym organem władzy Banku, wybieranym przez Zebranie Przedstawicieli na okres kadencji, pełniącym funkcje nadzorcze, kontrolne i opiniujące we wszystkich dziedzinach działalności Banku. Rada Nadzorcza reprezentuje członków (właścicieli) w okresie pomiędzy Zebraniami Przedstawicieli i bieżąco strzeże ich interesów poprzez nadzór nad działalnością Banku. Pracą Rady Nadzorczej kieruje Przewodniczący. Rada Nadzorcza składa się z 11 osób, z których 2 osoby posiadają wykształcenie wyższe, 8 członków posiada wykształcenie średnie oraz 1 osoba posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe. Pod względem zawodowym 8 członków prowadzi działalność gospodarczą w usługach i handlu, 2 członków jest rolnikami oraz 1 członek jest emerytem, byłym pracownikiem Banku. 6 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Zarząd Banku Regulamin działania Zarządu Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim, określa funkcjonowanie i tryb pracy oraz podział obowiązków w Zarządzie Banku wybranym przez Radę Nadzorczą w dniu: • 29 października 2009 r. – Prezes Zarządu - Piotr Ciuchta, • 10 marca 2003 r. – Wiceprezes Zarządu ds. handlowych - Weronika Zawadzka, • 28 stycznia 2010 r. – Wiceprezes Zarządu ds. finansowych - Andrzej Grzybowski. Zarząd składa się z trzech członków tj. Prezesa Zarządu, Wiceprezesa ds. handlowych oraz z Wiceprezesa Zarządu ds. finansowych. Zarząd jako organ zarządzający Bankiem będącego spółdzielnią uprawniony jest, zgodnie z postanowieniami Statutu do prowadzenia spraw spółdzielni, do reprezentowania jej na zewnątrz w zakresie wszystkich czynności (sądowych i pozasądowych) związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa bankowego. Do kompetencji Zarządu należą wszelkie sprawy niezastrzeżone na mocy przepisów prawa lub Statutu Banku do kompetencji innych organów Banku. Podstawowym celem pracy Zarządu jest sprawne i skuteczne zarządzanie przedsiębiorstwem bankowym, przez co rozumieć należy ustalanie celów i zadań Banku oraz zapewnienie ich realizacji. Podstawa sporządzenia Polityki informacyjnej Niniejszy dokument stanowi realizację postanowień Polityki Informacyjnej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim oraz Uchwała nr 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu (z późniejszymi zmianami). 2. Informacje o zasadach zarządzania ryzykiem w Banku W Banku funkcjonuje zorganizowany proces zarządzania ryzykiem, w którym uczestniczą organy Banku, wyznaczone komitety, jednostki i komórki organizacyjne (zespoły) oraz pracownicy. Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy: 1. Dostarczanie informacji na temat ryzyka i jego profilu. 2. Stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki. 3. Monitorowanie dopuszczalnego poziomu ryzyka. W procesie zarządzania ryzykiem w Banku uczestniczą następujące organy, jednostki i komórki organizacyjne: 1. Rada Nadzorcza, 2. Zarząd, 3. Komitet Zarządzania Ryzykami, 4. Zespół analityków kredytowych, 5. Zespół zarządzania ryzykami i analiz ekonomicznych, 6. Zespól kontroli wewnętrznej i audytu, 7. Pozostali pracownicy Banku. W procesie zarządzania ryzykiem, strategiczne cele określa Rada Nadzorcza, która ocenia skuteczność działań Zarządu Banku, mających na celu zapewnienie efektywności procesu zarządzania ryzykiem. 7 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Struktura zarządzania ryzykiem w Bank Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim Rada Nadzorcza Komitet Zarządzania Ryzykami Zespół analityków kredytowych Zarząd Banku Zespół zarządzania ryzykami i analiz ekonomicznych Zespół kontroli wewnętrznej i audytu Kadra kierownicza Pracownicy Na proces zarządzania ryzykiem bankowym składają się następujące czynności: − identyfikacja ryzyka polegająca na określeniu źródeł ryzyka, zarówno aktualnych, jak i potencjalnych, które wynikają z bieżącej i planowanej działalności Banku, − pomiar ryzyka, − zarządzanie ryzykiem polegające na podejmowaniu decyzji dotyczących akceptowanego poziomu ryzyka, planowaniu działań, wydawaniu rekomendacji i zaleceń, tworzeniu procedur i narzędzi wspomagających, − monitorowanie polegające na stałym nadzorowaniu poziomu ryzyka w oparciu o przyjęte metody pomiaru ryzyka, − raportowanie obejmujące cykliczne informowanie Kierownictwa o skali narażenia na ryzyko i podjętych działaniach. Schemat zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim ID EN TY FIK A C JA P O M IA R ZA R Z Ą D Z A N IE R Y Z Y K IE M R A P O R TO W A N IE ZAR ZĄD ZA N IE M O N ITO R O W A N IE Ryzyko kredytowe Ryzyko kredytowe związane jest z możliwością wystąpienia strat finansowych spowodowanych nie wywiązywaniem się kontrahenta Banku ze zobowiązań wynikających z warunków umowy. 8 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Z uwagi na możliwość poniesienia przez Bank relatywnie dużych strat, ryzyko kredytowe istotnie wpływa na działalność Banku. Celem strategicznym zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku, jest zwiększenie bezpieczeństwa działalności kredytowej, poprzez zapewnienie właściwej, jakości oceny ryzyka kredytowego i efektywności podejmowania decyzji kredytowych, jak również skutecznego procesu monitorowania zaangażowania kredytowego wobec pojedynczego klienta oraz całego portfela kredytowego Banku. Zarządzanie ryzykiem kredytowym Rada Nadzorcza sprawuje nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem kredytowym Banku, a w szczególności: ustanawia zasady polityki kredytowej Banku; rozpatruje sprawozdania oraz raporty kontroli dotyczących portfela kredytowego celem oceny poziomu jego ryzyka i działalności kadry kierowniczej odpowiedzialnej za realizację polityki kredytowej, a także oceny przestrzegania przepisów i regulacji ostrożnościowych, jak również wewnętrznych regulaminów i procedur. Zarząd Banku kieruje bieżącą jego działalnością i jest odpowiedzialny za odpowiednie ukształtowanie i zarządzanie działalnością kredytową, poprzez: realizację wyznaczonych przez Radę Nadzorczą celów strategicznych w zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku; prowadzenie działalności Banku zgodnie z zasadami określonymi w Polityce kredytowej; ustanowienie szczegółowych pełnomocnictw i limitów kredytowych dla pracowników uczestniczących w procesie kredytowym; zatwierdzanie wysokości wewnętrznych limitów koncentracji; uchwalenie wewnętrznych regulacji i procedur dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku; podejmowanie decyzji kredytowych zastrzeżonych do jego kompetencji. Oprócz Rady Nadzorczej i Zarządu Banku w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym główną rolę pełnią: Prezes Zarządu, nadzorujący obszar ryzyka kredytowego, któremu podlega m.in. Zespół kontroli wewnętrznej i audytu, Zespół organizacyjno- administracyjny, Zespół informatyki, Zespół Analityków Kredytowych, Zespół wierzytelności trudnych, Komitet Zarządzania Ryzykami, Komitet Zarządzania Kryzysowego. Wiceprezes Zarządu ds. handlowych, któremu podlegają m.in.: Oddziały Banku; Członek Zarządu ds. finansowych, któremu podlegają m.in.: Główny księgowy, Zespół zarządzania ryzykami i analiz ekonomicznych, Stanowisko sprawozdawczości i analiz ekonomicznych; Komitet Zarządzania Ryzykami, jako organ opiniodawczo-decyzyjny w zakresie kształtowania polityki zarządzania aktywami i pasywami w Banku, który opiniuje m.in.: a) projekty wewnętrznych aktów prawnych dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym, b) metody pomiaru i oceny oraz ustalania norm ostrożnościowych dla portfelowego ryzyka kredytowego, w zakresie: dużych zaangażowań; w sektor gospodarki; przyjętych form zabezpieczeń; zaangażowań w jednorodny instrument finansowy; c) Zespół wysokość limitów wewnętrznych Banku z tytułu ryzyka kredytowego; analityków kredytowych odpowiedzialny za realizację zadań w obszarze ryzyka kredytowego, wyznaczonych w Regulaminie Organizacyjnym oraz zleconych przez władze Banku. Zespół analityków kredytowych w szczególności: odpowiada za poprawność oceny wniosków o udzielenie kredytów, pożyczek, gwarancji i innych transakcji obarczonych ryzykiem kredytowym, i weryfikacji analiz zdolności kredytowej oraz oceny zabezpieczeń i propozycji klasyfikacji, współuczestniczy w wydawaniu opinii dotyczących transakcji kredytowych obciążonych ryzykiem kredytowym; współuczestniczy w tworzeniu regulacji wewnętrznych w zakresie ryzyka kredytowego; dokonuje analiz portfela kredytowego w terminach zgodnych z „Instrukcją sporządzania informacji zarządczej”; Dyrektorzy Oddziałów odpowiedzialni są za identyfikację ryzyka kredytobiorców ocenianych i monitorowanych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych Banku, podejmowanie decyzji kredytowych zgodnych z otrzymanym pełnomocnictwem; Zespół zarządzania ryzykami i analiz ekonomicznych: dokonuje pomiaru i monitorowania ryzyk ponoszonych przez Bank, w tym ryzyka kredytowego, oraz 9 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. przeprowadza analizy poprawności wyliczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych ryzyk, w tym prawidłowości wyliczenia kapitału regulacyjnego i kapitału wewnętrznego; Zespół kontroli wewnętrznej i audytu: uczestniczy w opiniowaniu procedur regulujących proces zarządzania ryzykiem kredytowym, bada i ocenia adekwatność i skuteczność kontroli wewnętrznej w Banku w zakresie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym, przeprowadza kontrolę procesu identyfikacji ryzyk Banku oraz oceny istotności ryzyka, analizuje metodyki i procesy zarządzania ryzykami Banku oraz ich zgodność z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi Banku, przeprowadza ocenę poprawności wyliczenia kapitału regulacyjnego oraz jakości procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego, a także ocenę przeglądu i efektywności tych procesów – w zakresie ryzyka kredytowego, formułuje rekomendacje zmierzające do likwidacji nieprawidłowości stwierdzonych w trakcie przeprowadzanych analiz, kontroli i przeglądów. Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku obejmuje następujące etapy: identyfikację czynników ryzyka kredytowego; ocenę oraz ustalenie dopuszczalnych norm ryzyka kredytowego (limity); monitorowanie, pomiar i raportowanie ryzyka; wdrażanie technik redukcji ryzyka; zarządzanie ryzykiem rezydualnym; wyliczenie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego; kontrolę zarządzania ryzykiem kredytowym. Metodą zabezpieczenia się przed nadmiernym ryzykiem w działalności kredytowej jest prowadzone zarządzanie ryzykiem, zgodnie z obowiązującymi procedurami, zarówno w odniesieniu do pojedynczego kredytu, jak i łącznego zaangażowania kredytowego. Zarządzanie ryzykiem kredytowym w odniesieniu do łącznego zaangażowania kredytowego przeprowadzane jest za pomocą: 1. dywersyfikacji oraz monitorowania i raportowania ryzyka kredytowego z tytułu koncentracji, związanego ze zbyt dużym zaangażowaniem Banku, przede wszystkim: wobec pojedynczych podmiotów oraz podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie, w ten sam sektor gospodarczy, wobec tego samego produktu, w ten sam rodzaj zabezpieczenia; 2. monitorowania i raportowania jakości portfela (badanie szkodowości kredytów w poszczególnych segmentach klientów, branżach, regionach itp.); 3. monitorowania i raportowania adekwatności dokonywanych odpisów i wielkości tworzonych rezerw na należności zagrożone w porównaniu do ich poziomu i wielkości wyniku finansowego; 4. analizy migracji ekspozycji pomiędzy poszczególnymi kategoriami ryzyka; 5. monitorowania ekspozycji zagrożonych, ich struktury, czynników ryzyka; 6. monitorowania kredytów udzielanych „osobom wewnętrznym”; 7. przedsięwzięć organizacyjno-kadrowych, polegających w szczególności na: organizacji bezpiecznych systemów podejmowania decyzji kredytowych, prawidłowym przepływie informacji, odpowiednim doborze i szkoleniu kadr, nadzorze nad działalnością kredytową. Proces zarządzania ryzykiem kredytowym pojedynczej transakcji/ kredytobiorcy obejmuje: stosowanie metodyki oceny zdolności kredytowej; bieżący monitoring; przegląd ekspozycji kredytowych i tworzenie rezerw celowych; windykację i nadzór nad kredytami zagrożonymi; kontrolę procesu kredytowego w odniesieniu do transakcji zawartych z danym kredytobiorcą. 10 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Jako ekspozycję przeterminowaną, Bank uznaje każdą należność z tytułu kapitału lub odsetek nie spłaconą w terminie. Ekspozycjami zagrożonymi są należności poniżej standardu, wątpliwe i stracone zgodnie z kryteriami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków z dnia 16.12.2008r. (Dz.U. Nr 235, poz. 1589). Bank przeprowadza klasyfikację i dokonuje podziału należności i zobowiązań pozabilansowych na kategorie ryzyka: należności normalne; należności pod obserwacją; należności zagrożone, w tym: poniżej standardu, wątpliwe i stracone. Klasyfikacja sporządzana jest na podstawie Instrukcji Zasad klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw celowych w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim. Stosowane są dwa podstawowe, niezależne od siebie kryteria: kryterium terminowości – terminowość spłaty kapitału lub odsetek; kryterium ekonomiczne – badanie sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika (kredytobiorcy, poręczyciela). Przeglądów oraz klasyfikacji ekspozycji kredytowych Bank dokonuje zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków z dnia 16.12.2008r. (Dz.U. Nr 235, poz. 1589). Wysokość tworzonych rezerw związana jest bezpośrednio z kategorią ryzyka, do której została zaklasyfikowana ekspozycja oraz z jakością przyjętych zabezpieczeń prawnych ekspozycji. Tabela nr 2.1. Stan i zmiany rezerw celowych (w tys. zł) Kategorie należności Stan na 31.12.2012r. Zwiększenia rezerw Wykorzystanie rezerw Rozwiązanie rezerw Stan na 31.12.2013r. Wymagany poziom rezerw na koniec roku obrotowego na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 8 litera c) Ustawy 1 2 3 4 5 6 7 Należności normalne - sektor finansowy - sektor niefinansowy - sektor budżetowy Należności pod obserwacją - sektor finansowy - sektor niefinansowy - sektor budżetowy Należności poniżej standardu - sektor finansowy - sektor niefinansowy 171 107 0 128 150 150 0 0 0 0 0 0 171 107 0 128 150 150 0 0 0 0 0 0 31 22 0 19 33 14 0 0 0 0 0 0 31 22 0 19 33 14 0 0 0 0 0 0 42 114 0 65 91 65 0 0 0 0 0 0 42 114 0 65 91 65 11 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. - sektor budżetowy 0 0 0 0 0 0 19 107 0 22 104 81 0 0 0 0 0 0 19 107 0 22 104 81 0 0 0 0 0 0 1 416 553 0 587 1 382 1 179 0 0 0 0 0 0 1 416 553 0 587 1 382 1 179 0 0 0 0 0 0 Należności wątpliwe - sektor finansowy - sektor niefinansowy - sektor budżetowy Należności stracone - sektor finansowy - sektor niefinansowy - sektor budżetowy Rezerwa na ryzyko ogólne tworzona jest zgodnie z art. 130 ustawy Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z póź. zm.). Rezerwa tworzona jest w ciężar kosztów, na pokrycie niezidentyfikowanego ryzyka związanego z prowadzeniem działalności bankowej. Tworzenie i rozwiązywanie rezerwy dokonywane jest na podstawie oceny ryzyka, uwzględniającej w szczególności wielkość należności oraz udzielonych zobowiązań pozabilansowych. Tabela nr 2.2. Rezerwy na przyszłe zobowiązania według rodzaju zobowiązań (w tys. zł) Wyszczególnienie Stan na 31.12.2012r. Zwiększenia Zmniejszenia Stan na 31.12.2013r. 1 2 3 4 5 Zobowiązania pozabilansowe 7,00 0,00 7,00 0,00 Na ryzyko ogólne 0,00 0,00 0,00 0,00 Pozostałe 0,00 0,00 0,00 0,00 7,00 0,00 7,00 0,00 Razem Tabela nr 2.3. Aktywa finansowe z podziałem na (w tys. zł) Lp. Treść Wartość na 31.12.2012 r. Wartość na 31.12.2013 r. 1 2 3 4 a. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 0 0 b. Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 0 0 c. kredyty i pożyczki oraz inne należności banku 199 393 210 271 d. aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności 0 0,00 e. aktywa finansowe dostępne do sprzedaży 1 314 1 314 200 707 211 585 Razem 12 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Należności w innych bankach i instytucjach (w tys. zł) Należności w innych podmiotach finansowych Należności w innych bankach Lp. Wartość 1 2 Wartość na 31.12.2012 r. Wartość na 31.12.2013 r. Wartość na 31.12.2012 r. Wartość na 31.12.2013 r. 3 4 5 6 1 Kredyty 0 0 0 0 2 Pożyczki 0 0 0 0 3 Lokaty 49 500 30 500 0 0 49 500 30 500 0 0 RAZEM: Tabela nr 2.4. Należności Banku od sektora niefinansowego (w tys. zł) Wartość na 31.12.2012 r. Wartość na 31.12.2013 r. Kategoria należności 1 Należności od sektora niefinansowego brutto 1. Należności normalne zł % zł % 2 3 4 5 104 164 100,00% 96 303 92,45% 117 075 100,00% 111 377 95,13% 2. Należności pod obserwacją 2 213 2,12% 1 179 1,01% 3. Należności zagrożone: 5 648 5,42% 4 519 3,86% 671 0,64% 1 173 1,00% - wątpliwe 1 504 1,44% 466 0,40% - stracone 3 473 3,33% 2 880 2,46% Rezerwy celowe na należności 1 679 100,00% - poniżej standardu 1. w sytuacji normalnej 2. w sytuacji pod obserwacją 3. w sytuacji zagrożonej: 171 31 1 477 10,20% 1,83% 87,97% 1 761 100,00% 150 8,52% 33 1,88% 1 578 89,60% - poniżej standardu 42 2,51% 91 5,17% - wątpliwej 19 1,14% 105 5,92% - straconej 1 416 84,32% 1 382 78,50% 1 396 100,00% 1 552 100,00% 1 280 91,74% 1 466 94,47% Prowizje w sytuacji normalnej w sytuacji pod obserwacją 32 2,26% 12 0,79% 13 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. w sytuacji poniżej standardu 12 0,86% 25 1,60% w sytuacji wątpliwej 24 1,69% 8 0,48% w sytuacji straconej 48 3,44% 41 2,67% Należności od sektora niefinansowego netto (bez odsetek) Tabela nr 2.5. 101 089 X 113 762 X Należności Banku od sektora budżetowego (w tys. zł) Wartość na 31.12.2012 r. Wartość na 31.12.2013 r. Kategoria należności 1 Należności od sektora budżetowego brutto 1. Należności normalne zł % zł % 2 3 4 5 34 916 100,00% 50 868 100,00% 34 916 100,00% 50 868 100,00% 2. Należności pod obserwacją 0 0,00% 0 0,00% 3. Należności zagrożone: 0 0,00% 0 0,00% - poniżej standardu 0 0,00% 0 0,00% - wątpliwe 0 0,00% 0 0,00% - stracone 0 0,00% 0 0,00% Rezerwy celowe na należności 0 0,00% 0 0,00% 1. w sytuacji normalnej 0 0,00% 0 0,00% 2. w sytuacji pod obserwacją 0 0,00% 0 0,00% 3. w sytuacji zagrożonej: 0 0,00% 0 0,00% - poniżej standardu 0 0,00% 0 0,00% - wątpliwej 0 0,00% 0 0,00% - straconej 0 0,00% 0 0,00% Prowizje 1 0,00% 1 100,00% w sytuacji normalnej 1 0,00% 1 100,00% w sytuacji pod obserwacją 0 0,00% 0 0,00% w sytuacji poniżej standardu 0 0,00% 0 0,00% w sytuacji wątpliwej 0 0,00% 0 0,00% w sytuacji straconej 0 0,00% 0 0,00% Należności od sektora niefinansowego netto (bez odsetek) 34 915 X 50 867 X 14 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Zarządzanie ryzykiem koncentracji zaangażowań Bank zarządza ryzykiem koncentracji zaangażowań zarówno na poziomie jednostkowym, jak i całego portfela aktywów. Bank identyfikuje oraz monitoruje ryzyko kredytowe z tytułu koncentracji związane ze zbyt dużym zaangażowaniem Banku: wobec pojedynczych podmiotów oraz powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie; w ten sam sektor gospodarczy; wobec tego samego produktu; w ten sam rodzaj zabezpieczenia. Bank posiada limity koncentracji zaangażowań oraz zaangażowań kapitałowych wobec pojedynczych podmiotów oraz powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie, w tym: limit A - suma wierzytelności banku, udzielonych przez bank zobowiązań pozabilansowych oraz posiadanych przez bank bezpośrednio lub pośrednio akcji lub udziałów w innym podmiocie, wniesionych dopłat w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub też wkładów albo sum komandytowych - w zależności od tego, która z tych kwot jest większa - w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej (zaangażowanie), obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie; limit B - zaangażowanie banku wobec innego banku krajowego, instytucji kredytowej, banku zagranicznego lub grupy podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie, składających się co najmniej z jednego banku krajowego, instytucji kredytowej lub banku zagranicznego; limit C - dla sumy kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych, poręczeń i innych zobowiązań pozabilansowych udzielonych Członkom Zarządu lub Rady Nadzorczej Banku, osobom zajmującym kierownicze stanowiska w Banku oraz podmiotom powiązanym z nim kapitałowo lub organizacyjnie; Dla każdej limitowanej pozycji koncentracji łącznego zaangażowania i zaangażowania kapitałowego wobec pojedynczych podmiotów oraz powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie obowiązują: limit zewnętrzny (wynikający z ustawy lub uchwały o adekwatności kapitałowej banków); limit wewnętrzny Banku. Powyższe limity określone są jako procent funduszy własnych lub funduszy podstawowych Banku ustalonych zgodnie z ustawą Prawo bankowe. Limity wewnętrzne nie mogą przekraczać wysokości limitów zewnętrznych. W przypadku wykorzystania limitu na poziomie ustalonym przez Bank, podejmowane są działania w celu ograniczenia poziomu koncentracji zaangażowań. Bank uznaje, że ryzyko wynikające z koncentracji zaangażowań w procesie obliczania kapitału regulacyjnego potencjalnie nie jest w pełni zidentyfikowane i w konsekwencji może nie w pełni być pokryte wymogiem kapitałowym ustalonym w Filarze I. Zasady klasyfikacji ryzyk koncentracji zaangażowań pod względem istotności, Bank ustala w oparciu o procedurę szacowania i oceny adekwatności poziomu kapitału wewnętrznego. Na dzień 31 grudnia 2013 r. w Banku nie wystąpiła konieczność dotworzenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka koncentracji. Tabela nr 2.6. Struktura zaangażowania kredytowego według segmentów branżowych na dzień 31.12.2013 r. (w tys. zł) Wyszczególnienie (wg PKD2007) Kwota obowiązującego limitu Wykorzystanie limitu (w złotych) Wykorzystanie limitu (w %) administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 60 634 51 514 84,96% rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 36 813 27 755 75,39% 15 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 15 158 10 113 66,71% opieka zdrowotna i pomoc społeczna 17 324 9 425 54,41% handel hurtowy i detaliczny naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 21 655 11 218 51,80% budownictwo 21 655 8 735 40,34% przetwórstwo przemysłowe 12 993 3 770 29,02% transport i gospodarka magazynowa 10 827 2 495 23,04% działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 15 158 2 597 17,13% działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 10 827 475 4,39% działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 10 827 457 4,22% górnictwo i wydobywanie 10 827 443 4,09% dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 10 827 250 2,30% informacja i komunikacja 10 827 45 0,42% działalność finansowa i ubezpieczeniowa 10 827 20 0,18% edukacja 10 827 9 0,08% pozostała działalność usługowa 10 827 0 0,00% wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 10 827 0 0,00% działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 10 827 0 0,00% gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników, gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 10 827 0 0,00% organizacje i zespoły eksterytorialne 10 827 0 0,00% 16 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.7. Struktura zaangażowania kredytowego Banku wobec 5 największych podmiotów niefinansowych na dzień 31.12.2013 r. Udział % w portfelu kredytowym Podmiot A 2,56% Podmiot B 2,55% Podmiot C 2,49% Podmiot D 2,38% 2,36% Podmiot E 12,34% Razem zaangażowanie bilansowe i pozabilansowe podmiotów Zarządzanie ryzykiem kredytowym ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie W celu ograniczenia ryzyka kredytowego ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie Bank dokonuje jego pomiaru i oceny, analizując: 1) zapewnienie zgodności rozwoju portfela z polityką kredytową Banku, 2) identyfikacja poziomu ryzyka związanego z portfelem tych ekspozycji w relacji do założonego apetytu na ryzyko (limitów), 3) identyfikacja ekspozycji dotkniętych utratą wartości (zagrożonych) dla tworzenia odpisów (rezerw) na pokrycie strat, 4) adekwatność poziomu odpisów (rezerw) do jakości ekspozycji kredytowych, mierzonej poziomem straty z tytułu utraty wartości, 5) określenie poziomu ryzyka kredytowego Banku w zakresie tych ekspozycji; 6) monitorowanie ekspozycji kredytowych i ich zabezpieczeń; 7) analizę wpływu zmian stóp procentowych na ryzyko transakcji kredytowej; 8) ocenę wpływu zmian cen nieruchomości na poziom ryzyka Banku; 9) wyznaczenie i monitorowanie maksymalnego poziomu wskaźnika LtV. Bank monitoruje zmiany zachodzące na rynku nieruchomości oraz weryfikuje wartość rynkową nieruchomości, stanowiących zabezpieczenie ekspozycji kredytowych. Weryfikacja i monitoring prowadzone są na podstawie dokumentów przedkładanych przez kredytobiorcę oraz informacji i danych gromadzonych bezpośrednio przez pracowników Banku, z wykorzystaniem m.in. bazy danych o nieruchomościach, zawartej w Systemie Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami (AMRON). Bank identyfikuje ryzyko kredytowe, na jakie jest narażony na skutek zaangażowania w ekspozycje kredytowe finansujące nieruchomości oraz zabezpieczone hipotecznie, dokonuje jego pomiaru oraz określa poziom tego ryzyka. Poziom akceptowanego przez Bank ryzyka kredytowego w zakresie ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie wyznaczony w danym momencie, dostarcza informacji o sytuacji finansowej Banku oraz o jego wrażliwości na zmiany rynkowe. W Banku obowiązuje scentralizowany model zarządzania ryzykiem kredytowym ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie. W systemie zarządzania ryzykiem kredytowym ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie uczestniczą: Rada Nadzorcza - sprawująca nadzór nad funkcjonowaniem w Banku systemem zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, w tym ryzykiem ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie, oceniająca jego adekwatność i skuteczność, dokonująca okresowej oceny i weryfikacji realizacji strategii zarządzania ryzykami w odniesieniu do zasad zarządzania ryzykiem oraz do Polityki. W tym celu Zarząd Banku okresowo, nie rzadziej niż raz w roku, przedkłada Radzie Nadzorczej sprawozdania na temat poziomu ryzyka ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie, wykorzystania wewnętrznych limitów oraz jakości i skuteczności przyjętych procedur zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie; Zarząd Banku – odpowiedzialny za opracowanie i wdrożenie strategii oraz polityk zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, w tym za zorganizowanie, wdrożenie i funkcjonowanie systemu zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych finansujących 17 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie oraz za wprowadzanie niezbędnych korekt, mających na celu usprawnienie tego systemu. Nie rzadziej niż raz w roku Zarząd Banku dokonuje okresowych ocen zasad przyjętej Polityki; Komitet Zarządzania Ryzykami (KZR) – opiniujący projekty strategii i polityk dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym, w tym ryzykiem ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie, procedur pomiaru, raportowania i limitowania ryzyka i limitów koncentracji; Zespół Zarządzania Ryzykami i Analiz Ekonomicznych - gromadzący informacje o poziomie ryzyka ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie, tworzący bazy danych i sporządzający analizy tego ryzyka prezentowane członkom KZR oraz Zarządowi Banku, analizujący i monitorujący strukturę bilansu Banku w aspekcie ryzyk finansowych, w tym ryzyka: płynności, stopy procentowej i walutowego, dokonujący pomiaru i kontroli przestrzegania norm ostrożnościowych przyjętych w Banku w zakresie tych ryzyk oraz opracowujący zasady zarządzania ryzykiem Banku; Zespół Analityków Kredytowych - zarządzający i monitorujący portfel ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie oraz uczestniczący w tworzeniu regulacji wewnętrznych dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym, w tym metodyki oceny zdolności kredytowej w zakresie ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie; Zespół Kontroli Wewnętrznej i Audytu - audytujący i oceniający sprawność działania w Banku systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie oraz dokonujący regularnych, okresowych przeglądów poprawności realizacji zasad zarządzania ryzykiem, obowiązujących w Banku; Zespół Wierzytelności Trudnych - opiniujący regulacje wewnętrzne Banku związane z ustanawianiem i monitorowaniem zabezpieczeń, w tym hipotecznych oraz ustalaniem maksymalnego wskaźnika LtV, uwzględniając wartość zabezpieczenia możliwą do uzyskania podczas ewentualnego postępowania windykacyjnego, ograniczenia prawne, ekonomiczne oraz inne, mogące wpłynąć na rzeczywistą możliwość zaspokojenia się Banku z przedmiotu zabezpieczenia; Kierownicy jednostek i komórek organizacyjnych - dokonujący kontroli funkcjonalnej oraz sprawujący nadzór nad jakością portfela ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie; Wszyscy pracownicy Banku - mający obowiązek przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie; Poziom ryzyka kredytowego Banku w zakresie ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie określany jest na podstawie udziału łącznego zaangażowania bilansowego Banku w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie: w sumie bilansowej Banku; w porównaniu do kwoty 0,5 mld zł; Znaczące zaangażowanie w ekspozycje kredytowe finansujące nieruchomości oraz zabezpieczone hipotecznie: - oznacza maksymalną z wartości: zaangażowanie banku w ekspozycje kredytowe finansujące nieruchomości oraz zabezpieczone hipotecznie przekraczające 10% sumy bilansowej lub 0,5 mld zł. Poziom ryzyka kredytowego Banku w zakresie ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie określany jest w oparciu o analizę ryzyka ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie przeprowadzaną w okresach kwartalnych, a w przypadku przekroczenia przyjętych limitów lub gdy przeciętny poziom bieżącego LtV jest wyższy niż 80% - w okresach miesięcznych. W związku z tym, że Bank zasadniczo finansuje do 90% wartości nieruchomości zaleca się, aby maksymalny poziom wskaźnika LtV wynosił max. 80% chyba, że regulacje wewnętrzne Banku stanowią inaczej. Bank bada poziom wskaźnika LtV przed podjęciem decyzji o udzieleniu kredytu oraz monitoruje jego poziom w trakcie trwania umowy kredytu. Monitorowanie wskaźnika LtV ma na celu identyfikowanie sygnałów ostrzegawczych o zagrożeniach wynikających, z jakości i wartości zabezpieczenia oraz umożliwienie szybkiego reagowania Banku na wzrost ryzyka ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie. 18 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.8. Wyliczenie poziomu ryzyka kredytowego Banku zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. w zakresie ekspozycji kredytowych Dane w tys. zł Ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie 81 490 Suma bilansowa 226 328 Portfel kredytowy 167 943 Udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie w sumie bilansowej (w %) 36,01% Udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie w portfelu kredytowym (w %) 48,52% Udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie do kwoty 0,5 mld zł 16,30% Ekspozycje kredytowe finansujące nieruchomości 53 334 Suma bilansowa 226 328 Portfel kredytowy 167 943 Udział ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości w sumie bilansowej (w %) 23,56% Udział ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości portfelu kredytowym (w %) 31,76% Udział ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości do kwoty 0,5 mld zł 10,67% Zaangażowanie Banku w kredyty finansujące nieruchomości oraz zabezpieczone hipotecznie w obydwu przypadkach przekracza 10% sumy bilansowej natomiast nie przekracza 0,5 mld złotych. W związku z powyższym poziom ryzyka kredytowego w kredyty finansujące nieruchomości oraz zabezpieczone hipotecznie uznaje się za nie istotny. Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim nie posiada znaczącego zaangażowania w kredyty finansujące nieruchomości oraz zabezpieczone hipotecznie. Tabela nr 2.9. Jakość portfela kredytowego w grupie ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Dane w tys. zł Ekspozycje kredytowe Grupa ryzyka kredytowego Kredyty Normalne Zabezpieczone hipotecznie Wartość ekspozycji kredytowych 83 128 Finansujące nieruchomości Ilość w szt. 529 Wartość ekspozycji kredytowych 58 692 Ilość w szt. 363 19 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Kredyty Pod Obserwacją 1 165 12 536 5 Kredy Poniżej Standardu 1 231 6 21 1 Kredyty Wątpliwe 273 3 - - Kredyty Stracone 2 326 13 105 2 Wartość kredytów w sytuacji zagrożonej 3 830 22 126 3 4,35% 0,21% Wskaźnik jakości ekspozycji kredytowych Ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie Ekspozycje kredytowe finansujące nieruchomości Dane w tysiącach złotych Dane w tysiącach złotych Wartość kredytów w sytuacji zagrożonej w grupie kredytów zabezpieczonych hipotecznie wynosi 3 830 tys. zł, wskaźnik jakości tych ekspozycji wyniósł 4,35%. Suma kredytów w sytuacji zagrożonej dla ekspozycji finansujących nieruchomości wyniosła 126 tys. zł a wskaźnik jakości tych ekspozycji wyniósł 0,21%. Portfel ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie (4,35%) charakteryzuję się wyższym wskaźnikiem kredytów zagrożonych w porównaniu do całego obliga kredytowego (3,78%). 20 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.10. Poziom i adekwatności rezerw celowych na kredyty i pożyczki w portfelu ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Dane w tysiącach złotych Ekspozycje kredytowe Grupa ryzyka kredytowego Finansujące nieruchomości Zabezpieczone hipotecznie Wartość rezerwy Kredyty Normalne Wart.Eksp. Kred. Ilość w szt. Wartość rezerwy Wart.Eksp. Kred. Ilość w szt. 5 333 11 - - - Kredyty Pod Obserwacją 33 1 164 12 6 536 5 Kredy Poniżej Standardu 89 1 034 4 4 21 1 Kredyty Wątpliwe 26 61 1 - - - Kredyty Stracone 414 1 414 7 13 42 1 Stan rezerw ogółem od kredytów zagrożonych: 529 2 509 12 17 63 2 Stan rezerw od zagrożonych ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie na dzień 31.12.2013 r. wyniósł 529 tys. zł. Największą wartość dotworzonych rezerw zaobserwowano w grupie kredytów straconych (414 tys. zł). W grupie kredytów finansujących nieruchomości stan dotworzonych rezerw dla kredytów zagrożonych na dzień analizy wyniósł 17 tys. zł. Największą pozycję stanowiła kwota 13 tys. zł utworzona od kredytów w grupie kredytów straconych. Tabela nr 2.11. Analiza poziomu wskaźnika LTV wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Dane w tysiącach złotych Wartość ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie 88 123 Wartość rynkowa nieruchomości stanowiących zabezpieczenie hipoteczne ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie na podstawie wyceny rzeczoznawcy 168 856 Wartość rynkowa nieruchomości stanowiących zabezpieczenie hipoteczne ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie na podstawie wyceny szacunkowej 168 765 Razem wartość rynkowa nieruchomości 337 621 Wskaźnik LTV dla ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie 1- 1 26,10% liczony jako średnia ważona kwotą ekspozycji Tabela nr 2.12. Analiza poziomu wskaźnika LTV w portfelu indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Dane w tysiącach złotych Wartość indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie 26 981 Wartość rynkowa nieruchomości stanowiących zabezpieczenie hipoteczne indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie na podstawie wyceny rzeczoznawcy 47 024 21 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Wartość rynkowa nieruchomości stanowiących zabezpieczenie hipoteczne indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie na podstawie wyceny szacunkowej 4 510 Razem wartość rynkowa nieruchomości 51 534 Wskaźnik LTV dla indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie 1 1- 52,36% liczony jako średnia ważona kwotą ekspozycji Wartość ekspozycji kredytowych Ilość w szt. zabezpieczonych hipotecznie LTV do 80% 65 280 519 LTV 80% - 100% 11 596 28 LTV powyżej 100% 11 247 16 Wartość wskaźnika LTV zarówno w całym portfelu ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie (26,10%) jak i w portfelu indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie (52,36%) kształtuje się na poziomie znacznie niższym niż ustalony maksymalny poziom 80%. Analiza wykazała, że dla LTV w przedziale do 80% znajduje się 519 ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie w wartości 65 280 tys. zł. Powyżej LTV 100% jest 16 sztuk ekspozycji kredytowych na kwotę 11 247 tys. zł. Zarządzanie ryzykiem rezydualnym Ryzyko rezydualne wiąże się ze stosowanymi przez Bank technikami redukcji ryzyka kredytowego, które mogą okazać się mniej efektywne niż oczekiwano. Celem systemu zarządzania ryzykiem rezydualnym w Banku jest monitorowanie tego ryzyka, zapewnienie skuteczności technik redukcji ryzyka kredytowego oraz eliminowanie ryzyka związanego ze stosowaniem zabezpieczeń kredytowych. Corocznie w Banku dokonywana jest weryfikacja skuteczności funkcjonującego systemu zarządzania ryzykiem rezydualnym oraz jego adekwatności do aktualnego poziomu ryzyka rezydualnego. Bank ocenia typy przyjętych zabezpieczeń, określa poziom koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia kredytowego oraz poziom istotności ryzyka rezydualnego. Dla potrzeb określenia poziomu ryzyka rezydualnego, zabezpieczenia dzielone są na standardowe i niestandardowe. Stosowanie standardowych form zabezpieczeń nie skutkuje istotnością ryzyka rezydualnego. W przypadku niestandardowych form zabezpieczeń, Bank dokonuje ich szczegółowej analizy. Przekroczenie ustalonego poziomu udziału niestandardowych form zabezpieczeń w całości zabezpieczeń prawnych przyjętych w Banku, klasyfikuje ryzyko rezydualne, jako istotne i skutkuje wyliczeniem dodatkowego wymogu kapitałowego, zgodnie z obowiązującymi w Banku regulacjami. Analiza czynników ryzyka rezydualnego w oparciu o dane historyczne (okres od 31.12.2009 r. do 31.12.2013 r.) wykazała iż: o najlepszą skuteczność egzekucji z przyjętych przez Bank „pozostałych zabezpieczeniach” (tj. poręczenie wekslowe, cywilne, weksel in blanco itd.) odnotowano na koniec 2009 r. – 19,29%; Natomiast wg stanu na dzień 31.12.2013 r. skuteczność egzekucji z tych zabezpieczeń wyniosła 4,91% (w porównaniu do poprzednio analizowanego okresu nastąpił spadek badanego wskaźnika (31.12.2012 r. – 11,18%). o najlepszą skuteczność egzekucji z hipotek i przewłaszczeń także odnotowano na koniec grudnia 2009 r (25,20%). Natomiast na koniec grudnia 2013 r. skuteczność egzekucji z tych zabezpieczeń wyniosła 10,08% podobnie jak w przypadku poprzedniego wskaźnika nastąpił spadek poziomu w porównaniu do poprzednio analizowanego okresu (31.12.2012r. – 17,49%) 22 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Ponadto stwierdzono, iż w miesiącach od stycznia do grudnia 2013 r. Do egzekucji oddano: 3 sprawy zabezpieczone jedną z form tj. hipoteką, przewłaszczeniem; 51 spraw zabezpieczonych pozostałymi zabezpieczeniami; Kwota odzyskana z zabezpieczeń: o hipoteka, przewłaszczenia – 300 tys. zł; o innych zabezpieczeń - 65 tys. zł. Zgodnie z zapisami §64 ust. 2 Instrukcji oceny adekwatności kapitałowej w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim, przy badaniu istotności ryzyka rezydualnego, Bank ocenia typy przyjętych zabezpieczeń prawnych. Stosowane w Banku techniki ograniczające ryzyko kredytowe to: 1. Pomniejszanie podstawy tworzenia rezerw celowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków z dnia 16 grudnia 2008 rok; 2. Pomniejszanie wag ryzyka przypisywanych ekspozycjom kredytowym zabezpieczonym hipotecznie na nieruchomości mieszkalnej w rachunku wymogów kapitałowych na podstawie załącznika nr 4 do uchwały nr 380/2008 KNF z późniejszymi zmianami. Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim uznaje, że ryzyko rezydualne nie ma charakteru istotnego, ponieważ Bank stosuje tylko standardowe (typowe) formy zabezpieczeń (Rozdziału 23 §64 ust. 3 Instrukcji oceny adekwatności kapitałowej w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim). Ryzyko rynkowe Ryzyko rynkowe – ryzyko utraty wartości aktywów, wzrostu poziomu zobowiązań lub zmiany wyniku finansowego w rezultacie wrażliwości na zmienność parametrów rynkowych (cen na rynku); w przypadku Banku ryzyko rynkowe ogranicza się do: a) ryzyka kursowego (walutowego) – ryzyka wystąpienia zmian kursów walut obcych w stosunku do PLN, mogących b) ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej – ryzyka wynikającego z narażenia aktualnego i przyszłego wyniku prowadzić do strat w przypadku otwartych pozycji w walutach obcych, finansowego Banku (głównie wyniku odsetkowego) oraz posiadanych funduszy na niekorzystny wpływ zmian niezależnych od Banku rynkowych stóp procentowych; ryzyko to związane jest z: ryzykiem przeszacowania, ryzykiem bazowym, ryzykiem opcji klienta, ryzykiem krzywej dochodowości. Ryzyko walutowe Działalność dewizowa Banku, pomimo że stanowi nieznaczną część sumy bilansowej odgrywa znaczącą rolę w ofercie Banku. Zespół Dewizowy w Banku dokonuje operacji za pośrednictwem Banku Zrzeszającego, obsługuje dużych klientów oraz kształtuje politykę cenową Banku w tym zakresie. Dochody z działalności dewizowej pochodzą głównie z przeprowadzanych przez Bank operacji wymiany walut. Strategią Banku jest prowadzenie konserwatywnej polityki w zakresie ryzyka walutowego, tzn. kształtowanie pozycji w granicach niewiążących się z koniecznością utrzymywania wymogu kapitałowego, zgodnie z uchwałą KNF w sprawie wyznaczania wymogów kapitałowych banków. Należy podkreślić, że takie podejście nie ogranicza w żaden sposób rozwoju wolumenu transakcji walutowych oferowanych klientom Banku. Poziom ryzyka walutowego w działalności Banku z tytułu ryzyka kursowego ograniczony jest poprzez limity maksymalnej pozycji walutowej w tym limity pozycji dla poszczególnych walut. Wysokość limitów i wymogi kapitałowe związane z działalnością walutową przyjęte zostały przez Zarząd Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim Uchwałą nr 3/2007 z dnia 15 stycznia 2007 r. w sprawie wprowadzenia obsługi dewizowej klientów w Banku. 23 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Dodatkowo zgodnie z zapisami Polityki zarządzania ryzykiem rynkowym w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim (Uchwała nr 10/2012 Zarządu Banku z dnia 06.03.2012 r.) przyjmuje się limity pozycji dla poszczególnych walut i tak: Waluta Unii Europejskiej EUR – limit max 0,90% Dolar amerykański USD – limit max 0,90% Funt brytyjski – limit max 0,20% Wymienione limity nałożone na poszczególne pozycje walutowe Banku określają maksymalny udział indywidualnych pozycji walutowych w odniesieniu do funduszy własnych Banku. Monitoring wykorzystania limitów w zakresie ryzyka walutowego realizowany jest w Zespole Zarządzania Ryzykami i Analiz Ekonomicznych. Podstawowym celem Banku jest utrzymywanie pozycji walutowej całkowitej w wysokości nieprzekraczającej 2% funduszy własnych, która nie wiąże się z koniecznością utrzymywania regulacyjnego wymogu kapitałowego na ryzyko walutowe. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego na przestrzeni 6 ostatnich miesięcy poprzedzających datę analizy wyniósł zero, gdyż całkowita pozycja walutowa w Banku nie przewyższała 2% funduszy własnych Banku. Ryzyko stopy procentowej Ryzyko stopy procentowej to niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian stopy procentowej na aktualny i przyszły wynik finansowy Banku oraz jego kapitał. Profil ryzyka stopy procentowej określa możliwe do zaakceptowania przez Bank narażenie na ryzyko, w zakresie trzech wyodrębnionych kategorii ryzyka stopy procentowej. Zarządzanie ryzykiem stopy koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem przeszacowania, ryzykiem opcji klienta, ryzykiem bazowym oraz ryzykiem krzywej dochodowości. Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej: utrzymanie zmienności wyniku finansowego, w tym wyniku odsetkowego, oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału wynikającej ze zmian parametrów rynkowych, w szczególności stóp procentowych i kursów walutowych, w granicach niezagrażających bezpieczeństwu Banku i realizacji jego planu finansowego. utrzymanie profilu ryzyka stopy procentowej oraz ryzyka walutowego w Banku na poziomie nie wyższym niż akceptowany. konsekwentne budowanie wizerunku Banku jako profesjonalnego i aktywnego uczestnika rynku międzybankowego. utrzymywanie nieznaczącej skali działalności handlowej w rozumieniu Uchwały KNF Nr 76/2010. prowadzenie działań mających na celu zabezpieczanie ryzyka stopy procentowej w ramach zarządzania aktywami i pasywami Banku. Planowane działania umożliwiające realizację celów strategicznych: integracja procesów zarządzania ryzykiem i efektywnością Banku w ramach: a) aktywnego i komplementarnego kształtowania oprocentowania produktów i inwestycji finansowych Banku w ramach wyznaczonych budżetów, b) ograniczania ryzyka stopy procentowej oraz ryzyka walutowego poprzez system limitów akceptowanych przez Zarząd Banku / Komitet Zarządzania Ryzykami. prowadzenie pomiaru i kontroli ryzyka rynkowego dla potrzeb globalnej oceny ekspozycji oraz wyznaczania kapitału wewnętrznego. identyfikacja i monitorowanie potencjalnego ryzyka rynkowego, w szczególności ryzyka stopy procentowej, produktów nowo wprowadzanych do oferty Banku. Organizacja procesu zarządzania ryzykiem stopy procentowej w Banku: W procesie zarządzania ryzykiem stopy procentowej w Banku uwzględniono strukturę i kompetencje wynikające z Regulaminu Organizacyjnego Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim wprowadzonego Uchwałą Zarządu Banku Nr 99/2012 z dnia 31.12.2012 r. 24 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Uczestnicy procesu zarządzania ryzykiem Zakres odpowiedzialności Rada Nadzorcza sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowanego ryzyka rynkowego, ze strategią i planem finansowym Banku. Zarząd Banku Odpowiada za: zorganizowanie skutecznego procesu zarządzania ryzykiem rynkowym oraz nadzór nad efektywnością tego procesu, wdrożenie strategii zarządzania ryzykiem oraz zatwierdza procedury i limity ograniczające ryzyko rynkowe w skali Banku, ustala oprocentowanie dla produktów znajdujących się w ofercie Banku. wprowadza narzędzia i instrumenty niezbędne zarządzania ryzykiem rynkowym. Komitet Zarządzania Ryzykami do opiniuje: projekty strategii rynkowym, i polityki zarządzania procedury pomiaru, raportowania, i kontroli ryzyka rynkowego, ryzykiem limitowania propozycje limitów ograniczających ryzyko rynkowe. Zespół zarządzania ryzykami i analiz ekonomicznych (ZZRA) analizuje i monitoruje strukturę bilansu Banku w aspekcie ponoszonego ryzyka Rynkowego oraz kontroluje przestrzeganie przyjętych w tym zakresie norm ostrożnościowych, projektuje zasady i politykę zarządzania ryzykiem w zakresie pomiaru, raportowania, limitowania i kontroli, przygotowuje propozycje ryzyko rynkowe, limitów ograniczających sporządza raporty dla kierownictwa Banku dotyczące ekspozycji Banku na to ryzyko. Wiceprezes ds. finansowych nadzoruje pracę ZZRA w Banku Wiceprezes ds. handlowych ustala zasady oprocentowania produktów w ofercie Banku oraz przedstawia propozycje tabel oprocentowania produktów, opracowuje zasady wprowadzania nowych produktów do oferty Banku, dokonuje bankowych. ocen rentowności produktów określa zasady opracowania i wdrażania produktów Banku. przedstawia propozycję oraz wnioskuje na Zarząd Banku w sprawie oprocentowania produktów znajdujących się w ofercie Banku Zespół kontroli wewnętrznej i audytu (ZKWA) opiniuje system zarządzania Bankiem, skuteczność zarządzania rynkowym w działalności Banku, w tym ryzykiem przeprowadza czynności audytowi w komórkach organizacyjnych Banku uczestniczących w procesie zarządzania ryzykiem rynkowym, w celu dokonania oceny zgodności działania kontrolowanych komórek z obowiązującymi regulacjami zewnętrznymi i wewnętrznymi. 25 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.13. Wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka stopy procentowej wg stanu na dzień 31.12.2013 r. Dane w tys. zł Limit Wyszczególnienie/Data 31.12.2013 r. (jako % funduszy Wewnętrzny własnych Banku wymóg w kwocie kapitałowy 21 655 tys. zł) 1. ryzyko przeszacowania niedopasowania (niekorzystna terminów zmiana wyniku odsetkowego przy zmianie stóp o 200 punktów 10,58 proc. max 15 proc. (2 290 tys. zł) (3 248 tys. zł) 2,10 proc. max 3 proc. (454 tys. zł) (650 tys. zł) brak bazowych1) 2. ryzyko bazowe (niekorzystna zmiana wyniku odsetkowego przy zmianie stóp o 35 punktów bazowych2) kredyty 3. ryzyko opcji klienta (poziom kredytów/depozytów o stałej stopie procentowej 0,04 proc. (niekorzystna zmiana wyniku odsetkowego przy zmianie stóp o 12 punktów bazowych) W max 10 proc. kredytów ogółem (69 tys. zł) (16 794 tys. zł) brak depozyty w obligu kredytowym/bazie depozytowej) 4. ryzyko krzywej dochodowości (metoda X) brak 5,54 proc. depozytów ogółem (5 943 tys. zł) (19 757 tys. zł) 0,78 proc. max 1,5 proc. (168 tys. zł) (325 tys. zł) brak związku z powyższym wg. stanu na dzień 31.12.2013 r. ocena wewnętrznej adekwatności kapitałowej (proces ICAAP) w zakresie ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej wykazała na brak obowiązku utrzymywania kapitałów na pokrycie ww. ryzyka. Ryzyko płynności Strategię zarządzania ryzykiem płynności opracowano w oparciu o wytyczne wynikające z Rekomendacji P dotyczącej systemu monitorowania płynności finansowej banków wydanej przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego. Podstawowe z tych założeń to doskonalenie zarządzania aktywami i pasywami Banku, które ma na celu osiągnięcie stałego i równomiernie rosnącego strumienia dochodu odsetkowego oraz zapewnienie płynności Banku. Zarządzanie bilansem, którego głównym składnikiem są środki zdeponowane przez klientów nakłada na Bank obowiązek szczególnej dbałości o taką jego strukturę, która zapewniałaby wysoką płynność Banku przy jednoczesnym możliwie wysokim zwrocie z kapitału. Z płynnością Banku nierozerwalnie związane jest zarządzanie aktywami i pasywami. Odpowiednie zarządzanie aktywami i pasywami Banku jest istotne z punktu widzenia dwóch zasadniczych funkcji, a mianowicie – minimalizowania ryzyka przy jednoczesnym utrzymaniu założonej rentowności poprzez tworzenie odpowiedniej struktury aktywów i pasywów. Istotne jest, aby strategia inwestycyjna uwzględniała różny stopień płynności aktywów tak, aby w razie konieczności zapewnić możliwość finansowania nieprzewidzianych zobowiązań. Biorąc pod uwagę strukturę pasywów lokowanych środków przez klientów, strategia inwestycyjna zakłada inwestowanie części środków na krótkie terminy. Cele strategiczne zarządzania ryzykiem płynności w Banku: utrzymywanie płynności bieżącej Banku , 1 uwzględniając skalę reakcji oprocentowania wynikającą z istniejącego układu mnożników pozycji przypisanych do stopy kredytu redyskontowego 2 uwzględniając skalę reakcji oprocentowania wynikającą z istniejącego układu mnożników dla stopy redyskonta weksli oraz rzeczywisty czas pozostający do końca 12-miesięcznego okresu analizy, liczony w dniach, od dnia przeszacowania 26 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. dotrzymywanie przez Bank nadzorczych norm płynności, wskazanych w Uchwale nr 386/2008 KNF, rozwijanie działalności handlowej oraz inwestycyjnej w granicach zatwierdzonych przez Zarząd i Radę Nadzorczą, przy założeniu zachowania bezpieczeństwa finansowego Banku, postanowień nadzorczych rekomendacji oraz norm płynności i adekwatności kapitałowej, zwiększanie potencjału operacyjnego na rynku międzybankowym w celu efektywnego zarządzania kapitałem i płynnością Banku, w tym zapobiegania stratom w wyniku ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z utrzymaniem płynności oraz wykorzystania możliwości osiągnięcia zysku w ramach przyjętych założeń i limitów, wdrażanie rozwiązań wspomagających zarządzanie w sytuacjach kryzysowych zagrożenia płynności. Planowane działania umożliwiające realizację celów strategicznych: utrzymywanie struktury aktywów płynnych umożliwiającej sprzedaż/zastaw posiadanych zasobów w dowolnym momencie bez istotnej utraty ich wartości, stabilny rozwój bazy depozytowej podmiotów niefinansowych, adekwatny do planowanego rozwoju akcji kredytowej, wstępne analizy wpływu nowych regulacji Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego dotyczących zasad pomiaru i monitorowania ryzyka płynności na sytuację finansową, w tym kapitały, Banku oraz zrzeszonych Banków Spółdzielczych. Organizacja procesu zarządzania ryzykiem płynności w Banku: W procesie zarządzania ryzykiem płynności w Banku uwzględniono strukturę i kompetencje wynikające z Regulaminu Organizacyjnego Banku. Uczestnicy procesu zarządzania ryzykiem płynności Zakres odpowiedzialności Rada Nadzorcza Sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie ryzyka płynności, ze strategią i planem finansowym Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność procesu. Zarząd Banku odpowiada za zorganizowanie: skutecznego procesu zarządzania ryzykiem płynności poprzez wskazanie osób i jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za realizację zadań związanych z ryzykiem płynności oraz narzędzi do pomiaru i monitorowania płynności Banku, wdrożenia strategii zarządzania ryzykiem płynności oraz zatwierdza: politykę zarządzania ryzykiem płynności, procedury i limity ograniczające ryzyko płynności, plany awaryjne utrzymania płynności finansowej w Banku. podejmuje decyzje w zakresie: limitów utrzymywanego poziomu gotówki w kasach, limitów maksymalnego zaangażowania w stosunku do banków spółdzielczych opiniuje: Komitet Zarządzania Ryzykami (KZR) Zespół Zarządzania Ryzykami i Analiz Ekonomicznych (ZZRA) Główny Księgowy (GK) projekty strategii i polityki zarządzania ryzykiem płynności, procedury pomiaru, raportowania, limitowania i kontroli ryzyka płynności, propozycje limitów ograniczających ryzyko płynności, analizuje i monitoruje strukturę bilansu Banku w aspekcie ponoszonego ryzyka płynności oraz kontroluje przestrzeganie przyjętych w tym zakresie norm ostrożnościowych, projektuje zasady i politykę zarządzania ryzykiem płynności w zakresie pomiaru, raportowania, limitowania i kontroli, przygotowuje propozycje limitów ograniczających ryzyko płynności, sporządza raporty dla kierownictwa Banku i Rady Nadzorczej dotyczące ekspozycji Banku na ryzyko płynności, opracowuje/aktualizuje plan awaryjny utrzymania płynności finansowej Banku. monitoruje wykorzystanie wartości granicznych limitów zaangażowania Banku w kredyty i pożyczki brutto o terminie zapadalności powyżej 10 lat, przygotowuje politykę kredytową Banku monitoruje i zarządza bieżącą płynnością złotową Banku w ramach obowiązujących limitów, organizuje obrót bonami skarbowymi i pieniężnymi, obsługuje kredyt techniczny, składa depozyty oraz lokaty w banku zrzeszającym na zasadach 27 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. międzybankowego rynku pieniężnego, obsługa i monitoring rachunków NOSTRO, dokonywanie rozliczeń transakcji zawieranych przez Bank. Zespół dewizowy (ZD) monitoruje i walutową w Banku odpowiada za zarządzanie pozycją Wskaźniki miary stopnia płynności finansowej wg stanu na dzień 31.12.2013 r.: M1 - Luka płynności krótkoterminowej (wartość min. 0,00) - 16 120 tys. zł; M2 - Współczynnik płynności krótkoterminowej (wartość min. 1,00) - 1,80; M3 - Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi (wartość min. 1,00) - 2,05; M4 - współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi (wartość min. 1,00) - 1,19. Wartość wskaźnika udziału aktywów płynnych w aktywach ogółem kształtowała się na poziomie niższym niż 20% w związku z czym Bank nie dokonuje analizy sytuacji szokowej zakładającej nagły spadek bazy depozytowej o 20% przy jednoczesnym założeniu konieczności utrzymania wartości wskaźnika udziału aktywów płynnych w aktywach ogółem na poziomie nie niższym niż 20%. W związku z powyższym Bank zobligowany jest do dotworzenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka płynności. Wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka płynności obliczono zgodnie z zasadami zapisanymi w §54 ust.3 Instrukcji oceny adekwatności kapitałowej w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim. I tak: Pomniejszona wartość aktywów płynnych na dzień analizy wynosi (– 2 194 tys. zł) Bank przyjął założenie, że kwotę odpływów środków sfinansowano posiadanymi aktywami płynnymi. Brakująca kwota aktywów płynnych wg stanu na dzień analizy to 47 460 tys. zł 45 266 tys. zł – (-2 194 tys. zł) = 47 460 tys. zł Koszty, jakie Bank poniósłby z tytułu utrzymania wskaźnika udziału w sumie bilansowej na poziomie 20% to: Oprocentowanie środków pożyczanych z Banku Zrzeszającego (lokaty oferowane Bankom Spółdzielczym do 7 dni) oprocentowanie wynosi 2,69 %. Średnia stawka oprocentowania oferowana dla lokat terminowych na okres do 1 miesiąca włącznie wynosiłaby 2,47 % (wg stanu na dzień 31.12.2013 r.) W związku z powyższym koszt pozyskania środków na rynku międzybankowym przez Bank to: 47 460 tys. zł x 0,22% = 104 tys. zł I na taką kwotę Bank utworzył wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka płynności. Utworzony wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka płynności nie przekroczył ustalonego przez Zarząd Banku limitu alokacji 6% funduszy własnych, co jest zgodne z zapisami Rozdziału V Polityki Kapitałowej na lata 2012-2015 Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim. Ryzyko operacyjne W celu ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem operacyjnym Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim wprowadził regulację o nazwie Strategia zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim. Niniejsza Strategia wraz z przyjętą w Banku Polityką określa: 1) system zarządzania ryzykiem operacyjnym, 2) cele zarządzania ryzykiem operacyjnym, 3) proces zarządzania ryzykiem operacyjnym, 4) organizacja procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym, 5) wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego. Bank zarządza ryzykiem operacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w normach polskiego prawa, regulacjami Narodowego Banku Polskiego oraz innych uprawnionych organów, a także zgodnie ze standardami przyjętymi w Zrzeszeniu, zgodnie z Polityką zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim. Organizacja procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku: W procesie zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku w 2013 uwzględniono strukturę i kompetencje wynikające 28 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. z Regulaminu Organizacyjnego Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim. Uczestnicy procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym Rada Nadzorcza Spółdzielczego Banku Zakres odpowiedzialności sprawuje nadzór nad: • zgodnością strategii i polityki Banku w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym, ze strategią i planem finansowym Banku; • Zarząd Banku Spółdzielczego odpowiada za: • • • Komitet (KZR) Zarządzania Ryzykami wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem operacyjnym oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego procesu. opracowanie i wdrożenie strategii zarządzania ryzykiem operacyjnym, zorganizowanie skutecznego procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz monitorowanie efektywności jego działania, w tym wskazanie osób i jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za realizację poszczególnych elementów systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, okresowe przedkładanie Radzie Nadzorczej syntetycznej informacji na temat profilu ryzyka operacyjnego, na które narażony jest Bank. rekomenduje Zarządowi Banku do zatwierdzenia: • strategię zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku i akty prawne definiujących strategię zarządzania ryzykiem operacyjnym, • • wewnętrzne akty prawne określające model i sposób realizacji procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku i ogólne zasady zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku, metody wyznaczania wartości wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego, • kwartalne informacje na temat wyników oceny narażenia Banku na ryzyko operacyjne, ocenia: • • poziom ryzyka operacyjnego w skali Banku, projekty umów dotyczących outsourcingu czynności bankowych, • skalę zagrożenia w sytuacjach kryzysowych i rekomenduje Zarządowi Banku podejmowanie działań ograniczających skutki zrealizowanego ryzyka operacyjnego, podejmuje decyzję w sprawie zatwierdzenia: • • Zespół Zarządzania Ryzykami i Analiz Ekonomicznych (ZZRA) listy obowiązujących KRI, limitów wartości KRI oraz metod ich wyznaczania. odpowiada za: • przygotowanie projektu strategii zarządzania ryzykiem operacyjnym, • • • • opracowanie i aktualizowanie metodyki zarządzania ryzykiem operacyjnym określonej przez system aktów normatywnych definiujących proces zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz sposoby realizowania tego procesu, standardowe analizy i raporty oraz inne z zakresu ryzyka operacyjnego, wskazane przez Radę Nadzorczą, Zarząd Banku lub KZR, a także sprawozdania wynikające z obowiązku informacyjnego wobec uprawnionych instytucji zewnętrznych, prowadzi analizy profilu i monitorowanie poziomu ryzyka operacyjnego Banku, koordynowanie procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku, inicjuje: Zespół kontroli i audytu (ZKWA) wewnętrznej Główny Księgowy (GK) oraz Zespół finansowo-księgowy (ZFK) Wszystkie jednostki/komórki organizacyjne – pracownicy • wprowadzanie oraz rozwijanie narzędzi wspomagających zarządzanie ryzykiem operacyjnym w tym w szczególności monitoruje poprawność i aktualność funkcjonalności systemu OperNet. • opiniuje system zarządzania Bankiem, w tym skuteczność zarządzania ryzykiem operacyjnym w działalności Banku, • przeprowadza czynności audytowe w komórkach organizacyjnych Banku w celu dokonania oceny zgodności działania kontrolowanych komórek z obowiązującymi regulacjami zewnętrznymi i wewnętrznymi. zobowiązany jest do rejestrowania wszystkich w ewidencji księgowej (rachunkowej) do systemu OperNet strat znajdujących się odpowiadają za bieżące zarządzanie ryzykiem operacyjnym poprzez: • • identyfikację zdarzeń operacyjnych , podejmowanie działań ograniczających potencjalne zagrożenia w obszarze ryzyka operacyjnego oraz łagodzące negatywne skutki zrealizowania tego ryzyka. 29 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Ryzyko operacyjne liczone jest w Banku metodą podstawowego wskaźnika BIA – 15% z średniego trzyletniego wyniku działalności bankowej powiększonego o pozostałe przychody operacyjne. Wielkość ryzyka operacyjnego na koniec XII 2012 r. oszacowano na kwotę 1 650 tys. zł. Analizie poddano okres od 01.01.2013 r. do 31.12.2013 r.: Koszty niedoborów kasowych – 2 tys. zł; Koszty innych niedoborów – 0 tys. zł; Koszty tworzenia rezerw celowych na ekspozycje kredytowe wyłudzone przez klientów lub udzielone z naruszeniem obowiązujących w Banku procedur kredytowych – 274 tys. zł; Poniesione straty z tytułu zaboru mienia lub uszkodzenia aktywów – 0 tys. zł; Inne pozycje kosztowe związane z incydentami, które wystąpiły w Banku w ramach ryzyka operacyjnego: Koszty z tytułu odnotowywanych zdarzeń operacyjnych za okres od 01.01.2013 r. do 31.12.2013 r. – 67 tys. zł; Razem pozycje od A do E: 343 tys. zł. W związku z powyższym zgodnie z zapisami § 36 ust 2 Instrukcji oceny adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim, Bank uznaje wymóg kapitałowy na ryzyko operacyjne wyliczony w filarze I za wystarczający i nie tworzy dodatkowego wymogu kapitałowego. Dokonując analizy rejestru zdarzeń zaewidencjonowanych przez pracowników Banku w okresie od 01.01.2013 r. do 31.12.2013 r. stwierdzono, że w badanym okresie Bank poniósł łączne straty w wys. 67 tys. zł w tym: straty finansowe w wys. 50 tys. zł; straty niefinansowe (w tym utracone korzyści) w wys. 17 tys. zł. Tabela nr 2.14. Analiza strat z tytułu ryzyka operacyjnego Dane w tys. zł Rodzaj zdarzenia Kategoria zdarzenia w ramach rodzaju Straty rzeczywiste dla zdarzeń rzeczywistych z kwotą rzeczywistą Straty potencjalne dla zdarzeń rzeczywistych z kwota potencjalną Działania nieuprawnione 0 0 Kradzież i oszustwo 0 0 Kradzież i oszustwo 0 Bezpieczeństwo systemów 0 1.Oszustwo wewnętrzne 2.Oszustwo zewnętrzne 0 0 3.Zasady dotyczące zatrudnienia bezpieczeństwo w miejscu pracy oraz Stosunki pracownicze 50 0 Bezpieczeństwo środowiska pracy 0 0 Podziały i dyskryminacja 0 0 Obsługa klientów, ujawnianie informacji o klientach, zobowiązania względem klientów 0 0 Niewłaściwe praktyki biznesowe lub rynkowe 0 0 Wady produktów 0 0 Klasyfikacja klienta i ekspozycje 0 0 4.Klienci, produkty i praktyki operacyjne 30 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 5.Szkody rzeczowymi związane z Usługi doradcze 0 0 Klęski żywiołowe i inne zdarzenia 0 0 Systemy 0 17 0 0 Monitorowanie i sprawozdawczość 0 0 Napływ i dokumentacja klientów 0 0 Zarządzanie rachunkami klientów 0 0 Kontrahenci niebędący klientami banku (np. izby rozliczeniowe) 0 0 Sprzedawcy i dostawcy 0 0 50 17 aktywami 6.Zakłócenia działalności i awarie systemów Banku 7.Wykonywanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi Wprowadzanie do systemu, rozliczanie i obsługa transakcji wykonywanie, Suma strat Podejmowane działania ograniczające oraz zapobiegawcze: 1. Kwartalne serwisy programowe; 2. Zmiany w oprogramowaniu systemu księgowego (aktualizacje, nowe wersje); 3. Nowa wersja systemu bankowości internetowej eBankNet (dostęp do konta bankowego przez Internet); 4. Wprowadzenie usługi doładowań telefonów komórkowych za pośrednictwem systemu „eBankNet”; 5. Kwartalna konserwacja bankomatów (zgodnie z umową serwisową); 6. Zakup Routera posiadającego usługę QOS umożliwiającą priorytetowanie ruchu, gdzie obsługa bankomatu uzyskuje pierwszorzędny charakter; 7. Zakup nowego bankomatu w Oddziale w Pomiechówku (wymiana spowodowana technicznym zużyciem sprzętu); 8. Wymiana modułu antyskiningu w bankomacie mieszczącym się w Porcie lotniczym Modlin; 9. Wymiana sprzętu komputerowego w Oddziale w Leoncinie (techniczne zużycie sprzętu przeznaczonego do utylizacji); 10. Zakup multisejfów o podwyższonym standardzie oraz klasie bezpieczeństwa w Oddziale w Leoncinie (techniczne zużycie sprzętu przeznaczonego do utylizacji); 11. Bieżące monitorowanie oraz zgłaszanie wszelkich usterek oraz błędów firmie dostarczającej urządzeń oraz oprogramowań; 12. Monitorowanie ilości awarii występujących decyzji o przyszłym wyeksploatowaniu sprzętu; w danych jednostkach organizacyjnych oraz podejmowanie 13. Przeprowadzanie okresowych przeglądów i konserwacji posiadanego sprzętu; 14. Modernizacja oraz zakup centralnego zasilacza awaryjnego - UPS (Uninterruptible Power Supply - Nieprzerywalne Zasilanie Energii) zmniejszającego ryzyko utraty danych w Oddziale Zakroczym oraz Leoncin; 15. Udostępnienie nowej aplikację systemu „OperNet” w związku z wejściem w życie w dniu 30 czerwca 2013 r. nowej Rekomendacji M, dotyczącej zarządzania ryzykiem operacyjnym w bankach. Zgodnie w z Nowym zapisami Dworze Załącznika nr Mazowieckim, 10 do istotne Strategii zarządzania zdarzenia ryzyka ryzykiem operacyjnym operacyjnego to dla w Banku Banku Spółdzielczym Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim zdarzenie ryzyka w skutek, którego: 31 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 1. wystąpiła szacunkowa strata finansowa co najmniej 5 000 zł., 2. nastąpiła przerwa w obsłudze klientów placówki co najmniej 4 godz., 3. incydent wystąpił co najmniej 50 razy w kwartale (jednocześnie koszt jednego incydentu przekroczył równowartość 100 zł)., 4. wystąpiło zdarzenie operacyjne z kategorii oszustw wewnętrznych oraz zewnętrznych. Najważniejsze zdarzenia operacyjne, które zaewidencjonowano w 2013 roku, wystąpiły w rodzaju zdarzeń: 1. Zakłócenia działalności Banku i awarie systemów; 2. Oszustwo wewnętrzne; 3. Oszustwo zewnętrzne; 4. Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy. Ryzyko wyniku finansowego (biznesowe) Ryzyko wynika finansowego to ryzyko realizacji wyniku finansowego poniżej wymagań wynikających z potrzeby prowadzenia bieżącej działalności i rozwoju, głównie w celu zapewnienia odpowiedniego zasilenia kapitału. Bank w ocenie istotności ryzyka finansowego dla potrzeb wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego, dokonuje analizy wielkości planowanego wyniku finansowego na dany rok według planu finansowego zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą, a wielkością zrealizowaną na datę analizy. Zgodnie z zapisami §55 Instrukcji oceny adekwatności kapitałowej…, Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim wylicza wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka wyniku finansowego. wartość planowanego wyniku finansowego netto na rok 2013 według planu finansowego zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą – 2 050 tys. zł; zrealizowana na dzień 31.12.2013 r. wartość wyniku finansowego netto – 1 750 tys. zł; wartość wyniku planowanego do zrealizowania na okres pozostający do zakończenia roku – 0 tys. zł. Jeżeli różnica pomiędzy wartością planowaną wyniku finansowego netto na dany rok, a zrealizowaną na datę dokonywania oceny kapitału wewnętrznego wartością wyniku finansowego netto, powiększoną o wartość wyniku planowanego do zrealizowania na okres pozostający do zakończenia roku jest dodatnia i większa niż 5% planowanego wyniku finansowego netto na dany rok, to Bank uznaje, że ryzyko wyniku finansowego jest istotne i wyznacza wewnętrzny wymóg kapitałowego z tego tytułu. 2 050 tys. zł – 1 750 tys. zł = 300 tys. zł 5% planowanego wyniku finansowego na rok 2013 2 050 tys. zł * 5% = 103 tys. zł Założenie: 300 tys. zł > 103 tys. zł Wynik przeprowadzonego testu jest większy niż 5% planowanego wyniku finansowego netto na rok 2013 w związku z czym Bank tworzy wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka wyniku finansowego na kwotę 300 tys. zł. Ryzyko braku zgodności Celem zarządzania ryzykiem braku zgodności w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim jest ograniczenie strat finansowych, spowodowanych brakiem zgodności przepisów wewnętrznych Banku z regulacjami zewnętrznymi, nieprzestrzeganiem wewnętrznych regulacji bankowych oraz standardów postępowania przyjętych przez Bank. Celem pośrednim jest ograniczanie występowania ryzyka prawnego oraz ryzyka operacyjnego, stanowiących podstawę występowania ryzyka braku zgodności, a także budowanie korzystnego wizerunku Banku, jako instytucji przestrzegającej przepisów i przyjętych standardów postępowania. Profil ryzyka braku zgodności w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim wyznaczany jest w oparciu o dane dotyczące następujących grup kosztów, ponoszonych przez Bank: odsetki karne, zapłacone kary umowne, zapłacone odszkodowania, koszty windykacji, spowodowane nieprzestrzeganiem przepisów wewnętrznych i zewnętrznych Banku, koszty procesów i pozwów sądowych wynikających z nieprzestrzegania regulacji prawnych i zachowań nieetycznych, 32 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. W okresie od lipca do grudnia 2013 r. w poszczególnych komórkach organizacyjnych Banku odnotowano straty finansowe poniesione przez Bank w łącznej kwocie 47 tys. zł. Koszty Banku z tytułu ryzyka braku zgodności wynikające z nieprzestrzegania wewnętrznych lub zewnętrznych regulacji prawnych nie przekraczają 2% kosztów ogółem Banku (koszty Banku ogółem wg stanu na dzień 31.12.2013 r. to 7 553 tys.). W związku z powyższym stwierdza się, że ryzyko braku zgodności w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim można uznać za nie istotne. 3. Instrumenty kapitałowe Tabela nr 3.1. Posiadane papiery wartościowe (w tys. zł) Emitent Rodzaj papieru wartościowego 1 2 Wartość w zł na 31.12.2013 roku nominalna bilansowa 3 4 Saldo na 31.12.2012 roku 6 I. INSTYTUCJE FINANSOWE 1 SGB S.A. w Poznaniu akcje 9 12 12 2 BPS S.A. w Warszawie akcje 939 1 197 1 197 Razem X 948 1 209 1 209 Aktualizacja wartości akcji i udziałów X Razem wartość netto akcji i udziałów X 948 1 209 1 209 II. POZOSTAŁE JEDNOSTKI 1 Spółdzielnia Mieszkaniowa "Dążność" udziały 0 0 0 2 Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych udziały 7 7 7 3 PartNet Sp.z o.o. udziały 98 98 98 105 105 105 Razem X Aktualizacja wartości akcji i udziałów X Razem wartość netto akcji i udziałów X 105 105 105 Razem wartość netto akcji i udziałów (poz.I + poz.II) X 1 053 1 314 1 314 W portfelu Banku na dzień 31 grudnia 2013 r. nie znajdowały się papiery wartościowe będące w regulowanym obrocie pozagiełdowym. Tabela nr 3.2. Stan dłużnych papierów wartościowych według wartości bilansowej (w tys. zł) Treść Wartość w poprzednim okresie sprawozdawczym Wartość w okresie sprawozdawczym 1 2 3 Dłużne papiery wartościowe emitentów państwowych 0,00 0,00 Bony skarbowe 0,00 0,00 Bony pieniężne NBP 0,00 0,00 Obligacje NBP 0,00 0,00 Obligacje skarbowe 0,00 0,00 Dłużne papiery wartościowe innych emitentów 0,00 0,00 Razem dłużne papiery wartościowe 0,00 0,00 33 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 4. Fundusze własne Informacje podstawowe Bank przyjmuje strategię bezpiecznego funkcjonowania opartą na utrzymywaniu rozmiarów działalności obarczonych ryzykiem na poziomie adekwatnym do posiadanych funduszy własnych. Fundusze własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na fundusze podstawowe i fundusze uzupełniające. Fundusze podstawowe stanowią: fundusz udziałowy, fundusz zasobowy, fundusz rezerwowy oraz fundusz ogólnego ryzyka. Funduszem uzupełniającym jest fundusz z aktualizacji wyceny oraz zobowiązania podporządkowane. Bank zgodnie z art. 127 ustawy Prawo bankowe i uchwały nr 325/2011 KNF w sprawie funduszy własnych banku, utrzymywał na koniec 2013 roku fundusze własne na poziomie 21 655 tys. złotych, pozwalającym pokryć sumę wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka. Wartość księgowa funduszy Kapitały Banku na koniec 2013 r. składały się z następujących rodzajów funduszy: fundusz udziałowy w wysokości 1 350 tys. zł, fundusz zasobowy w wysokości 14 269 tys. zł, fundusz ogólnego ryzyka w wysokości 148 tys. zł, fundusz z aktualizacji wyceny w wysokości 80 tys. zł, zobowiązania podporządkowane 5 000 tys. zł. Tabela nr 4.1. Fundusze własne dla potrzeb adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2013 r. (w tys. zł) FUNDUSZE PODSTAWOWE 16 702,00 Fundusz udziałowy 1 350,00 Fundusz zasobowy 14 269,00 Fundusz rezerwowy Fundusz ogólnego ryzyka bankowego 0,00 148,00 Niepodzielony zysk z lat ubiegłych 0,00 Zweryfikowany zysk w trakcie zatwierdzania 0,00 Zweryfikowany zysk netto bieżącego okresu 934,00 POMNIEJSZENIA FUNDUSZY PODSTAWOWYCH 127,00 Wartości niematerialne i prawne 127,00 Niepokryta strata z lat ubiegłych 0,00 Strata na koniec okresu sprawozdawczego, narastająco od początku roku 0,00 Strata netto bieżącego okresu 0,00 zaangażowanie kapitałowe 0,00 brakująca kwota rezerw 0,00 FUNDUSZE UZUPEŁNIAJĄCE Fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego Zobowiązania podporządkowane 5 080,00 80,00 5 000,00 34 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. POMNIEJSZENIA FUNDUSZY UZUPEŁNIAJĄCYCH 0,00 zaangażowanie kapitałowe 0,00 brakująca kwota rezerw 0,00 FUNDUSZE WŁASNE 21 655,00 5. Adekwatność kapitałowa Opis metody stosowanej do oceny adekwatności poziomu kapitału wewnętrznego Celem procesu oceny adekwatności kapitału wewnętrznego jest zapewnienie utrzymywania kapitału w wysokości dostosowanej do profilu ryzyka Banku. Zgodnie z Art. 128 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo bankowe, Bank jest zobowiązany utrzymywać sumę funduszy własnych i dodatkowych pozycji bilansu Banku określonych przez Komisję Nadzoru Finansowego na poziomie nie niższym niż wyższa z następujących wartości: kapitał regulacyjny, kapitał wewnętrzny. Bank monitoruje ryzyka istotne zgodnie z posiadanymi pisemnymi procedurami zarządzania tymi ryzykami. Proces szacowania kapitału wewnętrznego stanowi integralną część systemu zarządzania Bankiem oraz podejmowania decyzji o charakterze zarządczym w Banku z uwzględnieniem strategii Banku. W ramach procesu oceny adekwatności kapitałowej, Bank dąży do sprecyzowania czy posiadany kapitał jest odpowiedni do skali ponoszonego ryzyka, dokonując na bieżąco identyfikacji i oceny ponoszonego ryzyka. Proces szacowania kapitału wewnętrznego opiera się na rzetelnych wynikach oceny ryzyka. Ocena adekwatności kapitałowej uwzględnia czynniki ilościowe (wyniki metod szacowania kapitału) i jakościowe, w szczególności w zakresie danych wejściowych i wyników stosowanych modeli. Rezultatem procesu szacowania kapitału wewnętrznego jest ustalenie całkowitego wymaganego poziomu kapitału na pokrycie wszystkich istotnych rodzajów ryzyka i jego jakościowa ocena. Proces szacowania kapitału wewnętrznego przez Bank obejmuje w szczególności: pisemne zasady polityki oraz procedury identyfikowania, pomiaru i raportowania ryzyka w działalności Banku, proces ustalania (alokacji) kapitału w zależności od poziomu ryzyka w Banku (opisujący przekształcanie miar ryzyka w ujęciu ilościowym ryzyka w wymogi kapitałowe), proces ustalania celów kapitałowych w zakresie adekwatności kapitałowej (docelowy poziom kapitału), system kontroli wewnętrznej oraz instytucjonalnej w obszarze szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego. W procesie oceny adekwatności kapitału wewnętrznego uczestniczą wszystkie komórki i jednostki organizacyjne Banku oraz powołane przez Zarząd Komitety i Zespoły, w tym w szczególności Komitet Zarządzania Ryzykami. Komórki organizacyjne Banku biorą udział w procesie oceny adekwatności kapitału wewnętrznego poprzez realizację celów zawartych w przyjętych przez Zarząd Banku procedurach zarządzania poszczególnymi ryzykami oraz zgodnie z obowiązującym Regulaminem Organizacyjnym Banku. Przestrzeganie procedury oceny adekwatności kapitału wewnętrznego objęte jest systemem mechanizmów kontrolnych uwzględniających wszystkie elementy tego procesu, a zwłaszcza narzędzia pomiaru, ocenę realizacji polityki Banku, system kompetencji i odpowiedzialności, mechanizmy informacyjno – sprawozdawcze stosowane na poszczególnych szczeblach zarządzania. 35 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego podlega ocenie w ramach Systemu Kontroli Wewnętrznej Banku, w tym podlega procesowi niezależnego audytu i kontroli wewnętrznej Banku Zrzeszającego. Wymóg z tytułu ryzyka kredytowego W zakresie uregulowanym Instrukcją wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz współczynnika wypłacalności w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim ma zastosowanie Uchwała nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułów poszczególnych rodzajów ryzyka (Dz. U. KNF z 2010 r. Nr 2 poz. 11, z późn.zm.). Z uwzględnieniem przepisów Instrukcji wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz współczynnika wypłacalności w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim, aktywa i pasywa bilansowe oraz pozycje pozabilansowe wycenia się zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz.330, z późn. zm.), w szczególności dla celów Uchwały nr 76/2010 KNF wycena powinna uwzględniać pomniejszenie aktywów o utworzone rezerwy celowe, uzyskane dyskonta i premie oraz odpisy z tytułu utraty wartości. W przypadku, gdy skala działalności handlowej nie jest znacząca, Bank oblicza łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego w zakresie portfela bankowego i portfela handlowego Banku łącznie. W przypadku, gdy skala działalności handlowej jest znacząca, Bank oblicza łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego w zakresie portfela bankowego oraz ustala inne wymogi kapitałowe dla portfela handlowego zgodnie z zasadami określonymi w Uchwale KNF. W zakresie ryzyka kredytowego Bank stosuje metodę standardową wyliczenia wymogów kapitałowych zgodnie z załącznikiem nr 4 do Uchwały KNF. Bank zalicza ekspozycje kredytowe do jednej z 16 klas ekspozycji kredytowych, którym przypisane są odpowiednie wagi ryzyka. Zasady podziału aktywów Banku, udzielonych przez Bank zobowiązań pozabilansowych na klasy ekspozycji oraz zasady przypisywania aktywom i zobowiązaniom pozabilansowym, zaliczonym do poszczególnych klas aktywów określonych wag ryzyka opisane są w Instrukcji Segmentacja ekspozycji i wagi ryzyka dla metody standardowej w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim. Aktywom i udzielonym zobowiązaniom pozabilansowym, których spłata uzależniona jest od podmiotu innego niż dłużnik, przypisuje się wyższą z wag ryzyka przypisanych dłużnikowi lub temu podmiotowi. Bank przy ustalaniu wag ryzyka ekspozycji kredytowych nie stosuje ocen wiarygodności kredytowej opracowanych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej, ani też ocen wiarygodności kredytowej opracowanych przez agencje kredytów eksportowych. Tabela nr 5.1. Kalkulacja wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego według rodzaju ekspozycji na 31 grudnia 2013 r. (w tys. zł) Lp. Wyszczególnienie 1. Wymóg kapitałowy razem dla ekspozycji bilansowych 2. Wymóg kapitałowy razem dla ekspozycji pozabilansowych Razem wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego Wartość ekspozycji Wartość ekspozycji ważonej ryzykiem Wymóg kapitałowy 226 201 132 428 10 594 12 682 2 563 205 238 883 134 991 10 799 36 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 5.2. Kalkulacja wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego według klas ekspozycji na 31 grudnia 2013 r. (w zł) Klasa ekspozycji kredytowej Waga ryzyka ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec rządów i banków 0% ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec samorządów terytorialnych i władz lokalnych Saldo w PLN Wielkość ważona ryzykiem Wymóg kapitałowy (8%) 5 171,00 0,00 0,00 Waga ryzyka produktu 0% 20% 50% 100% Wielkość ważona Wymóg RAZEM ryzykiem kapitałowy (8%) wymóg kapitałowy 0,00 0,00 0,00 0,00 80 000,00 16 000,00 1 280,00 815 339,76 0,00 0,00 0,00 204 441,88 1 995 469,41 1 995 469,41 159 637,55 4 536 576,22 734 829,00 551 121,75 44 089,74 3 201 341,65 20% 50 878 734,76 10 175 746,95 814 059,76 ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec organów administracji i podmiotów nie prowadzących działalności gospodarczej 100% 2 555 523,44 2 555 523,44 204 441,88 ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec przedsiębiorców 100% 54 711 733,34 54 711 733,34 4 376 938,67 9 977 347,06 ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne 75% 52 620 865,18 39 465 648,89 3 157 251,91 1 961 426,77 ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach mieszkalnych 35% 3 088 379,58 1 080 932,85 86 474,63 0,00 0,00 0,00 86 474,63 ekspozycje przeterminowane (utworzona rezerwa) 100% 3 035 296,79 3 035 296,79 242 823,74 0,00 0,00 0,00 242 823,74 ekspozycje przeterminowane (brakująca kwota rezerw) 150% 520,96 781,44 62,52 0,00 0,00 0,00 62,52 ekspozycje krótkoterminowe wobec banków (do 3m-cy) 20% 31 169 043,10 6 233 808,62 498 704,69 0,00 0,00 0,00 498 704,69 ekspozycje wobec banków powyżej 3 m-cy 50% 7 506 329,21 3 753 164,61 300 253,17 0,00 0,00 0,00 300 253,17 ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania 100% 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Aktywa trwałe 100% 8 628 433,23 8 628 433,23 690 274,66 0,00 0,00 0,00 690 274,66 Gotówka 0% 4 336 566,68 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Środki pieniężne w drodze 20% 130 000,00 26 000,00 2 080,00 0,00 0,00 0,00 2 080,00 100% 1 313 752,40 1 313 752,40 105 100,19 0,00 0,00 0,00 105 100,19 Rezerwa obowiązkowa 0% 4 570 000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Pozostałe aktywa z wagą ryzyka 0% 0% 19 449,78 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Pozostałe aktywa z wagą ryzyka 20% 20% 230 000,00 46 000,00 3 680,00 0,00 0,00 0,00 3 680,00 Pozostałe aktywa z wagą ryzyka 50% 50% 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Pozostałe aktywa z wagą ryzyka 75% 75% 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Pozostałe aktywa z wagą ryzyka 100% 100% Akcje i udziały 1 401 289,16 1 401 289,16 112 103,13 226 201 088,62 132 428 111,72 10 594 248,94 400 000,00 Ekwiwalent bilansowy 0,00 12 338 773,83 Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 342 543,65 0,00 342 543,65 0,00 0,00 0,00 112 103,13 2 810 298,42 2 562 591,17 205 007,29 10 799 256,23 Pozostałe wymogi kapitałowe Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim przeprowadza wewnętrzny proces oceny adekwatności kapitałowej (ICAAP), w ramach którego niezależnie od wymogów nadzorczych obciążających współczynnik wypłacalności (filar I) bada się wynik narażenia Banku z tytułu innych ryzyk. W związku z powyższym Bank monitoruje ryzyka istotne zgodnie z posiadanymi procedurami zarządzania tymi ryzykami. Tabela nr 5.3. Wymogi kapitałowe na 31 grudnia 2013 r. (w tys. zł) Banku na poszczególne rodzaje ryzyka WYSZCZEGÓLNIENIE filaru I według stanu 31.12.2013 r. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego 10 799 0,00 Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów 0,00 Łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań i limitu dużych zaangażowań 0,00 Łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia progu koncentracji kapitałowej 0,00 Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego 1 650 Całkowity wymóg kapitałowy (kapitał regulacyjny) 12 499 FUNDUSZE WŁASNE 21 655 WSPÓŁCZYNNIK WYPŁACALNOŚCI 13,92% Bank wylicza wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego metodą podstawowego wskaźnika BIA (Basic Indicator Approach). Kwota wymogu BIA na koniec grudnia 2012 rok wynosi 1 650 tys. zł. Tabela nr 5.4. Zestawienie wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych ryzyk dotyczących Filaru I i II na dzień 31 grudnia 2013 r. Dane w tys. zł Wymagany wg Banku kapitał na zabezpieczenie ryzyka Alokacja kapitału według wymagań dla Filara I Alokacja kapitału według wymagań dla Filara II 10 799 10 799 0 0 0 0 1 650 1 650 0 12 449 12 449 0 Redukcja wymogu kapitałowego 0 X 0 Ryzyko koncentracji zaangażowań, z tego: 0 0 0 koncentracji dużych zaangażowań 0 X 0 koncentracji w sektor gospodarki 0 X 0 koncentracji przyjętych form zabezpieczenia 0 X 0 koncentracji zaangażowań w jednorodny instrument finansowy 0 X 0 0 X 0 Rodzaj ryzyka Ryzyko kredytowe Ryzyko walutowe (rynkowe) Ryzyko operacyjne Łączny wymóg na powyższe ryzyka Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, z tego: Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. przeszacowania 0 X 0 bazowe 0 X 0 opcji klienta 0 X 0 krzywej dochodowości 0 X 0 Ryzyko płynności (wynikające z nieodpowiedniego poziomu aktywów płynnych) 104 X 104 Ryzyko wyniku finansowego 300 X 300 0 X 0 koncentracji funduszu udziałowego 0 X 0 koncentracji „dużych” udziałów 0 X 0 niedotrzymania minimalnych progów kapitałowych 0 X 0 0 X 0 cyklu gospodarczego 0 X 0 strategiczne 0 X 0 utraty reputacji 0 X 0 transferowe 0 X 0 rezydualne 0 X 0 modeli 0 X 0 Ryzyko kapitałowe, z tego: Pozostałe ryzyka, z tego: Kapitał wewnętrzny 12 854 12 449 404 6. Ogólne zasady polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze § 1. 1. Ogólne zasady polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim, zwane dalej również Ogólnymi Zasadami Polityki, uchwalane są zgodnie z wymogami określonymi w § 27 i 57 uchwały Nr 258/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 4 października 2011 roku w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz szczegółowych warunków szacowania przez banki kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz zasad ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w banku. 2. Ogólne Zasady Polityki uwzględniają formę prawną w jakiej Bank działa, rozmiar działalności Banku, ryzyko związane z prowadzoną działalnością, wewnętrzną organizację oraz charakter, zakres i stopień złożoności prowadzonej działalności, a także wysokość sumy bilansowej i funduszy Banku, wysokość wynagrodzeń oraz udział procentowy wynagrodzeń zmiennych w wynagrodzeniach ogółem osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 39 3. Celem Ogólnych Zasad Polityki jest wspieranie prawidłowego i skutecznego zarządzania ryzykiem tak by nie zachęcać do podejmowania nadmiernego ryzyka wykraczającego poza zaakceptowaną przez Radę Nadzorczą skłonność do ryzyka Banku, a także wspieranie realizacji strategii działalności Banku oraz ograniczanie konfliktu interesów. § 2. Za osoby zajmujące stanowiska kierownicze w Banku, które mają istotny wpływ na profil ryzyka Banku, zalicza się: 1. Prezesa Zarządu, 2. Wiceprezesa Zarządu do spraw handlowych, 3. Wiceprezesa Zarządu do spraw finansowych. § 3. 1. Wynagrodzenie osób zajmujących stanowiska kierownicze składa się z wynagrodzenia stałego – wynagrodzenie zasadnicze i wynagrodzenia zmiennego - premii. 2. Do wynagrodzeń zmiennych nie zalicza się nagród jubileuszowych, odpraw rentowych, odpraw emerytalnych, a także innych świadczeń wypłacanych na podstawie przepisów ustawowych. 3. Wynagrodzenie stałe wypłacane jest w okresach miesięcznych. 4. Wysokość wynagrodzenia zmiennego ustala Rada Nadzorcza, biorąc pod uwagę nakład pracy osób zajmujących 5. Wynagrodzenie zmienne (premie) mogą być przyznawane i wypłacane w okresach kwartalnych. 6. Wynagrodzenie 7. Wynagrodzenia stanowiska kierownicze oraz sytuację ekonomiczną Banku. zmienne nie może być wyższe niż 30% wynagrodzenia zasadniczego wypłaconego w kwartale, za który wypłacane jest wynagrodzenie zmienne. zmiennego nie przyznaje się lub zmniejsza się je proporcjonalnie za okres, w którym Bank prowadzi działalność ze stratą. 8. Bank stosuje zasadę proporcjonalności, ograniczoną do Zarządu, w ten sposób, że uwzględniając formę prawną, w jakiej działa (bank spółdzielczy) oraz rozmiar i charakter prowadzonej działalności, nie stosuje przepisów §29 pkt 7 uchwały nr 258/11 KNF, tj. dotyczących wypłaty części wynagrodzenia zmiennego w akcjach i innych instrumentach finansowych. 9. Bank stosuje przedmiotową uchwałę (w związku z §29 pkt 8 w/w uchwały) w zakresie odroczenia płatności 50% wynagrodzenia zmiennego do czasu zakończenia 3 letniego okresu oceny efektów pracy osób zajmujących stanowiska kierownicze. 10. Uwzględniając uwarunkowania, o których mowa w § 1 ust. 2, a także stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego wyrażone w piśmie DOR/WR2/0735/10/2/MO/11 z dnia 23 grudnia 2011 roku pozwalające na zastosowanie zasady proporcjonalności, wypłata wynagrodzenia zmiennego nie podlega odroczeniu, chyba że zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki: 1) łączna kwota wynagrodzenia stałego i zmiennego będzie wyższa niż równowartość 20 000 euro według średniego kursu NBP z pierwszego dnia kwartału, za które jest przyznawane wynagrodzenie, 11. 2) wynagrodzenie zmienne stanowić będzie ponad 60% wynagrodzenia określonego w pkt 1), 3) suma bilansowa Banku przekroczy 500 milionów złotych, 4) Bank posiadać będzie placówki bankowe wykonujące czynności bankowe na terenie więcej niż jednego województwa. W przypadku, gdy kwota całkowitego wynagrodzenia członka Zarządu Banku w poprzednim roku obrotowym przekroczyła 350 tys. złotych, bezpośrednio po przyznaniu wypłacane jest: 40 % zmiennych składników wynagrodzeń w formie pieniężnej, zaś odroczeniu podlega 60 % przyznanego wynagrodzenia, które jest wypłacane w formie pieniężnej pod warunkiem uzyskania pozytywnej oceny efektów jego pracy za trzyletni okres oceny. 12. Rada Nadzorcza ustali zasady odraczania wypłaty wynagrodzenia zmiennego, jeżeli zostaną spełnione przesłani określone w ust. 10. § 4. Ocena efektów pracy członków Zarządu obejmuje następujące wskaźniki Banku: 1. zysk netto, 2. zwrot z kapitału własnego (ROE), 3. jakość portfela kredytowego, 4. zwrot z aktywów (ROA), 5. adekwatność kapitałową, 6. analizę kosztów, miedzy innymi wskaźnik C/I, 7. dynamikę zmian podstawowych wielkości aktywów i pasywów, takich jak depozyty, kredyty, fundusze własne, 8. zarządzanie ryzykami bankowymi, ich poziom i przestrzeganie wyznaczonych limitów. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 40 Ocenie podlega stopień wykonania w/w wskaźników w odniesieniu do planu finansowego w poszczególnych latach podlegających ocenie oraz w stosunku do założeń przyjętych w Strategii Banku na dany okres. § 5. Komórka audytu wewnętrznego dokonuje przeglądu wdrożenia polityki zmiennych składników wynagrodzeń, a raport z tego przeglądu przedstawia Radzie Nadzorczej. § 6. Rada Nadzorcza opiniuje i monitoruje wynagrodzenie zmienne osób zajmujących stanowiska kierownicze biorąc pod uwagę zarządzanie ryzykiem oraz zachowanie zgodności działania banku z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi. Stanowisko w tym zakresie Rada Nadzorcza zajmuje, po otrzymaniu raportu, o którym mowa w § 4. § 7. Raz na 3 lata, w okresie od 30 kwietnia do 30 czerwca, począwszy od 2015 roku Rada Nadzorcza dokonuje oceny wpływu Ogólnych Zasad Polityki na działalność Banku oraz w miarę potrzeb i zmieniającego się stanu faktycznego i prawnego dokonuje jej aktualizacji. *** Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim podejmuje szereg działań zmierzających do poprawy, jakości zarządzania ryzykami i podnoszenia efektywności działalności Banku przy zachowaniu bezpieczeństwa jego działania. Prawidłowy i skuteczny proces zarządzania ryzykami i adekwatnością kapitałową pozwoli Bankowi na dynamiczny i bezpieczny rozwój. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 41 Wykaz tabel Tabela nr 1.1. Podstawowe dane finansowe obrazujące rozwój Banku w latach 2012 – 2013 przedstawiają się następująco (dane w tys. zł) Tabela nr 1.2. Główni konkurenci Banku Tabela nr 1.3. Mocne (S) i słabe (W) strony w stosunku do konkurencji Tabela nr 2.1. Stan i zmiany rezerw celowych (w tys. zł) Tabela nr 2.2. Rezerwy na przyszłe zobowiązania według rodzaju zobowiązań (w tys. zł) Tabela nr 2.3. Aktywa finansowe z podziałem na (w tys. zł), Należności w innych bankach i instytucjach (w tys. zł) Tabela nr 2.4. Należności Banku od sektora niefinansowego (w tys. zł) Tabela nr 2.5. Należności Banku od sektora budżetowego (w tys. zł) Tabela nr 2.6. Struktura zaangażowania kredytowego według segmentów branżowych na dzień 31.12.2013 r. (w tys. zł) Tabela nr 2.7. Struktura zaangażowania kredytowego Banku wobec 5 największych podmiotów niefinansowych na dzień 31.12.2013 r. Tabela nr 2.8. Wyliczenie poziomu ryzyka kredytowego Banku w zakresie ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.9. Jakość portfela kredytowego w grupie ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.10. Poziom i adekwatności rezerw celowych na kredyty i pożyczki w portfelu ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.11. Analiza poziomu wskaźnika LTV wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.12. Analiza poziomu wskaźnika LTV w portfelu indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. Tabela nr 2.13. Wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka stopy procentowej wg stanu na dzień 31.12.2013 r. Tabela nr 2.14. Analiza strat z tytułu ryzyka operacyjnego Tabela nr 3.1. Posiadane papiery wartościowe (w tys. zł) Tabela nr 3.2. Stan dłużnych papierów wartościowych według wartości bilansowej (w tys. zł) Tabela nr 4.1. Fundusze własne dla potrzeb adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2013 r. (w tys. zł) Tabela nr 5.1. Kalkulacja wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego według rodzaju ekspozycji na 31 grudnia 2013 r. (w tys. zł) Tabela nr 5.2. Kalkulacja wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego według klas ekspozycji na 31 grudnia 2013 r. (w zł) Tabela nr 5.3. Wymogi kapitałowe Banku na poszczególne rodzaje ryzyka filaru I według stanu na 31 grudnia 2013 r. (w tys. zł) Tabela nr 5.4. Zestawienie wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych ryzyk dotyczących Filaru I i II na dzień 31 grudnia 2013 r. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w Nowym Dworze Mazowieckim podlegająca ogłoszeniu (III filar) na dzień 31 grudnia 2013 r. 42