El-Plus gazeta 2012 Nr2
Transkrypt
El-Plus gazeta 2012 Nr2
www.el-plus.com.pl Nowości rynkowe s. 8-13 Magazynowanie energii elektrycznej s. 40-45 Nr 2/2012(23) ISSN 1895-5452 Unica Plus Elegancja barw Seria Unica Plus to połączenie nowoczesności i oryginalności z bogatą gamą kolorystyczną. Oszczędność energii, bezpieczeństwo, komfort, rozrywka i komunikacja - to wszystko może dać Ci linia produktów Unica Plus. Szeroka paleta kolorów łączy w sobie zarówno nowoczesność, jak i styl „art deco” Biel polarna Szary alabaster Terra manganowa Czerń mineralna Piaskowy Róż piaskowy Róż cynamonowy Róż wrzosowy Lazur karminowy Zieleń brylantowa Błękit manganowy Błękit lodowy Błękit indygo Róż indyjski Zieleń oliwkowa Zieleń pistacjowa Ugier pomarańczowy Umbra kakaowa www.designdladomu.pl Szanowni Państwo, Bardzo nam miło przekazać w Wasze ręce kolejny numer kwartalnika ELektroPlus. W numerze: Aktualności......................................................................................4 Nowości rynkowe.............................................................................8 Na początek proponujemy Państwu chwilowy powrót do EURO 2012; opisujemy zastosowane na stadionach w Polsce i na Ukrainie oświetlenie marki Philips Lighting Poland. W obecnym numerze przedstawiamy kilka najnowszych produktów z zakresu aparatury modułowej: ograniczniki przepięć SPBT12 typu 1+2 (klasa B+C) firmy Eaton, wyłączniki silnikowe MS18 firmy ETI Polam, wyłączniki i rozłączniki mocy DPX³ firmy Legrand, nowe ograniczniki przepięć typu 1 – kombinowane marki Hager, wielofunkcyjne przekaźniki czasowe i przekaźniki czasowe gwiazda – trójkąt firmy Relpol oraz aparaturę modułową marki Kanlux. Przybliżamy również zalety zastosowania w budynkach systemu Merten KNX firmy Schneider Electric a także najważniejsze cechy zestawów wideoodomofonów serii VP600 i VP700 firmy Zamel. Wewnątrz numeru opisujemy możliwości wykorzystania kompletnego systemu oświetlenia sklepów Shop System firmy Lena Lighting czy uzyskania doskonałego obrazu na każdą okazję za pomocą projektora KREIOS® G1 marki Osram. Philips oświetlił stadiony w Polsce i na Ukrainie...............................14 Nowe ograniczniki przepięć SPBT12 typu 1+2 (klasy B+C)..............18 Wyłączniki silnikowe MS18 firmy ETI Polam.....................................20 Przedłużacze, rozgałęźniki, wtyczki................................................22 DPX³ Wyłączniki i rozłączniki mocy, precyzyjne zabezpieczenia i pomiary................................................................23 Inteligentny budynek z Merten KNX................................................24 Nowe ograniczniki przepięć typu 1 – kombinowane........................26 Wielofunkcyjne przekaźniki czasowe oraz przekaźniki czasowe gwiazda-trójkąt firmy Relpol..........................................................28 Jednorodzinne zestawy wideodomofonowe serii VP600 i VP700.....30 Rozszerzenie oferty aparatury modułowej firmy Kanlux S.A............31 Shop System – kompletny system oświetlenia sklepów...................34 Doskonały obraz na każdą okazję KREIOS® G1..................................36 Prezentujemy również uniwersalne złączki śrubowe typu ZJU firmy Ergom, dodatkowo opisujemy nowości w ofercie Erko w zakresie narzędzi mechanicznych i hydraulicznych oraz urządzeń do obróbki szyn prądowych i montażowych. Ponadto odsłaniamy nowe rozwiązania w zakresie przedłużaczy, rozgałęźników i wtyczek, które firma Legrand wprowadziła w swoich produktach. W bieżącym numerze analizujemy także kwestie związane z problemami magazynowania energii elektrycznej. Życzymy miłej lektury! Nowości w ofercie firmy ERKO..........................................................37 Uniwersalne złączki śrubowe typ ZJU..............................................38 Magazynowanie energii elektrycznej..............................................40 Zapraszamy wszystkich Czytelników do współpracy z redakcją EL–PLUS, prosimy o przesyłanie swoich opinii, spostrzeżeń oraz uwag. Dziękujemy. Wydawca: Unia Hurtowni Elektrycznych „EL–Plus” Sp. z o. o. Chorzów, ul. Inwalidzka 11, tel. 032/246 12 02, fax 032/247 30 20 www.el–plus.com.pl, e–mail: redakcja@el–plus.com.pl 3 WYDARZENIA ELEKTRO-HURT Przedsiębiorstwem Roku 2011 25 kwietnia 2012 w auli Jana Pawła II w Gnieźnie odbyła się doroczna gala Towarzystwa Miłośników Gniezna połączona z wręczeniem nagród. W tym roku laureatem kategorii "Przedsiębiorstwo Roku 2011" zostało Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „Elektro-Hurt” Aleksander Winter. Gratulujemy przyznania nagrody oraz życzymy dalszych sukcesów. Hurtownia w Gdańsku – Najszerszy asortyment na POMORZU Z każdym kolejnym rokiem istnienia na rynku odnotowujemy znaczący rozwój we wszystkich obszarach działalności naszej firmy. Wychodząc na przeciw Państwa oczekiwaniom, w pierwszej kolejności dbamy o ciągłe poszerzanie asortymentu, aby stale móc oferować nowe, coraz bardziej atrakcyjne produkty, kierując się partnerstwem w kontaktach z naszymi wszystkimi Klientami. Dlatego też, niedawno w oddziale Hurtowni EeLlErKkTtRYhlhK w Gdańsku rozbudowaliśmy powierzchnię sprzedażową, która obecnie wynosi już 1 500m² oraz magazynową (5 000 m²). Dzięki tym zmianom nasza hurtownia jest jeszcze bardziej "Otwarta" dla Wszystkich stale dokonujących zakupów, jak i tych, którzy zamierzają Nas odwiedzić. Obecnie oferujemy naszym klientom najszerszy asortyment dostępny od ręki na POMORZU. Oddział hurtowni ELjktrdhjEKTRYkK w Gdańsku dysponuje obszernym i bardzo dobrze zaopatrzonym magazynem wyposażonym w regały wysokiego składowania, co zapewnia dostępność większości towaru od ręki natomiast wyspecjalizowane zaplecze logistyczne (samochody ciężarowe z HDS, z windą oraz dostawcze do 3,5t) umożliwiają sprawne i szybkie dostarczenie 4 zamówionego asortymentu i pewność, że wszystko trafi do Państwa na czas. Z dumą możemy Stwierdzić, iż Jesteśmy Jedynym Specjalistycznym Marketem Elektrycznym na Pomorzu z dostępem do Najszerszej oferty artykułów branży elektrotechnicznej oraz obszernego wyboru towarów, które można osobiście zobaczyć, sprawdzić i przetestować. Natomiast Nasza Wykwalifikowana kadra zawsze pomocna i szybka w działaniu rozwiąże Problemy każdego Klienta w profesjonalny sposób. Klienci oddziału mogą liczyć na miłą obsługę i fachowe doradztwo. Jesteśmy przekonani, że dbając o swój ciągły rozwój będziemy w stanie jeszcze lepiej spełniać oczekiwania naszych obecnych, jak i nowych Klientów. Jeśli nie mamy czegoś na półce, co ma konkurencja - to powiedz nam ZMIENIMY TO DLA CIEBIE Zapraszamy do Współpracy Hurtownia Oddział w Gdańsku, ul. Marynarki Polskiej 84 tel: 58 343 11 77, fax: 58 522 07 68, www.hurtownia-elektryk.pl ELektroPlus Nr 2/2012 (23) WYDARZENIA Nowy oddział hurtowni w Koszalinie Hurtownia Elhgshhssrhgghektryk z dumą informuję o otwarciu nowego oddziału w Koszalinie. Sklep znajduje się w „przemysłowej” części Koszalina, przy ulicy Morskiej 26. Oddział w Koszalinie zapewnia wysoki standard obsługi, który jest już rozpoznawalną i najważniejszą cechą działalności Hurtowni Eio;io;io;io;;lekuktryk. Do dyspozycji Klientów jest ponad 300m2 ekspozycji, fachowa i profesjonalna kadry pracownicza oraz wygodny podjazd, który zapewniają dwa duże parkingi; od ulicy Morskiej oraz ulicy Energetyków. Koszalin okazał się bardzo przyjaznym miastem dla naszej hurtowni - z tygodnia na tydzień odwiedza nas co raz więcej Klientów, którym zależy na zakupie produktów najwyższej jakości w bardzo dobrych cenach. Dzień otwarty W dniu 14 czerwca odbyło się doroczne spotkania plenerowe, organizowane przez ELTRANS Sp. z o. o. W chorzowskiej siedzibie firmy można było zapoznać się z nowinkami technicznymi firm, które produkują urządzenia, sprzęt i akcesoria elektrotechniczne oraz elektroenergetyczne. Swoje wyroby zaprezentowali m.in. ABB, Aplar, Bohamet, ES System, Jean Muller, Kontakt Simon, Legrand, Philips Lighting Poland, Spyra Primo oraz Tele-Fonika Kable. Obok udziału w części branżowej, kontrahenci, przyjaciele i sympatycy ELTRANS'u mieli także możliwość uczestniczenia w pikniku z atrakcjami artystycznymi i sportowymi zorganizowanym podczas Dnia Otwartego. Spotkanie zostało zorganizowane pod patronatem Oddziału Zagłębia Węglowego Stowarzyszenia Elektryków Polskich i Chorzowsko Rudzkiego Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa. Wszystkim Gościom dziękujemy za przybycie i serdecznie zapraszamy na spotkanie w przyszłym roku! ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 5 WYDARZENIA Spotkanie pracowników hurtowni DORIAN elektro W dniach 23-24 czerwca 2012r. na terenie Stanicy Wodnej w Ukcie, położonej nad brzegiem mazurskiej rzeki Krutyni, odbyło się szkolenie połączone z integracją pracowników Dorian. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele firmy: OSRAM, AKS Zielonka, EM GROUP POLSKA oraz pracownicy hurtowni DORIAN. Podczas szkolenia producenci przedstawili i zaprezentowali najnowsze produkty swojej oferty handlowej przybliżając wszystkie techniczne aspekty oraz możliwości ich wykorzystania i zastosowania w praktyce. Po części szkoleniowej uczestnicy wzięli udział w spływie kajakowym po malowniczym odcinku rzeki Krutynia (odcinek Krutyń-Ukta). Dla zainteresowanych zorganizowano także turniej piłki nożnej. Na strudzonych sportowców czekała nagroda w postaci biesiady grillowej i wspólnej zabawy do późnych godzin. W nocy z 23 na 24 czerwca, w tzw. „Noc Świętojańską”, ze względu na znikomą ilość kawalerów i panien zamiast wianków uczestnicy puszczali lampiony. Spotkanie pozwoliło wszystkim na chwilę oderwać się od codziennych obowiązków i po obcować z naturą. Szkolenie OBO BETTERMANN w KARO ELEKTRO W firmie KARO ELEKTRO odbyło się szkolenie prowadzone przez przedstawicieli firmy OBO BETTERMANN. Spotkanie odbyło się 24 kwietnia w Sali konferencyjnej hurtowni i uczestniczyli w nim prefabrykatorzy oraz zaproszeni Klienci. Podczas szkolenia przedstawiono najważniejsze funkcje i zadania instalacji z podtrzymaniem funkcji E30/E90 zgodnie z aktualnym prawem, omówiono także systemy ochrony przeciwprzepięciowej i odgromowej wg wymagań normy PN-EN 62305. Wszyscy goście otrzymali certyfikaty tytułem odbycia szkolenia. 6 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) WYDARZENIA Szkolenie w firmie ZPUE WŁOSZCZOWA 17 maja br. odbyło się w ZPUE WŁOSZCZOWA szkolenie dla pracowników i Klientów hurtowni KARO ELEKTRO. Na początku uczestnicy zwiedzili zakład produkcyjny mieszczący się w Gliwicach. Zakład produkuje obudowy termoutwardzalne, składane rozdzielnie i magazynuje zapasy transformatorów wykorzystywane w razie awarii lub klęsk żywiołowych. Następnym punktem spotkania było odwiedzenie zakładu ZPUE mieszczącego się w Katowicach. Na miejscu odbyło się szkolenie oraz goście zwiedzili zakład produkcyjny. Na terenie zakładu znajduję się lakiernia proszkowa oraz dział składania tablic rozdzielczych, które są eksportowane na cały świat. Ostatecznym etapem spotkania była wizyta w głównej siedzibie firmy ZPUE we Włoszczowej. Uczestnicy mogli zobaczyć na terenie 14 hektarów jak produkuje się słupy, stację transformatorowe, słupowe oraz rozdzielnice. Mogli zapoznać się z wieloma nowinkami technicznymi np. roboty sterowane komputerowo. Roboty same pracują na hali magazynując towar lub wycinając laserem kształty w metalowych płytach. Gościom pokazano również wyłącznik w izolacji gazu SF6. Spotkanie zostało uwieńczone uroczystą kolacją, podczas której Klienci mogli podzielić się wrażeniami oraz porozmawiać na temat przyszłej współpracy. Serdecznie zapraszamy na kolejne szkolenia oraz dziękujemy za liczne przybycie i miłą atmosferę. Nowe oddziały hurtowni ELEKTRO-HURT W ostatnim czasie hurtownia ELEKTRO-HURT otworzyła dwa nowe oddziały: - Krotoszyn, ul. Rawicka 3, tel./fax 62 721 00 00 - Łowicz, ul. Starzyńskiego 1, tel./fax 46 838 11 11 Krotoszyn Nowe punkty handlowe prowadzą sprzedaż detaliczną i handlową. Na Klientów czeka wykwalifikowana kadra pracownicza, która zawsze służy pomocą oraz oferuje fachowe doradztwo techniczne. Oferujemy również bardzo szeroki i atrakcyjny wachlarz produktów z branży elektrotechnicnzej, dogodne warunki zakupu, atrakcyjne ceny oraz liczne promocje. Obiekty posiadają parkingi co z pewnością ułatwi Państwu zakupy. Łowicz ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 7 NOWOŚCI Zatrzaskowe listwy kablowe KIO 45 Firma Legrand rozszerzyła swoją ofertę systemów rozprowadzania instalacji elektrycznych i teletechnicznych o nowe zatrzaskowe listwy kablowe KIO45. Nowa gama zatrzaskowych listew kablowych oferowana jest w trzech najbardziej popularnych rozmiarach 85x50mm; 100x50mm; 130x50mm. Główną cechą wyróżniającą serię KIO 45 jest możliwość montażu osprzętu Mosaic bezpośrednio w listwie, bez używania narzędzi ani uchwytów. W praktyce oznacza to oszczędność czasu instalatora oraz sprawną adaptację instalacji do zmieniających się potrzeb. Innowacją w listwach kablowych KIO 45 jest specjalna spinka podstawy listwy szerokości 45mm, która pozwala uzyskać większą sztywność listwy, bądź zamaskować nierówne przycięcie pokrywy listwy. Listwy zatrzaskowe KIO 45 współpracują z akcesoriami łączeniowymi tradycyjnej serii KIO. Dzięki temu w jednej instalacji można łączyć ze sobą oba rodzaje listew. Akcesoria gwarantują estetyczne łączenie odcinków listew, a regulowane narożniki idealnie dopasowują trasę kablową do nierówności i krzywizn powierzchni. Produkty zaprojektowane z dbałością o środowisko. Listwy KIO 45 produkowane są z materiałów w 100% przetwarzalnych. Gumowe przedłużacze Firma HELUKABEL Polska Sp. z o.o. oferuje gumowe przedłużacze wykonane z wysokiej jakości surowców. Proponowana gama produktów charakteryzuje się niezawodnością oraz trwałością. Gniazda oraz wtyczki ABL-Sursum zastosowane w proponowanych przedłużaczach wykonane są ze specjalnie utwardzanej gumy. Materiał ten, jest odporny w równym stopniu na zgniatanie jak i udar oraz zachowuje elastyczność oraz wytrzymałość w niskich temperaturach. Dostępne są także przedłużacze wielogniazdowe umożliwiające podłączenie do trzech odbiorników. Przewody TITANEX® użyte do przedłużaczy stosowane są w wyposażeniu ruchomych urządzeń elektrycznych, na placach budowy oraz wykorzystywane są do użytku ogólnoprzemysłowego. Bardzo dobre właściwości materiałów izolacyjnych oraz powłok z elastomeru usieciowanego nadają kablom TITANEX® doskonałą elastyczność i trwałość. Przedłużacze dostępne są w długościach: 10 m, 15 m, 20 m, 30 m. Inne długości dostępne na życzenie Klienta Czas realizacji 48 h. Więcej informacji na temat oferowanych produktów uzyskają Państwo kontaktując się z przedstawicielami TechnicznoHandlowymi HELUKABEL Polska. www.helukabel.pl www.abl-polska.pl 8 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) www.legrand.pl NOWOŚCI Trasy kablowe firmy OBO BETTERMANN W ostatnim czasie firma OBO Bettermann otrzymała Certyfikat Zgodności CNBOP nr 2807/2012 oraz Świadectwo Dopuszczenia CNBOP Nr 1253/2012 spełniając wszystkie wymagania dla tras kablowych służących prowadzeniu kabli i przewodów z podtrzymaniem funkcji E30/E90. Świadectwo Dopuszczenia CNBOP na zamocowania przewodów i kabli elektrycznych oraz światłowodowych, stosowanych do zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej jest dokumentem niezbędnym do odbioru tego typu instalacji na budowie przez inspektora. Nowe rozwiązania zawarte w najnowszej Aprobacie Technicznej CNBOP, stanowiącej odniesienie do Certyfikatu i Świadectwa Dopuszczenia, poszerzają możliwości stosowania tras OBO, oprócz instalacji standardowych również w wymagających instalacjach z podtrzymaniem funkcji E30/E90 wg normy DIN 4102-12. www.obo-bettermann.com/pl Puszka o odporności ogniowej dla przewodów przesyłu danych 8117 DPO Puszka 8117 DPO jest użyteczna dla systemów gdzie wymagana jest odpornośc ogniowa dla kabli przesyłu danych. Puszka wyposażona jest w 12 (kostek) zacisków tworzących ceramiczna listwę zaciskową do łączenia kabli o sprawdzonej odporności ogniowej o przekrojach żył od 1,5 do 10 mm². Puszkę montuje się do ściany za pomoca dwóch kotew typu SB 6,3×45, także odpornych ogniowo. Puszkę tę charakteryzuje czas odporności na ogień – 30 minut. Wymiary puszki to 167x167x78, wyprodukowana jest z mate riału bez halogenowego, dostępna w kolorze pomarańczowym (RAL 2004). Kod EAN: 8595568912480 Dokumenty i certyfikaty: Odpornośc ogniowa wg DIN 410212:1998) Aprobata techniczna: CNBOP-PIB AT-0601-0353/2012 www.kopos.pl Praska Mechaniczna PR33 Biorąc pod uwagę poprawę komfortu i zwiększenie efektywności pracy firma ERKO wprowadziła do oferty asortymentowej uniwersalną praskę mechaniczną PR33. Producent oferuje do praski gamę matryc najczęściej wykorzystywanych przy pracach monterskich i instalatorskich. Wytypowano matryce do końcówek oczkowych izolowanych i nieizolowanych, tulejkowych i konektorowych. Zakres zaprasowywanych końcówek i złączek mieści się w przedziale od 0,5÷6mm2 a końcówek tulejkowych od 0,5 mm2÷35 mm2. Wymienne matryce zaciskowe mocowane są prasce za pomocą sprężyny zatrzaskowej. Rozwiązanie to nie wymaga stosowania żadnych przyrządów do wymiany, co w znaczący sposób wpływa na funkcjonalność narzędzia. Montaż praski wykonywany jest z wykorzystaniem automatycznej linii. Umożliwia to uzyskanie powtarzalności parametrów, wpływających bezpośrednio na trwałość i bezawaryjność pracy praski. Zastosowanie dwukomponentowych rękojeści zapewnia wygodną, pewną pracę oraz ergonomiczny i pewny uchwyt. Przy projektowaniu narzędzia wzięto pod uwagę indywidualne potrzeby klienta, proponując dowolną kompletację matryc zaciskowych. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) www.erko.pl 9 NOWOŚCI RINDO LED MCOB – nowe naświetlacze w ofercie Kanlux RINDO LED MCOB ze źródłem światła LED MCOB (dioda multiczipowa) to najnowsza propozycja naświetlaczy w ofercie Kanlux S.A. RINDO LED MCOB dostępne są w trzech mocach: 10W, 30W i 50W. Posiadają obudowę wykonaną z odlewu aluminium, szybkę z hartowanego szkła oraz mocowanie umożliwiające ustawienie emisji światła w pożądanym kierunku. Naświetlacze doskonale nadają się do oświetlenia terenów otwartych, placów, parkingów, a także mogą zostać wykorzystane do podświetlenia elewacji budynków oraz innych obiektów małej architektury. Cechy produktów: źzasilanie 100-240V~; 50/60Hz źmoc odpowiednio: 10W dla RINDO LED MCOB-10-GM, 30W dla RINDO LED MCOB-30-GM oraz 50W dla RINDO LED MCOB-50-GM źźródło światła LED MCOB (Multi Chip On Board) źtemperatura barwowa 4000-4500K źkąt rozsyłu światłości 120° źtrwałość 30 000h źwspółczynnik odporności na wnikanie pyłu i wilgoci IP 65 źstrumień świetlny odpowiednio: 500lm dla RINDO LED MCOB-10-GM, 1500lm dla RINDO LED MCOB-30-GM oraz 2500lm dla RINDO LED MCOB-50-GM źpierwsza klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym źdeklaracja CE www.kanlux.pl LED PARATHOM® Classic A75 320˚ - nowe źródło światła firmy OSRAM Lampy LED są energooszczędnymi zamiennikami tradycyjnych żarówek i żarówek halogenowych. Pod względem trwałości, jakości światła, oszczędności i wpływu na środowisko, lampy LED są prawdziwymi pionierami i bardziej niż wszystkie inne technologie oświetleniowe zasługują na miano innowacji. Opracowanie i wprowadzenie nowej lampy LED Parathom Classic A75 320˚ firmy OSRAM jest ważnym etapem w tworzeniu energooszczędnych źródeł światła, które są bezpośrednimi zamiennikami tradycyjnej żarówki i halogenów o mocy 75W. Lampy LED cechuje również znakomita równowaga ekologiczna (niewielkie wymagania energetyczne podczas produkcji) oraz niewielkie zużycie energii podczas eksploatacji. Użytkownicy otrzymują energooszczędne i ekologiczne źródło światła, wykonane w nowoczesnej technologii LED. źWyjątkowo szeroki kąt rozsyłu światła 320° źWysoki współczynnik oddawania barw Ra=80 źNie zawiera rtęci źOdporna na drgania i wstrząsy źMożliwość regulacji strumienia świetlnego * w porównaniu z tradycyjnymi żarówkami ** przy około 2,7h pracy dziennie Główne zalety PARATHOM® Classic A75: źBrak promieniowania UV (nadfioletowego) oraz IR (podczerwonego) źCiepłobiała barwa światła, podobna do wytwarzanej przez tradycyjną żarówkę źDo 80% oszczędności energii* źDo 30 lat trwałości** źZamiennik 1:1 tradycyjnej żarówki 75W 10 www.osram.pl ELektroPlus Nr 2/2012 (23) NOWOŚCI Oprawy ceramiczne CERAMIC CTX CERAMIC CTX - unikatowe wzory oczek ceramicznych zostały stworzone głównie z myślą, aby nadać niepowtarzalny klimat wnętrza domu, a zarazem podkreślić jego oryginalność. Obudowa ceramiczna, z której wykonane są oprawy ma bardzo dobre parametry odprowadzania ciepła, co skutkuje wydłużeniem żywotności tego źródła. Nowe oprawy przeznaczone do wbudowania w sufit zasilane napięciem 12V stosowane są wszędzie tam, gdzie chcemy nadać pomieszczeniu wyjątkowy i niepowtarzalny wygląd. Cechy produktów: zasilanie 12V, moc max 50W, źródło światła MR-16, trzonek Gx5,3, trzecia klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym, deklaracja CE. www.kanlux.pl Oprawy MORTA CT MORTA CT – rodzina szklanych opraw dekoracyjnych o klasycznym, a zarazem wytwornym wzornictwie, w skład której wchodzą trzy modele: MORTA CT-DSL50-BL w kolorze niebieskim, MORTA CT-DSL50-SR w kolorze srebrnym oraz MORTA CT-DSL50-B w kolorze czarnym. Nowe produkty o eleganckim i oryginalnym wzorze zapewniają dyskretny rozsył światła, a szklana obudowa oprawy stanowi ciekawą ozdobę sama w sobie. Oprawy serii MORTA CT przeznaczone są zarówno do ogólnych celów oświetleniowych, jak również dekoracyjnych. Cechy produktów: zasilanie 12V, moc max 50W, źródło światła MR-16, trzonek Gx5,3, trzecia klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym, deklaracja CE. www.kanlux.pl Oprawy SEIDY CT SEIDY CT - to tradycyjne oczka do wbudowania w sufit wykonane z wysokiej jakości szczotkowanego aluminium o ponadczasowym designie. SEIDY CT-DTO50-AL w wersji okrągłej oraz SEIDY CT-DTL50-AL w wersji kwadratowej świetnie sprawdzą się jako oświetlenie pomocnicze zarówno w domach, jak i w barach oraz restauracjach. Oprawy SEIDY CT oświetlą każde wnętrze oraz nadadzą mu niesamowity i nieszablonowy wygląd. Cechy produktów: zasilanie 12V, moc max 50W, źródło światła MR-16, trzonek Gx5,3, regulacja wertykalna 30°, trzecia klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym, deklaracja CE. www.kanlux.pl ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 11 NOWOŚCI Szkolenia Cellpack W dzisiejszych czasach do izolowania połączeń można zastosować różne rodzaje produktów termokurczliwych: mufy, palczatki, płaty termokurczliwe, rury. Wszystkie te produkty są dostępne w opcji z klejem, który dodatkowo zabezpiecza izolowane połączenie przed wilgocią oraz eliminuje nierówności łączonych powierzchni. W naszej ofercie znajdują się wszystkie wymienione produkty w najwyższej jakości. Jednocześnie gwarantujemy ich ciągłą dostępność na rynku. www.cellpack.pl Co zrobić jeśli nie można stosować muf czy rur termokurczliwych? Zamiennie można stosować mufy żywiczne, charakteryzujące się dużą wytrzymałością dielektryczną oraz mechaniczną, np. żywica EG. Zastosowanie tego typu rozwiązań pozwala na wykonanie połączenia przelotowego oraz odgałęźnego. Dzięki specjalnie uformowanym skorupom z dławikami na końcach mufy można je zastosować w szerokim zakresie średnic kabli. W przypadku muf można zaproponować złączki śrubowe, prasowane oraz zaciski odgałęźne pojedyncze i pierścienie odgałęźne. www.cellpack.pl Akcesoria uzupełniające Cellpack W ofercie Cellpack znajdziecie Państwo całą gamę najwyższej jakości produktów uzupełniających i wspomagających montaż produktów nn i SN. Zaczynając od najbardziej typowych produktów jak taśmy PVC, taśm półprzewodzących, po taśmy samowulkanizujące, zawierające włókna szklane, czy w postaci folii miedzianej oraz całej gamy spray'ów odłuszczających, izolujących, czy cynku w spray'u. Dzięki zastosowaniu tych produktów montaż jest prosty, a połączenia trwałe i wysokiej jakości. www.cellpack.pl 12 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) NOWOŚCI DECO - subtelna dekoracja Firma Karlik Elektrotechnik Sp. z o. o. wprowadziła do oferty nową serię gniazd i łączników w systemie podtynkowym, modułowym. Produkty serii DECO zaspokajają wymagania, jakie stawia współczesna architektura. Są perfekcyjnym dopełnieniem nowoczesnego wyposażenia wnętrz. Prosta - ponadczasowa forma, jakość wykonania, niezawodny system, to tylko niektóre z zalet kolekcji gniazd i łączników. Seria posiada ramki wielokrotne – uniwersalne do poziomego i pionowego montażu mechanizmów. Gniazda i łączniki serii DECO dostępne są w odcieniach bieli, beżu, grafitu, jak również w kolorach metalizowanych: srebrnym, złotym i brązowym. Daje to swobodę i nieograniczone możliwości w aranżacji każdego wnętrza. www.karlik.pl DECO - gniazda multimedialne Nowa seria gniazd i łączników firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o. o w systemie podtynkowym, modułowym. Podstawowa oferta gniazd i łączników została uzupełniona o gniazda multimedialne, które cieszą się ogromnym powodzeniem wśród klientów, dbających o estetykę instalacji wykluczającą chaotycznie wiszące, czy poplątane przewody za telewizorem oraz urządzeniami audio/wideo. Do grupy gniazd multimedialnych należą m.in. gniazda pojedyncze i podwójne HDMI, RCA, głośnikowe, głośnikowe typu banan. Każdy elektryk przyzna, że szybki i nieskomplikowany montaż osprzętu elektroinstalacyjnego to ważny element podczas jego pracy, mający niewątpliwie wpływ na wybór osprzętu i jego montaż u klientów. Solidna konstrukcja daje natomiast, pewność bezpieczeństwa i trwałość wykonanej instalacji. www.karlik.pl Kompaktowe rozwiązanie do etykietowania dla profesjonalistów w terenie. Nowa drukarka PL 150 firmy 3M™ pozwala wykonać zadanie szybko i dokładnie. Łatwa nawigacja dzięki klawiaturze QWERTY. Klawisze skrótów umożliwiają tworzenie i formatowanie owijek na przewody, flag, kodów kreskowych Code 39 i Code 128, etykiet o stałej długości, etykiet wyłączników i innych elementów. Możliwość drukowania kolorowych etykiet na taśmie o maksymalnej szerokości 19 mm, wykonanych z nylonu, poliestru i winylu – DODATKOWO możliwość bezpośredniego drukowania na rurkach termokurczliwych. Zaoszczędź jeszcze więcej czasu dzięki nowym funkcjom - przycisk Favorites (Ulubione) zapewnia łatwy dostęp do często używanych etykiet, symboli i terminów oraz przycisk Custom (Niestandardowe), który pozwala zapisać ustawienia niestandardowe, co pozwala zaoszczędzić cenny czas. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) www.3m.pl 13 PHILIPS Philips oświetlił stadiony w Polsce i na Ukrainie Philips oświetlił 6 z 8 stadionów w Polsce i na Ukrainie, w tym Stadion Olimpijski w Kijowie, na których odbyły się mecze najważniejszej imprezy piłkarskiej tego lata. Zastosowane rozwiązania zapewniają lepszą widoczność piłkarzom oraz kibicom na trybunach i przed telewizorami, pomagając tworzyć prawdziwy spektakl piłkarski pełen niezapomnianych emocji. P hilips dostarczył produkty do oświetlenia płyty boiska bądź elewacji na Stadionie Olimpijskim w Kijowie, Donbas Arenie w Doniecku, stadionie Metalist w Charkowie, Arenie Lwów oraz Stadionach Miejskich w Poznaniu i we Wrocławiu. „Philips i oświetlenie sportowe grają od dawna w tej samej – zwycięskiej – drużynie” – mówi Eric Rondolat, dyrektor generalny Philips Lighting. „Sport to niezapomniane widowiska i emocje, dlatego projektując rozwiązania Philips Lighting chcemy, aby miliony ludzi na całym świecie mogły podziwiać dobre spektakle piłkarskie. Jestem dumny z tego, że nasze produkty oświetliły główne stadiony w Polsce i na Ukrainie, w tym Stadion Olimpijski w Kijowie. Oglądając mecze w domu wraz z rodziną 14 i przyjaciółmi mogłem, dzięki naszemu oświetleniu wspaniale przeżyć atmosferę EURO”. Najnowsze innowacje firmy Philips zastosowane na polskich i ukraińskich stadionach zostały przygotowane na potrzeby transmisji w telewizji wysokiej rozdzielczości (HD). Systemy oświetlenia płyty boiska musiały spełniać wymogi nadawców telewizyjnych oraz międzynarodowych organizacji sportowych - FIFA, UEFA, GAISF/IAAF dotyczącymi relacji TV z meczów piłkarskich i zawodów lekkoatletycznych. Rozwiązaniem, które spełnia te wymogi jest system oświetlenia sportowego Philips ArenaVision (zainstalowany m. in. na stadionach w Poznaniu i we Wrocławiu), który zapewnia kibicom na trybunach najlepszą możliwą widoczność z każdego miejsca na stadionie. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) PHILIPS STADION MIEJSKI WE WROCŁAWIU System Philips ArenaVision MVF404, dający natężenie oświetlenia o wartości ponad 2 000 luksów, oświetla płytę boiska nowego stadionu we Wrocławiu. Oświetlenie płyty stadionu może działać w pięciu różnych sekcjach: trening, mecz, transmisja awaryjna TV, transmisja TV oraz standard HD TV. Oświetlenie Philips zostało także zastosowane we wnętrzu wrocławskiego stadionu - m. in. w szatniach, salach konferencyjnych, korytarzach i parkingach. Zastosowany na stadionach we Wrocławiu, a także w Poznaniu, system ArenaVision stanowi wyposażenie ponad połowy największych stadionów piłkarskich świata. Firma Philips jest wieloletnim pionierem rozwiązań oświetleniowych w sporcie: od Olimpiady w Oslo w 1952 roku po pierwszy nocny wyścig Formuły 1. Od lat jest także partnerem technicznym międzynarodowych federacji sportowych takich jak IAAF (lekkoatletyka), FIFA i FIBA (koszykówka). W ramach współpracy z tymi organizacjami firma Philips pomogła opracować oficjalne specyfikacje i wytyczne dla oświetlenia różnych aren zawodów sportowych. STADION OLIMPIJSKI W KIJOWIE Systemy oświetlenia Philips znajdują się na Stadionie Olimpijskim w Kijowie, największym tego typu obiekcie na Ukrainie, mieszczącym 60 tysięcy widzów. Płyta boiska w Kijowie jest oświetlona za pomocą 608 reflektorów ArenaVision. Przygotowany przez Philips Lighting projekt oświetlenia stadionu łączy aspekt funkcjonalny z dekoracyjnym, jakim jest stworzony za pomocą oświetlenia wewnętrznej membrany dachu efekt „pierścienia ognia” na koronie obiektu. Zwracając uwagę na problem nagłych zatrzymania akcji serca w miejscach, w których przebywa wiele osób, Philips dostarczył również na Stadion Olimpijski przenośne defibrylatory automatyczne HeartStart FRx, pozwalające ratować ludzkie życie w nagłych przypadkach. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 15 PHILIPS STADION MIEJSKI W POZNANIU Do dynamicznego, kolorowego podświetlenia zewnętrznej fasady stadionu miejskiego w Poznaniu wykorzystano LED'owe oprawy Philips. „Bez przesady można powiedzieć, że projekt oświetlenia stadionu w Poznaniu dorównuje najlepszym i najciekawszym realizacjom na świecie” - mówi Tomasz Książek, Dyrektor Handlowy Philips Lighting Poland. „Oryginalny projekt iluminacji zewnętrznej fasady stadionu, wykorzystujący najnowocześniejszą technologię LED, pozwala budować emocje za pomocą światła, które już z daleka będzie witało kibiców kolorami drużyny narodowej lub klubowej. Dzięki zainstalowaniu energooszczędnych opraw oświetleniowych, nowy stadion będzie zużywał mało energii elektrycznej, co jest szczególnie istotne w Poznaniu, który od wielu lat konsekwentnie promuje rozwiązania przyjazne dla środowiska”. Do oświetlenia zewnętrznej fasady poznańskiego stadionu użyto 195 LED'owych projektorów Philips ColorBlast RGB, wraz ze sterowaniem oraz oprogramowaniem, które umożliwia wyświetlanie dynamicznych zmian kolorów. Projektory podświetlają zewnętrzną część membrany dachu. Dzięki praktycznie nieograniczonym możliwościom kreowania dynamicz nych zmian kolorystycznych, poznański stadion może w dniu meczu „świecić” z daleka barwami klubowymi lub narodowymi. Projektory ColorBlast charakteryzują się wyjątkową trwałością (50 tysięcy godzin pracy), przy jednoczesnym niewielkim zużyciu energii (jeden projektor ma moc zaledwie 55W). Dodatkowych informacji udziela: Krzysztof Kouyoumdjian, Corporate Communication Manager Philips Polska, Al. Jerozolimskie 195B, 02-222 Warszawa tel: +48 22 571 00 74, kom. +48 607 790 384 e-mail: [email protected] 16 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) Przyłącz się do programu Architekci Światła i zainspiruj się! www.philips.pl/architekciswiatla Gramy w najwyższej lidze Oświetlenie Philips LED to nowoczesne i innowacyjne rozwiązanie, które sprawdziło się na stadionach podczas trzech ostatnich olimpiad, a także mundiali w Niemczech i RPA. Teraz przyszedł czas na Polskę. Wybierając nowoczesne oświetlenie Philips LED, stadiony we Wrocławiu i Poznaniu dołączyły do światowej czołówki. EATON ELECTRIC Nowe ograniczniki przepięć SPBT12 typu 1+2 (klasy B+C) firmy Eaton F irma Eaton rozszerzyła swoją ofertę ograniczników przepięć o aparaty serii SPBT12. Są to ograniczniki przepięć typu 1+2 (klasy B+C) z wymiennymi wkładkami, dedykowane w szczególności do stosowania w rozdzielnicach domów jednorodzinnych. Ograniczniki przepięć typu 1+2 znakomicie sprawdzają się w ochronie instalacji elektrycznych przed skutkami przepięć powstałych w wyniku bezpośredniego i pośredniego uderzenia pioruna. Ich zadaniem jest także ochrona przed odziaływaniem przepięć komutacyjnych. Te ostatnie powstają np. podczas pracy maszyn przemysłowych, spawarek, przy załączaniu silników czy zadziałaniu zabezpieczeń nadprądowych. a) b) Pracując nad rozwojem swoich produktów, firma Eaton wprowadziła nową serię ograniczników przepięć typu 1+2 (klasy B+C), dedykowanych w szczególności do stosowania w rozdzielnicach głównych domów jednorodzinnych. Jest to Rys. 2. Zastosowanie ograniczników przepięć typu 1+2 do ochrony instalacji elektrycznych obiektów budowlanych: a)dom jednorodzinny na terenie nizinnym bez instalacji odgromowej, zasilany linią napowietrzną. Zalecany montaż ogranicznika przepięć SPBT12-280/… typu1+2 w rozdzielnicy. b)dom jednorodzinny z instalacją odgromową, zasilany linią kablową. seria SPBT12 (rys. 1), która zastępuje cieszącą się dużą popularnością wśród projektantów oraz elektroinstalatorów serię SPB12/280…. Aparaty dostępne są w wykonaniu dla sieci TN-C, TN-S oraz TT. Rys. 1. Ogranicznik przepięć SPBT12-280/4 typu 1+2 (klasy B+C). 18 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) EATON ELECTRIC Zastosowanie ograniczników przepięć SPBT12 obejmuje sytuacje, w których istnieje możliwość wniknięcia części prądu piorunowego do instalacji elektrycznej (rys.2). Zagrożenia te występują w następujących przypadkach: źbudynek jest wyposażony w instalację piorunochronną, źbudynek jest zasilany poprzez przyłącze napowietrzne, źbudynek zasilany jest linią kablową, a odległość między budynkiem i stacją trafo jest niewielka. Ograniczniki przepięć typu 1+2 stają się coraz bardziej popularne wśród projektantów oraz elektroinstalatorów. Do ich zalet można zaliczyć kompaktowe wymiary oraz szybki montaż: aparat jest oszynowany i gotowy do podłączenia w instalacji elektrycznej. Nie ma potrzeby stosowania elementów indukcyjnych czy odpowiedniej długości przewodów do zapewnienia koordynacji działania stopnia ochrony typu 1 i typu 2. Do najważniejszych cech SPBT12 można zaliczyć: źwartość prądu udarowego Iimp = 12,5 kA / biegun, poziom ochrony Up ≤1,5 kV, źbudowa w postaci podstawy i wymiennych, kodowanych wkładek uniemożliwiających pomyłkę przy podłączeniu, źoptyczny wskaźnik uszkodzenia wkładek, źmożliwość zastosowania styku pomocniczego, montowanego z boku podstawy. SPBT12 redukują przepięcia do poziomu 1,5 kV, co zapewnia wysoki stopień ochrony dla instalacji elektrycznych. Zapewniane przez starsze konstrukcje odgromników poziomy ochrony 4 kV czy 2,5 kV często okazują się niewystarczające. Wartość prądu udarowego Iimp (10/350)ms = 12,5 kA / biegun określa możliwość zastosowania ogranicznika SPBT12 jako elementu ochrony odgromowej. Realizacja ochrony odgromowej obiektu odbywa się z uwzględnieniem przyjętego dla niej jednego z czterech poziomów ochrony odgromowej. Dla każdego z poziomów określona jest maksymalna wartość prądu pioruna, która z danym prawdopodobieństwem nie będzie przekroczona. Np. dla pierwszego poziomu ochrony przyjmuje się maksymalną wartość prądu piorunowego równą 200 kA, dla poziomu czwartego zaś równą 100 kA. Zdolność do odprowadzenia prądu udarowego o kształcie 10/350 ms dla ograniczników serii SPBT12 wynosi 12,5 kA na biegun, co oznacza możliwość ich zastosowania przy realizacji ochrony odgromowej odpowiadającej poziomowi III i IV. Przy mniejszej wartości prądu udarowego nie byłoby to możliwe. SPBT12 stosowane są głównie w budownictwie mieszkaniowym, chroniąc instalacje elektryczne domów jednorodzinnych. Rys. 3. Rys.3 Ograniczniki przepięć SPBT12 zbudowane są z podstawy z wymiennymi wkładkami. Do podstawy można dobudować styk pomocniczy realizujący sygnalizację uszkodzenia. Dzięki wymiennym wkładkom warystorowym znacznie ułatwiona jest eksploatacja ograniczników przepięć SPBT12. Ich wymiana przebiega szybko i sprawnie, nie wymaga ingerencji w pozostałą część instalacji elektrycznej. Możliwość wyjęcia wkładek usprawnia przeprowadzenie pomiarów instalacji elektrycznej. Na czas pomiarów rezystancji izolacji należy wysunąć wkładkę ogranicznika SPBT12, a po pomiarach ponownie ją zainstalować. Nie ma potrzeby odkręcania przewodów z zacisków aparatu. Uszkodzenie wkładki sygnalizowane jest lokalnie poprzez wskaźnik zielono-czerwony. Pole zielone oznacza, że wkładka jest sprawna, pole czerwone natomiast oznacza uszkodzenie wkładki i konieczność jej wymiany na nową. Istnieje ponadto możliwość dobudowy do podstawy aparatu styku pomocniczego (wystarczy jeden styk pomocniczy dla aparatu 1, 2, 3 i 4-biegunowego). Umożliwia to zdalną sygnalizację uszkodzenia np. poprzez załączanie lampki sygnalizacyjnej, brzęczyka lub przekazanie informacji do systemu BMS. Pozwala to uniknąć sytuacji, w której instalacja nie będzie chroniona przed przepięciami. Uszkodzenie ogranicznika może być wykryte bezzwłocznie. Sygnalizacja stanu pracy oraz sprawny montaż i eksploatacja to cechy, które wyróżniają ograniczniki przepięć SPBT12. Dzięki swoim parametrom elektrycznym stanowią optymalne rozwiązanie do stosowania przy realizacji ochrony przed przepięciami, w szczególności dla budownictwa mieszkaniowego. Grzegorz Cupriak Eaton Electric Sp. z o.o. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 19 ETI POLAM Energia pod kontrolą Wyłączniki silnikowe MS18 firmy ETI Polam W yłączniki silnikowe MS18 są trójfazowymi, ręcznie sterowanymi aparatami rozruchowymi do bezpośredniego załączania i wyłączania trójfazowych i jednofazowych silników prądu przemiennego. Wyposażone są w wyzwalacz przeciążeniowy i zwarciowy. Łącznie z elementami wyposażenia dodatkowego spełniają wymagania stawiane wyłącznikom głównym. Wyzwalacze przeciążeniowe wyłączników są wyzwalaczami nastawnymi o różnych prądowych zakresach nastawczych dla poszczególnych typów. Wszystkie te zakresy obejmują znamionowe prądy łączeniowe Ie od 0,10 do 18A. Wyłączniki te można instalować w rozdzielnicach, przystosowanych do aparatury modułowej, w których montaż jest realizowany z wykorzystaniem szyn montażowych TH35. Konstrukcja wyłączników zapewnia stopień ochrony IP20. Podwyższenie ich stopnia ochrony do IP41 lub IP55 umożliwia zamontowanie ich w dodatkowych obudowach izolacyjnych HO-41 i HO-55 (Rys. 2) do mocowania na powierzchni płaskiej lub w obudowach FP-41 i FP-55 do mocowania w pulpicie lub we wnęce. WYZWALACZE Zadaniem wyłączników silnikowych, oprócz wykorzystywania ich do załączania i wyłączania silników, jest ochrona silników przed skutkami zwarć i przeciążeń. Taki zakres ochrony jest realizowany przez wyzwalacze przeciążeniowe (termiczne) i magnetyczne ( zwarciowe). Wyzwalacz zwarciowy wyłącznika nie działa, gdy prąd przetężeniowy jest mniejszy niż 11-krotna wartość nastawy prądu Ie. Jego działanie jest niezależne od temperatury otoczenia w zakresie 20oC do + 60oC (kompensacja temperaturowa). Podany powyżej próg działania tych wyzwalaczy ma związek z prądem przeciążeniowym w czasie rozruchu silników indukcyjnych klatkowych, powodującym powstanie zwarciopodobnego impulsu prądowego 3 do 10 - krotnie większego niż prąd Ie. Dlatego też charakterystyka wyzwalania wyłączników przez wyzwalacze zwarciowe jest dostosowana do tych warunków. Uwzględnia też czas trwania rozruchu silnika, który wynosi od 2 do 15 s w zależności od rodzaju obciążenia i momentu rozruchowego silnika. W czasie rozruchu silnika, gdy nie występują inne zakłócenia, prawidłowo zastosowana ochrona przeciążeniowa nie zadziała przed jego zakończeniem. 20 Rys. 1. Wyłącznik silnikowy MS18. WYŁĄCZNIKI MS18 Jak wynika z charakterystyki czasowo-prądowej t-I wyłączania wyłącznika, ochrona przeciążeniowa jest realizowana do 11-krotnej wartości prądu nastawy Ie, a przy większych prądach wyłączniki są wyzwalane przez wyzwalacze zwarciowe. Wyzwalacz zwarciowy wyłącznika reaguje również na warunki pracy niepełnofazowej. W przypadku zaniku jednej fazy wyłącznik MS18 powoduje rozłączenie obwodu zgodnie z wymaganiami normy PN-IEC 60947-4-1. Dla napięcia znamionowego silnika 400 V AC i nastawach prądu Ie 0,1A do 10 A nie jest wymagane dodatkowe dobezpieczanie bezpiecznikami. Dopiero dla nastaw prądu od 10 A do 18 A, kiedy prąd Icu wynosi 25kA, jest wymagane dodatkowe dobezpieczanie wyłączników bezpiecznikami gG/gL o prądzie znamionowym 63A do 80A. Tabela doboru bezpieczników topikowych w celu dobezpieczenia wyłączników jest podana w katalogu firmowym oraz w instrukcji montażu dołączonej do wyłącznika. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) ETI POLAM PARAMETRY Znamionowe napięcie łączeniowe Ue (międzyfazowe) wyłączników MS18 wynosi 690V. Jest to największa wartość napięcia znamionowego łączeniowego. Wyłączniki mogą również pracować przy niższym napięciu Ue – 230V, 400V, 500V. Napięcie znamionowe udarowe wytrzymywane dla obwodów głównych Uimp wynosi 6 kV. Wyłączniki należą do lll kategorii przepięciowej, określającej rodzaj sieci, w której mogą być stosowane. Oznacza to, że nie powinny one powodować przepięć łączeniowych wyższych niż napięcie znamionowe udarowe wytrzymywane Uimp i nie powinny być narażone na przepięcia łączeniowe wyższe od tego napięcia. Wyłączniki MS18 wyposażone są w zaciski główne umożliwiające przyłączenie przewodów o przekrojach drutu (lub linki) – od 0,75 do 10 mm2 (6 mm2), natomiast dla zacisków styków pomocniczych – od 0,75 do 2,5 mm2. Posiadają dużą wytrzymałość elektryczną i mechaniczną wynoszącą 50 tys. łączeń (cykli). wyzwalacza posiada jedną z następujących wartości znamionowych: 24V, 110V, 230V, 400V 50/60Hz. Zadziałanie wyzwalacza powoduje wyzwolenie wyłącznika, gdy napięcie sterujące na jego zaciskach spadnie do wartości 0,7 – 0,35 napięcia znamionowego. Gdy napięcie jest niższe niż 35% napięcia znamionowego wyzwalacz uniemożliwia załączenie wyłącznika. Ponowne ręczne załączenie wyłącznika po zadziałaniu wyzwalacza podnapięciowego jest możliwe tylko wówczas, gdy wartość napięcia wzrośnie powyżej 85% wartości znamionowej. Do wyłączników silnikowych MS18 oferuje się również inne elementy wyposażenia dodatkowego jak: blokady przycisków sterujących HZ z możliwością zamykania na klucz oraz przyciski bezpieczeństwa „STOP” z możliwością blokowania ich kluczykiem po wyłączeniu wyłącznika MS18. Wyłącznik silnikowy MS18 został uznany przez czytelników jako „Produkt Roku 2011” w konkursie ogłoszonym przez miesięcznik ELEKTROSYSTEMY. (Rys.3) Product Manager ETI Polam Sp. z o.o. Mgr inż. Piotr Perczyński Rys. 2. Obudowa izolacyjna wyłącznika silnikowego MS18 do montażu na powierzchni płaskiej. WYPOSAŻENIE DODATKOWE Wyłączniki silnikowe MS18 posiadają bogate wyposażenie dodatkowe. - styki pomocnicze (sterownicze) HSV montowane w gnieździe w przedniej części wyłącznika, - styki pomocnicze (sterownicze) HS… montowane do bocznej części wyłącznika, - styk alarmowy HRS - sygnalizuje zadziałanie wyzwalacza termicznego lub zwarciowego, - wyzwalacz napięciowy (wzrostowy) AR montowany do bocznej części wyłącznika powodujący po podaniu napięcia sterującego wyzwolenie wyłącznika we wszystkich warunkach pracy. Napięcie znamionowe sterujące wyzwalacza wzrostowego posiada jedną z wartości: 24V, 110V, 230V, 400V 50/60Hz, - wyzwalacz podnapięciowy UR również jest montowany do bocznej części wyłącznika. Napięcie znamionowe sterujące Rys. 3. Tytuł „Produkt Roku 2011 dla wyłącznika silnikowego MS18. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 21 LEGRAND Przedłużacze, rozgałęźniki, wtyczki N owa oferta przedłużaczy, rozgałęźników i wtyczek firmy Legrand to połączenie atrakcyjnego wzornictwa, wysokiej jakości oraz funkcjonalnych rozwiązań użytkowych. PRZEDŁUŻACZE Gamę produktów tworzą wielogniazdowe przedłużacze, zaprojektowane z myślą o bezpieczeństwie i wygodzie użytkowania: źstandardowe o nowoczesnym wzornictwie, wyposażone w element montażowy źkomfortowe z obrotowym korpusem, wyłącznikiem i możliwością montażu, źz ochroną przeciwprzepięciową (np: do podłączenia komputerów), źz systemem SAFE CONTROL kontrolującym wielkość obciążenia, źmultimedialne, z dodatkowymi gniazdami telefonicznymi oraz zabezpieczeniem przed przepięciem i przetężeniem, źprzedłużacz „komfort & design” wyposażony w trzy gniazda z przyciskami wypychającymi wtyczki. Ofertę uzupełniają przedłużacze zwijane oraz przedłużacze gumowe do zastosowania w bardziej wymagających warunkach środowiskowych. podłączenia odbiorników za meblami, wtyczki z obrotowym wyjściem przewodu, wtyczki z dźwignią i mechanizmem wypychającym, ułatwiającym odłączenie z gniazda. Równoległą część oferty stanowią wtyczki i gniazda przenośne gumowe o podwyższonym stopniu szczelności i wytrzymałości. ROZGAŁĘŹNIKI Nowością w ofercie Legrand są również rozgałęźniki wtyczkowe. Wyszukane wzornictwo oraz wysoka estetyka towarzyszy oryginalnym zaletom funkcjonalnym: źmała głębokość rozgałęźników bez uziemienia z bocznymi gniazdami, pozwalająca na podłączenie odbiorników za meblem, źrozgałęźnik z przyciskami dla łatwego odłączenia wtyczek, źzatyczki uszczelniające gniazda w rozgałęźniku gumowym. Na szczególną uwagę zasługuje transparentny rozgałęźnik potrójny, którego przezroczysta obudowa doskonale komponuje się z wnętrzami o nowoczesnym wystroju. WTYCZKI I PRZENOŚNE GNIAZDA WTYCZKOWE Bogata paleta wtyczek i gniazd przenośnych wyróżnia się pomysłowymi rozwiązaniami, które ułatwiają instalowanie i codzienne użytkowanie tj: pierścień ułatwiający odłączenie, wtyczki płaskie – dzięki minimalnej głębokości idealne do 22 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) LEGRAND 3 DPX Wyłączniki i rozłączniki mocy, precyzyjne zabezpieczenia i pomiary N owa rodzina wyłączników i rozłączników kompaktowych DPX³ to jedno z rozwiązań firmy Legrand do budowy udoskonalonych systemów rozdziału energii i sterowania w instalacjach niskiego napięcia. DPX³ to oferta dla użytkowników poszukujących niezawodnych i precyzyjnych urządzeń, która gwarantuje bezpieczeństwo ludzi i dóbr materialnych, ciągłość zasilania oraz łatwość montażu. Wbudowane zabezpieczenia różnicowoprądowe zapewniają ochronę urządzeń i osób przed porażeniem, ustawień dokonuje się za pośrednictwem ekranu LCD. Dzięki rozszerzeniu zakresu prądów znamionowych (80A i 200A) i zdolności zwarciowych (16-25-36-50-70 kA), dodaniu nowych wykonań oraz innowacyjnych funkcji rodzina wyłączników Legrand stała się o wiele bardziej uniwersalna. Zachowano przy tym tylko 2 wielkości wymiarowe oraz identyczną głębokość wszystkich wyłączników i rozłączników dla całego zakresu oferty do 250 A. Zastosowana innowacyjna technologia zapewnia kontrolę parametrów elektrycznych w instalacji (np. zużycie energii elektrycznej), dzięki wbudowanym funkcjom pomiarowym w wyłącznikach z zabezpieczeniem elektronicznym oraz umożliwia udoskonalone zdalne sterowanie aparatami dzięki napędom silnikowym frontowym i bocznym. Napędy są przystosowane do szerokiego zakresu napięć zasilających zarówno przy prądzie stałym jak i przemiennym, dzięki czemu ich liczbę ograniczono jedynie do 2 numerów katalogowych: jeden dla napędów ze sterowaniem bocznym, drugi dla napędów ze sterowaniem frontowym. Istnieje możliwość stosowania szerokiej gamy akcesoriów dedykowanych dla DPX³. Są to m.in. napędy silnikowe (frontowy lub boczny), napędy obrotowe, blokady, wyzwalacze i styki pomocnicze, podstawy wtykowe, elementy przyłączeniowe. Pokrętło wyboru trybu pracy napędu silnikowego: ręczny, automatyczny, blokada Napięcie znamionowe 24 - 230 V AC/DC Wyłączniki lub rozłączniki DPX³, wyposażone w mechaniczny układ blokady wzajemnej, umożliwiają przełączanie zasilania podstawowego instalacji na zasilanie rezerwowe w przypadku awarii głównej sieci zasilającej. Blokada mechaniczna DPX³ ułatwia instalację układów przełączania zasilania, dzięki możliwości realizacji blokady pomiędzy aparatami o różnych gabarytach (DPX³ 160 i DPX³ 250), małym wymiarom, montażowi frotowemu. W efekcie istnieje możliwość instalacji układów przełączania zasilania w niewielkich rozdzielnicach (wyłączniki w wykonaniu stacjonarnym zainstalowane na wsporniku TH 35 w rozdzielnicy XL³ 160). Wyłączniki kompaktowe DPX³ są dostępne w wersji z wyzwalaczem termiczno-magnetycznym dla zakresu prądów znamionowych od 16 do 250A i z wyzwalaczem elektronicznym dla zakresu od 100 do 250A. Wyłączniki DPX³ 250 z wyzwalaczem elektronicznym posiadają zintegrowane funkcje pomiarowe, które umożliwiają monitorowanie najważniejszych parametrów instalacji. Zmierzone wartości można odczytać bezpośrednio na ekranie LCD na płycie czołowej urządzenia lub zdalnie na komputerze PC z zainstalowanym oprogramowaniem do monitoringu, poprzez interfejs komunikacyjny RS485 i protokół Modbus. W czasie rzeczywistym wyświetlane są parametry elektryczne takie jak: zużycie energii, prąd, napięcie, moc czynna/bierna, zawartość harmonicznych oraz częstotliwość. Wyświetlane w czasie rzeczywistym wielkości elektryczne: źzużycie energii, źprąd, źnapięcie, źmoc czynna/bierna, źzawartość harmonicznych, źczęstotliwość. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 23 SCHNEIDER ELECTRIC Inteligentny budynek z Merten KNX KNX – pierwszy na świecie otwarty standard zarządzania i kontroli urządzeń i budynków, stosowany zarówno w domach jednorodzinnych jak i obiektach użytku publicznego. W ychodząc z domu naciskasz przycisk i jesteś pewien, że wyłączyłeś wszystko, co konieczne oświetlenie oraz urządzenia, które powinny zostać odłączone od zasilania. Gdy wracasz, jednym przyciskiem opuszczasz żaluzje, włączasz nastrojowe oświetlenie, ustawiasz odpowiednią temperaturę tak, by stworzyć miłą atmosferę. Co daje System KNX? źoszczędność kosztów energii, źbezpieczeństwo i proste wprowadzanie zmian w funkcjonowaniu systemu, źwygodę i komfort użytkowania, źnowoczesną i funkcjonalną instalację. System KNX pozwala na zintegrowanie i zarządzanie: źsystemami oświetlenia, źżaluzjami, źogrzewaniem, źklimatyzacją, źwentylacją, źalarmem, źinnymi systemami. Do praktycznych i wygodnych funkcji, z jakich mogą korzystać mieszkańcy domów jednorodzinnych należą między innymi: Możliwość sterowania oświetleniem: źwedług stworzonego na indywidualne potrzeby scenariusza (np. sceny świetlnej do oglądania telewizji, kolacji czy załączanie w nocy ciągów komunikacyjnych na 50% wartości natężenia oświetlenia), źautomatyczne załączanie oświetlenia na minimalnym poziomie natężenia, źtzw. funkcja paniki (załączania z przycisku przy łóżku oświetlenia w całym domu i ogrodzie, gdy coś nas niepokoi), 24 źfunkcja symulacji obecności (używana podczas dłuższej nieobecności użytkownika), źfunkcja centralnego wyłączenia oświetlenia, gniazd zasilających (np. żelazko przy jednoczesnym uzbrojeniu alarmu jednym przyciskiem przy drzwiach wyjściowych), Podobnie jak oświetleniem w systemie KNX możemy indywidualnie lub grupowo sterować żaluzjami/roletami. Szeroki zakres regulacji żaluzji w zależności od: źwcześniej ustalonych i zaprogramowanych godzin, źwarunków atmosferycznych: wiatru, deszczu, nasłonecznienia. Wykorzystując system Merten KNX do sterowania ogrzewaniem, mamy możliwość indywidualnego sterowania temperaturą w ustalonych strefach grzewczych. Dzięki oddzielnym strefom grzewczym można lokalnie obniżyć temperaturę w nieużywanych pomieszczeniach, obniżyć temperaturę do wartości optymalnej w nocy lub podczas pobytu poza domem. Ponadto istnieje możliwość czasowego wyłączenia ogrzewania (np. po otwarciu okna). Stany pracy urządzeń jak i poszczególnych systemów można wizualizować na panelu dotykowym. Wówczas możliwy jest nadzór i sterowanie systemem z jednego miejsca. Przez zastosowanie sterownika internetowego uzyskujemy ELektroPlus Nr 2/2012 (23) SCHNEIDER ELECTRIC dostęp do systemu zarządzania budynkiem przez internet. System KNX pozwala na: sprawdzenie oświetlenia, zmianę temperatury, kontrolę pomieszczeń kamerą internetową. Merten KNX w obiektach użyteczności publicznej: źDzięki zastosowaniu czujników ruchu i obecności, oświetlenie jest załączane tylko wtedy, gdy jest to konieczne, źCzujniki pomiaru natężenia światła dostosują natężenie oświetlenia sztucznego do poziomu natężenia światła naturalnego zapewniając jego optymalne wykorzystanie i jednocześnie obniżenie poboru energii, źPrzy dłuższej nieobecności przy stanowisku pracy, oświetlenie samoczynnie wyłączy się, a temperatura zostanie obniżona. System pozwala także zapewnić optymalną temperaturę serwerowi a w przypadku przekroczenia punktu krytycznego zostanie wysłany komunikat do administratora sieci lub ochrony, umożliwiając szybką reakcję, źZbyt duże nasłonecznienie stanowisk pracy zostanie zniwelowane przez automatyczne lub manualne ustawienie kąta pochylenia lameli żaluzji, źStacja pogodowa zareaguje również podczas silnego wiatru wysyłając komunikat, aby podnieść żaluzje, zabezpieczając je przed zniszczeniem. System KNX doskonale sprawdza się w salach konferencyjnych dzięki następującym funkcjom: źzałączanie lub ściemnianie oświetlenia, źopuszczenie ekranu czy żaluzji, źzałączenie rzutnika, źwłączenie wentylacji, źoptymalizację temperatury możemy uzyskać jednym naciśnięciem przycisku. Dzięki systemowi KNX administrator budynku ma możliwość w każdej chwili zmienić lub rozszerzyć aktualne funkcje poszczególnych pomieszczeń bez konieczności przebudowy instalacji i dodatkowych kosztów remontu. Jest to ważne przy zmianie przeznaczenia powierzchni np. przekształcając open space w mniejsze pomieszczenia biurowe. Bezpieczeństwo w miejscu pracy Ze względów bezpieczeństwa i ochrony przeciwpożarowej, administrator może wyłączyć oświetlenie i urządzania elektryczne jednym przyciskiem. W systemie inteligentnego sterowania budynkiem zapewnia to przycisk ,,centralne wyłączenie”. Nie tylko wyłącza wszystkie lampy, odcina również dopływ prądu do wszystkich gniazdek elektrycznych, do których podłączone są: fotokopiarki, ekspresy do kawy czy czajniki. Kiedy należy podjąć decyzje o zakupie? Najlepiej pomyśleć o nim na początku procesu projektowania domu/mieszkania, ponieważ wymaga on odpowiedniego poprowadzenia przewodów. Przemyślana i poprawnie wykonana magistralna instalacja KNX pozwoli na bezproblemową rozbudowę i wzbogacenie funkcjonalności w przyszłości. Schneider Electric jest wiodącym producentem systemu KNX. Firma znana jest w Polsce z produkcji i dystrybucji wysokiej klasy osprzętu elektroinstalacyjnego, odpowiadającego wymaganiom i gustom każdego odbiorcy, oraz systemu „inteligentnego domu” - komfortowego i ekonomicznego sterowania funkcjami budynku za pomocą technologii Merten KNX. Więcej informacji: www.designdladomu.pl Infolinia: 0801 171 500 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 25 HAGER POLO Nowe ograniczniki przepięć typu 1 - kombinowane Niezawodna ochrona przed wyładowaniami atmosferycznymi B urze mogą być zarówno piękne i ekscytujące, jak i niebezpieczne dla ludzi i budowli. Instalacje elektryczne i teletechniczne w budynkach mieszkalnych i obiektach przemysłowych narażone są na bezpośredni przepływ prądu piorunowego (udarowego), występowanie prądów zwarciowych następczych oraz występowanie dużej różnicy potencjałów (rzędu kilku kV). Brak właściwej ochrony przed tymi zjawiskami skutkuje poważnym uszkodzeniem czy też zniszczeniem urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Przyczynami występowania przepięć w instalacji elektrycznej są bezpośrednie wyładowania atmosferyczne (uderzenia pioruna) w instalację odgromową budynku, wyładowania atmosferyczne w przewody sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia, przepięcia atmosferyczne indukowane w instalacjach budynku lub innych bliskich obiektów oraz przepięcia łączeniowe i stany awaryjne w sieci elektroenergetycznej. Urządzeniami chroniącymi przed skutkami przepięć w instalacji elektrycznej niskiego napięcia są ograniczniki przepięć (SPD – Surge Protection Devices). Zgodnie z normą PN-EN 61643-11, urządzenia tego typu dzielą się na ograniczniki typu 1 (ochrona przed bezpośrednim oddziaływaniem części prądu piorunowego, przepięciami atmosferycznymi praz wszelkiego rodzaju przepięciami łączeniowymi, wyrównywanie potencjałów), typu 2 (ochrona przed przepięciami atmosferycznymi indukowanymi i przepięciami łączeniowymi) oraz typu 3 (ochrona przed przepięciami atmosferycznymi indukowanymi i przepięciami łączeniowymi, powstającymi w instalacji elektrycznej odbiorczej niskiego napięciami). Mając na uwadze wymagania związane z wymaganiami koordynacji energetycznej pomiędzy poszczególnymi stopniami ochrony oraz inne unikalne cechy, rozwiązaniami szczególnie 26 polecanymi są kompletne kombinowane (hybrydowe) ograniczniki typu 1. Nowością w ofercie Hager są ograniczniki powyższego rodzaju o symbolach SPA201 (1-faz. dla sieci TN/TT), SPA400 (3-faz. dla sieci TN-C) oraz SPA401 (3-faz. dla sieci TN-S/TT). Urządzenia te cechują się następującymi własnościami: źzastosowana technologia iskiernikowa (zawierająca elementy ucinające napięcie), zapewniająca jednoelementową, dwustopniową ochronę instalacji i urządzeń przed zagrożeniami pochodzącymi od bezpośrednich lub bliskich wyładowań atmosferycznych, przepięć atmosferycznych indukowanych oraz przepięć łączeniowych, źwytrzymałość na prąd udarowy do 50 kA (12,5 kA na biegun), źskuteczne wygaszenie dużej energii wyładowania, powstającej przy prądzie piorunowym (badanie impulsem udarowym 10/350 µs), źnapięciowy poziom ochrony ≤1,5 kV, źzdolność gaszenia prądu następczego do 25 kAeff - selektywność z bezpiecznikami o niewielkich prądach znamionowych (brak zbędnych zadziałań wkładki bezpiecznikowej), źparametry techniczne odpowiadające działaniu ochrony dwustopniowej, źkoordynacja energetyczna umożliwiająca ochronę urządzeń końcowych (ochrona trójstopniowa) dla urządzeń końcowych w odległości ≤5 m, źspełnienie wymagań III i IV klasy ochrony odgromowej. Nowe ograniczniki przepięć posiadają wbudowane iskierniki z dodatkowymi układami zapłonowymi, przyspieszającymi przeskok pomiędzy elektrodami iskiernika, przez co są one urządzeniami o dużej szybkości działania (≤ 100 ns) i skuteczności. Zabudowany optyczny wskaźnik zadziałania nie wprowadzaj prądu upływowego w instalacji elektrycznej. Cechują się niewielkimi rozmiarami zewnętrznymi oraz konkurencyjną ceną. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) HAGER POLO SPA201, SPA400 i SPA401 znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagane jest skuteczne odprowadzenie prądów piorunowych oraz niski poziom przepięć już w miejscu wprowadzenia sieci zasilającej do obiektu, przy jednoczesnym spełnieniu warunków koordynacji energetycznej i zdolności gaszenia zwarciowych prądów następczych. Hager Polo Sp. z o.o. 43-100 Tychy, ul. Fabryczna 10 Poland ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 27 RELPOL Wielofunkcyjne przekaźniki czasowe oraz przekaźniki czasowe gwiazda-trójkąt firmy Relpol R elpol SA. jest producentem szerokiej gamy przekaźników czasowych, które znajdują stosowanie w wielu aplikacjach m.in. automatyki przemysłowej i energetycznej, a także w instalacjach budynkowych. Są one dostępne w różnych odbudowach np. modułu instalacyjnego, przemysłowego i przystosowane do bezpośredniego montażu na listwach montażowych oraz w gniazdach wtykowych. O szerokości zastosowań decyduje też dostępność wielu funkcji czasowych i wysokie zdolności łączeniowe zestyków. W obecnym artykule przedstawimy Państwu wielofunkcyjny przekaźnik czasowy MT-TUB-17S-11-9240 oraz przekaźnik MT-TSD-17S-12-9240 do układów rozruchowych gwiazda-trójkąt. Rys. 1. Funkcje pokręteł na panelu przednim przekaźnika czasowego MT-TUB-17S-11-9240. Do podstawowych zalet przekaźnika MT-TUB należą: źobudowa instalacyjna o szerokości 17,5mm; źuniwersalne napięcie zasilania od 12 do 240VAC/DC; źmożliwość wyboru spośród 10 dostępnych funkcji czasowych; 28 źmożliwość nastawiania czasu w zakresie od 0,1s do 100 h; źmaksymalna zdolność łączeniowa zestyku w kategorii AC1= 16 A/250 V AC. Przykładowym zastosowaniem przekaźnika MT-TUB w instalacji budynkowej jest zastosowanie go do wyłączenia oświetlenia po wyjściu mieszkańców z budynku. Realizuje on w tym przypadku funkcję Wu (załączenie na nastawiony czas). Mieszkańcy wychodząc włączają przekaźnik czasowy, załączający oświetlenie na ustawiony czas 5 min. Po upływie 5 min oświetlenie na zewnątrz jest gaszone. Włączy je dopiero czujnik ruchu lub wchodząca osoba. Rys. 2 Funkcje pokręteł na panelu przednim przekaźnika czasowego MT-TSD-17S-12-9240. Drugi przekaźnik MT-TSD przeznaczony do układów rozruchowych gwiazda-trójkąt. Przekaźnik ten ma obudowę instalacyjną o szerokości 17,5 mm oraz uniwersalne napięcie zasilania od 12 do 240VAC/DC. Wiadomo nie od dziś, że załączenie silnika klatkowego powoduje pojawienie się dużego ELektroPlus Nr 2/2012 (23) RELPOL prądu rozruchowego w jego uzwojeniach. Przy rozruchu bezpośrednim uderzenie prądowe może być 5-8 krotnie większe od wartości prądu znamionowego. Jedną z metod obniżania prądu rozruchowego jest stosowanie układu przełączania uzwojeń silnika 'gwiazda-trójkąt'. W tym układzie sterującym ma zastosowanie przekaźnik czasowy MT-TSD. Przekaźnik ten działa w następujący sposób: po włączeniu napięcia zasilania następuje zamknięcie zestyku 1 (gwiazdy) przekaźnika na czas T1. Zestyk 1 uruchamia stycznik zasilający silnik z uzwojeniem połączonym w gwiazdę (T1- czas rozruchu silnika). Po upływie czasu T1 zestyk 1 przekaźnika zostaje otwarty i rozpoczyna się odmierzanie zwłoki czasowej T2, po upływie której następuje zamknięcie zestyku 2 przekaźnika uruchamiającego stycznik zasilający silnik z uzwojeniem połączonym w trójkąt. przekaźniki interfejsowe Przedstawione w powyższym artykule przekaźniki czasowe dzięki zastosowaniu obudowy modułowej mogą być wykorzystane zarówno w szafach sterujących automatyki, jak i w skrzynkach rozdzielczych automatyki budynkowej. Ich nowoczesna konstrukcja oraz zastosowane najwyższej jakości podzespoły zapewniają tym wyrobom wysoką jakość i niezawodność działania. W ofercie Relpol S.A. dostępnych jest też wiele innych wyrobów do instalacji elektrycznych i układów automatyki m.in.: styczniki instalacyjne, styczniki przemysłowe, ograniczniki przepięć, przekaźniki elektromagnetyczne, przekaźniki interfejsowe, przekaźniki nadzorcze. niezawodne w działaniu PIR2 ź2 zestyki przełączne źobciążalność w kategorii AC1 – 12 A/ 250 V AC PIR3 ź3 zestyki przełączne źobciążalność w kategorii AC1 – 10 A/ 250 V AC PIR4 ź4 zestyki przełączne źobciążalność w kategorii AC1 – 6 A/ 250 V AC L N PI84 MT-TUB-17S-11-9240 A2 S A1 ź2 zestyki przełączne źobciążalność w kategorii AC1 – 8 A/ 250 V AC do czujnika ruchu 15 16 18 PI85 ź1 zestyk przełączny źobciążalność w kategorii AC1 – 16 A/ 250 V AC Rys. 3. Schemat załączania oświetlenia zewnętrznego - przekaźnik MT-TUB ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 29 ZAMEL Jednorodzinne zestawy wideodomofonowe serii VP600 i VP700 Z estawy VP-608A, VP-609P, VP-705A i VP-705P oferowane przez firmę ZAMEL to nowoczesne wideodomofony wyróżniające się precyzyjnym wykonaniem z wysokiej jakości komponentów oraz oryginalnym wzornictwem. Te przystępne cenowo zestawy zostały zaprojektowane z myślą o domach jednorodzinnych. Każdy zestaw wideodomofonowy zawiera panel zewnętrzny z wbudowaną kamerą, kolorowy wideomonitor z 7" wyświetlaczem LCD (seria VP700) lub 4" wyświetlaczem LCD (seria VP600) oraz zasilacz. Dodatkowo w zestawie znajduje się 15 metrowy przewód umożliwiający prosty montaż zestawu. FUNKCJONALNOŚCI Zestawy serii VP600 i VP700 umożliwiają prowadzenie rozmowy z osobą znajdującą się przy wejściu do budynku l ub posesji oraz zdalne odblokowywanie drzwi lub furtki za pomocą przycisku wbudowanego w wideomonitor. Ponadto wideomonitor posiada funkcję wywołania obrazu na żądanie, dzięki której domownik w dowolnym momencie może włączyć podgląd obrazu z kamery w panelu zewnętrznym. Dodatkowo zestawy VP-705P oraz VP-705A posiadają możliwość sterowania bramą wjazdową. Niewątpliwą zaletą zestawów wideodomofonowych serii VP700 jest możliwość ich rozbudowy o dodatkowy, równolegle podłączony wideomonitor, co znacznie podnosi komfort użytkowania, szczególnie w przypadku budynków o dużym metrażu. WIDEOMONITORY Każdy z zestawów serii VP700 posiada kolorowy wideomonitor z 7" wyświetlaczem LCD, natomiast zestawy serii VP600 wyposażone zostały w wideomonitory z 4" wyświetlaczem LCD. Wideomonitory oferowane przez firmę ZAMEL to bezsłuchawkowe, głośnomówiące urządzenia z kolorowym wyświetlaczem TFT- LCD. Umożliwiają one regulację głośności, jasności obrazu i nasycenia barw, posiadają także czternaście polifonicznych melodii. Te zaprojektowane zgodnie z obowiązującymi trendami urządzenia zapewniają użytkownikom maksymalną funkcjonalność oraz komfort użytkowania. PANELE ZEWNĘTRZNE Panele zewnętrzne należą do elementów zestawów wideodomofonowych najbardziej narażonych na szkodliwy wpływ warunków atmosferycznych i akty wandalizmu. W zestawach serii VP600 oraz VP700 urządzenia te wykonane zostały ze stopu aluminium. Panele zewnętrzne wyposażone są w duży przycisk i oświetlacz podczerwieni ułatwiający obserwację rozmówcy nocą. Zestawy VP-705P oraz VP-609P zawierają małogabarytowe panele rozmowne, dzięki czemu możliwy jest montaż urządzeń np. na wąskich elementach ogrodzenia. Ponadto kamery wbudowane w panele zewnętrzne zestawów VP-705A oraz VP-608A charakteryzują się dużym kątem widzenia. MONTAŻ DLA KAŻDEGO Połączenie elementów zestawu jest łatwe i nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani kwalifikacji. Liczba elementów wchodzących w skład zestawu została ograniczona do minimum, podobnie jak liczba przewodów w instalacji elektrycznej wideodomofonu. Więcej informacji na temat zestawów wideodomofonowych serii VP600 i VP700 znaleźć można na stronie www.zamelcet.com. 30 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) KANLUX Rozszerzenie oferty aparatury modułowej firmy Kanlux S.A. WARYSTOROWE OGRANICZNIKI PRZEPIĘĆ Obecne przepisy zobowiązują instalatorów do stosowania w instalacjach elektrycznych urządzeń chroniących przed szkodliwymi skutkami wyładowań atmosferycznych oraz przepięć powstających wewnątrz instalacji. Oferowane przez firmę KANLUX S.A. warystorowe ograniczniki przepięć stanowią wypróbowane rozwiązanie znajdujące zastosowanie zarówno w budownictwie mieszkaniowym, jak i przemyśle. Firma KANLUX S.A. posiada w swojej ofercie ochronniki przepięciowe klasy C oraz zestawy B+C, które spełniają wymagania norm i dyrektyw europejskich, co potwierdzają badania wykonane przez notyfikowane laboratorium Ente Certificazione Macchine z siedzibą we Włoszech. lub w rozdzielnicach głównych. Ograniczają czas trwania i częstotliwość prądu następczego. Ograniczniki przepięć typ 2 (wg PN-EN 61643-11) typ C (wg EDIN VDE 0675 6-11) Ograniczniki przepięć typu C to urządzenia zaprojektowane do ochrony aparatury elektrycznej przed przejściowymi przepięciami w instalacjach NN, powstającymi w wyniku pośrednich wyładowań atmosferycznych lub procesów łączeniowych w sieciach elektroenergetycznych. Stosowane głównie w budynkach mieszkalnych. Instalowane w rozdzielnicach piętrowych. Konstrukcja ograniczników przepięć zawiera i umożliwia: źwymienne moduły ochronne źoptyczny wskaźnik stanu źzdalną sygnalizację zadziałania źwarystorowe urządzenie odłączające Dwustopniowe ograniczniki przepięć typ 1+2 (wg PN-EN 61643-11) typ B+C (wg EDIN VDE 0675 6-11) Dwustopniowe ograniczniki przepięć typu B+C to urządzenia zaprojektowane do ochrony aparatury elektrycznej przed przejściowymi przepięciami w instalacjach NN, powstającymi w wyniku bezpośrednich wyładowań atmosferycznych lub procesów łączeniowych w sieciach elektroenergetycznych. Stosowane głównie w budynkach mieszkalnych i niewielkich obiektach przemysłowych. Instalowane w złączach kablowych Poniżej przedstawiono kilka urządzeń uzupełniających ofertę aparatury modułowej KANLUX S.A. STYCZNIKI - URZĄDZENIA DO ZAŁĄCZANIA UKŁADÓW SILNOPRĄDOWYCH Styczniki cechują się dużą trwałością mechaniczną oraz dużą częstością łączeń, przy stosunkowo małych wymiarach, niewielkiej masie i wysokiej pewności działania. Są wykorzystywane do załączania, wyłączania i przewodzenia prądu w normalnych warunkach pracy obwodu, a także przy przeciążeniach. Mogą załączać urządzenia elektryczne o dużych prądach rozruchowych, takie jak: silniki elektryczne, klimatyzatory, spawarki czy transformatory. W ofercie KANLUX S.A. dostępne są dwa modele: źJVC2-20/4 o maksymalnym prądzie obciążenia rezystancyjnego 20A (8KW) ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 31 KANLUX źJVC2-63/4 o maksymalnym prądzie obciążenia rezystancyjnego 63A (25KW) PROGRAMATOR CZASOWY JVT2-161Y Mechaniczny programator czasowy z programowaniem dobowym. Zasilany napięciem znamionowym od 24V do 264V AC lub DC. Może sterować bezpośrednio urządzeniami o łącznej mocy do 3680W (np. żarowe źródła światła), mającymi charakterystykę obciążenia rezystancyjnego. Minimalny czas nastawy wynosi 15 minut. Przystosowany do montażu w rozdzielnicach NN na szynach DIN 35mm. Wbudowana bateria zapewnia podtrzymanie czasowe przez okres ok. 70 godzin. Posiada jeden styk - otwarty w położeniu spoczynkowym. Urządzenia sterujące tego typu są powszechnie wykorzystywane do sterowania oświetleniem zewnętrznym (iluminacja budynku), urządzeniami mechanicznymi działającymi w określonych godzinach (silnik pompy fontanny). Cechy produktów: źCewki styczników zasilane napięciem 220-240V źNapięcie torów prądowych 400V źMechaniczna wytrzymałość łączeniowa wynosi 100.000 cykli źElektryczna wytrzymałość łączeniowa wynosi 30.000 cykli źStyczniki przystosowane do montażu na szynie DIN 35mm PROGRAMATOR CZASOWY JVT3-16D Elektroniczny programator czasowy z możliwością programowania dobowego lub tygodniowego. Zasilany napięciem znamionowym od 24V do 264V AC lub DC. Może sterować bezpośrednio urządzeniami o łącznej mocy do 3680W (np. żarowe źródła światła), mającymi charakterystykę obciążenia rezystancyjnego. Minimalny czas nastawy wynosi 1 minuta. Przystosowany do montażu w rozdzielnicach NN na szynach DIN 35mm. W położeniu spoczynkowym posiada parę styków 3;4, która po zadziałaniu programatora otwiera się, zamykając jednocześnie drugą parę styków 4;5. Programator może realizować wielokrotne załączanie lub wyłączanie odbiorników w cyklach dobowych lub tygodniowych. Urządzenia sterujące tego typu są powszechnie wykorzystywane do sterowania oświetleniem zewnętrznym (iluminacja budynku), urządzeniami mechanicznymi działającymi w określonych godzinach (silnik pompy fontanny), czy do symulacji obecności domowników w czasie urlopu. 32 AUTOMAT SCHODOWY AS 1-7M Automat schodowy ma dwa tryby pracy – praca ciągła i praca z nastawą czasową. Pierwsza umożliwia włączenie na stałe zasilanego obwodu. Druga, powszechnie wykorzystywana na klatkach schodowych, umożliwia zasilanie dołączonego obwodu np. oświetlenia, przez pewien określony czas. Zakres regulacji wynosi od 1 minuty do 7 minut, przy czym nastawy można dostosowywać przekręcając regulator widoczny na froncie automatu co 30 sekund. Po podaniu impulsu załączającego, automat schodowy podtrzymuje zasilanie dołączonego obwodu przez zadany czas. Automaty schodowe z wyłącznikami impulsowymi, mogą służyć do sterowania oświetleniem w ciągach komunikacyjnych biurowców i hoteli, wraz z czujnikami ruchu, do uruchamiania oświetlenia antywłamaniowego i sygnalizacji akustycznej wokół domów, a w przemyśle, do kontrolowania określonych czasowo procesów technologicznych. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) ... więcej niż światło! Ograniczniki przepięć EL C / EL B+C Programatory czasowe Styczniki Automat schodowy APARATURA MODUŁOWA Uzupełnienie ofer ty Kanlux Kanlux S.A. ul. Objazdowa 1-3, 41-922 Radzionków, tel. 32/388 74 00, fax 32/388 74 99, e-mail: [email protected] LENA Shop System - kompletny system oświetlenia sklepów D obre oświetlenie sklepu jest jednym z najważniejszych elementów wpływających na zainteresowanie klienta sprzedawanymi produktami. Projekt oświetlenia sklepu wymaga sporego doświadczenia projektanta i zróżnicowania zastosowanych opraw oświetleniowych. W typowych wnętrzach dążymy przede wszystkim do zapewnienia równomierności i właściwego poziomu natężenia oświetlenia. Natomiast w sklepie równomierność musimy zachować jedynie w obszarze stanowisk pracy obsługi, a na pozostałym obszarze, za pomocą zdecydowanych kontrastów. Służy to do wyeksponowania konkretnych stref lub produktów. W tym sensie oświetlenie sklepu wykazuje pewne podobieństwo do oświetlenia scenicznego. Aby osiągnąć taki efekt konieczne jest zastosowanie kombinacji opraw oświetlenia ogólnego - dających miękkie rozproszone światło o umiarkowanym natężeniu oraz opraw oświetlenia akcentującego dających zdecydowane akcenty za pomocą znacznie wyższego natężenia oświetlenia. W obydwu typach opraw należy zastosować źródła światła o jak najlepszej zdolności oddawania kolorów i jak najwyższej skuteczności świetlnej. Oświetlenie akcentujące, zwykle realizowane jest w postaci reflektorów montowanych na szynoprzewodzie. Taki system zapewnia możliwość zmiany ilości i rozmieszczenia reflektorów bez przebudowy instalacji elektrycznej. Shop system V i Shop system S firmy Lena Lighting oddaje do dyspozycji inwestorów i projektantów kompletny system projektorów do montażu na szynoprzewód. Zapewnia on zdecydowane akcenty świetlne. Duże możliwości regulacji oraz szeroki zakres zastosowanych odbłyśników i przesłon pozwala na odpowiednie oświetlenie każdego miejsca w sklepie. 34 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) LENA Zastosowanie uniwersalnych adapterów umożliwia montaż projektorów w szynoprzewodach wielu producentów. Ponieważ oświetlenie sklepowe jest eksploatowane przez kilkanaście godzin na dobę bardzo ważnym elementem jest zapewnienie sprawdzonych opraw oświetleniowych i szynoprzewodów, które są przystosowane do takich warunków. Zastosowanie tanich lub przestarzałych technicznie rozwiązań może być przyczyną kłopotów i zepsuć efekt pracy wielu osób. Lena Lighting wprowadziła również do swojej oferty profesjonalny system szynoprzewodów Shop System Track. Uniwersalne adaptery pozwalają na wpinanie projektorów, a także przystosowanie praktycznie dowolnej oprawy do zasilenia w ten sposób. Trzy tory prądowe umożliwiają załączanie trzech oddzielnych grup opraw. Bogaty zestaw łączników pozwala na szybkie zbudowanie aranżacji sklepu. Atutem Shop System Track jest możliwość przycinania dowolnej długości przy użyciu standardowych narzędzi. Komplet certyfikatów w tym także rosyjskich GOST gwarantuje bezpieczną i długotrwałą eksploatację. Phobos- plafoniera dużej mocy O dpowiadając na oczekiwania rynku Lena Lighting stworzyła nową plafonierę techniczną o dużej mocy – 2x36W. Nowoczesny i uniwersalny design pozwala na zastosowanie jej do oświetlenia dowolnego rodzaju pomieszczeń. W oprawie zastosowano klosz o średnicy 50cm wykonany z tworzywa mlecznego odpornego na wysokie temperatury. Jako źródło światła zastosowane zostały energooszczędne świetlówki o łącznym strumieniu świetlnym 5600lm. Plafoniera ta w standardzie dostępna jest ze srebrnym kolorem wykończeń. Główne zastosowanie to oświetlanie ciągów komunikacyjnych, holi, salonów sprzedaży. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 35 OSRAM Doskonały obraz na każdą okazję KREIOS® G1 Z astosowanie technologii LED pozwoliło na uzyskanie mocnego strumienia świetlnego przy jednocześnie kompaktowych rozmiarach i niskiej wadze. Ponieważ źródło światła LED nie emituje promieniowania UV oraz nie nagrzewa oświetlanej powierzchni nie potrzebne są dodatkowe filtry, a wyświetlany obraz może być wydrukowany na folii, za pomocą zwykłej drukarki. Wyświetlana grafika może być często wymieniana, co jest ciekawym rozwiązaniem na przykład dla właścicieli sklepów, restauracji lub klubów chcących szybko poinformować przechodniów o swojej ofercie. Dla zastosowań profesjonalnych i długotrwałych zaleca się standardowe gobo szklane lub metalowe, które są droższe od gobo na folii, ale wyróżniają się dłuższą żywotnością i doskonałą jakością wyświetlanego obrazu. Projektor KREIOS® G1 jest kompaktowy, lekki i w przystępnej cenie – jest uniwersalnym urządzeniem dla branży HoReCa lub sklepów, a gama jego zastosowań jest ograniczona tylko wyobraźnią. Dzięki niskiej wadze, niewielkim rozmiarom oraz możliwości regulacji nachylenia i obrotu projektor KREIOS® G1 jest łatwy w montażu na ścianach, sufitach i podłogach. Główne zalety produktu: źjasny, równomiernie oświetlony obraz źkompaktowy i lekki (1,5 kg) źniskie zużycie energii – źródło światła LED o mocy 24W źnie ma potrzeby stosowania filtrów UV/IR źłatwa wymiana i instalacja źbez konieczności chłodzenia, ciche działanie źtrwałość LED do 30 000h źregulacja obrotu 270˚ oraz nachylenia 120˚ źposiada świadectwa CE/UL ź2 lata gwarancji Dane techniczne: Kolor obudowy: czarny lub biały Waga:1,5 kg Wymiary: 265 x 80 x 70 mm Rozmiar rzucanego obrazu: 0,3 do 1,4 m W zestawie: ź1 projektor KREIOS® G1 ź1 płytka mocująca ź2 uchwyty do gobo ź1 przewód zasilający bez wtyczki ź2 próbki gobo 36 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) ERKO Nowości w ofercie firmy ERKO F irma ERKO rozszerzyła swoją ofertę asortymentową o nową linię narzędzi mechanicznych i hydraulicznych do zaciskania końcówek i złączek kablowych oraz urządzenia do obróbki szyn prądowych i montażowych. Nowe rozwiązania opracowano biorąc pod uwagę poprawę komfortu i zwiększenie efektywności pracy. Linia prasek mechanicznych została rozbudowana o uniersalną praskę PR33 przeznaczoną do zaprasowywania końcówek z izolacją i bez izolacji od 0,5÷6mm2 i końcówek tulejkowych od 0,5mm2÷35mm2 oraz jednogniazdową praskę T10 przeznaczoną do zaprasowywania w formie kwadratu końcówek tulejkowych od 0,5mm2÷10mm2. Zastosowanie w praskach dwukomponentowych antypoślizgowych rękojeści zapewnia wygodną i pewną pracę. Obie praski produkowane są przy wykorzystaniu automatycznej linii produkcyjnej, umożliwiającej uzyskanie powtarzalności parametrów, wpływających na trwałość i bezawaryjność. Wyróżniającą cechą praski PR33 spośród innych są łatwo wymienne matryce zaciskowe, pozwalające zastąpić kilka prasek jedną uniwersalną. Producent oferuje do praski gamę matryc najczęściej wykorzystywanych przy pracach monterskich i instalatorskich. Najnowsza grupa narzędzi hydraulicznych ERKO została zaprojektowana na bazie głowicy zatrzaskowej, (obracanej o 1800). Wykorzystanie zatrzasku do zamykania głowicy ułatwia założenie matrycy i zaciśnięcie końcówki na przewodzie. Zastosowanie tego typu rozwiązania czyni pracę łatwiejszą i szybszą a zunifikowane matryce zaciskowe umożliwiają zastosowanie ich do występujących na rynku głowic o podobnej zabudowie. Wśród nowych narzędzi do zaprasowywania szerokiej gamy końcówek i złączek kablowych są: praska mechaniczna PRZ240, głowica GZ300 przeznaczona do intensywnych prac, współpracująca z pompą nożną H700 i agregatami hydraulicznymi AH500 i AH550. Na bazie głowicy zaprojektowana została również praska ręczna hydrauliczna HRZ300 dedykowana do wykonywania mniej intensywnych prac o utrudnionym dostępie do zasilania elektrycznego. Uzupełnieniem nowej gamy narzędzi jest elektropraska EPZ300 o zasilaniu akumulatorowym. Wyposażenie EPZ300 w szybko ładujące się akumulatory litowo-jonowe, umożliwia wykonanie 250 cykli zaprasowań na jednym ładowaniu. Wbudowana pamięć i oprogramowanie wraz z płytą instalacyjną pozwalają na odczytanie informacji o poprawności zaprasowania i ilości wykonanych cykli. Firma ERKO poszerzyła również ofertę asortymentową w zakresie narzędzi i urządzeń do obróbki szyn montażowych i prądowych. Przecinarka do szyn montażowych GLR6 przeznaczona jest do cięcia bez deformacji i gradu, dodatkowe wyposażenie przecinarki w moduł otworujący pozwala na wycinanie podłużnych i poprzecznych otworów eliptycznych (6,4x12,4mm) pod śruby M6 w szynach T35. Wśród nowości znalazła się również giętarka osiowa HSk5010 przeznaczona do osiowego skręcania (w ”śmigło”) od 0-900 szyn prądowych Al i Cu o szerokościach 20-50mm i grubości 3-10mm, wyposażona standardowo w nastawialny wskaźnik kąta skręcenia szyny. Giętarka osiowa współpracuje z linią agregatów hydraulicznych firmy ERKO. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 37 ERGOM Uniwersalne złączki śrubowe typ ZJU Z akład Aparatury Elektrycznej ERGOM wprowadził do swojej oferty nowe złączki śrubowe do montażu na szynach TS. Szeroka gama złączek jednotorowych, ochronnych, dwutorowych oraz akcesoriów gwarantuje kompleksowe wyposażenie wykonywanej instalacji. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Złączki ZJU z zaciskami śrubowymi służą do łączenia w sposób pewny pod względem mechanicznym i elektrycznym żył przewodów miedzianych i aluminiowych. Stosowane są głównie w rozdzielnicach niskiego napięcia oraz w szafach sterowniczych. Istotną cechą złącza śrubowego jest niewymagające konserwacji przyłącze przewodu, dokręcanie śrub zacisku w trakcie użytkowania jest zbędne. Przewody miedziane mogą być przyłączane bez wstępnego przygotowania. Linka może być zabezpieczona przed rozplataniem końcówkami tulejkowymi. Szczególną własnością złącza śrubowego jest możliwość podłączenia wielu przewodów. Oferowane złączki mają możliwość podłączania przewodów o przekrojach żył (drut/linka): 2.5÷240/2.5 ÷240mm2. Szeroka gama osprzętu dodatkowego, tj. oznaczniki, zwieracze, płytki skrajne, separatory, trzymacze oraz gama kolorystyczna złączek umożliwia kompleksowe wyposażenie układu. wynikających z nagrzewania się elementów przewodzących. Wysoka jakość materiału w połączeniu z właściwie zaprojektowaną strukturą złącza gwarantuje odpowiednią jakość połączenia mechanicznego z przyłączanym przewodem. Powierzchnia metalowych części chroniona jest bezołowiową galwaniczną powłoką niklową. Izolacja obudowy złączy ZJU wykonana jest z poliamidu PA66. To elastyczne i wytrzymałe na udary tworzywo nie zawiera halogenów, jest niepalne i odporne na promienie UV. MOCOWANIE ZŁĄCZEK Konstrukcja złączek ZJU-PE, ZJU, ZJUP, ZJUS, ZJUB umożliwia w sposób zatrzaskowy mocowanie ich na najczęściej stosowanych typach profilowych listew montażowych: TS32 i TS35. Po zamontowaniu należy dokręcić mechanizm blokujący złączkę w szynie montażowej. Takie rozwiązanie zapewnia stabilne i pewne połączenie mechaniczne oraz elektryczne złączki z szyną montażową. Szyna TS35 Szyna TS32 WŁASNOŚCI MATERIAŁÓW Metalowe elementy złączy śrubowych wykonane są z wysokiej jakości stopów miedzi. Zastosowany materiał ogranicza powstawanie ogniw galwanicznych oraz ognisk korozji. Doskonała przewodność elektryczna zapewnia dobrą jakość połączenia, co ogranicza powstawanie naprężeń mechanicznych 38 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) Szyna TS35/TS32 ERGOM ZŁĄCZKI SPECJALNE Uzupełnieniem oferty złączek jednotorowych i uziemiających są złączki dwutorowe oraz specjalne, tj: bezpiecznikowe, bezpiecznikowe z sygnalizacją przepalenia bezpiecznika, dwutorowe z sygnalizacją oraz z elementami zabezpieczającymi takimi jak diody oraz warystory. Konstrukcja złączek bezpiecznikowych umożliwia zainstalowanie bezpiecznika topikowego o wymiarach ø5x20mm. W przypadku braku bezpiecznika, przy próbie zatrzaśnięcia złączki, następuje jej samoczynne otworzenie. Złączki dwutorowe z sygnalizacją mogą by stosowane do jednoczesnej sygnalizacji obecności napięcia zasilającego. Złączki dwutorowe z układami diodowymi zapewniają tłumienie przepięć generowanych przez cewki przekaźników i styczników, natomiast złączki z warystorami chronią podłączone pod nie obwody lub urządzenia wykonawcze przed przepięciami. Umieszczenie w jednej złączce dwóch torów przyłączeniowych daje możliwość podłączenia jednego urządzenia lub obwodu zasilanego napięciem 24V lub 230V w zależności od typu złączki. AKCESORIA Do złączek ZJU oferowana jest szeroka gama wyposażenia dodatkowego, gwarantującego kompleksowe wykonanie instalacji. W skład akcesoriów dodatkowych wchodzą: płytki skrajne, zwieracze, separatory, trzymacze, oznaczniki i szyny montażowe. Kolorystyka akcesoriów – płytki skrajne – zharmonizowana jest z kolorystyka oferowanych złączek. Oprócz standardowych nadruków na oznacznikach oferujemy możliwość wykonania nadruku według indywidualnego życzenia klienta. Takie rozwiązanie zapewnia możliwość poprawnego i właściwego oznakowania każdego obwodu i urządzenia podłączonego pod złączkę. NORMY Deklarujemy zgodność naszych wyrobów z wymaganiami następujących dyrektyw i norm: źDyrektywa 2006/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych granicach napięcia; źPN-EN 60947-1:2006 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa, część 1: Wymagania ogólne: źPN-EN 60947-7-1:2006 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa, część 7-1: Wyposażenie pomocnicze. Listwy zaciskowe do przewodów miedzianych: źPN-EN 60947-7-2:2006 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa, część 7-2: Wyposażenie pomocnicze. Listwy zaciskowe do przewodów ochronnych miedzianych: Wszystkie wymagane oznaczenia, tj: nazwa producenta, symbol CE, numer normy, przekrój znamionowy oraz napięcie znamionowe umieszczone są na złączce. Marcin Lis ZAE ERGOM „Przywitaj jesień nagrodami” to szansa na wygranie nagród w konkursie organizowanym przez ZAE ERGOM sp. z o.o.. Już we wrześniu zachęcamy wszystkich do poświęcenia czasu na zapoznanie się z asortymentem firmy z grupy złączek oraz udzielenie odpowiedzi na pytania konkursowe. Konkurs został podzielony na 3 etapy: źI etap – Złączki jednotorowe i wielotorowe – od 17 września 2012 roku do 30 września 2012 roku, źII etap –Złączki i zaciski ochronne, złączki instalacyjne– od 1 października 2012 roku do 14 października 2012 roku, źIII etap –Przekaźnikowe złącza interfejsowe, bloki rozdzielcze – od 15 października 2012 roku do 28 października 2012 roku. Rozstrzygnięcie konkursu, wyłonienie Zwycięzców i ogłoszenie Wyników nastąpi w dniu 9 listopada 2012 r. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie www.ergom.com. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 39 JAN STROJNY Jan Strojny Magazynowanie energii elektrycznej Część I POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI Możliwość magazynowania energii jest jednym z głównych problemów współczesnej energetyki i ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju szeregu sektorów gospodarki, stabilizacji pracy sieci energetycznych, sieci inteligentnych (smart grids), zasilania awaryjnego i urządzeń przenośnych, motoryzacji itp. Działające na dużą skalę i niezawodne technologie magazynowania energii elektrycznej przyczynią się do szerszego wykorzystywania i atrakcyjności odnawialnych źródeł energii (OŹE), które wykorzystują głównie zasoby energii słońca i wiatru. Niestety, niestabilna dostępność tych źródeł w czasie powoduje, że naturalna podaż energii występuje często wtedy, gdy zapotrzebowanie na energię jest małe. Nieodzowne staje się w tym czasie magazynowanie wytworzonego „nadmiaru” energii w odpowiednich zasobnikach, aby osiągnąć pełną dyspozycyjność i zapewnić wymaganą niezawodność zasilania odbiorców. W tabeli 1 przedstawiono klasyfikację zasobników do magazynowania energii elektrycznej Technologie magazynowania energii elektrycznej (rys. 1) można podzielić na: magazynowanie pośrednie (z konwersją energii elektrycznej na inny rodzaj energii, np. kinetyczną, chemiczną) i bezpośrednie (w polu elektrycznym lub magnetycznym). Tabela 1. Sposoby magazynowania energii elektrycznej. Zasobniki mechaniczne źelektrownie wodne pompowe źzbiorniki sprężonego powietrza źkoła zamachowe (masy wirujące) 40 Zasobniki elektrochemiczne Zasobniki elektryczne źbaterie akumulatorów źmagnesy nadprzewodzące z magazynowaniem wewnętrznym (np. źkondensatory (superkondensatory) Pb, Ni-Cd, Li-Ion) źakumulatory z magazynowaniem zewnętrznym: ź– energetyczne wykorzystanie wodoru i ogniwa paliwowe ź– magazynowanie w ciekłych elektrodach (np. wanadowych) ź– ogniwa galwaniczne z regeneracją zewnętrzną (np. cynk-powietrze) ELektroPlus Nr 2/2012 (23) JAN STROJNY Technologie ZE Pośrednie magazynowanie energii elektrycznej Bezpośrednie magazynowanie energii elektrycznej W polu magnetycznym: źNadprzewodzące zasobniki energii W polu elektrycznym: źSuperkondensatory Konwersja na energię chemiczną: źBateryjne akumulatorów (różne technologie) źOgniwa paliwowe (różne technologie) Konwersja na energię mechaniczną: źElektrownie pompowe źPneumatyczne zasobniki energii źKinetyczne zasobniki energii Rys. 1. Podział technologii magazynowania energii elektrycznej. Oprócz tradycyjnego systemu magazynowania energii w elektrowniach wodnych szczytowo-pompowych, postęp techniczny pozwala obecnie na budowę innowacyjnych zasobników energii, wykorzystując: źenergię sprężonego powietrza – pneumatyczne zasobniki energii CAES (ang. Compressed Air Energy Storage) źenergię elektrochemiczną – nowoczesne baterie akumulatorów źenergię pola elektrycznego – superkondensatory źenergię pola magnetycznego i zjawisko nadprzewodnictwa – SMES (ang. Superconducting Magnetic Energy Storage) źenergię mechaniczna – kinetyczne zasobniki energii FES (ang. Flywheel Energy Storage) pracujące na zasadzie tradycyjnego koła zamachowego, tzw. bezwładniki źenergię chemiczną – zastosowanie wodoru jako wtórnego nośnika energii w ogniwach paliwowych (ang. Fuel Cells). Przy analizie różnych sposobów gromadzenia energii bierze się pod uwagę możliwość realizacji poszczególnych rozwiązań jako instalacji o odpowiedniej mocy np. przydatnej w energetyce. ELEKTROWNIE WODNE SZCZYTOWO – POMPOWE Energię wód śródlądowych wykorzystuje się w elektrowniach wodnych szczytowo – pompowych „przechowujących” energię wytworzoną w innych elektrowniach. Elektrownia szczytowo-pompowa pobiera energię w okresach małego zapotrzebowania, aby oddać ją w okresach zapotrzebowania szczytowego. Elektrownie szczytowo – pompowe w ciągu doby są uruchamiane 1- 2 razy w cyklu pracy pompowej a następnie turbinowej. W czasie tzw. „doliny” nocnej lub dziennej, pompy będące jednocześnie generatorami, pobierają energię elektryczną z systemu i pompują wodę do górnego zbiornika elektrowni. Zbiornikami elektrowni pompowej mogą być zarówno obiekty naturalne, np. jeziora jak tez i sztuczne. Pojemności zbiorników wystarczają zwykle na 2 - 6 godzin pracy turbinowej. Spady elektrowni pompowej przekraczają zwykle 100m, jednak są budowane również obiekty z mniejszymi spadami. Największa w Polsce elektrownia szczytowo-pompowa znajduje się nad Jeziorem Żarnowieckim w woj. Pomorskim. Została ona uruchomiona w 1983 roku i w początkowych planach miała współpracować z elektrownią jądrową. EW Żarnowiec jest wyposażona w cztery odwracalne hydrozespoły o mocy znamionowej 179 MW w systemie pracy generatorowej i 210 MW w systemie pracy pompowej, pracujące w układzie blokowym. Zbiornik górny stanowi "akumulator" energii elektrycznej o „pojemności” 3 600 000 kWh. Pozwala to na zasilanie przez około 5.5 godziny systemu elektroenergetycznego mocą 716 MW. Dobowe wahania poziomu wody w zbiorniku górnym, wynikające z cyklicznej pracy elektrowni, wynoszą 16 m. Dno opróżnionego zbiornika pomieściłoby 130 boisk piłkarskich. Doprowadzenie wody od ujęcia do budynku elektrowni, odbywa się rurociągami derywacyjnymi, pokazanymi na rys. 2. Rys. 2. Rurociągi derywacyjne E W Żarnowiec. Praca elektrowni jest całkowicie zautomatyzowana, a sterowanie jej hydrozespołów realizowane jest zdalnie z Krajowej Dyspozycji Mocy. Naturalnym zbiornikiem dolnym elektrowni jest rynnowe Jezioro Żarnowieckie (rys. 3). Dużym atutem elektrowni szczytowo – pompowych jest ich znikomy wpływ na środowisko. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 41 JAN STROJNY JAN STROJNY Paliwo Silnik i sprężarka Generotor Turbiny Powietrze Rekuperator Powietrze Rys. 3. Zbiornik dolny Elektrowni Wodnej Żarnowiec. MAGAZYNOWANIE ENERGII W SPRĘŻONYM POWIETRZU – CAES Powietrze, ze względu na możliwość sprężania do wysokich ciśnień, posiada dużą zdolność do magazynowania energii (ok. 10 razy większą niż woda). Magazynowanie energii za pomocą sprężonego powietrza CAES (ang. Compressed Air Energy Storage) bazuje na doświadczeniach związanych z podziemnym magazynowaniem gazu w jaskiniach lub wyrobiskach kopalnianych. Powietrze sprężane jest do ciśnienia rzędu 7 MPa i w okresach dużego zapotrzebowania na energię uwalniane i zastosowane do wytwarzania energii elektrycznej za pomocą konwencjonalnej turbiny gazowej. Dzięki stosowaniu sprężonego powietrza wyeliminowana jest konieczność kompresora powietrza wlotowego turbiny, który zużywa ok. 60% energii mechanicznej produkowanej przez standardową turbinę gazową. Zasadę układu CAES przedstawia rys. 4. System CAES nie jest czystym systemem magazynowania energii, ponieważ wymaga paliwa do turbiny gazowej i może być traktowany jako układ hybrydowy. Obecnie na świecie działają dwie duże instalacje CAES: o mocy 290 MW w Huntorf (Niemcy) i o mocy 110 MW McIntosh w stanie Alabama (USA). Jako zbiorniki wykorzystano jaskinie po kopalniach soli. Uruchamiana jest większa instalacja w Norton, Ohio (USA), docelowo planowana na 9x300 MW. Projektowane są też małe systemy CAES stosowane dla generacji rozproszonej. Systemy CAES mogą mieć istotne znaczenie dla zwiększania mocy zainstalowanej w źródłach odnawialnych, zwłaszcza elektrowni wiatrowych. W systemach do magazynowania energii dla pojedynczych OŹE rolę zbiornika powietrza może spełniać stalowy, wysokociśnieniowy zbiornik naziemny. Rys. 4. Schemat działania elektrowni CAES. BATERIE AKUMULATORÓW Aktualnie w zastosowaniach wymagających większych mocy (a więc nie telefony komórkowe) wykorzystuje się głównie: a. akumulatory kwasowo-ołowiowe b. akumulatory niklowo-kadmowe (NiCd) c. akumulatory niklowo-metalowo-wodorkowe (NiMH) d. akumulatory żelowe Akumulatory magazynują prąd stały (najczęściej o napięciu 12 lub 24 V) i dlatego może być konieczne przetwarzanie go na prąd przemienny. Aby zapewnić wymagany czas eksploatacji baterii akumulatorów (np. pięć lat pracy i 1500 cyklów), muszą być spełnione odpowiednie warunki ich użytkowania, w tym odpowiednie przebiegi i stabilizacja prądów ładowania oraz stabilizacja temperatury Na obecnym etapie rozwoju, w elektroenergetyce, ze względu na koszt i dotychczasowe doświadczenia, najczęściej stosowane są akumulatory kwasowo-ołowiowe. W tabeli 2 podano przykłady największych dotychczas zrealizowanych zasobników bateryjnych. Baterie akumulatorów mają zastosowanie w rezerwowym zasilaniu odbiorców energii jako wyposażenie układów bezprzerwowego zasilania UPS (ang. Uninterruptible Power Supply), są używane do zasilania podzespołów agregatów prądotwórczych lub stosowane jako autonomiczne źródła rezerwowego zasilania. Baterie akumulatorów mogą pracować w układzie, w którym w normalnym stanie pracy bateria jest stale doładowywana (rys. 5a) lub, w którym ten sam układ Tabela 2. Bateryjne zasobniki energii na świecie. Nazwa, lokalizacja 42 Technologia Moc, MW Energia, MWh Southern California Edison, Chino, Kalifornia, USA kwasowo-ołowiowe 10 40 Golden Valley Electric Association (GVEA), Fairbanks, Alaska, USA niklowo-kadmowe 40 6,5 Puerto Rico Electric Power Authority (PREPA) Battery System, Sabana Llana, Puerto Rico kwasowo-ołowiowe 20 14 Futamata, Prefektura Aomori, Japonia sodowo-siarkowe 34 238 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) JAN STROJNY prostownikowy zasila równocześnie odbiory i doładowuje baterię, która bezprzerwowo zasila odbiory (rys. 5b) a) b) Zasilanie z sieci Sieć Linia 1 Linia 2 Zasilanie z sieci Sieć 1 S 2 Odbiory AC/DC Odbiory AC/DC Zasilanie bateryjne Zasilanie bateryjne Sieć Linia 1 Linia 2 Sieć 1 S 2 Odbiory AC/DC Odbiory AC/DC Rys. 5. Układy zasilania odbiorników AC/DC z układów bateryjnych zasilania rezerwowego: a) z przełączaniem zasilania, b) w układzie zasilania bezprzerwowego. SUPERKONDENSATORY Superkondensatory (ang. Supercapacitors) są zbudowane z dwóch okładzin (elektrod) węglowych przedzielonych elektrolitem, w którym jest umieszczony separator w postaci membrany przepuszczającej tylko ładunki dodatnie – jony (rys. 6a). Doprowadzenie napięcia stałego do elektrod powoduje gromadzenie się na nich ładunku elektrycznego. a) b) Elektrolit Separator Kondensator elektrolityczny (gromadzona energia 0,42 kJ) + Elektrody Superkondensator 2700 F (gromadzona energia 8,4 kJ) Rys. 6. Superkondensatory: a) budowa, b) widok(Maxwell Technologies). Zasada działania superkondensatora jest podobna do zasady działania klasycznego kondensatora elektrolitycznego. Natomiast bardzo dużą pojemność superkondensatory zawdzięczają zastosowaniu odpowiednich elektrod węglowych wykonanych w formie włókien, tzw. nanorurek węglowych o bardzo dużej powierzchni aktywnej (rys. 7). Wielkość tej powierzchni sięga 2000 m2 na jeden gram elektrody, a uzyskana pojemność wynosi od kilku do kilkunastu tysięcy faradów. Rys. 7. Model struktury jednowarstwowych nanorurek węglowych. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) 43 JAN STROJNY JAN STROJNY Superkondensatory są wykonywane z modułów złożonych z pojedynczych komórek o napięciu rzędu 2 V, połączonych szeregowo i spakowanych równolegle. Dostępne są pojemności 350÷5000 F, a napięcie modułu wynosi zwykle 200÷400 V. Superkondensatory charakteryzuje duża trwałość (czas życia) i możliwość aplikacji w układach o krótkim czasie wyładowania. Mogą one pracować w szerokim zakresie temperatur, nie wymagają konserwacji ani obsługi i są nieszkodliwe dla otoczenia. Gabaryty superkondensatorów są porównywalne z wymiarami tradycyjnych kondensatorów elektrolitycznych o pojemności rzędu 10 000 razy mniejszej. Od ponad 20 lat w elektrotechnice superkondensatory wykorzystywane są dla podtrzymania zasilania pamięci urządzeń cyfrowych. Postęp inżynierii materiałowej umożliwił ich zastosowanie w układach o znacznie wyższych napięciach i mocach. Superkondensatory nadają się do magazynowania dużych ilości energii elektrycznej w krótkim czasie. Wykorzystuje się to w energetyce zawodowej do poprawy jakości energii elektrycznej i tłumienia oscylacji wywołanych zakłóceniami równowagi pracy systemu a obecnie znajdują zastosowanie w pojazdach elektrycznych oraz dla rozproszonych źródeł energii do rozruchu mikroturbin i podtrzymywania zasilania z ogniw paliwowych, baterii słonecznych itp. ZASOBNIKI NADPRZEWODNIKOWE – SMES W nadprzewodzących magnetycznych zasobnikach energii SMES (ang. Superconducting Magnetic Energy Storage) energia jest przechowywana w polu magnetycznym wytworzonym przez przepływ prądu stałego w cewce nadprzewodzącej. Nie występuje, zatem potrzeba konwersji energii np. z formy chemicznej albo mechanicznej. Podstawowym elementem układu nadprzewodnikowego zasobnika energii jest stałoprądowy elektromagnes nadprzewodnikowy, utrzymywany w temperaturze kriogenicznej zapewnianej przez układ chłodzenia. Układ chłodzi również krioprzepusty prądowe, stanowiące elektryczne oraz termiczne połączenie elektromagnesu nadprzewodnikowego z przekształtnikiem AC/DC, łączącym elektrycznie sieć energetyczną z zasobnikiem. Działanie układu SMES-a pokazano na rys. 8. Prąd w uzwojeniu nadprzewodnikowym, chłodzonym, w zależności od typu nadprzewodnika, ciekłym helem (-269°C) lub azotem, płynie praktycznie bezoporowo i bez strat. Dzięki temu możliwe jest Urządzenia sieci energetycznej Prad stały Cewka nadprzewodnikowa Linie sił pola magnetycznego Rys. 8. Zasada działania układu SMES osiąganie znacznych gęstości prądu a gęstość energii pola magnetycznego osiąga ponad 100 J/m3. Jest to o ponad rząd wielkości więcej niż dla pola elektrostatycznego. Głównym obszarem zastosowań SMES jest obecnie zabezpieczenie przed nieplanowanymi przerwami w dostawie energii, zapewnienie odpowiedniej jakości dostarczanej energii poprzez łagodzenie efektów chwilowych zaników energii i obniżek napięcia, a także wyrównywanie obciążeń odbiorników pracujących w sposób impulsowy lub przerywany, np. kuźni, pieców łukowych. SMES-y mogą pracować w układach awaryjnego zasilania UPS, kompensacji mocy biernej, filtrów aktywnych, sterowania i stabilizacji napięcia w sieciach energetycznych i in. Tabela 3 przedstawia przykłady zastosowania i parametry wybranych układów SMES. W porównaniu z innymi rozwiązaniami zasobników energii, urządzenia SMES są nadal bardzo drogie ZASOBNIKI KINETYCZNE (KOŁA ZAMACHOWE) Koła zamachowe używane były od dawna jako elementy umożliwiające przekazywanie energii mechanicznej. Stosowano je w młynach wiatrowych oraz na statkach parowych. Koło zamachowe może stanowić zasobnik energii elektrycznej, gdy zostanie sprzęgnięte z maszyną elektryczną. Schemat ideowy kinetycznego zasobnika energii elektrycznej przedstawiono na rys 9. Wirnik silnika elektrycznego, sprzęgnięty z wałem koła zamachowego przekazuje do niego energię mechaniczną, która zostaje zmagazynowana w masie wirującego koła zamachowego. Tabela 3. Zastosowania układów SMES Zastosowanie Energia Czas działania wyrównanie szczytów 50 MJ - 180 GJ minuty - godziny poprawa jakości energii 0,1 MJ - 10 MJ sekundy lokalne źródło mocy 0,1 MJ - 10 MJ dziesiątki mikrosekund 5 - 50 kJ sekundy współpraca ze źródłami małej mocy i innymi źródłami energii współpraca z rozproszonymi źródłami energii współpraca z systemami fotowoltaicznymi i akumulatorowymi 44 ELektroPlus Nr 2/2012 (23) JAN STROJNY A G AC DC DC B Odbiory ω Sieć ω M Połączenie obejściowe (by-pass) AC C Koło zamachowe G Rys.9. Zasada działania kinetycznego zasobnika energii elektrycznej Zasobnik zaczyna oddawać energię, gdy wał koła zamachowego zostaje sprzęgnięty z wirnikiem generatora. Może być też zastosowany układ jednomaszynowy, w którym rolę generatora i silnika spełnia jedna maszyna. Układ taki nie zapewnia jednak separacji galwanicznej między stroną zasilaną a zasilającą. Szacuje się, że około 50% energii mechanicznej koła zamachowego może być wykorzystane do zamiany na energię elektryczną. Rozróżnia się dwa zasadnicze typy budowy kół zamachowych: źszybkoobrotowe źwolnoobrotowe. Koła szybkoobrotowe są wykonane ze szkła, włókna szklanego lub węglowego. Są to materiały niemagnetyczne o masie właściwej ok. 5-ciokrotnie większej niż stal. Prędkości eksploatacyjne kół szybkoobrotowych wynoszą od 10 000 do 100 000 obrotów na minutę. Wirnik generatora jest magnesem stałym, ze względu na trudność wykonania uzwojeń, które nie wytrzymywałyby działanie sił odśrodkowych przy tak dużej prędkości obrotowej. Dla ograniczenia oporów tarcia zarówno generator jak i wirnik koła poruszają się w próżni i umieszczone w zamkniętym pojemniku. Współcześnie budowane są koła szybkoobrotowe o mocy do 250 kW z możliwością gromadzenia energii do 8 MWs. Koła wolnoobrotowe pracują przy prędkościach rzędu 6000 obrotów na minutę. Ze względu na mniejszą prędkość niż koła szybkoobrotowe, muszą one mieć znacznie większą masę, aby uzyskać podobne wartości magazynowanej energii. Wirniki E M/G F Rys. 10. Układ zasilania rezerwowego z zastosowaniem koła zamachowego wolnoobrotowego, F- koło zamachowe, G – generator koła zamachowego, M/G – maszyna silnik/generator, C – sprzęgło, E- silnik wysokoprężny lub turbina gazowa. wykonywane są w tym przypadku ze stali i przy tych prędkościach obrotowych nie jest już konieczne umieszczanie całego układu w próżni. Stosuje się jednak zwykle obniżone ciśnienie otaczającego powietrza lub gaz o gęstości mniejszej niż powietrze dla zmniejszenia sił tarcia. Generatory kół wolnoobrotowych mają wirnik uzwojony, co daje możliwość regulacji ich wzbudzenia. Jest to istotną zaletą kół wolnoobrotowych. Moce obecnie produkowanych kół zamachowych wolnoobrotowych są rzędu 2 MW. Koła zamachowe wolnoobrotowe są stosowane w układach zasilania rezerwowego, gdzie współpracują najczęściej z agregatami prądotwórczymi (rys. 10). Koło jest w sposób ciągły zasilane poprzez silnik/generator napędzany energią pobieraną z systemu, przekształcaną na odpowiednią częstotliwość i napięcie. Koło zamachowe pokrywa zapotrzebowanie na energię w chwilach krótkotrwałych zaników napięcia (do 3 sekund) oraz zasila generator w czasie rozruchu jego turbiny sekund. Dłuższe przerwy w zasilaniu pokrywane są przez agregat prądotwórczy. c.d.n. ELektroPlus Nr 2/2012 (23) Jan Strojny 45 NOWE ŻARÓWKI LED SMD Nowe żarówki LED SMD od GTV to nie tylko wydajność i funkcjonalność, ale także estetyka. Zróżnicowane kształty, od klasycznych po futurystyczne, sprawiają, że oprócz swojej podstawowej funkcjonalności, żarówki pełnią także rolę dekoracyjną w każdym rodzaju wnętrza). Technologia LED zapewnia maksymalną energooszczędność i żywotność żarówek, a marka GTV gwarantuje nieosiągalny dla innych stosunek cena - jakość. ŻARÓWKA LED SMD 3014, C30 ilość diod: 35 LED moc: 3,5W kolor światła: ciepły biały trzonek: E14 napięcie: AC 220 - 240V ŻARÓWKA LED SMD 3014, C30L ilość diod: 35 LED moc: 3,5W kolor światła: ciepły biały trzonek: E14 napięcie: AC 220 - 240V ŻARÓWKA LED SMD 3014, B45B ilość diod: 35 LED moc: 3,5W kolor światła: ciepły biały trzonek: E14 napięcie: AC 220 - 240V ŻARÓWKA LED SMD 3014, B60 ilość diod: 42 LED moc: 3,7W kolor światła: ciepły biały trzonek: E27 napięcie: AC 220 - 240V BYCHOWO–HEL ODDZIAŁY 85–758 Bydgoszcz Przemysłowa 8 tel. 52 345 30 50 86-300 Grudziądz Rapackiego 62 E ELEKTROMIL 18–400 Łomża Studencka 6 tel. 86 216 22 05 [email protected] 14-200 Iława Suska 4a Tel. 89 648 76 81 ELTRANS 83-400 Kościerzyna Wojska Polskiego 4 tel. 58 688 13 53 93–118 Łódź Wacława 21 tel. 42 676 14 58 [email protected] 87–100 Toruń B. Chrobrego 135/137 tel. 56 623 88 74 KARO ELEKTRO 32–650 Kęty Fabryczna 15B tel. 33 845 26 95 fax 33 845 09 17 [email protected] ELGRA 42–200 Częstochowa 1–go Maja 21 tel. 34 368 21 57 fax 34 368 24 62 [email protected] 41–303 Dąbrowa Górnicza Łączna 41 tel. 32 268 08 35 fax 32 268 08 53 [email protected] Ośrodek Wczasowo – Konferencyjny 43–450 Ustroń Lipowa 20 tel. 33 854 23 79 [email protected] DORIAN ELEKTRYK 06–400 Ciechanów Niechodzka 3 tel. 23 673 78 19 [email protected] 19–300 Ełk Suwalska 91 tel. 87 621 76 87 07–410 Ostrołęka Targowa 2 tel. 29 760 30 41 [email protected] 04–950 Warszawa Patriotów 87 tel. 22 872 30 45 [email protected] ELEKTRO–SPARK 06-500 Mława Rynkowa 16 tel. 23 654 20 27 [email protected] 21–500 Biała Podlaska Brzeska 162 tel. 83 343 35 50 filie 05–110 Jabłonna Modlińska 49 tel. 22 782 47 10 25–415 Kielce Górna 20 tel. 41 344 60 35 62–510 Konin Makowa 8 tel. 63 248 89 26 30–001 Kraków Kamienna 8 tel. 12 393 36 94 06–100 Pułtusk Kościuszki 131 tel. 23 692 03 73 03–179 Warszawa Rozewska 29A tel. 22 614 49 52 07–100 Węgrów Narutowicza 7 tel. 25 792 23 85 10–410 Olsztyn Lubelska 43A tel. 89 538 91 10 80–557 Gdańsk Marynarki Polskiej 82/84 tel. 58 343 11 77 80–704 Gdańsk Lenartowicza 24a tel. 58 304 18 09 82–300 Elbląg Grażyny 2 tel. 55 234 82 11 11–700 Mrągowo Wojska Polskiego 6i tel. 89 750 57 82 19–400 Olecko Wojska Polskiego 5 tel. 87 520 19 73 11–500 Giżycko Przemysłowa 10 tel. 87 429 29 55 19–203 Grajewo Ełcka 47 tel. 86 272 38 03 ELEKTRO–HURT 27–400 Ostrowiec Świętokrzyski Kilińskiego 59 tel. 41 265 20 63 62-200 Gniezno Słoneczna 40a tel. 61 428 40 35, fax 61 428 40 33 37–700 Przemyśl Dworskiego 57 tel. 16 678 42 65 63–200 Jarocin Poznańska 28 tel. 62 747 22 85, fax 62 747 23 08 26–600 Radom Limanowskiego 134D tel. 48 362 23 46 ELHURT – ELMET 83-110 Tczew 30 stycznia 31 tel/fax 58 530 21 40 62-052 Komorniki Kolejowa 187/189 tel. 61 899 51 11, fax 61 899 52 46 35–206 Rzeszów Okulickiego 18 tel. 17 863 42 74 16–300 Augustów Nadrzeczna 3 tel. 87 643 27 27 76-200 Słupsk Poznańska 82 tel. 59 843 18 87 62–510 Konin Spółdzielców 44 tel. 63 244 11 55, fax 63 244 11 55 08–110 Siedlce Terespolska 61 tel. 25 632 33 12 15–103 Białystok I Armii Wojska Polskiego 8 tel. 85 675 53 48 82-200 Malbork Wojska Polskiego 42 tel. 55 272 02 14 63-700 Krotoszyn Rawicka 3 tel./fax 62 721 00 00 37–450 Stalowa Wola 1–go sierpnia 28 tel. 15 844 03 06 99-400 Łowicz Warszawska 34/36 tel./fax 46 837 01 07 17–100 Bielsk Podlaski Mickiewicza 5/1 tel. 85 730 87 55 58–160 Świebodzice Strzegomska 52 tel. 74 854 03 16 75-221 Koszalin Morska 26 tel. 94 343 63 83 fax 94 343 63 72 99-400 Łowicz Starzyńskiego 1 tel./fax 46 838 11 11 45–323 Opole Zielonogórska 6 tel. 77 455 50 40, fax 77 451 07 79 60–529 Poznań Dąbrowskiego 81–85 tel. 61 847 08 91, fax 61 847 08 91 98-200 Sieradz Polska Organizacja Wojskowa 60 tel. 43 822 09 96, fax 43 678 98 09 62–230 Witkowo Powstańców Wlkp. 2 tel. 61 477 82 91, fax 61 477 82 91 54–440 Wrocław Rogowska 117F tel. 71 351 53 75, fax 71 351 53 00 52-437 Wrocław Karmelkowa 41 tel. 71 364 32 06, fax 71 302 73 62 05–200 Wołomin Kobyłkowska 7B tel. 22 787 23 33 05–091 Ząbki Wiosenna 1a tel. 22 762 87 35 19-200 Grajewo Wojska Polskiego 44 tel. 86 272 35 89 37–522 Wiązownica Szówsko Książąt Czartoryskich 30 tel. 16 621 11 12 21–400 Łuków Dworcowa 1 tel. 25 798 54 40 39-300 Mielec Wolności 1 tel. 17 717 51 51 16–100 Sokółka Ściegiennego 39a tel. 85 711 36 63 70-848 Szczecin Kamieńska 6 tel. 91 402 18 85 filie 17–100 Bielsk Podlaski Al. Piłsudskiego 33 tel. 85 730 30 60 53-609 Wrocław ul. Fabryczna 10 tel. 71 356 54 35 85-738 Bydgoszcz Szajnochy 14 bud.10 tel. 691 602 199 Przedstawicielstwo Gdańsk tel. 535 874 740 Przedstawicielstwo Kalisz tel. 785 880 996 19–200 Grajewo Wojska Polskiego 44 tel. 86 273 81 56 17–200 Hajnówka Ks. Wierobieja 2 tel. 85 682 46 00 32–400 Myślenice Osieczany 156 tel. 12 274 15 38 12–100 Szczytno Polna 3 tel. 89 624 34 53 84-200 Wejherowo Gdańska 13b tel. 58 572 22 77 89-620 Chojnice Tucholska 1a tel. 52 334 33 85 83-200 Starogard Gdański Norwida 1 tel. 58 532 12 85 Zbych 14–100 Ostróda Grunwaldzka 55a tel. 89 647 78 39 Wiśniewski Nidzica 13-100 Nidzica Traugutta 20 tel. 89 625 66 77 Amper 13-200 Działdowo Boya Żeleńskiego 6 tel./fax 23 697 20 60 Widro Plus 14-202 Iława Skłodowskiej 23e tel./fax 89 649 53 15 tel. 24 364 77 77, fax. 24 366 66 19 www.amper.com.pl [email protected] tel. 55 279 21 67 www.bychowo–hel.pl biuro@bychowo–hel.pl 09–409 Płock Żyzna 1 82–500 Kwidzyn Toruńska 34 tel. 32 282 60 21, fax. 32 389 70 76 www.elgra.com.pl [email protected] tel. 33 812 62 25 fax 33 816 82 48 www.karoelektro.com.pl [email protected] 41–902 Bytom Składowa 20 43–300 Bielsko–Biała Legionów 93 elektro tel. 87 566 75 33 www.elektromil.com [email protected] 16–400 Suwałki Mickiewicza 10 tel. 61 428 40 35, fax 61 428 40 33 www.elektro–hurt.gniezno.pl centrala@elektro–hurt.gniezno.pl 62–200 Gniezno Słoneczna 40a tel. 87 621 76 87 www.hurtownia-elektryk.pl [email protected] tel. 32 349 50 50 www.eltrans.pl [email protected] 19–300 Ełk Suwalska 91 41–506 Chorzów Inwalidzka 11 tel. 22 774 02 01 www.dorian.com.pl [email protected] tel. 81 744 56 31 www.elektrospark.pl [email protected] 05-119 Legionowo Michałów Reginów Warszawska 10 B 20–468 Lublin Energetyków 15 www.elhurt-elmet.pl www.elinfo.pl [email protected] 15–501 Białystok Baranowicka 115 tel. 85 732 91 36 tel. 22 735 40 00, fax 22 735 40 30 www.seapiaseczno.pl [email protected] 05–500 Piaseczno Jana Pawła II 62 tel. 22 667 74 01, 22 867 66 26 05–816 Opacz–Kolonia www.stalex.com.pl Bodycha 8 [email protected] UHE EL–PLUS www.el–plus.com.pl 41–506 Chorzów, Inwalidzka 11 tel. 032 246 12 02, [email protected]